Öorötsdj Dagblair
Nederlands dijken bezweken voor enorme springvloeden
In de nacht stortte vernielend
water zich over het land
HULP IS PLICHT
Oproep Nationaal
Rampenfonds
Honderden slachtoffers
duizenden daldoos
Thans reeds ruim
300 doden
Verootmoediging en
eensgezindheid
29ste laargang No. 7647
Bureau: Scheffersplein hoek Groenmarkt,
Dordrecht.
Abonnementsprijzen: per week 0.47; per
maand 2.per kwartaal 6.
Advertentieprijs 15 cent per m.m.
Giro 194262 Telefoonnummers:
Directie en admin. 3370. na 5.30 uur 7302.
Redactie 5920. Klachtendienst abonne
menten (van 6 uur tot half 8) telefoon 6677
Maandc.j 2 Februari 1953
Hoofdredacteur: tb. DIEMES
Plaatsel. Directeur: _P. A. 40EN
Choi-stadsredactie: B. MENSEN
Christefijk-N<
wooj Donkeel
Dagblad
Omsteken
.Stantoasttcb gfctMraf
m\jn brrt tn Ipobettspoth
Nationale ramp
over Nederland
Hoeveel stoelen, tafels, radio's en
krantenbakken zullen er in deze
straat in de Alblasserwaard rond
drijven, van de kamer naar de
keuken, van de tuin naar de kolen-
schuur. Het is met geen pen te
beschrijven, hoezeer het leven
van duizenden landgenoten is
ontwricht!
(Van onze verslaggevers)
T7EN nacht van verschrikking heeft rouw en ellendle over
Nederland gebracht.
Ia het diepe duister heeft het water, onze oude erfvijand,
na jaren en jaren bedwongen te zijn geweest plotseling
weer toegeslagen en ons land verraderlijk getroffen in zijn
meest kwetsbare flank: het open westen.
„De dijk breektHet water komtDe sin'dls lang ver
storven kreet heeft weer geklonken van mond tot mond
langs het ganse kustgebied, van Zeeland tot Terschelling,
Zaterdagavond zijn de mensen, in steden en dorpen langs
het water, te ruste gegaan. Wel met bezorgdheid in het
en bang luisterend naar de loeiende orkaanvlagen, met
bekommernis denkend aan de schepen op zee, maar schui
lend achter de beveiligende dijken: Neerlands trots en
sterkte. Niemand besefte, wat de heel jonge Zondagmorgen
zou brengen
Slechts zij, die hier en daar de wacht hielden bij de
dijken, die de jagende stormvlagen het zwarte water zagen
stuwen, vermoedden, wat kon gebeuren, vreesden tenslotte
en gaven alarmseinen
duister
Wegzakkende dijk bij Bolnes.
Onder deze tragische omstandigheden is hulp aan de getrof
fen gebieden plicht van iedere Nederlander. Hulp in goederen,
maar ook en vooral, hulp in geld.
Veel geld, zeer veel geld om de geteisterde bronnen van onze
welvaart, die ook uiv welvaart is, met de grootst mogelijke spoed
te herstellen.
Tast diep in uw buidel ook als dit een offer voor u macht
betekenen. Offer in het diepe besef dat het gaat om uw mede
mensen, om uw vaderland en uiteindelijk om uw eigen belang.
Boe het direct Stort uw bijdragen op postgiro 9575 van
het Nationale Rampenfonds Den Haag of stuurt een postwissel
naar het secretariaat: Statenlaan 81.
De Nederlandse dagbladen zijn gaarne bereid mede hun be
middeling te verlenen bij deze nationale inzameling. Giften
kunnen gestort worden op het gironummer dat in de kop van
ons blad vermeld staat.
Toen, in het holst van die wilde stormna"*
van wind en golven, begomv over"d<?'rp en
de noodklokken te '*\idlen, de naajviv 'ies te
?t stom.
mensen wekkend en roepen""'
„Het water komt! De dijk breekii~
Zo is het gebeurd. Tb heeft die vijant /eslUgen^
Onhoudbaar beulden de watervloedien op die kloeke zee
weringen, onhoudbaar, want dijk na dijk bezweek of werd
overspoeld. En het water, zonder tegenstand nu, vrat gulzig
de stukgeslagen dijken verder uit en kolkte het land in, de
polders over, op dorp en stad aan. Dijkwoningen ver
nielend, duikend in kelders, ramen en dieuren indrukkend,
mensen en kindieren opjagend naar zolders en daken,
schuren en stallen wegvagend en dUizendJen stuks vee, in
doodsangst vluchtend, overrompelend.
Watersnood in Nederland'! Tóch de dijken bezweken!
De alarmklokken luidden en op honderden plaatsen steeg
de noodkreet op: „Heer, bescherm ons het water komt!"
ZO plotseling en op zovele plaatsen tegelijk is de vernieling en
ellende over het Zuidwesten van ons land gekomen, dat het nog
niet mogelijk is, een juist overzicht te krijgen van deze nationale ramp,
waarin heel ons volk meeleeft.
Tot nu toe betreuren wij de dood van 303 slachtoffers, maar het is
nog niet na te gaan, hoeveel gewonden er zijn hoe vele, vele daklozen
Een dag van smart is de gure Zondag geweest voor velen. Terwijl nog
steeds de storm bulderde, en dikwijls felle regenvlagen neersloegen,
waren talloze gezinnen naar zolders of daken gevlucht, ja zelfs in
bomen geklommen om te ontkomen aan het wilde water, dat hele
gemeenten tot één zee maakte.
Wie zal de angst, de ontbering en ellende beschrijven van deze
ongelukkigen? Ach, het was vrijwel onmogelijk, hen te bereiken met
vaartuigen, roeiboten hadden nauwelijks of helemaal geen kans» tegen
de storm op te komen. En al te snel viel in de namiddag weer
het duister
Maar wonderlijk, de grootheid van het Nederlandse volk bij een
zo grote ramp! Nergens paniek, nergens wilde wanhoop, overal ver
beten afwachten, gespannenheid, onbedwingbare tranen bij de
aanblik van het verloren gaan van have en goed, maar een bijna
klachtloos, zwijgend wachten.... en bidden.
En daarnaast de honderden mannen en jongens, leden van politie
en brandweer, militairen en padvinders, maar ook talloze burgers, die
met de handen de strijd aanbonden tegen het watergeweld, die, reeds
in het nachtelijk donker, in bittere kou, met zandzakken en stenen
de dijkbreuken te lijf gingen!
Er is gewerkt op deze smartelijke Zondag, boven krachten en met
prachtige moed. Het Nederlandse volk van 1953 heeft getoond, niet
onder te doen voor de vaderen, die zich roem verwierven in de strijd
tegen het water.
Met man en macht heeft men gezwoegd om slachtoffers te redden,
onbereikbaren tóch te bereiken, ouden en zieken in veiligheid te bren
gen, immers van verscheidene gemeenten te evacueren.
Van heinde en verre zijn zij naar de getroffen gebieden getrokken
om hulp te bieden, want daarin is Nederland waarlijk groot: een
nationale ramp tekent de verbondenheid van een klein, maar
moedig volk.
niet te veel nieuwsgierigheid te
tonen en daardoor het reddings
werk te bemoeilijken.
En dan hoorden we, tussen
de tragische berichten door, de
nuchtere bijzonderheden: „De wa
tersnood wordt toegeschreven aan
drie factoren: het tijdstip van het
hoog water, samenvallend met het
springtij in verband met de nieuwe
maan en de harde Noordwester
storm.
Aan de drie kuststations Hoek
van Holland, IJmuiden en Harlin-
gen werden de hoogste water
standen sinds 100 jaar genoteerd;
de ravage aan dijken en de kracht
van het water is veel groter dan
die in 1916
Tot diep in de nacht gaf de in
lichtingendienst van de regering
via de radio nog berichten over
aangeboden hulpverlening door.
Grote nood in Zeeland
Laten wij ons droevig overzicht van al
wat er op deze Zondag, die geen dag van
rust kon zijn, is gebeurd, beginnen in
Zeeland. De boulevardmuur in Vlis-
s i n g e n. i* over een lengte van 50 me
ter weggeslagen; ook bij de bomvrije ka
zerne zijn grote gaten in de muur ont
staan. De geihele binnenstad is hierdoor
ondergelopen. Er zijn waarschijnlijk vijf
doden te betreuren. De via de radio uit
gesproken oproep om hulp heeft zeer ve
len naar de plaats des onheils gebracht
en dank zij koortsachtig werken kon men
de situatie meester blijven. Een flatge
bouw en de kantoren van de veerdienst,
welke in de middag op instorten stonden,
werden ontruimd,.maaT de gevreesde dijk-
breuk kon worden voorkomen.
In Ritth em is een groot gat in de
zeewering geslagen; de plaats stroomde
geheel onder. De bevolking moest worden
geëvacueerd, hieraan hielpen 200 leden
van het Soheldepersoneel mee.
Ook Domburg en Vrouwenpol
der hebben waterschade, maar in Vee-
werkten aan de beschadigde dijk,
evenals als in Westkapelle.
Het zwaarst is de zak van Zuid-Be-
v e 1 nd getroffen. Wolphaertsdijk
en Rilland Bath moesten geheel ge
ëvacueerd wordèn; zes gezinnen verkeer
den in nood, maar waren lange tijd on
bereikbaar door de zware golfslag van
het water en de aanhoudende storm. Tus
sen Wolphaertsdijk en Oud Sabbinge
is ongeveer 500 meter dijk weggeslagen.
Ook bij Kruiningen Is een gat in
Was het voor de bewoners van
de getroffen gebieden een smarte
lijke dag, in heel het land heeft
men in verwarring en ontroering,
in ongerustheid over familieleden
en vrienden, meegeleefd.
Een vreemde Zondag! In alle
kerken werd gebeden om Gods
bijstand, om het afwenden van de
grote nood en het stillen van de
elementen.
Later zat iedereen aan de radio,
gespannen, verslagen luisterend
naar de vele berichten, naar op
roepen om hulp en nieuwe mede
delingen over de ramp.
Er moest dringend worden ge
vraagd, minder te telefoneren, en
helaas ook aan automobilisten, toch
J\J OOD is neergedaald over ons vaderland. Help, help direct.
Krachten, machtiger dan welke menselijke machtsconcen
traties ook, hebben in enkele uren tijds grote delen van ons
land in rouw gedompeld. Duizenden mensen werden in nach
telijke uren door het wrede water van huis en haard verjaagd.
Werk van eeuwen werd in luttele ogenblikken te niet gedaan.
Onbeschrijfelijk is het leed, dat mensen en dieren heeft ge
troffen, met geen mogelijkheid te overzien de materiële schade,
die met name het Westen van ons land is toegebracht.
de dijk en in het buurtschap Z a n d d ij k
reikte het water tot de daken. Later spoel
de de binnendijk voor een groot gedeel
te weg en stroomden vele boerderijen
onder. Ook hier namen de bewoners
overhaast de vlucht en kwam zeer veel
vee in de golven om.
Uit verschillende kleine gemeenten
kwamen oproepen om hulp, vooral om
boten Men zag vele mensen zwoegen om
vee te redden; anderen vertrokken met
pak en zak dikwijls op open wagens in
het vreselijke stormweer, wadend door
h.et water of ploeterend in kleine bootjes.
Op verscheidene plaatsen spoelden huizen
totaal weg, de chaos was verschrikkelijk.
Ook hier wordt dood of vermissing van
verscheidene personen gemeld. Zeer ern
stig is de toestand ojn. in Hontenis-
se, Baalhoek en Ossenisse, waar
75 meter dijk wegspoelde.
In verschillende gemeenten is de nood
toestand afgekondigd.
Dan naar Zeeuiwsch-Vlaanderen. Bij
Cadzand is in de duinen van de her-
dijkte Zwarte Polder een gat van 40 a 50 ir
geslagen. Een aantal, boerderijen staat on
der water en werd ontruimd. Met mah
en macht wordt gewerkt om het gat te
dichten, opdat de andere polders droog
blijven. De grote bunkers, die hier nog
stonden uit de bezettingstijd, zijn in zee
gestort en vormen een gevaar voor de
duinen. De bedreigd# zeesluis kon worden
behouden.
Aan B r e s k n s' haven is grote schade
aangericht. En«ele scheepjes moesten het
onderspit delven. Een hotel bij de haven
dreigde gisteravond in zee te storten. In
de straten stond water.
I-n Hoof dl plaat is de Slapersdijk
doorgebroken, met het gevolg, dat een
aantal huizen wegspoelde. Hoewel het
dorp nog droog was, werd het toch ont
ruimd. omdat men enige tijd vreesde
voor breken van de zeedijk.
In West-Zeeuws-Vlaanderen deden zich
geen overstromingen van betekenis voor.
(Zi# ook pagina 4)
Groot is de ravage en ook gevaarlijk. Maar toch, wil men. nog redden wat
er te redden valt. Trekken dan maar.
Anvernege Theodoruspl. 17
Hellevoetsluis 5
Texel4
St. Philipsland 1
Veere 2
Kortgene 35
Raamsdonksveer 2
Hoeksewaard 7
Oosterschelde 4
Kruiningen 11
IJsselmonde3
Brandwijk 2
Goeree-Overflakkee 40
Stellendam 7
Middelharnis 10
Schouwen4
Volgens de tot dusverre
ontvangen berichten bedraagt
het aantal slachtoffers van de
watersnood thans 303.
Hier volgen de plaatsen met
het aantal slachtoffers dat er
te betreuren is.
Willemstad 12
Moerdijk 13
Hontenisse 8
Krabbendijke 4
's Gravendeel55
Dinteloord 3
Terneuzen 4
Vlissingen 3
Hoedekenskerke1
Hondsbosschezeewering 1
Maassluis 1
Halsteren17
Kruispolder 8
Rotterdam 1
Nieuwe-Neuzenpolder 1
Heijningen 25
Numansdorp 12
Sliedxeeht 1
Onze verslaggevers zyn gis
teren door de getroffen gebie
den getrokken en vertellen U
in dit blad hun ervaringen in
vele plaatsen.
Gaarne hadden wij U nog
meer verteld, maar door de
rantsoenering van gas en elec-
triciteit moest de technische
afdeling zich beperken.
LAGE LANDEN bij de zee! Eeuwen
geleden al was het, dat de dich
ter zo ons land noemde. Hij deed het
simpel, eenvoudig, maar juist. Eeuwen
lang ook heeft ons land van zijn lage
ligging zijn naam gemaakt: Nederland,
Nedër-land, Hol-land.
O zeker, we wisten het wel, dat
wijde gebieden dieper lagen dan het
water. Vreemdelingen konden we er
met enige trots van verhalen. We wis
ten het zo goed, dat we het bijna ver
geten waren. Nu zijn we het weer aan
de weet gekomen. En hoe!
Nederland, de lage landen, ontwor
steld aan het water, neen, sterker nog:
„Uit zee hebt gij uw grond gewrocht",
zei, de waarheid nog wat scherper be
naderend, een ander dichter. Maar een
worsteling is het gebleven, alle eeuwen
door. Om het „gewrochte land" moes
ten de dijken worden gelegd, opdat
wat gewonnen was ook kon worden
behouden We leerden hèt, van het
water, van de zee te spreken alsfc van
een erfvijand, die de veste belagen
bleef en die in -onafgelaten waak-"
zaamheid diende te worden gekeerd.
EN THANS? Thans Is geschied wat
wij eigenlijk nauwelijks nog mo
gelijk hadden gehouden. Ondanks de
krachtige groei van het menselijk ver
mogen, gepaard aan heel wat mense
lijk vernuft, ondanks waakzaamheid
en verweer, heeft het water ons be
sprongen, is het onweerstaanbaar gaan
rijzen tegen de dijken, is het gaan
beuken tegen de muren die ons moes
tén beschermen, is hét er in geslaagd,
gaten te slaan, die, in de smartelijke
gevolgen, schrijnen als evenzovele
wonden.
Het water, dat getemd scheen, is ook
nu nog de erfvijand gebleken. Sinister
in de nachtelijke buldering van storm
en wind is het komen opzetten, hoger
en hoger, tastend naar zwakke plek
ken in de verdediging, verraderlijk
aansluipend waar het ontdekt had een
zwakke stee, maar straks ook niet
langer verholen nu bressen slaan
de, breed en diep.
En nóg bleek, dat ons land zijn
naam, Nederland, draagt, ja misschien
ook met trots, maar tevens als een
aanduiding van een tot bescheidenheid
dringende werkelijkheid.
TTET WATER dan ls gekomen. Het
x heeft ellende gebracht in een om
vang als nog nauwelijks te peilen. Het
heeft golven van leed uitgestort
over steden en dorpen. Het h<*eft
mensenlevens geëist bij honderd
tallen. Het heeft bij duizenden en
duizenden mensen verdreven van de
plek die hun lief was. Het heeft ons
land, nog zo kort en zo moeilijk ter
been gekomen na de verschrikking
van oorlog en bezetting, opnieuw aan
het wankelen gebracht. Het heeft scha
de berokkend in een mate die ook in
de komende tijd niet bij benadering
zal zijn aan te geven. Is het dan won
der, dat van velen smart en moeheid
zich meester maken? Waarom dit
alles?
Of is het toch alles anders? Ja, het
is nog anders. Zeker, de elementen
hebben gewoed. Ze hebben het ge
daan op uitzonderlijk felle wijze. We
hebber^, daar zo onze menselijke ver
klaringen voor. We spreken van een
samentreffen van storm en van
springtij en van vloed. En we heb
ben nog gelijk ook. Dat klinkt alles
logisch en het sluit als een bus. Maar
wie spreekt in dit alles tot ons dan
God, Die de elementen schiep?
(Voor vervolg: zie pag. 9).
Weerbericht
Weersverwachting tot
Dinsdagavond:
IETS KOUDER
Veranderlijke bewolking
met enkele verspreid op
tredende sneeuwbuien.
Krachtige tot matige, maar
voornamelijk langs de Waddenkust tij
delijk harde wind tussen Noord- en
Noordoost. Iets kouder met plaatselijk
lichte vorst in de nacht en cditeJd.
ZON EN MAAN
O Febr. Zon op 8.17 uur. onder 17.31 uur:
maan op 22.48 uur, onder 9.24 uur.
