Trieste drukte in
Krimpenerwaa rd
Angstige nacht in
Ridderkerk
Dordt en Dubbeldam
liepen groot gevaar
Rede dr. Drees
Veel vee
verdronken
B" RIDDERKERK blijkt de buitendijk van de Noord over een groot
gedeelte te zijn weggeslagen. Aanvankelijk dacht men dat deze dijk
slechts overspoeld was. Ruim duizend man troepen waren aan het werk
en er werden nog versterkingen aangevoerd. Het grootste gevaa< is nu
wel geweken. De waterhoogte neemt iets af. Echter werd nu, doordat de
wind was gedraaid, het water weer door het gat in de dijk gesunvd.
Ouders sagen hun kind
voor de ogen verdrinken
mmm
AKKERTJES
V
Ik word
T er gewoon verlegen van..d%
Assistent Vertegenwoordiger
AGENTSCHAPPEN
GELDERS DAGBLAD
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
Van onze speciale verslaggevers)
jgen grote colonne veewagens uit Utrecht, Woerden, Rotterdam, Gouda,
Leeuwarden, Bodegraven en andere plaatsen, welke uit de Krimpe-
nerwaard over de Stolwijkse brug Gouda binnen reed, was bet teken
dat ook deze polder door het water op de mens werd veroverd. Op drie
plaatsen bij Gouderak, Capelle en Ouderkerk vielen grote gaten in de
dijk en met daverend geweld stroomde bet water de polder binnen. Met
alle mogelijke materiaal werden ploegen uitgerust om het vee te redden.
De dorpen, welke onderliepen, zijn Stolwijk, Berkenwoude, Geuderak,
Ouderkerk en Bergambacht.
Auto's, fietsen, paarden voor wa
gens gespannen en lopend, de landbou
wers soms met hun juist uit de stal
gehaald vee achter zich aan, zo trok
de bevolking weg. Een triest gezicht.
Ergens bij Stolwijk liep een bigge
tje over de weg. Twee kinderen trach
ten het te vangen, maar tevergeefs.
En de vader, het hopeloze van de toe
stand inziende, riep ze terug om dan
met zijn gezin zyn woning te verlaten.
In Stolwjjk heerste een koortsachti
ge drukte. In allerijl was er een orga
nisatie uit de grond gestampt. Wagens
reden af en aan. In Gouda was Zon-
dagmorgen het noodrampendepöt in
gericht met 100 bedden om de eerste
klap op te vangen. Allen sloegen de
handen ineen om de evacué'c te helpen
waar zij konden. Gouda zit zelf zonder
drinkwater, doch de melkfabrieken,
welke over eigen bronnen beschikken,
zorgen daar nu voor.
Het vee ging geheel de polder uit
naar de veehallen in Utrecht.
Reeds in de ochtenduren begon de
evacuatie. De mensen evacueerden met
onbekende bestemming. Doch weldra
kwam er een straffere organisatie en
werden de mensen via Gouda naar
Haastrecht afgevoerd.
Hoewel de kerk nog overeind stond,
waren de fundamenten volkomen on
dergraven en bloctgespoeld. Men had
reeds trotyl ter beschikking om het
gebouw op te blazen.
Berkenwoude leverde weinig nieuws
op. Na de drukte in Stolwijk en Berg
ambacht deed het dorpje Berkenwoude
al verlaten aan. Vrouwen en kinderen
waren grotendeels weg; de mannen
volgden. Regelmatig stygt het water
in de vele sloten en. vaarten. Op het
dorpsplein dromden enkele bewoners
angstig samen. Ongeveer honderd
De wereldbevolking
De wereldbevolking groeit sneller
dan ooit. Deskundigen van de V. N.
verwachten, dat zij in 1980 de drie
drie en een half milliard zal bereiken.
In 1950 bedroeg zij 2.406 millioen zie
len.
koeien waren hier samengebracht in
afwachting van het transport. Ang
stig loeiden de verschrikte dieren in
de striemende regen. Op het moment
dat wjj uitstapten hoorden wij een
bericht binnenkomen over een -boer,
die op de rand van het water zat en
zijn 41 koeien nog had staan. Onmid
dellijk ging er een transportwagen
heen, spoedig gevolgd door een twee
de, want de nood was hoog. Er zijn
verschillende koeien net op het nip
pertje gered.
Door een totaal verlaten buurt re
den we naar Stolwijk. De telefoonver
binding was reeds verbroken. De lui
ken van de huizen waren gesloten.
rjonü&g ln de voornacht weer-
Zl klonken alarmerende kreten
ln het Rotterdamse randgebied
Hoogvliet. Bewoners snelden naar
buiten cn zagen vlak voor zich een
enorme, kolkende massa water.
Een panische schrik greep velen
aan. Onmiddellijk trad de politie
in actie, maar zelfs in het bureau
van politie kwam het water wel
een halve meter hoog. Hierom be
kommerden de politiemannen zich
echter niet. Zjj gingen eerst hulp
aan anderen verlenen.
En die was hard nodig, want de
toestand was uiterst kritiek. Niet zo
zeer in de bebouwde kom zelf dan wel
op de boerderijen in de verschillende
polders in de omgeving. Het water
had zo'n enorme kracht, dat heel wat
vee werd meegesleurd en verdronk.
Bewoners van vele hoererijen wisten
zich maar nauwelijks in veiligheid té
stellen. Een van deze boerderijen werd,
kort nadat zij was verlaten, door het
woedende water meegesleurd.
Ook in Vlaardingen hebben de storm
en het hoge water veel schade veroor
zaakt. Bij de grote bedrijven, buiten
de spoordijk gelegen, zoals het Haven
bedrijf Vlaardingen Oost, De Levers
Zeep Mij., de Bataafse Petroleum Mij.
en de Eerste Ned. Coöperatieve Kunst-
mestfabriek, zijn alle. opslagplaatseri
ondergelopen, Alleen al bij de E.N.C.K.
wordt de schade op ruim een'millioen
gulden geschat. Grote voorraden afge
werkte en niet afgewekte producten
zijn door het water ernstig beschadigd,
een grote partij, bestemd voor
verzending naar Engeland.
Hedenavond te 20.00 uur zal ZE.
de minister-president dr. W. Drees
over beide zenders een kort woord tot
het Nederlandse volk richten.
De veestapel heeft overal grote ver
liezen geleden en de schade is niet
te berekenen. In een schuur te Kloos-
terzande, die by hoog water was on
dergelopen, waren 170 schapen jam
merlijk omgekomen. De boer, die lag
te slapen, kon zich slechts met veel
moeite zelf in veiligheid brengen en
had g'een tijd meer om de schuur open
te zetten. Overal in Zeeland ziet men
bij laag water de koeien, varkens en
paarden liggen, die in de vloedgolf zyn
verdronken.
De Dubbeldamse landbouwers zyn
zwaar in hun bestaan getroffen. Van
de een verdronken 27 en var. een ander
20 koeien. De laatste landbouwer werd
zo overvallen door de springvloed, dat
hij nauwelijks tijd had zijn vrouw en
kinderen te redden, waarbij hy
tot zijn hals door het water
moest waden. Het gehele hoenderpark
van de heer Roodnat, duizend kippen
en 1000 kg. voer bevattende, ver
dween in het v/oedende water. Zo gin
gen er in de Biesbos tientallen var
kens en veel paarden verloren.
(Van onze speciale verslaggever
Tachtig hectare van de gemeente Ridderkerk staan onder water. Vier
a vijfhonderd mensen zijn met roeiboten naar verschillende gebouwen
overgebracht. Een noodziekenhuis is ingericht.
De 21.000 inwoners van de gemeente
Ridderkerk, die ook de gemeenten Bol
nes, Slikkerveer, Rysoord en Oosten-
dam omvat, en zich uitstrekt over een
gebied van 2500 hectaren, hebben in de
fatale nacht van Zaterdag op Zondag
zeer grote angsten uitgestaan, want
zou de 15 kilometer lange dijk langs
de Maas en de Noord het hebben
begeven, dan zou de ramp voor dit ge
bied niet te overzien zjjn geweest en
het gehele eiland IJsselmonde zijn
overstroomd.
Gode zij dank heeft de dyk de kracht
van het wild opstuwende water door
staan, hoewel het er over vrijwel de
gehele lengte overheen is gespoeld en
er op talrijke plaatsen flinke stukken
van de dijk zijn weggeslagen. Met
man en macht was er de gehele nacht
gewerkt om met zandzakken de ergste
breuken te dichten. Uit de vele bui
tendijks gelegen huizen, die tot aan
het dak toe in het water stonden,
werden in de zwarte nacht met alle
beschikbare bootjes en zelfs kano's
ongeveer 400 mensen geëvacueerd.
Eenmaal sloeg een zWaar beladen
bootje om, doch gelukkig heeft men de
inzittenden kunnen redden. In dit ge
bied zijn ook verder geen slachtoffers
te betreuren, alleen is er veel vee ver
dronken.
Om kwart voor drie 's nachts kwam
de melding binnen, dat het water 1
meter onder de kruin van de dyk
stond. Het steeg toen met een snelheid
van 10 centimeter per kwartier. T<
drie uur achtte de burgemeester
ogenblik gekomen, om de gehele bevol
king te alarmeren. Met kerkklokken,
fabrieks- en brandweersirenes en alles
wat maar flink geluid kon geven,
werd de alarmtoestand ingeluid, en op
de mannelyke bevolking een beroep
gedaan om zich ter bescherming van'
de dyk gereed te houden. Terwyl op
vele plaatsen de boeren in de laagge
legen polders hun gezin en hun vee m
veiligheid trachtten te brengen, wer
den elders honderden zandzakken ge
vuld en naar de bedreigde plaatsen
vervoerd.
Intussen kwamen van alle kanten
meldingen- binnen van de hoogst kri
tieke situaties. Orn half vier werd uit
IJsselmonde gemeld, dat het water ge
lijk stond met de kruin van de dijk.
Tal van straten waren daar ondergelo
pen. De post Bolnes meldde om kwart
voor vier, dat aan de Benedendjjk
de weg van de dijk was opengebarsten
en het water door de dijk heen spoelde.
Even later sloeg ook de dijk bij het
Lekveer in Bolnes stuk.
Met zo'n enorme snelheid was het
water gestegen, dat er van enige red
ding van goederen ln de onderge-
stroomde hulzen buiten de dijk geen
sprake meer kon zijn. De bewoners
van die hulzen konden er slechts op
bedacht zyn het vege lyf te redden.
Met van alle kanten gerequireerde
'egen
r het
roeibootjes en andere vaartuigen wer
den de huisgezinnen, die in grote angst
de zolder waren opgeviucht, uit de wo
ningen gehaald. In de pikzwarte duis
ternis en op de kokende golven werden
daarbij veie angstige ogenblikken be
leefd.
In totaal werden ongeveeer 400 men
sen op deze wijze uit hun woningen
gehaald, die in scholen, in de pastorie
of bij familie werden ondergebracht.
Het evacueren van een achttien oude
mannen en vrouwen uit het gemeente
lijk oudeliedentehuis aan de Haven
straat ging met grote moeilijkheden
gepaard, aangezien er enkele bedlege-
Jong en oud aan het werl-c voor net
herstel van de dijk tussen Gouda en
llllllllllilll
rige oudjes by waren. Zy werden naar
een café overgebracht en door leden
van de hulpcolonne van het Roode
Kruis liefderijk verzorgd.
Om half vijf was het water zo hoog
gestegen, dat het, opgezweept door de
felle stormwind, vrijwel overal over de
Ringdijk en de Molendijk heenspoelde.
Door het uitvreten van de dijk was
om 5.20 uur de toestand in Bolnes
uiterst precair.
Te weinig zandzakken.
Om het behoud van de dijk, waar
van immers zo ontzettend veel afhing,
is door de mannelijke bevolking en de
politie van Ridderkerk en de andere
gemeenten een heroïsche stryd gele
verd. Honderden en nog eens honder
den zandzakken werden door van alle
Zijden gerequireerde voertuigen ..aai
de vele bedreigde plaatsen gebracht.
Toen op een gegeven moment de voor
raad zakken was uitgeput"! liet men in
allerijl een nieuwe voorraad van 1000
zandzakken uit Rotterdam komen.
Deze waren meer dan nodig, want
op tientallen plaatsen spoelde het wa
ter door geslagen bressen onder de dijk
door. Het kon door de achter de dyken
gelegen sloten en rioleringen voldoen
de worden opgevangen, maar het ver
oorzaakte aan de binnenkant van de
dijken gevaarlijke gaten, die met zand
zakken moesten worden gedicht. Bij
Slikkerveer was de nieuwe tegen-
glooiing op verscheidene plaatsen
kapot.
„Onder het dorpje Kampen di-eigt
een ramp. Er moeten onmiddellijk 10
wagens met zandzakken en honderd
man naar toe"," klonk het kalme bevel
van burgemeester Houtegem en on
middellijk vertrekken enkele afdelin
gen soldaten en leden van de brand
weer naar de bedreigde plek van
Kloosterzande.
Wij bevonden ons ln het gemeente-
(Van een onzer speciale verslaggevers)
TJuu eiland-positie hebben zowel Dordt als Dubbeldam zwaar parten
gespeeld. Ontzaglijk beeft bet gespannen langs de Noordendijk. die
de gehele Noordkant van bet Dordtse eiland beschermen moet.
Met een vernietigende kracht boorde het wild-woeste water zich in
Dordt door het omvangrijke dijklichaam en in Dubbeldam. Vlak bij de
Kop van 't Land werd een bres geslagen, die aanvankelijk een paniek
stemming in deze uitgestrekte plattelandsgemeente zaaide.
Wanneer het hier inderhaast gedichte en later met duizenden zand
zakken versterkte gat wederom zou zijn bezweken, was niet alleen Dub
beldam, maar het gehele Eiland ondergelopen.
Zondagavond klonk hier de triomphkreet: We hebben het gehouden.
Die „we" waren telkens „ververste" groepen, voornamelijk uit alle stre
ken aangerukte militairen.
Voor zover bekend zijn er ln dit
4500 ha grote gebied slechts twee
slachtoffers te betreuren. Bij de Twee
de Tol een hoog gelegen punt in
de oude Rijksweg Dordt-Moerdijk
verliet de bestuurder van een perso
nenauto zyn wagen, maar een naast
hem zittende lifter verkoos er in te
blijven. Dit is zijn dood geworden,
want enkele minuten later duikelde
de auto het water in en Zondagavond
laat had men er nog niets van ge
vonden.
In Dordt is op onverklaarbare wijze
een dame uit Loosduinen in een sloot
geraakt en verdronken. Niemand zou
het hebben geweten, ware 't niet, dat
voorbijgangers het stoffelijk over
schot hadden zien drijven.
Minstens de helft van Dordrecht
kwam onder water en uiteraard had
den de havengebieden en de onder
mijnde woonwijken in de onmiddellijke
ting van heel Dordt tot tweemaal toe
een angstaanjagend groot gat ln het
massieve dijklichaam, dat aldus het
water niet over, maar door zich
kreeg.
De onderdykse huizen golfden met
een vol en kregen ladingen zand en
slijk in hun woonkamers. Van de an
dere kant van de stad kwam nog een
alarm binnen: bij de Vlctoriafabriek
en op De Hoogt had het rivierwater
een gat van zeker twintig meter in
het wegdek geklauwd. De hoofdgas
leiding knapte af en daar dit ook el
ders het geval was, ging er meteen
een waarschuwing de stad in: gebruik
het gas zuinig en even later volgde
het dringende verzoek dit ook met
wato- en licht te doen.
Geïsoleerd.
Om halfacht Zondagmorgen gutste
huis van Kloosterzande, (Zeeland)
Zeeuws Vlaanderen, waar het hoofd
kwartier is gevestigd van waaruit de
hulpdiensten voor het Oostelijk deel
van Zeeuws Vlaanderen werden geleid.
De stand van het water was hier gis
teravond vier meter vijf (4.05 m.) bo
ven Amsterdams peil.
Het water was zo hoog, dat men
zelfs de peilschaal niet meer kon zien.
zo vertelde commandant Dumoleyn
van de brandweer van Hontenisse. De
eerste dijkbreuk deed zich voor by de
kleine polder. Op 2 plaatsen tegelijk
brak de woeste watermassa hier door
de dijk van de Kruispolder bjj Duivens-
hoek.
In deze polder werden door de vloed
golf twee huizen letterlijk weggesla
gen en hierbij verdronken acht perso
nen, waaronder vier kinderen. Vooral
de familie Smit werd zwaar getroffen
en telt vier slachtoffers. Ook van de
familie Daalman vonden een vrouw en
een kind de dood in de kokende gol
ven. Vader Daalman slaagde er
slechts met veel moeite in zijn zoon te
redden, nadat deze twee uur met een
gebroken been in een boom had ge
hangen. Moeder Vossaart uit Ossenis-
se, die haar baby in veiligheidsrad ge
bracht en tot haar borst door het wa
ter moest waden, zag haar kind op
een noodlottig ogenblik uit haar ar
men weggerukt. De kleine verdronk
voor haar ogen.
In een huis te Ossenisse sliepen de
ouders boven de baby beneden. Toen
het verraderlyke water met geweld
het huis binnendrong en de ouders naar
beneden stormden om hun kindje te
redden waren zij reeds te laat. De wieg
was door de kracht van de vloed
omgeworpen en de baby verdronk on
der ogen van de wanhopige ouders.
de Voorstraat in binnenzeeën had her
schapen, de kelder van het P.T.T.-kan-
toor binnen en daarmede was Dordt
afgesneden van zyn omgeving en van
trouwens't gehele land. Er functlon-
neerde geen telefoontoestel meer.
De spoorwegverbinding naar Rot
terdam was ondermijnd en hetzelfde
was het geval met de lyn naar Moer
dijk, die over 150 meter een trooste
loze massa was geworden. Tenslotte
werd de laatste uitweg afgesloten
de spoorlyn naar Sliedrecht, die aan
hetzelfde euvel leed, doordat een ern
stige dijkdoorbraak tot stand was ge
komen.
De Dordtse Industrie heeft een mll-
na'oyheid van de Centrale tot ontzet- het water, nadat het 't Begijnhof en lioenenschade geleden,
Wat ook dc oorzaak van Uw
hoofdpijn is, op „AKKER
TJES1' kunt U rotsvast ver-
trouwen. De geneeskrachtige
stoffen, waaruit de inhoud
van een „AKKERTJE" be
staat, ondersteunen elkaar in
hun pijnstillende werking en
binnen 10 minuten verdwijnt
Uw hoofdpijn als sneeuw
voor de zon. En dan zegt
gij, evenals al die honderddui
zenden geregelde gebruikers
Ja waarlijk
Voor direct gevraagd:
ln klein gezin
net dagmeisje
Aanmelding liefst tussen
78 uur. Mevrouw v. d.
Grinten, Eus. Buitensingel
no. 23 in.
Voor direct gevraagd In
Brood- en Banketzaak
ervaren winkel-
juffrc
Aank. Bediende
liefst mannel., leeft. 17-18
jaar. Bij enige kennis van
vreemde talen tevens gele
genheid tot opleiding in het
va.lt. Briev. ond. no. 1073
bureau van dit blad.
Uw regenjas weer
waterdicht
en gereinigd door
PERFECTA
Emmastraat, Telef. 26765
Schuimrubber
matrassen
in onze B.B. en Dunlopïlo
kwaliteiten gaan meer
dan een mensenleeftijd
mee.
Prijzen vanaf f 11,8,50 in
onze speciale beddenaf
deling.
N. A. Hoefsloot
v.h. Kempkes
Bonsbeeksingel 102
Arnhem
Hoofdstraat 79, Velp
Elke dag krijg ik van allerlei nieuwe klantéft
complimentjes over King's Cross en ik 'maak die
sigaret toch heus niet zelf. Ik verkóóp ze alleen
maar graag.
Want als vakman weet ik. daf er eigenlijk geen
betere Virginia bestaat. Dat kan ik nu eenmaal
niet onder stoelen of banken steken
En ik hoef dat ook niet te doen. Want achter
mij en duizenden winkeliers staan de millioenen
trouwe King's Cross-rokers.die iedere dag het
bewijs leveren
GEREF. GEMEENTE ARNHEM
KORTESTKAAT 5
Hierby delen wy leden en medelevenden der kerk mede, dat
een inzameling van geld en goederen
voor de getroffen gebieden
gehouden wordt. Goederen kunt U brengen:
KORTESTRAAT 5
tussen 7 en 10 uur 's avonds 3, 4 en 5 Februari en Giro-
no. 425961, ten name van de SCRIBA der GEREFOR
MEERDE GEM.: C. den Hertog, Novalaan 47, Arnhem."
Grote Suikerwerkfabriek
vraagt voor spoedige indiensttreding
Ervaring verkoop merkartikelen ln levensmidde
lenbranche strekt tot aanbeveling. Leeftijd tot
30 jaar. Bij gelijke capaciteiten genieten ex-mili
tairen voorkeur.
Sollicitaties onder No. 934 aan het bur. v. d. blad.
van de Arnliemsche Courant
GELDERS DAGBLAD
ZIJN GEVESTIGD:
te BENNEKOM: R. Rozeboom, Bosweg 21;
te DIEREN: W. Materman. Harderwijkerweg 144a;
te DOESBURG: D. Leeflang, Bresstraat 44;
te DOETINCHEM: G. J. Schel, Rozegaaraseweg 53;
te DOORWERTH-HEVEADORP: Mej. Boelens v. d. Grift
Kerklaan 38. Doorwerth;
te DREMPT: J. G. Hendriks. D 25;
te DE STEEG-ELLECOM: R. Westra, Zutphenséstraat
weg 23, Ellecum;
te EDE: J. Vlastuin, Molenstraat 55;
te ELÜEN: D. Schoonderwaldt, Parkstraat 8;
te ELST (O.B.): Fa. J. Herberts, Boekhandel. Dorpsstr.
te HEELSUM: c. A. de Neef, Johanniterw. 94. Doorwerth;
te 's-HEERENBERG: H. J. Gemmink, Klinkerstraat 15;
te HETEKEN: L. H. Jansen. Kastanjelaan 19:
te HUISSEN: A. C. Elings. Helmichstraat 146;
te LAAG-SOER^N: T. G. Jansen, Talmalaan 2;
te LOKITH: Stuivenberg. D 40, Tolkamer:
te OOSTERBEEKC. A. de Neet. Johanniterweg 94,
Doorwerth, Tel. K 8373 - 2787.
te OTTERLO-HARSKAMP: B. v. d. Brink. Kraatsweg 15,
Harskamp;
te RENKHM: C. A. de Neef, Johanniterw. 94, Doorwerth;
te RHEDEN-DE STEEG: C. Hilferink, Broekveldseweg 18,,
Rheden;
te VEI.P: Sigarenmagazijn De Korte, Emmastraat 45;
te WAGENINGEN: P. Martens, Dijkgraafseweg 6:
te WESTERVOORT: Reyers-de Neef, Dorpsstraat 81;
te WOLFHEZE: A. Keizer. Heelsumseweg 36;
Abonnementen en Advertenties kunnen aan deze
worden opgegeven.
Uit Engeland, het land waar het bests
spijkerloze goodyear-welt schoeisel
vandaan komt, Importeerden onze In
kopers een aantal herenschoenen dis
gerekend mogen worden tot de top
klasse van de Engelse herenschoenen.
Deze „AMBASSADOR" waarvan wij
de alleenverkoop hebben Is een
nobele herenschoen, waarvan U Jaren
lang plezier zult hebben.
In bruin, met stormrand en met dub
bele kernlederen zool.
Perfecte pasvorm I
Voor „AMBASSADOR"
FINE ENGLISH SHOES
Uit een exploit van m(j,
deurwaarder, d.d. 28 Jan.
1953, is op verzoek van
PIETER VAN HUIZEN,
wonende te Nijmegen, be
tekend aan CAROLINA M,
JONATHANS, wier ver
blijfplaats onbekend is,
blijkt dat laatstgenoemde
is gedagvaard om op Don
derdag 2 April 1953 des
morgens om 10 u. vertegen
woordigd door een Procu
reur te verschijnen ter te
rechtzitting van de Arron-
dissements-Rechtbank te
Arnhem, Enkelvoudige Ka
mer voor Civiele Zaken,
te houden ln het Recht
bankgebouw aan de Vel-
perweg 61 te Arnhem;
Strekking der vordering;
echtscheiding.
J. Th. W. Kujjpers,
Deurwaarder by de Arr.-
Rechtbank te Arnhem.
Periodieken
Prijscouranten
Catalogi
DRUKKERIJ
U*M*A
Uitgevers Maatschappy
Arnhem N.V.
