Leidse
24
uur
Brandweer verrichtte in
plm. 200 hulpverleningen
Koksschool verleent liulp mannen
en keukenmateriaal
pas op
voor
hinderlijke
luchtjes
Ruim 600 Leidse studenten
naar de noodgebieden
Prins Bernhard herdacht
New York's 300-jarig bestaan
LEIDSCH DAGBLAD - MAANDAG 2 FEBRUARI
Schadebalans2 onbewoonbaar verklaarde woningen
ingestort, 31 schoorstenen gesneuveld, 61 voorzieningen
aan dakconstructies, vier woonschepen op drift,
talrijke bomen ontworteld
Rode Kruis-colonne naar Rotterdam
Ofschoon in vergelijking met elders in het land de Sleutelstad er goed is
afgekomen geen enkel persoonlijk ongeval werd by de E.H.D. gerapporteerd
ging zij ook 24 uur gebukt onder de zware Noord-Wester, die Zaterdag
avond opstak en het leven van zovele landgenoten heeft gekost en voor mil-
lioenen guldens aan schade teweeg heeft gebracht. Politie en Brandweer heb
ben echter 24 uur voor een bovenmenselijke taak gestaan. Zo heeft de
Brandweer Zaterdagavond om 8 uur kwam de eerste stormschade-melding
binnen in 24 uur ongeveer 200 hulpverleningen verricht. Af en aan reden
de brandweerwagens van en naar de kazerne aan de Langebrug om tevens van
bedreigde punten weer per mobilofoon een installatie, die in deze dagen
haar nut wel heeft bewezen naar elders te worden gedirigeerd.
De eerste melding, welke deze avond
binnenkwam, was direct al „raak": op
de Voldersgracht waren twee onbewoon
baar verklaarde woningen, de percelen
14 en 16, ingestort. Met donderend ge
raas stortte beide gevels, waarvan die
van No. 14 reeds gedeeltelijk was afge
broken was. in. Aanvankelijk vreesde de
Brandweer, daar in de melding geen
sprake was van onbewoonbaar ver
klaarde woningen, dat er zich slachtof
fers onder het puin bevonden. Van
daar dat de E.H.D. ook naar de Volders
gracht werd gedirigeerd, die echter al
spoedig onverrichter zake kon terug
keren. Inmiddels was ook de Gem.
Bouwpolitie, die overigens deze 24 uur
practisch permanent in touw was, ge
waarschuwd.
De Brandweer kon zich hier in haar
assistentie beperken tot het omverhalen
van enkele wankele muren. Controle
van de bouwpolitie wees uit, dat de
belendende percelen geen gevaar voor
de bewoners opleverden, hoewel de wo
ning van de familie Ten Bosch belang
rijke scheuren in voor- en zijmuur ver
toont.
BINNEN 5 MINUTEN 20 AAN
VRAGEN OM HULP.
Nog nauwelijks op „haar nest" terug-
gegekeerd, kreeg de Brandweer een
stroom van aanvragen voor hulp. Soms
20 in 5 minuten te verwerken. Tal
rijke bomen, o.a. op de nieuwe vaart
een gehele rij. konden de kracht van
de orkaan niet doorstaan en knapten
als lucifershoutjes af of werden ont
worteld.
TOPGEVEL STORT OP STRAAT
Een ongeval, dat bijzonder goed is
afgelopen, voltrok zich Zondagochtend
op de Vliet, toen van perceel 34 de top
gevel op straat stortte.
BRANDWEER MAAKT
BALANS OP.
Precies 24 uur later de storm was
aanmerkelijk in kracht afgenomen
kon het personeel van de Brandweer
„even uitblazen" en de balans opma
ken. Welgeteld verleende zij in deze
24 uur 30 maal haar assistentie bij
het verwijderen en het vastzetten van
losgeslagen zinken platen en/of dak
goten en -pijpen, verwijderde zij van
41 daken de pannen en werden tijde
lijke voorzieningen getroffen, boven-
Kouder weer op komst
Het KNMI deelt mede:
De invloed van het depressiegebied,
dat in ons land en het gehele Noordzee
gebied zware stormen veroorzaakte,, op
ihat weer in West-Europa vermindert
steels verder, naarmate de kern in de
richting van Zuid-Oost-Europa wegtrekt
en opvult.
Een hogedrukgebied- dat op de Oceaan
in aantocht was, breidt zich over het
Noordzeegebied ten Westen van Noorwe
gen en Scandinavië uit. Ook in Noord-
Scandinavie en Noord-Rusland kwamen
krachtige luehtdrukstijgingen voor,
waardoor een verbinding tot stand komt
tussen het van de Oceaan afkomstige
hogedrukgebied en een zeer groot hoge
drukgebied. dat zich reeds geruime tijd
boven Noord-West-Siberie handhaaft.
In dit laatste gebied met hoge barome
terstanden kwam vanmorgan een lucht-
drukwaarde voor van bijna 1060 mb.
Deze ontwikkeling in de luchtdrukver
deling betekent, dat in het Noordzeege
bied, Zuid-Scandinavie. in onze omge
ving en Noordwest- Duitsland de win
den geleidelijk naar Noord Oost gaan
ruimen.
De Noord OostelHke winden zullen ko
mende dazen geleidelijk koudere lucht
uit Scandinavië aanvoeren. Een langza
me da'inz van tem.ppra.tuur in ons land
moet worden verwacht, waarbil reeds
komende nacht plaatselijk lichte vorst
zal optreden.
dien werd haar assistentie in 28 ge
vallen ingeroepen voor losgeraakte
ramen en deuren, 31 schoorstenen
sneuvelden. Voorts werden 20 voorzie
ningen getroffen aan dakconstructies,
8 aan dakgoten, 5 aan schuttingen en
3 aan gevelverlichting en reclame
borden. Bovendien werden vier op
drift geraakte woonschepen vastge
legd, werd in 7 gevallen een stook-
verbod opgelegd in verband met be
schadigde schoorstenen, werd in en
kele gevallen haar assistentie inge-
Inmiddcls heerste en Zaterdag
nacht en Zondag ook een geweldige
activiteit in het gebouw van het
Rode Kruis aan de Rijnsburgerweg,
een organisatie, die van het eerste
moment af haar bundelende krachten
heeft ingezet, om de in nood-verke-
rende medemens te dienen.
Dank zij een voortreffelijke organi
satie, die onder leiding van prof. <ir
P. J. Gaillard op volle toeren draaide,
kon gisteravond om negen uur reeds
een colonne van ongeveer 100 helpers
isters), gerequireerd uit de afdelingen
Leiden, Ilazerswoude en Rijnland,
naar Rotterdam worden gezonden.
Deze colonne, die tevens met een ma
teriaalwagen was uitgerust, staat onder
leiding van dokter H. P. Veldhuyzen.
Het lag in de bedoeling, dat indien de
omstandigheden daartoe aanleiding ga
ven, deze colonne vandaag af te lossen
door een andere, waarvoor zich de
Rode Kruis-colonne uit Alphen, Leid-
schendam, Noordwijk, Wassenaar en
Oude-Wetering gereed houdt.
BURGERIJ IN ACTIE; REEDS
HONDERDEN KLEDINGSTUK
KEN VOOR NOODGEBIEDDEN.
Reeds enkele uren nadat de eerste be
richten over de catastrophe bekend wa
ren geworden, bereikten het Rode Kruis
tal van aanbiedingen tot hulp. Spon-
roepen voor schuren, die op instorten taan heeft de Leidse industrie alle mo
stonden en eenmaal voor waterschade. I gelijke medewerking toegezegd. Ook de
burgerij laat zich niet onbetuigd. Hon-
VIER BRANDJES. derden kledingstukken en tientallen pa-
De liist is erhtpr nop niet rnmnWt ren schoenen zijn reeds op het kantoor
In totaal rukte de Brandweer in 24 i ran &°,s f1™»' Bur?e'
uur v,er keer voor drand-alarmerins 'f td^oiS^Srïde^lCr
Gelukkig waren het slechts onbe-
woonbaarverklaarde woningen, die
aan de Voldersgracht te Leiden ten
offer vielen aan de storm.
(Foto Leidsch Dagblad - Van Vliet)
uit, t.w. voor een schoorsteenbrandje
in het perceel Maredijk 149 en in het
gebouw Prediker aan de Janvossen-
steeg en voor een aquariumbrandje ir
de Roodenburgerstraat en in de Julia-
straat.
Tof dienen geroepen
In de kerken is gisteren uiteraard
in gebed en prediking aan deze
nationale ramp herinnerd.
Ds K. J. H. Burgy, Herv. predi
kant te Den Haag en voordien te
Rijnsburg, die gisterochtend in de
jeugddienst in de Hooglandse
Kerk voorging, heeft er in zijn
voorrede op gewezen, dat ons volk
in deze dagen wel bijzonder „tot
dienen is geroepen".
Spreker, die in dit opzicht
Christus persoon en werk op de
voorgrond stelde, bracht zijn ge
hoor onder het oog, dat het er al
tijd, doch juist in deze dagen op
aankomt ons zelf weg te schakelen
en ons volledig voor de ander in
te zetten. Niet ik, doch jij zij het
uitgangspunt van geheel ons han
delen.
Met een ploeg van ongeveer 25 man
is de Brandweer deze 24 uur perma
nent in touw geweest. Onder hoog
spanning heeft men moeten werken.
Pl.m. 200 maal, wind en regen trotse
rend, werden deze mensen voor de
veelal zware, soms ook riskante, op
gave geplaatst. Zy hebben het gedaan,
louter en alleen in het besef, dat zy
de gemeenschap wensten te dienen.
Hulde voor zoveel plichtsbesef!
Rode Kruis-colonne naar de
Maasstad
Een woord van waardering, dat even
eens uitgaat naar het politiepersoneel.
Militairen waren spoedig in hun garnizoenen
In de Morspoortkazerne, waarin de Koksschool is gevestigd, heerste gisteren
natuurlijk grote activiteit. Hier immers beschikt men over keukenmateriaal, dat
zulke goede diensten kan bewijzen in de plaatsen, waar massa's geëvacueerden stad terugkeerde.
zameling werd gehouden, zorgde alleen
al voor enkele auto's vol. Gemeente
werken zond 60 man personeel en het
nodige materiaal naar Rotterdam; de
brandweer stond eveneens materiaal af;
de N.Z.H. en de El tax stonden bussen
beschikbaar.
Bovendien hebben vele particulieren
en het bestuur van de V.V.S.L. resp.
hun woning en het gebouw aan het Ra
penburg beschikbaar gesteld om even
tuele evacué's op te vangen en te
herbergen.
Leiden zet zich in
Het is onmogelijk alle spontane acties
hier te vermelden. Wij noemen er-
slechts enkele, die ons ter ore kwamen.
Zo werden gisteren in Rotterdam na
mens de Directie van de N.V. Leidse
Textielfabrieken Gebr. van Wyk Co.
100 dekens afgeleverd. Het personeel
van deze N.V. bleef niet achter en
schonk ruim f .5000 (gedurende een-aan
tal weken zal één uur loon worden af
gehouden), voldoende om ruim 200 de
kens, waarvoor de directie een geredu
ceerde prijs in rekening zal brengen,
naar de noodgebieden te zenden. Terwijl
(Ingez. Med.-adv.)
Wanneer men 's avonds nog kan ruiken dat U
kool, ui of gebakken vis hebt gegeten - of als
bijvoorbeeld de tabakslucht van de vorige
avond 's morgens nog merkbaar is - dan
heeft U vergeten Air-Wiek te gebruiken.
Air-Wiek geeft de luchtjes geen kans, want het
bevat o.a. chlorophyl en zorgt voor
een steeds frisse
woning.
U°°* MEMSt* *AtT
Vraag uitsluitend de originele flacon Air-Wick a f 2.40
de C.V. Tieleman Dros 2000 jute
zakken ter beschikking stelde, heeft de
directie der Kon. Ned. Grofsmederij de
diensten van 600 man personeel aange
boden. Voorts zijn er tal van verenigin
gen, welke een deel van haar entree's
van uitvoeringen aan het Nat. Rampen
fonds zullen afstaan en er is een Leids
muziekgezelschap, dat bereid is gratis
voor dit doel op te treden.
Zo blijkt uit alles, dat Leiden ten
zeerste begaan is met het lot van de
vele duizenden, die van have en goed
zijn verdreven en dat men spoedig en op
velerlei wijze wil helpen.
Ingezet te Spijkenisse
en Abbenbroek
De sociëteit „Minerva" aan de Bree-
Oorspronkelijk Duitse
landerijen blijven Nederlands
De Raad voor Rechtsherstel heeft
afwijzend beschikt op een tweetal be
roepschriften, die Duitsers hadden In
gediend inzake de verkoop van lande
rijen door het Nederlands Beheersin
stituut aan Nederlandse landbouwers.
De binnen de Nederlandse grens ge
legen landerijen waren vroeger eigen
dom van deze Duitsers en zyn krach
tens het „besluit vijandelijk vermogen"
na de bevrijding aan de Nederlandse
staat vervallen.
De beide thans gevallen uitspraken
waren de eerste beslissingen, die inzake
de voormalige „Duitse" gronden in Lim
burg zijn gevallen. Het betrof hier de be
roepschriften van twee inwoners uit
Walbeek, die gronden hadden liggen op
dat al deze uren zijn mannetje stond .reerd
en dat uitgebreide surveillance- en 6e- gezonden te worden, wachtten hier op
wakingsdiensten deed.
ONDERDAK VOOR SLACHTOFFERS
VAN DE WATERSNOOD
Particulieren en besturen van inrich-!de Hamert (gemeente Bergen). Hoewel
tingen, die onderdak kunnen aanbieden i nog tientallen beroepschriften moeten
aan slachtoffers van de watersnood kun- i worden afgedaan heeft men de bevesti-
straat had Zondag en ook vannacht nen zujks 0ptreven aan het bureau van'ginS van de eerder genomen besluiten
meer weg van een opkomstcentrum, dan d_ SoCjaie R.aad Nieuwstéeg 6 telef. iniet afgewacht en zijn er omvangrijke
van een studentensociëteit. Honderden 21052 en 23692 I cultuurtechnische werken uitgevoerd.
Leidse studenten het meerendeel ge- j Ter vermijding van misverstand zij I Hier en daar zijn ruilverkavelingen toe
kleed in dikke werkkleding en uitge- j opgemerkt, dat dit enkei wordt gevraagd gepast en sommige gebieden zijn door
rust met een schop en een paar rubber- om gereed te zyn als Leiden een verzoek I de aanleg van wegen en bruggen nu van
hulp van deze aard bereikt. Nederlandse zijde ontsloten.
laarzen -
een paar rubbef-
die in allerijl waren gerequi-
naar de geteisterde gebieden 1
vervoersgelegenheid.
Gistermiddag om 5 uur vertrok de
eerste „lichting". Het waren er ongeveer
250, allen met bestemming Abbenbroek,
op het eiland Putten. Kort daarop ging
een zelfde aantal naar Spijkenisse. Het
vervoer geschiedde per bus, waarvoor de
firma Beuk het materiaal beschikbaar
had gesteld.
In beide plaatsen zullen de studenten
worden ingezet om de dijken te verster
ken en gaten te dichten. Aangezien ook
de ravitaillering vanuit Leiden geschiedt,
werd de stoet later op de avond gevolgd
door een ..proviand-wagen", welke reeds
hedennacht om twee uur in de Sleutel-
uit de noodgebieden zijn ondergebracht.
De garnizoenscommandant, majoor
Gerth van Wijk, vertelde ons, dat de mi
litairen na de radio-oproep om zich naar
hun garnizoen te begeven, zeer snel zijn
teruggekomen. Om zijn eigen woorden te
gebruiken: „Sneller, dan we ooit hadden
gehoopt."
Op een enkeling na, die in Zeeland
woont, waren alle mannen van de Koks-
school om 6 uur 's avonds binnen.
Reeds 's middags werd een groep van
100 man uitgezonden naar Oudenhoorn
en Zuidland op het eiland Putten. Deze
mannen werden ingezet voor dijk- en
evacuatiewerk.
's Avonds vertrokken 50 militairen
met keukenmateriaal naar Breda. In de
omgeving van déze stad werd een verza-
melkamp ingericht, waar de aanwezig
heid van koks vanzelfsprekend zeer ge
wenst is.
Korte tijd daarna rukte een groep
van 20 man sterk uit. Ook dit waren
koks, die hulp gingen verlenen.
Het enthousiasme, waarmee de
mannen per tram, liftend of op een
andere manier naar hun garnizoen
terugkwamen, nam gedurende de ge
hele dag niet af.
Trappelend van ongeduld wachtten
zij het ogenblik af, waarop zij orders
zouden krijgen in de auto's te gaan. Ve
len draaiden maar wat rond in een lan
ge gang bij het bureau van de comman
dant. En dit deden zij alleen om maar
het eerste aan de beurt te komen, als
het sein van aanpakken zou worden ge-
gegeven.
De Koksschool heeft tenslotte nog
vee! materiaal o.a. deken» en stro
zakken beschikbaar gesteld aan bur
gerlijke instanties, die hiermee lokalen
inrichtten om eventuele geëvacueer
den een slaapplaats te kunnen aanbie
den.
Fundament en kap van de Kat-
wijkse muziektent liggen tussen j Sëên"ïangenïïG."
ander wrakhout op het chaotische
strand, tientallen meters van de
plaats waar eertijds deze trots van
de boulevard op een thans verdwe
nen uitbouw stond.
Met de heer F. H. Pont. die sterk on
der de indruk was van de ellende, die
hij had gezien, hadden wij na zijn terug
keer uit Abbenbroek een kort onderhoud.
Hij was getroffen door de rustige hou
ding van de bevolking, die toch zo plot
seling have en goed moest verlaten. Dat
zovelen zich spontaan voor de hulp
verlening hebben ingezet heeft op de
bevolking een diepe indruk gemaakt. Zo
ergens, aldus de heer Pont, dan heb \k
tiidens de rit naar en mijn verblijf in
Abbenbroek het gevoel gekregen „dat
wy toch allen één-zijn". En nu ga ik
even rusten en don vertrek Ik opnieuw, he( uitspreken VBn een reJe ln dB et
nu met een warme maaltud voor „onze Marks ohurch in the Browery het
jongens hartje van oud Manhattan geopend.
Hedennacht om 3 uur vertrok weder- 1 in deze kerk is de eerste gouverneur
om een groep van ongeveer 100 studen- j van Nieuw Nederland. Pieter Stuyvesant,
ten naar bedreigde gebieden. Het is nog begraven. De plechtigheid werd o.m. bij-
niet bekend hoe lang zij er zullen blij- gewoond door burgemeester Impelliteri
ven. Intussen treft men voorbereidingen van ncw York.
voor „aflossingstroepen", waarvoor zich De Prins zeide dankbaar te zijn als
thans reeds ongeveer 100 studenten vertegenwoordiger van Koningin Juliana
I en haar volk deze herdenkingsdienst te
mogen bijwonen in de kerk, die staat
„Atlantische Oceaan brug inplaats
van slagboom"
Drukbezochte receptie na Kerkdienst
Het K.L.M.-toestel, met Prins Bernhard en zyn gevolg is Zaterdagmiddag
te New York aangekomen.
Geëscorteerd door een afdeling van de politic reed de Prins naar het Wal
dorf-Astoria hotel.
De Nederlandse ambassadeur in de Ver. Staten, dr Van Royen, en andere
functionarissen begroetten de Prins bij zyn aankomst.
Gedurende de overtocht nam de Prins enkele malen plaats in de cockpit
van het K.L.M.-vliegtuig als piloot. Voor de landing op Idlewild bestuurde de
Prins het vliegtuig een uur lang.
Prins Bernhard heeft gistermiddag de
plechtige herdenking van de stichting
I van New York, 300 jaar geleden, met
'Foto Leidsch Dagb'ad - Van Vlieri
Voor het geval het nodig mocht zijn
is men bereid om evenals in het clubge
bouw der VVSL in de Sociëteit voor 100
evacué's een plaats in te ruimen.
op de plek van de huiskapel van Pieter
Stuyvesant. Dit is een bewijs van de
hechte historische banden tussen Ame
rika en Nederland, die in 3% eeuw
groeiden.
De Prins greep uitvoerig terug in de
historie tot in het jaar 1609, toen kapitein
Henry Hudson in opdracht van de Oost
Indische Compagnie op het schip „De
halve Maen" naar Amerika voer en het
gebied langs de tegenwoordige Hudson
in bezit nam als „Nieuw Nederland".
Ook bracht hij het Nederlandse en
thousiasme en de gegeven steun tijdens
de Amerikaanse onafhankelijkheidsver
klaring van 1776 en de strijd nadien, ln
herinnering.
Overspringende op dc tegenwoordige
tijd, zeide de Prins om., dat Ameri
kanen en Nederlanders in de stryd in
Oost en West tydens de tweede we
reldoorlog nader dan ooit tot elkaar
zyn gekomen. „De Nederlanders zul
len nimmer het aandeel der Ameri
kaanse soldaten in hun bevryding ver
geten. De tairyke graven in ons land
van uw dappere soldaten, die hun le
vens voor de vryheid van Europa of
ferden, zullen een immerdurende her
innering zijn aan de onverbrekelijke
banden tussen onze volkeren", zo zei
de de Prins.
Ook na de oorlog heeft Nederland
ondervonden, wat Amerikaanse vriend
schap betekent.
„Naar myn inzicht", aldus Prins
Bernhard, „is een der meest hoopvolle
tekenen van de na-oorlogse betrekkin
gen (ussende Ver. Staten en West-
Europa, dat de Atlantische Oceaan de
twee vastelanden niet langer scheidt,
doch deze te zamen brengt en zo
doende een brug, inplaats van een
slagboom is geworden".
De Prins sprak tenslotte als zijn diep
ste geloof en overtuiging uit, „dat ge
meenschappelijke cultuur en gezamen
lijk geloof en streven van de Ver. Sta
ten en Europa een gemeenschap ge
baseerd op een erfgoed, waarin de Ne
derlanders bevoorrecht zijn met een
waar aandeel zullen leiden tot het
bereiken van onze gezamenlijke doelen
van vrijheid, vrede en welvaart.
New Yorks burgemeester, Impelliteri,
sprak na afloop van de kerkdienst een
boodschap uit voor het Nederlandse
volk, welke vandaag door de „Stem van
Amerika" wordt uitgezonden. De burge
meester herinnerde aan het bezoek,
verleden jaar, van de Koningin en de
Prins, toen beiden volledig de harten
van de bevolking van New-York ver
overden. Het geeft ons grote blijdschap,
aldus spr., dat Prins Bernhard op
nieuw hier gekomen is. Het Nederlandse
volk kan rekenen op het medeleven van
het Amerikaanse volk en wij zullen
voortgaan onze zeer grote vrienden in
Nederland bij te staan, aldus Impelliteri.
De sobere maar indrukwekkende kerk
dienst begon met het zingen van „Wilt
heden nu treden", waarna de Neder
landse consul-generaal, baron J. A. de
Vos van Steenwijk, in het Nederlands
een tekst (Hebreeuwen 11.1:10) uit de
originele Statenbijbel voorlas.
Vervolgens las dominé Edgar Franklin
Romig zelf de tekst uit de King James
Bijbel ln het Engels voor. Daarna werd
Gods zegen afgesmeekt voor Koningin
Juliana en voor Koninging Elizabeth van
Engeland.
Na afloop van de kerkdienst hield
de Saint Nicholas Society een receptie,
waarby honderden hun opwachting
kwamen maken bij burgemeester Im
pelliteri en Prins Bernhard. Onder de
vele vooraanstaande autoriteiten be
vonden zich de Nederlandse ambassa
deur en mevrouw Van Roijen en de
vertegenwoordiger by de Ver. Naties,
de heer Von Balluseck. Ook Prins
Bernhards broeder, prins Aschwin,
was aanwezig.
De kerkdienst werd geleid door de
Bisschop Horace Donegan van New
Vork® grootste kathedraal, Saint John
the divine.
Gisteravond bood de Saint Nicholas
Society Prins Bernhard een intiem
diner aan in de Union Club).
