Grootscheepse hulpactie
fors en prompt gestart
Het Nationaal Rampenfonds
luidt de noodklok
Texel van de Waddeneilanden
het zwaarst getroffen
Verschrikkelijke taferelen
in West-Brabant
Koningin Juliana bezocht
geteisterde gebieden
dijk
Vroegere overstromingen en
doorbraken
Verootmoediging en
eensgezindheid
ft
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
Geld en goed stromen toe
Buitenland biedt bataljons genietroepen
en andere steun aan
"[VTATIONALE HULP voor een nationale ramp! Heel Nederland maakte
zich in de loop van de Zondag op om de getroffen landgenoten hulp
te bieden. Dezelfde dag reeds werden in talloze steden en dorpen inzame
lingen gehouden van geld en goederen. Scholen en politie-bureaux, kerken
en café's, jeugdherbergen en woonhuizen werden de tijdelijke verblijfplaats
voor duizenden evacué's. Honderden auto's vervoerden enorme hoeveel
heden voedsel en dekens naar de geteisterde gebieden. Het Nederlandse
volk heeft eenvoudig, fors en prompt geantwoord op de oproep van het
Nationaal Rampenfonds.
De Nationale Commissie voor Vluchte
lingenhulp doet. mede namens het Natio
naal Rampenfonds, een dringend beroep
op al haar plaatselijke afdelingen om, zo
mogelijk nog in deze week en anders in
de volgende, in haar gemeenten een
extra bussen- en lijstencollecte te organi
seren. Deze oproep wordt ondersteund
door de Stichting 19401945, (die haar
hele inzamelingsapparaat beschikbaar
stelt) en het Nederlandse Rode Kruis.
Het Rode Kruis zal via zijn afdelingen
een goederen-inzameling houden Waar
geen plaatselijke afdeling is, kunnen de
goederen rechtstreeks gezonden worden
naar de intendance van het Nederlandse
Rode Kruis, Fluwelen Burgwal 19, Den
Haag.
De genoemde organisaties verzoeken
dringend, niet zelfstandig actie te voeren,
doch deze langs de plaatselijke vertegen
woordigingen van de drie organisaties te
doen geschieden, opdat de bundeling van
krachten zo effectief mogelijk zijn. De
adressen van de plaatselijke afdelingen
zijn op de gemeentehuizen bekend
De plaatselijke commissies voor de
vluchtelingenhulp zijn door de nationale
commissie verzocht, zich ad hoe te be
schouwen als plaatselijke commissies van
het Nationaal Rampenfonds.
Öok het Watersnoodfonds is terstond in
beweging getreden; bijdragen kunnen
gestort op de rekening van dit fonds bij
de firma Hope en Co. Voorts is een
comité gevormd uit Indische Nederlan
ders en Ambonnezen: giften worden
gaarne ingewacht op naam van de pen
ningmeester, H. J Top. bij de Ned. Han
del Mij. Kneuterdijk. Den Haag.
De drie grote vakcentralen, C N.V.,
K.A.B. en N.V.V., zullen de leden ver
zoeken enkele uren over te werken en
het loon daarvoor beschikbaar te stellen
voor de getroffenen. Spoedig zal hierover
met de werkgevers worden overlegd.
Buitenlandse militairen
Zo helpt Nederland. Maar ook uit het
buitenland komen aanbiedingen. De am
bassadeurs van Amerika en Canada en
de Britse tijdelijk zaakgelastigde hebben
de regering hulp aangeboden Voorzover
mogelijk zal deze steun worden verleend
door de Amerikaanse, Canadese en Britse
legers in Duitsland. Frankrijk stelt twee
bataljons genietroepen beschikbaar. De
regering heeft dit aanbod dankbaar aan
vaard en zal overwegen in welke mate
deze hulp nodig zal zijn en waar ze kan
worden verleend.
De Amerikaanse staatssecretaris John
Foster Dulles heeft minister Beijen een
persoonlijke boodschap gezonden De
Canadese ambassadeur, rnr Thomas
Stone, heeft de getroffen gebieden in
Zuid-Holland bezocht. Voors heeft het
Belgische Rode Kruis ge'mfirmeevd naar
de manier waarop het ons kan helpen.
Dat heeft ook het Rode Kruis in de An
tillen gevraagd. Gisteravond werd in de
West een comité van actie opgericht, doch
nog voor het zover was, waren er reeds
zeventig duizend gulden bijeengebracht
voor de hulpverlening. De douanebeamb
ten van het Nederlandse Antillen hebben
het geteisterde Willemstad geadopteerd.
Het medeleven is algemeen. De burge
meesters van Duisburg en Dusseldorp
hebben Rotterdam hulp aangeboden.
Ook de CARE, de Amerikaanse hulp
organisatie. is in werking. Honderden
voedsel- en dekenpakketten werden :er
beschikking gesteld en per cantinewagen
naar het noodgebied gebracht. De CARE
ziou ook onmiddellijk in het buitenland
een algemene inzameling houden.
Ontroerend is het grote aantal berich
ten dat ons reeds gisteren over de hulp
verlening bereikte. Twee textielbedrij
ven in Enschede schonken twaalf duizend
dekens Het Nationale Postzegelfonds
voor t-b.c. en chronische lijders te Voor
burg stelde 200 lakens en 400 slopen ter
beschikking voor hulp aan patiënten in
de noodgebieden. In Den Haag en Maas
tricht gingen gisteren reeds de collecte
bussen rond. De Oude-Kerk-gemeente te
Amsterdam begon gisteravond kleding in
te zamelen in de binnenstad. Textiel- en
meubelwinkeliers te Apeldoorn liepen
allerlei zaken af om goederen. Koren en
orkesien zullen de baten deze week aan
het Rampenfonds afdragen. Het collecte-
apparaat van de Ned. Bioscoopbond komt
in actie. En een lange reeks van andere
soorten van hulpverlening zou hieraan
toe te voegen zijn.
Bij het secretariaat van het Nationaal
Rampenfonds, aan de Siatenlaan 81 in
Den Haag, lag gisteravond reeds een
flinke stapel kleren gereed voor verzen
ding. Tijdens ons bezoek waren daar juist
enige zusiers van de Stichting Bloemen-
daal te Loosduinen, die e»n grote voor
raad in lakens geknoopte kledingstukken
afdroegen, als blijk van medeleven van
het personeel. We zagen tussen de uitge
stalde goederen vele baby-artikelen,
maar ook pantoffels, rood-baaien onder
goed en overjassen. Dat alles zal het
Rode Kruis zo snel mogelijk sorterep en
naar de bedreigde gebieden versturen.
Gp de bovenverdieping waren de leden
van het fonds druk bezig om de stroom
van telegrammen, waarin melding wordt
gemaakt van mooie giften, te verwerken.
Men was zeer tevreden over de eerste
reacties. Het was een goede start.
Inderdaad: nationale en zelfs interna
tionale hulp voor een nationale ramp!
Het C.N.V. helpt
Het C.N.V.-bestuur. in buitengewone
vergadering bijeen, heeft de volgende
besluiten genomen:
Alle leden der Chr. vakbeweging
worden opgewekt tot het geven van een
bijdrage en tot medewerking aan de in
zameling;
De apparatuur van het fonds Draagt
Elkanders Lasten komt volledig ter be
schikking voor de nationale inzameling;
3. Het vacantie-oord van de Chr. Vak
beweging te Putten wordt opengesteld
voor geëvacueerden en hun kinderen.
Een zelfde besluit is genomen door de
j de C.N.V. aangesloten Christelijke
Bedrijfsgroepen Centrale in zake het
conferentie-oord te Driebergen;
Met de werkgevers- en werknemers
organisaties samenwerkenden in de
Stichting van de Arbeid, zal overleg
worden gepleegd over de vraag wat door
het georganiseerde bedrijfsleven kan
worden gedaan ter leniging van de
nood;
5. Met de hoofdbesturen der aangeslo-
en organisaties zal zo spoedig mogelijk
overlegd worden wat de Chr. vakbewe
ging verder kan doen
Prins Bernhard sprak in
kerk te New York
Vermoedelijk een bezoek
aan president
De plechtigheid in de St Mark's in the
Bowery te New York ter viering van het
driehonderdjarig bestaan der stad, waar
op zulk een zwarte schaduw werd ge
worpen door de ramp in Nederland, was
sober en indrukwekkend, en begon met
het zingen van „Wilt heden nu treden"
Hierna las de Nederlandse consul-gene
raal, mr J. A. G. baron de Vos van
Steenwijk, uit de originele Statenbijbel
Herbreën XI vers 1 tot 10, „Het geloof
nu is een vaste grond der dingen, die
men hoopt en een bewijs der zaken, die
men niet ziet". Dezelfde tekst werd uit
de St James Bible in het Engels voorge
lezen, waarna men Gods zegen afsmeekte
over H.M. Koningin Juliana en H.M.
Koningin Elizabeth. Kanunnik Edward
West herinnerde er aan, hoe Nederland
het beginsel van verdraagzaamheid en
vrijheid van de individuele mens heeft
gebracht. Prins Bernhard vertelde de
geschiedenis der stichting van New York
door de Nederlanders en herinnerde aan
7 Amerikaanse presidenten, die afstam
den van Klaas Martensen van Roosevelt,
een Zeeuwse boer, die zich in 1650 in
Amerika vestigde, aan de Nederlandse
hulp in de Amerikaanse vrijheidsoorlog,
het aandeel der Amerikaanse soldaten in
onze bevrijding en hun talrijke graven
in Nederland.
Na afloop was er een receptie van de
St Nioolas Society.
In de eerste helft van de volgende
week zal de Prins drie dagen lang
Washington bezoeken en men acht het
zeker, dat hij door president Eisenhower
zal worden ontvangen. Dit zou dan een
strikt persoonlijke ontmoeting zijn.
Watervoorziening in R'dam
en Delft moeilijk
Stort direct een bijdrage op
postgiro 9575
HET NATIONAAL RAMPENFONDS heeft aan het volk van Neder-
land de volgende oproep gedaan:
Krachten, machtiger dan welke menselijke machtsconcentraties ook,
hebben in enkele uren tijds grote delen van ons land in rouw gedom
peld. Duizenden mensen werden in nachtelijke uren door het wrede
water van huis en haard verjaagd. Werk van eeuwen werd in luttele
ogenblikken te niet gedaan.
Onbeschrijflijk is het leed, dat mensen en dieren heeft getroffen;
met geen mogelijkheid te overzien de materiële schade, die met name
het Westen van ons land is toegebracht.
Hulp is plicht!
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getroffen ge
bieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen, maar ook
en vooral, hulp in geld.
Veel geld, zeer veel geld om de geteisterde bronnen van onze wel
vaart, die ook Uw welvaart is, met de grootst mogelijke spoed te
herstellen.
Tast diep in uw buidel, ook als dit een offer voor U mocht betekenen.
Offer in het diepe besef dat het gaat om uw medemensen, om Uw vader
land en uiteindelijk om Uw eigen belang.
Doe het direct! Stort uw bijdragen op postgiro 9575 van het Natio
nale Rampenfonds, Den Haag, of stuur een postwissel naar het secre
tariaat, Statenlaan 81.
(De Nederlandse dagbladen zijn gaarne bereid hun bemiddeling te
verlenen bij deze nationale inzameling. Giften kunnen gestort worden
op het gironummer dat in de kop van ons blad vermeld staat Red.).
Vier doden bij Cocksdorp
De directeur van de Rotterdamse
drinkwaterleiding heeft de afnemers in
verschillende plaatsen, o.a. ook
Delft, verzocht in de komende dagen';ven weggeslagen. Er zouden geen door.
de'grootst mogelijke zuinigheid met het braken meer hebben plaatsgevonden op
drinkwater te betrachten. I het eiland.
Op het eiland Texel is de toestand
ook zeer kritiek. De polder Eendracht
bij Cocksdorp op de Noordpunt van
het eiland is ondergelopen. Hierbij
zijn vier personen om het leven ge
komen, o.w. de 62-jarige smid J. IJka
uit De Waal.
Zij maakten deel uit van een red-
dingsexpeditie, die zich per autobus
naar de dreigende doorbraak had be
geven. De passagiers hadden de bus al
verlaten toen zij onverwachts door het
water achter zich werden ingesloten.
Voorts is op het eiland de deur van de
sluis De Schans nabij Ou-dosehild weg
geslagen waardoor het water v-rij het
land kon binnenstromen. Het gat van
tachtig meter in de dijk bij de Kaap
wist men te dichten, terwijl men zwak
ke plekken onafgebroken heeft be
schermd. De bevolking van de gemeente
De Koog is geëvacueerd. Hier zijn
namelijk stukken duinen door de gol-
Groot aantal inwoners werd in hun slaap
door het water verrast
IN DE OMGEVING van Fijnaart kwam gistermorgen een moeder met 2
kinderen aandrijven op een deur. De vrouw bleek nog in leven te zijn
en werd naar het ziekenhuis vervoerd. De beide kinderen waren echter al
overleden. Dit is een der ontzettende taferelen, die zich bij de watersnood
aan de Westkust van Brabant afspeelden.
Wat de anderen eilanden betreft: op
Terschelling hebben de dijken, behou
dens een kleine doorbraak aan de
Noordzeekant, goed gehouden. Aan de
havemkant van West-Terschelling zijn
de kelders echter vol gelopen en kwam
het water tot veertig centimeter hoog
in de kamers te staan. Op Ameland is
Hotel Steirvoorte in de zee gestort.
Hierbij deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor.
Paviljoen Nieuw-Brittenburg te Katwijk is voor een groot deel ver
woest. De restauratiezaal en het terras zijn geheel weggeslagen.
Prins Bernhard (in New York) vroeg zijn gehoor
te bidden voor de slachtoiiers
VERGEZELD van prinses Beatrix heeft Koningin Juliana gistermiddag
een bezoek gebracht aan de omgeving van de Krimpenerwaard. Zij
reed eerst tot Ouderkerk, maar kon slechts tot de grens van het onder
gelopen land rijden, omdat de plaats zelf onbereikbaar was. Ook Lekker-
kerk, Krimpen aan de IJssel en Krimpen aan de Lek werden bezocht. De
komst van de Koningin was de plaatselijke autoriteiten niet bekend.
De Koningin heeft met verschillende
burgemeesters gesproken over de toe
stand'. Zij wilde nog proberen Zeeland
te bereiken, maar dit bleek onmogelijk
door het passeren op de wegen van grote
hoeveelheden in veiligheid gebracht vee.
Over Vianen reed het koninklijk gezel
schap terug naar Soestdijk, toen het te
laat geworden was nog andere gebieden
te bezoeken,
Prins Bernhard. die deelneemt aan de
plechtigheden ter herdenking van het
feit, dat New York 300 jaar geleden
werd gestioht, hoorde het nieuws vam de
overstromingen in de „Saint Manks of
the Rouwerie". De Prins was diep onder
de indruk van het verlies aan mensen
levens. Hij deelde het nieuws van de
ramp met grote emotie aan zijn ge
hoor mee en vroeg de aanwezigen te
bidden voor degenen, die zijn omgeko
men en voor hen, d'ie in gevaar en
ellende vertkeren.
Vooral het dorp Heyningen dat onder
Pijnaart ressorteert, is zwaar getroffen.
De vloed kwam daar in de vroege mor
gen geheel onverwachts opzetten en de
talrijke bewoners werden in de slaap
verrast. Het water had zo'n geweldige
kracht dat vele huizen al spoedig in
stortten. In deze plaats zijn dan ook veei
doden te betreuren.
Een vader die vroeg naar de kerk was
gegaan, vond bij zijn terugkeer al zijn
gezinsleden in de golven omgekomen.
Wij spraken een jeugdig echtpaar dat
nog maar net op het nippertje was ont
komen. De vrouw vertelde ons, dat ze
zelfs geen tijd had gehad om zich te
kleden. In de korte spanne dat ze de
eerste kledingstukken aanschoot, was het
water zo hoog gestegen, dat alleen een
overhaaste vlucht haar en haar man
kon redden. Ze hadden de buren ge
waarschuwd en ze hebben geholpen om
deze nog uit hun huis, waar in korte tijd
meer dan een meter water stond, te be
vrijden. In Swingelspaan ging het op
Afnemende wind, maar
kouder weer
Vrijdagnacht om 0.44 uur was het
volle maan.
Zowel bij volle als bij nieuwe maan
werken zon en maan, die beide een
sterke aantrekkingskracht op de aarde
uitoejenen, samen met het gevolg dat
wij dan niet een normale, maar steeds
een zogenaamd springvloed krijgen
die hei Noordzeewater zeer hoog
maakt. Deze springvloeden komen
korte tijd na volle en nieuwe maan
voor en dit viel precies samen met
een zware Noordwester storm van de
laatste dagen.
Deze storm heeft hier in het Westen
van Zaterdagmorgen tot gisteravond
gewoed tot de wind langzaam iets be
gon af te nemen. Het vliegveld Leeu
warden heeft Zondagnacht de zwaar
ste windstoot van 144 km per uur ge
registreerd.
In het Westen en Zuid-Westen van
ons land woedde meer dan 24 uur
aaneen een storm met windsnelheden
van belangrijk meer dan 100 km per
uur.
De stormdepressie liep over Oost-
Duitsland en Polen naar het Oosten
weg.
Met deze Noordelijke wind die later
mogelijk naar het Noord-Oosten
draait, wordt steeds koude lucht aan
gevoerd, waarin nog regen, sneeuw en
hagelbuien voorkomen.
In de komende nachten is zelfs
lichte vorst mogelijk zodat de dag van
norgen wel rustiger weer zal brengen, j
Het zal echter tevens veel kouder
worden. 1
dezelfde wijze. Daar hoorden we van
een jonge man, dat toen hij om 9 uur
buitenkwam de plank nog over de sloot
r het huis lag, maar om kwart over
9 stroomde liet water het huis reeds
binnen. Dat velen in hun slaap overval
len zijn door het water, bleek wel uit
het feit dat onderscheidene lijken,
alleen gekleed in nachtgewaad, zijn aan
gespoeld.
Verrassend is de grote hulp die van
alle zijden geboden wordt. Grote en
kleine autobusondernemers uit heel ue
omgeving hadden hun wagen belange
loos ter beschikking gesteld en reden de
gehele dag evacué's uit de getroffen ge
bieden.
Geëvacueerd vee kan in Den Haag
geslacht worden
Onder leiding van de directeur van
het Openbaar Slachthuis, dr P. v, Rijn,
tevens hoofd van de Keuringsdienst voor
vee en vlees, is een commissie gevormd
om het uit de getroffen gebieden te
evacueren vee, dat voor afslachting in
aanmerking komt, te slachten en te ver
kopen,
Onze oude vijand: hei wafer
7O lang Nederland be- 'FEN bekende ramp van hoog opgejaagd. Van Rot-
staat, heeft een grote afmetingen is ook .terdam tot Schoonhoven
strijd op lcvenjfl»"(lood de dijkdoorbraak bij Vlij- kwamen standen voor, ho-
tegen het water" irioeten men in de nacht van 29 op ger dan men bij mensen-
voeren. Door het water is 30 December 1880. Het heugenis ooit had mee-
ons land groot en rijk ge- water stortte zich met gemaakt Hetzelfde was het
worden Maar tevens moe- groot geweld door het ont- geval langs de Brielse
ten we voortdurend op stane gat, dat zich steeds Maas. de Oude Maas,
onze hoede zijn, want de vergrootte. Al wat in de Noord, Merwede, Dordtse
oude waterwolf slaapt weg kwam werd door de Kil, Hollands Diep en de
nooit en is er voortdurend ontzettende kracht van het Amer.
op uit het op hem ver- water meegesleurd. De
overd terrein weer terug stroom was zó sterk, dat "LTET ergste heeft van
te winnen. men slechts met de groot- deze vloed te lijden ge-
,T ste inspanning bij de in nood had het gebied rondom de
Nederlands strijd tegen veterenden kon komen, Zuiderzee. Ten Zuiden van
het water vormt een dik -
.en was men zo ver, dan Monnikehdam werden 10
historieboek, waarvan vele was jlet nog moeiiijk hen gaten in de dijk geslagen
bladzijden gevuld zijn met jn veiligheid te brengen, van 40 tot 60 meter, waar-
droeve en bange gesome- Heusden herbergde in die door het water met kracht
denissen. dagen 500 personen en 1300 de verschillende laag ge-
De St Elizabetsvloed van runderen. De ramp strekte legen polders binnen-
1421 is zeker niet de eer- zich uit over 30 gemeenten, stroomde. Aan alle kanten
ste ramp, die in ons land een oppervlakte van 20.000 sloeg men alarm, Edam en
door het water werd ver- hectaren en 30.000 inwo- Volendam verkeerden ir
oorzaakt, maar hij veroor- ners werden er door ge- gevaar, de Westfriese zee-
zaakte een catastrophe, zo- troffen. In de kleine ge- dijk werd bedreigd, de
als later gelukkig niet meente Nieuwkuik werden dijk van de Anna Pau-
meer is voorgekomen. 72 200 huizen geheel of ge- lownapolder bij de Ewijck-
Parochiën werden door deeltelijk verwoest. Door sluis bezweek. De zeei
het woeste water over- een steuncomité werd een grote polder Waterland
stroomd, waarvan er bedrag van f 295.000 bij- was een onafzienbare vlak-
slechts 38 zijn boven ge- eengebracht; voor die tijd te. Bij Baarn brak de Eem-
komen. Tussen Dordrecht een kapitale som. dijk door, ten gevolge
en Geertruidenberg was We deden slechts een waarvan Bunschoten
geen voet lands boven wa- enkele greep. Want over Spakenburg onder water
ter te zien. Hoeveel men- overstromingen en dijk- kwamen te staan. Van Urk
sen bij deze gigantische doorbraken in Nederland liep vier vijfde deel onder
ramp om 't leven zijn ge- zijn boekkdelen gevuld, en water. Het allerergste was
komen is niet bekend. De 't is onmogelijk die in kort de toestand op het eiland
Rotterdamse schrijver Van bestek de revue te laten Marken, waar zich ontzet-
Spaan spreekt van 100.000 passeren. tende tonelen afspeelden,
slachtoffers, maar dit cijfer gy j-amp moeten we Hier lieten 16 mensen het
is zeker sterk overdreven. echter nog even stilstaan, Ieven-
Vooral de Ablasserwaard temeer omdat duizenden Geruime tijd heeft het
die ook thans weer zo landgenoten die zich nog geduurd, eer in 1916 het
zwaar geteisterd werd zeer levendig herinneren, water weer was terugge-
had 't in den loop der Wij bedoelen de Januari- drongen. Later zijn de dij-
eeuwen zwaar te verant- vloed van 1916. In de mid- ken verzwaard om te
woorden. We lezen reeds daguren van de 13e voorkomen dat andermaal
van overstromingen in 1470 Januari stak een zware zu'k een ramp ons volk zou
en telkens gedurende de Noord-Wester storm op,kdie treffen,
16e eeuw, maar die in de het zeewater het land in- Helaas is thans gebleken,
17e en 18e eeuw zijn van stuwde. Vooral in de dat ook in dit opzicht alle
geen mindere betekenis ge- Nieuwe Waterweg werd mensenwerk maar ten dele
weest. het water buitengewoon en onvolmaakt is
Bezoek van ministers
De minister-president, dr W. Drees,
heeft zich reeds Zondagmorgen vroeg
naar Dordrecht en omgeving begeven.
Ook de ministers Beel, Aligera en Staf,
alsmede staatssecretaris Kranenburg en
ir A, G. Maris, directeur -generaal van
de Rijkswaterstaat, hebben zich naar de
noodgebieden begeven.
De leden van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland, de heren Wittenberg
en Jansen Maneschijn, hebben zioh op
verschillende plaatsen van de toestand
op de hoogte gesteld. De Commissaris
der Koningin, mr L, A. Kesper, die met
venlof elders vertoefde, werd gealar
meerd. De waarnemend Commissaris der
Koningin, mr Schmal, heeft zich ter
griffie in Den Haag met de leiding van
de centrale hulpverlening belast.
Vandaag en morgen zou Prinses Wil-
helmina namens de Koningin een be
zoek brengen aan de door de watersnood
getroffen gebieden in Zeeland
Gat van 30 meter bij
's-Gravenzande
gedicht
Minister Mansholt kwam
kijken
De betrekkelijk smalle kuststrook bij
's-Gravenzande heeft zwaar geleden van
de enorme stormkracht. Over de gehele
lengte zijn daar de duinen voor de helft
en op sommige plaatsen voor tweederde
weggespoeld. Een duingat van ongeveer
dertig meter aan het einde van de
Strandweg gaf wel de nodige ongerust
heid en terecht. Een beroep op de Na
tionale Reserve in 's-Gravenzande en op
de burgerij werd niet vergeefs gedaan;
met man en macht ging men aan de
slag, om het grote gevaar van een door
braak te bezweren. Ten koste van alles
moest immers voorkomen worden, dat
het zoute zeewater de kostbare cultuur
grond zou overspoelen.
Door de Duitsers gebouwde bunkers
werden geheel ondermijnd en vele van
deze betonmassa's veranderden in puin,
terwijl andere een groot gevaar voor in
storten opleverden. Op enkele plaatsen
waren de duinen zodanig geteisterd, dat
de toestand kritiek zou worden bij het
opkomen van de vloed. Na drie uur in
gespannen werken met honderden vrij
willigers was gistermiddag om vijf uur
het gevaar geweken. Minister Mansholt
en burgemeester Mumsen waren bij het
dichten van het gat aanwezig.
Voor verzilting van Delflands gebied
tengevolge van het hoge water en de
overstromingen bestaat geen gevaar
meer. Alleen buitendijkse polders zijn
ondergelopen, maar Delflands zeewerin
gen hebben zich voortreffelijk gehouden.
Het Zondag afgekondigde maalverbod
werd vanmorgen weer opgeheven en
toestand in het Hoogheemraadschap
Delfland is nu weer vrij normaal. Er is
nagenoeg geen zout water binnengeko
men en zo werd een ramp, die niet te
overzien zou zijn geweest, voorkomen.
De aanblik van de grauwe el
lende, die de watersnood op
leverde, kreeg nog een extra
accent door het loeiende en
blatende vee, dat zó uit de
warme stallen door de snijden
de koude van de buitenlucht
moest worden weggevoerd. Een
beeld bij Stolwijkersluis onder
Gouda.
LAGE landen bij de zee! Eeuwen ge
leden is het, dat de dichter zo ons
land noemde. Hij deed het simpel. Een
voudig, maar juist eeuwenlang ook
heeft ons land van zijn lage ligging zijn
naam gemaakt: Neder-land, Hol-land.
O, zeker, we wisten het wel, dat wijde
gebieden dieper lagen dan het water.
Vreemdelingen konden we er met enige
trots van verhalen. We wisten het zó
goed, dat we het bijna vergeten waren.
Nu zijn we het weer aan de weet ge
komen. En hoe!
Nederland, de lage landen, ontworsteld
aan het water. Neen, sterker nog: „Uit
zee hebt gij uw grond gewrocht", zei, de
aarheid nog wat scherper benaderend,
een ander dichter. Maar een worsteling
het gebleven, alle eeuwen door. Om het
„gewrochte land" moesten de dijken wor
den gelegd, opdat wat gewonnen was,
ook kon worden behouden. We leerden
van het water, van de zee te spre
ken als van een erfvijand, die de vaste
belager bleef en die in onafgelaten waak
zaamheid diende te worden gekeerd.
FN thans? Thans is geschied, wat wij
eigenlijk nog nauwelijks voor moge
lijk hadden gehouden. Ondanks de krach
tige groei van het menselijk vermogen,
gepaard aan heel het menselijk vernuft,
ondanks waakzaamheid en verweer,
heeft het water ons besprongen, is het
onweerstaanbaar gaan rijzen tegen de
dijken, is het gaan beuken tegen de mu
ren, die ons moesten beschermen, is het
er in geslaagd, gaten te slaan, die, in de
smartelijke gevolgen, schrijnen als even-
zovele wonden.
Het water dat getemd scheen, is ook
nu nog de erfvijand gebleken. Sinister
in de nachtelijke buldering van storm en
wind is het komen opzetten, hoger en
hoger, tastend naar zwakke plekken in
de verdediging, verraderlijk aansluipend
r het ontdekt had een zwakke stee,
maar straks ook niet langer verholen
1 bressen slaande, breed en diep.
En nog bleek, dat ons lanc^ zijn naam,
Nederland draagt, ja misschien ook met
trots, maar tevens als een aanduiding
van een tot bescheidenheid dringende
erkelijkheid.
JLJET water dan is gekomen. Het heeft
ellende gebracht in een omvang als
nog nauwelijks te peilen is. Het heeft
golven van leed uitgestort over steden
dorpen. Het heeft enige honderden
mensenlevens geëist. Het heeft dui
zenden en duizenden mensen verdreven
an de plek die hun lief was. Het heeft
-ns land, nog zo kort en zo moeilijk ter
been gekomen na de verschrikking van
oorlog en bezetting, opnieuw aan het wan
kelen gebracht. Het heeft schade berok
kend in een mate, die ook in de komende
tjjd niet bij benadering zal zijn aan ts
geven. Is het dan wonder, dat van velen
smart en moeheid zich meester maken?
Waarom dit alles?
Of is het toch alles anders? Ja, het is
nog anders. Zeker, de elementen hebben
gewoed. Ze hebben het gedaan op uitzon
derlijk felle wijze. We hebben daar zo
onze menselijke verklaringen voor. We
spreken van een samentreffen van storm
van springtij en van vloed. En we
hebben nog gelijk ook. Dat klinkt alles
logisch en het sluit als een bus. Maar
spreekt in dit alles tot ons dan God,
Die de elementen schiep?
TYAT moeten wij ln deze dagen, waarin
zovelen moeten loslaten wat zij het
hunne mochten noemen, wel sterk vast
houden: dit alles komt van God. Wat ons
thans aan ramp en leed overkomt, moet
wel dienen tot verootmoediging.
Wat hadden we het als mensen ver
gebracht! Hoe vertrouwden we op de
voorzieningen, welke we hadden getrof
fen! De Sint-Elizabethsvlocd scheen iets
uit een heel ver verleden. Dat kon ons
in deze tijd toch niet meer overkomen?
Het i s ons overkomen. Deze spraak
moeten wij toch verstaan: God heeft
ook in deze storm tot ons gesproken.
Waren we Hem in alle voorzieningen
niet bijna vergeten? Hadden we Hem
niet voorbijgezien?-Hadden we niet bijna
in ons doen en laten „Gods water over
Gods akker laten lopen"? Welnu, God
heeft Zijn water over onze akkers laten
lopen. En het staat er nog, soms meters
en meters hoog.
"^VEROOTMOEDIGING dus tegenover
dit spreken Gods. Maar er schuilt
in deze zelfde wetenschap van dit spre
ken Gods temidden van het onpeilbare
leed toch ook een geweldig brok van
troost. Het is o.is maar niet overkomen
als „bij geval", als een zinloos iets, als
een toevallig samentreffen van enorme
natuurkrachten. Het heeft zin en beteke
nis, wat ons trof. Moge het velen, van
wie nu nog vol zijn van verbittering en
smart, dichter brengen bij Hem, Die
sloeg juist opdat Hij trekken zou.
Dichter bij Hem, die de wereld slaat,
maar Die ook aan deze zelfde wereld de
verlossing geeft en de redding in het
uitzicht stelt. Maar dichter ook bij elkaar.
Wat hebben deze eerste dagen al niet te
zien gegeven aan menselijke opofferings
gezindheid en saamhorigheid! Wat is er
niet gezwoegd en gewerkt!
A AN de duizenden denken wij, die op
de dijken gereed stonden om zwakke
plekken te versterken, om bressen te
dichten. Dijkwachten, de mannen van de
politie, de soldaten. Ja, aan wie al niet?
Wie hen aan het werk heeft gezien ln
het nachtelijk duister onder het bulderen
van de wind en vlak bij de donkere drei
ging van het water, die moet bezield zijn
geweest van eerbied voor zoveel toewij
ding en zoveel niet aflatende volharding.
Een nationale ramp ishet geworden
van ongekende omvang. Maar dan ligt
het ook voor de hand, dat wij allen trach
ten te delen in dit leed en dat wij trach
ten het voorzien in deze ellende zoveel
als enigszins mogelijk is,' te maken tot
een nationale zaak.
Er zij in deze dagen veel gebed.
Er zij in deze dagen een grote eens
gezindheid.
Urker botters naar Stellendam
Zestien Urker botters, die in Breskens
lagen, vanwaar uit zij geregeld ter
haringvangst gaan, zijn naar het be
dreigde Stellendam onderweg. Uit Urk
zelf zijn acht botters naar het getroffen
gebied vertrokken.
Nog steeds geen hulp voor
Noord-Beveland
Er wordt een dringende oproep ge
daan „om naar Noord-Beveland, waar
nog steeds geen hulp is, rubberboten en
motorboten te sturen. De mensen zitten
daar nog steeds op zolders en daken en
kunnen niet bereikt worden. Er is geen
drinkwater.
