Onmetelijke
schade
Samengaan van springtij en storm veroorzaakt grootste
natuurramp in Nederland sinds eeuwen
Schade beloopt reeds
tientallen inillioenen
MANIFEST VAN
RAMPENFONDS
■/II li wi
De(ourant
Oorlof mijn
arme schapen..
Ouders zagen hun
babies verdrinken
Globale taxatie door deskundigen:
Hoogste water
LAATSTE NIEUWS
Slachtoffers
Tien helicopters
van Engeland
GOEREE
Amerika biedt
hulp aan
Nog honderden in doodsnood
MINISTERRAAD BIJEEN
Troepen en vliegtuigen
Koningin en Prinses ter plaatse
Windstoten van 150 kilometer
N.Z. VOORBURGWAL 225 AMSTERDAM-C.
AtSUNNEMENl PF.R KWARTAAL i 5 70
PEK WEEK 44 cent
PEK EXEMPLAAR 13 cent
ABONNEMENT PER KWARTAAL BUITENLAND,I 7
POSTGIKÜNUMMER 29981
OEMEENTE-GIRO AMSTERDAM N «4
ROTTERDAMSCHE BANK Amsterdam
DE TWENTSCHE BANK Amsterdam
HOOFDREDACTIE: A. P. VAN LEEUWEN
TELEFOONNUMMERS
DIRECTIE EN ADMINISTRATIE 33400 (6 lijnen)
REDACTIE 33800 <6 HJnen)
OPGEVEN VAN SPEURDERS UITSLUITEND 39941 (3 Ujnen)
OPGEVEN VAN ABONNEMENTEN 35400 (6 Ujnen)
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
10 PAGINA'S
No. 16.025 56ste Jaargang
MEER DAN 180 DODEN
"WERBIJSTERD door het tem-
peest, dat over Nederland is
losgebroken, staren wij elkander
aan en weten niet waar ons te wen
den. Een ramp van dergelijke af
metingen hebben wij zelden in d_*
geschiedenis van ons vaderland
beleefd wij zouden terug
moeten gaan tot de tijden van de
Sint Elizabetsvloed. Als een dief in
de nacht zijn de wateren over onze
steden, dorpen en polders gekomen
en hebben dood en verderf gebracht
het aantal doden bedraagt min
stens 180 en stijgt nog steeds;
de schade is nog niet te overzien,
maar moet vele, vele tientallen mil-
Jioenen, zo niet meer belopen.
Dit is het ogenblik waarop alles
ons verenigt, ondanks wat ons ii
gewone tijden scheiden mag. Onze
regering en onze volksvertegenwoor
diging, alle gezagsorganen zijn voor
een opgave komen te staan, die
bijna bovenmenselijk is wij moe
ten hen steunen met al onze krach
ten; dit nalaten zou verraad zijn aan
de zaak van het vaderland, dat ja
ren behoeven zal om de gevolgen
van deze ramp te boven te komen.
Gelukkig bezit ons volk de goede
eigenschap, dat het helpt waar hulp
nodig is het zal één zware kracht
proef hebben te doorslaan. Dat is
wat ons voorlopig bezig zal houden.
KLOOSTERZANDE, 1 Febr.
Uit de lawine van berichten,
die ons over de overstromings
ramp bereikten, komen twee
dramatische, schrijnende ge
beurtenissen naar voren.
In Ossenisse (Zeeuwsch-Vlaan.
deren) bracht mevrouw Vos-
saart haar baby in veiligheid,
waarbij zij tot aan haar borst
door het water moest waden.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 1 Febr.
Voor zover zij dat Zondag
avond konden overzien,
schatten Waterstaatsdeskun
digen de door de overstro
mingen aangerichte schade
reeds op tientallen millioenen.
De gevolgen van de volgen
de springvloed zullen, naar
men gelooft en hoopt, niet zo
groot zijn, omdat de wind af
neemt.
Zo spoedig mogelijk zal het de
partement opdracht geven tot
herstel, van de vernielde dijken
en wegen en, wanneer met man
en macht gewerkt wordt, hoopt
men in enige maanden de ver
nielde dijken te kunnen hebben
hersteld. Polder- en waterschaps
besturen zullen stellig geen ver
geefs beroep doen op de rijks
overheid om financiële en tech
nische hulp.
De gebruikelijke ministerraad
van Maandagmorgen zal voor een
groot deel gewijd zijn aan de te
treffen maatregelen.
Zondagavond heeft op het mi
nisterie van Verkeer en Water
staat onder leiding van minister
mr. J. Algera een bespreking
plaats met alle hoofden van dienst
van de Rijkswaterstaat, teneinde
de situatie onder ogen te zien en
de plannen voor de technische
hulpverlening'uit te werken, wel
ke aan de ministerraad ter goed
keuring zullen worden voorge
legd.
Plotseling rukte het water haar
het; kind uil de armen. Het ver
dronk voor de ogen van de moe
der.
In de nieuwe Neuzenpolder
sliep een echtpaar op de boven
verdieping van hun woning en
de baby beneden. Toen het wa
ter het huis binnendrong, snel
den zij naar beneden om hun
kmd te redden. Zij kwamen te
laat. De wieg was door de vloed
omgeworpen en de ouders zal
gen hun baby verdrinken.
Oorzaak van dit alles was een depressie, die van Schotland naar
het Z.O. koerste en via de Duitse Bocht naar Oost-Duitsland ver
dween.
Ten gevolge van de lange duur van de storm werd het Noord
zeewater in steeds grotere hoeveelheden tegen de kust en in de zee
armen opgestuwd. Bijzonder ongelukkig was het samenvallen van
deze storm met de springvloed van Zondagochtend omstreeks vijf
uur. Dit heeft de bijzonder hoge waterstanden veroorzaakt.
Zondagavond stormde het nog langs de gehele kust, maar geleide
lijk neemt de wind verder in kracht af.
Particuliere hulp stroomt toe
Uil alle lagen der bevolking is bet medeleven met de talloos vele
slachtoffers cn de honderden van huis en haard verdrevenen bij
zonder groot. Van alle zijden wordt spontaan hulp geboden. Ook uit
het buitenland stromen aanbiedingen van goede diensten binnen,
zo bijvoorbeeld uit Amerika, België, Duitsland en Canada.
l HET FATALE
l UUR.... I
(Van onze weerkundige
correspondent)
J T""\E catastrophale omvang X
4 Ld van de watersnood, die 4
4 dit weekeinde over Neder- 4
land kwam, moet voor een
belangrijk deel worden toe-
geschreven aan het feit, dat
J juist tijdens springtij de
X zware Noordwester storm
4 langs onze kust zijn hoogte- 4
punt bereikte.. Dat in het
bijzonder dit springtij zo
X grote rol heeft gespeeld,
4 kan men als volgt inzien. J
4 Eb en vloed worden ver- 4
oorzaakt door de maan. Dit 4
hemellichaam oefent op de
aarde een aantrekkende
7 kracht uit, die de water-
J massa's van de oceanen in
4 beweging zet. 4
In de tijd, dat de maan 4
een omwenteling om de
aarde volbrengt, d.w.z. in
ruim 24 uur, wordt het
X dientengevolge aan onze J
4 kust tweemaal vloed en 4
4 tweemaal eb. Evenals de 4
maan verwekt ook de zon
tweemaal vloed en twee-
J maal eb. 7
7 Iets bijzonders gaat er nu J
X gebeuren, wanneer zon en 4
4 maan met de aarde op één 4
lijn staan, d.w.z. bij iedere
volle en nieuwe maan. Dan
7 werken zon en maan beide 7
J in dezelfde richting en een
4 hoge vloedstand, springtij 4
genaamd, is het gevolg.
Door verschillende oorzaken
treedt dit springtij gewoon-
7 lijk iets later op. zoals ook 7
7 Zaterdagnacht het geval 4
4 was, nadat het Donderdag- 4
4 nacht volle maan was ge-
weest.
DEN HAAG, 1 Febr. Van
een ter zake deskundige hoofd
ingenieur van de Rijkswaterstaat
wordt de watersnood toegeschre
ven aan de volgende drie facto
ren:
1. Het tijdstip van het hoog
water; 2. De hoogte van het getij,
dat springtij was in verband met
de nieuwe maan; 3. De wind
kracht en de windrichting.
Aan drie kuststations, nl. Hoek
van Holland, IJmuiden en Har-
lingen werden de hoogste water
standen genoteerd, die sinds een
eeuw zijn opgetreden.
In 1894 was de hoogste stand
in Hoek van Holland 3,28 meter,
terwijl deze thans. 3,40 meter is.
Te IJmuiden was in hetzelfde
jaar de hoogste stand 3.68 meter
en thans 3.85. In Harlingen was
in 1936 de hoogste stand 3.19
meter en thans 3.68 meter.
In Raamsdonkveer stroomde het
loater meters hoog door de stra
ten. Op de achtergrond een hooi
berg die van liet land af door de
stroom wordt meegesleurd.
VOLGENS de berichten, zoals
wij die tot. vannacht één uur
verzamelden, zijn de zwaarst
troffen gebieden:
ZEELAND
1. Het gebied rond Hontenisse
in Oostelijk Zeeuwsch-VIaande-
ren. Acht doden.
2. De streek met als centrum
Kruiningen in Oostelijk Zuid-
Beveland. Honderden zijn geïso
leerd. Aantal slachtoffers onbe
kend.
3. Terneuzen, 3 doden.
4. Vlissingen en omgeving,
doden.
5. Krabbendijke. 4 doden.
6. Hoedekenskerke. 1 dode.
7. Othene, 1 dode.
NOORD-BRABANT
1. Het gebied bij Moerdijk
13 doden en Willemstad 4
doden.
2. Bergen op Zoom en omgeving,
vooral Halsteren, waar 64 per
sonen worden vermist. Acht lijken
zijn al geborgen.
ZUID-HOLLAND
1. Goeree en Overflakkec, 40
doden. Enkele honderden nog ge-
isoleerd.
2. IJselmonde, zeven doden in
Poortugaal.
3. Voorne: vijf doden in Helle
voetsluis.
4. Oud-Beijerland: zeven doden
in 's-Gravendeel (Hoekse Waard).
5. Rotterdam: een dode.
6. Maassluis: een dode.
7. Krimpener Waard: twee do
den bij Ouderkerk. Sliedrecht een
dode, Sleeuwijk drie, wellicht vier
doden.
NOORD-HOLLAND
DEN HAAG, 2 Febr. De
Britse ambassade heeft Zondag
avond medegedeeld, dat de Brit
se admiraliteit vandaag tien he
licopters zal zenden ter hulp
verlening in de overstroomde
gebieden.
ROTTERDAM, 2 Febr. Op
het eiland Gocrcc-Overflakkee
heerst een noodtoestand.
Mensen uit Stellendam tn Oud
dorp zijn met bootjes naar de dijk
gebracht. Naar schatting zijn
veertig mensen op dit eiland 01:1
het leven gekomen. Een gedeelte
van de huizen is weggespoeld.
Men heeft dringend behoefte aan
voedsel en drinken.
DEN HAAG, 1 Febr. Nood is neergedaald over
ons vaderland. Help, help direct. Krachten, machtiger
dan welke menselijke machtsconcentraties ook, hebben
in enkele uren tijds grote delen van ons land in rouw
gedompeld. Duizenden mensen werden in nachtelijke
uren doorliet wrede water van huis én haard verjaagd.
Werk van eeuwen werd in luttele ogenblikken te niet
gedaan.
Onbeschrijfelijk is het leed, dat mensen en dieren heeft ge
troffen. Met geen mogelijkheid te overzien de materiële schade,
die met name het Westen van ons land is toegebracht.
HULP IS PLICHT
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de ge
troffen gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goe
deren, maar ook en vooral, hulp in geld.
Veel geld. zeer veel geld om de geteisterde bronnen van
onze welvaart, die ook uw welvaart is, met de grootst- moge
lijke spoed te herstellen.
Tast diep in uw buidel ook als dit een offer voor u mocht
betekenen. Offer in het diepe besef, dat het gaat om uw mede
mensen, om uw vaderland en uiteindelijk om uw eigen belang.
Doe het direct. Stort uw bijdragen op postgiro 9575
van het Nationale. Rampenfonds Den Haag of stuur
een postwissel naar het secretariaat Statenlaan 81.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 2 Febr. Een
deel van het Amerikaanse am
bassade-personeel te Den Haag
is Zondag terstond na het he.
kend worden van de ramp door
de ambassadeur Selden Chapiu
op de bureau's ontboden. Tele,
fonisch werden de nieuwe Ame.
rikaansc minister van Builen,
landse Zaken, Foster Dulles en
de leider van de wederzijdse mi.
litaire hulpverlening, Stassen,
die op hun touruéc door Europa
in Parijs zijn gearriveerd, van de
ontstellende watersnood op de
hoogte gesteld. Dulles stuurde
direct een telegram van medele
ven aan onze minister van Bui.
tenlandse Zaken.
De eerste bemoeiingen hebben
tot gevolg gehad, dat het Ame
rikaanse Rode Kruis aan het
Ned. Rode Kruis heeft gevraagd
wat voor uitrusting er het eerst
en dringendst nodig was, met de
toezegging deze terstond te zul
len leveren.
Voorts arriveren vandaag spe
cialisten van het Amerikaanse
engineercorps uit West-Duits-
land om met onze militaire auto
riteiten te overleggen wat hier
aan manschappen en materieel
.het dringendst nodig is. Zo
wel manschappen als materieel
zullen uit West-Duitsland wor
den aangevoerd.
Bovendien wordt van Ameri
kaanse zijde overleg gepleegd
om ook op financieel gebied
hulp te verlenen.
Luitenant-generaal Man ton S.
Eddy, de bevelhebber van het ze
vende Amerikaanse leger in West.
Duitsland, zal Maandagochtend
naar Den Haag vliegen, om 11a te
gaan, welke hulp de Amerikaanse
militaire autoriteiten kunnen ge.
ven.
(Advertentie)
ALBERT JASPERS
Amsterdam - sinds 1913
Leidsestraat 11 Ceintuurbaan 309
ADVIES VOOR ALLE VERLICHTINGEN
Afnemende wind
Het K.N.M.I. te De Bilt
verwacht tot Maandag
avond:
Aanvankelijk in het Zui
den en Zuidwesten van
het land krachtige, ge
leidelijk verder afnemen
de wind tussen Noordwest
en Noord Elders overwe
gend matige Noordelijke
wind Wisselend bewolkt
mei. enkele buien. De
zelfde temperaturen als
gisteren of iets lagere.
DINSDAG:
Zon op 8.17. onder 17.31
Maan op 22.46, onder 9 24.
Voertuigen licht op van
18.01 tot 7.47.
Station
Ochtend
Middag
Eer
gist.
Gis
teren
Helsinki
sneeuw
sneeuw
—5
4
2
Oslo
2
4
Moskou
L sneeuw
7
Warschau
opklar.
6
S
1
Berlijn
sneeuw
1. regen
9
4
4
Amsterdam
regen
regen
9
5
22
Londen
zonnig
h. bew.
7
0
Parijs
9
6
1
Luxemburg
sneeuw
sneeuw
6
5
G. Partenk.
1. sneem
13
2
Wenen
6
7
0
Innsbruck
zw. bew.
9
3
0
opklar.
zw. bew.
5
4
4
zonnig
zonnig
5
8
0
Nice
zonnig
1. bew.
19
16
9
Rome
zw. bew.
13
IQ
9
Algiers
zonnig
zonnig
18
19
0
AMSTERDAM, Maandagmorgen. - Een der groot
ste natuurrampen sedert mensenheugenis heeft ons
vaderland op verbijsterende wijze getroffen. Begeleid
door loeiend orkaangeweld is de heroïeke kracht van
het water Neerlands eeuwige vriend, maar ook
vijand Zaterdagnacht als een monster uit de ke
tenen geslagen,
In hei diepste duister verpletterde het aanstormend ge
weld van immense watermassa's de door mensenhand ge
wrochte zeeweringen en overrompelde in wild-kolkende
vloed de volkomen verraste bewoners van de gebieden ter
weerszijden van onze riviermondingen, langs de Nieuwe
Waterweg, op de Zuidhollandse eilanden, bij Dordrecht en
wijde omgeving, alsmede in West-Brabant en Zeeland en
ten slotte langs onze gehele kuststrook, in bet bijzonder op
Texel.
Op het moment dat wij dit schrijven (Zondagnacht één
uur) waren er in totaal al 180 doden en nog verscheidene
vermisten. Honderden mannen, vrouwen en kinderen zaten
op dat moment ergens in het wijde, ondergelopen land op
zolders, in hoge gebouwen of in bomen, angstig wachtend
op redding uit hun bange doodsnood. Dan hier, dan daar
stortten de door het wild-stromende water ondermijnde
huizen ift
Een volledig beeld van deze nationale ramp is op het
ogenblik, dat wij deze regels schrijven, op geen stukken na
te geven. De regering verwacht, dat een totaal overzicht
eerst in de loop van deze dag (Maandag) kan worden ver
kregen. De ministerraad komt vanmorgen bijeen om de toe
stand te bespreken en nadere maatregelen te treffen.
De minister-president, dr. W. Drees, zal Dinsdag in de
Tweede Kamer een verklaring afleggen.
VOOR MILLIOENEN SCHADE
De materiële schade aan landerijen, dijken, huizen enz.
enz. Is enorm groot en op geen millioenen guldens na te
schatten. De schade aan onze nationale veestapel is evenzeer
onnoemelijk groot. Honderden cadavers van verdronken
koeien en ander vee vooral pluimvee drijven met de
stroom mee.
Het militaire apparaat is volledig: ingeschakeld. De troepen staan
onder het bevel van de Nederlandse territoriale bevelhebber. Vlieg,
tuigen hebben boven verschillende geïsoleerde dorpen rubberboten
afgeworpen in de hoop, dat de ongelukkigen deze te pakken kunnen
krijgen en zich er mee in veiligheid kunnen stellen.
Intussen is een Belgische piloot, Gerard Tremmeroe, Zondagavond
van Brussel naar Schiphol vertrokken om deel te nemen aan het
reddingswerk. De piloot vertrok ondanks de waarschuwing, dat het
gevaarlijk was, voor dat werk een te lichte helicoptère te gebruiken.
Volgens de laatste berichten wordt dit vliegtuig sinds 17.30 uur ver
mist. Het toestel werd op die tijd het laatst waargenomen bij Steen
bergen.
H.M. de Koningin heeft zich de gehele Zondagochtend op de hoogte
laten houden van de ontwikkeling van de toestand in de geteisterde
streken. In de middag en namiddag heeft zij, vergezeld van prinses
Beatrix, een bezoek gebracht aan verschillende geteisterde plaatsen,
o.m. aan Stolwijk, Lekkerkerk en Krimpen aan de IJsel. In Krimpen
aan de IJsel heeft hare majesteit met de burgemeester en verschei
dene andere personen gesproken. De Koningin heeft getracht Dor
drecht te bereiken, hetgeen helaas niet mogelijk bleek, mede door
de overbezetting der wegen als gevolg van plaatselijke evacuaties.
Via de brug bij Vreeswijk heeft hare majesteit Gorkum kunnen
bereiken en heeft aldaar onder meer met de burgemeester gespreken.
Daarna zijn Koningin en Prinses naar Soestdijk teruggekeerd.
Namens de Koningin brengt prinses Wilhelmina Maandag en Dins
dag een bezoek aan de getroffen gebieden.
De Prins: „Verschrikkelijk nieuws"
„Dit is verschrikkelijk nieuws" riep prins Bernhard uit, toen
hij Zondagmiddag van Associated Press vernam, welke ramp zijn
land had getroffen. „Dit is wel het ergste wat had kunnen gebeuren"
1zei hij. „Juist nu Nederland er weer bovenop kwam en op eigen
benen kon staan. Het verlies aan mensenlevens maakt het nog erger."
De Prins had nog niet overwogen veranderingen te brengen in zijn
plannen. „Ik zal doen wat de Koningin en de regering van mij ver
langen", zei hü;
MINISTERS IN GETEISTERDE GEBIEDEN
De minister-president, dr. Drees, was Zondagmorgen in Dordrecht
en omgeving. Ook de minister van Waterstaat, mr. Algera, was Zon
dagmorgen in Dordrecht. Hij was in gezelschap van de directeur-
generaal van de Rijkswaterstaat, ir. Maris. Minister Algera bezocht
daarna andere getroffen gebieden.
De minister van Binnenlandse Zaken, dr. Beel, vertrok Zondag
morgen naar Halsteren (N.-B.) om zich daar van de ernstige toe
stand op de hoogte te stellen. Hij zou ook proberen Middelburg te
bereiken.
Onze weerkundige medewerker meldt:
Windstoten van 150 kilometer per uur beukten in de nacht van
Zaterdag op Zondag onze kusten. Eerst woei de wind uit Z.W.-W..
maar de moeilijkheden begonnen pas goed, toen de wind allengs
meer naar N.W. en later naar N. ruimde.
Urenlang doorstonden onze lichtschepen windsnelheden van 110—
115 km per uur. Van de landstations meldde Leeuwarden Zondag
ochtend vier uur de krachtigste windstoot, nl. 150 km per uur.
