De vlucht van een sombere stoet Halsteren werd door vloed verrast VEERTIG DODEN OP GOEREE-OVERFLAKKEE Mensen en dieren in doodsnood Eerste alarm in Zwijndrecht MAANDAG 2 FEBRUARI 1953 Koningin en ministers naar rampgebied GROTE BELANGSTELLING heeft hel hoogste gezag in rijk en Pr°- vincie pis teren voor de ontwikke ling in het rampgebied aan de dag gelegd. Koningin Juliana liet zich Zondagmorgen voortdurend op de hoogte houden van de toestand in de geteisterde streken. In de mid dag en namiddag heeft zij in ge zelschap van prinses Beatrix een bezoek gebracht aan verschillende getroffen plaatsen nabij de Krim- penerwaard. Haar voorne men, ook Zeeland te bezoeken, heeft zij echter niet kunnen uit voeren doordat alle wegen wa ren versperd door grote troepen gered vee. De minister van Binnenl. Zaken, prof. dr. L. B. M. Beel, heeft giste ren het dorpje Halsleren bezocht om daar de omvang van de schade in ogenschouw te nemen. Ook hij wilde naar Middelburg, maar moest hiervan afzien. In Dor drecht en omgeving toonde de mi nister-president, dr. W. Drees, zijn belangstelling, evenals de minister van Verkeer en Waterstaat, mr. J. Algera, die derwaarts ging in ge zelschap van ir. G. A. Maris, de directeur-generaal der Rijkswater staat. De heren Wittenberg en Jansen Maneschijn, leden van het College van Ged. Staten van Z.- Holland, begaven zich eveneens naar de getroffen gebieden, en waarschuwden de commissaris der Koningin dezer provincie, mr. L. A. Kesper, die zich met verlof el ders bevond. De waarnemende commissaris der Koningin, mr Schmalt. heeft zich ter griffie in Den Haart met de leiding der cen- tra'e hulnverlenina belast. Namens H M. de Koningin brengt Prinses WHhehv.ina heden en Dinsdag een bezoek aan de door de watersnood getroffen gebieden in Zeeland. Geen hoop meer om 57 vermisten HALSTEREN EN WILLEMSTAD zijn de twee plaatsen in Westelijk Noord-Brabant, die bet zwaarst het geweld van storm en tij te verdragen heb ben gekregen. Met name in Halsteren is de slag zeer zwaar aangekomen. In de polder bij dit dorpje werden gisteravond zeven en vijftig personen vermist. Tenminste acht lijken zijn reeds geborgen. Nabij Willemstad en Moerdijk is het aantal slachtoffers vermoedelijk kleiner niemand weet met enige zeker heid, hoeveel hier zijn omgekomen maar honderden zij hier van huis en haard verdreven en overgebracht naar omliggende plaatsen als Breda, Roosen daal en Oudenbosch. Uitgestrekte gebieden staan bier blank. Ook hier zijn militairen en burgers de gehele dag in de weer geweest om de stormvloed een halt toe te roepen en mensen uit de overstroomde en bedreigde gebieden naar veiliger streken te transporteren. zijden groepen militairen poogden, met pontons en sleepboten de stad te be reiken. De wegen in Westelijk Noord-Brabant waren de gehele dag opgestopt vol met mensen en vee. Allen werden zo goed mogelijk ondergebracht in Roosendaal, waar ook een noodziekenhuis van het Rode Kruis was opgericht. Fijnaart, dat de gehele dag als het ware het hoofd kwartier voor de hulpverlening was, moest laat op de avond nog worden ontruimd. Vijftienhonderd mensen moes ten van hier naar Oudenbosch worden gebracht. Nabij de Moerdijk was het zeewater tien kilometer ver het land ingejaagd. De dijk bij de Blauwe Hand was hier doorgebroken. Het bleek nodig. Hoge en Lage Zwaluwe, Zevenbergen en Klundert te ontruimen. Een lege snel- Het water staat hoog in Willemstad AL om één uur des nachts sloeg Zon dagmorgen een gat in de dijk nabij de Nieuwe Sluis ten Oosten van Wil lemstad. Terwijl men nog bezig was deze bres te dichten, viel enkele kilo meters verder een tweede gat in de dijk. Een boerderij, waarin een oude weduwe met haar broer en een dienst bode woonde, werd weggesleurd. In enkele uren liep hier vijfduizend ha onder. In dit gebied, waar vyf en zeven tig gezinnen woonden, zyn vermoedelijk tien tot twaalf personen verdronken. Willemstad was volkomen van de bui tenwereld afgesneden. De bewoners za ten cr gisteren op de bovenverdiepin gen van hun woningen, terwijl van twee trein van de Ned. Spoorwegen werd naar Zevenbergen gezonden om vluch telingen op te halen. Ook in de omge ving van Dinteloord braken polderdij ken door. Hier zijn tenminste drie per sonen omgekomen. Het leek er gister middag op, dat ook Steenbergen zou worden geïsoleerd. Men hoopte echter het water te kunnen keren. Honderden stuks vee zijn hier omgekomen. Halsteren Zwaar Is do slag In Halsteren ge weest. De buitendijken van twee pol ders braken hier 's nachts door. waar door tal van huizen zo snel onder wa ter kwamen te staan, dat vele mensen zich niet meer in veiligheid konden brengen. Zeker tien huizen zijn inge stort. Men heeft zoveel mogelijk mensen proberen in veiligheid te brengen. Van de vele vermisten zullen zo vreest men slechts weinige terecht komen. De polders ten Zuiden en ten Westen van Ossendrecht en Woensdrecht zijn ondergelopen. Ook de gemeenten Nieuw Vissemeer en St. Philipsland zijn geïso leerd. Hoe het in Nieuw Vossemeer staat wist men hedennacht nog niet, doordat alle contact is verbroken. St. Philipsland is geëvacueerd. Voor wat de spoorwegverbindingen in dit landsdeel aangaat zij medegedeeld dat de spoorlijn ten Zuiden van Moer dijk nabij Willemsdorp is overstroomd. Die naar Breda is weggespoeld. De portalen van de electrische bovenlei ding zijn weggeslagen. De spoorlijn van Bergen op Zoom naa- Vlissingen is ver zakt. In de Kreekrakdam tussen Bra bant en Zuid-Beveland zijn vier gaten van tezamen een kilometer lengte ge slagen. (Van onze speciale verslaggever) VLUCHTEND ben ik Zondagmiddag tegen het vallen van de avond terug gekeerd van de Zuidhollandse eilanden, vluchtend voor een dreigende over stroming. Ik reed in een eindeloze file personenauto's en autobussen, die be woners van Voorne en Putten in de richting Rotterdam brachten. Onze tegen liggers waren vrachtauto's, die dienst konden doen bij het vervoer van zand naar bedreigde punteo van de zeedijken, en drietonners vol soldaten, die schop pen bij zich hadden'om daarmee Neêrlands ergste vijand, het water, te lijf te gaan. Vroeger op de dag waren wij het gebied binnengetrokken, waar volgens radioberichten dijken moesten zijn bezweken. Waar wij moesten zyn, was niet duidelijk, want op tal van plaatsen was de telefonische verbinding ver broken. Op goed geluk kozen wij de weg naar de brug over de Oude Maas bij Spijkenisse. Reeds op het eiland IJsselmonde ontwaarden wij de eerste gevolgen van de talloze overstromin gen: eindeloze watervlakten met hier en daar een boerderij, reeds verlaten door de bewoners. De weg was hier en daar nauwelijks berijdbaar, omdat deze reed3 éénmaal onder water had gestaan. Tijdelijk was het water teruggevallen, maar men verwachtte weer „was" later op de dag. Spijkenisse bleek nog bereikbaar, zij het met moeite. Op het gemeentehuis was alles in rep en roer. Arbeiders met schoppen in de hand kwamen zich mel den om mee te helpen, om te keren wat nog te keren zou zün. Waterstaats mensen stonden over kaarten gebogen, nagaande waar de dreiging het grootst moest zijn. De burgemeester aan de telefoon was de wanhoop nabij. Hij trachtte verbinding te krijgen met het provinciaal bestuur en met de regering, want zijn gemeente was niet veilig meer en hij had een groot tekort aan werkkrachten. Dringend vroeg hij om hulp. Plotseling stond daar echter de minister van Justitie, mr L. A. Donker, in zijn werkkamer. Het bleek, dat alle ministers die ochtend ijlings naar on derscheidene delen van de geteisterde en bedreigde gebieden waren vertrokken om zich persoonlijk op de hoogte te stellen. De heer Donker had de Zuid hollandse eilanden voor zijn rekening genomen. Ik vroeg de minister naar zijn indrukken, maar het beeld, dat hij opgedaan had. was nog te verward voor hem om een overzicht te kunnen geven. Ijlings reed hij verder. Een poging mijnerzijds om Zuidland 1 Simonshaven te bereiken, moest stranden. Het was niet meer mogelijk. Vluchtelingen uit Zuidland. zojuist aan gekomen, deden dramatische verhalen over wat zich afspeelde in het dorp. dat door het woeste geweld van het water was aangetast. De dijk van het Haring vliet was doorgebroken en het water was zo snel gestegen, dat vele boeren geen kans hadden gezien hun koeien in de stal los te sniiden en de hoeve uit te drijven. Trouwens, als zij dat wel hadden gekund, zou het in vele ge vallen toch niet hebben gebaat, want de beesten waren evenzeer overstuur als de mensen en wisten niet waarheen te vluchten. Een enkele boer, die wel kans had gezien zijn zes koeien te red den, besefte te laat, dat hij had ver- ;eten zijn bejaarde vrouw in veiligheid te brengen. In de enige droge straat an het dorp stond hii droef te staren naar zün hoeve, welke tot aan het dak in het water stond. Daar moest zijn vrouw nog zijn. Dood of levend? Hii wist het niet. En als zij de hooizolder had bereikt, zou bij haar daar dan kunnen weghalen? Hij wist. dat over enige uren de bange nacht zou aanbre ken. Buiten de dijk zetten motorvletten koers naar het dorp, maar het was de vraag, wat die konden uitrichten, want rustig was het water allerminst. In het dorp dreven de kadavers van reeds verdronken dieren, klonk het angstige geloei van koeien, die baar kop nog boven water konden houden, tot zij té vermoeid zouden zijn om zich staande te houden in het koude klot sende water. Ergens in de verte tracht ten paarden zich zwemmend te red den en gillend stoven biggen naar rechts en links Zo was het beeld van Zuid-Holland. In 's Gravendeel, verder naar het Oos ten, was het nog erger. Daar moesten al zeven mensen zijn omgekomen, ver telde men mij. Telkens weer kwamen er mensen aanrijden met nieuwe ver halen, maar ieder verhaal deed de vast beradenheid groter worden van al het manvolk, dat klaar stond om toe te snellen waar het maar nodig was. Nie mand onttrok er zich aan. Sommigen stuurden vrouwen en kinderen naar veilifer oorden, maar bleven zelf op hun post. Toen ik Spijkenisse uitreed, kwam een militaire colonne het dorp binnen om de mensens van de polders te het- pen. Terstond konden de soldaten aan het werk gaan. Bij tientallen hadden vrachtautobestuurders met hun wagen/ zich reeds gemeld om het zand en de zakken te vervoeren. Binnen Brielle was alles rustig, Alle poorten op één na gesloten en die ene zou ook dicht gaan als het water hoger zou komen. Men zou zandzakken sta pelen tegen de dikke deuren om te voorkomen dat het water zich de toe gang tot de oude vestingstad zou ram meien. In het Veerhuis even buiten de wallen was het akelig stil. Even liep ik er heen om de verkleumde handen te warmen en om het laatste nieuws te vernemen van de overkant, van Roo- zenburg, dat naar het heette al ten dele overstroomd zou zijn. Maar och arme, wat wist men mij te vertellen? Die ochtend was de veerpont slechts een enkele keer overgestoken met aan boord een ziekenauto en een zieke man die in levensgevaar ver keerde. Voor die ene passagier had de schipper de gevaarlijke oversteek ge waagd. Het schip had vijfenveertig gra den slagzij gemaakt, zodat het weinig had gescheeld of de zieke was, vastge bonden op de brancard, verdronken. En zonder hulp van de wal af had het vaartuig niet kunnen meren. Nu lag de veerboot weer aan de overkant onder stoom, gereed om de gehele bevolking van Roozenburg te evacueren. Het was de enige mogelijkheid voor de Roo- zenburgers, want de veerboot van Maassluis had het al opgegeven. Da Nieuwe Waterweg was té wild. Des ondanks stond er geen volk op de stei ger aan de overkant. Niemand meldda zich om naar de overkant te worden gebracht. „Ginds ligt de nieuwe dijk", zei de herbergier van het Veerhuis. „Zolang die het houdt, houden wij het ook weL Maar wanneer die doorbreekt, staat het water meteen tot hiér". Hij wees naar een plek op de spiegel achter zijn buf fet, waar de likeurflessen stonden. Da plek bevond zich ongeveer twee meter boven de begane grond. „Tegen een uur of zes is weer hoog water", zei hij laconiek, „ik ben be nieuwd hoe het dan gaat. Het Ls sinds 1394 niet zo erg geweest in deze hoek". Zo stond hij maar te vertellen tussen zijn flessen en glazen, maar hij dacht er geen ogenblik aan toebereidselen te treffen om te vertrekken. Zijn kinderen zaten rustig te spelen bij de roodgloei ende kolomkachel en moeder de vrouw had een handwerkje opgenomen. De strandweg van Oostvoorne is stuk geslagen en het tramspoor, dat des zomers dienst doet om duizenden Rot terdammers naar het strand te vervoe ren. verdwijnt zo maar ergens in zee. Maar de duinen waren breed en hoog en ongerust was niemand. Rockanje vertoonde hetzelfde beeld. De paden in de duinen liepen dood op een afgrond, zeewier hing in hef prikkeldraad, bomen waren geve lei. Hier en daar waren arbeiders bezig vrachtauto's te vullen met duinzand. De weg naar Hellevoetsluis leidde over Nieuwenhcorn, waar de dorpsom roeper rondging, luid slaande op zijn bekken en verkondigende, dat vluchte lingen uit Zuidland konden worden verwacht, Er werd verzocht bedden in gereedheid te brengen om hun een slaapstee te bieden. „Het is goed." zei een vrouw han denwringend. „maar hoe lang zal het duren?" Ginds achter Nieuw Helle voet is de zeedijk al kapot. Men werkt ei met man en macht om te voor komen, dat het een doorbraak wordt. Als dat niet lukt, moeten die van Nieu- wenhoorn zelf vluchten en waarheen dan? Zelfs de Groenekruisweg staat onder water. Dit bericht was voor mij het sein om in de wagen te springen, die ons hierheen had gebracht, want de Groenekruisweg was nog de enige open verbinding van Voorne en Putten met de brug van Spijkenisse. En die bug was de enige vebinding met de buitenwereld. Het water drong oo. de springvloed van zes uur kon binnen een uur zijn hoogtepunt bereiken! Tal van dijken stonden op doorbreken. Sommige dorpen stonden al onder wa ter en andere verwachtten weldra het zelfde lot te zullen ondergaan. Ik stond daar in het wijde polder land met de storm rondom mij en de zee aan alle kanten, de regen striemend in het gelaat. Weg stoof de auto, weg uit dit barre oord. Tien minuten later maakte ik deel uit van die lange vluchtelingenstroom naar het vaste land,, zich reppend voor het te laat zou zijn. Het was op die anders zo eenzame polderwegen druk als op de Parijse boulevards, maar er heerste een be klemmende stilte, alsof de dood elk ogenblik zijn zeis zou gaan zwaaien over deze oorden, die gedoemd schenen te zijn om ten onder te gaan. Misschien dringt het water ook hier verder op, zoals in Zeeland en West-Noord-Bra bant. Misschien ook gebeurt dat ook niet, maar dan zal dat te danken zijn aan het- werk van de duizenden man nen van de eilanden zflf, en van de sol daten van elders, die de nacht doo ble ven waken met een schop in de hand en de zandzakken naast zich en met de onwrikbare wil om hun land, hun have, hun goed en hun gezin te redden van de ondergang. Antillen bieden hun hulp aan Op de Nederlandse Antillen, waar de overstromingsramp een diepe Indruk heeft gemaakt, is gisteravond nog een comité van actie gevormd dat meteen aan het werk is gegaan om al het mo gelijke te doen ter leniging van de nood. Het Rode Kruis, aldaar heeft reeds telegrafisch geinformeerd waar aan in de eerste plaats behoefte be staat. In de protos-i ntse en rooms- katholieke kerken op Curacao en Aru ba zijn speciale diensten gehouden naai aanleiding van de ramp, welke ons land heeft getroffen. IN ZUID-HOLLAND is het gebied van de eilanden in de nacht van Zater dag op Zondag en gedurende de gehele daarop volgende dag geteisterd. Met name in twee gedeelten is zeer zware schade aangericht: op Goeree-0 verf lak kee en russen Merwede en Hollandse IJsel. Goeree-Overflakkee is vrijwel geheel onder water gelopen, doordat op tal van plaatsen dijkbreuken optraden. In totaal zijn hier volgens de laatste berichten veertig doden te betreuren. Grote delen van het Eiland van Dordrecht, de Alblasserwaard, de Krimpenerwaard, de Hoeksewaard en IJselmonde zijn eveneens overstroomd. Ook langs de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg is enorme schade aangericht, met name in de industrieën langs de rivieroevers. Belangrijke bedrijven zullen hier ge ruime tijd stil moeten liggen. Ook elders zijn helaas doden te betreuren. Alom hebben bevolking en militairen een dramatische strijd gevoerd om het behoud van have en goed. Dramatische strijd om het behoud van have en goed ris eerste berichten over de dooi I storm en springtij veroorzaakte vloedgolf kwamen in de vroege morgen van Zondag uit Dordrecht en Zwijn drecht, aan de kromming van de Mer wede. Bij Zwijndrecht joeg de wind het water over de Ringdijk, waardoor grote delen van de plaats onder water kwamen te staan. De bevolking werd door middel van klokgelui en loeien de fabriekssirenes gewekt. Men is er in geslaagd de dijk te houden. Daaren tegen was de situatie op het eiland van Dordrecht de gehele dag critiek. In een groot deel van de binnenstad stond het water een halve meter hoog, als ge volg van het feit. dat de dijken aan de Noordzijde op verschillende plaatsen werden overspoeld. De bevolking vluchtte naar hogere delen van de stad. Het industriegebied aan de beneder.- Merwede stond blank, tot grote schade van de daar gevestigde fabrieken. De polders ten Zuiden van de stad waren eveneens alle door het water overspoeld Als gevolg daarvan was de weg naar de Moerdijk onbruikbaar voor het ver keer. Heeft men het bij Dordrecht uitein delijk kunnen houden, veel slechter was liet gesteld bü de Alblasserwaard. Nabij Papendrecht, op de splitsing van Merwede en Noord, en bü Sliedrecht brak de dijk door, als gevolg waarvan enorme hoeveelheden water d„or een gat van veertig tot vijftig meter breed te de Waard binnenstroomden. Slie drecht, Papendrecht. Alblasserdam. Oud- Alblas en Wygaarden stonden gister avond blank, in Sliedrecht is een oude alleenwonende vrouw verdronken. Een deel van het yee in de Waard kon op hoger gelegen gedeelten wor den bijeengedreven, maar stond zonder onderdak en zonder melkers in storm en regen. Rode Kruiscolonnes werkten hard om de talloze dakloos geworden mensen naar veiliger streken over te brengen. In Papendrecht viel de wa terleiding uit door een breuk in de aanvoerleiding, de waterleiding te Slie drecht. die slechts met de helft van haar normale capaciteit kon werken, leverde verder ook water aan Papen drecht. Ook de electriciteitsvoorziening is gestoord. Als gevolg van een dijkdoorbraak van vijf en twintig meter breedte b!- Oudekerk aan de IJsel stroomde gis teren ook de Krimpenerwaard langzaam vol. Op IJsselmonde DIDDERKERK en Hendrik Ido Ambacht op Uselmonde verkeerden eveneens gisteravond in een zeer precaire situa tie. Als gevolg van een dijkdoorbraak in het Zuiden liepen hier verscheidene polders onder water. Weliswaar slaag de men er door hard werken in. de dij ken langs Oude Maas en Noord te be houden. maar de harde Noordenwind joeg er zoveel water overheen, dat de schade nauwelijks minder klein was dan bij een dijkbreuk. Bovendien zak ten stukken van de dük door de harde stroom weg en sijpelden de dijklicha- men steeds meer door. De Buitendijk bij Ridderkerk sloeg weg, waardoor vierhonderd woningen en een tehuis voor ouden van dagen tot aan de dak goot onder water kwamen te staan. Er is echter niemand omgekomen. Er is zeker voor een millioen schade aange richt in de electromotorenfabriek van Smit te Slikkerveer. Van de Hoekse Waard overstroomde het zuidelijke deel door een dijkbreuk oneer Zuid-Peijerland en Numansdorp Numansdorp is een van de zwaarst ge troffen dorpen. In de loop van Zondag zijn 3000 inwoners geëvacueerd. De dij^ ken zijn op verschillende plaatsen door broken. Vermist worden een 25-tal in woners. Aangenomen wordt, dat ver scheidene inwoners zijn verdronken, w. o. een gezin, bestaande uit man. vrouw en tien kinderen. Tal van wo ningen zijn ingestort. Nabij 's Gravendeel was de toestand gisteravond critiek. Het dorp is geëva cueerd, met behulp van amphibievaar- tuïgen. Zeer groot zjjn de moeilijkheden ook op de eilanden langs de Noordzee. Ro zenburg, Voome-Putten en Goerce- Overflakkee hebben het zeer zwaar te verduren gehad. Goeree staat vrijwel geheel onder water. Bij Middelharnis zyn tien personen verdronken. Op Voorne-Putten heeft men harde strjjd gevoerd voor het behoud van de zwaar- beschadigde dam door de Brielse Maas. Deze is gewonnen. De gemeenten Ouden hoorn en Hellevoetssluis zjjn geheel, Zuidland, Abbenbroek en Nieuw-Hel- voet grotendeels ondergelopen. Ouden hoorn en Abbenbroek zijn geëvacueerd. De boulevard op Oostvoorne en de dui nenrij zijn zeer zwaar beschadigd. In Hellevoetsslnis zijn vijf personen ver dronken. Het kleine eiland Rozenburg staat eveneens geheel onder water. De Nieuwe Maas ra ROTTERDAM kwam een groot deel van de binnenstad, begrensd door Mathenesserdijk, West-Zeedijk, Blaak, Groenendaal en Oost-Zeedijk tijdelijk onder water te staan. Ook de terreinen van de Rotterdamse Lloyd overstroom den. Het stadsgebied ten zuiden van de rivier stond ook gisteravond nog onder De grote ravage op het spoorwegemplacement te Dordrecht. water. Doordat de gasfabrieken en de' electrische centrale waterschade oplie pen, werd de levering van gas en stroom belemmerd, zodat tot zuinigheid moest worden aangespoord. In de Ahoyhal zijn vluchtelingen uit Rotterdam-Zuid en Zuidland ondergebracht zo ook in het Feyenoordstadion. In Rotterdam is een oude vrouw verdronken. Een andere vrouw kon ternauwernood worden ge red. Langs de Nieuwe Waterweg js de schade eveneens zeer aanzienlijk. Als gevolg van dijkbreuken liep bij Maas sluis een polder onder water en wer den vijftienhonderd huizen overspoeld. Vele fabrieken hebben grote schade op gelopen. Alleen in een kunstmestfabriek is voor meer dan een millioen averij aangericht. Het industriegebied van Vlaardingen had eveneens zwaar van het water te lijden. Bij Schiedam is de 33 m diepe bouwput voor het nieuwe dok van Wilton-Feyenoord volgelopen. Het water sloeg op drie plaatsen over de Pastoriedijk bij Pernis. In het dorp zelf was de toestand niet zo slecht, maar de grote raffinaderij van de BPM is door waterschade geheel stilgelegd. Ook de kraakgasinstallatie werd ge stagneerd, tot grote last van Rotterdam. In Poortugaal hebben zeven personen het leven verloren. Twee gezinnen van tezamen vijf personen en twee mannen, die hen wilden redden, zijn in de vloed omgekomen, doordat het huis, waarin de mensen zich bevonden, instortte. Voor nadere bijzonderheden over de schade in onze omgeving verwijzen wij naar de stadspagina. Vooral de jongeren kennen geen moeheid als het gaat om zoveel mogelijk te redden. Hier draagt men in ijl-tempo zandzakken aan, die naar de I; bedreigde gedeelten worden getransporteerd.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3