Catastrophe die heel ons volk met
ontzetting vervult
Nat. Rampenfonds
luidt noodklok
Morgen verklaring
van de regering
Al bijna 400
doden
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
Bureaux; Grote Marktstraat 7. Tel. 184155*
Bijkantoren: Voorburg: Looierslaan 35,
Schev.: Badhuisstraat 166. Tel. 555517;
Rijswijk: Tulpstraat 99 TeL 723154 en
Paets van Troostwijkstraat 5, Den Haag;
Wassenaar: v d Duijn v Maasdamstr 1,
Tel 4161
Abonn.: 47 cent per week, 1 2.— per maand
of 5 95 per kwartaal
Adv.: 0.27 per mm; Fam ber 0 27 per mm.
Koeriers 15 woorden 1.—. Gironr 82585
llieutueijiuticisrlie (taunt
Een en veertigste jaargang No 11132
Directeur: B. BOL
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: L. SCHRIJVERSHOF
CHR1STEL11K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Den Haag en Omgeving
„Stanluastifb Is ahtMewn
myo in tegijenspoet*
Hollands dijken bezwijken: dood en verderf z n Eoi
0VER TIENTALLEN polders in Zuid-Holland, met zoveel kraclit gepaard zon gaan; op Walche-
Zecland en Noord Brabant liebben noodklok- ren eij Znid-Beveland, in de Alblasserwaard en
ken geluid en sirenes geloeid in die nacht der ver- Wolphaertsdijk, in 's-Gravendeel en Vrouwen-
schrikking, waarin duizenden mensen in hun slaap polder gold maar één devies: redde, wie zich
overvallen werden door een verraderlijke spring- redden kan! 's-Gravendeel en Goeree zijn wel de
vloed. Het beukende, door een orkaan-achtige zwaarst geteisterde gebieden: hier kwamen resp.
Noord-Wester opgezwiepte water, scheurde onze meer dan vijftig en circa veertig personen om het
dijken, overspoelde in luttele ogenblikken duizen- leven. Dit is het, wat gisteren wel tot iedere
den hectaren polderland, sloeg de deuren uit de Nederlander is doorgedrongen: ons land is door
huizen, drong met tomeloze kracht de woningen een catastroplie getroffen, die in de geschiedenis
binnen en bracht een panische angst teweeg niet wordt geëvenaard. Ofschoon hulpploegen in
onder lien, voor wie dit natuurgeweld als een vol- het holst van de nacht in bootjes over het razende
komen verrassing kwam. Maar ook zij, die reeds water zwalkten, en er vele gezinnen in veiligheid
de nachtwake betrokken hadden bij have en konden worden gebracht, zijn er honderden doden
goed, hadden er niet op gerekend, dat de vloed te betreuren hij deze nationale ramp.
JjjEZE FOTO geeft wel een dramatisch beeld van de verwoestende
kracht, waarmee vloed en springvloed grote delen van ons land
overweldigden. Dit is Hendrik Ido Ambacht, een der zwaar ge
troffen poldergemeenten, ivaar talloze huizen werden weggezogen
of doormidden gebeukt. In een dezer tvoningen werd in de verschrik
kelijke nacht van Zater op Zondag een baby geboren. De moeder
moest op een ludde'.^JO';cr de kokende golven naar een veiliger
plaats in hel <!- gebracht, om na alle marteling en angst
fkelijke rust te vinden.
We laten hier in het kort volgen
wat deze ongekende watersnood aan
dood en ellende zaaide:
Walcheren
De zeedijken op het eiland Walcheren
zijn op verschillende plaatsen bezweken.
De nieuwe Kerkerpolder en de Suzanna-
polder zijn volgelopen. In de dijk bij
Rammekens zijn ernstige gaten geslagen,
onder andere bij Veere en Vlissingen. In
laatstgenoemde plaats is de toestand ern
stig. De binnenstad staat blank en het
water in de straten bereikte een hoogte
van drie vier meter. Ook Veere en
Arnemuiden staan onder water.
Zuid-Beveland
De zeedijken bij Ellewoudsdyk, Kat-
Nieuw leven in
donkere nacht
i#EVROUW DE SNOO in Hendrik
Ido Ambacht heecft. terwijl Zon
dagnacht het ziedende water haar
huis aan de Veerweg binnen
stroomde, het leven geschonken aan
een gezonde jongen. Dit zesde kiad
van de familie De Snoo werd ge
boren bij het licht van het enige
kaarsje, dat nog in huis te vinden
was. Op het moment van de ge
boorte steeg het water in de kamers
op de begane grond zo snel, dat
men de kraamvrouw in allerijl naar
de bovenverdieping moest vervoe
ren. De onmidd4llijk gewaarschuw
de dokter werd door stoere roeiers
dwars door de stikdonkere orkaan,
nacht naar het huis van de familie
De Snoo gebracht.
Terwijl de dokter de vrouw be
handelde, stortte het huis naast
dat van de familie De Snoo met
onheilspellend geraas in. Men
achtte het dan ook raadzamer moe
der en kind naar een veiliger plaats
over te brengen. De moeder werd
op een trapleer gelegd en met een
roeibootje over de witbeschuimde
golven naar het dorp gebracht, ter
wijl steeds meer huizen aan de
Veerweg door het water aan stuk
ken werden gescheurd. Moeder en
zoon werden liefderijk opgenomen
bij kennissen in het dorp en toen
wij mevrouw De Snoo kwamen ge
lukwensen met wat ondanks alles
(of eigenlijk: juist nu) een blijde
gebeurtenis genoemd moest wor
den, zei zij: .Alleen God zij eer".
Een treffend getuigenis van een
vrouw, die de donkerste uren van
haar leven had doorgemaakt.
tendijke, Baarland en Kruingen zijn door
gebroken. De Reigersbergspolder. de Wol-
verdijksepolder zijn ondergelopen. Ril-
land-Bath en Kruiningen zijn geïsoleerd.
Het water stroomt met grote kracht de
polders binnen. In deze gebieden is men
begonnen met de evacuatie van de be
volking, die naar Goes zal worden over
gebracht. De zak van Zuid-Beveland is
het hevigst getroffen. Onmiddellijke eva
cuatie is gelast in verscheidene plaatsen.
Zeeuwsch-Vlaandeien
In Zeeuwsch-Vlaanderen zijn de dijken
bij Temeuzen, Hoofdplaat, Ossenisse,
Hontenisse en van verscheidene andere
polders doorgebroken. Bij Kadzand is de
zee over de sluis geslagen. Grote stuk
ken duin zijn weggespoeld. In verschei
dene dijken zijn gaten geslagen.
Overige Zeeuwse
eilanden
St Filipsland is ook zwaar getroffen.
Van de overige Zeeuwse eilanden is wei
nig nieuws binnengekomen, aangezien de
telefoonverbindingen zijn gestagneerd.
Dordrecht en omgeving
Het gebied rondom Dordrecht is ook
ernstig geteisterd door het water. Meer
dan de helft van de stad Dordrecht werd
overstroomd. Het water drong vele hui
zen binnen. In de 's Gravendeelse dijk.
die het eiland van Dordrecht aan de
westzijde beschermt tegen de Dordtse Kil,
gat geslagen. De Noordendijk is
overspoeld. Evenals in Dordt werden de
inwoners van Zwijndrecht ook gewaar
schuwd d.m.v sirenes en klokgelui. Om
streeks half vijf voltrok zich het gruwe
lijk lot van de stornwloed aan de Oude
en Nieuwe Beerpolder onder Dubbel
dam. Ongeveer 1200 ha polderland staat
blank. De spoordijk werd totaal verwoest.
De electrische gemalen onder Dubbeldam
zijn onder water gespoeld. De water-
kerende dijk van de Eendrachtspolder in
de Hoeksche Waard is op drie plaatsen
doorgebroken. In Numansdorp zijn twee
polders, tezamen ongeveer 650 ha groot,
ondergelopen. In de Torensteepolder
(groot 1000 ha) werden de 2000 bewoners
grotendeels geëvacueerd. Sliedrecht" is
practisch een eiland geworden. De Al
blasserwaard is ondergelopen, doordat op
twee plaatsen de dijk is doorgebroken.
Ongeveer 1200 huizen in Sliedrecht staan
onder water. Ruim 1000 ha van de stad
staat blank. Ook Papendrecht (geheel
geïsoleerd, zonder water, licht en gas),
Alblasserdam, Oud Alblas en Wijngaar
den staan onder water. De polders Het
Zand, Burgemeester-Crezeepolder en de
polder voor Donkersloot nabij Ridder
kerk staan blank, evenals de in du gebied
gelegen gemeenten. Zwijndrecht, IJssel-
monde en Hendrik Ido Ambacht hebben
ernstige schade opgelopen. De Krimpe-
nerwaard is sinds 1916 niet zo ernstig ge
teisterd als thans. De dijk bij Krimpen
aan de IJssel is op vele plaatsen zwaar
gehavend.
De Zuidhollandse
eilanden
De gemeenten Oudenhoorn en Helle-
voetsluis staan geheel onder water; Zuid-
land, Abbenbroek en Nieuw Hellvoet ge
deeltelijk. De bevolking van Abbenbroek
en Oudenhoorn is geëvacueerd. De af-
sluitdam in de Brielsche Maas nabij
Oostvoorne is over een afstand van on
geveer 300 meter ernstig beschadigd. Zij
loopt ernstig gevaar. In 'sGravendeel is
de toestand hopeloos. De .,God zij dank
Polder", de Bosse polder, de Scheurpol-
der en de NoordbankDolder op het eiland
Roozenburg zijn onder water gelopen. Er
is veel vee verdronken.
Langs de Nieuwe Maas
De Kappelpolder bij Maassluis is in
drie minuten onder water gelopen. On
geveer 1500 huizen in Maassluis werden
een prooi van het water. De Maasdijk is
doorgebroken forïvJRsn in Maas
sluis hebben grote schade opgelopen. Ook
in Vlaardingen was de toestand kritiek.
He havengebied van Vlaardingen stond
geheel blank. Ook hier liepen fabrieken
onschatbare schade op. In Schiedam
een 33 meter diepe bouwput voor het
nieuwe dok van Wilton Fyenoord vol ge
lopen- Het water stond tot aan de rand
van de sluisdeuren. In Rotterdam zijn
verscheidene stadsdelen overstroomd.
Rotterdam-Zuid was alleen bereikbaar
via de autotunnel. De toegangen tot de
Maastunnels zijn met de vloedschotten
beveiligd en lopen geen gevaar. Opgesla-
Drie oorzaken
Een der hoofdingenieurs van de
Rijkswaterstaat heeft de waters
nood toegeschreven aan de volgen
de drie factoren:
1. Het tijdstip van het hoge wa
ter; 2. de hoogte van het getij, dat
springtij was in verband met de
nieuwe maan; 3. de windkracht en
de windrichting.
Aan drie kuststations, n.l. Hoek
van Holland, Umuiden en Harlin-
gen, wei-den de hoogste waterstan
den genoteerd, die sinds een eeuw
zijn opgetreden. In 1894 was de
hoogs'.e stand in Hoek van Holland
3.28 meter, terwijl deze thans 3,40
meter is. Te IJmuiden was in het
zelfde jaar de hoogste stand 3.68
meter en thans 3,85. In Harlingen
was in 1936 de hoogste stand 3,19
meter en thans 3,68 meter.
kan werken. Do kraakgasvoorziening te
Pernis is gestagneerd geweest Tram
diensten werden slechts plaatselijk ge
staakt.
Brabant
Het water van de Westerschelde heeft
grote gebieden in Zuid-West Brabant
blank gezet. Een zeedijk van de Wester
schelde is ter hooge van de Ossendrechtse
haven bezweken. De gehele Vijdtpolder
staat blank. Ook de binnendijk is door
gebroken. De daarachter gelegen polders
zijn ondergelopen. Willemstad staat prac
tisch geheel onder water. De polders
Ruygenhil en Oude Heyningen staan
blank. De electriciteit is uitgevallen. Vele
gezinnen in Willemstad moesten worden
geëvacueerd. Tot een tien kilometer ten
Zuiden van Moerdijk spoelt het water
thans over het land. De dijk bij de
„Blauwe Hand" is doorgebroken. In het
gebied tussen het Hollandsch Diep en het
Volkerak geraakte 5000 ha land onder
water. Pontonniers uit Hedel verleenden
hier hulp. De dijken om Dinteloord zijn
ook niet bestand gebleken tegen het wa
ter. De Carolinapolder en de Randpolder
langs het Volkerak zijn vol gelopen. Er
is veel vee verdronken. Een dieseltrein
heeft uit Zevenbergen een deel van de
bevolking geëvacueerd naar Roosendaal.
In Made en Drimmelen zijn 200 mensen
geïsoleerd
gen goederen op de loswallen langs de
rivier, dreven rond. Het water heeft op
drie plaatsen de Pastoriedijk te Pernis
overstroomd. In Pernis zelf was
stand niet onheilspellend. De raffinaderij
van de B.P.M. is wegens de grote water
schade geheel stilgelegd. De grote elec-
triciteitscentrale aan de Galileistraat
moest de stroomvoorziening staken. Rot
terdam is thans aangewezen op da cen
trale aan de Schiehaven. die echter door
waterschade slechts met twee machines
Geen nieuwsgierigen
naar getroffen gebieden
Gebleken is dat vele nieuwsgierigen
zich per auto naar de getroffen gebie
den begeven. De hulpverlening onder
vindt hiervan ernstige hinder. Men ver
zoekt de automobilisten, die niet bij de
hulpverlening zyn ingeschakeld, zich
niet naar deze gebieden te begeven.
Ministerraad besprak
vandaag toestand
De voorzitter van de Tweede Kamer,
dr Kortenhorst, deelt ons mede, dat hij
zich met de minister-president heeft ver
staan over de vraag, of de regering be
reid zou zyn, Dinsdag voor zover het in
haar vermogen ligt, de Kamer een over.
zicht te geven van de stand van de nood
in de getroffen gebieden.
De minister-president heeft zich be
reid verklaard, bij de aanvang der ver
gadering een verklaring af te leggen,
waarna de leden in de gelegenheid zul.
len worden gesteld eventuele vragen te
stellen.
Het Tweede Kamerlid mr Burger (P.
d. A.) had hierop aangedrongen. De
heer Burger heeft minister Drees ook
verzocht, voor de radio een uiteenzet
ting te geven.
De ministerraad zou vanochtend bij
eenkomen om de toestand te bespreken
en nadere maatregelen te treffen.
Minister Algera heeft gisteravond ver
gaderd met ir A. G. Maris, directeur-
generaal van de Rijkswaterstaat, en
andere autoriteiten.
Schade beloopt vele
millioenen
Van de zijde van het ministerie
van verkeer en waterstaat deelt men
mede, dat de schade zeker in de tien
tallen millioenen zal lopen. Uiteraard
zal zo spoedig mogelijk met het her
stel van de vernielde dijken en we
gen worden begonnen. Wanneer met
man en macht aan de vernielde
dijken wordt gewerkt, zal het aller
ergste in enige maanden hersteld
kunnen zyn. Polderbesturen en wa
terschapsbesturen zijn uiteraard d<
aangewezenen om de dijken en we-
beroep wordt gedaan op de rijksover
heid met het oog op het zeer bijzon
dere karakter van deze ramp fi-
Dr Drees vanavond
voor de radio
radiozenders een kort woord
Nederlandse volk richten.
Prins bekort reis
Prins Bernhard, die zich in opdracht
der regering in New York bevindt, heeft
aan de minister-president het volgende
telegram gezonden: „Diep getroffen door
de ramp. die over land en volk is ge
komen. vxerzoek ik u mijn innige deel
neming over te brengen aan hen, die
thans lijden. Bernhard"
De Prins zal in verband met de ge
beurtenissen zijn reisprogram aanmerke
lijk inkorten.
H.M. de Koningin is heden in alle
vroegte vertrokken ten einde de ge
hele dag in de geteisterde gebieden
door te brengen.
In Zierikzee 18, in
Burgh 12 doden
aan Scheveningen-Radio geseind;
„Dijken op verschillende plaatsen
doorgebroken. Toestand zeer kritiek.
Hulp verzocht namens burgemees
ter".
De kustwacht Westschouwen, die ge-
brudt maakt, van de radio-installatie van
het dezer dagen gestrande Finse schip
Bore 6 en daarmee het enige contact met
de buitenwereld onderhoudt heeft ee-
seind dat er 10 12 doden in' Burgh zijn
^vallen on in Ziorifaoo 18. „ok „p üe
ei,and z'Jn doden gemeld.
is niet bekend. De
situatie aldaar is „betrekkelijk hopeloos"
^dringend is alle mogelijke hulp ge-
HET WEER IN EUROPA
Oslo
Stockholm
Kopenh
Londen
A'dam
Brussel
Parijs
Bordeaux
Nice
Warschau
Zürich
Wenen
N"NO
NNW
-2 1
In dikke dekens gewikkeld werden eerst de kleine peuters uit de ge
teisterde gebieden weggevoerd. Op de rijitsweg bij Alblasserdam
wachten deze ouders met hun kinderen op een behulpzame automobilist.
Collecte voor de nood-
gebieden
Naar wij vernemen is nog gisteren
vanwege het Centr. Bureau van Geref
Diaconieën te Utrecht een circulaire
uitgegaan aan alle Geref kerken in Ne
derland om a.s. Zondag een collecte te
houden voor de nood®ebieden.
licht bew.
sneeuw
sneeuw
zw. bew
hagelbui
sneeuw
half bew.
onbew.
onbew.
regenbui
sneeuw
zw bew
Gegevens van hedenmorgen 7 u. (K.N.M.I.)
Iets kouder
Tot morgenavond ver
wacht De Bilt: Verander
lijke bewolking met enkele
verspreid optredende sneeuw
buien. Krachtige tot matige,
maar voornamelijk langs de
Waddenkust tijdelijk harde
wind tussen Noord en Noord-Oost. Iets
kouder met plaatselijk lichte vorst in de
nacht en ochtend.
ZON EN MAAN
Dinsdag: Zon 8.17—17.31; maan 22.46—
9.24. Op 7 Februari L.K.
Hoog water Scheveningen.
3 Febr. 5.44 van. en 5.53 uur non.
Volgens de tot nu toe binnen
gekomen berichten is het
aan-
tal doden reeds gestegen
tot
394. Hier volgt een over
icht
van de plaatsen, tvaar de slacht
offers vielen:
's-Gravendeel
55
Fijnaart:
46
Goeree Overflakkee:
40
Kortgene:
35
Heyningen:
25
Zierikzee:
18
Halsteren:
17
Auvergne Theodoruspl.
17
Moerdijk
13
Willemstad:
12
Numansdorp:
12
Kruiningen:
11
Burgh:
10
Kruispolder:
8
Hontenisse:
8
Kloosterzand:
8
Hoeksewaard
7
Hellevoetsluis:
5
Texel:
4
Oostersclielde:
4
Krabbendijke:
4
Terneuzen:
4
Stormpolder:
4
IJsselmonde:
3
Dinteloord:
3
Vlissingen:
3
Brandwijk:
2
Raamsdonksveer:
2
Veere:
2
Hoedekenskerke
1
Oudelande:
2
Hondsbossezeewering:
1
Sliedrecht:
1
Maassluis:
1
Rotterdam:
1
Nieuwneuzenpolder:
1
Sint Philipsland:
1
Abbenbroek:
1
Ouddorp:
1
Rilland:
1
