Rondreis over Zuid Hollandse Eilanden
BRIELLE SLUIT DE POORTEN
Veerboot geoznken in een
woeste Ierse zee
Nood in Alblasserwaard
Badplaatsen werden
zwaar getroffen
Vier mensen spoelden
van vlot
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
Rozenburgse bevolking wil het eiland niet verlaten
(Van onze speciale verslaggever)
SPIJKENISSE Vluchtend zijn wij Zondagmiddag tegen het vallen van de avond
teruggekeerd van de Zuid-Hollandse Eilanden, vluchtend voor een dreigende over
stroming. Wij reden in een eindeloze file personenauto's en autobussen, die bewoners
van Voorne en Putten in de richting Rotterdam brachten. Oiize tegenliggers waren
vrachtauto's, die dienst konden doen by het vervoer van zand naar bedreigde punten
van de zeedijken, en drietonners vol soldaten, die schoppen bij zich hadden om daar
mee Neerlands ergste vijand, het water, te lijf te gaan.
Nieuwe difk
Ginds ligt de nieuwe d|jk, zei de
herbergier van het veerhuis. Zolang die
het houdt houden wy het ook wel. Maar
als die doorbreekt staat het water met
een tot hier.
Hij wees met zijn hand naar een vlek
op de spiegel van zyn buffet, waar de
likeurflessen stonden. Die vlek bevond
zich ongeveer twee meter boven de be
gane grond. En toen vertelde hij, dat de
dyk, waarvan liij sprak, al hier en daar
kapot was, maar eF was werkvolk naar
toe nu de gaten te dichten.
Tegen een uur of zes is het weer
hoog water, zei hij laconiek. Ik ben be
nieuwd hoe het dan gaat. Het Is sinds
1894 niet zo erg geweest in deze hoek.
Zo stond hij maar te vertellen tussen
zijn flessen en glazen, maar hij dacht er
geen ogenblik aan toebereidselen te ma
ken om te vertrekken. Zyn kinderen za
ten rustig te spelen met de poes by de
roodgloeiende kolomkachel en moeder
de vrouw had een handwerkje opgeno
men.
't Is wel erg, zei hy. Meer niet.
Tram in zee
De Strandweg in Oostvoorne was
stukgeslagen en het tramspoor, dat des
zomers dienst doet om duizenden Rotter
dammers naar het strand te vervoeren,
verdween zo maar ergens in zee. Maar
de duinen waren breed en hoog en on
gerust was er niemand.
Rockanje vertoonde hetzelfde beeld.
De paden in de duinen liepen dood op
een afgrond, zeewier hing in het prikkel
draad. bomen waxen geveld. Hier en
daar waren arbeiders bezig vrachtauto's
te vullen met duinzand.
De weg naar Hellevoetsluis leidde over
Nieuwenhoom, waar de dorpsomroeper
rondging, luide slaande op zijn bekken
en verkondigende, dat vluchtelingen uit
Zuidland verwacht konden worden. Men
werd verzocht bedden in gereedheid te
brengen om hen een slaapstee te bieden.
Da's goed, zei een vrouw handen
wringend, maar hoe lang zal het duren?
Ginds, achter Nieuw Hellevoet, is de
zeedijk al kapot. Men werkt er met man
en macht, om te voorkomen, dat het een
doorbraak wordt, maar als dat niet lukt
moeten wij zelf vluchten. En waarheen
dan? De Groene Kruisweg staat al onder
water
Snel weg
Dat was voor ons het sein om snel in
Vroeger op de dag waren wy het ge
bied binnengetrokken, waar volgens ra
dioberichten dijken moesten zijn bezwe
ken. Waar wy moesten zijn was niet dui
delijk, want met tal van plaatsen was de
telefonische verbinding verbroken. Op
goed geluk kozen wij de weg naar de
burg over de Oude Maas bij Spijkenisse.
Reeds op het eiland IJselmonde ontwaar
den wij de eerste gevolgen van de tallo
ze overstromingen: eindeloze watervlak
ten met hier en daar een eenzame boer
derij, reeds verlaten door de bewoners.
De weg was hier en daar nauwelijks
bereidbaar, omdat zij reeds eenmaal on
der, water had gestaan. Tijdelijk was het
water teruggevallen, maar men ver
wachtte weer was later op de dag.
In rep en roer
Spijkenisse bleek nog bereikbaar, zij
-het met moeite. Op het gemeentehuis
was alles in rep en roer. Arbeiders met
schoppen in de hand kwamen zich mei
den om mee te helpen, te keren wat nog
te keren zou zijn. Waterstaatsmensen
stonden over de kaarten gebogen, na
gaande waar de dreiging het grootst
moest zijn. De burgemeester, aan de te
lefoon, was de wanhoop nabij. Hij tracht
te verbinding te krijgen met het provin
ciaal bestuur en met de regering, want
zijn gemeente was niet veilig meer. En
hij had een groot tekort aan werkkrach
ten.-Dringend vroeg hij om hulp.
Plotseling stond daar opeens de mi
nister van Justitie, mr L. A. Donker, in
zijn werkkamer. Het bleek, dat alle mi
nisters die ochtend ijlings naar onder
scheidene delen van de geteisterde en
bedreigde gebieden waren vertrokken
om zich prsoonlïjk op de hoogte te stel
len. De heer Donker had de Eilanden
voor zijn rekening gekozen. Wij vroegen
Z.Exc. naar zijn indrukken, maar het
beeld, dat hij had opgedaan, was nog te
verward dan dat hij in staat was een
overzicht te geven. Ijlings reed hij ver
der.
Dramatische verhalen
Een poging onzerzijds om Zuidland en
Simonshaven te bereiken moest stran
den. Het was niet mogelijk meer. Vluch
telingen uit Zuidland, zo juist aangeko
men, deden dramatische verhalen over
wat er zich afspeelde in het dorp, dat
door het woeste geweld van het water
was aangetast. De dijk van het Haring
vliet was doorgebroken en het water
was zo snel gestegen, dat vele boeren
geen kans hadden gezien hun koeien in
de stal los te snijden en de hoeve uit te
drijven. Trouwens, als zij dat wel had
den gekund zou het in vele gévallen
toch niet hebben gebaat, want de bees-
ten waren evenzeer overstuur als de
mensen en wisten niet waarheen te
vluchten.
Een enkele boer, die wel kans had ge
zien zijn zes koeien te redden, besefte tc
laat, dat hij vergeten had zijn bejaarde
vrouw in veiligheid te brengen. In de
enige droge straat van het dorp stond hy
droef te staren naar zijn hoeve, die tot
aan het dak in het water stond. Daar
moest zijn vrouw nog zyn. Dood of
levend? Hij wist het niet. En als zij de
hooizolder had bereikt zou hij haar daar
dan weg kunnen halen? Hij wist, dat
over enige uren de bange nacht zou aan
breken.
Stervend vee
Buiten de dijk zetten motorvletten
koers naar het dorp, maar het was de
vraag wat die konden uitrichten, want
rustig was het water allerminst. En in
het dorp dreven de kadavers van reeds
verdronken dieren, klonk het angstige
geloei van koeien, die de kop nog boven
water konden houden, tot zij te ver
moeid zouden worden om zich staande
te kunnen houden in het koude klotsende
water.
Ergens in de verte trachtten paarden
"zich zwemmend te redden en gillend
stoven biggen naar rechts en naar links.
Zo was het beeld van Zuid-Holland. In
's-Gravendeel, verder naar het Oosten,
was hét nog erger. Daar moesten al ze
ven mensen zijn omgekomen, vertelde
men ons. Telkens weer kwamen er men
sen aanrijden met nieuwe verhalen. Majr
elk"verhaal deed de vastberadenheid
groter worden van al het manvolk, dat
klaar stond om toe te snellen waar het
maar nodig was. Niemand onttrok er
zich aan. Sommigen stuurden vrouwen
en kinderen naar veiliger oorden, maar
zelf bleven zij op hun post.
Toen wij Spijkenisse uitreden kwam
daar de militaire colonne het dorp bin
nen om de mensen van de polders te
helpen. Terstond konden zij aan het
werk gaan. Bij tientallen hadden vracht.-
autobestuurders met hun wagens zich
.reeds gemeld om het zand en de zakken
te vervoeren.
De poorten toe
Binnen Brielle was alles rustig, maar
alle poorten op één na gesloten. En die
ene zou ook dicht gaan als het water
hoger zou komen. En men zou zandzak
ken stapelen tegen de dikke deuren om
te verhinderen, dat het water zich de
toegang tot de oude vestingstad zou
rameien. In het veerhuis aan de Brielse
Maas buiten de wallen was het akelig
stil. Even liepen wij er heen om de ver
kleumde handen te warmen en om het
laatste nieuws te vernemen van de over
kant, van Rozenburg, dat naar het heet
te, al ten dele overstroomd zou zijn.
Maar och arme, wat wist men ons te
vertellen? Die ochtend was de veerpont
slechts een enkele keer overgestoken met
aan boord een ziekenauto, waarin een
man, die in levensgevaar verkeerde.
- Voor die ene passagier had de schipper
een gevaarlijke oversteek gewaagd. Zijn
séhip had 45 graden slagzij gemaakt, zo
dat het weinig had gescheeld of de zieke
was vastgebonden op zijn brancard ver
dronken. En zonder hulp van de wal af
had hij niet kunnen meren.
Nu lag de veerboot weer aan de over
kant onder stoom, gereed om de gehele
bevolking van Rozenburg te evacueren.
Het was de enige mogelijkheid voor de
Rozenburgers, want de veerboot naar
Maassluis had het al opgegeven. De
Nieuwe Waterweg was te wild. Deson
danks stond er geen volk op de steiger
aan de overkant. Niemand meldde zich
om naar veiliger oorden gebracht te
worden. Welbewust ging het eiland een
barre nacht tegemoet zonder huis en
haard in de steek te laten.
de wagen te springen, die ons tot hier
had gebracht, want de Groene Kruisweg
was nog de enige open verbinding van
Voorne en Putten met de brug van Spij
kenisse. En die brug was de enige ver
binding met de buitenwereld. Het water
drong op, de springvloed van zes uur
kon binnen het uur zijn hoogtepunt be
reiken. Tal van dijken stonden op door
breken. Sommige dorpen stonden al on
der water, anderen verwachten weldra
hetzelfde lot te zullen ondergaan. En wij
stonden daar in het wijde polderland
met de storm rondom ons en de zee aan
alle kanten en de regen striemend in
het gelaat.
Weg stoof onze auto, weg uit dit barre
oord. Tien minuten later maakten wy
deel uit van die lange vluchtelingen
stroom naar het vasteland, zich reppend,
voor het te laat zou zijn. Het was er
druk op de eenzame polderwegen als op
de boulevards van Parijs, maar er heers
te desondanks een beklemmende stilte,
alsof de Dood elk ogenblik zijn zeis zou
gaan zwaaien over deze oorden, die ge
doemd schenen te zijn om ten onder te
gaan.
Misschien dringt het water ook hier
verder op als in Zeeland en West-Noord-
Brabant. Misschien ook gebeurt dat nog
net niet, maar dan zal dat te danken
zijn aan het werk van de duizenden man
nen van de eilanden zelf en van de sol
daten van elders, die de nacht door ble
ven waken met de schop in de Band en
de zandzakken naast zich en met de on
wrikbare wil om hun land, hun have,
hun goed hun gezin te redden van de
ondergangG. W.
Hulpacties
Overal in het land worden
hulpacties georganiseerd en in
zamelingen gehouden voor de
slachtoffers.
Om enkele van de vele voor
beelden te noemen: de Stich-
ing 1940-'45 stelt het gehele
inzamelingsapparaat ter beschik
king voor de inzameling welke
vandaag begint.
Ook de Nederlandse Bioscoop
bond zal zijn gehele collecte
apparaat in werking stellen.
In Haarlem zullen de baten
van een opera-concert aan het
nationaal rampenfonds worden
afgedragen.
Voetbalelftallen in Amster
dam zullen vriendschappelijke
wedstrijden houden ten bate
van de slachtoffers van de wa
tersnood.
Dit zyn slechts énkele voor
beelden. We zouden er nog tien
tallen kunnen opnoemen
Onbereikbare plaatsen
De plaatsen Haamstede, Burgh, Zie-
rikzee, Brouwershaven en Bruinisse,
allen op Schouwen en Duiveland
gelegen, waren tot vanmorgen vroeg
noch telefonisch noch per telegram te
bereiken.
Inenting van vee
's-GRAVENHAGE. - Studenten van
de veeartsenykundige faculteit te
Utrecht zyn voor hulpverlening op
geroepen en hebben de bevoegdheid
gekregen vee tegen mond- en klauw
zeer en tbc in te enten.
128 DODEN BIJ SCHEEPSRAMP
Geen vrouw of kind gered
GLASGOW. De hoogste tol die de
woedende golven van de watermassa's
ten Noord-Westen van ons contingent
hebben geëist ïs het vergaan van het
Britse passagiersschip Princes Victoria;
deze veerboot tossen Schotland en Ier
land is met 172 opvarenden in volle zee
gezonken; 128 van hen zyn in de golven
omgekomen onder hen zyn 89 passagiers.
Slechts 44 personen zyn gered, allen
mannen. Alle vrouwen en kinderen aan
boord, dertig in totaal, verloren het
leven.
Er moet zich een verschrikkelijk dra
ma op de veerboot die ruim 2500 ton
mat, hebben afgespeeld. Op een woe
lige zee stak de boot normaal de nauwe
straat, North Channel, tussen Atlan
tische Oceaan en Ierse Zee, over: zij
was 's Zaterdagmorgen vertrokken uit
Stranraer (Schotland) voor de gewone
dienst op Larne (Ierland) even ten
-
Het geteisterde gebied in West-Brabant en de Zuid-Hollandse eilanden.
Vergeefse strijd tegen het opdringende water
(Van onze speciale verslaggever.)
ALBLASSERDAM. Midden in de
nacht ging de burgemeester van Al
blasserdam zijn dorp rond om de be
woners te waarschuwen tegen het ge
vaar, dat hen dreigde. Hij requireerde
links en rechts mannen, die zich zon
der te bedenken te hulp snelden om
de vloedbalken te plaatsen in het
muurtje, dat langs de dijk loopt.
Een van de mannen vertelde ons
omstandig het verhaal. „Het hielp niet
veel", zei hij ons, „want het water
begon ook al over die vloedbalken te
vloeien. Ik was hier op bezoek bij mijn
ouders; ik woon in Scheveningen.
Maar ik heb meegeholpen, die ganse
bange nacht. Steeds dreigender kwam
het water opzetten. Het liep de polder
in en toen hoorden we bovendien, dat
de dijk bij Sliedrecht doorgebroken
was over een afstand van 60 meter met
een gat van 5 meter diep.
De dijkbij Papendrecht begaf het
eveneens. De boeren hadden hun vee
losgelaten en in allerijl huisraad bij
een gegaard op wagens, om nog te
redden, wat te redden viel. De koeien
waadden steeds dieper door het wa
ter; hier en daar staken nog slechts
de koppen boven de golven uit. Totdat
zij in de onzichtbare sloten terecht
kwamen en verdwenen.
Op de wegen, waar auto's af en aan
reden ieder stelde beschikbaar, wat
hij maar enigszins missen kon was
de doorgang meermalen bykans ver
sperd door troepen koeien en paarden,
die men nog naar hoger gelegen plaat
sen probeerden te brenger.. Varkens
werden zoveel mogelijk op vracht
auto's geladen, doch niet alles kon men
meenemen. .Aan de kippen kon niet
gedacht worden en talloze dieren zijn
jammerlijk verdronken".
„Dit is het verschrikkelijkste, wat ik
ooit heb beleefd", vertrouwt onze zegs
man ons toe. Voor onze ogen zagen
wij de bezittingen van particulieren
en van fabriekseigenaren door het wa
ter meesleuren en vernielen. Men deed
zelfs geen poging meer om het te be
houden. Dat was onbegonnen werk."
Met een gerequireerde auto was hij
des morgens om half acht gaan rijden
om mensen in veiligheid te brengen.
Een echtpaar van in de tachtig stond
hulpeloos en angstig om wat achterge
laten ,vee, te smeken om meegenomen
te worden. Een vader met een paar
kinderen op de fiets en een moeder
met een stuk of vijf kinderen aan de
hand ploeterden door de vloed, ver
twijfeld en hulpeloos. Het gezin is bij
een familie in een woonhuis aan de
dijk opgenomen. Maar reeds werd het
laag gelegen achterhuis door de aan
zwellende stroom bedreigd
Met een voorbeeldige moed en met
een taaie volharding is de gehele Zon
dag gevochten. Vergeefs, want van an
dere plaatsen kwamen de meldingen
binnen, dat de dijken waarschijnlijk
niet meer te houden zouden zyn.
Het bevel werd uitgegeven dorpen als
Alblasserdam, Oud-Alblas en andere
plaatsen, die in deze sombere nacht
en dag ten prooi dreigden te vallen
aan een watersnood van ongekende
hevigheid, te ontruimen. Zondagavond
om zeven uur' was alles weg. Velen
werden voorlopig ondergebracht in de
Kabelfabriek, maar het is de vraag,
hoe lang zij daar zullen kunnen blij
ven.
De burgemeester van Alblasserdam,
die het reddingswerk leidde, wilde
tenslotte ook zijn eigen gezin in vei
ligheid brengen, maar zijn auto bleef
steken. Men kon niet verder over de
overstroomde weg. Na veel moeite is
men erin geslaagd de burgemeesters
woning te bereiken
Wat eens een bloeiend land was, met
een nijvere bevolking van boeren,
landarbeiders en werkers op de fa
brieken en scheepswerven, is nu een
verdronken streek geworden, een beeld
van troosteloze ellende.
Even troosteloos als de velen, die
met achterlating van hun gehele heb
ben en houden, een goed heenkomen
moesten zoeken en zo zeer de steun
en de hulp van node hebben van hen,
die in deze rampnacht van schade,
leed en letsel gespaard zijn gebleven.
Noorden van Belfast, een afstand van
35 mijl. Nauwelijks buitengaats of het
schip bevond hoe de aanvankelijk vrij
stevige bries plotseling veranderde in
een storm, later zelfs een soort orkaan.
De veerboot sloeg stuurloos en weldra
stroomde het water over het autodek.
Zes uur lang hebben de 60 leden van
de bemanning gevochten tegen het ge
weld van de onstuimige zee. Toen de
machinekamer water maakte, was de
stryd beslist: de kapitein gaf bevel het
schip te verlaten: De Ierse kust was
in zicht.
Eén boot slechts bleef drijven
Toen werd echter alle hoop op redding
de bodem ingeslagen, want slechts één
der reddingsboten van de Princess Vic
toria wist zich drijvende te houden. De
andere boten, o.a. met vrouwen en kin
deren, zijn direct toen zij gestreken
waren omgeslagen. Velen verdronken on
middellijk. Anderen wisten zich vast te
klampen aan wrakhout en reddingsgor
dels. Maar het ijskoude water deed hun
greep verlammen, de een na kortere
de ander na langere tijd verdween in
de diepte.
De ene reddingsboot die de golven
had getrotseerd, liep met 36 overleven
den de havenplaats Donaghadee, ten
Zuiden van Belfast, binnen. Een Britse
torpedojager pikte acht drenkelingen
uit volle zee op.
De kapitein van het schip, James Fer
guson, is met zijn Princess Victoria ten
onder gegaan. Onder de bemanningsle
den die omkwamen, zyn ook drie ste
wardessen. IJugerson Is tot het laatste
toe een toonbeeld van moed geweest.
H\j is de man die een paniek heeft voor
komen door zyn rustig en zelfverze
kerd optreden. Hy beurde de vertwij
felden op en sprak een ieder moed in,
zelfs nog op het ogenblik toen hij wist
dat hem de dood reeds wachtte.
Onder de slachoffers bevinden zich
hooggeplaatste personen, zoals majoor
John Sinclair, vice-premier en minister
van financiën van Noord-Ierland, en
Sir Walter Smiles afgevaardigde van
Noord-Ierland in het Britse Lagerhuis.
Vergeefs gepoogd
Er zijn vele pogingen in het werk
gesteld om de schipbreukelingen te red
den. Talrijke .schepen waren in de buurt.
Maar geen enkele boot kon langszij ko
men omdat de golven te hoog waren.
Huizenhoog sloegen zij op tegen de
scheepswanden. Lijnen konden niet wor
den uitgeworpen. Er Iconden slechts
pogingen gedaan worden om denkelin-
gen die op de woedende baren rond
dreven, op te pikken. Vliegtuigen ga
ven aanwijzingen. Tot diep in de nacht
zyn reddingsboten, o.a. die van het eiland
Mann, in de weer geweest bij het licht
van fakkels en schelle schijnwerpers
om te zoeken naar overlevenden die
ergens op de witschuimende zee rond
drijven moesten. Doch alle heldhaftige
pogingen zijn tevergeefs geweest.
Logger durft niet binnen
te lopen
Drie man opgepikt
De Katwijkse logger K 68 is met
drie man van een op zee vergane
Deense kotter op weg naar I-Jmuiden,
doch durft in verband met het storm
achtige weer niet binnen te komen.
Door vliegende wind en opdringend water
Niet alleen de lager gelegen delen van onze zeekust waar polders met razend
geweld volstroomden en meer dan honderd doden te betreuren waren hebben
zich moeten buigen onder het verenigd geweld van wind en water. Ook in hoger ge
legen gebieden heeft de ramp zich voltrokken. De badplaatsen bijvoorbeeld hebben
zwaar geleden onder de druk van het snel stijgende water en de aanrollende golven.
Belangrijke delen van deze plaatsen, die in de zomertijd tienduizenden toeristen
trekken, hebben een enorme schade opgelopen en met zorg kijkt men naar de aan
gerichte ravage, al prijst men zich gelukkig, dat het geweld hier geen ramp heeft
veroorzaakt als in de lagere kuststreken.
In Scheveningen is de ver
maarde boulevard zwaar beschadigd.
Op vele plaatsen werd het wegdek
vernield over 1000 meter onder de
druk van de golven. Rondom de bui
tenhaven ïs de schade aanzienlijk.
Hier sloeg het water over de ter plaat
se niet zeer hoge duinen. Van de sein
installatie bij de haven is een stuk
weggeslagen.
In de binnenhavén sloegen enkele
scheepjes los, maar veroorzaakten geen
schade van betékenis. Erger was het,
dat duizenden vaten haring op drift
raakten. Zij waren aan de landzijde
van de oude haven opgeslagen, maar
desondanks wist het woedende water
de fusten te bereiken. Met man en
macht poogde men in de loop van
Zondag te bergen wat er te bergen
viel.
Het historische kerkje aan het
eind van de Keizerstraat stroomde
vol water. Het zeewater in Scheve
ningen is nog nimmer zo hoog ge
weest, zo verklaarden oude Scheve-
ningers. Het stond voorbij de Le-
lykade en bereikte zelfs de Kop
pelstokstraat. De toegangstrappen
tot het strand in de Oost- en West
duinen werden vernield. In Den
Haag sneuvelde veel zwaar ge
boomte.
In het vlak ten Zuiden van Scheve
ningen gelegen Kijkduin viel een
groot gat in de duinen. Bunkers ston
den op instorten en op het strand
werd een mijn blootgewoeld.
De duinreep in Zandvoort is
langs de hier liggende kust groten
deels weggeslagen. Alle strandafgan-
gen zijn verdwenen onder het aan
houdend beuken van de onophoudelijk
aanrollende golven. Het wandelpad
langs de Noord-Boulevard is voor een
groot deel weggeslagen.
Het Ritzbad in de duinreep is ver
nield, hetgeen reeds een schadepost
van 30.000 betekent. De reddingspost
van de reddingsbrigade op het Zuide
lijk strand is naar beneden gestort.
Betonblokken kwamen bloot
De boulevard in Noordwijk is
over een groot gedeelte geteisterd. Bij
na de gehele boulevard, zo werd ons
vanmorgen vroeg gemeld, is weggesla
gen. Een gedeelte van de rijweg is
nergens meer te vinden, rioleringen
liggen bloot en hotels kregen water
schade. Betonblokken, die overgeble
ven waren uit de bezettingstijd, kwa
men bloot te liggen, onder het aan
houdend, schurend geveeg van de
stormwind.
Het „Oranjebad" werd weggeslagen.
Do schade is zeer aanzienlijk. Het .per
soneel van hotel ..Palace" heeft ang
stige momenten beleefd. De zee, anders
zo veilig ver verwijderd, kwam aan de
deur van het hotel kloppen. Het ge
bouw zelf heeft thans nog slechts en
kele meters grond voor zich
Golven over daken
Ook in Katwyk aan Zee heeft
de boulevard schade geleden, doch in
mindere mate dan in Noordwijk. Even
als in Zandvoort is hier het van rode
tegels gelegde voetpad langs de kust
geheel verdwenen. Bijna alle keten of
andere houten gebouwtjes langs het
strand hebben het onderspit gedolven
en zijn verdwenen: het gehele zee- en
zonnebad, de twee op palen gebouw
de reddingsposten van de Katwijkse
reddingsbrigade en de houten politie
post- Dat die het onderspit hebben
gedolven, mag geen verwondering
wekken wanneer men ziet. dat zelfs
de bijna onverwoestbaar lijkende oude
Duitse bunkers langs de kust voor'een
groot deel uit elkaar geslagen zijn.
In Katwijk heeft de zee bovendien
de muziektent, die tegen de duinrand
aanstond, weggespoeld. Het vrij stevige
en uit steen opgetrokken paviljoen
„Nieuw Brittenburg" is bijna geheel
vernield. Aan de zeezijde is het af
gebroken en in stukken geslagen. De
andere helft hangt nog boven de af
grond.
„Wij hebben vannacht de angstigste
t|jd beleefd, die we ons kunnen heugen,"
vertellen de bewoners. „Het was een
hels lawaai. De zee sloeg met zulk ge
weld op het wandelpad en boven tegen
de duinrand aan, dat de opspattende
golven torenhoog het land in kwamen
jagen. Onafgebroken kletterden tonnen
water tegen en zell's over onze daken
heen."
Het betreft hier woningen van drie
tot vier verdiepingen, die aan de land
zijde van de boulevard staan
Tartend
Aan het Noordelijk einde van de
boulevard, bij de uitwatering van de
Oude Rijn, staan de bewoners van een
massieve kolossale villa somber achter
de grote ruiten van de serre. Het is
een villa als een rots zo sterk, een
villa als een brok beton, zoals er
slechts een heel enkele langs de kust
staat. Zoals zij daar zelfbewust staal,
Eerste berichten van Noord-Beveland gewagen van
catastrofe
1ERSEKE. Vannacht is in Ierse-
ke een vlot aangespoeld, waarop zich
twee mensen bevonden, afkomstig van
Schouwen-Duiveland. Zy deelden mee,
dat vier anderen van het vlot waren
geslagen en verdronken. Dit waren de
eerste tekenen, dat ook Schouwen-
Duiveland door de watervloed getrof
fen is.
De eerste berichten uit Noord-Beve
land kwamen b|j het ochtendkrieken
binnen. Bijna het gehele eiland zou
onder water staan, Er zijn tientallen
slachtoffers. Alleen in ICortgene zijn
naar schatting ongeveer 35 doden te
betreuren. Alleen wissekerke en Cam-
perland zijn droog "ebleven en ver
moedelijk eveneens een deel van Co-
Hjnsplaat, maar met deze laatste plaats
heeft de rest van het eiland geen
verbinding.
De volgende polders op het eiland
staan onder water: de Stadspolder b|j
Kortgene, de Willempolder, de Wil-
lem-Adriaanpolder, Westpolder. Oost-
polder, Smallegangepolder. Frederlk-
polder. Oud-Kortgenepolder. Annapol-
der, Geertsdykpolder en Katspolder.
Op het eiland is een groot gebrek aan
rubberboten. Voorts moet uit Zuid-
Beveland zoet water worden aange
voerd. aangezien er geen waterleiding
op Noord-Beveland is. Ook levens
middelen worden aangevoerd. Van
Catseveer zyn enkele boten onderweg.
schijnt zy de zee te tarten tot de strijd.
Reeds hebben de golven de fundamen
ten bereikt, nadat al het duinzand er
voor was weggespoeld. Maar de villa
staat nog recht overeind en achter de
ramen staan rustig de bewoners over
de zee vlak onder hen uit te
kijken.
De storm woedt nog voort. Wie zal
de strijd winnen?
Water bij kindertehuis
Wijk aan Zee: Grote delen van
duinen weggespoeld. Bunkers kwamen
op het strand terecht. Het water be
reikte het in aanbouw zijnde kinder
tehuis van het Centraal Genootschap,
glasschade aanzienlijk. Dit is, in 1916.
toen het in de bezettingstijd vernielde
Emmahuis op dezelfde plaats stond,
eveneens voorgevallen.
In Hoek van Holland werden
gaten geslagen in dijken om de Ber-
haven. Enkele huizen werden door
water omspoeld. Steigers, waaraan
grote boten plegen te meren, werden
weggeslagen. De boulevard leed zwaar.
Duinen op doorbreken
Zondag stonden de duinen bij 's-Gra-
venzande op doorbreken. Met man
en macht werd er gewerkt om het
gevaar, te keren. De toestand werd
critiek geacht, maar bij het afdrukken
van dit nummer gewerd ons nog geen
bericht over een catastrofe.
In Kamperduin verdween het
zeepaviljoen. De eerste duinenrij werd
over een breedte van 300 meter weg
geslagen.
IJmuidens strand gehavend
De orkaan heeft geen strandhuis of
consumptietent op het IJmuidense
strand gespaard: nadat Zaterdagavond
als eerste een houten paviljoen over
de duinenry werd gesmakt zijn later
successievelijk alle opstallen met de
grond gelijk gemaakt en als een orde
loze hoop hout in het pad naar de
pier terechtgekomen. De schade loopt,
dan ook in de tienduizenden guldens.
De strandpachters zyn geen van allen
hoog verzekerd.
De zee voor IJmuiden was Zondag
morgen vroeg nog zó wild, dat de
slepers van Wijsmuller geen kans za
gen de pieren te verlaten, ondanks het
feit. dat er een melding binnen kwam,
dat in de omgeving van IJmuiden het
Duitse s.s. Julius Rutgers bij de duinen
op twintig meter van de wal zou zijn
gestrand.
Er is een grote ravage aangericht
onder de gemeerde vissersschepen.
Vele loggers zijn losgeslagen en door
de wind afgedreven naar de Oostelijke
hoek van de vissers- en haringhaven.
Daarbij werden ettelijke schepen min
of meer beschadigd en een grote Pool
se trawler de Korab 2 verkeerde op
zeker moment in zinkende toestand,
doordat het schip half op de wal-
beschoeiing werd gezet en dreigde te
kantelen. Toen het water zakte lcwam
de trawler echter weer recht en de
reddingboot, die langszij was gekomen
behoefde niet vorder in te grijpen.
Hondsbossche zeewering
hield het
Met angstige spanning hebben de
bewoners van Kamp en Petten de ge
dragingen van de Hondsbossche Zee
wering, de kunstmatige verdedigings
linie tussen Noord-Holland en de vraat
zuchtige zee, gadegeslagen. Deze enor
me wering, hoofdzakelijk bestaand uit
brokken beton, heeft zich uitstekend
gehouden. Nergens sloeg er een gat in.
Wel werd de strekdam, die aan het
einde van de Pettener Zeewering in
zee loopt ernstig beschadigd, maar
tegen al het geweld van de kokende
zee hielden Hondsbossche- en Pettener
Zeewering stand.
Bij Camperduin werd een hou
ten paviljoen het slachtoffer van wind
en golven.
In het West land. tenslotte, wer
den kassen als kaartenhuisjes in elkaar
gedrukt.
TOTAALOVERZICHT
NOG NIETTE GEVEN
's-GRAVENHAGE. Zondagavond
heeft mr. J. Algera, minister van ver
keer en waterstaat, met ir. A. G. Ma-
ris, directeur-generaal van de rijkswa
terstaat en andere autoriteiten verga
derd om een inzicht te krijgen in de
stand van zaken in verschillende delen
van ons land, die door de ramp ge
troffen zyn. Hierbij werden maatrege
len beraamd om de getroffen gebieden
met spoed hulp te verlenen. Zo werd
een groot aantal vrijwilligers die hun
diensten hadden aangeboden door de
tussenkomst van de minister van ver
keer en waterstaat van spaden voor
zien en naar verschillende delen van
het land. gestuurd, waar het werd In
gezet om gaten in dijken te dichten
en het waterkerend vermogen te ver
groten.
Nog steeds komen berichten binnen
en een totaal overzicht van de aan
gerichte schade zou eerst in de eerst
komende dagen kunnen worden gege
ven.
Alle technische diensten van de pro
vinciale en rijkswaterstaat werken ge
coördineerd met andere burgerlijke en
militaire autoriteiten samen om in de
meest bedreigde gebieden hulp te ver
lenen en de eerstnodige technische
maatregelen te nemen.
Geëvacueerd vee zal
eventueel worden
afgeslacht
's-GRAVENHAGE. Onder leiding
v.an«. -directeur van bet openhaar
slachthuis te 's-Gravenhage is een
commissie gevormd om het uit de
getroffen gebieden te evacueren vee,
dat voor afslachting in aanmerking
komt, te doen slachten en te verko
pen.
