Een wereld van eigendommen drijft in het water om ten minste 50 doden Het dorp 's-Gravendeel rouwt Nameloze ellende in zwaar geteisterd Zeeland Heldenmoed van redders; gelatenheid van slachtoffers Blanke watervlakte over polders in West-Brabant 3 MAANDAG 2 FEBRUARI 1953 Rode Kruis-helpers en helpsters schenen geen vermoeidheid te kennen, toen het er om ging nood te lenigen, waar dat vereist werd. Een oud vrouwtje wordt naar een noodhospitaal gebracht in de buurt van i. Ridderkerk. Uit 's-Gravendeel op Beyerland komt het ontzettende bericht, dat in dit dorpje reeds 50 a 55 slachtoffers te betreuren zijn. Zondagochtend is een huis inge stort. waarin twintig mensen een toe vlucht hadden gezocht. Allen werden door het water meegesleurd. Zeshonderd personen zijn thans bij eengebracht op de bovenverdieping van de lagere school, waar zij op elkaar ge pakt het zakken van het water afwach ten. Op het ogenblik staat er ruim an derhalve meter water in de school. Vannacht omstreeks een uur zijn te 's-Gravendeel weer twee dijken door gebroken. Zolang het hoog water was, kon men het dorp niet bereiken. Zodra het water was gezakt. zou het Rode Kruis weer met vrachtauto's op weg gaan om de mensen over te brengen naar de Ahoyhallen in Rotterdam. De pontonniers doen wat zij kunnen in 's-Gravendeel, maar verscheidenen van van hen zijn reeds bewusteloos geraakt door de koude. EDEREENdie een paar sterke armen en stevige benen had werkte in de getroffen gebieden mee, om have en goed van zijn door het razende water verraste medebewoners in veiligheid te brengen. De dijkdoorbraak bij Papendrecht riep alle mannen in het geweer, maar dikwijls kon niets meer gered worden dan enkele schamele bezittingen diein doeken en dekens geivikkeldnaar vrienden en familie werden overgebracht. Bij het pijltje: minister Algera, die persoonlijk op de bedreigde punten de tomeloze ver woesting van storm en water in ogenschouiv nam. Rechts: van alles beroofd, maar getroost door het behoud van het kostbaarste bezit: de kleine meid. Triest beeld van de boulevard te Noordwijk, waar de beton- muur ondergraven werd en de houten bouwsels die er op ston den totaal werden vernield. polder bij Duivenshoek. Twee huizen werden letterlijk weggeslagen. Acht per sonen verdronken. Van de familie Smit vonden vier personen de dood in de kol kende golven. Vader Daalman verloor zijn vrouw en een kind en slaagde er slechts met veel moeite in zijn zoon te redden, nadat de jongen twee uur met een gebroken been in een boom had ge hangen. Moeder Vossaart uit Ossen isse, dde haar baby in veiligheid wilde bren gen en tot haar borst door het water waadde, zag haar kind uit haar armen weggerukt. De kleine verdronk voor haar ogen. Bij Terneuzen is de dijk over 500 meter weggeslagen. De polder rondom deze plaats is herschapen in een woeste bin nenzee, waar hier en daar op verhogin gen dode koeien en paarden een droeve aanblik bieden. In een van de huizen sliepen de ouders boven en de baby be neden. Toen het verraderlijke water met geweld het huis binnendrong en de ouders naar beneden stormden om hun kindje te redden, waren zij reeds te laat. De wieg was door de kracht van de vloed omgeworpen en de kleine ver dronk, terwijl de ouders machteloos moesten toezien. Walcheren Op Walcheren zijn de zeedijken op verschillende plaatsen bezweken. De Nieuwerkerkerpolder en de Suzanna- polder zijn overstroomd. Bij Fort Ram- mekens brak de dijk door op de plaats, waar hij ia 1944 door de geallieerden werd kapotgebombardeerd. Vl'issingens boulevard is een trooste loze ruïne geworden. In de binnenstad staat het water drie meter hoog. Tien bakkersbedrijven zijn uitgeschakeld en de Provinciale Zeeuwsche Courant zal voorlopig niet kunnen verschijnen. Het water is ook de Jacobskerk, beroemd doordat eens Michiel de Ruyter de toren beklom, binnengestroomd. Het zogenaam de Bellamy park, waar enige jaren ge leden de Koningin de herbeplanting van Walcheren begon, is thans een enorme zandvlakte. Het strandbad is wegge vaagd. De bewoners van een flatgebouw in Vlassingen hebben angstige ogenblikken doorgemaakt, toen vlak naast het ge bouw een gat in de dijk sloeg en het aanstormende water de flats bedreigde. In allerijl ontvluchtte men de woningen, want er werd gevreesd dat het water het hoge gebouw zou ondermijnen en doen instorten. Zover is het echter ge lukkig niet gekomen. In Yerseke is vannacht een vlot aan gespoeld, waarop twee mensen samen- hurkten, die van Schouwen-Duiveland afkomstig waren. Zij deelden mee, dat vier anderen van het vlot waren geslagen Dóór was 't het eigste Tientallen doden op Noord-Beveland, dat bijna geheel is overstroomd NAMELOOS LEED heeft het water gebracht over de provincie Zeeland, die nog maar juist hersteld was van de overstromingen gedurende de oorlogsjaren. Noord-Beveland staat bijna geheel onder water. Er zijn tien tallen slachtoffers. Ook Zuid-Beveland en Zeeuwsch-Vlaanderen zijn ge teisterd. Walcheren is er iets minder ernstig aan toe, maar de laatste vaste verbinding tussen dit eiland en Zuid-Beveland is verbroken, doordat de Nieuwlandpolder bij Krabbendijke is ondergelopen. Toen de veerman va«i het Katse Veer gistermiddag met zijn boot Noord-Beve- land aandeed, zag hij zover het oog reikte, niets dan water. Drie huizen, die ten Oosten van Kats in de Annapolder aohter de dijk lagen, waren geheel weg geslagen. Van de bewoners was geen spoor te bekennen. Op dat eiland zijn alleen in Kortgene naar schatting reeds ongeveer 35 doden te betreuren. De enige drooggebleven delen zijn Wissekerke en Camperland en vermoedelijk eveneens een deel van Colijnsplaat. Met deze laatste plaats heeft de rest van Noord- Beveland geen verbinding. Er is een groot gebrek aan rubber boten. Voorts moet uit Zuud-Beveland zoet water worden aangevoerd, aange zien er geen waterleiding op het eiland is. Van Katsche Veer zijn enkele boten onderweg met levensmiddelen. Zuid-Beveland Op Zuid-Beveland staat de gemeente Krumingen geheel onder water, zelfs zo, dat bij vloed het water tot drie meter boven de rijksweg komt. Minstens eiif personen zijn m deze gemeente verdron ken. Gistermorgen om half twaalf moes ten hier nog 2500 mensen uit hun wonin gen worden gehaald. De reddingswerk zaamheden werden bemoeilijkt doordat men niet beschikte over boten die het stormweer konden doorstaan. Ook Wolphaertsdijk en Rilland-Bath werden geëvacueerd. Tussen WoLphaerts- dijk en Oud Sabbmge is ongeveer 500 meter dijk weggeslagen. In de gemeente Kapelle onder Schore werkt men sinds gisternacht met duizend man onafgebroken om een dijkval te voorkomen in de grote zeewerende dijk van de Schelde, aan de Zuidkant van Zuid-Beveland. Alle mannen van 20 tot 50 jaar uit de omgeving en vele militai ren storten duizenden zakken zand op een bedreigde, plaats over een lengte van 200 meter. Veertig a vijftig auto's rijden af en aan met zand. Zeeuwsch-Vlaanderen In het Westelijk deel van Zeeuwsch- Vlaanderen hebben de dijken het op twintig plaatsen begeven. In het oude Terneuzen, in het Oostelijk deel, staat het water op de markt een meter hoog. De Ossenissepolder is volgelopen. Er zijn hier vijf gaten in de dijk geslagen, waar van er één een lengte heeft van 75 meter. G.sternacht was het water zó hoog, dat men zelfs de peilschaal niet kon onder scheiden, vertelde men in Hontemsse. Op twee plaatsen brak de woeste water massa hier door de dijk van de Kruis- Hier leefde eens een gelukkig arbeidersgezin in de Alblasserwaard; iedereen, die in de naaste omgeving woonde, haalde verruimd adem, toen bekend werd, dat ouders en kinderen al in veiligheid waren, voor de woning omver geblazen werd. Na-ooilogs herstel tenietgedaan Impressies uit het verdronken land (Van een onzer verslaggevers) TN DE ALBLASSERWAARD, die, zover het oog reikt, onder water gelopen is, drijft een lampekap, waaromheen sterappelen dobberen. Niemand zal ooit kunnen zeggen, waarom die appelen het gezelschap zoeken van een lampekap. Niemand weet trouwens, waar die appelen vandaan komen, evenmin als iemand kan zeggen, van wie die lampekap geweest is. Er drij ven in deze grauwe, verloren wereld zoveel kleine, persoonlijke eigendom men, die eens stuk voor stuk een plaats hadden in een aparte gemeenschap en die nu plotseling niets meer zijn en van niemand: een keukenstoel, een klomp, een blokje uit een bouwdoos met een R er op geschilderd, een schut ting, een handkar, een nat en geel geworden Bijbeltje, waarvan de blaadjes grotendeels weggeëbd zijn op het water. Ik vis het Bijbeltje op, zonder te weten waarom; er is nog één blaadje over, alleen het schutblad. Ik weet ook niet, waarom ik de resten weer teruggooi; het Bijbeltje blijft tegen de dijk dobberen, alsof het water zo'n kleine prooi niet begeert Ik kom in een verenigingsgebouw in Slikkerveer; het Rode Kruis heeft er een noodziekenhuisje van gemaakt. Er aritten mensen aan de kant. die niet meer lachen kunnen. Een jongen houdt zijn hondje aan een touwtje vast. „Ge red?" vraag ik hem. „Ja" zegt hij. ,Jk had er twee". Ik betrap me er op. dat ik bezig ben, naar de welstand van die ren te vragen in een gebied, waar men senlevens op het spel sta3n Maar toch. zoals de mensen daar langs de muur zitten met hun schamele bezit op de knie: die boerenvrouw met haar poes. dat meisje met haar pop, die arbeider met zijn blauwe plunjezak, vormen zfj leder op zich. een eigen. geteisterd wereldje. Dames van het Rode Krui» brengen koffie: een vocht, dat gretig genoten wordt. Ik probeer een praatje aan te knopen met een paar van de slachtoffers. Maar het gesprek gaat niet Vlot; wat heb je nog te vertellen, als je in het holst van de nacht uit bed bent getild door het water en je nog nét vanuit het roeibootje, waarmee ze je kwamen halen, kon zien, hoe je huis werd verzwolgen door de vloed. De Rode Kruis mannen, die brancards rangschikken en ouden van dagen voor zichtig in witte bedden tillen (met een kruik!) willen er wel wat van zeggen. Maar niet met zelfverheffing: daar is de nacht te verschrikkelijk voor ge weest. Ze hebben toen wij allemaal nog sliepen, de bootjes gepakt en roeiden wat ze roeien konden, toen de dijk door was. De mensen schreeuwden naar hen. zwaaiden met lampen, terwijl het wa ter klotste tegen de vloer van de zol derverdieping. waar zij in paniek heen waren gevlucht. De Rode Kruis mensen hebben hen door ramen naar buiten ge sleurd, terwijl de huizen af begonnen te brokkelen door de gierende watervloed. Zij hebben hen op de bodem van hun bootjes gelegd en zijn teruggeroeid, zo vlug zij konden, omdat er nog meer slachtoffers om hen riepen. Ja. de moed van de mensen is voortreffelijk ge weest. In Hendrik Ido Ambacht zijn alle huizen aan de Veerweg voorgoed onbe woonbaar. In de nacht van Zaterdag op Zondag stortten vijf woningen achter elkaar in Ik ben naderhand naar die huizen toegeroeid; het zijn er maar vijf van de vele. Er staan een paar mu-1 ren overeind, dde krampachtig nog een stukje houten vloer schijnen vast te houden. Op zo'n stukje vloer staat nog een kinderledikant. De dekens wappe ren in de storm, een lakentje wordt klapperend opgezogen naar de grauwe lucht, men zal het nooit meer vinden, in de Dordtse kil niet en niet in de Brielse maas. Er zit zoveel mistroostigs in de aanblik van zo'n halve huiskamer, die door de storm steeds verder geplun derd wordt, alsof de elementen een groot en wild feest willen vieren met een schemerlamp en een boekenplank, of een jaargang tijdschriften, die zo keurig op datum was gelegd. Daar waaien de zakdoeken de lucht in. een stopmandje, een jas en een jurk niemand schijnt het te mogen achter halen. Weinig dingen maken een mens zo eindeloos verdrietig als een waters nood, die alles langzaam vernielt, zon der dat je er iets aan kunt doen. En ,n heel Holland, Zeeland en Brabant drij ven kussens en stoelen, wiegen en kin derwagens uit deuropeningen en aan welk huis kan men zien. of mèt het wa ter de verschrikking van de verdrin kingsdood is binnengekomen? Ik heb Vlaardmgen gezien, waar de mannen zandzakken stapelden bij de sluis en bij de Romi-fabneken en waai in de vroege Zondagmorgen 1500 gezin In Willemstad 12 en in Moerdijk 13 doden te betreuren TTONDERDEN AUTO'S snellen thans langs Brabants wegen om de nood Al- te lenigen, die velen zo hard en zo plotseling heeft getroffen. Uit Eindhoven is een compleet noodziekenhuis naar Roosendaal vertrokken om daar de slachtoffers hulp te bieden. Bij honderden zitten de bewoners van Noord-West-Brabant thans in Roosendaal, beangst over het lot van familie leden, die ze niet meer gezien hebben. Willemstad is geheel geïsoleerd, van de cueerd en ook de bevolking van St Phi- landzijde is het stadje niet te bereiken, lipsland en Nieuw Vossemeer in West- Pontonniers uit Hedel hebben reddings- Brabant moest met vaartuigen van de werd verricht, maar konden niet voor- bedreigde punten worden gehaald en vol komen, dat in Willemstad al 12 doden gens officiële gegevens is één lijk aan- te betreuren zijn. Ongeveer 5000 ha land gespoeld. Steenbergen is nog van Oud- is in West-Brabant onder water gelopen. Gastel en Dinteloord uit bereikbaar Tot tien kilometer ten Zuiden van de In Bergen op Zoom is de machinefa- Moerdijk spoelt het water over het land. Uit Dinteloord wordt gemeld, dat daar zes polders onder water staan en drie mensen zijn er in het water omgekomen, Niet minder dan 107 personen zijn defi nitief dakloos en 65 tijdelijk dakloos. Vier personen worden vermist. In Moer dijk zijn er 13 doden en ruim 3000 be woners van Raamsdonksveer zijn geëva cueerd naar omliggende dorpen en er werden vanmorgen ongeveer 25 personen vermist, o w. een gezin, bestaande ui: man. vrouw en tien kinderen. Alle polders rond Waspik in de Lang straat zijh ondergelopen. In Waspik, waar alleen aan de buitenrand het water staat, zijn drie huizen ingestort. Bijna 1000 be- van Raamsdonkveer zijn geëva- nen, opgeschrikt door het water, naa' hun zolders vluchtten. De Wilhelminahaven was daar vol va ten en tonnetjes, die van de schepen ge waaid waren. Ik denk aan Ouderkerk, waar de Gereformeerde kerk boven een afgrond hangt, nu een dertig meter bre de waterval vlak naast het gebouw zich in de Krimpenerwaard stort. Ik zie weer de verbeten tweeduizend mannen, die tussen IJsselmonde en Ridderkerk hun gevecht met het water leverden met dui zenden zandzakken, rietmatten en zei len. In Stellendam zocht de hele bevol king haar toevlucht op vissersbootjes; er dreven koeien en honden in het wa ter en nooit trokken de mensen daar zich zo weinig van alles aan als nu; er waren immers veel belangrijker dingen, die hun aandacht eisten. In Maassluis zag ik straten, waar het water tot twee me ter was gestegen; ik hoorde er het klage lijke geioei van koeien, die in de pol der tussen Maassluis en Hoek van Hol land werden losgesneden, toen het water er langzaam begon te stijgen. En uit die verdronken plaatsen neemt iedereen het beeld mee van een hulpeloze gemeen schap. Mensen, die machteloos staan te genover het natuurgeweld. Er is weinig fantasie voor nodig, om hun ellende voor ogen te halen; velen hebben niets an ders behouden dan hun leven. Nee, nóg iets, de zekerheid, dat Nederland hen niet in de nood zal laten zitten! Burgemeester van Rilland-Bath vermist Veerboot door een dijkgat gespoeld Uit Beveland wordt gemeld, dat ir Rilland Batih de burgemeester wordt ver mist. In Oudelande zijn twee doden. Wol- phaertsdijk staat geheel onder water. j In Waarde zaten gisteren nog veertig mensen in de huizen. Het gat in de dijk bij Kruin-ingen is -zo groot, dat de grote veerboot KrumingenPerkpolder daar doorheen is gespoeld en op de weg ligt. briek „Holland" onder water komen tt staan. De schade wordt op anderhalf mil- lioen gulden geschat. Vrijwel alle polders ten Westen van de lijn Lepelstraat- Bergen op Zoom staan onder water (op sommige plaatsen 6 meter hoog). Met de stroom drijven mee de cadavers van tientallen koeien, paarden en varkens. Militairen bergen het dode vee. In Geer- truidenberg is een groot deel van de be- oners van Hank tBiesbosehi. 400 a 500, opgenomen, alsmede evacué's uit Ka pelle. In Geertrüidenberg zelf zijn 152 bewoners, die in een nieuwe wijk op de eerste verdiepingen waren gevlucht, met roeiboten afgehaald en elders in de ge meente ondergebracht.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2