Berooid, maar uit de Russische greep,
genoot hij van z'n
erwtensoep!
GRIEP
E33T
Eindeloze file golft gebouw van
registratiebureau binnen
het
pas op
voor
hinderlijke
luchtjes
yttlontteA #1
Vele kilometers spoorbaan
zijn onberijdbaar
Griep-
Stelpt Siroop
mmm
Van het erf van School en Kerk
Het lied der aethergolven
Toch is het zo
4
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
Vluchtelingen klagen hun leed
(Van onze speciale verslaggever)
ER ZIJN in de, in tweeën gesneden voormalige hoofdstad van het
Duitse rijk weer twaalfhonderd mannen, vrouwen en kinderen
geconstateerd. De Oostduitse bladen, die
gister nog schreven dat in Januari 3000
„saboteurs" naar West-Berlijn waren uit
geweken, zijn opeens alarm gaan slaan en
dringen nu aan op strengere controle
maatregelen.
Maar die mensen die nu in West-Ber
lijn- zitten, wat vinden zij er Vier' en
dertig verblijfplaatsen wa-ar zij met
20.000 mannen, vrouwen en kin-deren bij.
;en zijn.
v i i j i i I Aan de Citadellenweg staat een oude,
omnengeicomen. Aij bezaten veelal de kleren, die zi] droegen. Sommigen uitgebrande fabriek. Op 14 December
hadden een koffer bij zich met wat lijfgoed. Anderen ten hoogste duizend I was het nog een ruïne met een dak er
Oostmark, die hier 170 Westmark waard zijn. Maar allen hadden zij dei bove"; Da,t dak het gebouw tot
i i vluchtelingenkamp gemaakt. Er zijn ka-
kersverse herinnering aan wat achter hen ligt: een grote boerderij. chels ingesleept. ruiten zijn gedicht, het
met vee en machines, die zij achterlieten, een bedrijf waarin hun vader' licht is hersteld, stroozakken aangevoerd
reeds goede zaken deed en dat ze voor hun kinderen bestemd cn ziJn n]e"sen gekomen. De matras-
hadden. Woensdag waren het 1923 vluchtelingen die naar Berlijn kwa-j ^"len^en" zitten daarop6 mannen,Vvrou-
men; Dinsdag 1533 en Maandag 1854. De maand Januari, die nu voorbij i wen en kinderen gezinsgewijs bijeen,
is, zal alle records aan vluchtelingen-aantallen slaan. In de Kuno 's Nachts zijn er aparte verblijfplaatsen
Fischerstrasse, waar alls vluchtelingen zich moeten melden om geregis-; .'bS in" de°mod.
treerd te worden, verwacht men, alleen over de maand Januari 22.000 der op slofjes en kapotte schoenen
vluchtelingen te zullen boeken. In December waren het er 15787.
Rttccod T rrrrf niet erken-d is? Hij verliet de Oostelijke
"UÖÖC" zóne van Duitsland omdat hij van het
bedrag dat de ba-n-k hem uitkeerde a-Is
rente van zijn uiteraard geblokkeerde en
min of meer geconfiskeerde kapitaal niet
kon rondkomen. Hoewel dat in zekere
zin ook levensgevaar betekent, werd hij
echter niet direct bedreigd en daarom
achtte men zijn vlucht niet gemotiveerd.
die vele
relaties in het Westen heeft en wiens
zoon een heel goede betrekking ver bui-
maar gaan
I-n één van de weinige overgebleven café-
taria's op de Kurfüstendamm, die overi
gens, wat de lichtreclames betreft weer
een ouderwets aanzien heeft, stond dezer
dagen een gevluchte man uit Maagden-
burg erwtensoep te eten. Hij vertelde een; qmT wonder, dat deze man,
belangwekkend verhaal over zijn vlucht.
Verstopt in de slaapplaats van een regel, j
nen de jongste kinderen. Jonge meisjes,
die eigenlijk op een Mulo-school moesten
zitten-, hangen, leunend op elkaar, wat
rond. Jongens spelen kaart en in een j
havel-oze grijze gang staat, tegen een I
verveloze deur geleund, een troepje
vrouwen te snikken, Eén van haar de
vrouw van een „Oberlehrer" op een
middelbare school verloor deze nacht
haar vier-jarig zoontje. Hij was wat ziek
toen men vluchtte. Hij s-tierf in een Ber-
lijn6 ziekenhuis.
Snikkende vrouwen
matig op West-Berlijn rijdende vracht-, Dults;a„d bekleedt, alles op alles
auto, had hij de reis van zijn woonplaats zet)te om toch nog een erken-n-ing als Het beeld va-n die snikkende vrouwen
naar de vrijheid gemaakt. Als er op devluchteling te krijgen. Men zendt hem in die kale gang wil me niet meer uit
autoweg een Russische patrouille op-1 uiteraard niet terug, maar er moet een de gedachten. Evenmin als dat van die
dook, had de chauffeur hem weggewerkt i-egel zijn waarnaar men handelt. I kleine haveloze man in blauwe overall,
I die met zijn door de Russen totaal ver-
rOOr uG tWGGClQ melde vrouw en uitgemergelde kinde-
- ren hier eveneens zijn. Hij vertelde na-
maal veidiev&n melijk dat hij in 1940 parachutist was
•»tgeweest en tot de horde hoorde die Rot-
T binnen, het blijkt b,sprrag Hij heeft daarna soort_
eer, grote man te a.jn d,c een groene, be- ljjk0 stu,^ ^oet^n ïolbre„ge„ bovc„
V"k Frankrijk en Rusland. Mensen in die
oed_op tafel legt. I landen die verhaal zoeken voor hun door
de Duitsers aangedaan leed, kunnen hier
veel voldoening voor die gevoelens vin
den. Maar wie deze wrakken ziet en
deze stad zuchtend onder de last der
duizenden vluchtelingen en uit hun mond
hoort, welke zegeningen het communis
me de wereld brengen wil, die ervaart
op dit kleine eiland dat van alle kanten
bespoeüd wordt door de barbarij en de
wetteloosheid, dat vergelding nimmer
uit de handen van mensen komt.
onder balen en kisten. Zó was hij alle
controles gepasseerd en veilig, zij het
arm en berooid, in West-Berlijn aangeko
men, Hij had in Maagdenburg een
bloeiend bedrijf, met alles wat er in en
aan zat, achtergelaten en zijn haastige
vlucht was gemotiveerd: de overvalwa
gen van de geheime politie had voor
zijn deur gestaan. Door de achterdeur,
was hij ontkomen. Een mooi verhaa-I, dat HÜ heeft een Pommerense naa-m en
u doet vragen hoeveel vrachtwagens er vertelt meteen dat dit de tweede keer
dam wel niet op de vroegere Rijks-ijs da.t hij alles verliest. De eerste keer
hoofdstad moeten rijden om meer dan jn 1945, toen de Russen zijn eigenlijke
twintig duizend vluchtelingen in een bezit overstroomden. Hij vluchtte toen
maand over de zónesrens te brengen. j achter de Elbe en meende daar rad*
Fran Fisher, die hoofd van de afde-te Hij huurde een boerderij van
ling vluchtelingen van het Eerllj'nse»cht -eertig ha Maar de eigenaa,
hadakaataor van Sociale Zaken is. wai.!»™ w00n' de ama van
gert evenwel het verhaal van do Maag- Duitsland en dus werd de boerderij ont-
Senburgse heer te geloven. „Ja, de Ooat-, «d™1- Dc man toen zetboer worden
Duitse geheime politie is mal'' zegt z>j.i ee2 a™"e
„die laa-t een slachtoffer door de achter-'"'""
Wanneer men 's avonds nog kan ruiken dat U
kool. ui of gebakken vis hebt gegeten - of ais
bijvoorbeeld de tabakslucht van de vorige
avond 's morgens nog merkbaar is - dan
heeft U vergeten Air-Wiek te gebruiken.
Air-Wiek geeft de luchtjes geen kans, want het
bevat o.a. chloropbyl en zorgt voor
een steeds frisse
woning.
°0* MensH» EEN f"NE
Vraag uitsluitend de originele flacon Air-Wick a f. 2.40
Beioepingsweik
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Zwijndrec-ht (vac. J.
Godthelipt) W. L. Tukker te Delft; te
N. Dordrecht (toez.) N. Warns te Wan-
neperveen.
Benoemd: tot hulp. pred. te En
schede H. J. Nijland, voorheen voorgan
ger van de Evang. Ver. „Christen-dom".
Geref. Kerken
Aangenomen: naar Vl'euten-de
Meern. J. Banga can-d. te N. Bergum,
die bedankte voor Castricum H, Hugo-
waard, Heinkenszand, Numansdorp en
Woldendorp.
Gercf. Kerken (art. 31 K.O.)
Beroepen: te Rozenburg G. v. d.
Brink te Voorburg.
Geref. Gemeenten
Beroepen: te Aagtekerk'e H. van
Gi-Lst te Elspeet.
Gemeente mag niet
beroepen
De Ned. Hervormde Gemeente van
Hasselt, die reeds geruime tijd vacant is,
kan geen nieuwe predikant beroepen,
omdat zij een schuld van ƒ30.000 heeft
aan de Raad van Beheer op de predi-
kantstractementen, Hasselt is een van de
weinige gemeenten in de Ned. Herv,
Kerk, die tot voor kort geweigerd heb
ben de aanslag naar het reglement op de
predikantstractementen te voldoen. Met
verscheidene weigerachtige gemeenten
zijn in de loop van de tijd regelingen
getroffen, maar met Hasselt nog steeds
niet.
Treinverkeer ontwricht
Advertentie)
Voorkom bosmoUlngl
Ne.m Montl... het nieuwe
aangenaam van
Heem tijdig
deur ontkomen, als zij aan de voordeur
staat.
In wezen is de gehele situatie veel
ernstiger, dan zij hierboven werd ge
schilderd. Tot op dit ogenblik stellen de
Russische autoriteiten zich namelijk op
het standpunt: „Laten ze maar gaan, die
kapitalisten, boeren en intellectuelen.
Wij kunnen hen missen en in Berlijn
zullen ze er verschrikkelijk mee in hun
maag zitten". (De semi-officiële Oost
duitse „Berltoer Zeitun-g" lokt de vluch
telingen naar de Oostelijke zóne terug.
Red.). Als zij de mensen controleren
dan- is het alleen om na te gaan of en
hoeveel geld en sieraden zij meenemen
bij hun reis per trein of bus naar het
Westen. Wat zij ook vinden, al is het
maar honderd mark, wordt in beslag ge
nomen. In Berlijn wordt op het ogenblik
elke tweede ingezetene van regerings
wege ondersteund. Men zendt echter nie
mand, die komt, terug. Maar wat voor
problemen dat meebrengt heb ik van
daag kunnen zien.
Vreselijk leven
In één opzicht stemmen alle verhalen
van Duitse refugees uit het Oosten over.
een: het is er onmogelijk te leven. Enige
uren heb ik vanmiddag naast de ambte
naren gezeten die op hun bureau aan de
Kuno Fisoherstraat, nu al meer dan een
half jaar lang, dag in dag uit grote
stromen Vluchtelingen registreren en de
mensen naar de reden van hun vlucht
vragen. Het gebouw is uiteraard niet dp
de aanwezigheid van enige duizenden
mensen van de vroege morgen tot de late
avond, berekend. Trouwens, de vaste staf
ook niet. Sinds de grote vluchtelingen
stroom losbrak, heeft men daar het con
tinubedrijf ingevoerd. Van 's morgens
acht tot 's avonds tien wordt er aan één
stuk doorgewerkt.
De vluchtelingenstroom is eveneens
continu, een lange file golft het gebouw
binnen, de smalle trap op. Mannetje ach
ter mannetje gaat men naar boven langs
een stroom die, op gelijke wijze de trap
afgaat en het gebouw verlaat. Op alle
gangen staan, voor alle deuren, mannen,
vrouwen en kinderen. Dodelijk vermoei
de gezichten, uitgeteerde mensen, grijs
aards, jonge vrouwen, sterk gebouwde
boeren, mensen met hoeden en petten,
gehuld in bontjassen maar meer in
schamele kledingstukken, die herinne
ren aan de allereerste jaren na de be
vrijding in Nederland, toen daar nie
mand. nog iets goeds had. De schoenen
zijn meestal oud, afgetrapt en het bo
venleer is versleten. Sommige kinderen
zijn op geveerde pantoffels.
„Nummer 341" roept een stem van
achter een geopende deur. E-r komt een
heer binnen, die zijn hoed op tafel legt,
naam en woonplaats meedeelt en een
attest overlegt van een dokter. Daarin
wordt verklaard, dat zijn echtgenote niet
in één van de 34 met 20.000 vluchtelingen
gevulde kampen kan verblijven, omdat
zij maagpatiënte is. Hij komt dus in aan.
meriting voor bijzondere 9teun, die het
hem m-ogelijk maakt een kamer te huren.
Zijn kaart vermeldt, dat over zijn toe
lating in de Westelijke zóne van Berlijn
al besl-ist is: hij wordt niet als vluchte
ling erkend. Dat betekent, dat hij niet
naar West-Duitsland vervoerd kan wor
den en in West-Berlijn niet in aanmer
king komt voor het zoeken van werk.
Hij krijgt wel een ondersteuning, doch
hij moet evenals alle anderen een ver
klaring afleggen, dat hij weet, daarop
geen recht te hebben. En waarom hij
naar daarvan onteigend was, maar hij
gaf er de voorkeur aan, met vrouw en
vijf kinderen te vluchten.
Hij wordt straks natuurlijk wel als
vluchteling erkend, want hij heeft ge
weigerd mee te doen aa-n het volbrengen
van een onrechtmatige daad.
Hetzelfde is ook het geval met de
jongeman, die de grens overkwam omdat
de Oostduitse politie hem dwong, spion
nen-diensten te verrichten onder zijn
vrienden. En ook met de jonge boer die
een bedrijf van 44 ha. met zeven en
twingtig koeien, zeven paarden en
nieuwe machines in de sohureri'hèeft
moeten achterlaten, omdat men dat be
drijf wilde onteigenen en hem op grond
van de één of andere futiliteit bij de af
levering van producten wilde arresteren.
Men is daar, in de Oostelijke zóne va-n
Duitsland, maar zó een economisch mis
dadiger. De man die vijf varkens mestte
voor een boer en die beestjes dus aan
de consumptie onttrok, heeft te kiezen:
vluchten of tien jaar gevangenisstraf.
De boer heeft die straf al en diens
bedrijf is terstond onteigend. En de café
houder die buiten de hoeveelheid bier
die bij de ochtendcontrole in de pomp
zat, tóch nog bier verkocht, kan ook zijn
biczen wel pakken. Ook hij bestal de
staat. Zakenmensen krijgen geen kans
om iets -te verdienen. Zij betrekken hun
artikelen via een bank. Het geld dat zij
voor beuren, moet 's avonds weer bij
de bank gebracht worden en per week
kunnen zij een zeker bedrag halen, be
stemd voor levensonderhoud. Wie vier
honderd Mark extra haalt in een week,
kan het vergaan als de vrouw van de
zakenman die daar binnenkomt. Men
heeft haar niet alleen afgenomen wat zij
daar nog van dat bedrag overhad, doch
ook het ontbrekende opgespoord bij al
lerlei bedrijven en relaties waar het ge
bracht was.
Tien jaarwaarvoor
Het meest tragische geval is dat_ van
een jonge vtouw, wier man veroordeeld
werd tot tien jaar gevangenisstraf. Waar
voor? Wel, hij was benoemd tot beambte
in een nieuwe standplaats en vond in het
nieuwe kantoor, bij het openen van een
kast, een vuurwapen. Hij bracht het ter
stond naar de politie, maar de Russische
bezetting kreeg er lucht van, dat die en
die een vuurwapen had ingeleverd. Voor
zoiets krijgt men in de Oostelijke zóne
tien jaar gevangenisstraf. GenoegHet
is zo wel duidelijk dat het leven er niet
veel betekent. Na acht jaren bezetting
door Russische soldaten is het doodge
trapt, de mensen zijn het zat. Zij lopen
weg bij hopen tegelijk. En de Russen
laten hen gaan. Nog wel, maar vandaag
werd een nieuwe tactiek bij de Russen
Wij keken voor U
rond in Berlijn
Onze chef-reportage is een week
geleden naar Berlijn gevlogen, ten
einde voor ons blad zijn indrukken
weer te geven over de daar ont
stane situatie. West-Berlijn immers
wordt overstroomd van vluchtelin
gen uit de Oostelijke zóne van
Duitsland, in welk communistisch
gebied zij niet langer veilig zijn.
Zowel Reuter als Associated Press
hebben ons de politieke en econo
mische gevolgen van deze "massa
vlucht uit Oost-Duitsland toege
licht. Maar onze eigen correspon
dent heeft te Berlijn zelf aan
schouwd, hoe in eerste instantie de
stroom van vluchtelingen door de
autoriteiten wordt opgevangen en
hij heeft persoonlijk met de slacht
offers gesproken. Uit zijn betrouw
baar relaas blijkt, dat velen have
en goed verloren hebben en geheel
berooid, op de Westduitse, maar
ook internationale hulpverlening
zijn aangewezen. In dit verband
wijzen wij er nog op, hoe thans
van alle kanten steun geboden
wordt. De Nederlandse Hoge Com
missaris der V, N., mr G. J. van
Heuven Goedhart, heeft West-
Duitsland mede actieve hulp be
loofd om het hoofd te kunnen bie
den aan het nijpende vluchtelin
genprobleem, Wat zich in Neder
land tijdens de oorlogsjaren af
speelde, herhaalt zich thans in
Berlijn.
Gaten van samen 1.000 m in dam tussen
Zeeland en Noord-Brabant
Felle brand te Wognum
maakt slachtoffer
Door nog onbekende oorzaak zijn in
de nacht van Zaterdag op Zondag te
Wognuim (N.H.) het café De Vier Heems
kinderen en twee belendende boerderijen
uitgebrand. Een van de veehouders,
wiens huis door het vuur was aangetast,
is ter plaatse van schrik overleden, Tien
brandweercorpsen namen met ongeveer
120 spuitgasten deel aan de bestrijding
der vlammen, die door de orkaan hevig
werden aangewakkerd, Met moeite kon
men vier andere panden redden. Tegen
7 uur in de ochtend was men het vuur
meester.
Het treinverkeer was gisteren en gro
tendeels ook vandaag in het Westen en
Zuiden van ons land volkomen ontwricht.
Verscheidene lijnen zijn overspoeld en
onberijdbaar. Rotterdam is alleen te be
reiken via Den Haag. Reizigers van het
Westen naar het Zuiden en omgekeerd
reizen via Utrecht. Er is geen trein
verkeer mogelijk op de baanvakken
SchiedamHoek van Holland, Gouda
Rotterdam Maas, ZwijndrechtDor
drecht, GiessendamDordrecht, Giessen-
damSliedrecht, DordrechtLage-Zwa-
luwe, BredaLage-Zwaluwe en Bergen
op ZoomVlissingen. De schade aan de
lijnen loopt In de mïllioenen.
Zaterdagavond om kwart voor tien
raakte het baanvak DelftSchiedam
stroomloos, doordat jhet dak van een
goederenwagen tegen*"; dc; bovenleiding
was gewaaid! Onjsjflréejjg, kwart voor elf
werd door nog" onMplfjfy?"oi?rzaak ook
tussen Leiden en Bodègraven de boven
leiding defect. Tussen deze plaatsen
werden autobussen ingelegd.
In de Kreekrakdam, de verbinding
tussen Noord-Brabant en Zeeland, zijn
vier gaten van in totaal duizend meter
geslagen. In de Sloedam, de verbinding
tussen Zuid-Bcveland en Walcheren, is
een gat van 100 meter. Bij de Moerdijk-
brug is de baan over drie km ernstig
beschadigd. Tussen Bergen op Zoom en
Woensdrecht staat de baan over één km
onder water. Tussen Rilland-Bath en
Krabbendijke staat het water over een
lengte van vier km anderhalve meter
hoog boven het spoor. De treinen naar
Zeeland rijden niet verder dan tot Ber
gen op Zoom.
Het station Rotterdam-Maas staat on
der water. In Dordrecht is tussen het
station en de brug over de Merwede de
baan onderspoeld doordat het zand is
weggeslagen.
Waar de treinen nog rijden, zijn ze
veelal onherkenbaar door de bruingele
modder, die zelfs de ramen ondoorzich
tig heeft gemaakt.
Wegverkeer gestremd
Minister Algera heeft bekend gemaakt,
dat de volgende wegen voor doorgaand
verkeer zijn gestremd:
1. de weg Rotterdam—Breda, Rijks
weg 16, en wel van Dordrecht tot Zeven-
bergschehoek, waarin begrepen de brug
over het Hollandsch Diep bij Moerdijk:
2. het gedeelte van Rijksweg 15 van
Ridderkerk naar Gorinchem, van Alblas
serdam naar Hardinxveld.
t Actverten'ie)
nAnn NEEM DAN
DAR0 GRIEPPOEDERS
3. Rijksweg 27, UtrechtBreda, het
gedeelte bezuiden Gorinchem tot Oos
terhout.
4. uiteraard ook de Rijksweg 58, lo
pende door Zuid-Beveland en Walcheren.
Voorts zijn alle veerverblndingen over
de Westerschelde gestremd. In het voor
gaande is geen melding gemaakt van de
wegen van secundair belang in de over
stroomde gebieden.
Telefoon in de war
Ook het telefoonverkeer was vooral
gisteren hopeloos in de war. Allerlei op
roepen van en voor de overstromings
gebieden werden bekendgemaakt via
radio.
Het telefoonverkeer voor de Zuidelijke
provincies wordt in verband met de sto
ring op de lijn RotterdamBreda voor
een deel omgeleid via Utrecht en Den
Bosch. Ook het internationale verkeer
wordt zoveel mogelijk via deze lijn ver
werkt. Alle P.T.T.-kantoren en stations
in de getroffen of bedreigde gebieden
moeten dag en nacht geopend zijn.
De K.L.M.-diensten werden Zaterdag
en Zondagmorgen wegens het noodwee
beperkt, maar konden gistermiddag weer
gewoon worden uitgevoerd. Op Schiphol
heeft de storm geen schade aangericht.
(Advertentie)
HOESTBUIEN, VAST SLIJM
Eeuwfeest in Kampen
In Kampen is de eerste vergadering
gehouden van het voorlopig comité, dat
zich gevormd heeft om het eeuwfeest
van de Theologische Hogeschool der
Geref. Kerken (onderh. art. 31 K.O,) te
■ieren. De eigenlijke herdenking wil
oen overlaten aan curatoren en de com-
misie voor de schooldag. Het comité wil
een feestgave inzamelen. Voorzitter is
ds J, van Bruggen te Assen, secretaris
ds G. Visee te Kampen, penningmeester
J. Bos te Kampen en algemeen adjunct
ds F. de Vries van Den Haag-Oost. Aan
alle kerkeraden zal verzocht worden
een commissie of correspondent voor
deze zaak aan te wijzen.
Onderwijsbenoemingen
Benoemd tot hoofd te Rheezerveen F.
Postma te Smilde; tot onderwijzer(es)
te Harderwijk M. Conrads te Vrooms-
hoop, te Gauw (bij Sneek) J. Wouters
te Oudehorne, te Frieschepalen W. Ren-
kema te Midwolda, te Hoofddorp J. H,
Roelfsema te Amsterdam (tijd,); te Am
sterdam-Oost (ulo) A. Fledderus te Am
sterdam; te Utrecht (Vleutenseweg) A.
C. Lankreijer te Mijdrecht: te Amster-
dam-Watergraafsmeer (Kon. Wilhel-
minaschool) A. C. S. Pauli te Midden-
meer; te Eindhoven G. Visser te Rotter
dam; te Hantumhuizen C. Veltman te
Wierum.
De jaarvergadering van de Bond
voor Geref. Jeugdorganisatie wordt op
7 en 8 April in Zwolle gehouden.
Vrijdagmiddag opening
Atl. conferentie
De Atlantische Conferentie in de Rid
derzaal in Den Haag zal worden bijge
woond door een tiental gasten uit Frank
rijk, België, Engeland en de Verenigde
Staten. Er zijn geen Duitse vertegen
woordigers uitgenodigd. De conferentie
wordt Vrijdagmiddag door prof. mr R.
Kranenburg geopend, waarna een ple
naire vergadering zal worden gehouden.
Vrijdagavond zal dc conferentie zich in
een militaire, economische, politieke en
culturele sectie splitsen, waarop Zater
dag in een plenaire vergadering de re
sultaten van deze sectie-vergadering zul
len worden behandeld.
bij
Bijna 87.000 scholieren
ij V.H. en M.O.
Gunstige cij'fers voor het Prot.
Chr. onderwijs
Op 15 September waren bijna 87.000
scholieren ingeschreven aan 365 rijks-,
gemeen.teli.ike en bijzondere dagscholen
voor voorbereidend hoger en middel
baar onderwijs. Dit totaal (55.000 jongens
32.000 meisjes.) volgt de lessen in
4-365 klassen. Het aantal bijzondere scho
len overtreft het aantal openbare verre.
eerste klassen zitten 22.000 leer
lingen, in 852 tweede klassen 19.000, in
821 derde klassen 17.000, in 824 vierde
klassen 14.000 in 744 vijfde klassen 11.000
en in 235 zesde klassen 3300 meisjes en
jongens.
Dit jaar zullen om en bij 12,000 leerlin
gen eindexamen moeten doen. De totar
len aan de rijksscholen zijn 9700 leerlin
gen, gemeentelijke scholen 26.000, bij
zondere scholen 51.000 (Prot. Chr. 17.000,
R.-K. 26.000, overige 7500).
De school met het grootste aantal
leerlingen was het Christelijk Lyceum
in Amsterdam met 663 in 24 klassen. Bo
vendien waren er 14 scholen met 500 of
meer leerlingen. Het grootste aantal dag
scholen voor V.H. en M.O. vindt men in
Amsterdam en Den Haag, n.l. 28 (res-p.
9543 en 7933 leerlingen). Rotterdam heeft
21 scholen met 6159 leei-lingen.
in de drie grote steden bezoeken 23.635
leerlingen deze scholen, «at is ongeveer
een derde van het landelijke totaal.
Vorig jaar hebben 11.376 meisjes en
jongens eindexamen V.H. of M.O. ge
daan. Er slaagden 9682 (85 pet). Voor
H.B.S.-A slaagde 85 pet, voor HBS-B 83
pet, voor gymnasium-A 88 pet, voor
gymnasium-B 87 pet, voor M.M.S. 89
pet, handelsdagsohool met 3-j. cursus 88
pet, idem 4-jarige cursus 85 pet. Aan de
Prot. Chr. scholen slaagden 1932 van de
2203 candida'.en of 88 pet, een percentage
dat hoger is dan van de overige scholen
(rijks 81 pet, gemeentelijke 84, R.-K. 87,
overige 82 procent).
Ds J. Wesselink, Geref. predikant te
Doorn, gaat tegen 1 Juli met emeritaat.
Hij diende de kerken van Wateringen,
Alteveer, Schoonhoven, Eindhoven en
sedert April 1928 die van Doorn.
De jaarlijkse bondsdag van de Ned.
Bond van J.V. op GG wordt met Hemel
vaartsdag gehouden in vier gebouwen te
Zwolle. Thema van de dag zal zijn: Ge
reformeerde vroomheid.
Het ab-actiaat van de Chr. Geref.
Studentenbond is nu gevestigd: C. Lang
broek, Koningin Hortenselaan 5, Apel
doorn (vacantie-adres Huygensstraat 65,
IJmuiden).
Amerik. generaal Eddy
naar Den Haag
Generaal Mlaroton Eddy, opperbevel
hebber vain het Amerikaanse leger i-n
Europa, vertrok vanochtend vroeg per
vliegtuig uit Wiesbaden naar Den Haag
om .na te gaan, welke hulp de Ameri
kaanse militaire autoriteiten kunnen
verlenen bij de reddingswerkzaamheden
in de overstroomde Nederlandse ge
bieden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM, 31 Jan. V.U. Geslaagd voor
doet, ex. theologie P J N Smal, Pretoria (Z.-
Afr ds R Kooistra, 's Gravenhage cum
laude; voor cand. ex. theologie: J Wessel.
Leiden,
AMSTERDAM, 31 Jan. G.U. Geslaagd voor
cand. ex. economie D J Dekker, Haarlem, L
P de Jong, G J Jansen en Th BeeLs, Am
sterdam: voor cand. ex. psychologie G H
Nevenzeel, A'dam.
LEIDEN. 31 Jan. Geslaagd doet. ex. Indo
nesisch recht de heren H C Dubbeldam,
Dordrecht, H L C Schuttevaêr, Den Haag.
Liauw Sian Tek, Leiden; doet ex. klassieke
taal- en letterkunde H W Pleket, Rotterdam;
doet, ex. geneeskunde mej. P A de Kiefte,
Den Haag. idem de heren W A Engelbracht,
Wassenaar, H P Jeromiasse (cum laude) Den
Haag. A M Kaptijn, Leiden, H J S Kayser,
Amsterdam. C M Koning, Vlaardingen. A W
Peuchen, Den Haag en A Th Schweizer, Lei
der.; semi-arts-examen de heren J W v d
Reydt. Voorburg, F J Holland. Vrlezenveen.
R Vernie. Voorburg en H G J WiUighagen,
Den Haag: arts-examen de heren P. de Baan.
Den Haag, H van Houten, Den Haag en A P
Oliemans, Lelden.
UTRECHT, 30 Jan. Geslaagd voor cand ex
rechten: mej F J de Gier, Zundert, j'Th.
Kappehe, Hilversum; doet. ex. geneesk.: H
C P Bloembergen, Bilthoven. G H Hispen,
Utrecht, BEAM Janssens, Moergestel. P J
der Kinderen. Utrecht, W F M van Laar
hoven, Eindhoven, A M C M Schellen, Til
burg, C J M Simons, Gilze, A M Smeets,
Meersen, G Th M van Soest, Venlo, W H J
Verder, Vleuten. J Zuyderduyn, Woerden;
doet. ex. veeartsenijkunde: u Haije, A'dam,
J Hoving, Zutphen. S Piersma, St. Jacobipa-
rochie. K G Robijns, Apeldoorn, J H Sante-
"t1?! Tzummarum. F v d Veen, Blankenham.
J B Wichers, Borger (Dr.); cand, ex, genees
kunde: F A Schoenmaker, Kockengen.
DINSDAG 3 FEBRUARI
Hilversum I, 402 m. AVRO: 7.00 Nieuws
7.10 Gram VPRO: 7.50 Dagopening AVRO
8.00 Nieuws 8.15 Gram 9 00 Morgenwijding
9.15 Sionsliederen 9.25 Voor de vrouw 9.35
Gram 10.50 Voor de kleuters 11.00 Voor de
zieken 11,30 Tenor en piano (Piano-inter-
mezzi) 12.00 Lichte muziek 12.23 Voor het
platteland 12.40 Pianoduo 1,00 Nieuws
Metropole orkest en soliste 2.00 „Zeg e
Amerika2.30 Gram 2,40 Schoolradio 3.00
Gram 3.15 Voor dc vrouw 3.45 Gram 4.30
Voor de jeugd 5.30 Gram 5.45 Voor de jeugd
6.00 Nieuws 6.15 Piano 6.30 Reportage of
Gram 6.35 Orgel 6.50 „Paris vous parle" 6.55
Musette-orkest 7.20 Verzoekprogr 8.00 uur
Nieuws 8.05 Gev programma 9.15 Lichte mu
ziek 9.35 „Ik weet, ik weet wat U niet weet"
9.50 Dansmuziek 10 35 Gram 10,45 Buiten
lands overzicht 11.00 Nieuws 11.15 „New
York Calling" 11.20—12.00 Gram.
Hilversum II 298 m. KRO: 7.00 Nieuws 7.10
(Slotmaar dat is ook genoeg, want in Zijn hand rust is dan noch hij die plant iets, noch hij die nat
het lot van alle mensen en daar is ,-het veilig, maakt, maar God, die de wasdom geeft!"
Doch toen Maaskamp eergisteren het maandeüjk- De kerk is vol, zoals dat 's morgens haast Van de intree-preek zelf weet hij niet veel meer.
se bezoek aan de inrichting bracht, kwam hij altijd het geval is. Vooral sedert het vertrek De tekst laat hem echter niet los. Hij denkt er
terug met het blijde bericht, dat zijn zoon hem van Peet Meier zijn de plaatsen beter bezet dan aan met betrekking tot al die mensen, die daar
na al die maanden voor het eerst en vrij plot- voorheen, want velen, die .onder zijn invloed geen weer op hun gewone plaatsen zitten, terwijl de
seling had herkend. Ze hebben het nauwelijks kerk meer bezochten, zijn uit eigen beweging kerkeraad er aan wanhoopt of ze ooit terug zou-
kunnen geloven, de beide meisjes. Natuurlijk gaat teruggekeerd tot het geloof waarin ze werden den komen. Kan men hier niet met volle over-
Sophie er nu ook zo gauw mogelijk naar toe. Ze opgevoed. tuiging zeggen dat zij geplant en nat gemaakt
zal nog niet veel met hem kunnen praten, maar Maaskamps ogen gaan als vanzelf naar zijn hebben, maar dat het uiteindelijk toch van Bo-
oude plekje in de kerkeraadsbank. Daar zit nu ven gekomen is? Hij denkt er ook aan in verband
met de weduwe van Hoek, die de laatste maan-
dat is niet erg, als hij maar niet meer zo wezen
loos en onbestemd langs haar heen kijkt.
Ze kan het, terwijl ze daar naast de ruststoel
zit, niet laten om er met Wies over te beginnen.
Wie weet misschien krijgen ze Joost nog wel eer
der thuis dan ze gedacht hadden. En als hij dan
helemaal goed is en Wies eveneens haar oude
kracht terug heeft dan gaan ze trouwen, dat
spreekt. Maar zover kunnen ze eigenlijk nog niet
doordenken, al leeft in hun harten de hoop dat
het zo zal gaan.
Ze spreken ook over het kindje dat komen zal.
Die gebeurtenis is veel nader in 't zicht, waar
schijnlijk reeds over een maand. Als 't een jon
gen is wordt het een Joost, dat heeft Wies al
die zijn zoon niet kende
door
ANNIE
SANDERS
den geregeld in de kerk verschijnt en haar klei
ne meisjes bij Sophie op de Zondagschool heeft
gedaan. Daar heeft de oude dominee nog geplant,
en juffrouw Gevering misschien ook wel. Maar
God heeft de wasdom gegeven. En dat de oude
Kluis, nog enkele uren voor zijn dood, een kind
wegstuurde met twee weken huurwas dat Gods
werk niet, al was het voor 't oog van de wereld
dan maar een kleinigheid? 't Was toch een over
winning, zowel op zijn hoogmoed als op zijn dorst
naar geld.
Och, men kan zo nog een hele tijd doorgaan.
En laat Joost dan nog niet hersteld zijn en Wies
vooruit beslist. En mocht het een dochter we- de smid van het stadje, terwijl ook de plaats evenmin, laat er dan nog een wandelclub zijn
zen dan krijgt het de namen van de twee groot- van Egbert Kluis, in de bank achter de diake- Cn een overgeestelijk man als Johannes Geve
moeders. Als Joost voor die tijd nog eens thuis- nen, aan een ander verhuurd is. Dit laatste doet ring is God niet machtig om ook nu nog won-
??ein Ma!r ?at zal wel "iet gebeuren, vreemd aan, vooral bij de ouderen. Want al was deren te werken? Is Hij niet gisteren en heden
Ook Maaskamp denkt aan zijn jongen, terwijl de rentenier geen prettig man en heeft zijn heen- en tot in alle eeuwigheid dezelfde9
hij, tussen de andere mensen in, het kerkgebouw gaan de gemeenteleden voor 't grootste deel A,„ nn ao„rn„a
binnenstapt. Hij kan zijn gedachten niet losmaken onberoerd gelaten men was er door de lange fL
van het ontroerend moment, waarop Joost het jaren toch aan gewend geraakt, hem daar te vfn 7 i
zich eensklaps bewust scheen te worden, dat va- zien zitten. hem met de kinderen bij de uiteang heeft opge-
der bij hem was. De zusters waren bang voor Dominee Ruitenburg spreekt die morgen, met '^InÜ'n SLèr, VtfI«,.,,inder
te veel opwinding, daarom is hij niet lang ge- 't oog op het naderend Kerstfeest, over één van LlfJ ^1®^ fu Dlta thuis zo
bleven. Maar 't was toch het eerste teken van de adventsteksten. Doch Maaskamp zal zichzelf giaag zmgr 013 1 orSeJ.
beterschap, die tijding kon hij zijn huisgenoten later met schaamte bekennen, dat hij er maar Niets kan ik zonder U, 0 Heer!
alvast brengen. Of het weer helemaal zal worden heel weinig van opgevangen heeft. Hij is aldoor In Uw gemeenschap kiemt er leven,
als vroeger, en hoe het zal gaan wanneer hij bezig met een andere tekst, de tekst waarmee En levensvolheid, meer en meer.
straks grootvader is? De Here alleen weet het, dominee zijn werk in deze gemeente begon „Zo Ik kan mijzelf geen wasdom geven:
Gram 7,15 gymnastiek 7,30 Gram 7.45 Mor
gengebed 8.00 Nieuws 8,15 Gram 9,00 Voor
de huisvrouw 9.35 Gram 10.00 Voor de kleu
ters 10.15 Gram 11.00 Voor de vrouw 11,30
Schoolradio 12.03 Gram 12.55 Zonnewijzer
1.00 Nieuws 1.15 Actualiteiten 1.25 Lunch
concert 2.00 Klein koor 2.15 Symphonette-
orkest 2.45 Strijkorkest en solist 3.30 „Ben
je zestig?" 4.00 Voor de zieken 4.30 Zieken-
iof 5.00 Voor de jeugd 5.15 Felicitaties voor
de jeugd 5.45 Regeringsuitzending: drs B.
van Eldik: „De economische gevolgen van
de souvereiniteltsoverdracht" 6,00 Metropole
orkest 6.20 Sportpraatje 6,30 Voor jonge
mensen 6.52 Actualiteit. 7.00 Nws 7.10 Gram
7.15 „Uit het Boek der boeken" 7.30 Gram
8.25 De gewone man zegt er 't zijne van
8.30 „Het schoenmakersfeest". hoorspel 10.45
Avondgebed 11.00 Nieuws 11.1512,00 Gram
Engeland, BBC 330 m. 12,00 Schoolradii
I.00 Orgel 1.25 Voor dé arbeiders 1.55 Weer
berichten 2.00 Nieuws 2.10 Discussie c
actuele vraagstukken 2.55 Intermezzo 3.00
Schoolradio 4.00 Vespers 4.45 Causerie 5,00
Schots orkest 6,00 Voor de kinderen 6.55
Weerberichten 7.00 Nieuws 7.15 Sport 7.20
Anecdotes en muziek 8.00 Gev progr 8.30
Fragmenten „Call me Madam", muziekspel
9.00 Klankbeeld 10.00 Nieuws 10.1.5 Wereld
beschouwing 10.30 Gev progr 11.00 Discussie
i 1.30 Piano-recital 11.45 Parlementsoverzicht
12,000.03 Nieuws.
Engeland, BBC 1500 en 247 m. 12.00 Mrs
Dale's Dagboek 12,15 Lichte muziek 1.00 uur
Parlementsoverzicht 1,15 Vragenbcantwoor-
ding 1.45 Concert 2.45 Voor de kinderen 2.00
Voor de vrouw 4.00 Gev muziek 4.30 Orgel
4 45 Lichte muziek 5.15 Mrs Dale's Dagboek
5.30 Lichte muziek 6.00 Schots orkest 6 30
Verzoekprogr 7.15 Voor de jeugd 7.45 Hoor
spel 8.00 Nieuws 8.25 Sport 8.30 Hoorspel
9.00 Gev progr 10.00 Concert 11.00 Nieuws
II.20 Gev muziek 0.05 Voordracht 0.20 Lichte
muziek 0.561,00 Nieuws.
Frankrijk Nat. Progr. 347 m 12.30 Concert
I.00 Nieuws 1.45 Cellorecital 2.05 Pianoreci
tal 6.30 Amerikaanse uitzending 7.01 Gram
8.00 Kamermuziek 10.20 Hoorspel 11.20 Gram
II.46—12.00 Nieuws.
Brussel 324 m. 11.45 Gram 12.30 Weerbe
richten 12.34 Gram 12.50 Koersen 12,55 Gram
I.00 Nieuws 1.15 Gev muziek 2.00 School
radio 3.30 Electrisch orgelspel 4.00 Gram
4.30 Electrisch orgelspel 5.00 Nieuws 5.10 u
Gram 5.15 Voor de kleuters 5.30 Causerie
5.40 Gram 5.50 Boekbespreking 6.00 Voor de
jeugd 6.30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7.40
Gram 7.50 Causerie 8.00 Omroeporkest en
soliste 9.00 Gram 9.15 Ethntsche muziek 10.00
Nieuws 10.15 Dansmuziek 10.45 Gram 10.55—
II.00 Nieuws.
Brussel 484 m. 12.05 Omroeporkest 1.00 uur
Nieuws 1.10, 2,00 en 3.00 Gram 4.00 Lichte
muziek 5.00 Nieuws 5.15 Gram 5.30 Viool en
piano 6.30, 7.00 en 7.35 Gram 7.45 Nieuws
8.00 en 9.30 Gram 10.00 Nieuws 10.10 Gram
10.50 Nieuws.
Engeland, BBC European service uitzen
dingen voor Nederland: 10.00—10.30 uur n.m.
Nieuws. Commefitaar. Boeken en schrijvers
(Op 224 en 49 m).
TJET IS AL WEER geruime tijd ge
leden, dat een welaviLLende lezer
mij een gedaehit toezond, van Bertos
Aatfjes, getiteld ,,De kleine ballade
op de eigen dood", dait in tal van
bloemlezingen wordt aangetroffen.
Nu staat het natuurlijk een ieder
vrij een ballade op eigen verscheiden
te dichten, maar aangezien Bertus
Aatjes in dlit oeuvre, meer omstan
dig dan smakelijk, verhaalt hoe de
regenwormen ,.met hunkerende 'bek"
peuzelen aan zijn stoffelijk overschot
wanneer dit aan die aande zal zijn
toevertrouwd, maakt mijn brief
schrijver bezwaar. Zijn verzet richt
zich niet tegen de opgeroepen beel
den, de woordkeus, het mhythme of
de klank van het. gedicht, maar uit
sluitend1 tegen de biologische on
juistheid dat het lichaam na de dood'
ten prooi valt aan regenwormen.
„Wil", zo roept hij mij toe. „toch
eindelijk eens afrekenen met deze
domme gedachte".
Het komt ons voor, dat deze afre
kening van de kant van de brief
schrijver reeds zo volledig is, dat
daaraan weinig meer behoeft te wor
den toegevoegd. De regenwormen
hebben inderdaad aan de ontbinding
van een lichaam part noch deel,
want deze dieren zijn oprechte vege
tariërs en hun armzalig maal bestaat
uit grond1, waarin zich plantenresten
bevinden, die als de zo buitengewoon
vruchtbare teelaarde het lichaam
weer verlaat.
Van deze dieren heeft de mens dus
nu of later nimmer iets te duchten.
Geheel anders is het in dit opzicht
gesteld met de kleine familieleden
van deze onschuldige regenwormen,
t.w, de bloedzuigers, diie niet alleen
uiterlijk, maar ook wat de inwendige
bouw betreft, veel met de regenwor
men overeenkomen.
Bloedzuigers toeslaan er, hoe kan
het anders, in zeer ve!e soorten. De
meeste vormen zijn vrij klein, d.w.z.
niet groter dan 10 óm, In Nederland
wordt in zoet water vaak een kleine,
slanke soort gevonden, die water-
slaikfcen uitzuigt en op vissen leeft.
Verwant hieraan zijn enkele rolronde
vormen die op vissen, zoals zölmen,
haaien en roggen parasiteren, maar
dit gedierte vermag toch nog niet
onze aandacht te boeien. 'Wellicht is
de reus onder do vampiers, een
bloedzuiger van- Dh meter lengte,
daartoe toeter in staat. Het is de
Maerotodella, een reusachtige parasiet
die uiteraard ook. slachtoffers van
behoorlijke afmetiiiigen nodig heeft
om zich te kunnen verzadigen. Hier
voor worden schildpadden uitgeko
zen, maar ook krokodillen en pelika
nen (in Chili en N.-Amerika) to wier
bek hij parasiteert.
Dat ook mensen aan kleinere soor
ten ten offer kunnen valium» moge
morgen blijken,
(Nadruk verboden)
