Doodsklokken klepten in de stormnacht
Helse zee binnen de Waterweg
133 doden bij scheepsramp in
Ierse Zee
Hoe het begon
Vernielend werk
De Schelde in nood
De derde redding
Duizenden mensen
wachten op redding
Prins Bernhard diep onder de indruk
TWEEDE BLAD
Nieuwsblad van het Noorden van Maandag 2 Februari 1953
Pagina 5
Hoekse reddingboot
verrichtte drie reddingen
(Van een bijzondere correspondent)
„Ik heb met stormweer buitengaats wel eens een minder ruwe zee
gehad by een redding dan vannacht op de Waterweg", verklaarde
schipper Willem van Seters, van de Hoekse reddingboot „President
J. Leis", die in' storm en duisternis in de nacht van Zaterdag op Zondag
twee reddingen verrichtte en een derde nog even meenam toen het
mensen van Dirkzwager wat te benauwd en te gevaarlijk werd in hun
observatiepost bij de Berghaven. Zij werden met een ladder en lynen
uit hun benarde positie verlost.
Verder werden twee wachtslieden door de Hoekse redders gehaald
van een baggermolen bij Poortershaven, alsmede zeventien man van
de sleepboot „Schelde", die van zyn ankers sloeg en naar een strekdam
werd geranseld waar de boot strandde. En de orkaan, die het rivier
water huizenhoog opjoeg, richtte rond de Berghaven een geweldige
ravage aan, sloeg kaden en steigers weg en groef een groot gat in
de Stationsweg.
moeilijk werk dat tenslotte werd opge
geven nadat niet minder dan 22 maal
de tros was gebroken.
Hard had ook de zuiger „Ahoy" het
te verduren. Het logge vaartuig werd
telkens door de orkaanvlagen tegen de
betonsteiger, waarlangs het gemeerd
lag, gedrukt en er ontstonden in de
huid boven water niet minder dan vijf
gaten. De betonsteiger werd vrijwel
geheel vernield.
Het begon Zaterdagavond om acht
uur reeds te spannen in De Hoek. De
razende Westerstorm joeg het water
in lange, kruivende golven de Water
weg binnen en zelfs in de Berghaven
stond een zee, zoals men nooit had ge
zien en nog minder had verwacht. De
schepen in de haven lagen te rijden
langs de steigers en de reddingboot
dreigde zelfs van zijn trossen te slaan.
Schipper Van Seters alarmeerde toen
zijn bemanning, die zich aan boord be
gaf, voorbereid op alle mogelijke ge
beurtenissen. Telkens moesten nieuwe
trossen voorkomen dat de boot los
sloeg en men besloot aan boord te
blijven en de motoren draaiend te hou
den.
Om half elf kwam het bericht binnen
dat een voor anker liggende bagger
molen bij de Waterweg bij Poorters-
haven noodseinen gaf. Aan boord be
vonden zich twee wachtslieden, die het
te bar werd. Onmiddellijk voer de Pre
sident J. Leis uit, nu eens niet naar
zee maar de rivier op in de richting
van Maassluis. Bij de molen gekomen
schreeuwden de opvarenden dat zij
van boord wilden en met veel moeite
wist schipper Van Seters de boot langs
zij van de molen te brengen waarbij
hij moest oppassen dat hij niet onder
de uitstekende zuigpijpen terecht
kwam. Maar toch kwam de achter
mast, waaraan de radio-antenne is be
vestigd, met een der pijpen in aan
raking, waardoor de mast afbrak.
De reddingboot kreeg beide mannen
aan boord en keerde terug naar Hoek
van Holland. Om middernacht was de
president J. Leis weer thuis, echter
niet voor land.
De orkaan had inmiddels een ver
nielende werking gehad op de omge
ving van d^ Berghaven. De steigers
langs de kade, waarover het wegje
naar het loodsgebouw loopt, moesten
het 't eerst ontgelden. Het woedende
water, dat zo fel was als branding, liep
de Berghaven binnen, brak de steigers
langs de lange en de korte zijde af en
overstroomde de grintweg, die naar
het loodsgebouw loopt.
Erger was nog de korte zijde van de
Berghaven langs de Stationsweg er aan
toe. Daar sloegen geweldige zeeën te
gen de hoge walkant aan en groeven
rond een daar staande bunker een gat
waardoor een gedeelte van de straat
weg verzakte.
Maar ook langs de Waterweg bij
het station richtte de orkaan grote
schade aan. De Harwich-steiger kreeg
het zwaar te verduren. De nachtboot
naar Harwich was niet vertrokken en
ook het Engelse* troepenschip was blij
ven liggen. Als derde lag de Zeeland
boot Prinses Beatrix voor de kade.
Deze raakte in de loop van de nacht
los van de trossen en dreef de r^yier
op. De boot ging voor anker en de
sleepboot Blankenburg trachtte ver
binding te krijgen om de mailboot weer
op zijn plaats te brengen. In de uiterst
ruwe zee, welke in dit gedeelte van de
Waterweg stond, was dat een uiterst
Nauwelijks was de reddingboot met
de twee wachtslieden in Hoek van Hol
land aangekomen of via de radio kwam
van de sleepboot Schelde het verzoek
om snel te hulp te komen. Die sleep
boot lag in de Waterweg voor twee
ankers, die echter onder de druk van
de orkaan en van de zee begonnen te
krabben. Stuurloos werd de boot de
rivier opgedreven en hy liep vast op
een strekdam aan de Zuidwal, enkele
honderden meters stroomopwaarts van
Hoek van Holland. Daar de Schelde
een kielschip is, vreesde men dat hü
zou omslaan.
Voor de orkaan uit bereikte de red
dingboot spoedig de in nood verkeren
de sleepboot. Het overnemen geschied
de snel, maar was lang niet gemakke
lijk en de reddingboot had de grootste
moeite tegen storm en zee in de Berg
haven weer te bereiken. Een dergelijke
hoge zeegang is bij mensenheugenis
niet in de Waterweg waargenomen.
De laatste redding in de nacht van
Zaterdag op Zondag verrichtte de be
manning van de President J. Leis toen
het woedende water een gedeelte van
de kade tussen de Berghaven en de
Harwichsteiger wegspoelde en de ver
binding van de observatiepost van
Dirkzwager, een houten huisje dat op
stalen palen in de Waterweg staat, ver
brak. Er bevonden zich op dat moment
vier personen in het huisje. De twee
machinisten bleven in de reddingboot
achter, maar schipper Seters, de stuur
man Troost en de matrozen gingen
met een ladder én lijnen naar de be
dreigde plaats. Met een lijn om hun
middel gebonden wisten de mannen over
de ladder de verbindingsweg te berei
ken. Een voor een werden de opgeslo-
tenen met de lijn omgebonden over de
ladder naar de veilige wal gehaald.
Hoewel het huisje op de palen stond te
slingeren, heeft het stand gehouden!
Talrijke Zeeuwse dijken bezweken
Vier slachtoffers
(Vervolg van i
- 1)
Grote ongerustheid bestaat er over
KORTGENE. Men hoopt dat alle be
woners gevlucht zijn naar de kerk,
die nogal hoog ligt, of naar de plaats
waar het nieuwe gemeentehuis sfeat,
dat juist Zaterdagmi^iag officieel
werd geopend. Als dat niet het geval
is, wordt gevreesd dat er veel slacht
offers zullen zijn.
Met SCHOUWEN en THOLEN
heeft men ook nog geen enkele ver
binding kunnen krijgen. Wel is be
kend, dat een groot deel van Zierik-
zee onder water staat.
Zuid-Beveland: critiek
ZUID-BEVELAND is zeer zwaar
getroffen. Tal van polders zijn on
dergelopen, nadat de dijken waren
doorgebroken. Bij KRUININGEN
is de dijk van de Westerschelde op
twee plaatsen doorgebroken, waar
door het gehele gebied van HANS-
WEERT en KRUININGEN is over
stroomd.
Zondagmiddag stond het water hier
vier meter hoog; 2500 mensen waren
in het dorp Kruiningen en omgeving
geisoleerd en met behulp van motor
bootjes trachtte men zoveel mogelijk
slachtoffers van deze watersnood in
veiligheid te brengen. Zij werden met
bussen naar Goes gebracht, waarna
zij bij particulieren in de stad werden
ondergebracht.
Het Oostelijk deel van HANS-
WEERT is ondergelopen. De Midden-
sluis aldaar heeft enorme schade op
gelopen en ook de Veerhaven is zwaar
getroffen.
Enkele gebouwen en een deel van
de dijk werden volledig weggeslagen.
De Moerdijkpont Dordrecht werd door
een van de dijkgaten heengeslagen en
rust thans ergens midden op het land.
Volgens nog niet bevestigde berich
ten zouden in dit gebied vier slacht
offers zijn te betreuren. In Hansweert
overstroomde ook het internaat Ma-
ria-oord. De zusters en de kinderen
konden in veiligheid worden gebracht.
Twee zusters, die in de kapel waren,
konden met moeite worden gered en
een andere zuster, die te water raak
te, werd door een 12-jarige leerling
tegen de verdrinkingsdood behoed.
Critiek was ook 'de toestand in KAT-
TENDIJKE, waar circa 1000 mensen
uit de omgeving gezwoegd hebben om
de dijk te behouden. Van dit behoud
immers was de veiligheid van een
groot deel van Beveland afhankelijk,
o.a. van Goes. In de loop van de
avond van Zondag was echter het
grootste gevaar geweken. Hier is ruim
400 meter dijk weggeslagen.
Overstroomd is ook de omgeving
van KRABBENDIJKE. Voorts het
gehele waterschap Baarland met
de daarin liggende dorpen. In het
waterschap Ellewoudsdijk was de
toestand ook zeer ernstig. Het wa
ter staat er tot aan de Borssele-
polder. Ook hier was men Zondag
in de weer om de dijk tè verster
ken.
In de omgeving van de KREEK-
RAKDAM, de toegang tot Zeeland,
zijn eveneens grote polders onderge
lopen. De rijksweg, die toegang geeft
tot Zeeland, is gedeeltelijk onbegaan
baar
De bevolking van ST. PHILIPS-
LAND en van NIEUW-VOSMEER
(West-Brabant) wordt geëvacueerd.
Over slachtoffers is uit deze plaatsen
niets bekend.
Vannacht om drie uur verbrak het
water de laatste vaste verbinding met
Walcheren en Zuid-Beveland.
De evacuatie van de bewoners bracht vaak grote moeilijkheden met zich mee.
vervoerden militairen de bevolking in amphibievoertuigen.
Te Raamsdonkveer
Kapitein stierf op de brug
Veerboot Princess Victoria
ging onder in kokende golven
(Van onze Londense correspondent)
De ondergang van de Princess Victoria, een veerboot van byna 2700
ton, met 177 mensen aan boord, waarvan er maar 44 konden worden
gered, is het vreselijkste zeedrama van de laatste jaren. Het speelde
zich Zaterdag in zes uur tijds af. De ramp geschiedde in de Ierse Zee,
toen het schip halverwege was tussen Schotland en Noord-Ierland,
waarheen het op weg was. Het is de kortste zeeroute tussen Schotland
en Ierland, waaraan velen, die bevreesd zijn voor ruw weer, de voor
keur geven! Temidden van een kokende zee, opgezweept door een
duivelse orkaan, die bij tyden een snelheid van 175 kilometer ontwik
kelde, dook de Princess Victoria de diepte in.
andere vaartuigen zochten daardoor
in de verkeerde richting en arriveer
den te laat. Een te hulp gesneld
tankschip kwam, nadat het schip ge
zonken was, ter plaatse en het
stortte duizenden liters olie op de
schuimende golven, maar deze lieten
zich nauwelijks kalmeren.
Helse tonelen
Het was Zaterdagmiddag 3 uur, toen
de eerste kuststreep in zicht kwam.
Reeds om 7 uur in de ochtend, toen
het schip de baai bij Stramlaur had
verlaten en open zee had bereikt, be
gonnen de moeilijkheden. De grote
deuren, welke toegang gaven tot het
auto-dek, gelegen onder het passagiers-
dek en boven de waterlinie, waarop
zware watermassa's voortdurend had
den gebeukt, begaven het. Het schip
begon hoe langer hoe meer over te
hellen en werd, toen het water ten
slotte de machinekamer binnendrong,
onbestuurbaar. Over een afstand van
meer dan dertig kilometer dreef het
hulpeloos rond in een zee, zo wild als
geen enkele zeeman zich kon herinne
ren. Voor de opvarenden waren de
laatste uren een helse marteling. Alles
omverwerpend en verbrijzelend,
stroomde de massa grijsgroen zeewater
de salons binnen.
De kapitein hoopte de slagzij op te
heffen door iedereen naar de hoogste
kant te dirigeren, maar het werd
steeds erger.
Het duurde niet lang of een zijde
van het schip was al geheel onder wa
ter. De mensen klampten zich op het
spiegelgladde hellende dek vast aan
reling, want en stukken. Wanhopig
poogden de bevroren vingers vast te
houden totdat ze tenslotte toch moes
ten loslaten.
De een na de ander, mannen, vrou
wen en kinderen, gleden in het brullen
de water. Er waren reddingsgordels
én reddingsvesten voor 1500 mensen
aan boord, doch de situatie maakte
het onmogelijk voldoende reddingsma
teriaal te bemachtigen.
Redding kwam te laat
Nog erger waren de gevolgen van
het drama wegens de verkeerde po
sitie, welke de eerste noodsignalen
opgaven. Pas kort voordat het schip
zonk werd de juiste positie geseind.
De verschillende reddingboten en
Uit de verhalen van overlevenden
blijkt, dat geen ogenblik een paniek is
ontstaan. De kapitein op de brug ver
telde kalm door de geluidsversterkers
wat er gebeurde en wat men te doen
had, en men gedroeg zich beheerst.
Alle hoop was gesteld op de redding-
vaartuigen, o.a. een torpedoboot jager,
die zouden komen.
Toen het bevel tenslotte kwam om
het schip te verlaten, konden echter
slechts enkele reddingboten worden
neergelaten. Een ervan sloeg als een
lucifersdoosje te pletter tegen de
scheepswand. Zestien personen spron
gen in een andere boot Later zagen
overlevenden een reddingboot omslaan
en de opvarenden gillend in het water
vallen. Zij verdronken zonder dat een
reddingboot in de nabijheid iets kon
uitrichten omdat de riemen waren
weggespoeld.
De zee was bezaaid met vlotten,
stukken wrakhout, kisten en dekstoe-
len, waaraan schipbreukelingen zich
vastklampten. Vele vlotten werden
door de golven kapot gebeukt, andere
zonken omdat zij overbelast waren.
Men zag mensen op vlotten bidden en
snikken. Geredden zagen lichamen
voorbij drijven van hen, die reeds door
ontbering waren omgekomen. Een
zaam dreef ergens het lijk van een
kind met een reddingsgordel om.
In een hoek van de Princess Victoria
zaten kort voor haar ondergang twee
jonge meisjes, die zich aan elkaar
vast hielden. Men probeerde haar te
bereiken, maar het was tevergeefs.
Een moeder met twee kinderen wor
stelde op het dek, maar men zag haar
nooit meer.
Vrouwen en kinderen schijnen in het
geheel niet gered te zijn. Toen de Prin
cess Victoria in de diepte verdween,
stond de kapitein, Ferguson, nog
steeds op de brug.
Tot de passagiers behoorde majoor
J. M. Sinclair, minister van financiën
van Ulster, en een van de Lagerhuis
leden voor de Britse gebiedsdelen.
Toen de geredden wankelend aan
land stapten, waren zij doof door het
geweld van de storm.
Een hooiberg wordt door de wilde stroom meegesleurd langs huizen van Raamsdonkveer
die meters in het water staan
Reddingboten moesten
meerderheid van orkaan
erkennen
Het geweld van de orkaan heeft
twee reddingboten Zaterdagnacht
genoopt de meerderheid van de los
gebarsten élementen te erkennen.
Een kustvaarder méldde Zaterdag
avond dat het Finse s.s. Bore VI
voor de kust van Schouwen was ge
strand. De plaats was niet volledig
bekend. Twee reddingboten kozen
zee: de Maria Carolina Blanken-
heym van Veere, schipper Jan Min-
néboo, en de Koningin Wühelmina
van Stellendamschipper Willem de
Jager. In de loop van de avond
keerde de boot uit Veere terug, om
dat de machinist in de machine
kamer bewusteloos was geworden.
De Koningin Wilhelmina kon on
danks haar krachtige motoren niet
tegen het gewéld van de uiterst
zware zeeën opkomen. De boot
moest het Brouwershavense Gat in
lopen en ging bij Ouddorp voor an
ker in afwachting van het afnemen
van de orkaan om dan de reis voort
te zetten. Zover is het niet gekomen,
's Nachts om 1 uur werd geméld
dat de Bore VI op eigen kracht was
vlotgekomen.
Het spoorwegverkeer is voor een groot deel ontwricht. Op het stationsemplace
ment van Dordrecht is een gewéldige ravage ontstaan, doordat een groot
gedeelte van de spoordijk werd weggeslagen. Rails kwamen in de lucht te
hangen en palen van de bovenleiding zakten scheef.
Dankbaar voor Amerikaans aanbod tot hulpverlening
Prins Bernhard, die Zaterdagmid
dag per K.L.M. te New-York is aange
komen ter bijwoning van het feest ter
gelegenheid van het driehonderdjarig
bestaan van New-York, was zeer onder
de indruk, toen hjj het noodlottige
nieuws uit Nederland vernam-
1 „Zoals u weet", verklaarde de Prins,
„heeft Nederland zo juist de Ameri
kaanse regering medegedeeld, dat het
geen economische hulp meer nodig
heeften nu komt deze ramp".
Hij was dankbaar voor het Ameri
kaanse aanbod tot hulp. „Dit is altijd
gebeurd, wanneer er nationale rampen
waren", verklaarde hij, „en Nederland
heeft ook altijd de helpende hand ge
boden aan andere landen in soortge
lijke omstandigheden.
U zult zich herinneren, dat mijn
vrouw persoonlijke giften heeft gezon
den aan de Verenigde Staten tijdens
de overstromingsramp van de Missis
sippi en de Missouri en wij, evenals
andere volken, zijn altijd dankbaar
voor persoonlijke giften in tijden van
nationale rampen".
„Ik zal doen wat mijn regering en
de Koningin willen dat ik doe".
Z.K.H. zei, dat hij nog niet officieel
op de hoogte was gesteld van de over
stromingen. Hij had nog niet gedacht
aan verandering van zijn huidige plan
nen.
