[ONDERDEN HOLLANDERS VOCHTEN
EEN WANHOPIGE STRIJD
Duizenden huizen langs de
Waterweg overstroomd
De schade bedraagt tientallen
millioenen guldens
IN WEST-BRABANT ZIJN
TIENTALLEN DODEN
Roode Kruis mobiliseert
Tienduizenden zakken zand vormden
munitie
de
Mogelijk zwaarst getroffen streek
DAPPER TEXEL
HET VADERLAND
OCHTENDBLAD 2 FEBRUARI 1953
Met een lege maag soppend in de klei
Al vroeg1 Zondagmorgen reden wü jn behoorlijk tempo richting Rotterdam.
Weinig bijzonders valt er op de Rijksstraatweg te zien, in feite niets, wat afwijkt
van de normale toestand op een regenachtige dag. Maar in Zwijndrecht en Dor
drecht hebben enkele uren te voren de sirenes van alle fabrieken geloeid en de
kerkklokken ten teken van nood geluid. Wij rijden derhalve onder ons loeiend
linnen dak in de wetenschap, dat wat verder Zuidelijk, honderden, ja duizenden
mensen vechten tegen het met geweld binnengestuwde water. Een stroom, die
bijna niet te stuiten zal blijken.
naar de Moerdijk. Daar behoeven we
niet naar toe
Het spoorwegverkeer ligt reeds lang
stil. Vierhonderd weerbaren zijn op de
dijken aan de slag. Licht floept uit, gas
druk valt weg, en in deze barre woes-
In Rotterdam reeds maken we kennis
met de eerste noodverschijnselen. De
Maastunnel weliswaar in prima berijd
bare staat, maar enkele kleinere viaduc
ten, o.a. bij de Hilledijk, zijn volgelopen.
Troosteloos gezicht. Voort naar Dor.
drech.t, waar we het relaas zullen horen
van de toestand en deze laatste in ogen
schouw zullen nemen. Het is druk in de
I straten. Overal treffen we lieden, die met
f alles wat als vervoermiddel dienst kan
I doen een goed heenkomen zoeken. In
Zwijndrecht is de toestand critiek. Nie
mand weet het ware te vertellen. De dijk
bij de Grote Lindt is doorgebroken! Maar
later blijkt, dat het water er alleen
overheen loopt en verscheidene vernie
lingen heeft aangericht. Het dijklichaam
zelf is nog behouden. Verward is de
situatie op die vroege Zondagmorgen.
Met man en macht is men doende de
dijken te versterken. Vrachtwagens met
zand en zandzakken rukken aan. 't Is
beter wat uit te wijken voor de chauf-
feurs van deze wagens, die, niets en
niemand ontziende, slechts één doel heb-
ben: naar de dijken!
Van de Noordzijde stroomt het water
Dordt binnen. De Voorstraat staat onder
water, het Bagijnliof staat blank. De
politie heeft in allerijl het politiebureau
moeten verlaten en in een cafe onder
dak moeten vinden. Hoe lang zal het
duren voor dit café eveneens moet wor
den ontruimd. Niemand weet het. Voor
zover men veilig is, staart men met ont
zag naar het water, dat sedert de hoog
ste vloed van 1916 niet meer een derge
lijke woestenij heeft aangericht.
„Ik kom er nooit meer
Loven op"
Wij spreken een landbouwer aam, zo
maar, één van de vele, die wij zouden
künnen aanspreken en van wie allen wij
hetzelfde verhaal zouden horen. Het is
een barre en boze nacht geweest. Via
het zolderraam ben ik met mijn gezin
ontkomen in een roeiboot. Tientallen
koeien heb ik zien drijven, dood. Voor
millioenen schade moet er zijn. En
die is er ook, weten wij nu. Er zijn
nog achterblijvenden, die voorlopig vei
lig zijn, maar die bij het eerste sein ge
reed staan om te vertrekken. Ik had zo'n
vet varken staan, al mijn kippen zijn
verdronken. Hoe zal ik daar weer ooit
boven op komen. Je vertrekt wel van Het ergste heeft ongetwijfeld Maassluis
hier, maar je weet niet, hoe de zaken geieden. Door deze stad loopt een dijk
staan als je terugkomt. Zal je boerderijdie haar in tweeën deelt. Hieraan heb-
ondermijnd en weggespoeld zijn ben de bewoners van de landwaarts
tegenover Dordrecht. Papendrecht, Oud
Alblas en Wijngaarden staan blank. In
de afgelopen nacht is een alleenwonende
oude vrouw verdronken. Duizend hec
taren staan onder water alleen in Slie
drecht. Waterleiding is uitgevallen. Bij
Giessendam ook een gat in de dijk: 50
meter breed. Eenmaal die bres geslagen
zal het water weinig moeite hebben de
vrije loop te verbreden. De Sliedrechtse
Rode Kruis Colonne werkt onder hoog
spanning.
In Willemstad, veel Zuidelijker, is de
toestand al niet anders als overal elders
in deze contreien, als we de berichten,
die ons bereiken, geloven mogen. Ten O.
van Willemstad bij Nieuwe Sluis sloeg
het eerste gat in de dijk. Het plaatsje is
geheel geïsoleerd.
Voor wat de verdere toestand om Dor
drecht betreft moeten wij hier volstaan
met enkele opsommingen in vogelvlucht.
Overal immers hoorden we dezelfde ver
halen, overal was het dezelfde trieste
tenij van water is geen drinkwater te j aanblik,
vinden. Bij Ridderkerk en Bolnes zün in Ouderkerk waren 140 militairen en
zomerkaden weggeslagen. De werkers -m Krimpen nog eens 90 militairen aan
aan de dijken horen er van zoals wy er
van horen op dit moment en te verbete-
ner vechten zij door.tegen het water,
vóór mensenlevens. Slaap hehben deze
kerels nog niet gehad, voor eten is geen
tijd. In de kerken wordt gebeden voor
hun arbeid, voor de dijk.
Vanavond (Zondag) zal de toestand zo
zijn, dat wordt gevochten om het behoud
van de dijk aan de Noord. Bezwijkt deze,
dan is de ramp niet te overzien. Zwijn
drecht en Hendrik Ido Ambacht zullen
dan totaal worden verzwolgen. Voor het
echter zover is zal men ervoor vechten
Vechten zonder warme maaltijd en
straks zonder nachtrust.
Hopeloze toestand
Iets verder Oostelijk heeft de burge
meester van Sliedrecht voor de toestand
in zijn gemeente maar een woord: hope
loos De dijk van de Alblasserwaard is
met 100 meter geminderd, ongeveer
de dijken. Een d'oorbraak van 25 meter
voorkwam men echter niet en de Krim-
penerwaard liep langzaam vol. Bij Lek-
kerkenk was van een brede dijk nog
maar een meter over.
Extra laag water
Zaterdagavond om kwart over
elf is bij de Oranjesluizen te
Schellingwoude, de toegangspoort
tot Amsterdam van het IJselmeer,
de laagste waterstand sinds men
senheugenis geregistreerd, name
lijk 2.96 meter min N.A.P. Grote
stukken van het buiten-IJ lagen
droog en van het binnenkomen van
schepen was geen sprake.
In de loop van de nacht steeg
het water en tegen zeven uur Zon
dagmorgen was de toestand nor
maal.
Veel vee verdronken
VELEN MOESTEN IN NACHTGEWAAD
VLUCHTEN
Uitermate triest was gisteren Let beeld van de havensteden langs de
Nieuwe Waterweg. Duizenden huizen kwamen hier tet twee meter in het
water te staan en talrijke grote bedrijven zullen de eer9te weken stil moe
ten liggen om de schade te herstellen, welke in totaal vele millioenen zal
bedragen.
niemand,, die op dit verwarde
Zondagmorgenuur de man daarover iets
kan vertellen. Er wordt trouwens maar
met een half oor naar geluisterd, want
ieder heeft zijn eigen ellende beleefd en
beleeft die nog, elke minuut. Maar deze
stikdonkere, gure stormnacht zal voor
deze man de zwartste dag van zijn leven
blijven. En zo zal het voor velen zijn.
Vanavond (Zondag) geeft men alle
hoop op om de Biesbos watervrij te
houden. De in de Biesbos wonende land
bouwers hebben een veilig heenkomen
gezocht.
Critieke plaatsen zijn er ook in de
Noordendijk, die vooral op een plek bij
het „Vissertje" zeer zwak is. Als de dijk
het hier niet meer kan houden, zal heel
de gemeente Dubbeldam onderlopen.
Ook wordt dan de positie van de zoge
naamde Indische buuirt van Dordrecht
précair. De toestand van de spoorbanen
Dordrecht-Moerdijk en Do-rdrecht
Sliedrecht is zeer slecht. De masten van
de electrische bovenleidingen verzakken,
wat er op wijst, dat de spoordijk ernstig
is ondermijnd. De spoorbaan .tot Moer
dijk ligt, nadat zij de Wieldrechtsezee-
dijk heeft gekruist, onder water.
Dubbeldam
In- Dubbeldam treffen we een huiska
mer vol met daklozen. Het is een van de
weinige woningen aan de Wieldrechtse
dijk, de zo belangrijke dijk voor het
Dordreohtse eiland, die nog droog staat,
f We horen namen van polders, polders
en nog eens polders, waarvan wij voor
dien het bestaan niet wisten, doch die
nu op vreselijke wijze historie maken.
Alles ondergelopen: Nieuwe Beerpolder,
Prinsenipolder, Oude Dykpolder, 1200 ha
tezamen. Gemalen mag er niet worden,
want wanneer de ene polder water zou
gaan lozen zou dit ellende voor duizen
den anderen betekenen. Holland weet
met het water geen raad op dit moment.
Er is maar een roep: Vaartuigen
Mr J. A. H. J. v. d. Dussen, de burge
meester van Dordrecht, ontving ons gast
vrij. Niet in het stadhuis uiteraard, want
dat is slechts per roeiboot te bereiken.
Bij Sleeuwijk is de dijk van de Bakkers-
kil doorgebroken, wordt ons verteld. Het
water kolkt en vreet en zuigt aam de
dijken. Water, fel, ruw en niets ontziend.
Tot anderhalve meter hoogte jaagt het
over de grote betonweg en de spoorlijn
Het water is weg, na eerst grote
schade te hebben aangericht.
legen helft het te danken gehad, dat zij
geen schade hebben opgelopen, die aan
de andere helft van de stad is echter
enorm groot.
Tegen middernacht steeg het water op
de Nieuwe Waterweg reeds zo sterk, dat
gevreesd werd dat het met de komende
springvloed over de dijk van de Water
weg zou lopen. De politie en brandweer
alarmeerden direct de bewoners, doch
dit nam zoveel tijd in beslag, dat velen
eerst werden gewekt, toen ze niets meer
in veiligheid konden stellen.
Omstreeks twee uur 's nachts begon
het water over de dijk te stromen en
toen kwam het met een dergelijke on
gelofelijke snelheid en kracht de polder,
waarin dit deel van de stad ligt, binnen-
kolken, dat sommige straten in tien mi
nuten werden gevuld met een wilde
stroom van twee meter hoogte. In allerijl
werden de bewoners der benedenverdie
pingen bij bovenburen ondergebracht, er
viel toen niets meer te redden van het
meubilair. Doordat in het havenkwartier
ook veel pakhuizen en opslagplaatsen
liggen, waar vaten olie, haring, steenkool,
enz. werden overspoeld, werd het water
bedekt met een dikke vette laag, zodat
het meeste meubilair totaal bedorven
werd.
Zeer grote schade werd eveneens toe
gebracht aan de boerderijen die buiten
de stad in de polder lagen. De boeren
sneden hun vee los en zetten de stal
deuren open, in de hoop, dat de dieren
zelf nog zouden kunnen redden.
Inderdaad hebben vele koeien en paar
den half wadende en half zwemmende
de dijk bereikt en zich in veiligheid we
ten te stellen, doch cr zijn ook talrijke
dieren verdronken, vooral veel kleinvee.
By enkele kleine boerderijen kwam het
water zelfs tot op de zolders te staan,
zodat ook alle daar opgeslagen zaden cn
vruchten verloren zijn.
Grote ravage
Toen het water gistermorgen weer zo-
;r was gezakt, dat men over straat kon,
bleek eerst duidelijk, welk een gewel
dige ravage was aangericht.
In de benedenverdiepingen waren deu
ren en ramen ingeslagen, en waren de
kamers tot een ware ruïne geworden.
Nat en vuil wapperden overgordijnen en
vitrages met de harde stormvlagen heen
en weer, het behang hing aan flarden
aan de muren, stoelen en tafels lagen
kris-kras door en over elkaar, terwijl
alles bedekt was met een vies-vette laag.
In een groot kantoor was de vloer be
dekt met een tot pap geworden papier
massa, waarop een paar schrijfmachines
lagen en laden die uit de bureaux waren
gedreven. In het huis daarnaast waren
de deuren van een dressoir opengeslagen,
het glaswerk lag in stukken door de
kamer verbreid, terwijl op de tafel een
vogelkooitje stond met een verdronken
kanarie. Enkele huizen moesten worden
ontruimd, twee hiervan waren zo be
schadigd dat zij zijn ingestort.
Het is verwonderlijk dat deze ramp
niet vele honderden mensenlevens heeft
gekost. Het water kwam zo verrassend
snel opzetten, dat vele mensen zelfs hun
kleren in de onderlopende slaapkamers
moesten achterlaten. Toen men heden
morgen de balans begon op te maken,
verwachtte men dan ook ettelijke doden
te zullen moeten tellen. Doch het bleek,
dat alleen de 69-jarige huishoudster J.
van der End aan het Zandpad was ver
dronken. Zij heeft vermoedelijk geen tijd
meer gehad nog te vluchten, of is zo door
schrik verlamd geweest, dat zy geen kans
heeft gezien zich te redden.
Het ondergelopen stadsdeel van Maas
sluis is als het ware overspoeld met kor
te dunne plankjes, die tot de voorraad
hebben behoord van de vaten- en kisten
fabriek De Neef. De fabriek zelf staat
iets lager dan het omliggende terrein en
stond daardoor ook gisteren nog ruim
een meter in het water. Het zal vele
weken duren voor de schade aan ds ma
chines zal zijn hersteld en de fabriek
weer zal kunnen werken. Ook andere
fabrieken hebben grote schade opgelopen,
evenals de vele handelaren die hun ar
tikelen in pakhuizen hadden opgeslagen.
Grote partijen meel, tarwe, bonen, vis,
zuidvruchten, enz. zijn vernietigd. De
schade die hierdoor in Maassluis is aan
gericht, werd gistermorgen reeds op meer
dan vier millioen gulden geschat.
Spoordijk doorgebroken
In de loop van de nacht is buiten
Maassluis op enige plaatsen de spoordijk
doorgebroken, zodat de spoorlijn Schie
damHoek van Holland voorlopig niet
zal kunnen worden gebruikt. De spoor
wegen onderhielden op deze lijn gisteren
reeds een busdienst.
Doordat het zeewater ook in de reser
voirs en filters van de waterleiding is
gedrongen, had Maassluis gisteren geen
water, terwijl het deel dat ondergelopen
was geweest, ook zonder electriciteit zat.
Algemeen begon men gisteren in de
loop van de dag met het opruimen van de
ergste rommel. Overal waren gemeente
werklieden bezig met het herstel van
wegen waarin hier en daar grote gaten
waren gespoeld, terwijl de bewoners na
gingen wat er van hun bezittingen was
overgebleven. Ondanks al die drukte was
het verwonderlijk stil in dit deel van de
Ook Rijswijk biedt
helpende hand
Ook in Rijswijk is onder de voort
varende leiding van burgemeester drs
A. Th. Bogaardt een hulpactie op touw
gezet. Via de radiodistributie werden de
ingezetenen opgeroepen om zich vrijwil
lig beschikbaar te stellen voor hulpver
lening in de getroffen gebieden. De ge
hele Zondag door meldden zich tiental
len vrijwilligers op het gemeentehuis
aan, met het gevolg, dat 300 man naar
Hellevbetsluis, 50 man naar Heeruvliet
en 100 man naar Spijkenisse konden ver
trekken. Bij deze 450 hulpkrachten zijn
ook vele arbeiders van gemeentewer
ken. Verder werden gisteren vele vee
wagens, zandzakken en verdere hulp
middelen naar de noodgebieden gezon
den. Teneinde eventuele evaoué's te
kunnen herbergen, werden verschillende
lokaliteiten in de gemeente ontruimd. In
de loop van de dag worden twee col-,
lectes gehouden en een inzameling voor
■goederen. Om twee uur vanmiddag komt
de Rijswijkse raad in buitengewone ver
gadering bijeen. Uit Middelharnis is een
verzoek naar het vliegveld Ypenburg ge
zonden om een hefschroefvliegtuig te
zenden, aangezien op het dak van een
huis 11 personen in zeer ernstig gevaar
verkeerden. Helaas waren er nergens in
het land hefschroefivliegtuigen aanwezig.
Daarom heeft de burgemeester van Rijs
wijk zich onmiddellijk in verbinding ge
steld met de Sabena, de Belgische lucht
vaartmaatschappij, teneinde van deze
maatschappij hulp te verkrijgen. Later
zijn inderdaad uit België twee hef-
schro&fvliegtuigen naar MiddeDharnis ge
vlogen, waar de 'piloten rubberboten
hebben uitgeworpen.
De hulpverlening
HERSTEL ALLERERGSTE SCHADE
DUURT ENIGE MAANDEN
Nog steeds komen berichten binnen
omtrent de ramp. Mer verscheidene
plaatsen is de telefonische verbinding
uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk. Het
is dus volslagen onmogelijk zich een
denkbeeld te vormen omtrent de omvang
van de schade, die het water aan het
land heeft aangericht, evenmin is vast te
stellen hoe groot de financiële schade
il zijn.
Het ministerie van Verkeer en Water
staat begroot de schade op zeker tien
tallen millioenen. Zo spoedig mogelijk
zal met het herstel van de vernielde
dijken en wegen worden begonnen. Wan
neer met man en macht aan de vernielde
dijken wordt gewerkt, zal het allerergste
in enige maanden hersteld kunnen zijn.
Polderbesturen en waterschapsbesturen
zijn de aangewezenen om de dijken en
wegen weer in goede staat te brengen.
Maar aangenomen wordt dat, als een
beroep wordt gedaan op de Rijksoverheid
met het oog op het zeer bijzondere
karakter van deze ramp, financiële en
technische steun wel niet zal uitblijven.
Buitenland biedt steun
Met grote waardering maken wij mel
ding van betuigingen van medeleven en
stad. Het was of de mensen versuft wa
ren van het plotseling gebeuren dat hen
in deze onheilsnacht had getroffen. Men
hielp elkaar zoveel dit mogelijk was,
maar niemand sprak daarbij meer dan het
hoog nodige.
Ylaardingen had geluk
Het heeft weinig gescheeld of ook
Vlaardingen had het lot van Maassluis
gedeeld. Het water liep hier reeds over
de eerste sluis, doch gelukkig was de
tweede sluis iets hoger, zodat het op
dringende water daar tot staan kwam.
Het scheelde echter :i.h'.wcliiks vijftien
centimeter of bin
nengestroomd deel blank
hebben gezet.
Enkele terreinen buiten de stad en aan
de kant van de Waterweg zijn echter wel
overspoeld geweest Veel schade is aan
gericht aan het tankstation van de
B P.M., enkele kleine tanks zijn gaan drij
ven, uit een dezer tanks is de hierin op
geslagen gasolie gelekt, zodat het water
met deze licht brandbare stof werd be
dekt. Gelukkig heeft deze olie geen vlam
gevat, anders zou de ramp niet te over
zien zijn geweest.
Grote schade aan fabrieken
Bü de eerste Nederlandse Kunstmest-
fabriek die aan de Zuidelijke oever van
de Waterweg ligt, zijn de laag gelegen
opslagplaatsen ondergelopen, zodat dui
zenden tonnen kunstmest verloren zijn
gegaan. De schade bij deze fabriek wordt
reeds op meer dan een millioen gulden
geschat.
Ook de bedrijven van De Lever's Zeep
Maatschappij en de Rotterdamse Marga
rine Unie hebben veel schade opgelopen
door het vollopen van kelders en opslag
plaatsen.
De Schelde strandde
Doordat de Nieuwe Waterweg bij Hoek
van Holland zeer breed is, heeft men hier
geen last van overstromingen gehad. In
Vele ondergelopen plaatsen
M'et Zeeland behoort het aangrenzende
deel van Noord-Brabant ongetwijfeld tot
het zwaarst getroffen gebied. De ravage
is hier ontzettend en in de vele onder
gelopen polders drijven de dode lichamen
van honderden koeien en paarden.
Door de springvloed werd het water
van (wee kanten in de Eendracht ge
perst, zodat de dijk, due de landerijen
rond Halsteren en Nieuw Vossemeer
moest beschermen, op niet minder dan
acht plaatsen doorbrak en hef water zeer
snel die Theodoruspolder en de Auvergne-
po-lder binnenstroomde. De bewoners
werden in de vroege ochtenduren door
het water verrast en moesten de wijk
nemen op de zolders. Meer dan tien
boerderijen stortten na korte tijd in,
daar op dat moment niet voldoende boten
aanwezig waren, kwamen velen jammer
lijk in de golven om. In de gemeente
Halsteren worden 57 personen vermist;
het aantal doden werd gisteravond op ten
minste 35 geschat. Op het gemeentehuis
van Halsteren stelden de ministers Beel
en Witte zich gistermorgen persoonlijk
op de hoogte van de toestand. Zondag
middag vreesde men dat het stadje Steen
bergen door het water zou worden be
reikt.
1-Iet water, dat door het Volkerak en
het Haringvliet door de springvloed naar
binnen werd geperst, kwam in het Hol
landse Diep weer samen, en kreeg hier
zo'n kracht, dat de dijk aan weerszijden
van Willemstad doorbrak. Met grote
kracht baande het water, dat de 1200
inwoners van Willemstad in korte tijd
isoleerde, zioh een weg naar het Zuiden,
waar Zevenbergen spoedig overstroomd
werd door vluchtende boeren. Met een
speciale Dieseltrein werd tijdig een groot
aantal van hen naar Roosendaal
bracht, waar ze onderdak kregen in de
wachtkamers van het station N.S. Zeven
bergen is gedeeltelijk geëvacueerd.
In Willemstad viel kort na de door
braak de electriciteit uit; de noodtoe
stand werd afgekondigd. De bevolking,
ca. 1200 zielen, vluchtte op de zolders.
Ook Bergen op Zoom stroomde onder,
evenals Ossendreoht. Bij Waspik sloeg de
prov. weg door. In Hank en Dussen
vluchtten de mensen eveneens op de
zolders, Sint Pnilipsland werd geïsoleerd.
Het ergst scheen gisteravond de toe
stand echter te zijn in het zeer laag ge-
legen dorp Nieuw Vossemeer, Dit land-
arbeidersdorpje met 1700 inwoners aan
d'e Eendracht gelegen, was volkomen ge-
isoleerd. Door gebrek aan motorboten
kon geen contact met de bevolking wor
den verkregen. Van Steenbergen uit pro!
beerden genie en commandotroepen gis
teravond het dorp te bereiken.
Ook in Madèn en in Drun melen zijn
ca. 200 personen geïsoleerd. Bij Dintel-
oord braken verschillende dijken door.
Reeds werden hier drie lijken geborgen.
Boten ontbraken om de bevolking te red
den. Transport colonnes van het Roode
Kruis traden hier in actie. Nog gister
avond werden alle 1500 bewoners van
Fijnaart geëvaoueerd.
Burgers en militairen in Stolwijk een
drachtig in de hulpverlening.
de dijk aan de Berghaven is echter een
groot gat geslagen.
Zaterdagavond moesten de loodsdien-
sten reeds gestaakt worden. De Prinses
Beatrix van de Maatschappij Zeeland
liep nog wel binnen. Het gelukte echter
niet de boot aan de kade te meren. Uren
lang heeft men dit gepoogd, waarbij niet
minder dan 22 trossen braken. Toen is
het schip midden op stroom voor anker
gegaan. In de loop van de Zondag is het
naar Rotterdam opgevaren.
De sleepboot Schelde van L. Smit en
o's internationale sleepdienst die
Prinses Beatrix wilde helpen, werd door
de hoge golven en de orkaan op de Zui
delijke strekdam geworpen. Het schip
zat hier zo gevaarlijk, dat men voor het
leven van de 15 opvarenden vreesde. Di
rect voer daarom de reddingboot Presi
dent Jan Leis uit, die de bemanning
boord nam en veilig aan land bracht.
Toen gistermiddag de wind iets minder
sterk werd heeft de Leis een deel
de bemanning echter weer aan boord
van het schip gebracht, daar dit veiliger
bleek te zitten dan men eerst had
dacht.
e Engelse veerboot en de Duke of
York van de Harwichlijn slaagden er in
door het uitbrengen van een groot aan
tal trossen, aan de kade te blijven liggen.
Door het stoten van de schepen werd de
kade echter op vele plaatsen aanzienlijk
beschadigd.
De zandzuiger Ahoy die bij de Berg
haven lag, heeft het ook zwaar te ver
duren gehad, het vaartuig werd door het
stoten tegen de kade zwaar beschadigd
voer in de loop van de Zondag daarom
naar Rotterdam.
Schiedam en Pernis
Schiedam heeft ook schade opgelopen,
deze bleef echter beperkt tot die aan en
kele fabrieken en huizen die ondergelo
pen kelders kregen. Het Sterrebos heeft
enige uren geheel blank gestaan, De
grootste schade ilep de werf van Wilton.
Feijenoord op, waar de bouwput voor het
nieuwe droogdok geheel volliep.
De raffinaderijen in Pernis hebben bij
na geen schade opgelopen, doch het be
drijf moest gisteren toch worden stop
gezet. Het dorp Pernis is voor een deel
overstroomd geweest, hierbij werd schade
aan enkele huizen toegebracht.
aanbieding van hulp welke Nederland
uit het buitenland ontving.
De Amerikaanse ambassadeur, de heer
Selden Chapin, heeft aan de minister
president zijn hartelijk medeleven be
tuigd en daarbij medegedeeld, dat de
Amerikaanse regering hem gemachtigd
heeft aan de Nederlandse regering het
aanbod te doen om Amerikaanse mili
taire hulpmiddelen te harer beschikking
te stellen. De Canadese ambassadeur mr
Thomas Stone heeft na een bezoek aan
de geteisterde gebieden bekend gemaakt,
dat de Canadezen elke mogelijke hulp
zullen verlenen.
Onmiddtlljjk na de eerste berichten
over de nationale ramp is ook het ap
paraat van de Care de Amerikaan
se hulporganisatie in volle werking
getreden.
Reeds gistermorgen half elf werden
100 voedselpakketten van 15 kg elk en
65 deken-pakketten ter beschikking ge
steld.
De goederen worden in samenwerking
met het Ned. Roode Kruis uitgedeeld
en zijn in een cantinevvagen naar één van
de noodgebieden gebracht.
De CARE zal ook in het buitenland
een algemene inzameling houden voor
hulp aan de noodgebieden.
De heer Dronsart, dir.-gen. van het
Roode kruis van België, heeft het Ned.
Roode Kruis hulp aangeboden en ver
zoekt op te geven, op welke wijze deze
hulp kan worden geëffectueerd.
Het Duitse Roode Kruis zal in Den
Haag en Brussel vragen, of het van
dienst kan zijn bü het helpen van slacht
offers van de overstromingen. Het be
stuur van het 'Westduitse vakverbond,
dat zes millioen leden telt. zal Maandag
in Dusseldorp byeenkomen 'om te spre
ken over maatregelen om de slachtof
fers van de overstromingsrampen in
Nederland en België te helpen.
De provincie Zuid-Holland
In de provincie Zuid-Holland staat het
reddingswerk onder leiding van de
waarnemend commissaris der Koningin,
mr J. J. R. Schmal. Mr Kesper is nl.
met vacantie. Ter provinciale griffie
werd sinds Zaterdagnacht de gehele
Zondag gewerkt.
Aan de burgemeesters van 100 ge
meenten in het bedreigde gebied van
Zuid-Holland is een telegram met ver
zoek om opgave van eventuele noodza
kelijke bijstand en evacuatie gezonden.
De Eigen Vervoerders Organisatie
(E.V.O.) verzoekt haar leden in Den
Haag en omgeving, die hun bestelwa
gens van 1IVz ton ter beschikking
willen stellen, zich te wenden tot de
E. V. O., Stadhouderslaan 162, Telefoon
552273.
Voor opneming van kinderen uit be
dreigde gebieden kunnen door de mi
nister van O, K. en W. een aantal kam
pen „vorming buiten schoolverband" be
schikbaar worden gesteld.
De KNAC doet een beroep op alle
automobilisten om zich waar dit var
nut kan zijn ter beschikking te stellen
van de hulporganisaties, b. v. om de
noodzakelijke goederen als kleding e.d.
naar dë centrale punten te vervoeren.
Ook de B.B.N. stelt zich geheel be
schikbaar. Uit Indische Nederlanders en
uit de in de woonoorden verblijvende
Ambonnezen heeft zich een comité ge
vormd. Voorzitter is de oud-resident F
van Huls. Verder maken er deel van uit
de gen.-majoor b.d. P. Scholten, de ge-
neraal-majoor b.d. Engles, de heer Bar
re, de schout-bü-nacht b.d. Gauw, en de
heer Schilperoort.
De lust van instellingen en organisa
ties in ons land, die hulp aanboden is
verheugend groot en voortdurend ko
men berichten op onze schrijftafel van
velen die zich in het gelid van de hel
pende hand scharen. Wü zullen trachten
een overzicht te geven en maken bü
voorbaat excuus wanneer wü de een of
ander vergeten.
De raad van overleg, samengesteld
uit de Katholieke, de Christelüke vakbe
weging en het NVV heeft besloten,
door middel van het opwekken van
leden om enkele uren te gaan over wer
ken. te trachten een bedrag büeen te
kriigan. Hierover zal met de werkgever;
overleg worden gepleegd.
Limburg houdt een provinciale inza
meling en Maastricht heeft zün carna
valsviering afgelast.
ORKAAIS ES
SPRISGVLOED
Noodlottig samengaan
De grote watersnood die ons land
heeft geteisterd, is het gevolg van
een zeer noodlottige samenloop van
omstandigheden. Zelfs bü de aller
zwaarste herfststormen wordt zel
den een windsterkte van 10 be
reikt, doch Zaterdagavond en nacht
wakkerde de storm zelfs aan tot
de kracht 11, terwijl te Hoek van
Holland omstreeks twee uur
's nachts, zelfs windkracht 12 of or
kaan werd gemeten. Zaterdagmid
dag om 12.44 uur was het volle
maan. Enige tijd na volle maan
wordt de vloed extra hoog, deze
springvloed kwam Zaterdagnacht
om een uur of twee reeds flink
door en bereikte om een uur of
vier het hoogste punt. Door dit
samengaan van extra hoog water
met een orkaan uit het Zuidwesten
werd het water met geweldige
kracht ae zeegaten binnen gestuwd.
In de Zeeuwse wateren werd een
hoogte bereikt van meer dan een
halve meter boven het tot dien
geregistreerde punt.
In Hoek van Holland had men in
1894 een hoogste stand gemeten van
3.28 boven A.P., terwijl deze nu
3.40 boven A.P. was. In IJmuiden
waren deze cijfers 3.68 en 3.85 me
ter, Ook op de Waddenzee werden
ongekende waterhoogten gemeten,
bü Harlingen van 3.68 meter. De
tot nu hoogste stand was daar 3.19,
welke in 1936 werd bereikt.
De vloed welke Zondagmiddag
omstreeks 5 uur het hoogste punt
bereikte, was aanmerkelijk lager
dan de voorgaande, hoewel het
water aan de kust toch nog grote
hoogten bereikte. Dit werd op de
Nieuwe Waterweg bovendien nog
hoger door het vele afkomende
rivierwater, dat door het opstu
wende zeewater werd tegengehou
den. Het water zal nu niet meer
zo'n hoogte kunnen bereiken als
in de Zaterdagnacht.
Niet eigenmachtig optreden
Uit alle delen des lands komen mel
dingen binnen van groepen personen die
actief willen deelnemen aan de werk
zaamheden voortvloeiende uit de nood
toestand. Alhoewel deze daden van bur
gerzin op zeer hoge prijs worden gesteld
ordt men verzocht eventuele oproepen
om hulpverlening van de zode der over
heid af te wachten alvorens handelend
op te treden.
Padvinders en studenten
Op alle padvinders en padvindsters in
het gehele land van alle organisaties
wordt een beroep gedaan zich ter be
schikking te stellen voor de nationale
inzameling, die voor de geteisterde ge
bieden zal worden gehouden, waarbij zij
zich ondergeschikt dienen te weten aan
de van officiële zijde daartoe aangewezen
instanties.
De Utrechtse en Leidse studenten
ja, eerlijk, naar volgorde van binnen
komst boden hulp aan. In Utrecht
riep de senaat de studenten op zich bij
het Roode Kruis te melden Gistermid
dag zouden 250 studenten met door de
gemeente Utrecht meegegeven materiaal
in autobussen naar het Westland vertrek
ken om daar te helpen de dyken te dich
ten en te versterken.
Het Leidse studentencorps verzocht
alle studenten zich gereed te houden voor
hulpverlening en verzocht hun in Miner
va bijeen te komen.
Honderd Wageningse studenten hebben
gehoor gegeven aan de oproep tot hulp
verlening. Twee bussen met, studenten
zijn vertrokken, vermoedelyk naar Lage
Zwaluwe.
De Ned. Katholieke Middenstandsbond
heeft een actie ingezet onder het motto
„Bedrijfsleven helpt bedrijfsleven", om
de middenstandsbedrijven in de getroffen
gebieden te helpen. Het bondsbestuur
heeft duizend gulden gegeven.
Ook de Katholieke jongeren doen mee.
Diepe indruk op Antillen
De berichten over de overstromings
ramp maken op de Antillen zeer diepe
indruk.
Het medeleven is algemeen. Nog vóór
het comité van actie was opgericht, wa
ren er reeds zeventig duizend gulden
büeengebracht voor de hulpverlening.
Douanebeambten van de Ned. Antillen
hebben het geteisterde Willemstad gea
dopteerd. Zy zijn reeds begonnen met het
inzamelen van geld.
VOCHT VERGEEFS
Op Texel was de gehele mannelyke
bevolking boven 15 jaar Zaterdagnacht
en Zondag bezig met zandzakken de be
dreigde plekken, dan hier dan daar. te
versterken, wat helaas lang niet altijd
gelukte. De eerste polder, die hier geheel
onderliep, was de Eendraehtspolder in
het Noorden. De polder zal geheel op
nieuw moeten worden ingedijkt.
Een groep burgers werd door het bin
nenstromende water, dat achter hen
do'crbrak verrast, toen zy juist uit een
autobus stapten, die hen naar de be
dreigde plaats had gebracht. De auto
bus en de auto van een veehouder wer
den onmiddellyk weggespoeld. Vier per
sonen verloren het leven.
Tweehonderd man versterkten in al
lerijl de binnendijk tussen de ondergelo
pen polder en de Eierlandse polder, de
grootste polder van Texel. Met brand
weersirenes werden weerbare mannen
opgeroepen om een overstroming bij
Oudeschild, waar een sluisdeur weg
sloeg, tot zoklein mogelyke proporties
te beperken.
De gemeente 's Hertogenbosch heeft
gezorgd voor zandzakken voor Waal-
wü'k en Waspik en zes boten naar Din-
teloord gestuurd. Tevens zorgde de ge
meente voor materiaal, bestemd voor
noodverlichting in de getroffen gebie
den. Troepen zorgen voor de afvoer van
de burgerbevolking in de ondergelopen
polders.
Voedsel voor 2000 mensen
Reeds 6000 personen in actie
„Van vanmorgen vüf uur ben ik aan
de gang" zegt juffrouw Le Poutre, chef
van de voorlichting van het Ned. Roo
de Kruis. In de gang beneden en boven
en op de trappen krioelen jonge men
sen, overal in de ruime vertrekken is
men in actie om de vrijwilligers in te
schrijven.
„Het eerste bericht kwam van Nu-
mansdorp, daar zy'n twee düken door
gebroken, zitten de mensen op de hoog
ste verdieping en op de daken. Latei-
kwamen alarmerende berichten uit
Dirksland, en Goes. Vüf wagens zy»
uitgereden naar Halsteren, dat moeilük
te bereiken is omdat niet via de Moer-
dük gereden kan worden. Men moest de
route Utrecht-Den Bosch nemen. Zowel
het hoofdbestuur als de afd. Den Haag
is in touw. Het meeste werk hier bestaat
in het registreren van mensen die vrij
willig hulp komen aanbieden. Daar zy'n
frappante staaltjes van te vertellen:
tuinders uit Aalsmeer willen helpen om
djjken te versterken, er zün mensen die
vee willen drijven uit de bedreigde
bieden, verder doktoren, oud verpleeg
sters, padvinders en een merkwaardig
groot aantal die evacué's willen opne-
Om 1 uur gaf de radio het bericht
door, dat kleding voor de slachtoffers
bü de intendance kon worden gebracht.
Een half uur later stond er een hele
queu, Is dat niet geweldig?
Talloze firma's stellen auto's en vaar
tuigen ter beschikking. Een firma in
Herenveen stelde 600 schoppen beschik
baar. Ook mensen die een diploma
eerste hulp hebben komen zich aanmel
den. Jammer dat z\j zich vroeger niet
hebben opgegeven voor voorkomende
gevallen. Hier blykt nu hoe nuttig dit
geweest zou ztjn.
6000 Mensen zyn aan het werk. De
colonne Den Haag heeft voedsel voor
2000 personen verzameld. Naar Lekker-
kerk gingen 500 blikken soep, 2600
broden, 900 pakjes margarine, en 700
dekens. Daar was ook medische hulp
nodig.
In Stellendam verkeren mensen in
levensgevaar, volgens de berichten zyn
daar kinderen verdronken. Verschillende
rlaatsen zyn helaas onbereikbaar voor
ons, door het water."
Alarmtoestand afgekondigd
Nadat de geD. lt.-generaal L. H. van
Oyen, commandant van het Roode Kruis
Corps, Zondagochtend vroeg de dórec-
tour van het Roode Kruis, de heer Van
Emden, gewaarschuwd had, heeft laatst
genoemde onmiddellijk opdracht gege
ven, a1- vmtoestanden voor de colonnes
van het Roode Kruiscorps af te kondigen
voor Zuid-Holland, Zeeland, Noord-
Brabant en Noord-Holland. Via de radio
en telex werd dit doorgezonden. Het
commando hield voortdurend contact
met colonnecommandanten. Voedsel
voorraden zijn op de intendance gereed
gemaakt ter verzending. Alle Roode
Kruis-colonnes in Zuid-Holland stonden
gereed om, waar nodig, aan het werk
t gaan. Voorts heeft de D.U.W. hulp
aangeboden.
Inzameling van goederen
In overleg met de Centrale Evacuatie
commissie deelt het H.B. van het Roode
Kruis mede. gaarne bereid te zyn alle
goederen, die men ter beschikking zou
willen stellen voor de getroffenen bij de
watersnood, te ontvangen in de inten-
d'nee van het Ned. R.K. te 's-Graven-
hage, Fluwelen Burgwal 19.
