Watersnood stortte ons land in rouw
Reeds 177 doden geteld
MANIFEST
Steun voor de slachtoffers
stroomt binnen
DAGBLAD VOOR GRONINGEN
Onmetelijke schade
aangericht
Koningin
en Prinses'
in noodgebied
van het Rampenfonds
J 1v
Studenten naar de
overstroomde gebieden
Diepe indruk
in de Antillen
Nationale ramp
dh ons Noorden
i Buiten God is c nergens
Abonnementsprijs f5.85 per kwartaal, f 1.95
per maand, f 0.46 per week. inclusief incasso
kosten. Bureaux: Croningen: Zwanestraat 37,
Tel. 25043 (2 lijnen). Giro 70021, Postbus
91. Leeuwarden: Turnen 7, Tel. 5800 (K
5100). Sneek: Poortezijlen 4, Tel. 2589.
Emmen: Wilhelminastraat 43, Tel. 1308
IK 5910). Directie E. f. M. Stumpcl.
Buiten God is t nergens
oedtg Vondel
Bureau: Zwanestraat 37 - Tel. 250-13 K 5900 Giro 70021
VAN HEDEN
Stormvloed teistert
ons land
Maandag 2 Februari 1953 - 48e Jaargang - No. 1125
Een verschrikkelijke ramp heeft in het afgelopen weekend
ons land getroffen. De oude erfvijand van de Lage Landen bij
de see, het water, heeft toegeslagen met een verbijsterende
kracht en met gevolgen die nog nauwelijks zijn te overzien.
Tientallen dijken, vooral in Zeeland, West-Brabant en Zuid-
holland braken door en duizenden hectaren land, vele pol
ders, steden en dorpen werden overspoeld. Voor vele tiental
len millioenen schade werd door storm en water aangericht
en op het ogenblik dat wij deze editie afsluiten zijn reeds 177
doden te betreuren. En hun aantal stijgt nog ieder uur....
Een zeer zware storm, waaiend uit de fatale Noordwester-
hoek, gevoegd bij hel springtij van nieuwe maan en
samenvallend met een ongunstig uur van hoogwater,
dreef de vloed op lol sedert 'n eeuw ongekende hoogten.
Te Hoek van Holland, ljmuiden en Harlingen werd de
hoogste waterstand in 100 jaar gemeten, n.l. resp. 3.40,
3.85 en 3.68 meter. De gevolgen waren cataslrophaal.
binnenstroomde, zoals dit ook bii
de gevechten om het eiland in
de oorlog geschiedde. De Nieu-
werkerkeroolder en de Suzanna-
üolder liepen onder. De duinen
bii Oranjezon sloegen weg. waar
door het gemaal van Walcheren
onder water kwam te staan. Een
groot deel van Vlissingen lieo
onder water. Hier en daar stond
het drie tot vier meter hoog.
Hier was volgens de eerste be-
Vervolg op pagina 3
De eerste persberichten die op
een rarnp wezen, kwamen even
voor half vijf Zondagmorgen uit
Zwiindrecht. waar het. water
over de ringdijk sloeg en uit
Willemstad in Noord-Brabant,
waar de polders Ruvkenhil en
Oude Hevnirrsen tegelijk met het
stadje zelf bezig waren onder te
lopen.
Op dat ogenblik echter was
reeds op vele tientallen ge-iso-
leerde punten in de bedreigde
gebieden een urenlange strijd
tegen het water gaande. De alar
merende weer- en waarsehu-
wingsberichten hadden overal
reeds lang de dijkbewaking in
actie gebracht en zo werd b.v.
op Texel al te twaalf uur mid
dernacht de burgerij te hulp ge
roepen en trokken zeshonderd
man in ploegen onafgebroken
heen en weer, af en aan.
Op het ogenblik' dat de be
richtgeving over de noodtoestand
begon, loeiden in Zwiindrecht
alle fabriekssirene's en luidden
de kerkklokken. Even later werd
bericht dat ook tussen Maassluis
en Hoek van Holland de polder
dijken waren bezweken, waar
door het gehele bovendijkse deel
van Maassluis met 3000 inwoners
door het water werd bedreigd.
Honderden gezinnen verlieten in
allerijl hun woningen en zochten
een veilig onderkomen bii de
bovenburen. Licht en drinkwater
vielen uit. de filters van het
waterleidingbedrijf stonden al
een meter onder zout water en
om vijf uur begon ook de Grote
Kerk onder te lopen. Tegelijk
sloegen bij Cadzand in Zeeuws-
Vlaanderen grote stukken van
het duin en werd ook op Goeree
noodalarm gegeven toen een
polder bij Stellendam begon on
der te lopen.
In een onafzienbare reeks be
gonnen daarna uit geheel West-
Brabant, Zeeland, Zuidholland en
van Texel de meest alarmerende
berichten binnen te lopen, zodat
de omtrekken zichtbaar werden
van een watersnoodramp zoals
ons land in geen eeuwen meer
heeft gekend. Zelfs de Januari-
vloed van 1916, waarbij vooral
het gebied rond de Zuiderzee
verschrikkelijk te lijden had, kan
nauwelijks worden vergeleken
bij het gebeuren wat zich dit
weekend heeft afgespeeld, in
waarheid een grote nationale
ramp.
Een overzicht hiervan over de
voornaamste getroffen gebieden
verdeeld, geeft het volgende zeer
voorlopige beeld:
Zuid-Beveland
Een van de ergst getroffen ge
bieden is dit Zeeuwse eiland,
waar om half vier Zondagnacht
de noodtoestand werd afgekon
digd in Kruiningen. waar door
twee gaten in de diik het water
de Kruiniger Perkpolder begon
binnen te lopen.
De Zuid-Bevelandsc dijken be
zweken ook bij Wolphaartsdijk,
Baarland en Ellewoudsdijk. In
de Kreekrakdam die Zuid-Beve
land met Noord-Brabant ver
bindt, sloegen vier gaten van in
totaal duizend meter, en aan de
Sloedam, die de verbinding
vormt met Walcheren, verdween
de dijk over een lengte van 100
meter.
Het eiland werd daardoor ge
heel ge-isoleerd. Vanuit Ierseke
en Goes werd in allerijl het red
dingswerk ingezet, ten zeerste
bemoeilijkt door het feit dat er
geen motorboten beschikbaar
waren die tegen de voortduren
de storm bestand konden heten.
De bevolking van Kruiningen en
Krabbend ij ke klom in doodsnood
op de daken van de huizen en
in de bomen. Om half twaalf
des middags moesten nog 2500
mensen alleen al in Kruiningen
worden gered. In Elstdijk bii
Krabbendijk was de nood even
zeer hoog gestegen. Hier werden
vier doden gemeld.
Om half vijf werd gistermid
dag de situatie kritiek voor de
zeedijk bij Kattendijke. die ver
schillende zwakke plekken ver
toonde en waar duizend man
met de moed der wanhoop tegen
de dreigende ondergang voch
ten. Krabbendijke, Rilland, Bath.
Waarde en Wolphaartsdijk wer
den. evenals Kruiningen, geëva
cueerd. In Hansweert. waar de
diik aan het schuiven was ge
gaan. stond het water tot aan de
dakgoten. Hier was tachtig man
marine-personeel doende met de
hulpverlening, terwijl landings-
boten uit Roosendaal te hulp
schoten. Nabil Oud-Sabbinge
slpeg bijna 500 me'ter dijk weg.
Hier verkeerden tenminste zes
gezinnen in groot levensgevaar,
doch door de sterke stroom wa
ren zij helaas onbereikbaar
In Hocdekenskerke verdronk
een pontonknecht, toen de veer
boot „Koningin Emma op de wal
liep op Walcheren.
Groot was ook de ramp op
Walcheren. Er sloegen gaten in
de diik bij fort Rammekens.
waardoor het water het eiland
H.M. de Koningin en Prinses
Beatrix hebben Zondagmiddag
een bezoek gebracht aan ver
schillende geteisterde plaatsen.
De Landsvrouwe en Haar dochter
bezochten ondermeer Stolwijk,
Leklcerkerk en Krimpen aan de
IJsel, waar de hoge bezoekers de
overstromingen in ogenschouw
hebben genomen.
In Krimpen aan de IJsel heeft
Hare Majesteit met de burge
meester en verscheidene andere
personen gesproken. De Koningin
heeft ook nog getracht Dordrecht
te bereiken, hetgeen helaas niet
mogelijk bleek,' mede door de
overbezetting der wegen als ge
volg van plaatselijke evacuaties.
Via de brug bij Vreeswijk heeft
Hare Majesteit Gorcum kunnen
bereiken en heeft aldaar ook een
onderhoud gehad met de burge
meester. Het iag nog in het voor
nemen van de Koningin een be
zoek te brengen aan Zeeland. In
verband met rife, .verbroken ver
bindingen te hm bleek dit ech
ter niet mogélijxTTNa haar bezoek
aan Gorcum zijn Hare Majesteit
en de Prinses naar Soestdijk te
ruggekeerd.
Prinses Wilhelmina
naar Zeeland
Namens H.M. de Koningin zal
H.K.H. Prinses Wilhelmina Maan
dag en Dinsdag een bezoek bren
gen aan de door de watersnood
getroffen gebieden in Zeeland.
's-GRAVENHAGE, 1 Febr. Oproep aan het volk van Neder
land. Nood is neergedaald over ons vaderland.
Help, help direct. Krachten, machtiger dan welke menselijke
machtsconcentratie ook, hebben in enkele uren tijds grote delen
van ons land in rouw gedompeld. Duizenden mensen werden in
nachtelijke uren door het wrede water van huis en haard ver
jaagd. Werk van eeuwen werd in luttele ogenblikken teniet
gedaan.
Onbeschrijfelijk is het leed, dat mensen en dieren heeft ge
troffen, met geen mogelijkheid te overzien de materiële schade,
die met name het Westen van ons land is toegebracht.
Hulp is plicht.
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getroffen
gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen, maar
ook en vooral hulp in geld.
Veel geld, zeer veel geld om de geteisterde bronnen van onze
welvaart, die ook Uw welvaart is, met de grootst mogelijke
spoed te herstellen.
Tast diep in Uw buidel, ook als dit een offer voor U mocht
betekenen. Offer in het diepe besef, dat het gaat om Uw mede
mensen, om Uw vaderland en uiteindelijk om Uw eigen belang.
Doe het direct. Stort Uw bijdrage op postgiro 9575 van het
Nationale Rampenfonds, Den Haag, of stuur een postwissel naar
het secretariaat, Stateniaan 81.
- m
Ten Zuiden van Dordrecht werd ook de grote Rijksweg naar de Moerdijk overstroomd. Ook
de spoorlijn werd hier door het water verzwolgen. Opname van de watervlakte met
richtingaanwijzers naar Dordrecht en Rotter dam voor de onzichtbare weg, die anders zo
druk bereden wordt.
Vit alle delen van ons landdie gespaard zijn voor de
gevolgen van de natuurramp, komen berichten binnen
over steun aan de slachtoffers. Hulp icerd aangeboden
van bedrijven, verenigingen, studenten en gemeenten.
De Raad van Overleg uit de Vakbeweging te Eindhoven
treft ook maatregelen om een bedrag bijeen te krijgen
ter ondersteuning van de slachtoffers. Vele particulieren
hebben hun auto's ter beschikking gesteld voor vervoer.
In Hendrik Ido
Ambacht wordt
huisraad in vei
ligheid gebracht
Twee textielfabrieken te En
schede hebben in totaal 12000
dekens ter beschikking van de
getroffenen gesteld. Het natio
nale Postzegelfonds voor T.B.C.
en chronische lijders te Voorburg
gaf 200 lakens en 400 slopen voor
hulp aan t.b.c.-patiënten en
chronische lijders onder de
slachtoffers. Het operakoor Bel
Canto, dat. op Donderdag 5 Febr.
een operaconcert te Haarlem
geeft, zal de baten van dit con
cert afdragen aan het Nationaal
Rampenfonds.
In Amsterdam is het Waters
noodfonds terstond in actie ge
treden. Uit Haarlem eh Heem
stede vertrok Zondagmiddag een
gezelschap van zestig personen,
bestaande uit Haarlemse advoca
ten. leerlingen van de Haarlemse
M.T.S. en Heemsteedse vrijwilli
gers uit alle lagen van de bevol
king naar de bedreigde Zeeuwse
gebieden in twee grote motor
voertuigen, waarin zij zo lang
gehuisvest kunnen blijven.
Het Rampen-comité te Roer
mond zond Zondagavond al 5000
gulden naar het Nationaal Ram
pencomité. Vandaag zouden goe
deren, speciaal kleding en dek
king ingezameld worden. Ook
Arnhem behoort tot de gemeen
ten. die de volle medewerking
hebben toegezegd ter leniging
van de ramp. De Provinciale
Waterstaat van Gelderland heeft
Reeds zeventig duizend
gulden bijeen
Uit Willemstad wordt gemeld,
dat de berichten over de over
stromingsramp een diepe indruk
hebben gemaakt op de bevolking
in de Nederlandse Antillen. Het
medeleven is algemeen.
In een telegram heeft het Rode
Kruis van de Antillen aan het
Nederlandse Rode Kruis ge
vraagd, waaraan in de eerste
plaats behoefte bestaat.
Zondag is er een comité van
actie gevormd, dat nog gister
avond aan het werk is gegaan om
al het mogelijke te doen om de
nood te lenigen.
Nog voor het comité van actie
I was opgericht, waren reeds ze-
ventigduizend gulden bijeen ge
bracht voor de hulpverlening.
personeelshulp aangeboden aan
Zeeland. Het gemeentebestuur
van Utrecht heeft een oproep
doen uitgaan naar de burgerij,
waarin wordt gevraagd geld en
goederen in te zamelen en tot
het verlenen van gastvrijheid
aan de getroffenen.
De burgemeester van de Wie-
ringermeer heeft, namens de
landbouworganisaties in zijn ge
meente, onmiddellijke hulp voor
MINISTERS STELDEN
ZICH OP DE HOOGTE
De minister-president dr. W.
Drees begaf zich reeds Zondag
morgen naar Dordrecht en om
geving, terwijl de minister van
binnenlandse zaken, dr. Beel,
naar Halsteren vertrok om
zich daar van de ernstige toe
stand op de hoogte te stellen. Hij
zou ook proberen Middelburg te
bereiken. De minister van ver
keer en waterstaat, mr. J. Algera
nam in gezelschap van de direc
teur-generaal van de Rijkswa
terstaat, de situatie eveneens
persoonlijk in ogenschouw.
FRANKRIJK WIL
GENIETROEPEN ZENDEN
De Franse regering zal de Ne
derlandse autoriteiten aanbieden
dat zii twee geniebataljons zendt,
om hulp te bieden bij dringende
werkzaamheden.
Het Franse ministerie van
buitenlandse zaken heeft gister
avond een communiqué gepubli
ceerd waarin het verklaart, dat
het Franse gouvernement, inge
licht over de ernstige overstro
mingen die het Nederlandse
grondgebied hebben geteisterd,
een bewijs heeft willen geven
van haar solidariteit met een
bevriende en geallieerde natie
door het ter beschikking stellen
van twee bataljons genietroepen.
Sleepboten naar
het rampgebied
Na overleg tussen gemeentelij
ke autoriteiten van Maasbracht en
het Ministerie van Binnenlandse
Zaken is een beroep gedaan op
sleepbootkapiteins in deze haven.
Het resultaat is, dat nog gister
avond een dertigtal sleepboten
uit Maasbracht naar de getroffen
gebieden zijn vertrokken.
i onderbrenging van mensen en
j vee in de Wiermgermeer aange-
boden.
De afdeling Naarden-Bussum
van het Rode Kruis heeft 5000
gulden ter beschikking gesteld
van het Watersnoodfonds. De
Nederlandse Bioscoopbond blijft
uiteraard niet achter. Deze orga
nisatie was de eerste, die ter
stond na het vernemen van de
inschakeling van 't Watersnood
fonds, al haar hulp toezegde en
ondermeer haar gehele collecte-
apparaat in werking zal stellen.
Ook de studenten bieden hun
diensten aan. De Leidse studen
ten houden zich gereed hulp te
bieden. De wijze, waarop het
beste hulp kan worden verleend,
wordt nog onderzocht. Ongeveer
honderd Wagen ingse studenten
hebben gehoor gegeven aan de
oproep tot hulpverlening. Twee
bussen met studenten zijn reeds
vertrokken, vermoedelijk naar
Lage Zwaluwe. 250 Utrechtse
studenten zijn gistermiddag met
door de gemeente Utrecht mee
gegeven materiaal in gemeente
lijke autobussen naar het West-
land vertrokken om daar te hel
pen de dijken te dichten en te
versterken.
Van de Katholieke Economische
Hogeschool te Tilburg zijn al 150
studenten te Zevenbèrgsche Hoek
gearriveerd.
Naarmate gedurende die lange,
bittere dag van gisteren uit de
geteisterde Westelijke provincies
de berichten over de nationale
ramp die ons volk zo zwaar heeft
getroffen, op onze redactie bin
nenstroomden, groeide bij ieder
van ons het mededogen en de
ontzetting. De menselijke ellen
de, die in een lange stormnacht
on een onvergetelijke Zondag
daarna, rouw in honderden ge
zinnen heeft gebracht, kan nie
mand onbewogen laten.
Het water, de oude erfvijand,
heeft toegeslagen, onverbiddelijk,
onweerstaanbaar. Eindeloze vel
den, de vrucht van jaren weder
opbouw, het verworven bezit na
een mensenleven werken, het ge
luk van gezin en huiselijke haard:
dat alles werd voor tienduizen
den in een etmaal weggevaagd,
voor een deel voorgoed.
En tegelijk werden de beste
krachten in ons volk wakker. Een
golf van bereidheid tot helpen en
van daadwerkelijke hulp is over
ons land gegaan. Alle krachten
werden samengebald om de oude
j vijand te weerstaan en hem zijn
prooi te ontrukken waar het kon
Wie zal, nu reeds, de kroniek
schrijven van alle heldendom,
gisteren betoond op de zompige
wegen en afbrokkelende dijken?
En er was nauwelijks een plaats
in Nederland waar geen voorbe
reidingen werden getroffen voor
grootscheepse hulpacties, die de
nood zullen helpen lenigen van
zovelen die have en goed verlo
ren.
De ramp, die ons op de proef
stelt om een reden die geen men
senverstand durft bevroeden,
heeft ons ook in eenheid tot hel
pen paraat gevonden. En terwijl
wij God om de zielerust bidden
van zovelen, plotseling uit dit
leven weggerukt, durven wij ho
pen dat Hij ons de grootmoedig
heid zal geven om te helpen,
waar en zoveel wy kunnen.
