Mei
1940
Grootste ramp sinds
Grootste deel van Zuid ondergelopen
1 Februari: zwarte dag voor
Rotterdam-in-opbouw
Binnenstromend water greep kind
met bed-en-al
Bergen van menselijk leed in de
Ahov-hal geconcentreerd
Nederlandse Rampenfonds
postgiro 9575
Delflandse Hoofden
bleken hard
Nog onberekenbare
schade tan tientallen
millioenen
Maashaven spuwde Putselaan en
Bloemhof vol
p.
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953 r #F ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD TWEEDE BLAD - PAGINA t
Eén dode cn tal van gewonden, branden, stagnaties en een enorme
materiële schade zijn het gevolg geweest van de grootste ramp,
die Rotterdam sinds de Meidagen van 1940 heeft getroffen. Storm
en water hebben zich op de stad geworpen en daar een verwoesting
aangericht, waarvan de omvang niet te schatten is. Een waterstand
zo hoog, als Rotterdam nooit gekend heeft, maakte de 1ste Februari
van dit jaar tot een rampdag, welke alleen nog beperkt is ge
bleven door de gezamenlijke inspanning van alle organisaties.
Nauwelijks zullen de Rotterdammers, van wie velen Zondagmor
gen naar de verwoestingen gingen kijken, beseft hebben, dat het
allergrootste gevaar juist dreigde om ongeveer half zeven gister
avond, toen wéér het hoge water kwam. Óver de ravage in de stad,
de voorzorgen tegen de tweede aanval op de dijken èn de stromen
menselijk leed, die door de ramp veroorzaakt werden, vindt men
hier uitvoerige reportages.
Het Noordeiciland
geïsoleerd
Practiscli hel gehele Noordereiland heeft
onder water gestaan. Omstreeks half 7
Zondagmorgen kregen wij nog wel verbin
ding met het politiebureau aan de Nassau-
kade. maar de dienstdoende brigadier'ver
telde ons. dal hel Noordereiland totaal was
geïsoleerd. In het politiebureau zelf had
men de wijk naar de eerste étage moeten
nemen, daar het water reeds büna een halve
meter op de begane grond stond.
Angstig klampten bewoners de politie
mannen aan om te vragen of er groot ge
vaar dreigde, maar de agenten konden dit
ook met beoordelen. Door hun rustige op
treden hebben zij echter in vele gevallen
een paniekstemming voorkomen. De storm
rukte met grote kracht aan de panden op
het eiland, zodat de ruiten rinkelden, alsof
een zwerm bommenwerpers dicht in de
buurt zijn lading liet vallen. Veiligheids
halve trokken gezinnen met kinderen, die
in een benedenhuis wonen, naar hoger ge
legen verdiepingen van buren. Overal werd
de helpende hand geboden, zoals dat bij
bombardementen in de oorlog gebeurde.
Grote gaten gaapten in de straten, zodat
het soms levensgevaarlijk was er te lopen.
Van een fabrieksschoorsteen aan de Burge
meester Hoffmanstraat was de bliksem-
afleider losgeraakt, deze straat werd afge
zet. Later is het metaal naar beneden ge
haald. In de omgeving van dit plein was het
hetzelfde beeld als aan de Zolmhaven,
Vaten en hout lagen overal verspreid.
Hyena's op pad
de Haagse, buitenwijken reeds werd
gecollecteerd voor net Nationaal Rampen
fonds. Daar officieel bekend was gemaakt,
dat dit fonds pas vandaag met een grote
collecte zou beginnen, vreest de politie dat
men het opgehaalde geld te eigci bate zal
gebruiken.
Iedereen, die een pomp kon bemachtigen,
deed dit om zijn kelder of zelfs zijn woon
kamer leeg te pompen. De meesten echter
moesten met emmers en dweilen werken. In
enige huisjes aan de Stadionweg was het
water tot boven de zittingen van de stoelen
gekomen.
Een oud moedertje huilde, want zij is niet
verzekerd en zij vreest, dat de meubeltjes,
waaraan zij zo was gehecht, zijn bedorven.
Buren troostten haai-en hielpen hozen
Eén van de vele auto's, die door het ver
raderlijke water werden verrast en door de
bestuurders werden achtergelaten. Zwaar-
gehavend tussen de stenen van het wegge
spoelde wegdek aan de Maashaven terug
gevonden
f en
*-* t.
N KLEINE DUIZEND troosteloze mensen, mannen, vrouwen en kinderen,
troffen wij gisteravond aan in de Ahoy' hal, waar zij verloren gingen in de
ontzaglijke ruimte. Geslagen, nog maar half beseffend, wat er gebeurd was, zaten
zij aan de tafels te wachten op nadere berichten. Zaterdag nog woonden zij in
Zuidland, Alblasserdam of 's Gravendeel in hun woningen.Zondag waren zij
alles kwijt. En ieder had zijn eigen verhaal van angst, vlucht cn ontreddering.
oordstadion en ten slotte naar de Ahoy'-hal,
waar de zieke Tony op een baar tot rust
kon komen.
Dierenbescherming heejt de namen opge
nomen van Geertje Wecda en Piet Jongeja-.
uit Zuidland, die bij alle angsten van
vlucht hun hond en hun kal niet vergalei
en mèt hun dieren in de Ahoy'-hal terech-
kwamen. Hun komt de daarvoor bestence
Op de vlucht
Het gezin Both uit Alblasserdam vluchtte
met een personenwagen, toen het water
met geweld de woning binnendrong. Bijzon
dere zorg eiste daarbij de jonge Tony, die
met zware griep te bed lag. De wagen kon
al spoedig niet verder en het gezin zocht
onderdak in een bakkerij. Zodra men daar
echter met de werkzaamheden begon, moest
het gezin weer voort, naar kennissen, waar
De heer J. Kraaijeveld, van de Korte
Feyenoorddijk, was met vrouw en vier
kinderen variërend van enkele maanden
tot zeven jaar in de hal terechtgekomen,
waar soep, warme melk en brood hen weer
wat op verhaal brachten. Eén van de kin
deren, een meisje, zat wat schuw rond te
kijken: nóg drukte haar de angst voor het
water, dat haar uit bed had opgetild en weg
doen drijven, voordat de vader haar greep.
De tachtigjarige opa Van Rij en zijn vrouw
uit Zuidland, die vrijwel niets konden red
den; de jonge boerenarbeider, die in Zuid
land zijn schoonouders zou waarschuwen
en er alleen een kolkende zee van water
vond met hier en daar een dak, waarop
radeloze mensen om hulp schreeuwden. Op
zijn terugweg trachtte een boerendochter
gillend de aandacht te trekken; in de stal
stonden ruim zestig koeien en vijf paarden
en bij haar poging de dieren te redden,
was zij door de stroom meegesleurd en
kopje onder gegaan. De jongeman kon drie
paarden redden, maar alle andere dieren
verdronken. De boer, die op bezoek was bij
zijn zoon in de Wieringermeerpolder, zal
zijn trots, het prachtige vee, niet meer terug
zien.
Later vertelden anderen een nóg vcr-
.chrikkelijker verhaal van een moeder, die
met haar kinderen naar het dak vlurhttc cn
haar zoon door een stormvlaag in het water
zag sleuren. Niemand kon vertellen, of dc
jongen er het leven had afgebracht.
Piet Jongcjan uit Zuidland, die alléén
maar dacht aan zijn poesje Pukkie en Gecr-
ie Wecda uil Zuidland, die de zware hond
Robbie droeg, omdat zij bang was hem
kwijt te raken.
Verheffend medeleven
Het deed goed in deze uren het medeleven
van anderen te ervaren. Fabrieken, die
spontaan levensmiddelen, dekens en bedden
ter beschikking stelden: comilé's uit Am
sterdam, die kleding stuurden voor hen, die
niets meer hadden; particulieren, die ruim
te in hun woning afstonden aan gezinnen,
die de eigen woning door het water ver
zwolgen zagen. Sociale Zaken registreerde
alle vluchtelingen, die vervolgens door pad
vinders, U.V.V.-sters, Rode Kruis-helpers,
en -helpsters op hun gemak gebracht cn
verzorgd werden.
In het Feijenoordstadion
In het Feijenoordstadion, waar eveneens
een tijdelijk onderkomen voor geëvacueer-
den werd ingericht, werden reeds Zondag
morgen vroeg 150 personen uit het gebied
van IJsselmonde ondergebracht. Directeur
Bas van Krimpen kwam van zijn ziekbed
naar het Stadion, waar zijn personeel bui
tengewone medewerking verleende. De af
deling Rotterdam van de transportcolonne
van het Rode Kruis lenigde daar, onder
leiding van mevr. C. F.. H AI. Vuvlsteke en
mevr. v. d. Pol, de eerste nood. Dadelijk
werd daar ook gezorgd, dat een vrouw die
binnenkort het leven aan een kind zou
schenken, naar het ziekenhuis werd ver
voerd, evenals een vrouw, die in ver
wachting was cn m shocktoestand verkeer
de.
Met hoogrode koortswangen van de griep
komt Tony Both uit Alblasserdam wat op
zijn verhaal op een baar in de Ahoy'-hal.
Een van de honderden grote en kleine men
selijke drama's, welke door de ramp van
dit weekend veroorzaakt werden.
MANIFEST VAN HET
Oproep aan het volk van Nederland.
Nood is neergedaald over ons vaderland. Help, help direct.
Krachten, machtiger dan welke menselijke machtsconcentra
ties odk, hebben in enkele uren tijds grote delen van ons land
in rouw gedompeld. Duizenden mensen werden in nachtelijke
uren door het wrede water van huis en haard verjaagd. Werk
van eeuwen werd in luttele ogenblikken te niet gedaan.
Onbeschrijflijk is het leed, dat mensen en dieren heeft ge
troffen, met geen mogelijk te overzien de materiële schade, die
met name het Westen van ons land is toegebracht.
Hulp is plicht.
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getrof
fen gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen,
maar ook en vooral, hulp in geld. Veel geld, zeer veel geld om
de geteisterde bronnen van onze welvaart, die ook uw welvaart
is, met de grootst mogelijke spoed te herstellen. Tast diep in
uw buidel, ook als dit een offer voor u mocht betekenen. Offer
in het diepe besef dat het gaat om uw medemensen, om uw
vaderland en uiteindelijk om uw eigen belang.
Doe het direct! Stort uw bijdragen op postgiro 9575 van het
Nederlandse Rampenfonds Den Haag of stuur een postwissel
naar het secretariaat, Statenlaan 81.
TALRIJKE ONGELUKKEN
IN BINNENWATEREN
Op de Waal zijn verscheidene grote bin
nenschepen, waarvan enkele geladen met
erts. gezonken. Bij Bolnes werden vijf
schepen door de vloed op het droge gezet.
Twee er van zijn Zondag vlotgebracht. De
drie andere hoopt men vandaag weer in
dieper water ie brengen. Een der dokken
van de Rotterdamse Droogdok Mij is van
zijn palen losgeslagen en op deze palen
vastgeraakt.
Gevaar voor Weslland
geweken
De betrekkelijk smalle kuststrook bij
's-Gravenzande heeft ernstig onder de or
kaan geleden.
Over de gehele lengte zijn daar dc
duinen voor dc helft cn op sommige plaat
sen voor twee derden weggespoeld. Daarbij
werden de bunkers uit dc oorlogstijd geheel
ondermijnd. Vele van deze betonnen blok
ken werden in puin veranderd. Anderen
leverden gevaar voor instorting op.
Op enkele plaatsen waren de duinen zo
danig geteisterd, dat dc toestand kritiek
zou worden bij hel opkomen van de vloed.
Honderden vrijwilligers hebben drie uur
ingespannen gewerkt. Zondagmiddag om vijf
uur was het gevaar voor het gehele West-
land bezworen.
Hulp voor Zuid-Holland
De waarnemende commissaris der pro
vincie Zuid-Holland verzoekt degenen, die
in deze provincie hulp willen verlenen, zich
le wenden tot het Nationaal Rampenfonds
Statenlaan 71. giro 9575. Kleren, dekens e.d
kunnen naar het Rode Kruis. Fluwelen
Burgwal 19, in Den Haag worden gezonden.
Het was vannacht nog volstrekt onmoge
lijk een denkbeeld te krijgen van de om
vang van de financiële schade, die volgen-
het ministerie van Verkeer en Waterstaat
zeker in de tientallen millioenen zal lopen
Men heeft echter nog geen overzicht van de
enorme schade, die aan dijken cn andere
kustverdedigingswerken is aangericht. En
men heeft ok nog geen flauw idee van do
schade die particulieren hebben geleden.
Alleen al in de clectromotorenl'abrirk van
Smit te Slikkerveer wordt dc schade op een
millioen geraamd. De schade aan de kunst-
mestfabriek te Vlaardingen wordt eveneens
op ongeveer een millioen gulden geschal
Uiteraard zal zo spoedig mogelijk met bol
herstel van de vernielde dijken en wegen
worden begonnen. Indien met man en
macht aan de stukgeslagen dijken wordt go-
werkt, zal het allerergste in enige maan
den hersteld kunnen zijn. Polderbesturen
en waterschapsbesturen zijn uiteraard do
aangewezen instanties om dijken en wegen
weer in goede staat te brengen, maar aan
genomen wordt dat een beroep moet wor
den gedaan op de rijksoverheid.
TFas er een vloedgolf
in het spel
Gemiddeld tioaalf centimeter meer dan c!v
hoogste stand werd Zondagochtendtoen de
vloed lot stilstand kwam, gemeten. In Hoek
van Holland waar men met palmen (deci
meters) meet, iverd Zondagmorgen bij hoogt
water als hoogste stand genoteerd 142 palm.
Normaal hoogwater varieert van 115 tol 12?
palm. De stormvloed liep dus nxet blinder
dan ruim twee meter hoger op dan normaal
Noodlottig is het samengaan geweest van
springtij (een bijzonder hoog tij twee dagen
rond Nieuwe Maan en Volle Maan) en een
storm met orkaankracht uit richtingen tus
sen Noordwest en Noord. Dan worden
enorme hoeveelheden zeewater de Zuide
lijke Noordzee ingestuwd, die door het Nauw
I van Calais niet zo snel verder kunnen en
dus opsluwing van hel zeewater tengevolge
hebben.
I Het feit echter, dat in Rotterdam <n de
nacht van Zaterdag op Zondag rusven 3 cn
j 4 uur hel water uiterst snel opliep om
I daarna weer tot 5 uur langzamer te stijgen,
heeft bjj deskmubgen de mening doen j
gehad met een z.g vloedgolf, een plotseling
als gevolg van dc orkaan op treden ran een
werveling, die het tenter razend snel en
zeer hoog opjaagt.
De Koningin bezocht
f geteisterde plaatsen j
0 Vergezeld van Prinses Beatrix
heeft H.M. de Koningin Zondag- i
0 middag een bezoek gebracht aan de I
5 omgeving van de Krimpenerwaard.
S De komst van H.M. was de autori-
0 teilen in die streek niet bekend. Zij
reed eerst tot aan Ouderkerk, welke j
plaats zelf onbereikbaar was, zodat j
5 de koninkli,ike auto slechts tot de j
0 grens van het ondergelopen land j
5 kon rijden. Vervolgens werden Lek-
0 kerkerk, Krimpen aan de IJssel en j
Krimpen aan de Lek bezocht.
0 Dc burgemeester van Krimpen j
aan de IJssel was toevallig ter
s plaatse aanwezig, waar de konink- j
0 lijke auto stilhield. Met hem had j
5 H.M. een onderhoud.
Het lag in het voornemen te
0 pogen, Zeeland te bereiken. Dit j
g bleek echter onmogelijk door het
0 passeren op de wegen van grote hoe-
0 veelheden in veiligheid gebracht j
0 vee. In de richting Vianen reed II.M.
j terug naar Soesldijk, toen het te laat i
was geworden nog andere oorden te
bezoeken.
TJET was Zondagnacht nog wel mogelijk met een. auto door de Maastunnel van
de Rechter naar de Linker Maasoever te gaan. Ver kwam men echter niet,
want bij de Wolphaertsbocht waren de wegen totaal overstroomd. Automobilisten,
die het toch waagden door te rijden, moesten dit in vele gevallen met het afslaan
van de motor bezuren. Verder gaan te voet was practisch niet mogelijk, zodat zij
bij bewoners in de omgeving of in portieken bescherming.tegen de enorme ruk
winden moesten zoeken. In vele gevallen spoelden hun wagen het trottoir cp en
zakte weg in het zand. Uit de Maashaven is een enorme massa water gestuwd,
waardoor de Putselaan en wijde omgeving, zoals het Bloemhof, een ontzaglijke
waterlast kreeg te verwerken. Bewoners van de Linker Maasoever, die nog hun
huis wilden bereiken, slaagden daarin meestal niet. Een gemakkelijke prooi had
het water ook aan het middenterrein van de Putselaan, waarover de stoomtram en
de electrische tram rijden. In ijltempo werd het zand onder de rails „weggc-
knaagd".
Bloemhof bleef lange tijd een prooi van
het water, groot waren ook daar de gaten in
het wegdek. Takelwagens trokken auto's uit
putten, wat dikwijls met zeer veel moeite
gepaard ging. De rails van de tram in de
Putselaan. zowel van de electrische a!s van
de stoomtram, waren op sommige plaatsen
totaal opzij geperst. Honderden begaven
zich reeds vroeg op straat om de ravage te j
Voetgangers zakten
neg in de modder
Sommige voetgangers, die het waagden
over te steken, zakten weg in dc modder.
Bewoners renden op de jammerkreten naar
buiten, maar konden in het aardedonker
niet veel uitrichten. Gelukkig echter konden
zy, die door de zuiging van het water Maren
verrast, door zich aan de rails vast te klam
pen. zich in veiligheid brengen. Kruipende
over de staven bereikten zij een plaats,
waar het Mater nog niet zo had ingevreten.
Oranjeboomstraat. Rosestraat. Stadionweg.
Sandelingplein en nog tal van andere straten
in deze omgeving, waren tolaal onbegaan
baar door het water. De tunnel op he!
kruispunt Sandelingplein—Bree stond totaal
blank.
