SPRINGVLOED TREFT ONS LAND
Woedende golven breken dijken
en overstromen 't land
Polders liepen onder, dijken
worden ernstig bedreigd
OPROEP AAN HET VOLK
VAN NEDERLAND
Koningin en kroonprinses
bezochten noodgebieden
Afnemende wind
Duizenden mensen in BrabantZeeland
en Zuid-Holland steeg water tot de lippen
BALANS VAN DE
SLACHTOFFERS
Zuid-Holland had een moeilijke Zondag
Helpende hand van
liet buitenland
Maandag 2 Februari 1953
3!et 3Smnmljiqf
Katholiek Dagblad voor Zuid-Holland
Achtste jaargang no. 235G
De Bilt verwacht aanvankelijk in het Zuiden en
Zuidwesten van het land krachtige, geleidelijk
verder afnemende wind tussen Noord-West en
Noord. Elders overwegend matige noordelijke
wind. Wisselend bewolkt met enkele buien. De
zelfde temperaturen als gisteren of iets lagere.
Directeur: C. M. Drabbe. Wnd-hoofdredacteur: Frans Plug Bur. Redactie/Advertentiën en Abonnementen: Riviervismarkt 2. Directie: Riviervismarkt 3a, Den Haag, Tel. 183580. Klachten over bezorging uitsl. van 6.307.30 uur 's avonds Tel. I
Abonnementsprijs p. w. 47 et; p. kw. ƒ5.95; p. post binnenl. p. kw. ƒ6.55 p. post buitenL p. kw. 8.55. Advert.: per mm. 27 ct. Familieberichten gereduceerde pr. Ingezonden Mededelingen 2 maal adv. tarief. Giro 401819.
De zware noodwester, die in de nacht van Zaterdag op Zondag de kust
beukte, heeft zeer ernstige gevolgen gehad. Een watersnood, waarbij die
van 1926, welke het land van Maas en Waal teisterde, wegvalt. Vannacht
om 1 uur waren reeds 138 doden te betreuren. Vele getroffenen, voor een
gedeelte weggevoerd uit de ondergelopen gebieden, vermissen nog dier
baren. Honderden stuks vee zijn omgekomen. Huizen en boerderijen zijn
weggevaagd. En velen, die gisteren nog niet uit hun benarde positie kon
den worden verlost, hebben een tweede angstige nacht moeten doorbren
gen, rondom in het kolkende vuile water, dat door de zee- en rivierdijken
is gebroken en de lage landen in beweging heeft gebracht. Onmenselijk
angstig is dat wachten in de nacht, op zolders, op daken, of zoals in
Stellendam, op Goeree, waar vertwijfelden hun vege lijf poogden te red
den in de toppen van de bomenHeroisch was de strijd van de red
ders tegen de duisternis en het verraderlijke water. Diep in de nacht voeren mannen van de
marine in boten door niemandsland naar deze vertwijfeld wachtenden.
Nood is neergedaald over ons vaderland.
Help, help direct. Krachten, machtiger dan welke machtconcentraties ook,
hebben in enkele uren tyds grote delen van ons land in rouw gedompeld. On
beschrijflijk is het leed, met geen mogelijkheid te overzien de materiële
schade welke met name het Westen van ons land is toegebracht.
Hulp is plicht. Onder deze tragische omstandigheden wordt voor de getrof
fen gebieden aan ieder Nederlander gevraagd: hulp in goederen, maar ook
en vooral, hulp in geld. Zeer veel geld om de geteisterde bronnen van onze
welvaart met de grootst mogelijke spoed te herstellen.
Tast diep in uw huidel, ook als dit een offer voor u mocht betekenen. Offer
in het diepe besef dat het gaat om uw medemensen, om uw vaderland en uit
eindelijk ook om uw eigen belang.
Doe het direct. Stort Uw bijdragen op postgiro 9575 van het
Nationaal Rampenfonds Den Haag of stuur een
postwissel naar het secretariaat: Statenlaan 81, Den Haag.
Kleren, dekens enzovoorts kunnen worden gezonden naar het Rode
Kruis, Fluwelenburgwal 19 in Den Haag.
Gelden voor het Nationaal Rampenfonds kunnen ook worden afgedragen
aan de volgende bureaux van „Het Binnenhof
Riviervismarkt 3a, Den Haag; Apeldoornselaan 201, Den Haag; Chr. van
SwoUstraat 6, Den Haag; Dr de Visserplein 8, Scheveningen; Herenstraat la,
Rijswijk; Parkweg 218, Voorburg; Hippolytusbuurt 26, Delft en verder bij de
plaatselijke agentschappen in West- en Delfland.
De gelden zullen gespecificeerd worden verantwoord.
Als eerste giften zün binnengekomen: ƒ250.van de redactie en het admi
nistratieve personeel van „Het Binnenhof"
Om 1 uur hedennacht was bekend, dat
138 slachtoffers van de stormvloed door
verdrinking om het leven zijn gekomen.
Hiervan waren er
40 bewoner van Goeree en Overflakkee
8 bewoner van Kruispolder
4 bewoner van Vlissingen
1 bewoner van Rotterdam
1 bewoner van Nieuwe Neuzenpolder
17 bewoner van Halsteren
5 bewoner van Hellevoetsluis
Rotterdam zuinig op
drinkwater
De drinkwaterleiding" van de gemeente
Rotterdam heeft al haar afnemers ver-
zocht, dus zowel de inwoners van Rotter
dam als die van Capelle aan de IJsel,
Delft, Nieuwekerk, Schiedam en Vlaar-
dingen en de andere door haar verzorgde
gebieden, in de komende dagen de grootst
mogelijke zuinigheid met het drinkwater
te betrachten.
4 bewoner
12 bewoner
13 bewoner
8 bewoner
4 bewoner
7 bewoner
3 bewoner
4 bewoner
3 bewoner
1 bewoner
1 bewoner
1 bewoner
1 bewoner
Texel
van Willemstad
van Moerdijk
van Hontenisse
van Krabbendijke
van 's-Gravendeel
van Dinteloord
van Terneuzen
van Stellendam en Middel-
harnis
van Hoedekenskerke
van Hondsbosse Zeewering
van Sliedrecht
van Maassluis
Golf van naastenliefde
Iedere Nederlander draagt
zijn steentje bij
De naastenliefde in ons volk is niet dood.
By al de ellende die over ons land is ge
komen, doet het warm aan dit te constate
ren. In dorpen en steden worden de handen
ineengeslagen om met giften in natura en
geld een dijk op te werpen tegen de vernie
lende kracht van het water. Zonder over
drijving kan men zeggen, dat heel ons volk
de strijd heeft aangebonden tegen onze al
oude vijand: het water.
Bij het Rode Kruishoofdkwartier in Den
Haag konden twaalf telefoontoestellen Zon
dagmorgen nauwelijks alle aanmeldingen
van vrijwilligers verwerken. Naast het op
vangen van deze aanmeldingen had men er
de handen vol met het coördineren van de
hulpacties van de Rode Kruiscolonnes. De
noodcolonne van het Rode Kruis is Zondag
ingezet bij Halsteren. De P.T.T., Spoorwe
gen en Van Gend en Loos zijn ook direct in
actie gekomen. Padvinders, de Stichting
1940-1954, U.V.V., Ambonezen en Indische
Nederlandei's, de vakbeweging, de K.N.A.C
de Nederlandse Bioscoopbond en tal van
andere instellingen en organisaties berei
den acties voor. Goede gaven worden ge
meld uit tal van steden. De Nederlandse
jeugdherbergcentrale heeft alle jeugdher-
gen beschikbaar gesteld voor dakloos ge
worden personen. Voor de opneming van
kinderen worden een aantal kampen van
„Vorming buiten schoolverband" beschik
baar gesteld.
De storm loodrecht op de kust. gepaard
gaande met het springtij in verband met
de nieuwe maan, heeft ongedachte fatale
gevolgen gehad. Op vele plaatsen bezwe
ken de dijken onder de druk van de stoot
kracht, die voor half vijf Zondagmorgen
op het hoogtepunt was. De eerste alarm
kreten werden gehoord uit Zwijndrecht
en Nieuwland. Een niet te tellen reeks
noodkreten volgden. Walcheren en Zuid-
Beveland, Zeeuws-Vlaanderen en West-
Brabant, Rotterdam en het eiland van
Dordrecht, Goeree en Overflakkee, de Al-
blasserwaard, de Krimpenerwaard, Maas
sluis, Scheveningen, Katwijk, Noordwjjk,
IJmuiden en Texel.
Het niet te stuiten water stroomde bin
nen, alles meeslepend op zijn weg. Spoor
banen werden aangevreten- het dek der
wegén'weggespoeld. Bomen en Ulegra.u-'
palen knapten onder de druk van storm
en water af. Mensen kwamen in levens
gevaar.
Velen vermoedden niets
~De Nederlanders buiten de noodgebieden
zijn, op uitzonderingen na, eerst laat op
de hoogte gekomen van de ramp, die over
de lage landen geslagen was. Maar toen
tegen de middag het besef van de ernst
der berichten doordrong, werd meer dan
spontaan gevolg gegeven aan de oproepen,
die reeds waren uitgegaan. Militairen met
verlof begaven zich met spoed naar hun
garnizoenen; alom boden vrijwilligers hun
diensten aan. Hulpcolonnes van het Rode
Kruis trokken naar de bedreigde plaat
sen.
Niet alleen koningin en kroonprinses be
gaven zich naar Zuidhollandse plaatsen om
zich op de hoogte te doen stellen van het
gebeurde. De ministers van Binnenlandse
Zaken, Verkeer en Waterstaat, Oorlog en
Marine, waren eveneens in de noodgebie
den. De Gedeputeerden van de provincie
Zuid-Holland, de heren Wittenberg en
Jansen Maneschijn maakten een tocht,
langs de Zuidhollandse plaatsen; de com
missaris van de koningin, mr L. A. Kes-
per, keerde direct van verlof terug en mr
Schmall belastte zich ter griffie in Den
Haag met de leiding van de centrale hulp
verlening.
Het was en het is nog niet te overzien,
welke plaatsen het zwaarst getroffen zijn.
Zeker is het 4500 zielen tellende Numans-
dorp in de Hoeksenwaard een daarvan. De
dijken zijn daar op verschillende plaatsen
doorgebroken en het water dat gisteren nog
40 centimeter steeg heeft een hoogte van
twee meter bereikt. Een 25 inwoners wor
den vermist. Aangenomen wordt, dat ver
scheidene inwoners zijn verdronken, onder
wie een gezin, bestaande uit man, vrouw
en tien kinderen. Drieduizend bewoners
zijn geëvacueerd naar omliggende dorpen
en voor het merendeel ondergebracht in
Klaaswaal. Tal van woningen zijn inge
stort.
In de vroege Maandagmorgen is nog
geen totaal overzicht over de rampspoed
te geven, al komt er tekening door de
lawine van trieste feiten, die bekend wor
den. Evenmin is te schaten, wat de schade
zal zyn, die door de watergolf is ontstaan.
Het departement van Verkeer en Water
staat schat deze op tientallen millioencn;
het is te vrezen, dat de schatting aan de
lage kant is.
John Foster Digiles, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, die op
rondreis door Europa momenteel met Stas-
sen dn Parijs vertoeft, heeft onmiddellijk
na het bekend worden van de ramp deel
neming betuigd aan zijn Nederlandse col
lega. Hij wendde zich eveneens tot de
ministers van Buitenlandse Zaken van
België en Engeland, welke landen ook ge
troffen zijn door de stormvloed. Het tele
gram zegt; „Ik ben diep verslagen door.
ZUID-HOLLAND, ZONDAGAVOND. Tegen het invallen van de
duisternis vechten op de dijk in Heerjansdam tientallen doodvermoeide
mannen fanatiek tegen het water, dat hen nog steeds bedreigt. Af en toe
moeten ze het werk even onderbreken, omdat een vrachtwagen nieuwe
zakken met zand komt brengen voor het ontstellende gat, dat hier en
ook op zovele andere plaatsen, in de dijk gevreten is door een tierende
watermassa. Soms strekken zij de pijnlijke ruggen, waarop de regen bij
bijna onverminderde kracht neerbeukt, even om wat vrouwen, kinderen,
mannen ook te laten passeren, tegen de wind in tornend met een klein,
schamel bezit in een kinderwagen of op een fiets. Onder geen voorwaarde
willen deze mensen met hun bagage nog eens doormaken wat zij in deze
nacht van Zaterdag op Zondag hebben moeten doorstaan.
Eilanden bij Rotterdam
één grote watervlakte
En zoals men liier in Heerjansdam
werkt en vlucht, zo werkt en vlucht men
in tientallen dorpen en steden van deze
provincie. Voorzover men tenminste niet
geheel door het water is ingesloten en
men op zolders en in bomen, waaromheen
verdronken vee en huisdieren drijven, hulp
van bulten moet afwachten, hulp, die men
graag wil bieden doch wier verstrekking
ook zo moeilyk is.
Het is niet eenvoudig' de dorpen en
steden van Zuid-Holland te bereiken.
Maassluis immers stond in de afgelopen
nacht miDstens voor de helft onder water;
deze helft ligt in de havenwijk. Zeker
1500 woningen hadden twee meter water
in huis staan. Fabrieken stroomden onder
een kistenfabriek vond zijn voorraden
in de loop van de dag overal, behalve op
zijn werf. Waterkeringsmuren braken door
alsof ze van karton waren, drie huizen
stortten in als had een kind ze gebouwd.
Polders liepen onder, andere dijken
waaronder de spoordijk werden ernstig
bedreigd, In nachtgewaad zag men de
mensen over de straten hollen en huisraad
bij de bovenburen in veiligheid brengen.
En het zoute water, waarop een vieze laag
olie dreef, bleef maar stijgen. Totdat het
ongeveer twee meter hoog stond.
Dat was om drie uur vannacht. Oudere
Dat was om drie uur Zaterdagnacht.
Oudere mensen uit Maassluis vertelden ons
van de hoge waterstand in 1894, toen hun
gemeente ook zo geteisterd werd. Maar des
nachts stond het water al 30 centimeter
hogerToen het water wegstroomde,
langzaam, zo treiterend langzaam, moest
men ontdekken, dat een bijna 70-jarige
huishoudster, mej. J. van der End, om het
leven gekomen was. Zij was al enige tijd
bedlegerig. Het water moet haar verrast
hebben; toen ze uit bed gestapt is heeft
de kracht niet meer kunnen opbrengen
om zich naar buiten te begeven.
Ook de bassins van de waterleiding lier
pen onder, zodat men ondanks het vele
water zonder water kwam te zitten. In
de loop van de Zondag kwamen steeds
weer tankauto's water aanvoeren, waar
van men mondjesmaat gebruik mocht
maken. En terwijl men alles zo goed en
zo kwaad mogelijk herstelde en opruimde,
vreesde men alweer voor de nieuwe vloed.
Om zes uur gisteravond was die; het water
kwam nu niet zo hoog en de versterkingen,
die ijlings waren aangebracht, bleken het
te houden. De burgemeester sprak tegen
over ons dan ook over een stabiele toe
stand.
Eiland van Dordrecht in gevaar
Ook over Zwijndrecht luidden vannacht
de noodklokken. Het vele water, dat wild
door de straten spoelde, deed dan ook het
ergste veronderstellen. Met man en macht
zwoegde men ook hier om de situatie
meester te worden. En dat lukte. Toen
de zaak wat overzichtelijker werd. bleek
dat de dijk het gehouden had, zij het dan
dat het overstromende water talrijke gaten
geslagen had. Door de decimeters hoge
(Zie verder pag. 5, onderaan
Ten Zuiden van Dordrecht werd de grote
Rijksweg naar de Moerdijk over
stroomd; de spoorlijn werd hier door
het water verzwolgen. Opname van de
watervlakte met richtingaanwijzers naar
Dordrecht en Rotterdam voor de on
zichtbare weg, welke anders zo druk
bereden wordt. Onder: Met behulp
van Ducks evacueert het corps Ponton
niers de bedreigde bevolking van
Raamsdonckveer
de ramp, die uw land zo plotseling heeft
getroffen. Mijn regering zoekt onverwijld
naar middelen om doeltreffende hulp te
verlenen. Ik bid, dat het ergste voorbij is
en dat veel van het lijden verlicht moge
zijn als ik U binnen enkele dagen zal ont
moeten."
Meer dan ooit,
één volk
OP hardhandige wijze is Nederland wak
ker geschud uit de rust waarin het
zich had opgemaakt de Zondag van 1
Februari te vieren. Het was alsof de ele
menten waarop het zo- menig fiere over
winning behaald heeft water en wind
hadden samengezworen om te laten
zien, dat zelfs de meest noeste arbeid en
moderne middelen van de techniek niet in
staat zijn hen beslisend te slaan.
Gevolg?
Rampspoed voor velen, ontzetting bij ons
allen. Ontzetting over de omvangrijke ver
woestingen welke aan één der meest vi
tale delen van ons land is toegebracht,
maar groter nog over het leed wat dui
zenden mensen in de bedreigde noodge
bieden van Zeeland, West-Brabant en
Holland heeft getroffen.
En nog treft; want op het ogenblik
waarop deze krant, verzamelstaat van
Jobstijdingen en menselijk leed van de per
sen draait, staan nog op vele plaatsen
mensen op het punt huis en have in de
steek te laten. Wijkend voor het water,
dat nu eens anders dan in de oorlogs
jaren 1944/'45 door eigen kracht een
machtige overwinning wist te boeken.
EEN overwinning, machtig maar tijdelijk.
Want met verenigde krachten zal Ne
derland, zwaar aangeslagen maar n->*
overmeesterd, zorgen, dat het water weef
teruggedrongen wordt. Evenzo als het za*
trachten het menselijk leed zo veel mog{>>
lijk te verzachten.
Hoe verdeeld ook als het leven van alle
dag gewoon zijn gang kan gaan, staat Ne
derland nu weer als één man gereed om,
wat zonder enige reserves een grote natio
nale ramp genoemd moet worden, te
keren. Dit vergt dan van ons allen zon
der enige uitzondering inspanning en
offervaardigheid. Daaraan mag zich thans
niemand onttrekken.
Nodig is nu een hulpactie welke door
alle Nederlanders die ook maar iets te mis
sen hebben, moet worden gesteund. Nodig
is ook, dat nu de krachten niet worden ver
splinterd. Zoals slechts gecoördineerde
inspanning afgelopen zes-en-dertig uur
moedige mannen en vrouwen in staat ge
steld heeft om mensenlevens te redden en
kostbaar land te behouden, dient ook de
sociale hulpverlening de campagne van
een verenigd volk te worden.
I vanmorgen in onze oxtra-editïe kunt
je-zen het kader op deze baeina „Oproep
aan het volk van Nederland". Geen op
roep mag vandaag aan de dag meer ge
wicht in de schaal leggen dan deze; nie
mand zal zich nu aan het daadwerkelijk
betonen van naasteliefde kunnen ontrek
ken.
Gelijk haar vereerde moeder in het ver
leden, meer dan eens, juist in het uur van
nood bijzonder bewees landsvrouwe te
zijn, stond ook hare majesteit koningin
Juliana gisteren met haar dochter onmid
dellijk gereed om zwaargetroffen polder
streken persoonlijk te bezoeken. Moge de
eenheid waarvan zij het voor Nederland
zo kostbare symbool is, zich komende we
ken daadwerkelijk tonen in een volk, dat
vóór alles denkt aan leed verzachten en
herwinnen wat verloren ging.
Dat kunnen w\j niet zonder een vast
vertrouwen op God, Die voor vele Neder
landers meer dan zij wellicht ooit besef
ten de Trooster en het Licht zal zijn. La
ten wij tenslotte, en vooral niet in de laat
ste plaats, allen die in binnen- en buiten
land dit voor het Europa rond de Noord
zee zo rampzalige uur het leven lieten, in
Zijn onuitputtelijke goedheid aanbevelen.
Prins vernam de
romp in New York
Hare majesteit koningin Juliana
heeft Zondagmiddag, tezamen met
prinses Beatrix, een bezoek gebracht
aan de Krimpenerwaard. Hare
majesteit was voornemens door te
rijden naar Zeeland, doch dit bleek
onmogelijk te zijn door overbezet
ting der wegen als gevolg van plaat
selijke evacuaties. Prinses Wilhel-
mina is van plan vandaag en mor
gen een bezoek te brengen aan de
door watersnood getroffen gebieden
in Zeeland.
In New York vernam prins Bernhard in
de namiddag welk een ramp zijn land ge
troffen had. „Dit is wel het ergste wat
had kunnen gebeuren", was de eerste
reactie van Zijne Koninklijke Hoogheid.
„Juist nu Nederland er weer boven op
kwam en op eigen benen kon staan, moest
dit gebeuren. En het allerergste is het ver
lies aan mensenlevens. Maar Nederland
heeft altijd tegen het water moeten strij
den. Wij zullen ook deze ramp bekampen
en te boven komen, gelijk we in het ver
leden hebben gedaan".
Desgevraagd verklaarde prins Bernhard
die in New York ons land vertegen
woordigt bij de feestelijkheden ter herden
king van het 300-jarig bestaan der stad
dat hü nog geen veranderingen heeft
gebracht in zijn plannen. Hij wacht in deze
op nadere berichten uit Soestdijk.
Dinsdag regeringsverklaring
Minister-president dr Drees heeft, naar
aanleiding van een verzoek van dr Kor-
tenhorst als voorzitter der Tweede Kamer,
laten weten dat hij Dinsdag namens de
regering een verklaring zal afleggen,
waarna de leden in de gelegenheid wor
den gesteld om eventuele vragen te stel
len,
Dr Drees was Zondagmorgen in Dor
drecht. Ook de minister van Verkeer en
Waterstaat, mr Algera, bracht met de di
recteur van de Rijkswaterstaat, ir Maris,
een bezoek aan Dordrecht. Prof. Beel, de
minister van Binnenlandse Zaken, begaf
zich langs een omweg naar het noodge-
bied bij Halsteren (West-Brabant). Beide
ministers zouden proberen ook persoon
lijk de situatie in Zeeland op te nemen.
Zondagavond heeft mr Algera met een
aantal autoriteiten de situatie besproken,
die ontstaan is door de watersnood. Er
werden maatregelen beraamd om de ge
troffen gebieden met spoed te hulp te ko
men; zo werden o.m. vele vrijwilligers
naar de rampgebieden gezonden.
Ons land heeft in deze moeilijke
uren ondervonden, dat het vrienden
heeft in het buitenland. Canadezen,
Amerikanen, Fransen en zelfs En
gelsen, die toch in hun eigen land
zo zwaar getroffen zijn, hebben
spontaan hun hulp aangeboden. Ook
uit Duitsland komen blijken van
medeleven.
In Den Haag hebben de ambassadeurs
van Amerika en Canada en de Britse
zaakgelastigde de steun aangeboden van
de Amerikaanse, Canadese en Britse legers
in Duitsland. De Britse admiraliteit zal
Maandag tien helicopters zenden voor de
hulpverlening aan de getroffen gebieden.
Frankrijk heeft twee genie-bataljons aan
geboden. De burgemeesters van Duisburg
en Dusseldorf hebben hun goede diensten
aan Rotterdam geoffreerd en hun medele
ven met de ramp betuigd. Een bijzonder
sympathiek gebaar kwam van de Belgi
sche piloot Gerard Tremmeroe, die Zon
dagavond met z\jn helicopter van Brus
sel naar Schiphol is komen vliegen om
aan het reddingswerk deel te nemen. Deze
tocht in do storm '"o niet zinder gevaas
i voor de lichte helicopter.
