Tientallen schepen in nood nacht der verschrikkingen In de binnenstad van Vlissingen stond drie meter water Nationaal Rampenfonds: giro 957 5 Beschadigingen van het kustgebied Ook Zuid-Beveland ernstig getroffen Britse veerboot „Princess Victoria" in woedende orkaan gezonken Zware brug eenvoudig door water opgetild (Van een speciale verslaggever) Het is Zondag, volgens de kalender. De klokken luiden, maar niet om de ge lovigen ter kerke te roepen. Het zijn de noodklokken, die mannen te hulp roepen en mensen waarschuwen: het water komt! De Zondagse kleding: ze moest in allerijl in veiligheid worden gebracht. Als een nachtmerrie, zo joeg de orkaan het wa ter door de stad. Nimmer in de historie is het water zo hoog geweest, zelfs niet in het rampjaar 1916. inderdaad, een nachtmerrie. Huilende vrouwen en snikkende kinderen vulden de straten, trachtende onderdak te vin den. Sirenes loeiden. Met moeite hielden de mensen zich staande in de orkaan. Dakpannen en schoorstenen bedreigden hen. Toen kwam het 'water. Eerst een dun straaltje, spoedig een bulderende water massa, die overal vandaan kwam en zelfs opspoot uit de riolen, voortgezweept door de storm. Vies, vuil water, vet van scheeps-oüe. Rioolwater, besmet met ziektekiemen. Steeds hoger steeg het, stroomde de huizen binnen. Soms centi meters hoog, in andere stadsdelen tot aan de daken. Gezinnen die in sousterrains woonden, konden pas op het laatste ogen blik het vege lijf redden. Velen wisten niet hoe groot het gevaar was, tot iemand hun ruiten insloeg: water. Men geloofde het niet, hoe kan dat? Tot uit de vloer het water opspoot. Waar heen? Ouden van dagen en kinderen moesten door liet water heen worden weggebracht. Electrisch licht en gas, zelfs de telefoon, vielen in veel stadsde len uit. Het grote stadion in Feijenoord werd veler toevlucht. Bibberend vin kou en ellende hebben de mensen de nacht daar doorgebracht. In de polders rond de stad stroomde het water naar binnen. Hier was niets aan te doen, want de dijk was niet gebroken. Het water stroomde over de dijken heen, zodat de boerenge zinnen, met hun vee, zich moesten zien te redden. Uit een loodzware lucht bleef de regen stromen, voortgezwiept tot ze pijn deed in de gezichten. Een woonwagenbewoner voelde zijn wagen wegzinken. Pas op het laatste ogenblik kon hij worden gered. Hier en daar ontstond brand, maar de spuiten bleven lang uit, want overal pompten ze water weg. In het mooie park te Rotterdam, zowel als in het Sterrebos te Schiedam, stond het water tot boven de lantaarnpalen. Het politiebureau op Katendrecht dreig de in te storten. Weinig had het gescheeld of het nieuwe oog-ziekenhuis was onder- gestroomd. Zo juist zijn we met een auto de stad rond gegaan, voor zover mogelijk. In IJseimondegrauwe ellende en angst. Angst voor de nieuwe nacht, want nog jaagt de storm. Weer zal het water hoog worden, hoe hoog? De Ahoy-hallen worden gereed ge maakt, want vanavond (Zondagavond) zullen 2000 vluchtelingen komen uit Zuicüand. misschien van elders. Over de radiodistributie aanhoudende hulp-op roepen, als ware het oorlog. Men vraagt stallantaarns, beddegoed. Alle diensten van de gemeente en particuliere bedrij ven roepen hun personeel op; er kan niet om worden gedacht dat het Zondag is. Üit de, toch al ledige Kerken, worden de mannen opgeroepen. Tientallen kilometers straat zijn ver zonken of weggespoeld. Trein- en tram rails zweven boven afgronden, in gezel schap van kabels en leidingen die bloot gewoeld zijn. Als lange slangen kronke len ze zich door de vuiligheid die de ri vier naar de straten spoelde en achter liet. De reservoirs van de waterleiding zijn volgestroomd, zodat het leidingwater gevaarlijk is. Door een grote constructie- werkplaats ging het water. De vloer spoelde weg, zware machines vielen om of werden meegevoerd de dijk af. Dan schepen: op de kade gedreven, an deren gezonken. Vrachtauto's jagen door de straten, vol zandzakken, of vee uit de polders rond de stad. Auto's met gevluch- ten (voor wie deze Zondag der verschrik king tevens hun financiële ruïne bete kent) Rode Kruis- en ziekenauto's, mili taire wagens. Zó groot was de kracht van het water, dat de Leeuwenbrug eenvoudig door het water werd opgetild en uit de voegen ge licht. Het gemeentebestuur van Amsterdam stuurde twee brandweer-auto's naar Rot terdam, om te helpen bij het leegpompen van de onder water gelopen kelders der electrische centrale. Bovendien heeft het twee kleine veerboten naar Rotterdam gestuurd, die in de getroffen gebieden hulp verleenden aan door het water af gesneden mensen, als. ook bij algemene evacuatie. De Kappelpolder bij Maassluis is in 3 minuten onder water gelopen. Ongeveer 1500 huizen in Maassluis werden een prooi van het water. De Maasdijk is door gebroken. Vele fabrieken in Maassluis hebben grote schade opgelopen. Ook in Vlaardingen was de toestand critiek. Het havengebied van Vlaardingen stond ge heel blank. Fabrieken liepen onschatbare schade op. In Schiedam hebben grote bouwwerken en woningen waterschade opgelopen. Vliegtuig boven het Kanaal vermist Naar Zaterdagmiddag gemeld is, wordt een vliegtuig vermist, dat op weg was van Brighton naar Dieppe. Aan schepen in het gebied tussen Hastings en Dieppe is verzocht uit te zien naar het toestel en eventuele overlevenden. Ook Raamsdonkveer en Geer truidenberg in last In Raamsdonksveer (N.B.) zijn onge veer 300 bewoners, voornamelijk uit de wijk Sandoel, gelegen in het oudste deel van de plaats langs de dijk, geëvacueerd moeten worden. In café's schoollokalen e.d- zijn de mensen in de gemeente zelf ondergebracht. Dank zij de hulp van de in Keizersveer liggende pontonniers, die reeds in de nacht met amphibievoertuigen te hulp kwamen, konden de bewoners uit de bedreigde wijken worden afgevoerd. Twintig huizen zijn verwoest en het dub bele aantal in onbewoonbaar geworden. Een baby van zes weken en een man zijn verdronken- In Geertruidenberg is een groot deel van de bewoners van Hank (gelegen in de Biesbosch), 4 a 500, opgenomen en eva cuees uit Kapelle N.B. worden verwacht. Voor 134 personen, die zich, buiten ge vaar. in een klooster te Hank bevinden wordt van Geertruidenberg uit voor eten gezorgd. Dit wordt ook gedaan voor 150 personen in Pereboom. In Geertruidenberg zijn 152 bewoners uit een nieuwe wijk. die op de eerste verdiepingen waren gevlucht Zondagnamiddag met roeiboten afge haald en elders in de gemeente onderge bracht. Walcheren weer eiland In ieder geval vijf doden op Walcheren De laatste verbinding over het vaste land met AValcheren en Zuid-Beveiand is verbroken: de Nieuwlandpolder bij Krab- bendijke js ondergelopen. De berichten over Walcheren zijn gisteren de gehele dag schaars geweest. Er was geen telefo nische aansluiting te krijgen. Voorzover vannacht bekend was, zouden er vijf slachtoffers te betreuren zijn, drie te Vlis singen en twee in Veere. In de nacht van Zaterdag op Zondag werd de storm zo hevig, dat voor de boulevard van Vlissingen ernstig gevaar ontstond. Op zes plaatsen werd achter eenvolgens een gat in de dijk geslagen. Er was ernstig gevaar voor een volledige dijkdoorbraak. Een van deze gaten reikte zelfs tot op een paar meter van de voor gevel van een groot flatgebouw. Gelukkig is het niet tot ondermijning en instorting gekomen. Krachtige hulpverlening De hele boulevard was een trooste loze ruir.e. Grote stukken van de muren die loodrecht uit zee op rijzen- waren weggeslagen. Van het strandbad is vrij wel niets overgebleven. De overslaande watermassa's vonden via de Boulevard do Ruyter en de vissershaven uiteindelijk de weg naar de binnenstad. De straten wer den er wild voortjagende rivieren. Het water stond na korte tijd in het oude stadscentrum drie meter hoog. Ondertussen had Burgemeester Kolff een hulpverleningsdienst georganiseerd, die de gaten in de boulevard moest dich ten. Een duizend vrijwilligers, jongeren en ouderen, mannen en vrouwen, bij gestaan door militairen van landmacht en marine, manschappen van de Nationale Reserve, leerlingen van de Zeevaart school en bewoners van het Ambonnezen- kamp te Vlissingen zijn onder deskundige leiding de hele dag in touw geweest om de schade zo goed mogelijk provisorisch te herstellen. Men had succes: gistermid dag, toen het weer hoog water was. bleef Vlissingen voor nieuwe rampen gespaard. Ook vertier veel schade Ook elders op het eiland is veel schade aangericht. Allereerst aan de "Westkap- pelse zeedijk en vooral ook aan de dui nen van O.Kappelle waar enorme stukken zijn weggeslagen. Schade werd ook toe gebracht aan de waterwinplaats van de gemeente Middelburg. De watervoorzie ning van de Zeeuwse hoofdstad is ernstig in gevaar gekomen. Door distributie hoopt men de bewoners voorlopig van het al lernoodzakelijkste drinkwater te kunnen voorzien- Een Beechcraft-machine van Gilze- Rijen maakte een waarnemingsvlucht bo ven de geteisterde gebieden van ons land en meldde uit Zeeland, dat Middelburg geheel droog lag. Bij Domburg werd aan de dijken gewerkt. De dijken ten zuiden van Westkappele waren in orde. Het ge bied ten Oosten van het kanaal van Wal cheren stond een tot twee meter onder water. Straten in Veere spoelden kapot In de omgeving van het bekende fort Rammekcns in het Zuidoosten van het eiland is ook grote schade aan de dijk ontstaan. Een gedeelte van de polders rond de dorpen Ritthem, Nieuw en St. Joosland en Arnemuiden zijn blank ko men te staan. Het gat in de dijk van Veere kon gis teren met man en macht gedicht worden. Er bestond toen (voorlopig) geen gevaar meer voor Sint Laurens, een klein dorp onder de rook van Middelburg. Veere stond geheel onder water. Alle straten zijn kapot gespoeld. Enkele oude huizen aan de oude Havenkade zijn ingestort. Benoemd Benoemd tot onderwijzer aan de Chr, U.L.O.-School te Dokkum, de heer R. J. Hoekstra, onderwijzer aan de Chr. U.L.O. School te Smilde, afkomstig van Leeu warden. Iedere Nederlander moet onverwijld helpen I Help, help direct. Krachten, machtiger dan uelke menselijke machtsconcentraties ook, hebben in enkele uren tijds grote delen van ons land in rouw gedompeld. Duizenden mensen werden in nachtelijke uren door het wrede water van huis en haard verjaagd. Werk van eeuwen werd in luttele ogenblikken te niet gedaan. Onbeschrijfelijk is het leed, dat mensen en dieren heeft getrof fen, met geen mogelijkheid is te overzien de materiële schade, die met name het westen van ons land is toegebracht. HULP IS PLICHT. Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getroffen gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen, maar ook en vooral, hulp in geld. Veel geld, zeer veel geld om de geteisterde bronnen \an onze welvaart, die ook uw welvaart is, met de grootst mogelijke spoed te herstellen. Tast diep in uw buidel, ook als dit een offer voor u mocht be tekenen. Offer in het diepe besef dat het gaat om uw medemensen, om uw vaderland en uiteindelijk om uw eigen belang. Doe het direct. Stort uw bijdrage op postgiro 9575 van het Nationaal Rampenfonds Den Haag of stuur een postwissel naar het secretariaat Statenlaan 81. Ravage in Scheveningen Rozenburg voor 70 pet onder water In het kustgebied van Noord en Zuid-Holland en op de eilanden is de schade grotendeels veroorzaakt door de heftige stormen. Van watersnood was slechts hier en daar sprake. De oorlogsbodems in de haven van Den Helder moesten het zonder stroom stellen. Bij de aanlegwerken van de nieuwe Rijkszeehaven in Den Helder is een van de pas aangelegde dijkenbezweken. Dit zal alleen nadelig blij ken bij de uitvoering van het werk. Bij Sint Maartenszee( gemeente Zijpe) zijn de duinen op twee plaatsen door het zeewater doorbroken. In Zandvoort is de duinenreep weggeslagen en zijn de strandtoegangen totaal verdwenen. De redding- post van de Zandvoortse reddingsbrigade op het Zuidelijke strand is naar beneden gestort. Duinen sloegen ook weg bij Kijkduin, 's Gravenzande (toestand critiek), Kamperduin Noordwijk aan Zee, Beverwijk en Katwijk aan Zee. De Hondsb&ssche zeewering heeft het geweld der golven kunnen verwerken. In Camperduin is een groot houten ca fé-restaurant, het slachtoffer van de storm geworden. Het Oranjebad in Noordwijk aan Zee is totaal weggeslagen.. In Katwijk is het hotel restaurant ..Brittenburg" ge heel overspoeld en zo goed als wegge vaagd. Het „Zee- en Zonnebad" is geheel De ,,lnsulindehad moeilijkheden maar bleel behouden Vele lanèse, hebben trachten schepen, die zich °p tie tc ve .Nederlandse en buiten voor onze kust bevonden, „noodgolven'-verbinding •krijgen met de vastewal. Dammen en dijken kapotverbindingen verbroken Zuid-Beveland is ook zeer ernstig getroffen. De zeedijken bij de Ellewouds- dijfc, Kattendijke, Baarland en Kruiningen zijn doorbroken bij Kruiningen op twee plaatsen. In de Kreekrakdam, de verbinding tussen Noord-Brabant en Zee land, zijn vier gaten geslagen van in totaal duizend meter. In de sloedam, de verbinding tussen Zuid-Beveland en Walcheren, is een gat geslagen van 100 meter De Moerdijkpont ligt bij een boerderij in het land. De spoorweg is vernield. De binnendijk KruiningenWaarde is door gebroken. Hier is 300 meter zeedijk weg gespoeld. Vele boerderijen staan onder water. Fort bij Ellewoutswijk staat een meter onder water. Met grote kracht stroomde het water de polders binnen. De zak van Zuid-Be veland is het ergste getroffen. Onmiddel lijke evacuatie werd gelast. Mensen op vlot verdronken Vannacht is in Yerseke een vlot aan gespoeld, waarop zich twee mensen be vonden, afkomstig van Schouwen-Duive- Iand. Zij deelden mede, dat vier anderen van het vlot waren geslagen en verdron ken. Uit YerSeke worden boten per auto naar het bedreigde gebied in Kruiningen ver voerd, vanwaar de mensen uit hun huizen opgehaald worden. Vele mensen zitten bbven op het dak van hun huizent Goes opvangcentrum Om half twaalf gistermorgen moesten in Kruiningen nog 2500 mensen uit hun huizen worden gehaald. De reddingswerk zaamheden worden bemoeilijkt, omdat men hier niet beschikt over boten die het stormweer kunnen doorstaan. In Goes is er een opvangcentrum ge vormd, waarheen de mensen uit Kruinin gen gevoerd kunnen worden om later bij burgers in Goes te worden ondergebracht. Landingsboten onderweg Te Hansweert zijn 80 man marineper soneel behulpzaam. Het water staat hier aan de dakgoten. Tien landingsboten uit Roosendaal zijn onderweg om de mensen te helpen. In Wolphaartsdijk en Rilland-Bat'n is onmiddellijk de evacuatie begonnen. Min stens zes gezinnen die in nood verkeren, waren door de sterke stroom onbereik baar. Te Wemeldïnge was de toestand ernstig, doch niet critiek. Dwars voor Texel verloor een Duitse sleep boot zyn sleep, een tanklichter. Men vreest voor het leven der zes runners aan boord. De redding-boot Prins Hendrik heeft tevev- geefs naar de lichter gezocht. Het Indiase s.s. „Jala Ketu"' (7180 ton) dreef op 80 mijl ten Z. van Terschelling rond met een defecte stuurinrichting. Het anker was weggeslagen. De schade is voor lopig hersteld. Het schip stoomt op naar Rotterdam. De lading van het Nederlandse schip .Franka II" (437 ton) was gaan schuiven, toen het zich bij Terschellingerbank be- ond. Het zond S. O. S.-seinen uit. De be manning heeft de toestand later kunnen klaren. De reddingboot .Insulinde" heeft het schip tot de Eems begeleid. De Insulinde" Op de terugweg kreeg de reddingboot in de omgeving van Schiermonnikoog een zware zee. Op een gegeven ogenblik maak te het schip bijna 90 graden slagzy. De mast lag gelyk met het water. Alles is van dek geslagen, de radio raakte defect, het springnct werd totaal vernield. De beman ning is behouden, doordat zij zich met rie men aan haar plaatsen had vastgebonden. Circa 30 mijl N. O. van Rottumeroog be vindt zich een Duits schip in moeilijkheden. Gewacht wordt tot dit op de gronden vast raakt. dan zal ernstig worden overwogen de „Insulinde" daarheen zal uitvaren. Men hoopt intussen de „Insulinde" van de voor de hulp noodzakelijke middelen te voorzien. Naby Vliehorst is het Duitse schip „Vir go"' gestrand. Dit schip heeft nog geen noodsein gegeven. Voor dc kust bij Terheyde (gem. Monster) raakte de 175 ton metende Groninger coas ter „Elisabeth" in nood. Het schip was met een lading aardappelmeel op weg naar Lon den. Na zeer veel moeite slaagde men er in, de vier opvarenden van boord te halen. Een Katwijkse 'ogger was met drie man van een vergane Deense kotter op weg naar IJmuiden, doch durfde i.v.m. het weer niet binnen te komen. De reddingboot „Jan Leis" heeft de bemanning van het Deense motor schip „Annam" (6726 brt), dat voor Hoek van Holland in moeilijkheden verkeerde, op gepikt. De reddingboot werd hierbij bescha digd. De reddingboot „Breskens" is uitge varen om de „Jan Leis" te vervangen. De Duitse tankboot ..Julius Rütgers" is ten Zui den van Zandvoort op het strand gelopen. De sleepboot „De Schelde" van L. Smit en Co., die op de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland op een strekdam liep en als verloren werd beschouwd, is door Uvee sleep boten vlot getrokken. Deze opsomming is maar een klein gedeelte van het grote aan tal schepen, dat in de loop van het stormweer noodseinen heeft uitgezonden. De Engelse onderzeeboot „Sirdar", die te Sheemess, aan de Theems, in dok lag, is ge zonken. Ook een fregat is omgeslagen. Er is geen melding gemaakt van slachtoffers. Een Engelse trciler, waarvan de machine niet meer werkte, wordt lei hoogte van dc Hcbriden vermist. Er waren 15 opvarenden aan boord. De 66 leden van Engelse schip „Clan Mac- Quarrie", dat op de kust van het eiland Le- (Hebriden) geslagen, zijn met een zgn. wippertoestel in veiligheid gebracht. De red dingboot van Stornowaj" had het gestrande schip hulp ve'-leend sinds he' noodseinen had uitgezonden. De acht opvarenden van een Noorse vis sersboot, die tengevolge van aanvaring met een ander Noors schip is gezonken, zijn om het leven gekomen. De aanvaring vond plaats onder de Noorse kust. verdwenen, evenals de politiepost te Kat wijk. Op twee plaatsen is het zeewater over de Balgdijk ten Zuiden van het vlieg veld De Kooy, in de kop van Noord-Hol land, geslagen- In bijna alle kustplaatsen werden de boulevards door de politie af gesloten. In Scheveningen zijn duizenden vaten haring, op drift geraakt. In de ha ven van IJmuiden zijn vele loggers op drift geraakt. Op :t strand werden enkele uitspanningen een prooi van de storm. Ravage in Scheveningen Hoog water Cn storm hebben ook aan het' Seheveningse zeefront veel ravage aangek richt. De boulevard is zwaar beschadigd, op vele plaatsen is het wegdek vernield doof de overslaande watermassa's. Zondagmid dag sloot de politie de boulevaard voor alle verkeer. Vooral rondom de buitenhaven is de ver nieling aanzienlijk. De duinen zijn hier niet zeer hoog en het gevolg daarvan was. dat het water in de afgelopen nacht over de kruin sloeg en gaten in het wegdek ver oorzaakte. Van de seininstallatie bij de ha ven is een stuk weggeslagen. Rozenburg voor 70 onder water Het eiland Rozenburg staat voor 70 onder water. De kom van het dorp Rozen burg echter is droog. In de dijk langs de Nieuwe Waterweg zijn twee gaten geslagen van 60 en 40 meter, breed. De bevolking is niet geëvacueerd en er zijn geen onge vallen voorgekomen. Van het grote vee zijn 10 koeien verloren gegaan. Pogingen wor den in het werk gesteld om de gaten in de dijk provisorisch te dichten. Scheepsramp in de Ierse Zee 128 van de 172 opvarenden verdronken De Britse veerboot „Princess Victoria" (2694 ton) is Zaterdagmiddag tijdens een lie vige orkaan in de Ierse Zee gezonken. Van 172 personen, diezich aan boord bevon den, hebben 128 het leven verloren: 89 passagiers en 39 leden van de bemanning (o.w. 3 stewardessen). 44 personen, allen mannen, o. w. tien bemanningsleden, hebben de ramp overleefd. Er waren 30 vrouwen en kinderen aan boord, die allen het leven heb ben verloren. Het schip was Zaterdagochtend vertrokken voor de normale dienst tussen Stranraer (Z.W. Schotland) en Larne (Noord-Ierland).een afstand van 35 mijl. Toen de stuurinrichting was weggesla gen, het autodek onder water stond en het schip zware slagzij maakte naar stuurboord, zond „Princess Victoria" noodseinen uit. Onmiddellijk spoedden schepen zich naar de plaats van het ongeluk; de Britse torpedo- bootjager „Contest'" wist 8 overlevenden op te pikken: een reddingboot van Donag- havee slaagde er in 35 mannen te redden. Een reddingboot van de „Princess Vito- toria" wist Donaghee binnen te lopen. Aan boord bevond zich een ernstig gewonde man en de lijken van zes andere opvarenden van het verongelukte schip, die de ontberingen na de schipbreuk niet hadden overleefd. Onder de omgekomenen bevinden zich majoor John Maynard Sinclair, vice-pre mier en minister van financiën van Noord- Ierland, Sir Walter Smiles, afgevaardigde van Noordlerland in het Britse parlement, en de kapitein van het schip. James Fer guson. Na zes uren van zware strijd, toen de ma chinekamer onder water liep en liet schip begon te zinken, gaf de kapitein dc Ierse kust was byna in zicht bevel het schip te verlaten. Overlevenden hebben medege deeld, hoe hij tot het laatste ogenblik, ook toen hij wist dat de dood meer dan waar schijnlijk was, de passagiers heeft pogen op te beuren en dat hy steeds een toonbeeld van kalmte is gebleven. Te water gelaten reddingboten van de „Princess Victoria", waarin zich vrouwen en kinderen bevonden, sloegen, te midden van reusachtige golven, bijna onmiddellijk om. Mannen sprongen te water en poogden, zicli vastklemmend aan stukken wrakhout, de kust te bereiken. De een na de ander moest echter, verstijfd door de kou of uit geput, zijn stuk hout loslaten en zonk weg. Alles is in 't werk gesteld om de opvaren den van het ten ondergang gedoemde schip te halen, doch te vergeefs. Sleep- en tank- boten. t rei Iers, reddingboten, de torpedoja ger „Contest" en een fregat bevonden zich in de nabijheid van dc Princess Victoria", doch reusachtige golven beletten te dichte nade ring van het schip, terwijl het daardoor ook niet mogelijk was met lijnen een verbinding tot stand te brengen. Een tankboot uit Belfast heeft haar olie tanks lat enleeglopcn om de golven te be daren. Twee vliegtuigen vlogen boven het met dc woedende elementen worstelende schip. Zi.. zonden radioboodschappen aan de „Contest" om de oorlogsbodem bij zy'n reddingspogin gen te helpen. Teen de duisternis was ingevallen, bleven de reddingboten de enorme zeeën trotseren om, met behulp van fakkels, naar overleven den te zoeken. Doch de heldhaftige pogin gen hunner opvarenden leverden geen re-

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 5