Waterdistributie in een land
vol water
Koningin bezocht Krimpenerwaard
Leed en nood langs de Nieuwe
Waterweg
Reddingsploeg verongelukt op
Texel
Helpers kwamen bi j honderden
TOESTAND NOG KRITIEK ROND
ALBLASSERWAARD
Prins Bemhard vroeg te bidden
voor zijn land
Prinses Wilhelmina naar Zeeland
ZUIDHOLLANDSE BADPLAATSEN
VERLOREN HAAR BOULEVARDS ,ra"d ww," ,e"ew e°
LEGER BIJ DE HULPVERLENING
INGESCHAKELD
Het buitenland
helpt
MAANDAG 2 FEBRUARl—953
PAGINA 6
Als in tegenspraak met alle rede werd gisteravond op liet Marktplein te
Maassluis water uitgereikt. Het geleek een lichtzinnige grap van een
macaber cabaret. Toch is er geen treffender uitbeelding mogelijk van de
noodtoestand waarin het land en zijn bevolking onverwachts zijn geworpen.
Want terwijl aan de ene kant liet water en de wind in een orgie samenspan
den, was er anderzijds gebrek aan water, misschien de meest elementaire
stof, waaraan de mens behoefte heeft.
Ook langs de Nieuwe Waterweg heeft liet water gedurende de afgelopen
dagen, waarin West-Nederland werd herschapen in een gebied van bittere
nood en rampspoed, zijn slag geslagen. Weliswaar minder erg dan elders,
maar toch altijd nog zo erg, dat de bevolking aan de ellende ten prooi is
gevallen. Men kent het water, men heeft het land aan de zee ontworsteld
en heeft het eeuwenlang weten te behouden. Men vreest ook het water, dat
onverhoeds en bijna onafwendbaar kan komen opzetten. Zo was het ook
tiians. Doch het was erger dan sinds tientallen jaren. Erger ook dan tijdens
de watersnood van 1894.
Wijk met 3000 inwoners
ondergelopen
Gelui van kerkklokken, telefoonberich
ten en berichten via geluidswagens omge
roepen deden de bewoners van Maassluis
uit hun slaap opschrikken in de nacht
van Zaterdag op Zondag. Politie en
brandweer alarmeerden de bevolking.
Doch voor velen kwamen deze waarschu
wingen te laat.
Als er een paniek zou zijn losgebroken,
had dat niemand kunnen verwonderen.
Doch gelukkig behielden de bewoners hun
zelfbeheersing. Het gehele gedeelte van
Maassluis aan de rivierzijde van de dijk.
waar ongeveer 1300 woningen staan, liep
onder water. Meer dan 3000 mensen wo
nen daar. Twee meter hoog stond het wa
ter in verscheidene straten. Telefoonver
bindingen werden verbroken, de electri-
citeitsvoorziening werd afgebroken. Een
muur, welke dienst deed als waterkering
stortte in en in drie minuten tijd liep de
Kappelpolder onder. Van de Hogedijk tot
de zijdijk van de Sluispolder stond alles
blank.
In Maassluis één slachtoffer
Temidden van al deze ellende verloor
één inwoonster het leven. Het was de 69-
jnrige huishoudster mej. J. v. d. End.
Het slachtoffer werd eerst gevonden, na
dat het water was weggelopen. In haar
slaapkamer had zij de dood gevonden.
Zoals in alle gebieden, welke door de
watersnood werden getroffen, werd het
spoorwegverkeer langs de Nieuwe Water
weg volkomen lamgelegd Verschillende
industrieën zoals kistenfabrieken, terrei
nen van de olieraffinaderijen liepen grote
schade op. De straten werden als het
ware weggespoeld hier en daar. De
tervoorziening hield op: de filters van het
waterleidingbedrijf kwamen ver beneden
het zoute water te staan.
Overal in het geteisterde deel van het
stadje dreef wrakhout rond. Opslagplaat
sen van houtverwerkende fabrieken wer-
<V> gc-ruineerd en de voorraden werden
mukgeslagëifi De Westkant van de haven
Jtreeg een enorm gat in het wegdek.
in de nacht van Zaterdag op Zondag (een
kwartier nadat men was teruggekeerd)
moest men opnieuw uitvaren. De sleep
boot „Schelde" dreef met krauwende
ankers achteruit( terwijl de machine op
vooruit draaide). Het schip kwam terecht
op een strekdam. De negentien opvaren
den werden van boord gehaald. Men
vreesde, dat het schip omver zou slaan.
Zover kwam het echter niet. Wel dreef
de boot zestig tot tachtig meter verder
tegen een betonsteiger, die daardoor be
hoorlijke schade opliep. Zondagmorgen
om half tien werd weer een tiental man
nen teruggebracht naar het schip. Er werd
een verbinding tot stand gebracht met
de sleepboot „Blankenburg", die er met
de „Argus" in slaagde 's middags de
„Schelde" veilig naar Maassluis te
brengen.
Vier mannen en i
i gered
Vier mannen en een vrouw werden
Zaterdagavond gered uit het huisje van
Dirkzwager langs de rivierzijde te Hoel<
van Holland. De steiger was weggesla
gen en de palen, waarop het huisje
steunt, waren onderspoeld. Met behulp
van ladders en lijnen hebben mannen
van de „Jan Leis" onder leiding van
schipper Seters de mensen uit het huisje
gered.
Een groot gat werd geslagen in de dijk
bij de Berghaven en behalve de midden
steiger werden alle steigers in de Berg
haven en verderop naar zee toe wegge
slagen.
Tientallen meters van de boulevard zijn
ook verdwenen, evenals het duin, dat zich
voor de grote bunker had gevormd. De
spoorbaan langs de kade is over een lengte
van ongeveer vijftien meter ingestort. De
fruitloods is gedeeltelijk verzakt.
Bij één bedrijf schade
van een millioen
Alleen al by de Eerste Nederlandse
Coöperatieve Kunstmestfabriek tc Vlaar-
dingen waar de kelders onderliepen en
grote voorraden producten nat werden,
moet de schade op een millioen worden
geschat. De Oude Matex-inslallatie zou
geheel onklaar zijn geraakt. De olietanks
z(jn scheef gezakt. Een der tanks is In
de rivier terecht gekomen en de rivier
politie was er Zondagavond nog niet In
geslaagd het gevaarte vast te leggen.
Naast de enorme schade, toegebracht
aan de industrieën werden vele andere ge
bouwen beschadigd. Het buitendijkse ge
bied heeft geheel onder water geslaan. In
de spoordijk werden enkele gaten gesla
gen, die door een detachement van de
luchtmacht werden gedicht.
Bij de Rotterdamse Margarine Unie
brak brand uit in een der kelders, door
dat nat geworden materiaal aan het
broeien was gegaan. Met vier stralen kon
het vuur spoedig worden bedwongen. In
de Vulcaanhaven sloeg het schip „Stad
Vlaardingen" van de boeien los. Het kon
echter weer worden vastgemaakt.
In Schiedam viel schade mee
In Schiedam heeft het water naar ver
houding niet bijzonder veel schade aange
richt. De buitensluis was er met balken
versterkt, waardoor werd voorkomen, dat
de binnenstad onder liep.
In de Jachthaven raakte het Russische
s.s. „Korsakoff" los. Men slaagde erin het
weer te meren. Verscheidene watersport
vaartuigen werden volkomen vernield. Het
Sterrebos kwam geheel blank te staan en
de 33 meter diepe bouwput voor het
nieuwe dok van "Wilton Fijenoord liep vol.
B.P.M.-raffinaderij stopgezet
Aan de andere zijde van de rivier was
het vooral de B.P.M., die veel waterschade
opliep. Tengevolge daarvan moest de raf
finaderij worden stilgelegd. Wanneer dc
fabriek weer in bedrijf zal komen is nog
niet bekend.
In de vroege ochtend van Zondag is het
water op drie plaatsen over de Pastorie-
dijk te Pernis gestroomd. De lage zijden
van het dorp kwamen daardoor onder
water te staan. Diverse benedenwoningen
moesten worden ontruimd. In het centrum
van het dorp werd het wegdek vernield en
zand en stenen spoelden met het water
mee.
Op Ameland verdween hotel in de golven
Van de Noordhollandse en de "Wad
deneilanden hebben vooral Texel en
Ameland het
vliegkamp De Mok, 21 burgers uit Sneek
en een Rode-Kruiscolonne uit die plaats,
raur te verduren I V3" de R°<ie-KruiiCOlonne uit
t Den Helder is met een loodsfooot over-
itehad. Op Tevel is relt, een «hrie pol- jebracUt naar hot eland en heeft aldaar
.der, de Eendraclitspoldcr, onder water {de leiding op zich genomen van de ver-
Eerst nadat het water gezakt was en „lopen en men moet vrezen, dat hij ge- WO* v» «e gewonden en de geëva-
een groot deel van het ondergelopen ge- f 7 cueerden.
bied weer vrij kwam. kon men enigszins h"' »l moeten worden inge-
de schade overzien. Eén grote troosteloze j dijkt. j Op Ameland
ravage waartussen mensen, die zich
vreemd en schuw voelden, liepen, was er
overgebleven.
„de HoeJc'
Spoordijk naar
bedreigd
Mei man en macht was men buiten aan
hel werk de dijken te versterken. Brand
weerlieden vulden zakken met zand. die
per auto naar de gevaarlijke plaatsen
werden vervoerd. Men vreesde voor het
doorbreken van de spoordijk tussen Maas
sluis en Hoek van Holland. Verschillende
polders waren in die omgeving veranderd
in watervlakten. Het vee, dat door de
boeren was losgesneden, was verdwenen
uit de boerderijen, waarvan er sommige
tot de rand van het dak onder water
stonden.
Het hoge water van Zondagavond
maakte de toestand te Maassluis met
slechter. De aangebrachte versterkingen
hielden stand.
In Hoek van Holland kwam het eerste
alarm Zaterdagavond om elf uur. Toen
braken de trossen van het aan de kade
gemeerde s.s. „Beatrix". Door het optre
den van de kapitein kon het schip veilig
voor anker worden gelegd op de rivier
Reddingsboot voer meermalen
uit
Verschillende malen moest de redding
boot van Hoek van Holland, de „President
Jan Leis" uitvaren. Bij de eerste tocht
in verband met de „Beatrix" verspeelde
men de achtermast. Om kwart over twaalf
Een reddingsexpeditie, die was uitge- .Het op Ameland liggende hotel
rukt om eon dreigende dijkdoorbraak te Siï'."!'",''!"''; ""cht van
7 Zaterdag op Zondag plotseling voor het
verhinderen, werd door het water over- j grootste gedeelte in de golven,
vallen. Vier personen kwamen hierdoor Hoewel de zee steeds knaagt aan de
in de golven om. Dc inzittenden hadden j Amelandse duinen, is de rampzaligo
de bus al verlaten, toen zij plotseling door i yaalT^eeweest01* ->jnstorti^g(!or"
J 'aak geweest. Pcrsoonluke ongelukken
het water achter zich werden ingesloten, deden zich gelukkig niet voor, doch po-
Een) vijfde man wordt nog vermist en gangen nog iets van de inboedel in vci-
men vreest, dat ook hu is omgekomen, *e brengen, waren vruchteloos.
1 Op Terschelling hielden de dijken zich
goed, behoudens een kleine doorbraak
aan de Noordzeekant. De gehele nacht
patrouilleerden dykwachten door dc
storm, om de bedreigde plekken onder
controle te houden.
Een veehouder, die zich in zijn auto vlak
achter de bus bevond, kon nog net nit
zijn wagen springen en zich zwemmend
in veiligheid brengen.
De circa 20 bewoners van de polder
zijn ondergebracht in Den Burg,
Nabij Oudesluis werd de sluisdeur van
de s!u:s „De Schans" weggeslagen en net
water stroomde in woeste golven het iana
binnen. Door de branaweersirenes in
werking te stellen heeft men getracht
zoveel mogelijk mensen bijeen te krijgen,
om het gat met zandzakken te dichten-
Met man en macht werkt men overal
op Texel om de dijken, die op talloze
plaatsen bedreigd worden, te versterken.
De schade op het eiland kan nog met
geen mogelijkheid worden geschat. Wat
de Noordpolder, de Eierlandse Polder en
de Oostpolder betreft, gaft de centrale
post te middernacht door: „Wij zijn de
toestand volkomen meester".
In de loop van Zondagavond heeft men
hulp gekregen van 58 militairen van het
Ouderkerk a/d IJssel kon aanbod niet
verwerken
GOUDA, Zondagavond I „Als dit in oorlogstijd was gebeurd, was
Duizenden en nos m duizenden heb- het «tutmfc geworden", luidde hel
beu zich In de loon van deze Irlesle Zou- «™mentaar van een der hoogste Goudse
dag met een zeer grote spontaneïteit ge- autoriteiten. En hiermede doelde hl] ken-
meld om hulp en bijstand te verlenen aan n'jl«k he' <5"- daI afdoende
de landgenoten, die door de barre waters- i organisatie en leiding aanwezig en moge-
nood waren «trollen. Rang of stand, aan- >'Jn Niemand wist wat en hoeveel
i or afkomst speelden op deze dsa Ouderkerk nodig had en het ge-
geen enkele rol. Nauwelijks had door de
radio het woord geklonken: Helpt, wie
helpen kan, of reeds werd het Goudse
marktplein een verzamelcentrum van
vrijwillige arbeidskrachten, vracht-, luxe-
cn bestelauto's. Dc wachtcommandant van
de Goudse politic wist met dit spontane
gebaar bijna geen raad. Daar stonden zij:
dc mannen uit Gouda en Reeuwgk, uit
Haastrecht en het Land van Stein. En zij
werden gevolgd door honderden en hon
derden uit de provincies Utrecht en Gel
derland, aangevoerd met luxe bussen en
vrachtauto's, met bestelwagens en lnxe-
auto's.
■olg was dan ook, dat deze zeer toe te
juichen en bewonderenswaardige sponta-
neïteit geen evenredig succes kon boeken, i neergesmeten als stukjes hout.
(Advertentie)
Ooit last van Zuurbranden?
Geen glas, geen water, geen nare
smaak. Simpelweg één of twee
Rennies laten smelten op de tong.
Er zijn mensen die nemen Rennies te pas
en te onpas maagzuur of niet alleen
maar omdat ze ze lekke" vinden. Dat hoeft
nou weer niet, maar 't ls wel plezierig altijd
Rennies bij de hand te hebben voor eigen
gebruik of om anderen te helpen. Vraag
Rennies bij Uw apotheker of drogist,
De „slag om de Noordwerd gewonnen
Eu beiden hebben gelijk als ze.
zeggen: Ha!... HUNTER Heerlijk!
Steunt het Neder h^dse
or
de
Rampenfonds. Potygiro
9575 'i
Het leek zo gek niet, daar op die weg
naar Gorcum.
„Zó'n weg loopt niet onder water", zel
den we tegen onze collega aan het stuur:
„rijden maar
Maar dat leek dan ook alleen maar zo.
Het ging goed tot bij de grote brug over
de Noord. Èn toen zaten we dan prompt
midden in de moeilijkheden.
Links en rechts hadden we al onafzien
bare watervlakten gezien. Vooral links, de
kant van Rotterdam en Ridderkerk uit,
stormde het water met een tomeloos ge
weld over de pas omgespitte akkers. Wo
waren er Zaterdag nog langs gekomen en
hadden gedacht: dat ligt er goed bij, het
voorjaar is in aantocht. Nu had het alléén
het effect, dat het water van de binncn-
die deze akkers geworden was, een
diepe roestbruine kleur had.
En enkele, ook in de winter nog be
woonde huisjes, hingen reeds scheef in
elkaar gezakt op hun naderend einde te
wachten en dc eens zo keurige gordijnen
flapten woedend om deze vernedering in
de toen nog loeiende stormwind.
Zo zag het er rond Alblasserdam uit en
langs de weg stonden de inwoners van
Bleskensgraaf, dat volkomen door het wa
ter was ingesloten, klaar om afgevoerd te
vorden naar Rotterdam.
Een trieste, bijna gelaten rij van men
sen, moe en afgetobd door alle doorstane
ellende
Er is anders gevochten tegen de water
wolf. Op de vijftien kilometer lange dijk
tussen IJsselmonde en Ridderkerk streden
tweeduizend man de slag om de Noord. En
toen Zondagavond zeven uur het water
hier opnieuw zijn hoogste punt bereikte,
kon men verlicht adem halen: de slag
scheen gewonnen. Dank zij de duizenden
zakken met zand, de rietmatten en andere
materialen, heeft men het kunnen houden
en is de dijk langs de Noord en de Nieuwe
Maas niet doorgebroken.
Smit leed millioen schade
De doorbraak aan de Bnitendijk te Rid
derkerk heeft echter reeds enorme schade
aangebracht. Alleen al in de electro-
motorenfabriek van Smit te Slikkerveer is
voor een millioen schade veroorzaakt.
Minder gunstige berichten kwamen Zon
dagavond nog binnen over de Alblasser-
waard. Er gaan geruchten, dat 'n gedeelte
van Alblasserdam, omvattende 3000 in
woners, in de loop van heden zal worden
geëvacueerd. In de ochtend, bij het eerste
licht, zal men echter de zaak eerst op
nieuw in ogenschouw moeten nemen, al
vorens beslissingen worden getroffen.
Doorbraken bij Papendrecht en Slie-
drecht hebben de polders rondom doen
vollopen. Zwijndrecht en Hendrik-Ido-
Ambacht hebben grote schade opgelopen.
Talrijke huizen en schuren buitendijks zijn
verwoest, maar ook binnendijks werd veel
schade aangericht.
Met roeiboten moesten aan alle kanten
de mensen worden gered en in verschil
lende gevallen kwam hulp le laat. Bij Rid
derkerk kwamen verschillende huizen tot
aan de dakrand in het water te staan.
Sliedrecht was Zondagavond practisch
geheel door het water geïsoleerd en onge
veer 1200 huizen raakten in het water. De
burgemeester noemde de toestand in zijn
gemeente btyia hopeloos. Honderden stuks
vee zijn op centrale plaatsen bij elkaar
gebracht, maar men heeft geen eten voor
de beesten en ook geen onderdak.
In Papendrecht was de electriciteits-
voorziening gestagneerd, terwijl ook de
watervoorziening niet meer werkte. Ook
in Zwijndrecht is de gas-, water-
electriciteitsvoorziening uitgevallen. Alle
mannelijke ingezetenen zijn hier, evenals
in vele andere dorpen in deze omgeving,
Zondag opgeroepen om aan de dijken te
gaan werken.
Maatregelen tegen
mogelijke profiteurs
Voorziende, dat sommige individuen
misschien zullen pogen misbruik te ma
ken van de algemene deernis voor de ge
troffenen cn van dc gemakkelijke gelegen
heid zullen trachten tc profiteren door te
eigen bate inzamelingen te houden, heeft
het gemeentebestuur van Amsterdam gis
teravond richtlijnen vastgesteld, die door
middel van de Pers ter kennis van alle
hoofdstedeliugen wordert gebracht.
„Het inzamelen door particulieren, zon
der dat dezen daartoe door een organisa
tie zijn gemachtigd, is ten strengste, ver
boden", zo luidt dit bevel.
Particulieren, die kleren of goederen
wensen in te zamelen, wordt verzocht
zich in verbinding te stellen met de So
ciale Raad, Herengracht 174, 1,el. 48344,
45405 of 42547, Deze raad, die van half
negen 's morgens bereikbaar is, zal zorg
dragen voor een verdeling van de stad in
wijken. Alle ingezamelde goederen dienen
te worden afgegeven in 't voormalige ge
bouw Ceres, Nieuwe Prinsengracht 39-41.
Alle verdere inlichtingen worden op het
stadhuis verstrekt, tel. 64455, toestel 521.
Ter financiële leniging van de waters
nood houdt het Roode Kruis vandaag in
de hoofdstad een collecte ten bate van het
Nationale Rampenfonds en het daarmede
verbonden algemeen watersnoodfonds.
B. en W. van Amsterdam vestigen er tot
slot de aandacht op, dat iedere, die geld
of goederen inzamelt, zich moet kunnen
legitimeren, hetzij met een insigne van
het Roode Kruis, hetzij met een machti
ging van de organisatie, waarbij hij.'zij is
aangesloten (bijv. vakvereniging of bond).
Dank voor Amerikaanse hulpverlening
Prins Bemhard, die op het ogenblik in
New-York vertoeft, was zeer onder de
indruk, toen hij het nieuws van de over
stromingen in Nederland veraam.
„Dit is verschrikkelijk nieuws", zei hy.
De Prins was diep onder de indruk van
het verlies aan. mensenlevens.
Hy zeide: „Ik zal doen wat de regering
en de Koningin willen, dat ik doe".
„Zoals u weet", verklaarde de Prins
verder, .Jheeft Nederland zojuist de
Vergezeld van Prinses Beatrix heeft H. M. dc Koningin gisteren een be
zoek gebracht aan de omgeving van de Krimpenerwaard. De komst van
II. M. was de autoriteiten in die streek niet bekend.
Zij reed eerst tot aan Ouderkerk, welke plaats zelf onbereikbaar was,
zodat de Koninklijke auto slechts tot de grens van bet ondergelopen land
kon rijden. Vervolgens werden Lckkerkerk, Krimpen aan de IJssel en
aan de Lek bezocht. De burgemeester van Krimpen aan de IJssel was toe
vallig ter plaatse aanwezig, waar dc Koninklijke auto stilhield. Met hem
had H. M. een informatief onderhoud.
Commissaris der Koningin
reed door
De Koningin heeft getracht Dordrecht
te bereiken, maar ook dit bleek helaas
niet mogelijk mede door de „overbezetting
der wégen als gevolg vaiV plaatselijke
evacuaties. Via de brug bij Vreeswijk
heeft H.M. Gorcum kunnen bereiken en
heeft aldaar onder meer met de burge
meester gesproken. Zeeland was voor de
Koningin al even onbereikbaar als Dor
drecht doordat over de wegen in die
richting grote troepen in veiligheid ge
bracht vee worden vervoerd. In de rich
ting Vianen reed H.M. tenslotte terug naar
Soestdijk, toen het te laat was geworden
nog andere oorden te bezoeken.
De Koningin had zich de gehele ochtend
op de hoogte laten houden van de ontwik
keling van de toestand in de geteisterde
streken.
H.M. is vanmorgen in alle vroegte van
Socstdyk vertrokken en zal de gehele dag
in de getroffen gebieden doorbrengen.
Ook Prinses Wilhelmina zal een bezoek
brengen aan de getroffen gebieden.
Namens HJH. de Koningin maakt II.K.II.
vandaag en morgen een tocht door
Zeeland.
Ministers stellen zich op de
hoogte
Minister-president dr Drees, de minis
ters Staf, Beel, "Witte en Algera bezoch
ten eveneens de getroffen gebieden. Dr
Beel bracht een bezoek aan Halsteren en
heeft ook getracht Middelburg te bereiken.
Minister mr Algera is zich op de hoogte
gaan stellen van de toestand te Dordrecht
Hij was vergezeld van ir A. Maris, direc
teur-generaal van de Rijkswaterstaat.
De commissaris der,Koningin In Zee-
iand, jhr mr A. F. C. de Casembroot, die
gistermiddag om vier uur het gemeente
huis van Kortgene op Noord-BeveTand
officieel moest gaan openen, was de eer
ste en enige die met zijn auto door
het reeds 30 cm hoog staande water reed
op de pont naar Kortgene. Bij de overkant
gekomen, bleek op de 1 km lange strek
dam het water een halve meter hoog te
slaan. Dat werd de commissaris wat te
gortig. Ongeveer anderhalf uur heeft toen
de Commissaris der Koningin, die het ge-
isoleerde Nooi'd-Beveiand niet wilde te
leurstellen, gewacht. Toen hij een poging
ging wagen, strandde deze haast, want
midden op de strekdam sloeg de motor af
en de auto scheen aan de heftige golven
overgeleverd. Gelukkig wist de chauffeur
echter weg te komen. Of de commissaris
Noord-Beveland bereikt heeft is niet
bekend.
Gedeputeerden van Zuid-Holland, Ir
Wittenberg en de heer Jansen Maneschijn,
hebben ook het meest getroffen deel van
de provincie in ogenschouw genomen. De
Commissaris der Koningin van Zuid-
Holland, die met vacantie in Zweden ver
toeft, werd gealarmeerd. De Commissaris
der Koningin in Limburg mr dr F. Hou-
ben heeft zich gisteravond via de Regio
nale Omroep Zuid tot de ganse bevolking
van zijn gewest gewend en haar verzocht
deel te nemen aan de Limburgse inzame
ling ten bate van de slachtoffers van de
stormramp onder het motto: Nationale
Ramp. Hij verklaarde in zijn toespraak,
Wie Zondagmiddag dc strandboulevards
langs de kust van Zuid-Holland heeft
teruggezien, is er geschrokken van de
ongeleende ravage, die alle herinneringen
aan het zonnige strandleven deed vervlie
gen in de nog steeds angstaanjagende
stormwind, cn die in oneindige trooste
loosheid alleen maar treurig aandeed. Zo
was het in Schcveningen, zo was het in
Katwijk, zo was het ook in Noordwyk,
Kijkduin en 's-Gravenzande.
In Scheveningen staat de zee hoog, wit
en dreigend tegenover ons, met golven
hoger dan de boulevard.
Voor de vuurtoren is de kademuur over
een lange afstand weggeslagen. De zware
meterslange bazaltstukken die de rand van
de kademuur vormen, liggen hier en daar
Van de
althans in verhouding tot de omvang
het ingezette mensen- en materiaal getal.
Er was in de stad Gouda veel ongerief,
doordat de drinkwaterleiding uitviel,
daar de zgn. zomerdijk doorbrak, waar
door de bassins met onzuiver water vollie
pen en de filters buiten werking werdén
gesteld.
By Lekkerkerk hield de stenen wering
het ook Zondagavond uit, al spoelde het
water er in grote golven over, waardoor
vele huizen zwaar te lijden hadden. De
Op het centrale punt in Gouda besloot in uiterwaarden gelegen scheepswer-
men dezé werkers met vrachtwagens door i ven en fabrieken hadden veel te lijden,
te sturen naar het meest bedreigde punt De Krimpenerwaard stroomde langzaam
in Gouda's onmiddellijke nabijheid, name-vol. Naar wij nader vernemen, werd de
lijk Ouderkerk aan de IJssel. Van onge- toestand bij Ouderkerk niet critiek geacht,
veer half drie af stroomden de vracht- Het zwakste punt in de dijk werd gevormd
wagens in lange f;les naar Ouderkerk, door over een lengte van minstens 40
Daar de Gouöeraksedijk te veel gevaren meter ontstane open stukken.
voor dit drukke verkeer opleverde
sloot men om de colonnes via Stolwijk en
Berkenwoude heen te sturen. Wat uit deze
6pontane reacties kon worden verwacht,
gebeurde:; de overvloed aan mensen en
materiaal kon in Ouderkerk niet worden
opgevangen en verwerkt. Slechts stapvoets
bewogen de voertuigen zich door de
Krimpenerwaard en van de duizenden
helpers en honderden wagens hebben
slechts honderden helpers en tientallen
wagens actieve steun en hulp kunnen
verlenen.
Bij Schoonhoven werd de hoogste stand
omstreeks 8 uur Zondagochtend genoteerd.
Het water is de glasfabriek „De Lek" bin
nengestroomd. De veerdienst over de Lek
werd Zaterdagavond 10 uur gestaakt.
De weg GoudaUtrecht via Oudewaler
was niet berijdbaar, zodat alle verkeer
over de grote Rijksweg moest.
In Moordrecht is hel gelukt, de dijk te
behouden, maar in Nieuwerkerk slaagde
men daar niet in. De IJssel sloeg er een
gat van twintig meter-in de dijk.
ijzeren hekken, die er met ijzeren bouten
in waren bevestigd is niets meer te be
speuren; de zee heeft ze meegenomen in
haar kolkende graf.
De Keizerstraat in Scheveningen is tot
aan de kerk met zand overspoeld. Er zijn
stukken uit het plaveisel weggeslagen als
na een bombardement. Tot over het
strand, tot over de kademuur, over de
boulevard heen, heeft het woedende water
zich een weg gebaand in die oude Scheve-
ningse straat. Het water heeft gaten in
het wegdek geslagen, maar nu het is ge
zakt komen duizenden mensen in auto's
en overvolle trams zien wat de woedende
elementen hebben aangericht.
Over de boulevard liggen over enkele
kilometers verspreid de stenen en tegels wiihelmina-boulevard het gedeeltelijk
die de storm en het water uit het plavei- tegen het water moeten afleggen. Er is
sel hebben gerukt. Schotten van café- uiteen een ontzettende ravage overgeble-
water vrij naar binnen kon stromen. De
Voorstraat, die loodrecht óp de boulevard
staat, werd geheel onder water gezet.
Verscheidene betonnen afgangen naar het
van het
betegelde voetpad dat door de duinen liep
I is mets meer overgebleven. Van de om-
En intussen is er in het Kurhaus in een i muring van de zgn. Kuip, waar de bad
zaal, vanwaar men door de vensters diegasten gewoonlijk luisteren
dreigende wereld van geweld kan zien,
een The dansant. Een jazzband verscheurt
terrassen zijn weggerukt. Banken, die met
ijzeren voeten ln de bazaltstukken waren
ingeschroefd zijn losgerukt en ergens op
de boulevard neergesmakt, verbogen en
vernield. Op de trap naar het strand heeft
hel water zijn krachten beproefd en er
zitten gaten in geslagen alsof er een bom
is ingevallen. Aan de haven zijn 4000
vaten haring, die op de kade voor export
gereed lagen, door het. water opgenomen
en naar zee gevoerd. Tussen Scheveningen
en Kijkduin zijn de betonnen trappen die
naar het strand voerden door de kracht
van de. .storm weggeslagen.
naar
concert in de muziektent, die letterlijk
aan flarden ligt en tussen de boulevard en
net strand aan de zgn. Zeereep stond, is
een naar zee gerichte muur door het zee
water ondergraven en in elkaar gestort
doordat hel zand is weggespoeld. De
grootste schade ls wel aangerient aan het
bekende hotel „Nieuw Brittenburg", waar
van de helft, m. het restaurantgeoeelte aan
de zeekant, geheel verdwenen is. Ook heeft
de woeste zee het zand onder het gebouw
weggespoeld, waarna de muren ingestort
zijn. Gelukkig hebben zich geen persoon
lijke ongelukken voorgedaan en de eige
naar kon een veilig neenkomen zoeken,
waarna al het meuDuair weggehaald werd.
Vanuit Zee- en Zonnebad, toebehorend
aan de heer Hartenveld, moesten tachtig
baocaoines, die door de storm werden op
genomen als luciferdoosjes in elkaar
gearukt werden, net ontgelden. Ook de
oeide posten van de Katwijkse reddings
brigade, die op het Noorder- en Zulder-
strand stonden, zijn verdwenen.
's-Gravenzande beleefde ge
vaarlijke uren-
De betrekkelijk smalle kuststrook bij
's-Gravenzanüe neeït zwaar geleden van
ue enorme stormkracht, over de gehele
.-£Lgi.e zijn daar ue uuinen voor de neut
en op sommige piaaisen voor twee derue
weggespoeld, waaruij de door de Duitsers
gebouwde bunkers geneel werden onder
mijnd en vele van deze grote betonmassa's
in puin werden veranderd, terwijl andere
een groot gevaar voor instorten opleveren.
Op enkele plaatsen waren de duinen
zodanig geteisterd dat de toestand kritiek
liggen overal ln grote massa's 'verspreid' ?°u worden bij 't opkomen van de vloed. Na
Het strand bestaat niet meer. Het water ^rie uur ingespannen werken met hon-
kolkt tegen de resten van wat eens het derden vrijwilligers was om vijf uur Zon-
waterkerend duin is geweest. Ongeveer dagmiddag het gevaar voor het hele West-
15 meter heeft de zee op het land gewon- land bezworen,
nen en het. Oranjebad is verleden tijd. Ook bij Kijkduin is er een groot gal. in
de duinen geslagen. De bunkers, die zich
Voorkant van „Nieuw Britten- dam' nog bevonden, staan op instorten. Zij
leveren daardoor een gevaar op. Op het
strand heeft men een mijn aangetroffen.
Om ongelukken te voorkomen heeft de
politie een groot gedeelte van het strand
afgezet.
de stilte en daarboven huilen de golven.
De golven werpen wrakhout op het.
strand, want er zijn schepen vergaan. En
naast de woedende zee dansen de mensen!
Aan de Socstdijksekade te Den Haag is
er een woonark gekapseisd. De bewoners
konden zich tijdig in veiligheid stellen,
zodat geen persoonlijke ongelukken zijn te
betreuren. Een andere woonschuit is van
zijn touwen losgeslagen en lekgestoten.
Verder heeft de storm in parken, plant
soenen en lanen veel schade aangericht
aan het geboomte. Zware takken zijn door
de wind afgerukt en sommige bomen ge
heel ontworteld. Ook liepen vele huizen
schade op aan daken en ruiten.
Noordicijk behoed door bun-
kerf undo inenten
Niemand zou hebben kunnen denken dat
de Duitsers Noordwijk aan Zee een dienst
zouden bewijzen. Toch is dit het geval
want Noordwijk aan Zee werd door de
fortificaties van de in de laatste oorlogs
jaren gemaakte verdedigingslinie voor een
watersnood behoed. De zware fundamen
ten, zo deelde een Noordwijks politiedes
kundige ons mede, heeft de strijd tegen
het water wel niet gewonnen maar toch
hebben zij kunnen verhinderen dat de
eerste duinenrij met boulevards en hoteis
werd weggeslagen. Ondanks deze bescher
mende betonblokken heeft de Koningin
Amerikaanse regering medegedeeld, dat
het geen economische hulp meer nodig
heeften nu komt deze ramp.
Nederland heeft echter altijd gedu
rende zijn gehele geschiedenis tegen het
water moeten vechten en wij zullen deze
nieuwe ramp bestrijden en overwinnen,
zoals wij altijd in het verleden hebben
dat van het Zuiden uit een krachtig licht
moet stralen, dat het doordringt tot in de
trieste grauwheid van leed en zorg.
De Commissaris van de Koningin ln
Noord-Brabant, prof. dr J. de Quay ver
klaarde: ons eerste doel moet zijn de rampen"
slachtoffers te redden, waarvoor meer
motorboten moeten worden aangevoerd en
dan moeten wij eerst onze aandacht rich
ten op de dijken, die worden bedreigd.
Prof. De Quay arriveerde gistermiddag
in Halsteren, dat reeds eerder was bezocht
door de ministers Beel en Witte. Met ge
meentelijke en provinciale autoriteiten be
sprak hij daar de toestand.
Hy was* dankbaar voor het Ameri
kaanse aanbod tot hulp. „Dit is steeds
gebeurd, wanneer er nationale rampen
waren", verklaarde hy, „en Nede?land
heeft ook altijd de helpende hand gebo
den aan andere landen in soortgelijke
omstandigheden".
„U zult zich herinneren, dat mijn
Vrouw persoonlijke giften heeft gezon
den aan de Verenigde Staten tijdens de
overstromingsramp van de Mississippi
en de Missouri en wij. evenals andere
volken, zijn altijd dankbaar voor per-
soonlijkc giften in tijden van nationalo
Prins Bernhard deelde zijn gehoor in
de „Saint Marks of the Bouwerie" het
nieuws van de ramp mede, Hij sprak
met grote emotie en zijn gehoor was
diep onder de indruk. Hij vroeg de
aanwezigen te bidden voor degenen,
die zijn omgekomen en voor hen, aio
thans in gevaar en ellende verkeren.
Militairen werken met man en maclit
in de bedreigde gebieden
Het personeel van Landmacht, Lucht
macht en Marine heeft aan de Zondag
morgen door de chef generale staf uit
gevaardigde oproep, onmiddellijk naar de
garnizoenen terug te keren, terstond ge
volg gegeven.
Direct nadat de eerste order per radio
hekend was gemankt, volgde er een
massale „belegering" van talloze sta
tions, vanwaar stampvolle treinen de
gemobiliseerde strijdkrachten naar de
plaats van bestemming brachten.
De spoed waarmee velen zich onver
wijld naar hun garnizoen begaven, ver
dient alle waardering. Er waren er. die
zonder ontbijt de deur waren uitgelopen.
Zandzakken en noodrant
mere schaal getracht worden met het
uitwerpen van rubberboten in de geïso
leerde gebieden hulp te verlenen.
De belangstelling en medewerking van
buitenlandse zijde is zeer groot. Ameri
ka. Canada en Engeland zegden alge
mene militaire hulp toe, Frankrijk stel
de twee, pioniersbataljons ter beschik
king. an Nederlandse züdc is daarop
gevraagd deze bataljons voorlopig gereed
te houden in afwachting van de lucht-
verkenningen. die in dc ochtenduren
worden uitgevoerd. De Britse Marine
stelde tien helicopters ter beschikking,
die op de vliegbasis Woensdrecht ge-
stationneerd, voor evacuatie van bewo
ners van geïsoleerde boerderijen en
kleine geïsoleerde groepen zullen wor
den ingezet. Ooi; België, zelf getroffen
Nadat de eerste ploegen in Utrecht
waren binnengestroomd, zün 450 man
militaire troepen van de Schoollechni-
sche Dienst en Verbindingsdienst ter be
schikking gesteld van de provinciale wa
terstaat van Z. Holland. De troepen wer-
den gezonden naar de plaatsen Ouder- door de ramp, bood een bataljon aan voor
kerk a.d. IJssel, Stolwijk, Stolwükersluis, hulp in Zeeuwsch-Vlaanderen, waarvan
Moordrecht, Capelle a.d. IJssel, Nieu
werkerk cn Gouderak. Zij staan onder
mando van kolonel Schouten en zijn
voorzien van pioniersmateriaal, zandzak
ken en noodrantsoenen. Een ambulance
van het militaire hospitaal „Oog en Al"
werd, vergezeld van een radioverbin-
dingsploeg, naar het geheel van de bui
tenwereld afgesloten Stolwijk gestuurd.
Marine naar Walcheren
Alle strijdkrachten zijn gestold onder
het directe bevel van de Nederlandse
territoriale bevelhebber, luitenant-gene
raal D. C. Buurman van Vreeden, om
door deze ter assistentie te worden aan
geboden aan het civiele gezag.
Troepen uit Den Bosch. Breda, Geer-
truidenberg, Oirschot en Roosendaal zün
ingezet in het. bedreigde gebied bij Wil
lemstad en Krulningen.
Eenheden van de Koninklijke Marine
werden naar het geïsoleerde eiland Wal
cheren gebracht., terwijl andere marine-
strijdkrachten ingezet werden in Middel-
harnis en Stellendam.
i de blokken steen, binten en palen
burgstortte in zee.
Ook in Katwijk kreeg de boulevard het
erg te verduren. Op verschillende plaatsen
ontstonden grote gaten, waardoor het zee-
Voorts hebben de militaire autoritei
ten springstoffen beschikbaar gesteld om
schepen te doen zinken in het gat
dyk van Vlaardingen.
Rubberboten uit de lucht
Ook de luchtmacht werd met alle
haar ten dienste staande huldpmiddelen
ingeschakeld om hulp te bieden. Van de
vliegbasis Gilze-Rüen uit zijn Zondagmid
dag vier verkenningsvluchten uitgevoerd
om vanuit de lucht uitwijkmogelijkheden
te zoeken voor de bedreigde bevolking.
Alle toestellen van de Nederlandse
Luchtstrijdkrachten stonden op „stand
by" op de basis.
Een Dakota vloog, geladen met rub
berboten, boven de omgeving van Stel
lendam en wierp hier z\jn last uit. om
de bevolking in staat te stellen zichzelf
en iets van het huisraad te redden.
Een Mitchell van de Marine Lucht
vaart Dienst is Zondagmiddag op ver
zoek van de burgemeester van Middel-
hamis opgestegen om by Nieuwe Tonge
rubberboten uit te werpen boven geïso
leerde boerderüen. Er werden drie rub
berboten uitgeworpen. Naar de piloot
meedeelde is dit goed gelukt. Twee dei-
boten werden zelfs tegen de boerderijen
geworpen.
Een andere Mitchell vloog met. rub
berboten boven Werkingen/ Door de
reeds ingevallen duisternis konden do
boten niet meer worden uitgeworpen.
Wel werden lichtjes waargenomen, maar
een doeltreffende hulpverlening was hier
niet meer mogelijk. Vandaag zal op rui-
reeds twee compagnieën wérden aange
vraagd.
De Amerikaanse ambassadeur, die heer
Selden Chapin. heeft aan de minister
president, rir Drees zjjn hartelijk mede-
leven^ betuigd met de natuurramp, wel
ke Nederland heeft getroffen. Hy heeft
daarby toen medegedeeld, dat de Ame
rikaanse regering hem gemachtigd heeft
aan de Nederlandse regering het aanbod
te doen om Amerikaanse militaire hulp
middelen te harer beschikking te stel
len.
Experts van de Amerikaanse genie
troepen te Heidelberg zullen arriveren om
samen te werken met de Nederlandse
genie en legorautoriteilen.
Ook de Amerikaanse Staatssecretaris,
John Foster Dulles, heeft in een tele
gram zün medeleven tot uiting gebracht.
Generaal Miniton Eddy, opperbevel
hebber van het Amerikaanse Leger in
Europa, is vanmorgen per vliegtuig uit
Wiesbaden naar Den Haag vertrokken
om na te gaan, welke hulp de Ame
rikaanse militaire autoriteiten kunnen
verlenen hij de reddingswerkzaamheden.
Ten bchoeie san de dropping hebben zij
reeds vliegtuigen ter beschikking ge
steld, die hun basis hebben in de Ame-
de 1 kaanse /one van Duitsland.
I Ook het apparaat van de CARE de
I Amerikaanse hulporganisatie is in
volle werking getreden. Zy zal onmid
dellijk in het buitenland een algemene
inzameling houden voor hulp aan de
noodgebieden,
De Franse regering heeft, het voor
nemen Nederland twee gerijebataljons te
zenden om hulp te bieden bü dringende
werkzaamheden.
De Britse zaakgelastigde, de heer A.
Stewart, heeft gisterenavond de Ne
derlandse regering medegedeeld, dat de
(Engelse regering diep medegevoel! met
de nationale ramp, die Nederland heeft
getroffen en gevraagd, welke hulp En
geland kan bieden.
Britse troepen, welke gelegerd zijn -.r
het doorgangskamp in Hoek van Hoi
land, zy gisteren de gehele dag reedt
druk bezig geweest de helpende hand
te bieden oQ de evacuatie van vluchte
lingen.
Ook Canada heeft hulp aangeboden.
De overstromingsramp heeft, eveneens
diepe indruk gemaakt op de Antillen. Er
werd reeds geld ingezameld en gisteren
avond zijn in de katholieke en protestant
se kerken op Curasao en Aruba speciale
diensten gehouden.
Zowel hoi Duitse' als het Belgische
Rode Kruis hebben ook hulp geboden
terwijl het zes millioen tellend'» West/
duitse Vakverbond vandaag zal beslui
ten op welke wijze het Nederland en
België de helpende hand kan bieden.
