Aantal slachtoffers stijgt nog steeds
De fomkêdkëu
Nationale ramp -
nationale hulp
ZEELAND: een der zwaarst
getroffen gebieden
Dood en ellende op
Walcheren
Dordrecht staat half
onder water
Hedenmiddag om 2 uur 394
Kritieke toestand op
Schouwen: 34 doden
Schade beloopt tien
tallen millioenen
IN 'S-GRAVENDEEL
55 DODEN
00K W.-BRABANT
GETROFFEN
HET NATIONAAL RAMPENFONDS
'T GOOI EN OMGEVING
WIE SPOEDIG HELPT, HELPT DUBBEL!
Drie oorzaken van
de rampspoed
Maandag 2 Februari 1953
82ste Jaargang No. 13127
3ef Gooi en Ommeland,
Nederland rouwt
Nederland helpt
i
Uitgave van de N.V. Dagblad De Gooi- en Eemlander, Hilversum
ABÜNNliMKNTSfitlJZEN
KWARTAAL; Gooi, Eemland en Vechtstreek 6.85
Overig Nederland en Overzeese Rijksdelen 7.—
Buitenland 112.—
PER WEEK in eigen bestelkring 47 cent
Losse nummers 13 cent. per post 15 cent Giro 8 4 0 6
HILVERSUM: Groest 21. Dir., Red. en Adm. Telet.
4841 (4 lijnen). Klachten aver bezorging tot 19 u. (Zat 18 u.)
Redactie na x8 uur telefoon 9356.
B C S S II 91 Nassaulaan 27. Telefoon Adm. en Red. 5400
Na 18 uur 6801 LAREN: Brink 3, Telefoon 2210
Hoofdredacteur J, A. J. Temmink.
ADVERTENTIEPRIJZEN: 26 ct. per m.m. Fam. Berichten
22 ct per m.m. ingez. Med. 52 ct. per m.m. Minimum
gewone adv. 12 m.m. per kolom. Kleine advertenties:
1—12 m.m. ƒ2.25, elke 3 m.m. meer 60 ct Werkzoekenden:
1—12 m.m. 1.60, elke 3 m.m. meer 60 ct. Brieven ondei
nummer 10 cents extra. Maximum grootte 24 m.m.
Iets kouder
Van heden- tot morgenavond
Veranderlijke bewolking met en
kele verspreid optredende sneeuw-
buien. Krachtige tot matige, maar
voornamelijk langs de Waddenkust
tijdelijk harde wind tussen Noord en
Noordoost. Iets kouder met plaatse
lijk lichte vorst in de nacht en och
tend.
NEDERLAND verkeert in nood. De vriend en
vijand van de lage landen bij de zee, het
water, heeft zich, gedreven door de orkaan,
die Nederlands kusten beukte, het land binnen
gedrongen. Een rampspoed, waarvan men zich
nauwelijks een voorstelling kan maken. Het kleine
Nederland, dat zich dapper heeft ontworsteld
aan de na-oorlogse lasten, werd nu getroffen door
een rampzalige verschrikking, met al het daaraan
verbonden trieste leed, de verschrikkelijke ver
drinkingen, de boeren zonder huis en haard, de
weggespoelde huizen, de door het water opge
slorpte dieren. Het is moeilijk van de ramp een
totaal overzicht te krijgen, de berichten stromen
binnen, berichten over verdronken dorpen, wo
ningen, door een metershoge watennuur van hun
grondvesten weggespoeld en berichten over hulp
verleningen. Een storm, zoals nog maar zelden
ons land heeft bedreigd, ging samen met het
springtij en deze bedreiging heeft Nederlands
trots, de zware solide dijken en dammen, over
meesterd, het werk van vele jaren wreed vernield.
In het Westen en in het Zuiden heeft de ramp
spoed de bevolking en de landerijen gegeseld, de
watermuur drong binnen in de Zuid-Hollandse
eilanden, overspoelde en doorbrak de dijken van
Zeeland, het arme Zeeland, door de oorlog reeds
Watermuur van vier meter in Vlissingen
DE BERICHTEN en reportages, die van onze verslag-
geveVs binnen komen, wekken -een diepe 'kornis met
de getroffenen die, beroofd van hun huizen, het ver
lies torsend van verwanten en vrienden, Maandagochtend na
de rampzalige ramp-Zondag een nieuwe, sombere dageraad
boven de verdronken landerijen zagen oplichten. Uit de be
richten valt op te maken dat het Zuiden en het Westen van
ons land het zwaarst getroffen zijn.
zwaar getroffen en nu weer overmeesterd door het
zeewater, de steden Dordrecht, Rotterdam en Wil
lemstad, de industriële centra aan de Nieuwe
Waterweg, de rij van dorpen en badplaatsen
langs de gehele kust van het zwaar gehavende
Texel tot het nog zwaarder geteisterde Zuid-Beve
land toe. Er waren ontstellende berichten over
mensen, die hun toevlucht hadden moeten zoe
ken op de daken en in de bomen, over schepen,
die machteloos voortgejaagd door de orkaan een
zekere ondergang tegemoet gingen, over het En
gelse schip de „Prinses Victoria", dat in de golven
van de Ierse zee verdween, een ramp, waarbij
133 man het leven lieten. Een huiveringwekkende
opsomming van trieste gebeurtenissen, waarbij de
mens stil wordt, geslagen door de natuurkracht.
„Ik worstel en kom boven" is het devies van de
Zeeuwen, die de genadeloze kracht van de zee
kennen als geen ander. Ook nu zullen zij en al de
andere geteisterden zich aan de ramp ontworste
len, maar de herinnering zal blijven. Een herin
nering aan de woedende zee, de orkaan en de men
selijke nood, herinnering ook aan de hulp van het
Nederlandse Volk dat zich weer één toont, nu het
erom gaat de vriend en vijand van eeuwen terug
te dringen.
Volkerak geraakte 5000 ha land onder
water. Militairen verleenden allerwege
hulp. Grote hoeveelheden vee verdronken
Tweehonderd mensen zijn in de dorpen
Maaden en Drimmelen geïsoleerd.
In Walcheren zaait de waters
nood dood en ellende. De zeedijken zijn
op verschillende plaatsen voor het wa
tergeweld besweken. De nieuwe Kerker
polder en de Suzannapolder zijn volge
lopen. In de dijk bij Rammekens zijn
grote gaten geslagen in de nabijheid
van Veere en Vlissingen. In Vlissingen
heerst de noodtoestand, de binnenstad
staat onder water, zó furieus was de
waterstroom, die de stad binnengulpte
dat de watermuur in de straten een
hoogte van drie tot vier meter bereikte.
Ook Veere en Arnemuiden zijn volgelo
pen met water.
Trieste ellende, ook in het zwaar ge
troffen Z u i d-B e v e 1 a a n d. Talrijke
zeedijken zijn doorbroken, polders onder
gelopen.
In de ondergelopen gebieden is men be
gonnen met 't evacueren van de bevolking
die men naar Goes zal overbrengen. De
zak van uid Beveleand is het zwaarst
getroffen; in verschillende plaatsen
men onmiddellijk met evacueren be
gonnen.
Ook inZeeuws Vlaanderen heb
ben de dijken het begeven. De dijken bij
Terneuzen, Hoofdplaat, Hontenis^e
van verschillende andere polders zijn
doorgeslagen. Bij Kadzand is de zee
over de sluis geslagen. Grote stukken
duin zijn weggespoeld. Ook de overige
Zeeuwse eilanden zijn zwaar getroffen,
doch er komt weinig nieuws van binnen
doordat de telefoonlijnen zijn vernield.
St. Filipsland is eveneens zwaar getrof
fen. In luttele jaren tijds moeten de
.Zeeuwen, edel ras van Nederlands bo
dem voor de tweede maal de strijd te
gen het water aanbinden. Zij hebben
daarbij de steun van het gehele Neder
landse volk nodig.
Papendrecht zonder water
licht en gas
Meer dan de helft van Dordrecht is
door het water overstroomd. Ook het
gebied rondom Dordrecht is zwaar ge
teisterd. Het water drong met veel ge
weld de huizen binnen. In de 's-Graven-
deelse djjk, die het eiland van Dordrecht
aan de westzijde beschermt tegen de
Dordtse Kil, is een gat geslagen. Door
sirenes en klokgelui werden de bewoners
van Dordrecht en Zwgndrecht gewaar
schuwd voor het naderende watergeweld.
Omstreeks half vijf Zondagmiddag vol
trok zich het gruwelijke lot van de
stormvloed aan de Oude- en Nieuwe
Beer polder onder Dubbeldam. Ongeveer
1200 ha polderland staan blank. De
spoordijk werd totaal verwoest, de elec-
Wat men nog kan redden is vaak niet
veel. Militairen op de dijk bij Hendrik
Ido Ambacht met een lampekap en
wat ander huisraad.
Honderden berichten over de ramp
bereiken uur na>uur de redactie. Het
is onmogelijk eèn totaal beeld te
krijgen van de omvang, laat staan
van de details, van de rampspoed, die
ons land zo zwaar getroffen heeft.
Ook de lijsten van doden stijgen
voortdurend. Op liet. moment dat wij
dit artikel schrijven wordt een totaal
van 394 gemeld. Het aantal
stijgt echter voortdurend, zodat wij
ook hierover geen definitief bericht
kunnen geven. Een droeve lijst van
Verdrinkingsdood bedreigt
velen
(Van een onzer speciale verslaggevers)
Vanmorgen is via Scheveningen Ra
dio het eerste contact tot stand ge
bracht met Schouwen. De toestand blijkt
daar uiterst kritiek te zjjn. Het eiland
is nagenoeg geheel overstroomd. Voor
zover thans bekend zijn er 34 personen
om het leven gekomen, n.l. 14 in Zierik-
zee en 20 in de -Vieijbannenpolder. Vele
mensen zijn de verdrinkingsdood nabij.
Een groot aantal huizen is ingestort.
Ongeveer 10.000 mensen moeten worden
geëvacueerd. Er bestaat dringende be
hoefte aan rubberboten. De burgemees
ters hebben de hulp ingeroepen van het
Korps Mariniers te Rotterdam. Het
eiland is geheel verstoken van drink
water en de voedselvoorziening is zor
gelijk. Er wordt op het ogenblik ge
tracht een noodzender te bouwen om het
contact met de buitenwereld te herstel
len.
slachtoffers ,die niet aan het wrede
noodlot konden ontkomen. Zwaar ge
troffen is het eiland Goeree Over-
flakkee, waar veertig doden te be
treuren zijn, nog zwaarder 's-Graven-
deel waar men een totaal van 55
opgeeft. De meeste slachtoffers zijn
gevallen op de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse eilanden, doch ook Texel
meldde vier slachtoffers.
Van de zijde van het Ministerie van
Verkeei en Waterstaat deelt men ons
desgevraagd mede. dat de schade zeker
in de tientallen millioenen zal lopen.
Uiteraard zal zo spoedig mogelijk met
het herstel van de vernielde dijken en
wegen worden begonnen. Wanneer met
man en macht aan de vernielde dijken
wordt gewerkt, zal het allerergste in
enige maanden hersteld kunnen zijn.
Polderbesturen en waterschapsbestu-
x'en zijn uiteraard de aangewezenen
om de dijken en wegen weer in goede
staat te brengen.Maar aangenomen
wordt dat als een beroep wordt ge
daan op- de rijksoverheid met het oog
op het zeer bijzondere karakter van
deze ramp financiële en technische
steun wel niet zal uitblijven.
Dr Drees vanavond
voor de radio
Hedenavond te 20 uur zal Z. E. minis
ter-president Dr. W. Drees over beide
zenders een kort woord tot het Neder
landse volk richten.
trische gemalen onder Dubbeldam
spoelden onder water. Sliedrecht is
practisch een eiland geworden, de Al-
blasserwaard is ondergelopen, doordat
op twee plaatsen de dijken het begaven.
In Sliedrecht staan ongeveer 1200 hui
zen onder water. Ruim 1000 ha van
de stad staan blank. Ook Papendrecht
geheel geïsoleerd en zit zonder water,
licht en gas. Talrijke polders in dit
Dortse gebied staan blank, Vele dorpen
staan onder water.
Rampspoed langs de
Nieuwe Maas
De ramp heeft ook de Zuid Hollandse
eilanden en het gebied langs de Nieuwe
Maas zwaar getroffen. De gemeenten
Oudenhoorn en Hellevoetsluis op de
Zuid-Hollandse eilanden zijn geheel on
der water gelopen, andere dorpen ge
deeltelijk. De inwoners van Abbenbroek
en Oudshoorn moesten voor het al-maar
voortstuwende water worden geëvacu
eerd. De duinen aan de zeekant werden
over een lengte van vele kilometers weg
geslagen. In 's Gravendeel, waar de
ramp het noodlottige cijfer van onge
veer 55 doden achterlaat, is de toestand
hopeloos. Grote massa's vee zijn in het
water omgekomen. Zover het oog reikt
staan de polders blank.
Langs de Nieuwe Maas brak het wa
ter met zoveel geweld door de dijken
heen dat een der polders de Kappel-
polder in drie minuten tijds onder
water stroomde. In Maassluis werden 150
huizen een prooi van het binnenstro
mende water. Vele fabrieken zijn hoogst
ernstig beschadigd. Het Vlaarding:
havengebied stond geheel blank, het
8000 ton metende passagiersschip „Stad
Vlaardingen" geraakte op drift, doch
kon tydig weer aan de touwen worden
vastgelegd. In Rotterdam zijn verschil
lende stadsdelen overspoeld.
Bedroevende toestand in
Willemstad
Het water van de Westerschelde heeft
grote gebieden in Zuid-West Brabant
overspoeld. Een zeedijk van- de Wester
schelde bezweek ter hoogte van de Os-
sendrechtse haven. Ook de binnendijk
brak door. In Willemstad was de toe
stand allerbedroevendst. Het dorp slaat
geheel onder water, de electriciffeit is
uitgevallen, vele gezinnen moesten de
wijk nemen. Tot een tien kilometer ten
Zuiden van Moerdijk spoelt het water
over het land. Dijken braken door en
polders werden blank gezet. In het ge
bied tussen het Hollands Diep en het
in hel overstroomde gebied zwijgen. Zij hebben de
groolste ramp sinds eeuwen aangekondigd.
Het allesverwoestende water vernietigde met kracht en
geweld mens, dier en have.
is door de regering ingesteld. Ook ons blad stelt zich
gaarne in dienst van dit fonds.
hebben door hun ligging zo weinig schade onder
vonden. Laten de inwoners van onze bevoorrechte
streek daarom hun bijdrage op gulle wijze doen toe
komen, door storting op onze bankrekeningen bij de
Amsterdamsche Bank, Nederlandsche Handel Mij en
Twentsehe Bank, op ons gironummer 8406 of aan de
cassa's van onze kantoren te Hilversum Groest 21, te
Bussum Nassaulaan 27, te Huizen Voorbaan 106 en te
Laren Brink 3.
De Directie van de N.V. Dagblad De Gooi- en Eem
lander stelt een bedrag van 1000.ter beschikking.
Het technisch personeel van ons blad beeft bij een
inzameling 402.- voor 't Rampenfonds bijeengebracht.
Alle bijdragen zullen onder initialen in ons blad
worden verantwoord.
De Directie.
Kouder weer op komst
DE INVLOED van het depressiege-
bied, dat in ons land en het gehele
Noordzeegebied zware stormen veroor
zaakte, op het weer in West-Europa ver
mindert steeds verder, naarmate dt
kern in de richting van Zuidoost-Europa
wegtrekt en opvult.
Een hogedrukgebied, dat op de Oceaan
in aantocht was, breidt zich over het
Noordzeegebied, het zeegebied ten Wes
ten van Noorwegen en Scandinavië uit.
Ook in Noord-Scandinavië en Noord-
Rusland kwamen krachtige luchtdruk-
stygingen voor, waardoor een verbinding
tot stand komt tussen het van
Oceaan afkomstige hogedrukgebied en
een zeer groot hogedrukgebied, dat zich
reeds geruime tijd boven Noordwest-
Siberië handhaaft. In dit laatste gebied
met hoge barometerstanden kwam van
morgen een luclitdrukwaarde voor van
bijna 1060 mb. Deze ontwikkeling in de
luchtdrukverdeling betekent, dat in het
Noordzeegebied, Zuid-S candinavië,
onze omgeving en Noordwest-Duitsland
de winden geleidelijk naar Noordoost
gaan ruimen. De Noordoostelijke winden
zullen komende dagen geleidelijk koude
re lucht uit Scandinavië aanvoeren. Een
langzame daling van temperatuur in ons
land moet worden verwacht, waarbij
reeds komende nacht plaatselijk lichte
vorst zal optreden. (K.N.M.I.).
De barometerstand van 2 uur:
TOEN het vorig jaar de Italiaanse Po-vlakte door een verschrik
kelijke watersnoodramp werd getroffen hebben wij Nederlanders
terstond onze harten en beurzen geopend voor de, slachtoffers.
Afstand noch verschil van volk en taal telden: daar waren mensen in
nood en ze waren in nood door het water!
Watersnood, die kennen wij van ouder op ouder! Hele geslachten
van Nederlanders hebben gevochten tegen het water, onze aloude
erfvijand. Wij hebben hem in eeuwenlange strijd teruggedrongen en
bedwongen, wij nebben ons landje veroverd op het water en het wonder
bewerkt een vaderland te scheppen dat brood en arbeid en woonstee
biedt voor millioenen, die wonenlager dan de zeespiegel! Bijna
geheel Noord- en Zuid-Holland, de helft van Zeeland, de Noordwes
telijke kuststrook van Brabant en delen van Friesland ^n Groningen
liggen beneden het zeeoppervlak, het grootste deel dus vatf de Randstad
Holland, waar bijna de helft van onze bevolking woont. Bovendien
ligt nog tweevijfde van onze bodem minder dan 1 meter boven N.A.P.,
dat wil zeggen gelijk met of even boven het water. Zeventig procent
van ons land is dan ook in waterschapsverband opgenomen.
Dat is ons land „ontwoekerd aan de baren".
Jaren gaan voorbij, waarin wij ons deze gevaarlijke ligging van onze
Lage Landen nauwelijks bewust zijn, al mag de waakzaamheid nooit
verslappen, al moet steeds de organisatie paraat zijn om dreigend gevaar
te keren en rampen af te wenden. Doch van tijd tot tijd men denke
slechts aan 1916 verbreekt Vijand Water, geholpen door de woe
dende elementen, zijn banden en doet een grimmige poging om het
verloren terrein te herwinnen. Dan slaan dijken stuk en worden delen
van de beschermende duinen door de zee verzwolgen, stromen polders
vol en staan steden en dorpen onder water, zijn mensen en dieren in
levensgevaar, wordt in moeizame strijd van jaren veroverde welvaart
in een enkel etmaal vernietigd.
ZOALS GISTEREN
Dan luidt de alarmklok: het water komt! Mannen snellen naar
bedreigde punten, militairen worden gemobiliseerd, hulpcolonnes
rukken uit, geneeskundige diensten. Rode Kruis, hulpcomité's komen in
volle actie, de hulpvaardigheid, een van onze grootste nationale deug
den, groeit in recordtempo uit tot een machtige nationale manifestatie,
dan zij wij weer allen één, allen bewoners van het bedreigde vaderland,
dan toont Nederland zich op zijn grootst.
In tijden van gevaar, wanneer de vijand ons bedreigt, mens of natuur,
staan wij als één man en één vrouw gereed om hulp te bieden met
onze handen, onze harten, onze pen, ons woord, onze beurs. In al hun
dramatiek, in al hun tragische momenten zijn dit onze grootste ogen
blikken als volk van ^ederland.
Een ramp heeft ons land getroffen, een vijand heeft ons overvallen,
wéér in de nacht zoals dertien jaar geleden, maar thans is het een
vijand, die wij kennen, die niet met tanks en vliegmachines komt, maar
met de oerkracht der natuur en.-het geweld van wind en golven. Een
vijand voor wie wij niet capituleren, doch die wij 2ullen verslaan en
opnieuw bedwingen, zoals wij reeds zo dikwijls in de geschiedenis
deden.
In dit stadium van onmiddellijk gevaar bewijst onze oorlogsorganisatie
haar grote waarde ook in vredestijd door snelle mobilisatie van man
schappen en diensten evenals de bescherming burgerbevolking met haar
rampenorganisatie en evacuatieregeling. Voor de directe hulpverlening
is dit van de grootste betekenis gebleken.
HET directe gevaar en de directe hulpverlening, daarbij kan niet
ieder helpen. Maar wel kan en moet ieder helpen bij de leniging
van de enorme nood. Onze taak komt nu! Diep onder de indruk
hebben wij gisteren heel de dag aan de radio gezeten, luisterend naar
het ene rampbericht na het andere, wij hebben meegeleefd met de man
nen op de dijken, met de reddingsploegen, die vaak met groot gevaar
voor eigen'leven door het wassende water bedreigde mannen, vrouwen,
kinderen en vee in veiligheid hebben gebracht, met de slachtoffers, die
in enkele uren tijds huis en haard moesten overlaten aan de water
massa's, met hen, die een dierbaar familielid verloren, die een zware
tol betaalden aan de grimmige vijand van ons volk en die met verlies
van have en goed betaalden voor ons allen, die leven in dit land
beneden de waterlijn, ons land! De schade aan dijken, aan wegen, aan
landerijen, aan woningen, aan vee en huisraad zal tientallen millioenen
belopen!
Op ons, die hoog en droog in onze gezellige huiskamers hebben zitten
luisteren bij de radio naar de zee van ellende, veroorzaakt door zee
en storm, rust de dure èn de vanzelfsprekende plicht hen te helpen, nu
terstond in de zwaarste nood en straks, wanneer het er om gaat de
blijvende schade te herstellen.
Wij hebben na de oorlog getoond wat wij kunnen bereiken als wij
gezamenlijk de handen ineenslaan, zoals wij het getoond hebben in
de Meidagen van 1940 toen Rotterdam in puin lag, zoals wij het zo
dikwijls getoond hebben, - wanneer ook maar ergens ter wereld mensen
door een ramp getroffen waren, onverschillig van welke natie of ras.
Nu gaat het om duizenden van ons eigen volk.
Natuurlijk zullen wij helpen: de watersnood van 1953 zal in onze
historie geboekstaafd worden als een der ergste, welke wij ooit be
leefden, maar ook als een grootse volksbeweging van hulpvaardigheid
en naastenliefde. Wij zijn daar volkomen zeker van want wij kennen
ons volk. Maarspoedige hulp is dubbele hulp! Thans, nu de in
drukken nog zo vers zijn, moet de hulpactie met de meeste spoed worden
georganiseerd. De dag van gisteren heeft de mobilisatie te zien gegeven
van het reddingswerk, de dagen die volgen moeten die van de mobi
lisatie van het hulpwerk zijn!
Reeds zijn overal hulpcomité's gevormd of in wording en worden
inzamelingen van geld, kleding en huisraad voorbereid.
Wanneer in de komende dagen de lijsten langs de deuren gaan en
ons de collectebussen, die ons van zo menige inzameling zo vertrouwd
zijn, worden voorgehouden, laat ons dan denken aan ons huis en onze
meubelen, die gespaard bleven, aan het leven van ons en onze dier
baren, dat geen gevaar heeft gelopen èn aan de velen in de Zeeuwse
en Hollandse polders, die veel verloren hebben en niet weten hoe zij
straks hun huis en hof zullen terugvinden en laat ons dan een royale
gift geven uit dankbaarheid voor ons behoud. Laten wij ons dan Neder
landers tonen, één in tijden van gevaar en ramp.
Nationale ramp nationale hulp!! SUB LUNA
De stand was Zaterdagmiddag om 2
uur 744.
Zaterdagnacht om 24 uur was de
stand 741, in de afgelopen nacht om 24
uur 756.5 en vanochtend om 6 uur
760 mm.
Hedenmiddag om 2 uur was de tem
peratuur 5 gr. C. De laagste stand in
de afgelopen 48 uur was 1 gr. C.
3 Febr.: ZON op 8.17, Zon onder 17.31
MAAN op 22.46, Maan onder 9.24
Dit nummer bestaat uit 10 pag.
Van een der terzake deskundige hoofd
ingenieurs van de Rijkswaterstaat wordt
de watersnood toegeschreven aan de
volgende drie factoren:
1. het tijdstip van het hoogwater; 2.
de hoogte van het getij, dat springtij
was in verband met de nieuwe maan;
3. de windkracht en de windrichting.
