NEDERLAND ROUWT REEDS OM 267 DODEN
9575
9575
Nat, Rampenfonds
BLAD VOOR
Nat, Rampenfonds
Over de lage landen klepte de noodklok
Een
nationale ramp van ongekende omvang
Nog talloze vermisten in Zuid-Holland,
West-Brabant en op Zeeuwse eilanden
Hulpverlening van
alle kanten
GEEFT SNEL, GEEFT MILD!
Maandag 2 Febr. 1953
No. 2827 - 62e Jaargang
GIRONUMMER
De Zaanlander
ZAAN STREEK
GIRONUMMER
(Van onze verslaggevers)
XA//E ZICH VOORSTELT hoe klein de mens moet zijn temidden van het donderend geweld van
wind en water, kan niet dan met een huivering van ontzetting de berichten lezen over de ramp
die vooral het Zuid Westen van Nederland en het eiland Texel heelt getroffen. De stormbal was
weliswaar gehesen, maar dat de duivelse combinatie van orkaan en springvloed in korte tijd du
zenden uit steden en dorpen dreef, vele honderden om het leven bracht, duizenden dieren deed
verdrinken en uitgestrekte gebieden met water overspoelde, zal niemand ook maar hebben kunnen
vermoedentoen hij in de nacht van 31 Januari op 1 Februari de wind door de bomen en langs de
huizen hoorde gieren. Op datzelfde ogenblik evenwel sloeg de natuur toe met zulk een ontembare
kracht, dat de zwaarste dijken werden doorbroken, gaten werden geslagen in het waterkeringssysteem
van de polders; zodat het gebied van de Zeeuwse eilanden, de streken van Westelijk Noord-Brabant,
de waterrijke gedeelten achter Dordrecht en rond de Moerdijk, de lage landen langs de Nieuwe-
Waterweg, de gehele Noordzee-kust en het schone eiland Texel geheel of gedeeltelijk werden
overstroomd. De miatuur vernietigde wat mensenhanden hadden opgericht; het water en de wind
beukten de duinenrijen en deed het beschermende zand tot ver in het achterland verstuiven.
Schade beloopt tientallen millioenen
TOEN IN DE zeer vroege morgen van Zondag 1 Februari de noodtoestand
in Zwijdrecht werd afgekondigd werden weliswaar ogenblikkelijk uitgebreide
maatregelen tot hulpverlening getroffen, waarbij het intrekken van de verlo
ven van de manschappen en officieren van zee-, lucht en landstrijdkrachten
moet worden gerekend, waren de gebeurtenissen nog enigermate te overzien.
Maar met de snelheid van de orkaan zelve kwamen vervolgens de verschrikke
lijke berichten binnen. Voorzover thans bekend is en er moet rekening wor
den gehouden met liet feit, dat talloze personen worden vermist heeft de
overstromingsramp reeds 267 slachtoffers gevergd. Deze doden zijn te betreuren
in Goeree-Overflakkee 40. Kruispolder S, Vlissingen 4, Rotterdam 1, Nieuwe-
Neuzenpolder 1, Halsteren 17, Hellevoetsluis' 5, Texel .4, Terneuzen 4, Wil
lemstad 12, Moerdijk 13, Hontenisse 8, Krabbendijke 4, 's-Gravendeel circa*
55, Dinteloord 3, Stellendam 7, Middelharnis 10, Hoedekenskerke 1, Honds-
bossche Zeewering 1 ,Sliedrecht 1, Maassluis 1, Veere2, Schouwen 4, Kruiningen
11, Rhoon 3, Kortgene circa 35, St. Philipsland 1, Raamsdonksveer 2, Hoekse-
waard 7, Brandwijk 2.
JJET MOET voor de bewoners van de
A 1 getroffen gebieden moedgevend zijn
geweest, dat H.M. de Koningin en Prin
ses Beatrix een bezoek aan de over
stroomde landstreken hebben gebracht
en dat Prinses Wilhelmina, evenals va
ker tijdens haar regeringsperiode, zich
persoonlijk van de omvang van de
ramp op de hoogte heeft willen stellen
Minister-president Drees deed hetzelf
de, gelijk minister Beel, minister Alge-
ra en minister Staf.
Niettegenstaande het feit, dat met
inspanning van alle krachten wordt
gepoogd de verbroken verbindingen te
herstellen, is het op dit moment volko
men onmogelijk een geordend beeld
van de situatie te geven of zelfs zich
er een denkbeeld van te vormen. Van
de zijde van het ministerie van Ver
keer en Waterstaat heeft men meege
deeld, dat de schade zeker in de vele
tientallen millioenen zal lopen. Er zal
zo spoedig mogelijk met het herstel
van de vernielde dijken worden begon
nen. Wanneer met man en macht daar
aan wordt gewerkt, zal het allerergste
in enige maanden hersteld kunnen zijn.
Maatregelen
pjE minister van Verkeer en Water-
slaat, mr J. Algera, heelt Zondag
avond met ir A. G. Maris, directeur-
generaal van de Rijkswaterstaat, en
andere autoriteiten vergaderd om een
inzicht te verkrijgen in de stand van
zaken in de delen van ons land, die
door de ramp zyn getroffen. Hierbij
weiden maatregelen beraamd om die
gebieden zo spoedig mogelijk hulp te
verlenen. Zo kon door persoonlijke tus
senkomst van de minister een groot
aantal vrijwilligers van schoppen wor
den voorzien en naar verschillende over
stroomde streken worden gebracht om
daar dijken voorlopig ie dichten en zo
doende het waterkercnd vermogen te
Vergroten. All? technische diensten van
provinciale en Rijks waterstaat werken
van nu af aan gec< dineerd met pol
der- en waterschapsbesturen alsmede
met andere burgerlijke en militaire
Deze troepen werden reeds in de loop
van Zondagmiddag in de meest be
dreigde gebieden ingezet', bt land
macht is deels bij Willemstad en Krui
ningen; anderen werken bij Ouderkerk
aan de IJsel en staan verder gereed
om bij het eerste bevel uit te rukken.
Eenheden van de Koninklüke Ma
rine zijn op Walcheren, in Middelhar
nis en Stellendam. Technische troepen
pogen zo snoedig mogelijk de nieuwe
verbindingen tp leggen in plaats van
de gestoorde telefoonlijnen. De radio
nieuwsdienst heeft gedurende de Zon
dag deze werkzaamheden uitstekend
verricht.
De luchtmacht voert verkennings
vluchten uit en staat gereed goederen
uit te werpen op plaatsen die in nood
verkeren. Tydens een verkennings
vlucht werd via de radio een redelijk
beeld gegeven van de toestand in en
kele overstroomde plaatsen. De marine
luchtvaartdienst heeft by geïsoleerde
boerderijen rubberboten uitgeworpen.
Het uitvallen van de clectriciteits-
voorziening bemoeilijkt de hulpverle
ning sterk Reeds Zondagavond werden
Iichtgranaten en zoeklichten naar ta,
van plaatsen gebracht.
Betreffende het treinverkeer kan
worden medegedeeld dat het is ge
stremd op de baanvakken Schiedam—
Hoek van Holland Rotterdam—Gouda.
ZwijndrechtDordrecht, Dordrecht—
Giessendam, Sliedrecht—Giessendam.
DordrechtLage Zwaluwen, Lage
Zwaluwen—Breda, Bergen op Zoom—
Vlissingen.
Tot slot van dit overzicht moet v
den bericht, dat met grote spoed sterke
motorvaartuigen met geringe diepgang
naar de plaatsen van de ramp worden
gebracht. De stroom van het water
is nu nog zo sterk dat andere vaartui
gen niet kunnen manoeuvreren.
Nederland maakt zich op een ramp
het hoofd le bieden m,et de kracht, zijn
volk eigen.
Komngin gehe'e dag
naar rampgebied
H. M. de Koningin zal heden in alle
vroegte vertrekken en zal de gehele
dag in de geteisterde gebieden door
brengen.
Ook de polder bij Dubbeldam staat geheel onder water. Slechts de daken
van enkele boerderijen en boomtoppen onderbreken de eindeloze
watervlakte.
WEERBERICHT
Verwachting tot hedenavond.
VERDER AFNEMENDE WIND
Aanvankelijk in het Zuiden en
Zuidwesten van het land krach
tige. geleidelijk verder afnemen
de wind tussen Noordwest en
Noord. Elders overwegend matige
Noordelijke wind. Wisselend be
wolkt met enkele buien Dezelfde
temperaturen als gisteren of iets
lagere.
DINSDAG: Zon op 817. ondei
17-31: Maan op 22 46, onder 9 24
autoriteiten teneinde de meest bedreigde
gebieden hulp te verlenen en de eerst-
nodige technische maatregelen Ie r.e-
men.
Naar wij vernemen komt het kabinet
Maandag in speciale zitting bijeen. Ier-
wijl minister-president dr Drees Dins
dag in de Tweede Kamer een verklaring
over de stand van zaken en over de
hulpverlening zal afleggen.
Behalve de militaire onderdelen van het
territoriale leger zijn tal van Rode
Kruiscolonnes geconsigneerd, maar bo
vendien hebben talloze instellingen van
andere aard volstrekte hulp toegezegd.
De oorzaak
UOEWEL uiteraard in de nacht van
Zondag op Maandag op tal van plaat
zen nog zeer critiek was en er vele
snelle evacuaties moesten worden uit
gevoerd, die bijzonder ernstig werden
bemoeilijkt door het ontbreken van
licht, mag het een gelukkig verschijn
sel worden genoemd, dat het water val
lende is en dat de wind verder naar
het Noorden is geruimd en in kracht is
Zwaarst aetroHen dorp
Meer dan 50 doden in
's Gravendeel
QNS BEREIKTE hedenmorgen het
ontzettende bericht, dat in 's-Gra
vendeel alleen reeds 50 a 55 slacht
offers te betreuren zijn. Zondagochtend
reeds is een huis ingestort, waarin twin
tig mensen een toevlucht hadden ge
zocht. Allen werden door het water
meegesleurd.
Een zeshonderd tal personen is thans
bijeengebracht op de bovenverdieping
van de lagere school, waar zij op elkaar
gepakt het zakken van het water af
wachten. Op het ogenblik staar er
ruim anderhalve meter water in de
school. Vannacht omstreeks één uur zijn
te 's-Gravendeel wederom twee dijken
doorgebroken. Zolang het hoog water
is, is het dorp niet te bereiken. Zodra
het water weer is gezakt, zal het Rode
Kruis weer met vrachtauto's op weg
gaan om de mensen over te brengen
naar de Ahoyhallen in Rotterdam,
maar dit duurt nog ongeveer vier of
vijf uur.
De pontonniers bieden hulp in 's-Gra
vendeel, maar verscheidenen van hen
zijn reeds bewusteloos geraakt door de
koude.
afgenomen. Door hoofdingenieurs van
Rijkswaterstaat wordt deze ramp toe
geschreven aan drie factoren; 1 het tijd
stip van het hoogwater; 2. de hoogte
van het getij, dat springtij was in ver
band met de nieuwe maan; 3. de wind
kracht en de windrichting.
HET heeft velen in den lande goed
gedaan te bemerken, dat de opge
roepen militairen zich zo snel zij kon
den bij hun onderdelen gingen mel
den en dat autobezitters in ruime ma
te vrije plaatsen in hun wagens voor
het vervoer van deze manschappen
afstonden.
Colonnes op weg naar Rotterdam
Helicoptères dropten
voedselpaketten
Een 500-tal vrachtauto's beladen met
goederen en kleding, byeen gebracht
door de Regionale Omroep Noord, Giu?
ningen, Friesland en Drenthe, is onder
weg naar Rotterdam. De lange colonne
vrachtauto's wordt geëscorteerd door
f?R IS OP ZEER KORTETERAUJN een grote nationale mzamelings-
actie ten behoeve van de slachtoffers van de stormvloed van giste*en
te verwachten. Het Nationaal Rampenfonds, omvattende het Neder
landse Rode Kruis, het Oranje Kruis, hel R.K. Huisveitmgs comité en
het Algemeen Watersnoodcomité Nederland, heep m samenwerking
met de Nationale Commissie voor Vluchtehngenhulp een oproep doen
mlgaan aan alle afdelingen dezer organisatiesom zo mogelijk deze
week en anders in de volgende week in hun gemeente een extra-bussen-
en lijstencollecte te organiseren. De Nationale Commissie voor Vluch
telingenhulp heeft daartoe haar organisatie en apparaat volledig m
dienst gesteld van het Rampenfonds en haar plaatselijke commisste\
verzocht, zich als plaatselijke vertegenwoordigingen van dit Rampen
fonds te beschouwen. De Stichting 19401945 heeft en soortgelijk
besluit genomen. Het Nederlandse Rode Kruis zal m baat a\rteli-.:gen
een inzameling van goederen organiseren. Al deze organisaties doen
een dringend beroep op ons volk. met zelfstandig acties te ontwikze
len, doch al hun activiteit te leiden langs de plaatselijke commissies
daartoe bestaande, op dal een zo goed mogelijke bundeling van ane
krachten wordt verkregen. Hel spreekt vanzelf, dat onder deze om
standigheden evenzeer een oproep uitgaat aan. allen, die met hel lor
onzer getroffen medeburgers begaan zijn zo spoedig en zo ruim mo
gelijk giften ter beschikking van betrokken lichamen te stellen. Wie
rechtstreeks geld wil storten kan dit doen op gironummer 9575 tev
name van het Nationaal Rampenfonds. Wie goederen zou willen geven
en woont m een plaats waar geen afdeling van het Rode Kruis ge
vestigd is, kan deze rechtstreeks toezenden aan de Intendance van hei
Ned. Rode Kruis, Fluwelen Burgwal 19. 's-Gravenbage Wie sne-
helpt helpt duhheU
de Rijkspolitie. Vanochtend hoopte men
Rotterdam te bereiken, waar de tonnen
goederen afgeleverd worden ten behoe
ve van de geteisterde gebieden.
Het gemeentebestuur van Amsterdam
heeft o.m. de Ahoy-hal in Rotterdam,
die wordt ingericht als voorlopiae ver
blijfplaats van geëvacueerden, 400 veld
bedden verzonden.
De intendance van het Roode Kruis
te Den Haag heeft zendingen brood,
margarine, suiker en kindervoedsel
klaargemaakt welke hedenmorgen bij
het aanbreken van de dag in helicop-
teres werden geladen. De pakketten zijn
beven Moerdijk. Steilendam en Stave-
nisse uitgeworpen. De Haagse gemeen
te-apotheek werkte vannacht door om
aan deze zendingen medicamenten toe
te voegen. Een vrachtauto vertrok van-
moreen naar Hellevoetssluis -om 2600
broden naar de Neeltie Jacoba tc
brengen, die deze goederen naar Goe-
ree zal vervoeren.
Het Concertgebouworkest te Amster
dam zal dezer dagen een bit voering ge
ven ten bate van de slachtoffers van
de wa'ersnond Piëteitshalve is Zondag
middag in plaats van Carnaval Romain
van Berlioz uiteevoerd het Concerto
Grosso van Handel.
Een schip mei e^acué's
gestrand
In de omgeving van Goeree schijnt
een schip gestrand te zijn. dat onder
weg was met vluchtelingen De redding
boot Koningin Wilhelmina uit Stellen-
Jam. en een schip dat in de ha
ven van Goeree lag. ziin onderweg om
hulp te bieden.
Kort na zeven uur hedenmorgen is
een dijk bij Heenvliet op het eiland
Voorne-Putten doorgebroken. De be
volking van Rhoon heeft de afgelopen
nacht met man en macht gewerkt en
is er in geslaagd het water achter de
dijken te houden, waardoor het gevaar
geweken is. Helaas zijn een vader met
twee kinderen, die in het ondergelopen
leel in een sloot terecht kwamen, ver-
Ironken.
De burgemeester van Rhoon en de
ommandant van de brandweer beleef
den een nachelijk ogenblik toen hun
auto in het ondergelopen gebied op
een mesthoop bleef steken, Per boot
konden zij worden gered.
Een nacht van
verschrikking
£JEZE NACHT van 31 Januari op 1
Februari is een verschrikkelijke ge
weest. Terwijl een orkaan van ongeken
de kracht de angst deed stormen in de
harten van hen, die aan de kust en
lussen de dijken hun woonsteden had
den. besprong een watervloed met
vreselijk geweld de zeeweringen. Tegen
deze combinatie van natuurkrachten is
een groot deel van Neerland's kustge
bied niet bestand geweest. De dijken
bezweken, in kademuren en boulevards
werden gaten geslagen, duinenrijen
werden doorbroken en het water
vanouds de vriend en de vijand van
ons land toonde zich van zijn meest
ontembare zijde door de werkstukken
van de knapste civiele ingenieurs en
waterbouwkundigen in enkele ogenblik
ken tijds te vernietigen en zijn loop te
zoeken over het rijpe land. dat stilaan
op de bloei van een nieuwe lenie te
wachten lag.
Een ramp van deze omvang is nog
nimmer over Nederland gekomen, in
dien wij de oorlog van 1940 uitschake
len. Want wel denken wij aan de wind
hoos, die dertig jaar geleden Borculo
teisterde, aan de Januarivloed van 1916,
toen de gebieden langs de Nieuwe Wa
terweg, maar vooral de Anna Paulowna-
polder, de landstreken rond de Water
land en Zuiderzee zwaar werden ge
troffen; zelfs aan de beruchte Elisa-
bethsvloed, waardoor in 1421 de Bies
bos uit de Grote Zuidhollandse Waard
ontstond, maar naar wij thans wel me
nen te kunnen vaststellen, hoewel door
het verloren gaan of uitvallen van de
normale communicatiemiddelen pre-
ciese gegevens, noch een enigszins vol
ledig overzicht kunnen worden gege
ven, zijn deze gebeurtenissen zelfs niet
te vergelijken met de calamiteit, welke
in de eerste plaats Zeeland, dan Zuid-
Holland en voor wat Noord-Holland be-
treft in ernstige mate alleen het eiland
Texel heeft ontsteld.
Vooral Zeeland Weer Zeeland. Het
is nog geen tien jaar geleden, dat Zee
land en dan vooral het eiland Walche
ren het grootste offer uit zijn geschie
denis bracht: het bombardement van de
dijk op Walcheren zette het eiland on
der water, het zout vrat aan het levende
wezen en aan het dode materiaal, ver
pestte de grond, maar deze ontzetting
luidde de bevrijding van ons gehele
land in.
Deze uitbarsting van het natuurge
weld is tot niets nut. Nederland is met
ijzeren wil en stoere werkkracht bezig
zich te herstellen van bijna dodelijke
slagen van de bezetting; ieder heeft
daar op zijn plaats het zijne toe bijge
dragen. Juist op het ogenblik,dat de
regering met enige gerechtvaardigde
trots kon verklaren, dat Nederland na
lange jaren de steun van sterke strijd
makkers voortaan kon entberen, was
het het water, dat zijn helse kracht uit
stortte op die duizenden sterken van
hoofd en hand. die stuk voor stuk
moesten terugwinnen wat was verloren
gegaan.
Daar zijn de eilanden van Zuid-Hol
land. Zij liggen voor een groot deel
onder water. Daar is het Westelijke
deel van Brabant, dat de lage wal
vormde van een Noordwester, die met
iedere stoot in stukken sloeg wat met
liefde en oneindige zorg door de mens
werd opgericht. En het trotse Rotter
dam, Dordrecht, Sliedrecht en omge
ving, de nijvere stadjes aan de Nieuwe
Waterweg, zo onnoemelijk klein tegen
over het bijna kosmische geweld van
wind en water.
Noord-Holland ls gespaard. Wij heb
ben de wind gehoord en ons angstig af
gevraagd. waar de slagen zouden neer
komen. Texel is in dit gewest in de ern
stigste nood.
Doch het zou van een bijzonder laak
bare eng-provinciaal inzicht getuigen,
indien wij het meest beroerd zouden
worden door wat ons het naast ';igt.
Het is daarom niet te veel gezegd, dat
deze ramp een nationale is. Niet in de
eerste plaats om de niet te schatten
schade in geld. welke is geleden, niet
om goederen, die verloren gingen, maar
om de levens van mens en dier, die on
der gingen en om de nood van hen. die
met de grootste moeite gespaard bleven.
Nederland mag dan een land zijn,
waar in alle vrijheid ieder zijn eigen
overtuiging mag belijden, op een dag
als gisteren en vandaag worden alle
landgenoten met éénzelfde huivering
bevangen en opgezweept tot het lenigen
van de nood, die onze naasten heeft ge
troffen.
Het lijkt onder deze omstandigheden
volmaakt overbodig een beroep op aller
offervaardigheid te doen.
Nederland en zijn bevolking zullen
ook deze ramp te boven komen en zul
len sterker worden naarmate zij dieper
zijn geraakt.
Het is juist deze voortdurende wor
teling, die ons kleine land tot r-y-,
een groot maakt.