Rotterdam beleefde een springvloed
erger dan in 1916
Langs de Waterweg werden Maassluis en
Rozenburg het ergst getroffen
Bejaarde weduwe verdronk in
haar woning
Js -
Voor millioenen schade aan bedrijven
Dordtsch Dagblad
Pag. 6
Maandag 2 Februari 1963
Noodklokken luidden over de Maasstad
ROTTERDAM HERADEMTNa de hevig spannende nacht van
Zaterdag, waarin de stad een watersnood meemaakte heviger dan
de ramp van 1916, is gisteravond de Maas binnen haar oevers
gebleven. Het riviergebied is deerlijk gehavend, maar nu reeds de
schade enigszins overziende, mag toch met dankbaarheid worden
geconstateerd, dat in vergelijking met hetgeen andere steden en streken
van ons land heeft getroffen, de Maasstad minder van de angstwek
kende springvloed heeft geleden, dan elders het geval is.
Toch heeft ook in Rotterdam de ramp een slachtoffer geëist. Het is
de 72-jarige weduwe L. Visserde Wolff, die in haar woning in de
Rosestraat is verdronken. Een eveneens in dit huis wonende vrouw
kon door een buurman worden gered.
Burgemeester Van Walsum en de wethouders, die dag en nacht
door een speciale afdeling van het Stadhuis volledig op de hoogte
worden gehouden van de ontwikkelingen, zijn vanmorgen in een extra
vergadering bijeen gekomen ter bespreking van de maatregelen, welke
in de Maasstad dienen te worden getroffen.
Zaterdagnacht om
nooit te vergeten
..In Kralingen luidt de noodklok. In
IJsselmonde is de nood het hoogst. Het
Prinseneiland staat anderhalve meter
onder water. En in de Oranjeboom-
straal is de rivier al tot de Wilhelmi-
nakerk gestegen". Dat was het telefoon
bericht. waarmee we Zaterdagnacht oui
drie uur uit bed werden gebeld.
De publicatie over de verwachte hoge
waterstand, die we Zaterdagmiddag nog
in de krant hadden, is werkelijkheid
geworden. De springvloed, die voor
heel Nederland een ramp wordt, heeft
ook zijn grillige grijparmen uitgestoken
naar Rotterdam, de stad aan de Maas,
die het van het water moet hebben,
maar er niet aan ten onder mag gaan.
Dat weet de Politie en daarom zijn
daar alle hens aan dek. Telefoons rate
len. Zakenmensen worden opgebeld:
„Uw pakhuis dreigt onder water te
raken. Redt uw spullen".
Rotterdam zit in spanning
Het' is overal te merken als we door
de stad taxiën. M'n chauffeur weet al
te vertellen, dat sinds kwart voor twee
het verkeer over de Maasbruggen is
stilgelegd.
Om kwart voor vijf was het water
al uit de riolen op de Oostkade geko
men. Een half uur later kon lijn vier
van de R.E.T. al niet meer naar het
Maasstation, want daar stond alles
blank. Om half zeven was het water
over de Oosterkade, de Spaansekade
er. de Boompjes. Toch was er nog een
kleine kentering ten goede te consta
teren geweest, want om even voor ach
ten waren al deze kaden weer water-
vrij.
De storm houdt echter niet op. Hij
zwiept het water op en zo staan een
uur later de kaden weer onder water.
Hoger en hoger stijgt het. De Noorde
lijke toevoerwegen voor de Maasbrug
gen moeten er aan geloven. Even later
is de Maastunnel de enige gangbare
verbinding tussen de Maasoevers.
„Een lelijke tegenvaller voor menig
een, mijnheer", vertelt de chauffeur.
„Ec-n uurtje geleden stonden er hon
derden te wachten op een bus bij ae
tunnel. Die kwamen zeker van een
feestavondje vandaan".
„Op Zuid moet het spannen. Een
collega belde nog op naar de garage,
dat hij vast zat op het Eiland. En wat
zou u daarvan zeggenM'n chauf
feur wijst op de Westzeedijk naar de
Roomse kerk. Die staat ror.dom in het
water. De Van Vollenhovestraat lijkt
wel een bruisende rivieren. Vaten en
stukgoederen drijven er vrij rond. Bij
de Westersingel staan op de dijk vloed
planken. Het water mag er niet naar
beneden, v/ant andersWe kunnen
het Willemsplein nog maar net over
er: aan de Scniedamsedijk staat het
water tot aan het wegdek. De Blaak ls
nog alleen maar aan de linkerzijde te
bereiken. De kelders van de grote
bankgebouwen staan er al onder water.
Dan rijden we naar het Oostplein,
Rechts er van spoelt alleen maar wa
ter af en aan. Öp de Oostzeedijk rijdt
de radiowagen van de politie. Stap
voets gaat het en eentonig klinkt het
onophoudelijk. „De bewoners van de
Oustzeedijk worden gewaarschuwd voor
hoog water. Neemt uw maatregelen!"
Politie waarschuwt
Datzelfde geschiedt in Zuid in Feijen-
oord, '.vaar het water al maar hoger
stijgt. Als we op de Beijerlandselaan
dePutselaan bereiken, steken tweeman
nen hun hand op. We denken dat het
lifters zijn, maar het blijkt anders. „Pas
op het water!" roepen ze ons toe.
Vlak voor ons gulpt het water over]
de weg. verraderlijk tussen de tram-
I rails door. Welk een kracht en welk
een vaart: Dus staat het hele gebied
van de Maashaven al onder water! Op
het Prinseneiland, in Feijenoord. in
heel dat gebied werken mensen om
hun spulletjes te redden. Zij, die in een
souterrain of op een belétage wonen
kunnen er niet blijven. Ze moeten ho-
I ger op, bij de bovenburen Sn.
En steeds maar stuwt het Maaswater
de straten op. Via de Wolphaertsbocht
zelfs tot aan de Pleinweg, de hoofdweg
naar het Zuiden van het land. Als het
vijf uur is staat de ene zijde van de
rijbaan reeds blank en een kwartier
later, ook al een gedeelte van de ande
re rijbaan. Vele auto's staan in het
water en kunnen niet verder. Taxis
zijn er bijna niet te bemachtigen. Daar
is grote vraag naar, want velen zijn
inmiddels opgeroepen zich bij hun
fabriek of werkplaats te melden.
Op het hoofdbureau van politie zit
ten mensen uit Rotterdam-Zuid en van
buiten de stad, die 'hun woonplaatsen
niet meer kunnen bereiken. De politie
heeft handen vol werk. Een tijd lang
is ze gehandicapt met de telefoon. Er
komen alleen gesprekken binnen en
uitgaand verkeer is onmogelijk.
De hoofdcommissaris heelt de leiding
m handen. Hij heeft reeds bezoek gehad
van de burgemeester, die zich ook
elders in de getroffen gebieden laat
Honderden mensen hebben veel on
gemak van het water. Om maar een
voorbeeld te noemen: een schipper uit
Zïerïkzee, die met z'n schip in de
Leuvehaven ligt. was met zijn vrouw
de stad in geweest. Hij moest evenwel
het hoofdbureau van politie opzoeken
om te wachten totdat het water zover
is gezakt, dat hij zijn schip weer kan
bereiken.
Honderden op wacht
Duizenden zitten met volgelopen kel
ders en kamers en allerwege hoon men
praten over de schade, die dit alles
heeft veroorzaakt. Bij de straten en we
gen, die op het water uitmonden, staan
agenten op wacht met rode lantaarns.
Aan de verkeersregels stoort niemand
zich evenwel meer.
Terwijl talloze stadgenoten op één oor
liggen, onwetend van wat er zich in de
stad afspeelt, zijn honderden op wacht,
of aan het werk om te redden wat er te
redden valt.
De Geneeskundige Dienst draait op
volle toeren, evenals opgecommandeerde
Rode Kruis-vrijwilligers. De G.G. en
G.D., die over ziekenwagens met mobilo
foon beschikt, heeft al het mogelijke
materieel ingeschakeld en behalve aan
zieken wordt aan ieder, die het nodig
heeft, de behulpzame hand geboden.
Mannen van de Marine zijn eveneens
present om te helpen.
Politieagenten weten per jeep timmer
man C. H. Bastiaanse te redden. De man
zat in zijn woonwagen aan de Sluisjes-
dijk en rond de wagen stond het water
een meter hoog. Ook moest daar de
woonwagen van A. Secoers worden weg
gesleept. Het gelukt met een truck.
Reeds waren de kinderen per roeiboot in
veiligheid gebracht.
Aan dezelfde Sluisjesdijk staat de ga
rage van de R.E.T. onder water, zodat
geen bus er uit kan.
Tuindorp Heijplaat is vólkomen ge
ïsoleerd. In het posthuis van de politie
staat het water ruim tien cm hoog.
Op de rivier
Maar niet alleen in de stad. ook op
de rivier spookt het. In de Waalhaven
slaat de „Lauro Laurio" los, waardoor
de lichter „Cor" die met fosfaat is ge
laden, onder het achterschip kwam.
Mannen van de politieboot I halen
vrouw en kinderen, van twee en één
jaar, van boord.
De tweede lichter WFAG, een 125-
tonner, raakt op drift. De vier op
varenden. de schipper, z'n vrouw en
twee matrozen, weten in de roeiboot
te komen. Maar nauwelijks varen ze, of
de boot loopt vol water en zinkt. Man
nen van de Duikbootbasis Waalhaven
slagen er in de drenkelingen te redden.
In het hoofdbureau hebben ze de nacht
doorgebracht, zodat ze gisteren weer
naar boord terug konden.
In de Eemhaven zinkt het woonschip
R I van J. E. van der Aar. De man is
met zijn vrouw naar een hotel in Per
nis gebracht. Ook is het binnenschip
Da Capo op de dwarshelling van de
werf Waalhaven in gevaar. De rivier
politie haalt de mensenschipper,
vrouw en zes kinderenvan boorcl, die
dankbaar voor d.ie redding de nacht m
het hoofdbureau doorbrengen.
Zelf heeft de Rivierpolitie het ook
niet, gemakkelijk.
Men kan slechts door één raam het
bureau naar binnen. De kelders en de
binnenplaats staan er compleet blank.
Losgeslagen
Als de dag aanbreekt kunnen de man
nen van de Rivierpolitie een inspectie
tocht houden en dan blijkt dat in de
Waalhaven zijn losgeslagen de „Ceare
Baptiste", de „Canarïgia", de „Clem 1"
de „Possehl", de „Sigg" en de „Cana-
doc". In de Maashaven is het de „Bir
Hakein" die van zijn anker is losgerukt.
Bij de R.D.M. liep de „Mathadi Palm"
omhoog en in de Vliethaven hebben de
golven de kademuur weggeslagen.
Zondagmorgen
Als het Zondagmorgen is bespreekt
ieder in de stad de voorbijgegane nacht.
De watersnood is heviger geweest dan
de ramp van 1916. Sommigen kunnen
zich nog herinneren, dat het water toen
een halve meter lager had gestaan.
Het ergst bedreigde punt is de Boveu-
dijlc in IJsselmonde geweest. Voor Ca-
pelle aan den IJssel is het zeer spannend
geweest, daar deze plaats in de Prins
Alexanderpolder ligt, doch gelukkig kon
den dc dijken worden behouden.
In Zuid
In het rayon van het bureau Sande-
lingenplein werd de grootste watersnood
ondervonden op Katendrecht, het
Bloemhofkwartier, de omgeving van de
Tweede Rosestraat en de West Varken-
oordseweg. Lange Hilleweg en omgeving.
Verscheidene bewoners moesten per
auto naar het improvisorisch ingerichte
Evacuatiecentrum Stadion Feijenoord
worden overgebracht.
Het verkeer op de Strevelsweg onder
vond stagnatie, doordat de tunnel onder
de Groene Hilledijk is vol gelopen. Op
de Beijerlandselaan brak de riolering.
Het bureau Nassaukade meldde, dat de
straten in die omgeving zo goed als ge
heel onder water stonden. Om één uur
gistermiddag stonden de Rosestraat, de
Oranjeboomstraat, Roentgenstraat, Nas-
sauhaven, Steven Hoogendijksraat, Per
soonsstraat, Persoonshaven 'nog geheel
of gedeeltelijk blank.
Aan de Binnenhaven kreeg de brand
weer nog een brand te blussen bij de
N.V. Anthraciét Handelsvereniging,
waar in een hoop steenkool brand was
uitgebroken.
In heel wat straten waren gaten ont
staan, zoals trouwens in het gehele over
stromingsgebied is geschied.
Hetzelfde moest ook het bureau Ro-
chussenstraat rapporteren.
Schepen op straat
Heel wat bekijks kregen in de loop
van de dag de Zalmhaven en het Ha
ringvliet. Aan de Zalmhaven waren na
melijk 's nachts drie vaartuigen op de
walkant gestuwd. Een had men er weer
~'n het water, maar twee lagen er nog,
ichepen van 18 en 21 ton. Aan het Ha
ringvliet lagen eveneens twee binnen
vaartuigen op de walkant. Aan de Wes
terkade en Nieuwe Haven waren auto's
door het trottoir gezakt. De Rederijbrug
bleek tien centimeter omhooggewerkt
te zijn. hetgeen men in de loop van de
dag herstelde. Aan de Westerlaan was
een enorme verzakking evenals voor de
Roomse kerk aan de Westzeedijk. Het
Park zag -er uit als een Arizona-rivier,
een grauwe waterspiegel. Langs 'alle
kademuren van het Maasstation tot het
Tunnelgebouw waren verscheidene
kleine verzakkingen ontstaan. Het sta
tion zelf was niet te bereiken. De rails
voor de perrons liggen er nog steeds
onder water. Aan de Boompjes-Rederij
straat was een buis van de waterleiding
gesprongen. Tramverkeer was er niet
mogelijk.
Verzakkingen
In Zuid waren aan de Groene Hille
dijk alle kelders aan de evenzijde onder
4wu
Zo staarden in de rampgebieden
velen naar het plekje grond, waar
zij het land bebouwd of het vee
gemolken hadden en waar in één
nacht kapot werd gemaakt, waar
aan zij jaren hadden gewerkt.
Onder Breda: slechts enkele bies-
bosjes steken nog boven het
water uit.
water. Van de Brede Hilledijk was de
helling van de dijk van Steenwegstraat
tot Jacominastraat deerlijk verzakt, ter
wijl de stenen trap was ingestort. De
Rijnhavenkade bleek over grote delen
verzakt en ondermijnd, hetgeen ook aan
de Maashaven viel te constateren. Bij de
Putselaan-hoek Maashaven is het mid
dengedeelte naast de rijbaan eveneens
verzakt, terwijl spoor- en tramlijnen ont
zet zijn. 't Zelfde geschiedde aan de
Putselaan van de Goede Hoopstraat tot
het Afrikaanderpleïn. In de Putsebocht
was een boom op een huis gevallen,
die nog vrij goed terecht kwam.
Hoewel nog lang niet vaststaat hoe
veel schade het bedrijfsleven heeft ge
leden, kon bij de manufacturier De Vries
aan de Riederlaan, wiens winkel onder
water stond, de rekening reeds worden
oDgemaakt. Er werd een schade van
6000 genoteerd. Bij winkelier H. de
Ron, aan de Gr. HilliÉB'
schade
5000.
Het politieposthuis aan de Linker
Veerkade heeft zoveel schade opgelopen,
dat het in de toekomst wel niet meer
zal verrijzen. Op de hoek van de Habs-
burgstraat en het Maastunnelplein is de
grond onder de rails van de stoomtram
weggespoeld.
Kinderen geëvacueerd
Consternatie heerste er gisteravond in
het kindertehuis „Margriet" 3an de
Groene Kruisweg,waar ongeveer 65 her
stellende kinderen worden verpleegd.
Water, afkomstig van de nit zijn bed
ding gebroken Koedood had namelijk
in een ommezien het tehuis omringd,
zodat snelle evacuatie geboden was.
Hulp kwam gelukkig spoedig opdagen
en weldra waren alle "atienri*? veilig
in het Zuiderziekonhuhi -jrigenenien.
In de tcftiuföÉft Beatrix en Trene- even
dichter bij de stad aanv&é Aernoud-
straat gelegen, werden de 65 daar ver
pleegde kinderen eveneens gereed ge
maakt voor evacuatie. Het water sijpel
de namelyk onder een duiker in de
Charloise Lagedijk door, zodat er ook
voor deze tehuizen gevaar dreigde.
Weer hoog water?
De gehele dag had ieder Rotterdam
mer met spanning de avond tegemoet ge
zien Wat zou er gebeuren als het weer
hoog water zou zijn?
In de loop van de ochtend was de
rivier weer binnen de kademuren geko
men, doch het water stond nog hoog.
Ten Noorden van de Maas waren de
ondergelopen straten grotendeels droog.
In Rotterdam-Zuid ging het echter niet
zo vlot.
Hoewel het verkeer over de Maas
bruggen weer was hervat, konden de
trams, die van Noord naar Zuid en
omgekeerd gaan, er geen gebruik van
maken, maar gelukkig was de tunnel-
verbinding normaal gebleven.
In, de omgeving van de rivier lagen
her en der goederen, weggespoeld van
de loswallen.
In huizen en café's aan het Bolwerk
gaven bruine randen in de gordijnen
aan hoe hoog het water heeft gestaan,
namelijk ongeveer een meter daar ter
plaatse.
Mensen, die beslag wisten te leggen
op een pomp, hebben zich danig ge
weerd om met de hand of met behulp
van een motor, de kelders leeg te
pompen.
Zou al dit werk te vergeefs zyn, als
in de avond het water weer zou stijgen
en de rivier weer buiten haar oevers
zou treden? De windkracht was nog
De prille Zondagmorgen, toen een aantal mensen koortsachtig
werkte bij de Oudehavensluis in Vlaardingen en de bewoners van 1500
huizen in Maassluis reeds hun toevlucht zochten op hoger gelegen
verdiepingen of zolders, is het kritieke ogenblik geweest voor de
plaatsen langs de Waterweg. Terwijl Vlaardingen en Schiedam nog
sliepen joeg de felle storm het water in de rivier tot sinds mensen
heugenis ongekende hoogte op, alles onder water zettend wat niet
achter de beschuttende dijken lag. Dat waren tal van bedrijven, die
met elkaar vele millioenen schade opliepen, maar dat waren vooral
in Maassluis ook honderden woningen, die meer dan een meter in het
water kwamen te staan. Zelfs op plaatsen, die naar een 75-jarige dame
ons meedeelde nog nooit onder water hadden gestaan. Maar ook de
dijken boden niet overal bescherming. In Vlaardingen hield men het,
maar in Maassluis sloegen de watermassa's een gat in de Govert van
Wijnkade, waardoor de Sluispolder vol liep en later ook de Duifpolder.
De waterkering van de Kapelpolder begaf het eveneens en op Rozen
burg werd de dijk, langs de Waterweg, op twee plaatsen over een
lengte van 60 en 40 meter weggeslagen.
Zondagmorgen wist men uiteraard
nog niet dat het toen het kritieke
ogenblik was. Vol vrees zag men het
hoge water van Zondagavond tegemoet.
Wat zou er dan gebeuren? Zaterdag
avond was in Vlaardingen het peil
2.50 m. Het was toen laag water, een
reeds hoge stand dus. Maar het water
steeg al maar door tot het zjjn groot
ste hoogte bereikte van 3.68 m. Nooit
was het water zo hoog geweest. In
1916 noteerde mens lechts 3.22 m.
De buitenste sluisdeur hield het
wat^r, maar het spoelde er omheen,
vral. de Kaden aan en,/sloeg gaten in de
weg'. Zo dreigde het water de sluiskolk
te overspoelen, waardoor de binnenste
deur alles te houden zou krijgen. Nog
tien centimeter hoger en het water
zou ook daar overheen stromen en heel
het oostelijk gedeelte van Vlaardingen
diep onder water zetten. Men stortte
zand. vulde de gaten met zandzakken
zowel bij de sluis als bjj de Romi-
fabrieken, waar het water een gat in
3e spoordijk sloeg en zo Vlaardingen be
dreigde. Men slaagde in zijn pogingen.
Het water begon langzaam te zakken
(om acht uur was het nog 3.20 m)
en het begon licht te worden. Het
ergste gevaar was geweken. Men kon
de schade beter overzien en betere
maatregelen treffen, 's Avonds om half
zes (bjj vloed) lag de sluiskolk be
schut achter een flinke muur van zak
ken zand.
Toen het licht werd en Vlaardingen
wakker werd begon het pas te be
seffen welk gevaar de stad bedreigd
had. Een kleine groep mensen onder
aanvoering van de burgemeester had
tot dan toe alle verantwoordelijkheid
alleen gedragen, 's Middags werd de
burgerij in het bedreigde deel
per circulaire gewaarschuwd. Zou
's avonds het water dreigen binnen
te stromen, dan zou met klokgelui
en sirenegeloei alarm geslagen wor
den.
Maatregelen voor een tijdelijke eva-
ouatie waren genomen, scholen ontruimd,
bedden in het Ziekenhuis vrijgemaakt,
zodat alle patiënten zo nodig op de eerste
verdieping konden worden onderge
bracht. De ganse dag dirigeerde de bur
gemeester met zijn medewerkers en een
groot corps van helpers (padvinders en
gemeente-ambentaren) de werkzaam
heden.
Gelukkig is hel niet nodig geweest,
want 's avonds om half zes wees de
peilschaal bij de sluis slechts 2.65 m. Op
gelucht constateerde men dat de heren
Slahlie en Van Oostrum gelijk hadden
gehad toen ze een uur tevoren glunder
hadden verklaard: „We houden het!"
De Vlaardingse bevolking kwam er
dus Godlof zonder kleerscheuren
af.
Anders ging het echter met de be
drijven, die buiten de dijik liggen. Het
water was tot de spoordijk opgedrongen.
Al wat tussen spoordijk en rivier lag
(Vervolg van vierde kolom.)
steeds sterk, dus vreesde men nog meer
ellende.
Het zal velen ruimer hebben doen
ademen, toen de Maas tijdens het hoge
ty van omstreeks half zeven binnen
ha?r oevers bleef.
Het gevaar is geweken, zo hoopt
men.
Het werk evenwel nog niet.
Vluchtelingen vragen veler hulp.
Herstel van de aangerichte schade
moet met kracht worden aange
pakt, maar voor wat reeds is ge
presteerd mag men volle bewon
dering en dankbaarheid hebben.
De politiemannen hebben zich
kranig geweerd. Him taak was zó
ingedeeld, dat na de spannende
nacht van Zaterdag er gisteren
weer „verse troepen" gereed ston
den. Ook leden van de reserve-
politie in Zuid hebben dienst ge
daan, D'ie dank gaat ook uit naar
de mensen van het Rode Kruis, de
mannen van de Marine, de wer
kers bij de G.G. en G.D., -het
personeel van de grote Gemeente
bedrijven en velen uit de burgerij,
die eveneens nacht en dag in touw
zijn geweest.
stond onder water, soms zelfs meer dan
1 meter. De Kon. Wilhelminahaven was
één zee van pakhuizen tot pakhuizen. De
Vulkaanhaven slokte al het aangrenzende
terrein op, de bouwput voor de nieuwe
kadewerken onder water zettend, even
als het terrein waar de kolen lagen op
geslagen. Vervolgens drong het de Gerfa
binnen, waar het materialen en werktui
gen bijna een halve meter in het water
zette. De kelders van de Centrale liepen
onder water zodat heel het bedrijf zon
der licht zat.
In de Romi-fabrieken. waar het water
een meter hoog stonid, viel eveneens het
licht uit.
Grote schade richtte het water aan
bij de E.N.C.K., waar het grote voor
raden grondstoffen waardeloos maakte.
Een partij kunstmest, bestemd voor
Engeland, met een waarde van een
kwart millioen gulden, ginig eveneens
verloren. De toestand was daar uiterst
gevaarlijk. De pomp installaties vielen uit
maar daardoor dreigde het zwavelzuur
uit de bakken te stromen en zich met
het water te vermengen. De ketels
kon men gelukkig nog temperen, zo
dat gevaar voor ontploffen niet aan
wezig meer was. Toen het water weg
getrokken was, bleek de pas aange
legde kade voor een deel verwoest.
Grote brokken beton waren als het
ware van de kade afgerukt en elders
neergesmeten.
De Leverszeep zag grote voorraden
verloren gaan.
Bij de Nieuwe Matex scheen de schade
mee te vallen. Wel dreven er veel vaten
in de Koningin Wilhelmina haven rond,
maar de tanks hadden het gehouden op
één na. Deze (een lege) was enkele me
ters opzij gezet. Bij de B.P.M.. waar de
tanks tot boven de aftapkranen in het
water stonden, raakte er één op drift
De gasolie stroomde de Waterweg op,
wat weer gevaar voor brand opleverde.
Bij de Magnesietfabrieken werd de
voorraad grondstoffen door liet water
waardeloos gemaakt. Ook hier was ge
vaar, want door het water ging de
grondstof broeien, wat een temperatuur
van 100 graden met zich meebracht. Maar
ongelukken deden zich niet voor. De
brajidweer had slechts hier en daar een
enkel brandje te blussen en voorts kel
ders leeg te pompen en te helpen bij
allerlei werkzaamheden.
Toen de gemeentesecretaris van
Maassluis over een enorm gat in de
Govert van Wijnkade een politieman
toeschreeuwde, dat hij assistentie
moest hebben van acht brandweerlie
den. omdat de gemeentesecretarie
en daarmede het gemeente-archief
verloren dreigde te gaan, was, wat
de waterstand betreft, het ergste leed
voor Maassluis al geleden. Dat de
algemene toestand toen nog niet gun
stig was het was Zondagmorgen
tien uur was hoofdzakelijk te dan
ken aan de bedenkelijke toestand van
de spoordijk, die als waterkering fun
geerde. De straat even over de spoor
wegovergang aan de Govert van Wijn
kade verdween namelijk Zondagmor
gen plotseling in de diepte en het gat,
dat het in de haven stromende water
sloeg was zo diep, dat een ter plaatse
geparkeerde vrachtwagen geheel in
de kolk verdween.
Troosteloos
De binnenstad van Maassluis bood een
troosteloze aanblik. Het gehele gedeelte,
dat buitendijks is gebouwd, stond onder
water: een schip dat oorspronkelijk aan
de Marrixkade gemeerd lag stond half
op de kade, het hout van de Kisten
en Vatenfabriek De Neeff vloog als pa
pier door de lucht, de waterkeringsplan
ken bij het station begaven het, enkele
huizen stortten in, in de A. E. Maas
straat, die ernstig ondermijnd was, vie
len gaten van enkele meters diepte, de
slapersdijk brak door en de beneden
verdiepingen van 1500 huizen werden
met anderhalve meter water overstroomd.
Het politiebureau op de Markt was het
trefpunt van alle onheilstijdingen. De
Maassluisse politiemannen komt overi
gens alle lof toe Helaas valt in Maas
sluis één slachtoffer te betreuren nl.
een vrouw aan het Zandpad, die ziek te
bed lag.
Hard hebben ze gewerkt de ganse dag.
De brigadier, die ons 's avonds nog weer
eens te woord stond, liep nog steeds
rond met zijn pyjama onder zijn pullover.
Zo was hij 's nachts om half twee de
deur uitgesneld om hulp te bieden.
Tot de knieën in het water droegen
zij ouden van dagen naar veiliger oor
den, hielpen zij benedenverdiepingen
ontruimen en hielpen zij op andere wij
ze de bevolking, die merkwaardiger
wijze de narigheid zeer rustig doorstond.
Electriciteit en gas werden voor de bui
tendijkse stadsdelen afgesloten; de tele
foon werkte niet meer en honderden
(waaronder burgemeester Schwartz) wa
ren door het water geïsoleerd in hun
huizen en op de dijk.
Toen wij ons in de overstroomde
buurt waagden, verzocht de politie on
ze medewerking om in de redactiewa-
gen een oude dame naar het Gere
formeerde Rusthuis te brengen, omdat
zij het in haar ondergelopen huis aan
de Talmastraat niet meer kon uithou
den. In een deken gewikkeld werd zij
op de rug van een politieman het
huis uitgedragen, echter niet, nadat zij
haar van al die nattigheid bibbe
rende hondje had gevangen en mee
genomen.
In 1894 heeft Maassluis eveneens een
zeer hoge waterstand meegemaakt. De
steen, die op de hoogte van deze spring
vloed aan de haven was ingemetseld,
zat nu dertig centimeter onder water..
Het hoge water heeft het merendeel
van de bevolking volkomen verrast; het
rustig in de straten kabbelende water
steeg in de nacht van Zaterdag op Zon
dag in ongeveer tien minuten tijd tot
een ongekende hoogte.
Chaos
In de haven was de chaos het grootst.
Deuren, kasten, boten, karren, zakken
graan, fietsen en vele andere voorwer
pen waren kriskras op de kaden gewor
den en lagen daar troosteloos in een on
onderbroken watervloed.
De vrees, dat het hoge water zich
Zondagavond zou herhalen, werd geluk
kig niet bewaarheid. Het water zette
nog wel enkele gedeelten van Maassluis
blank, maar vergeleken bij Zaterdag
nacht leverde dit geen verder gevaar
op. De overstromingen bleven beperkt
tot de Sluispolder, waarvan de dijk ook
bij het Witte Licht was doorgebroken
en de Duifpolder. Het gat in de Govert
van Wijnkade was voorlopig gedicht en
ook de schade aan het archief bleek van
weinig betekenis te zijn. Ook bij instor
ten van de voorgevels van de huizen
van de families Visser en Hennevanger
hadden zich geen ongelukken voorge
daan. Men ging in Maassluis de nacht
dan ook heel wat geruster in, dan men
's morgens had durven verwachten. De
schade die aan de bedrijven werd aan
gericht betrof in hoofdzaak de stoom-
kuiperij van Van Toor, de Kistenfabriek
van Aart de Neeff, de „Witol", de As-
phaltfabriek, de scheepswerf van de fir
ma De Haas, de graanpakhuizen van
Verhage en nog enkele andere.
In de Sluispolder verdwenen de boer
derijen van Chardon en Sonneveld onder
water. Hoe groot de schade aan de wo
ningen is valt bij geen benadering te
zeggen, Dat zal men pas kunnen con
stateren als het water weer volledig in
de Waterweg is teruggevloeid. De Kapel
polder liep in korte tijd ook geheel onder.
Geen water
Doordat de waterleiding was uitgeval
len moest drinkwater van elders worden
aangevoerd. Baron van Tuyll, inspecteur
van de Volksgezondheid zorgde hiervoor
en 's avonds om zes uur stonden de
Maassluizers allen met emmers gewa
pend op de Markt.... Ieder kreeg één
emmer en toen werden de bakkers voor
zien van water omdat er vandaag in
Maassluis en water èn brood moet zijn.
De gemeente Schiedam is er vermoe
delijk nog het beste afgekomen. Wel
stonden Sterrebos en een gedeelte van
de woonwijk De Gorzen blank, maar
grote schade veroorzaakte dit niet. Een
schadepost aan werk en materiaal was
wel het onderlopen van de 33 meter
diepe bouwput voor het nieuwe dok van
Wilton-Fijenoord. Hoe groot die schade
is valt bij benadering niet vast te stellen.
Ook Schiedam heeft in angst gezeten dat
de sluisdeuren het niet houden zouden.
Dijkbreuken
Het eiland Rozenburg is zwaar getrof
fen. Niet doordat er slachtoffers zouden
zyn of dat grote hoeveelheden vee ver
dronken zouden zijn. Dat is gelukkig
niet het geval. Maar wel staat het eiland
voor twee derden onder water.
Langs de Waterweg brak de dijk en
werden gaten geslagen van 60 tot 40
meter. De eerste dijkbreuk vond plaats
tegenover Poortershaven. Toen eenmaal
een polder een prooi der golven was
volgden er meer. Vier kwamen er blank
te staan en slechts een bleef er droog.
Gelukkig bleven ook de hoofdwegen
boven het water uitsteken. Slechts wei
nig mensen behoefden him huizen to
verlaten en het vee kon grotendeels in
veiligheid gebracht worden. Verbinding
met' het vasteland had men niet, want
de veerboot tussen Rozenburg en Maas
sluis voer niet. Alleen 's middags waren
er twee afvaarten. Zondagmorgen was
er geen kijk op, dat de gaten in de dijk
gedicht konden worden. Alleen via do
dijken kon men er komen en dat risico
was bij de woedende storm te groot.
Schepen
Veel ongelukken zijn er op de Water
weg niet gebeurd. De loodsaiensten wa
ren Zaterdag reeds gestaakt, zodat er
vrijwel geen schepen binnenkwamen.
Uitvaren deed men Zondagmorgen hele
maal niet. Zelfs de Harwich-boot bleef
in Koek van Holland. De sleepboot De
Schelde sloeg ter hoogte van de Berg-
haven van haar ankers. Al leek het eerst
niet zo erg, toch moest kapitein Van
Dorp met zyn bemanning de boot ver
laten. Later is hij weer aan boord ge
gaan en is De Schelde door een collega
in Vlaardingen binnengesleept. De zand
zuiger Ahoy werd beschadigd, In de
Vlaardingse Vulkaanhaven sloeg de
„Stad Vlaardingen", een schip van 8000
ton, toebehorend aan de Halcyonlijn, van
de boeien en nam daarbij een lichter
mee, Men kon het schip later weer aan
de kant meren. Het had vrij zware
schade aan schroef en roer.
In Hoek van Holland sloeg een groot
gat' in de boulevard langs de Berghaven.
Een huis moest worden ontruimd. De
schepen in de Berghaven hadden het
nogal zwaar te verduren en de loodsboot
Prochyan werd ernstig beschadigd.
