Badplaatsen Katwijk en Noordwijk
kwamen gehavend uit het geweld
Zuidhollandse eilanden werden
wederom door de zee veroverd
Orkaan en springtij in de kuststreek
BOULEVARDS WERDEN WEGGEVRETEN;
NIEUW BRITTENBURG STORTTE IN ZEE
Rond Sliedrecht
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA I
De muziektent, de trots van Katwijk, bleek Zondagmor gen
van dit eens zo fraaie bouwwerk.
verdwenen te zijn. Op het strand lagen de resten
Foto N. v. d. Horst.
T>E TROUWE blonde wachters aan
ons strand, zoals een dichter de
duinen heeft genoemd, zijn in het
afgelopen weekend aan een kracht
proef onderworpen, die zich sinds
mensenheugenis niet heeft voorge
daan. Langs de gehele kust hebben
springvloeden, opgejaagd
zich 15 a 20 meter diep in de weg' te pen, maar was vermoedelijk te dicht
vreten. onder de kust gekomen en daardoor
Onder de grote bunker oij Huis in moeilijkheden geraakt: In de nacht
ter Duin is het zand weggezogen en j van Zaterdag op Zondag had het
het geweld heeft ook het beton- schip en de bemanning gevochten
nen gevaarte zelf niet geheet stand
kunnen houden. De bunker zit vol
barsten en scheuren.
Van het Oranjehotel zijn alleen
door een j een paar wagens brandhout overge-
bleven. De golven en de orkaan
orkaan, urenlang tegen de beton- hebben de badbokjes in pu|n gesla.
stukken en duinen gebeukt met als gen
resultaat één enorme ravage. In deze I Het Zuiderbad aan de Zuid Boule-
streek zijn het de badplaatsen Noord- i ard beeft precies hetzelfde lot on-
,ljk en Katwijk, die harde klappen j
om niet tegen de kust geslagen te
worden, hetgeen gelukte. Zondag
middag om drie uur moest men de
strijd echter opgeven. De tanker
strandde, maar de bemanning bleef
aan boord.
Gehavend Katwijk.
In de loop van de dag zijn we gis
teren ook nog een kijkje in Katwijk j
■gaart nemen. De-toest-erwT-is-daar j
erger dan in Noordwijk.
Ook Zandvoort kreeg klappen.
Toen gistermiddag de zee, enigszins
bedwongen door de eb, haar aanval
óp de duinen enkele uren moest on
derbreken en terugviel, kwam er
in Zandvoort een stuk strand bloot,
dat lag bezaaid met tegels over een
afstand van vele kiilometers. Het
prachtige lange wandelpad, tussen
boulevard en strand door de duinen
gelegd, is geheel verdwenen, evenals
de rand der duinen.
Alsof de zee zich jarenlang geër-
gerd heeft en zich in een plotselinge
I woede niet langer heeft kunnen in-
I houden, alsof ze verdere concurren-
tie niet meer wenste te dulden, zo
j heeft ze met haar vernielende kracht
het prachtige bij de boulevard in
het duin gebouwde zwembassin naast
restaurant Riche opgeslokt. Er is
niets meer van over. Het restaurant
zelf werd zwaar beschadigd. Het ter-
j ras is zo goed als verdwenen,
j Een ander fraai restaurant, gele-
i gen tussen boulevard en strand op
de aangetaste duinrand, „Kiefer's
paviljoen", heeft stand gehouden, zij
I het ten koste van glasschade, terwijl
j het terras eveneens verdwenen is.
Het hele gebouw staat letterlijk en
figuurlijk aan de rand van een af
grond.
Verderop in Zandvoort, dus meer
naar het Zuiden, hebben de vele
nieuwe huizen aan de landzijde van
de boulevard enorme dakschade ge
leden. „Stormhoek" heet een van
deze woningen, en zij heeft haar
naam eer aan gedaan. Er ligt geen
pan meer op het dak.
Om een nauwkeurig overzicht te
geven van de omvang der schade is
nog niet mogelijk. De weten echter,
dat er in de beide badplaatsen enor
me verwoestingen zijn aangericht.
Voor zover we konden nagaan zijn
er gelukkig geen mensenlevens in dit
gebied te betreuren.
Restaurant Nieuw Brittenburg brak door midden,
weg en de restauratiezaal verdween in de golven.
De zee zoog het zand
Foto N. v. d. Horst.
HOE ONTSTAAT
SPRINGTIJ 1
Aan drie kuststations, n.l. Hoek
van Holland, IJmuiden en Harlin-
gen werden de hoogste waterstan
den genoteerd, die sinds een eeuw
zijn opgetreden.
In 1894 was de hoogste stand in
Hoek van Holland 3.28 meter, ter
wijl deze thans 3.40 meter is.
Te IJmuiden was in hetzelfde jaar
de hoogste stand 3.68 meter en thans
3.85. In Harlingen was in 1936 de
hoogste stand 3.19 meter en thans 3.68
meter.
De watervloed kon zo hoog stijgen
door liet samengaan van hoogwater
met springtij, opgezweept door een
„v, storm uit net Noord-Westen.
Het springtij heeft daarbij een grote
rol gespeeld. Zulk een springtij ont
staat bij iedere volle en nieuwe
maan.
Eb en vloed worden veroorzaakt
door de maan. Dit hemellichaam
oefent op de aarde een aantrekken
de kracht uit, die de watermassa's
van de oceanen in beweging zet.
In de tijd, dat de maan een om
wenteling om de aarde volbrengt,
d.w.z. in ruim 24 uur, wordt het dien
tengevolge aan onze kust tweemaal
eb. Evenals de maan verwekt ook de
zon tweemaal vloed en tweemaal eb.
Iets bijzonder gaat er nu gebeuren,
wanneer zon en maan met de aarde
één lijn staan, d.w.z. bij iedere
Twee mannen ontsnapten
aan verdrinkingsdood
De eigenaar van Nieuw Brit
tenburg, te Katwijk, de heer v.
d. Ploeg, is op het nippertje aan
de verdrinkingsdood ontkomen.
Toen men hem Zaterdagnacht
kwam waarschuwen, meende hij,
dat het restaurant wel staande
zou blijven im het geweld. Ter
wijl hij met politie en brand
wacht een praatje maakte in het
restaurant, was de zee reeds be
zig het zand onder dit gedeelte
van het gebouw weg te zuigen.
Met de brandwacht bleef de heer
v. d. Ploeg nog een kopje koffie
drinken. Net op tijd stapte de
brandwacht op. De heer v. d.
Ploeg liet hem uit en juist toen
beide mannen bij de deur ston
den, klonk er achter hen een he
vig gekraak. Nieuw Brittenburg
brak in twee stukken en de
restauratiezaal, waar de mannen
één minuut tevoren nog stonden,
stortte in de kokende golven.
ting en een hoge vloedstand, spring
tij genaamd, is het gevolg. Door ver
schillende oorzaken treedt dit spring
tij gewoonlijk iets later op, zoals ook
Zaterdagnacht het geval was, nadat
volle en nieuwe maan. Dan werkenhet Donderdagnacht volle maan was
zon en maan beide in dezelfde rich- geweest.
te incasseren kregen, zó hard, dat er j ontgold^" Tot "een""(Mepte* vah" 15 erger dan in Noordwijk. 5 I Het Zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland heeft evenals Zeeland i Bij Barendrecht op IJsselmonde is
een lange tijd mee heen zal gaan eer j tot 20 meter zijn /ij in de golven Door stukken hout, bagger en al- de zwaarste aanval van de zee te verduren gehad. Ook hier bleken op vele vanmorgen de dijk ter hoogte van de
it Boulevards van doe plaatsen verdwenen en als men er momen- lerlei andere vuiligheid, die de zee V-matsen de verdedigingen met bestand tegen de overmacht. Barer.drechtse Brug Westelijk van
va us J teel hel ,trand !oopb Ij.jkt op het land had geworpen, kon men I Op het eiland Goeree-Overflakkee, waar de toestand nog zeer onover- IHeersjansdam gebroken, waardoor de
weer een ordentelijk aanzien lieb- een slMle zandwand aan 1 hier de plaat bereiken, waar eens lichtelijk is, worden tientallen doden gemeld. Stellendam staat vrijwel ge- -polders tussen de Middedijk en de
ben. van 15 metc hoog een keurige Boulevard lag. Het zee-heel onder water en de bevolking heeft zijn toevlucht gezccht op vissers-I Achterzeedijk zijn volgelopen. Ge-
óok op de Noord Boulevard biedt water kwam tot in de Princestraat. bootjes. Er is'gebrek aan levensmiddelen en water. Talloze cadavers drijven |vaar bestaat hier voorshands ook niet
Reeds Zaterdag m de namiddag j TCoordwjjk van het strand af een i Het huis Troselot, aan het einde I in de eindeloze watervlakte rond Stellendam. In Melissam-, waar geen meer.
kwam de Noomwijkse Redaings- tries*te aanfDlik. De mpi helm be- van de Boulevard vlak bij de sluis, j direct gevaar dreigt indien de wind niet in kracht toeneemt zijn vier lijken j Het is duidelijk, dat zowel de weg
maatschappij in actie, toen er be- groeide glooiingen zijn zoa's uit het, dat Zaterdag nog vijf en twintig j aangespoeldvan inwoners uit Stellendam. Hei-kingen is ir de afgelopen naar de Moerdijk als de spoorbaan
richt binnenkwam, dat onder de j y00reraan°dc reeds blijkt totaal weg- I meter duin aan zijn voeten had lig- nacht geheel geëvacueerd. Hoewel het dorp wel is overspoeld, zijn er geen [lange tijd onbruikbaar zullen zijn,
kust een kotter op drift was ge- j CTevaagd en he{ enige wat men ziet j gen, is van zijn luister ontdaan. Het
raakt. Het scheepje werd door de stukken beton, die schots en ligt nu aan een afgrond van minstens
harde storm op het stiand geslagen keef door elkaar liggen. Horfin motof hnna
en de heer C. v. d. Berge die met een j scneei 0001 ei*
lyn aan boord wist te komen, trof! Tanker aan de grond.
2 Ouderdorpers en een Schevemn-1
ger aan. De bemanning gaf de wens
te kennen aan boord te willen blij-
De mensenmenigte, die gisteren
dertig meter hoot
De Boulevard zelf heeft geen wan
delpad, want dit is over een lengte
van ruim 'wee kilometer volkomen
weggeslagen. De diepte, die de zee
door Noordwijk schuifelde, was zo i hier vreet in de weg, is ongeveer 15
ven, maar toen zij later bericht ont- ot a]s 0O ds hoogtijdagen van het meter,
vingen, dat er een vliegende storm seizosni in troosteloze regenbuien en j Bijna alles langs de Boulevard is
op til was, verlieten zij hun kotter J n gjerende wjnd scharrelde men verdwenen. Van het restaurant
cim Hp nacht te paan doorbrengen in «.-u+cov-,,,..™ «unnn Kat
zwalkte het scheepje op zee in dei in de duinen zat. Het was de „Ju- van dit restaurant een bunker ligt, j Nieuwe Beerpolder onder Dubbel-
,„aiL-a na cirnnm 1 i:.._ r>.„on ioohi die de kracht van stroom en water - dam. Ongeveer 1200 ha. polderland
staat blank. De spoordijk werd totaal
1 verwoest. De electrische gemalen on-
om de nacht te gaan doorbrengen in
Seinpost.
Een etmaal rondgezwalkt.
Daar in Seinpost hebben de vis
sers hun geschiedenis verteld. Midden
op zee haa de motor van hun scheep
je het begeven, maar de beman
ning had kans gezien om ongeveer
zeven mijl uit de kust het anker uit
te werpen. Volgens berekening lagen
zij ongeveer ter hoogte van het Was-
senaarse Slag. Een nieuwe ramp
kwam echter, toen de ankerketting
doorbrak. Ongeveer een etmaal
richting, welke wind en stroom
verkozen. Vuurpijlen werden afge
stoken, het noodsein ging in top en
tenslotte stak men in de nacht lap
pen en papieren in brand om de aan
dacht te trekken van passerende
schepen. Het mocht niet baten. Toen
de storm opkwam werd het scheep
je opgepakt en op het strand ge
worpen.
Terwijl de zeelieden hun verhaal
deden, was buiten de storm uitge
groeid tot een orkaan. Op de Bou
levard kon men geen deur meer
openmaken en wie uit de achter-
deur glipte, om nog eens even bij
het strand te kijken, werd van de
weg geblazen of moest, omdat men
met geen mogelijkheid adem kon
halen, ijlings een andere richting
kiezen.
De nacht, die de kustbewoners heb-
ben doorgemaakt, is met geen pen te
beschrijven. De huizen stonden te
trillen op hun grondvesten en de
zee bulderde kwaadaardiger dan
ooit.
Boulevard, verdwenen.
Pas toen het licht werd, kon men
zich een idee gaan vormen van het
geen zich rond vijf uur nachts, toen
de orkaan op z'n hevigst was, had
afgespeeld. De zee heeft in Noord
wijk tot aan de terrassen van de
hotels gestaan, waar het een smeer
boel was van zand, teer en helm. Ook
het Palace;, Jein stond gedurende de
nacht blank.
Van de Schoolstraat af tot Palace
Hotel, een afstand van 4 a 500 me
ter, is de Boulevard weggeslagen, j
Op sommige plaatsen wist de zee 1
rond°de met touwen afgezette getrof- 1 Brittenburg staat alleen het woon-
fen plaatsen. In Seinpost was ook op gedeelte nog overeind. Van de ter
deze dag de bemanning van de red- rassen is niets meer te vinden en
dingboot aanwezig, thans nog ver- wanneer men op het strand staat,
sterkt met de Roode Kruis-colonne, ziet men slechts een bar, die zo'n
die gereed stond om bij de eerste j beetje in de lucht zweeft,
aanwijzingen hulp te gaan bieden. De muziektent we mogen wel
Urenlang zat men echter ie wach- j zeggen de trots van geheel Katwijk
ten zonder dat er iets vernomen werd. ligt bij stukjes en beetjes over
Toen kwam nlotseling het bericht, het strand verspreid en de stenen
dat er een Duitse tanker in nood ver- I muur, waarbinnen zich het publiek
keerde. Een paar mannen trokken er j bevond tijdens concerten, is in
op uit om poolshoogte te nemen en i mootjes gebroken. Het enige wat
na lang zoeken troffen zij een Duit- hier stand hield, is de uitspanning
se tanker aan, die 2 k.m. voorbij het De Zwaan. Vermoedelijk is dit te
Radiostation Nora met de voorsteven j danken aan het feit, dat aan de voet
slachtoffers te betreuren.
Zowel Oude Tonge als Nieuwe Tonge staan eveneens onder water Nadere
gegevens ontbreken. Ook Stad aan het Haringvliet is blank, doch er zijn
geen slachtoffers te betreuren.
In Middelharnis, dat gedeeltelijk onderwater staat, zijn zoals tot nu j Nabij Papendrecht, waar de rivie-
tne bekend tien personen aan het water ten slachtoffer gevallen. ren de Merwede en de Noord ineen-
De bevolking op het eiland is rustig. Er is geen directe behoefte aan j stromen is de dijk van de Alblasser-
levensmiddelen behoudens in Stellendam, en er is nog telefonisch verbin- j waard bezweken. Het water stroomt
j in enorme hoeveelheden door het gat,
I dat een breedte heeft van ongeveer
pen. Ongeveer 1500 huizen in Maas- j honderd meter, het Westelijke gedeel-
dïng met het vaste land.
DE STRIJD IN DORDRECHT.
Het gebied rondom Dordrecht is
ook ernstig geteisterd door het wa
ter. Meer dan de helft van de stad
Dordrecht werd overstroomd. Het
water drong vele huizen binnen. In
de 's Gravendeelse dijk die het eiland
van Dordrecht aar de westzijde be
schermt tegen de Dordtse Kil, is een
gat geslagen. De Noordendijk is over
spoeld. Evenals Li Dcrdt werden de
inwoners van Zwijndrecht ook ge
waarschuwd d.m.v. sirenes en klok
gelui. Omstreeks half vijf gistermor
gen voltrok zich het gruwelijk lot
van de stormvloed aan de Oude- en
lius Rutgers", een schip van 12QU
ton met 16 man aan boord. enigszins heeft gebroken.
De tanker had Zaterdagochtend de I „Wij hebben vannacht de angstig-
Nieuwe Waterweg moeten binnenlo- ste tijd beleefd, die we ons kunnen der Dubbeldam zijn onder water ge
heugen", vertellen de Katwijkers. 1 1 J- j::i- J'
„Het was 'n hels lawaai. De zee sloeg
met zulk een geweld op het wandel
pad en boven tegen de duinrand
aan, dat de opspattende golven to
renhoog het land in kwamen jagen.
Onafgebroken kletterden tonnen wa
ter tegen en zelfs over onze daken
heen.''
Bij Noordwijk werd een kotter, de „Oudorp 13" op het strand geworpen. De
bemanning bleef ongedeerd. Foto N. v. d. Horst.
spoeld. De wederkerende dijk van de
Eenclrc 'i'tr in de Hoekse
Waard is op drie plaatsen doorge
breken. In Numansdorp zijn twee
pck'ers, tezamen ongeveer 650 ha.
groot, ondergelopen. In de Torenstee-
polder (groot 1000 ha.) werden de
2000 bewoners grotendeels geëva
cueerd. Sliedrecht is practisch een
eiland geworden. De Alblasserwaard
is ondergelopen, doordat op twee
plaatsen de dijk is doorgebroken. On
geveer 1200 huizen in Sliedrecht
staan onder water, Ruim 1000 ha. van
de stad staat blank. Ook Papendrecht
(geheel geïsoleerd, zonder water,
licht en gas) Alblasserdam, Oud Al-
blas en Wijngaarden staan onder wa
ter. De polder: Het Zand, Burgemees-
ter-Crezeepolder en de polder voor
Dondersloot nabij Ridderkerk staan
blank, evenals de in dit gebied ge
legen gemeenten. Zwijndrecht, IJs
selmonde en Hendrik Ido Ambacht
hebben ernstige schade opgelopen.
De Krimpenerwaard is sinds 1916 niet
zo ernstig geteisterd als thans. De
dijk bij Krimpen aan de IJssel is op
vele plaatsen zwaar gehavend.
^Te- omstreeks middernacht scheen
de strijd in en om Dordrecht een
gunstige wending te nemen. De ga
ten in de dijken waren gedicht en de
hulptroepen verlieten het gebied om
elders assistentie te gaan bieden.
MAASSLUIS VERLOOR 1500
HUIZEN.
De Kappelpolder bij Maassluis is
in drie minuten onder water gelo-
sluis werden een prooi van het water
De Maasdijk is doorgebroken. Vele
fabrieken in Maassluis hebben gro
te schade opgelopen Ook in Vlaar-
dingen was de toestand critiek. Het
havengebied van Vlaardingen stond
geheel blank. Fabrieken liepen on
schatbare schade op. Het 8000 ton
metende passagiersschip ..Stad Vlaar
dingen" geraakte op drift, doch kon
tijdig weer aan de veilige touwen
worden gelegd. In Schiedam stond
het water tot aan de rand van de
sluisdeuren. Vele fabrieken en wo
ningen hebben waterschade opgelo
pen. In Rotterdam zijn verscheidene
stadsdelen overstroomd. Rotterdam
Zuid was alleen bereikbaar via de
autotunnel. De toegangen tot de
Maastunnels zijn met de vloedschot
ten beveiligd en lopen geen gevaar.
Opgeslagen goederen op de loswal-
len langs de rivier, dreven rond. Het
water heeft op drie plaatsen de Pas-
toriedijk te Pernis overstroomd. In
Pernis zelf was de toestand niet on
heilspellend. De .affinaderij van de
B.P.M. is wegens de grote waterscha
de geheel stil gelegd. De grote elec-
triciteitscentrale aan- de Gallileistraat
moest de stroomvoorziening staken.
Rotterdam is thans aangewezen op
de centrale aan de Schiehaven, die
echter door waterschade slechts met
twee machines kan werken.
Te Maassluis werd het stadsgedeel
te tussen de rivier en de dijk door
het water overrompeld. Ruim 1500
huizen staan diep in het water. Een
60-jarige vrouw, mej J. van den En-
de, verdronk in haar slaapkamer.
Een huisgenote kon zich op de zolder
in veiligheid brengen. Van een vijf
tal huizen stortten de voorgevels in.
Verscheidene polders overstroom
den. Aan de indusirieën werd grote
schade berokkend.
GEEN SLACHTOFFERS OP
ROZENBRUG.
Het eiland Rozenburg staat voor
te van de Alblasserwaard binnen. De
ze dijkdoorbraak heeft zich voltrok
ken tegenover Dordrecht. Ook de
Merwededijk op de giens van Giessen-
dam en Sliedrecht is doorgebroken.
Hier stroomt het water door een
gat var, 40 a 50 meter de Alblasser
waard binnen. Sliedrecht is practisch
geheel door het water geïsoleerd. Een
smalle strook is er droog. Oud Alblas
en Wijngaarden staan blank. Men ziet
geen kans de gaten in de dijken te
dichten.
In Sliedrecht is in de afgelopen
nacht een alleenwonende oude vrouw
verdronken. Zij is vermoedelijk door
het water overvallen. Zij heeft niet
meer om assistentie kunnen verzoe
ken.
In Papendrecht verdronk een baby
van 9 maanden. Ongeveer 1200 hui
zen in Sliedrecht staan geheel onder
water. Honderden stuks vee zijn op
centrale plaatsen bijeengebracht.
Veel vee is in dit gebied verdronken.
Volgens schatting staat in de ge
meente Sliedrecht een gebied var.- 900
a 1000 ha. onder water. De Slie-
drechtse Roode-Kruiscolonne werkte
onder hoogspanning om de talloze
dakloze gezinnen hulp te kunnen ver
lenen. Vele Sliedrechtenaren hebben
een onderkomen gezocht op de zol
ders. Bij een aantal lage huizen, waar
het water tot de zolders was geste
gen, heeft men de bewoners via het
dak moeten redden.
KREVIPENERWAARD.
De IJsseldijk bezweek .in de Krim
penerwaard nabii Ouderkerk. Het
water richtte ook hier enorme scha
de aan. Honderden huizen staan tot
de dakgoot in het water. Veel vee
ging verloren.
FILMREPORTAGE VAN DE RAMP
Polygoon-Profilty zal van heden af
in de Nederlandse bioscopen een uit-
70 pet. onder water. De kom van het gebreide filmreportage doen verto-
dnrn Rnzpnhnrrr ppMpt is. Hvnna Tn
dorp Rozenburg echter is droog. In
de dijk langs de Nieuwe WateVweg
zijn twee gaten geslagen van 60 en
40 meter breed. De bevolking is niet
geëvacueerd en er zijn geen ongeval
len voorgekomen. Van het grote vee
zyn 10 koeien verloren gegaan. Po
gingen worden in bet werk gesteld
om de gaten in de dijk provisorisch te
dichten.
nen van de watersnood die ons land
heeft getroffen. Acht volledig uit
geruste equipes zijn gisteren en van
nacht onafgebroken in de weer ge
weest om voor binnen- en buiten
land deze reportage te maken. Van
daag zijn opnieuw zes equipes uitge
stuurd om de gevolgen van de na
tionale ramp ook vanuit de lucht op
de film vast te leggen.
