Ook schrijnende tonelen in het
Feijenoord-Stadion
Ook in Bergen op Zoom
is de schade groot
Negentig-jarige vrouw kon weer lachen
in de Ahoy -hal
Niet iedereen echter kon het
leed verkroppen
Overwerk voor het rampengebied
Het verdronken land van
Voorne en Putten
Wegtrekkende bevolking
Vele schepen verkeerden in nood
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
DORDRECHTSCH NIEUWSBLAD
VIERDE BLAD - PAGINA
Oud moedertje op
een draagstoel
Voor de oude mensen, die hier naar toe
gebracht worden, is het leed 't grootst.
Een oud vrouwtje, met de Zeeuwse kau op
het hoofd, werdt eerst naar binnen en toen
weer op een stoel naar buiten gedragen.
Moeders, met zuigelingen in de arm, za
ten stil en verwezen voor zich uit te kijken,
gelaten afwachtend wat er met hen gaat
gebeuren. De kleine kinderen zijn de eer
sten, die zich aan de toestand hebben aan
gepast. In een hoekje spelen ze alweer met
speelgoed, dat het Rode Kruis heeft mee
gebracht.
In de „feestzaal" van het stadion stana
lange rijen bedden voor de mensen, die hier
nodogedwongen moeten blijven. Koffie, bo-
I terhammen en zelfs warm eten wordt hier
Vit Eelde, Farmsum, Delfzijl en vele andere
Groningse plaatsen kwam vanmorgen een
colonne van vijfhonderd vrachtwagens in
Rotterdam aan met stapels kleding, dekens,
meubilair, reddingsmateriaal en dergelijke.
,Een groot gedeelte van deze goederen werd.
'in de ontruimde Rivièrahal ondergebracht,
waarbij studenten, M.T.S.-ers en scholieren
van de Vlaggemanschool zich verdienstelijk
maakten met het uitladen van de wagens.
Om negen uur kon burgemeester Van Wal-
sum constateren, dat de organisatie uitste
kend werkte. Gelukkig kon de heer Jansen
van de Diergaarde tijdig ingrijpen toen men
de geschonken schoenen zomaar op één
stapel wilde werpen, want wanneer dat
gebeurd tras. zou hel uitzoeken van paren
een onbegonnen werk zijn geweest.
In Bergen op Zoom stond omstreeks
halfdrie in de cngeluksnacht het water aan
de dijken vrijwel gelijk met de kruin en
werd groot alarm geslagen. De bewoners
van de Haven, die toch al niet naar bed
waren gegaan, brachten hun huisraad in
veiligheid. Omstreeks drie uur kwam het
water over de dijken en stroomde de
Geertruidapoïder vol. Daarbij kwamen de
Machinefabriek N-V- Holland en tal van
andere bedrijven onder water te staan.
Het water kon toen ook niet meer door
de schutplanken bij de Bonte Brug tegen
gehouden worden en toen deze doorbraken
liep de gehele Gedempte Haven onder, tot
ver in de Rijkebuurtstraat. Ook aan de
andere zijden stroomde het water door.
Zo stond het bij de kazerne Groot Arsenaal
bijna twee meter hoog, een peii, dat nog
nooit werd bereikt. Overal hoorde men de
mensen om hulp roepen. De schade is
©norm.
Niet alleen, dat het water over de dijk
van de Geertruidapoïder was gekomen, ook
over de dijken van de Augusta- en Theo-
doruspolder. Daardoor stond het water tot
over de spoorlijn RoosendaalZeeland. De
weg naar Tholen was niet te bereiken.
De montagewoningen moesten het weer
ontgelden- Van tal van woningen werd de
dakbedekking afgerukt. Ramen gingen aan
scherven. Noodvoorzieningen moesten van
gemeentewege worden getroffen om de
mensen voorlopig te helpen.
Op het Bolwerk viel een grote boom
dwars over de weg. Op de Anlwerpsestraat
viel een boom vlak voor een auto, waar
van de bestuurder niet meer kon stoppen.
De wagen werd vernield en de inzittenden
raakten gewond.
(Van onze Rotterdamse correspondent).
EEN GOEDE NACHTRUST, behaaglijke warmte en een overvloed aan brood,
thee. soep en pap hebben de honderden vluchtelingen, die de nacht in de Ahoy'-
hal hebben doorgebracht, weer enigszins tot zichzelf gebracht. De kinderen
speelden al in het zand of met de papieren bekertjes en er werd hier en daar
al weer gelachen, hoewel velen het leed nog niet verkroppen konden.
Eerst door bommen, nu
door water verdreven
Eén, die al weer lachen kon, was de ne
gentigjarige opoe De Bouw uit Oud-Alblas,
die met de 75-jarige weduwe D. Kooijman
gevlucht was voor het water, een tijdelijk
onderdak in de Kabelfabriek had gevonden
en nu in de Ahoy'-hal met smaak haar bo
terhammetje voor haar wat extra dun
gesneden verorberde. Zij had niets kun
nen redden, maar „wij zijn nog gezond".
Wie het nog niet goed verwerken kon was
de 73-jarige heer L. Bergman van de West-
Varkenoordseweg. In de Meidagen van 1940
werd hi,i in de Prinsenstraat gebombardeerd
en sindsdien woonde hij op een zolderka
mertje, voor een daalder in de week. in de
huisjes aan de Hillesluis, Ook daar is hij
nu verdreven. Niet lang tevoren vroeg hij
opneming aan bij het Tehuis voor Ouden
van Dagen in de Oostervantstraat. maar de
goedkeuring daarvoor is voor hem te laat
gekomen.
Moeder Van Rij zat met haar zoontje van
twee jaar op schoot voor zich uit te staren,
in het stadium, waarin het denken ophoudt
en plaatsmaakt voor een volkomen berus
ting. Zij vluchtte uit Zuidland met haar
man en vijf kinderen en nóg trilt de angst
om die kinderen in haar stem door, als zij
vertelt, hoe zij door het raam, in een ijzige
regen en een vliegende storm, in een wan
kele boot moesten overstappen. Niets gered
dan de kleding, die zij droegen.
Buiten, voor de deur van de Ahoy'-hal,
verdrongen zich familieleden van hen. die
binnen een onderdak hadden gevonden. De
politie moest ieder de toegang weigeren,
wat niet altijd begrepen werd. Maar het was
noodzakelijk om de organisatie niet in de
war te sturen, welke toch al op toptoeren
draaide.
Vletten en sloepen van
de marine naar de
noodgebieden
De algemene leiding van het hulpwerk
door de marine berust bij de commandant
maritieme middelen te Amsterdam, kapi
tein ter zee J. F. van Duim. De Zondag
heeft men gebruikt om een aantal schepen
gereed te maken. Deze zijn Zondagavond
en in de nacht van Zondag op Maandag
afgevaren. Van Amsterdam uit werden twee
sleepboten naar Den Bommel op Flakkee
gezonden, elk met een aantal vletten en
sloepen. Van Amsterdam vertrokken naar
Galatheapolder twee sleepboten met twee
vletten. Van Rotterdam naar Middelharnïs
zijn 20 rubberboten vervoerd. Voorts gin
gen nog van Rotterdam uit: het communi
catievaartuig Bellana en een aantal motor
vaartuigen. Naar Stellendam de motorred
dingboot Prins Bernhard, naar Numansdorp
een motorsloep van de onderzeedienst en
een kotter van de Karei Doorman; naar
Zuidland een motorschouw van de onder
zeedienst, naar Wemeldinge een motorvaar
tuig en naar Mïddelharnis nog een motor
vaartuig en een sleepboot.
Pluimveemarkt Den Bosch
Op de pluimveemarkt van Zaterdag wer
den aangevoerd circa 13.500 stuks.
Prijzen: lichte kippen ƒ2.05—2.10 per kg.
lev. gew.; zware soorten van ƒ2.10—2.20
per kg. lev. gew.; tamme konijnen van 1.80
—1.95 per kg lev. gew.; tamme konijnen 4
—7.50 per stuk.
ƒ75.000 van de K.A.B.
voor liet Rampenfonds
Uit alle delen van het land bereiken ons
berichten, dat personeel van bedrijven en
fabrieken gaat overwerken voor de nood
gebieden. Vele directies voegen bij de op
deze wijze gevormde bedragen grote som
men gelds, alles ten behoeve van het Na
tionaal Rampenfonds.
Maten bij de kleding
Overal in ons land worden al grote hoe
veelheden kleren, schoenen, dekens, la
kens enz. voor de noodgebieden ingeza
meld.
Het is de bedoeling, dat men briefjes
aan de in te leveren goederen hec'nt, met
daarop aangegeven maten of nummers.
De verdeling onder de getroffenen wordt
daardoor aanmerkelijk versneld.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
er vooral grote behoefte is aan dekens en
lakens.
Hulp van het Britse
Rijnleger
Ook Belgische genie helpt
Het Britse Rijnleger heeft genie-materieel
voor hulpverlening aan Nederland gereed
staan. Zodra de Nederlandse regering dit
verzoekt, zal het materieel worden overge
bracht.
De Britten zijn van mening, dat in de
eerste plaats „bulldozers" e.d, nodig zullen
zijn. Het Britse Rijnleger beschikt niet over
hefschroefvliegtuigen. De Britse legereen
heid. die te Hoek van Holland is gelegerd,
is onmiddellijk te hulp gekomen, toen de
eerste berichten over de overstromingen
waven ontvangen. Tot dusverre zijn pogin
gen om telefonisch contact met deze afde
ling te krijgen mislukt, aldus de Engelse
woordvoerder.
Gevolg gevend aan een oproep van de
Nederlandse overheid heeft de gewestelijke
bevelhebber van de provincie Antwerpen
twee compagnieën genie naar Terneuzen
gezonden, waar zij vanmorgen bij het aan
breken van de dag zijn aangekomen. Zes
motorboten van de genieschool helpen de
Nederlanders bij het wegbrengen van de ge
troffenen van Rilland.
Burgemeester van Rilland-Bath
vermist
In Rilland Bath wordt de burgemeester
vermist.
Het gat in de dijk bij Kruiningen is zó
groot, dat de grote veerboot Kruiningen
Perkpolder daar doorheen is gesDoeld en op
de weg ligt.
De Nederlandse Katholieke Arbeidersbe
weging, haar bonden en instellingen, heb
ben besloten gezamenlijk 75.000 bijeen te
brengen voor het Nationale Rampenfonds.
De Algemene Nederlandse Pluimveeteelt
vereniging te Utrecht, Schillerlaan 13, zal
van haar leden medewerking vragen om ge
dupeerde pluimveehouders weer van levend
materiaal te voorzien. Aanmeldingen te
richten aan het secretariaat.
Het dagelijks bestuur van het N.V.V.
(25.000 gulden), de bij het N.V.V. aangeslo
ten bonden (75.000), de Centrale Arbeiders
Verzekeringsbank in Den Haag 50.000),
de N.V. De Arbeiderspers (f 30.000), het
partijbestuur van de Partij van de Arbeid
10.000), hel hoofdbestuur van de V.A.R.A.
10.000), hebben in totaal een bedrag van
f 200.000 ter beschikking gesteld van het
Nationaal Rampenfonds.
Doetincliem adopteert
Middelliamis
Het gemeentebestuur van Doetinchem is
Zondagavond, met diverse plaatselijke or
ganisaties in spoedvergadering bijeen ge
weest, om de mogelijkheden tot het helpen
lenigen van de nood onder ogen te zien.
Doetinchem zal de getroffen gemeente
Middelharnis adopteren. Tevens biedt de
gemeente Doetinchem aan, om een 20-tal
leerlingen van middelbare scholen uit de
getroffen gebieden, die dit jaar eindexa
men zullen doen, onder te brengen in
„Ruimzicht", een internaat, zodat de jon
gens hun studie kunnen voortzetten. Bo
vendien hebben personeelsleden van ver
schillende kantoren een percentage van hun
loon afgestaan.
Momenteel is men bezig op het Museumplein te Amsterdam voorbereidingen te treffen
voor de tentoonstelling „Triomf der Techniek", de grote jubileumtentoonstelling van
de Philipsfabrieken, die in speciaal geconstrueerde trucks van de DAF een tournêe
door ons land zal maken. Thans is de tentoonstelling ingericht in 24 trucks, waarvan
de zijwanden kunnen worden verwijderd, zodat zij een ruimte wormen, wanneer zij aan
elkaar worden geschoven. Enige roeken zal de expositie in de hoofdstad blijven, waar
na, de rijdende hal weer in 24 delen zal worden gesplitst en andere plaatsen van ons
land zal bezoeken.
Samen vluchtten de weduwe Kooijman
(links) en de negentigjarige Adriana de
Bouw uit Oud-Alblas; samen vonden zij
de Ahoy'-hal verzorging en onderdak. Twee
van de ruim duizend personen, die hier een
onderkomen zochten.
Rode Kruis colonne uit Den Haag
actief aan het werk
„WQ werken na actief drie uur. De afvoer naar andere plaatsen, die zich voor opname
van getroffenen beschikbaar hebben gesteld, is vrijwel gelijk aan de aanvoer, zodat dit
tussenstation functionneert voor voedingsverstrekking, verwarming en opnamecentrum
van zieken. De samenwerking met de G.G. er.' G.D. is perfect, wat eveneens kan worden
gezegd van die met de de directie van het Feijenoord stadion, alsmede vele particuliere
bedrijven en overheidsinstanties, voor wie geen moeite te veel is tot leniging van deze
verschrikkelijke nood. De Haagse colonne was grotendeels in staat op eigen kracht de
vele werkzaamheden uit te voeren, die in dit verband nodig waren. Wij hebben hier
radioverbinding, mobilofoon, lijnverbindingen door het gehele stadion en* zijn in staat
om hier, vanuit de stafkamer de werkzaamheden te dirigeren".
door het personeel van het Rode Kruis
rondgedeeld.
Wij hebben ons persoonlijk er van over
tuigd, dat de commandant de warheid heeft
gesproken. Ordelijk en rustig wordt het
grote werk, waarvoor men zich hier ge
plaatst zag gesteld, uitgevoerd.
Aldus de verklaring, die de commandant
van de Rode Kruiscolonne uit Den Haag,
ons vanmorgen verstrekte. Rustig en orde
lijk hebben ervaren Rode Kruismensen hier
het werk groots aangepakt. De eerste stoot
hieraan was Zondagochtend vroeg al gege
ven door de afdeling Rotterdam van het
Rode Kruis, onder leiding van mevrouw
Vuylsteke en mevrouw v. d. Pol; toen 150
personen uit het gebied van IJsselmonde
hier een onderkomen zochten. Een vrouw,
die binnenkort hel leven aan een kind zou
schenken, werd naar het ziekenhuis ver
voerd. evenals een vrouw, die in verwach
ting was en in shocktoestand verkeerde.
Voortreffelijk steun hebben ook verleend
de directeur van het Feijenoord stadion, de
heer Bas van Krimpen, die van zijn ziek
bed kwam om persoonlijk het werk te lei
den. Ook het stadionpersoneel gaf voorbeel
dige medewerking.
Commissaris der Koningin
in de Westhoek
De commissaris van de Koningin in de
provincie Noord-Brabant, prof. dr J. E.
de Quay, heeft gistermorgen reeds een be
zoek gebracht aan het geteisterde gebied.
In Fijnaart vertoefde hij geruime tijd op
het gemeentehuis, waar hij een langdurig
onderhoud had met burgemeester B. ter
Haar. Ook naar andere gemeenten begaf de
commissaris zich om zich op de hoogte te
stellen van de omvang van de ramp en om
besprekingen te voeren betreffende de hulp
acties.
BOTEN GEVRAAGD
Er wordt een dringende oproep gedaan
om naar Noord-Beveland. waar nog steeds
geen hulp is, rubberboten en motorboten
te sturen. De mensen zitten daar nog steeds
op zolders en daken en kunnen niet be
reikt xvorden. Er is geen drinkwater.
Marinevliegtuigen wierpen
rubberboten uit
De marinevliegtuigen zijn bij dag worden
vanmorgen voortgegaan met de hulpverle
ning. De helicopter is bezig op Goeree en
Overflakkee personen weg te halen, die op
boerderijen geïsoleerd zijn en brengt ze over
naar droge plaatsen. Een harpoenvliegtuïg
heeft bij Stavenïsse, Poortvliet en Maar
tensdijk (op Tholen) 15 rubberboten uitge
worpen. Twee vliegtuigen gaan. ook naar
Goeree en Overflakkee om rubberboten uit
te werpen. Een toestel van de marine-lucht
vaartdienst is met 2 hoofdingenieurs van
waterstaat vertrokken om waarnemingen
te doen en vast te stellen, waar de plaatsen
zijn met de grootste urgentie voor hulp
verlening.
Op verzoek van de commandant van het
vliegveld Valkenburg hebben de Draka-
fabrieken te Amsterdam ruim zestig plastic
reddingsvlotten ter beschikking gesteld.
Deze zullen boven de overstroomde gebie
den worden uitgeworpen.
Onderdrukking en Verzet
Over Rode Kruisacties,
evacuaties en
bombardementen
flevertng 40 van „Onderdrukking en Ver-
x\. zet" biedt jhr G. M. Verspyck gelegenheid
tot het beschrijven van de positie van de Na
tionale Rode Kruisvereniging in bezettingstijd,
welke van het begin af aan te lijden had van
pogingen van het Duitse Rode Kruis om haar
te verdringen en te kortwieken. De benoeming
van de oud-directeur van de Stichting Win
terhulp Nederland Piek tot secretaris-generaal
van het Rode Kruis, leidde er toe dat men in
24 uur tijds. spoorslags dus. de belangrijkste
documenten weghaalde en het personeel ont
sloeg, zodat de nieuwbenoemde bij zijn komst
op 20 Nov. 1944 een leeg gebouw vond. Verder
stipt het overzicht de activiteit boven- en on
dergronds d.i. vóór en na de Piekperiode aan
met betrekking tot de verzorging van de poli
tieke gevangenen in de Ned. concentratiekam
pen en gevangenissen, het geheime repa-
triëeringsplan en de hulp aan de Rijksgenees
kundige dienst.
Het hoofdstuk „De prijs der Vrijheid", onder
redactie van mr J. J. v Bolhuis, bevat geen
complete opsomming van alle grote schaden,
doch meer beschouwingen over het leed van
de paniekvluchten en evacuaties, de enorme
verliezen aan mensenlevens en gebouwen
tengevolge van bombardementen en vernielin
gen door roverijen en plunderingen van ver
laten woningen, de ernstige schendingen van
natuur en landschap en over de 280 000 slacht
offers van oorlog en bezetting.
Speciaal de bombardementen op Rotterdam,
Nijmegen en Den Haag (in beide laatste geval
len vreselijke vergissingen van de geallieer
den), worden bij deze publicatie, die van ruim
dertig getroffen grote gemeenten cijfers
openbaart, scherp belicht.
(Van een speciale verslaggever.)
In de loop van de nacht en de ochtend zijn
Voorne en Putten vrijwel geheel onder
water geraakt. De dyk aan het Haringvliet
hield niet meer. De ene polderdijk na de
andere bezweek toen. De dorpen moesten
worden geëvacueerd. Vanochtend was Hel-
levoetsluis van Rotterdam uit niet meer te
bereiken. Bjj een onderzoek hoe de toestand
op Voorne en Putten was. bleek de provin
ciale weg tussen Rhoon en Hoogvliet op het
eiland IJsselmonde al niet meer open te zijn.
Hoogvliet kon bereikt worden langs de
Vondelingenweg, waar de tankwagens van
de B.P.M. tussen colonnes vrachtauto's en
autobussen raakten, die materiaal en man
nen naar de gebieden waar hulp nodig was
vervoerden.
Hoogvliet omspoeld
door het water
Het water van de Oude Maas omspoelde
Hoogvliet el zó gevaarlijk, dat ook daar de
evacuatie ter hand werd genomen. Een be-
nedendijks tuindorp van ingenieurswonin
gen van de B.P.M. bleek nog beschermd te
worden door een waterkering, die ver
sterkt was met zakken zand.
Voorbij Hoogvliet, aan de Westkant van
de brug over de Oude Maas, ontwaarden wij
honderden vrijwilligers, die in een opge
spoten terrein zakken met zand vulden,
zoveel mogelijk nog getracht
Waarschijnlijk zes
runners verdronken
Verscheidene Nederlandse en buitenland
se schepen, die zich voor de Nederlandse
kust bevonden, hebben op de noodgolven
verbinding gezocht met de vaste wal.
Dwars voor Texel verloor een Duitse
sleepboot zijn sleep, een tanklichter. Men
vreest voor het leven van Je zes runners,
die zich aan boord bevinden. De redding
boot Prins Hendrik heeft tevergeefs naar de
lichter gezocht.
t de IJmuïdense haven verkeerde de
Poolse trailer Korab 2 in zinkende toestand.
Toen het water zakte, werd het gevaar
voor het schip minder.
De Duitse tankboot Julius Ruthers (800
ton) werd bij Zandvoort op het strand ge
worpen. Het schip ligt zeer ongunstig. Drie
van de 15 opvarenden zijn aan boord ge
bleven. De anderen zijn van boord gehaald.
Het Indiase s.s. Jala Ketu (7180 ton) dreef
op 80 mijl ten Zuiden van Terschelling rond
met een defecte stuurinrichting; 'iet anker
was weggeslagen. Zondagmiddag seinde het
schip, dat de schade voorlopig was gerepa
reerd. Het schip stoomde toen op naar de
Maasstad. Het Franse ss Carthage (2709 ton)
geraakte drie mijl uit de kust ter hoogte
van Noordwijk stuurloos. Het schip heeft
zijn anker uitgeworpen. De reddingboot
Neeltje Jacoba is in de nabijheid.
Het Duitse s.s. Industrie (3.353 ton) be
vond zich Zondagmiddag voor Hoek van
Holland in moeilijkheden. De ankers wa
ren losgeslagen. Het schip verzocht drin
gend om assistentie.
Het Deense s.s. Anne Thron (1661 ton)
bevond zich Zondagmiddag op 120 mijl ten
Noorden van IJmuiden in moeilijkheden.
Het Nederlandse s.s. Kota-Agoeng is het
Deense scheepje hulp gaan bieden.
Doordat de lading van de Nederlandse
kustvaarder Franka II (487 ton) was gaan
schuiven, had het schip noodseinen uitge
zonden. Het bevond zich toen bij de Ter-
schellïngerbank. Het werd bijna als verlo
ren beschouwd. Waarschijnlijk heeft de be
manning de toestand kunnen klaren, want
in de loop van Zondagmiddag seinde het
schip, dat het geen assistentie meer nodig
had.
De Panamese tanker Barbara Ann (8718
ton) heeft Westelijk van Hoek van Holland
een lek opgelopen. De tanker voer naar
Hoek van Holland, waar het schip voor an
ker zou gaan om beter weer af te wachten;
een Engels stoomschip bleef enige tijd in de
nabijheid om eventueel hulp te verlenen.
Ter hoogte van West-Schouwen verkeer
de het Finse schip Bore VI in nood.
Het Britse schip Selby (1,039 ton) verkeer
de 32 mijl van IJmuiden in moeilijkheden.
De lading van het schip is gaan schuiven.
Het schip is in de buitenhaven van IJmui
den voor anker gegaan.
Het Belgische schip Luxembourg (7000 ton)
is bij Vlissingen aan de grond gelopen. Het
schip is op eigen kracht vlot gekomen.
Het Zweedse s.s. Virgo, dat bij Vlieland
aan de grond was gelopen, kwam op eigen
kracht vlot. De reddingboot Prins Hendrik
uit Den Helder bleef enige tijd in de nabij
heid om eventueel hulp te verlenen.
Het Russische s.s. Enisei seinde, dat het
zich op 30 mijl van Den Helder in nood be
vond.
Het lichtschip Goeree is enkele mijlen af
gedreven. Er is grote schade aan boord.
Onder andere is de stuurhut ingedrukt.
Het Nederlandse tankvaartuig Tiba (5239
ton) heeft ten Westen van Breskens zijn
roerquadrant gebroken. Het schip hoopte
toch Antwerpen te kunnen bereiken.
Bij Texel zit een vissersvaartuig aan de
grond. De motorreddingboot Joan Hudson
uit Cocksdorp zou pogen assistentie te ver
lenen.
Het nEgelse s.s. Seabrook heeft gemeld,
dat het zich 30 graden N.W. van Hoek van
Holland in nood bevindt. Het schip maakt
water.
Op de rede van Vlissingen liggen diverse
schepen voor anker, waaronder de Capi-
taine Paret, die zijn stuurboord-anker heeft
verloren en om een sleepboot heeft ver
zocht.
De reddingboot Prins Hendrik van Den
Helder is zestien uur lang op zee geweest.
Verscheidene andere schepeii, waarvan de
namen nog ontbreken, hebben Zondag in de
loop van de avond noodseinen uitgezonden.
werd. gaten in de polderdijken te dichten.
Tientallen vrachtauto's, door verschillende
firma's beschikbaar gesteld, vervoerden de
zakken met zand verder Westwaarts. De
chauffeurs kregen onderweg hun orders.
Tot Geervliet bleek de provinciale weg weer
goed begaanbaar te zijn. Maar waar hij de
weg tussen Heenvliet en Abbenbroek kruis,
te. raakte hij verloren in een watervlakte,
die onder een snijdende hagelbui tot schuim
gestriemd werd.
Daar moest onze poging om langs het
Voornse Kanaal Hellevoetsluis te bereiken
eindigen. We trachtten toen dieper in Put
ten door te dringen. Abbenbroek bleek al
geheel te zijn verlaten. Aan weerskanten
van de weg stonden de landerijen, de boom
gaarden en de tuinen volkomen blank. In
een drassige wereld ploeterden hier en daar
militairen en burgers met bootjes rond om
nog iets van het vee te redden. Een paard,
dat kopschuddend in het water ronddraaide,
scheen niet meer bereikbaar te zijn. Men
liet het aan zijn trieste lot over. We nader
den Zuidland. De dijkweg bleek doorbroken
te zijn. Men had nog getracht, het gat met
zakken zand te dichten. Doch het water
van het Haringvliet stroomde er onder
door. Het had zich niet laten keren. Het
had eenvoudig een tunnel geboord. Over
het wrakke punt heen liep de weg over
een geïmproviseerde brug.
Een arbeider, die zich had ingespannen
om het bedreigde punt mee te helpen hou
den, lag in zijn werkplunje uitgeput tegen
de geïmproviseerde brug aan te slapen, ter
wijl langs hem heen auto's reden, die het
nog overgebleven deel van de bevolking van
Zuidland vervoerden. Zuidland was name
lijk nog niet helemaal geëvacueerd. De kern
van het dorp ligt hoog. Doch ook in dit
hoog gelegen deel van het dorp \-ond men
het niet raadzaam meer, de komende dingen
af te wachten. Achter de ramen van de hui
zen zagen wij de laatste bewoners zich ge
reed maken voor de aftocht.
Haar kip ook gered
In een vensterbank zat een meisje van
een jaar of vijf gepakt en gezakt klaar, met
een witte kip op schoot, om met vader en
moeder mee te gaan.
Van paniek was geen sprake. Iedereen
bleef kalm. Maar op niemands gelaat lag
iets dat aan een glimlach kon herinneren.
Men keek strak, sprak weinig, beklom som
ber de vrachtauto's en nam met een koele
blik afscheid van have en goed.
Een ellendig gezicht, zo'n dorp dat aan
zjjn lot wordt overgelaten temidden van het
wassende water. Een achtergebleven varken
snuffelde rond in de Ring, het dorpsplein
dat eens iets lieflijks, iets beslotens, iets
veiligs had. Nu leek de Ring een oord waar
de pest rond waarde. Het werd er stil,
doods, drukkend. Een hagelbui ratelde er
overheen.
Vroeg men een groep vrijwilligers, die in
deze reddeloze wereld nog naar een of an
dere taak uitkeken, hoe het verderop ge
steld was, dan hoorde men een triest ver
haal over Oudenhoorn, waar men met boten
bezig was geweest een stuk of twintig men
sen te redden, die door het water verrast
waren. Maar de boten konden niet tegen de
stroom op. Hoe het er nu mee stond, of de
mensen veilig binnen waren gebracht, daar
kon men geen antwoord op geven.
Terugkerend ontmoetten we nog ettelijke
bussen en vrachtwagens met vrijwilligers en
zakken zand. Doch 't had allemaal zo wei
nig nut meer. De polderdijken waren op te
veel plaatsen kapot. Het water woedde. Het
nam terug wat het eens had gegeven. En de
mensen verdragen het gelaten. Voorne en
Putten waren niet meer te redden. De men
sen redden alleen nog zichzelf. Alleen zo'n
kind probeerde nog een kip mee te nemen,
een Uevellngskip.
