DI|K DOORGEBROKEN
CAPELLE
Dreiging bij Waalwijk
Land van Altena onder water
De slag om de Noord
De Jamiari-vloed van 1916
De watersnood in de Midden-Lang straat
Talloze helpers van overal
Ooggetuigenverhaal van een
van de duizenden reddingen
Noodtoestand in Belgisch kustgebied
Ook Engeland betreurt vele doden
Maandag 2 Februari 1953
(Van een onzer redacteuren)
Tot diep in het Brabantse land heeft de watersnood zijn wonden geslagen.
De enorme watermassa's, die in het afgelopen etmaal van liet Hollandsch
Diep via de wateren van de Biesbos, de Bergsclie Maas en het Oude Maasje
naar het gebied van de Midden-Langstraat stormden, hebben daar een uiterst
critieke situatie doen ontstaan. In de dijk, waarover de weg Capelle-Waspik
loopt, werd een gat van ongeveer veertig meter geslagen. En door de ongekend
hoge waterstand werd deze weg over de gehele breedte overspoeld. Verschil
lende gezinnen in en rond Waspik werden van de buitenwereld afgesloten.
Iedereen helpt thans iedereen in Nederland, in Brabant en ook in het ge
bied van de Midden Langstraat. Al vroeg kwamen er militairen uit de garni-
soenen Den Bosch en Oirschot en 's avonds werden er talrijke burger-vrij
willigers met vrachtauto's aangevoerd om de bedreigde punten in de dijken
helpen versterken.
Waalwijk bedreigd
Waalwijk is lang bedreigd gebied
geweest. De dijk langs de grote weg
WaalwijkSprang-Capelle moest in
allerijl versterkt worden. Hier is door
burgers en militairen zonder ophouden
gezwoegd. Bij de Roestelberg werden
duizenden zandzakken gevuld en naar
de bedreigde punten gebracht
Het water staat ook nu nog tot aan
de top van de dijk. Op verscheidene
plaatsen sijpelde het er doorheen. In de
uren, dat het water zijn hoogste stand
had bereikt, werd het door de enorme
windkracht over de dijk heengeslagen.
Reeds om acht uur in de morgen had
burgemeester J. Tieyssen een beroep
gedaan op de militairen Stoottroepen
en Genie uit het Bossche garnizoen.
De meesten waren op dat ogenblik nog
met verlof, maar ze zijn direct naar hun
onderdelen teruggekeerd, toen daartoe
het bevel van de generale staf via de
radio werd gegeven. Kranig hebben zij
dank
Waalwijks burgervader, de heer J. 2
Teyssen, die de leiding heeft van
J de strijd tegen het water in zijn
gemeente, heeft tegenover ons zijn
2 grote erkentelijkheid en waardering 2
o uitgesproken voor de hulp die hij
2 van burgers en militairen overal 2
o uit den lande heeft mogen onder-
vinden,
zich. geweerd. De burgemeester van
s-Hertogenbosch, mr. H. Loeff, stelde
direct 8000 zandzakken voor Waalwijk,
waar er maar 3000 aanwezig waren,
beschikbaar.
Toen de avond viel werden van
overal lichtagregaten aangevoerd.' Bur
gemeester Teyssen deed een oproep
daarvoor via de radio.
Critiek was de situatie vooral ook
gister-avond in de uren tussen 9 en 11
uur. Het water was toen tot een toppunt
gestegen. Men had eehter goede hoop de
dijk te kunnen behouden. De secretaris-
penningmeester van het waterschap „De
Bimienpolder van Besoijen", de heer
W. Couwenbcrgh, waar de bedreigde
dijk in onderhoud is, de heer W. Cou-
wenberg deelde ons mede, dat over
de gehele lengte van de dijk een
dijkwacht is ingesteld, die 's avonds
met stallantaarns de dijk controleerde.
Zoals men weet zijn de ingelanden, die
voor dijkwacht worden aangewezen
hiertoe verplicht op grond van het pol
derreglement.
Tenslotte kunnen wij nog melden dat
in Waalwijk drie fabrieken door het
water zijn geïsoleerd, namelijk die van
de fa. Van Gent, de meelfabriek van
de firma Teurlings en de lederfabriek
„de Amstel."
door het verlies aan vee. Hoe groot die
schade zal zijn is bij benadering nog
niet te sshatten. In de Biesbos is al het'
vee verloren gegaan.
In Capelie
In Capelie is het water over de
Winterdijk geslagen. De weg naar Was
pik is volledig versperd en voor een
deel weggeslagen. Verschillende huizen
zijn door het water reeds ondermijnd,
een enkel stortte in. De bewoners, de
familie Couvée, konden zich tijdig in
veiligheid1 stellen.
In Capelie was het ook, waar wij het
relaas hooTden van de vrouw van hor
logemaker Van Alphen. Wij troffen haar
gister-middag juist toen zij zich gereed
maakte voor de evacuatie. In haar huis
was de benedenvloer reeds overstroomd,
rondom waren de wegen weggespoeld
en het enige houvast, de enige moge
lijkheid om te ontsnappen was de reeds
zo gehavende dijk. Daar over ijlden
mannen en vrouwen, politie en brand
weer en helpers van overal om nog te
redden wat er te redden viel. Een deel
van het vee uit deze omgeving, een
heel klein deel slechts, kon naar hoger
gelegen punten worden gebracht, waar i
Het kritieke -punt voor Waalwijk. Hoog staat het water tegen de dijk langs de
weg WaalwijkSprang-Capelle. Met zandzakken wordt de dijk versterkt.
Honderden hebben hier de morgen en de hele nacht door gezwoegd. Wie zal de
strijd winnen: de mens of het water.Links op de achtergrond het silhouet
van Waalwijk.
het met veewagens werd afgevoerd.
Vrouw van Alphen vertelde ons, hoe
zij 's nachts om 3 uur wakker was ge
worden. Ze daelit eerst dat er brand
was, en toen ze haar man wakker
maakte en het licht had aangedaan
bleek de vloer onder water te staan. De
man wilde de waterleiding afsluiten, hij
dacht namelijk toen nog dat daarin een
lek was..Maar het was geen lek....
Dat bleek hem wel toen hij buiten
had gekeken. „Kom d'r uit vrouw, want
we verzuipen", was de krachtige uiting
van zijn schrik. Toen hebben ze de bu
ren gewaarschuwd en maar geluisterd....
Geluisterd naar het loeien van de wind
en naar het water. Het water....
Waspik
Om vijf uur Zondagmorgen loeide de
brandweersirene in Waspik. Het wa
ter was op dat moment al enige huizen
in de Veerstraat binnengelopen. Ijlings
werd de bevolking daar geëvacueerd.
Dé E.H.B.O. nam de verzorging er van
op' Zich.
Een half uur later overspoelde het
water deprovinciale weg en sloeg er
een .groot gat in. Verschillende gezin
nen werden geïsoleerd. Met roeiboten
werd gepoogd deze mensen te redden.
Eenmaal sloeg een boot om, maar ge
lukkig konden de inzittenden zich weer
op het droge werken. Om twaalf uur
in de voormiddag werd een tweede po
ging gedaan. Eerst om twee uur echter
slaagde men er in de bedreigden aan de
vaste wal men weet nu wel wat dat
betekent te brengen.
Alle maatregelen werden ook hier on
middellijk getroffen. En ook hier nam
Nederland de strijd energiek op tegen de
woedende elementen.
(Van een onzer redacteuren)
Voort ratelde onze wagen. Het noodgebied in. Beweeg was er allerwegen.
Niemand kon het in huis uithouden. In Vlijmen, Nieuwkuyk, Drunen, Waal
wijk, Heusden en overal op onze wegen, zagen wij mensen angstig bijeen
groepen en de waterramp bespreken. Auto's snelden reeds terug midden en
oostelijk Brabant in, auto's vol evacué's, velen juist amper aan het water
spook ontsnapt. Vrachtwagens stonden op vele plaatsen gereed om op het
eerste sein in gezet te worden voor de hulpverlening. Veewagens vervoerden
onrustige koeien en hier en daar stonden onbegrijpend met hun achterste in
de wind schapen dom te kijken. In het hele gebied van het Land van Altena
beukte en dreunde het water. Meeuwen, Drongelen, Eethe, Genderen, Hoge
en Lage Zwaluwe en nog tientallen andere dorpen en dorpjes werden geheel
of gedeeltelijk geëvacueerd.... Nederland vluchtte voor het water.
Bij Labbegat
Verderop bij Labbegat werd de weg
door de grote golfslag geheel over
spoeld. Hier wareli -grote gaten in de
weg geslagen, bomen ontworteld, zoals
trouwens overal elders, en rondom
strekte zich een wijde watervlakte uit.
Daarin kan men op verschillende pun
ten huizen, schuren en bomen zien
staan. En het water dat dreunend en
dreigend tegen de dijk aansloeg, voerde
alles met zich mee, wat op z'n weg
kwam: boomstammen, bossen hooi,
land- en tuinbouwgereedschap etc.
Ook is er in het gebied van de Midden-
Langstraat behalve een enorme mate
riële schade ook grote schade geleden
Oerkrachten
losgebroken
Oerkrachten van .de natuur storm
:en water waren losgebroken. Het
was een 'hel, een (hel van water. Hon
derden, duizenden hectaren grond, zuur
bewerkte bodem, liep onder. 'Huizen
storttenin, huizen vol herinneringen.
Er waren er die niets dan Ihun kleren
overhielden.
Maar zij leefden. Zij behoorden niet
tot de zware tol, die ons goede vader
land aan het Avater móest betalen. Bo
venmenselijk waren dikwijls de inspan
ningen om de levens te redden. Dap
pere mannen streden in eenzame roei
bootjes, die als notedopjes op de zee,
rond gesleurd Averden voor hun mede
mensen, hun vrienden, hun buren.
De eerste redding
Het was bij Hank onder de gemeente
Dussen, waar wij de eerste redding van
de dag van gisteren beleefde; Het was
een schouwspel, dat zich op duizenden
andere plaatsen heeft afgespeeld. Te
vergeefs en hoe verschrikkelijk is
di-t als men weet dat luttele honderden
meters verder mensen zitten te bidden
en wachten om hun verlossingTe
vergeefs nu, was hier al (menigmaal ge-
pooigd om een zieke man met z'n vrouw
Dit was de weg van Capelie naar Waspik. Het water beukt nu tegen de dijk,
stormt en overheen, overal enorme verwoestingen aanrichtend. Alles sleurt
het mee, hekken, boomstammen, huis raad, bossen hooi, De bewoners van de
huizen roerden geëvacueerdhet lotdat ook zovele duizenden andere landge-
noten ondergingen.
te redden. Het huis stond midden in
het water, dat reikte tot op de eerste
verdieping. Zware slagregens, als ha
gel zo hard, sloegen de redders in het
gezicht. Een gierende storm deed de
boot van de genietroepen uit Den
Bosch zwaaien en schudden. Maar
men zette door. Men, de grote „men",
waaraan Nederland in deze dagen zo
veel te danken heeft.
De zoyeelste
poging lukte. De boot bereikte het huis
na angstvallig door de prikkeldraad
omheiningen, de palen en de balken,
door gemanoeuvreerd te zijn. Wij, van
uit de verte toeschouwer, zagen hoe een
zwarte en een witte gestalte op het bal-
con verschenen. Een ladder werd in de
boot gezet en daarover klommen ze naar
benéden, de schommelende boot in.
Terugtocht
De terugtocht was niet minder moei
lijk. De storm dwong de boot het onge
luk in. Maar met vaste hand Averd het
roer bediend. En de motor klepperde.
Het Avas een. moeilijke Aveg terug. Maar
bet lukte tot de grote vreugde van de
honderden, die niets anders konden doen
daTS/ïtoekijken.
Ondersteund werd de vrouw aan land
gebracht. Zij was over haar zenuwen.
Dit was te vee/1. De man was bleek en
stil.. Nog even keken ze achter zich.
Naar het water en naar hun huis. Toen
bracht een snelle auto hen naar de vei
lige, wannte van een bevriende schouw.
Verder
Weer reden wij verder. Wat moeten
wij U nog vertellen. Dat daar en daar
de dijk door is? De dijk is overal door.
Vanaf Waalwijk langs de hele Westkust
van Brabant staat water. Op talrijke
plaatsen spoelde de dijk weg. Hier en
daar. waren boten gezonken. Soms ston
den wij plots voor water, daar waar eens
een weg was. „Carpe Diem" stond er
geschilderd op een café bij Drongelen.
Carpe Diem, Pluk de dag, zo dachten
wij: Maar het is het water dat de dag
wie telde ze nog genomen heeft. De onvergetelijke Zon-
v„. W dag Februari 1953. Waar we reden>
waar we heen gingen, overal zagen we
het zellfde beeld: redders en geredden,
geschonden akkers, verhielde huizen,
woningen tot aan de daken in het water.
Het is om ziek te worden. Ziek van el
lende.
De Koningin bij Haar
volk
H. M. de Koningin heeft zich Zondag
de gehele ochtend op de hoogte laten
houden van de ontwikkeling van de
toestand in de geteisterde streken. In
de middag en namiddag heeft zij, ver
gezeld van Prinses Beatrix, een bezoek
gebracht aan verschillende geteisterde
plaatsen. Het lag in haar voornemen zo
mogelijk nog een bezoek te brengen
aan Zeeland. Evenwel was dat, in ver
band met de verbroken verbindingen te
land, niet mogelijk. Hare Majesteit de
Koningin heeft onder meer een bezoek
gebracht aan Stolwijk, Lekkerkerk en
Krimpen aan de IJsel en heeft aldaar
de overstromingen in ogenschouw ge
nomen. In Krimpen aan de IJssel heeft
Hare Majesteit met de burgemeester en
verscheidene andere personen gespro
ken. De Koningin heeft getracht Dord
recht te bereiken, hetgeen helaas niet
mogelijk bleek, mede door de overbe
zetting der wegen als gevolg van
plaatselijke evacuaties. Via de brug bij
Vreeswijk heeft Hare Majesteit Gor-
cum kunnen bereiken en heeft aldaar
onder meer met de burgemeester gespro
ken.
Daarna is de Koningin naar Soestdijk
teruggekeerd.
Prins Bemhard zeer
onder de indruk
Prins Bernhard was zeer onder de in
druk, toen hij het nieuws van de over
stromingen in Nederland vernam. „Dit
is verschrikkelijk nieuws", zei' hij. De
prins was diep onder de indruk van het
verlies aan mensenlevens.
Hij betreurde, dat Nederland door deze
ramp getroffen is, op het ogenblik dat
het zich weer herstelt.
De prins, die deelneemt aan de plech
tigheden ter herdenking van het feit,
dat New York 300 jaar geleden werd
gesticht, zeide: „Ik zal doen wat mijn
regering en de Koningin willen dat ik
doe".
Z.K.H. zei, dat hij nog niet officiëel
op de hoogte was gesteld van de over
stromingen. Hij had nog niet gedacht
aan verandering van zijn huidige plan
nen.
De schade in het
Westland
In het Westland is practisch geen
tuinder te vinden, die er zonder glas
schade is afgekomen. In verschillende
dorpen zijn hele warenhuizen platge
slagen, in Honselersdijk zelfs een van
2.400 ramen. De meeste schade is aan
gericht bij het z.g. platglas. In het
gebied tussen Maassluis en Hoek van
Holland is veel vee verdronken. Nabij
Maassluis stonden enkele boerderijen
tot de bovenlichten van de vensters on
der water. De bewoners wachtten op
evacuatie, de Kapelpolder bij Maassluis
is geheel onder water gelopen. De grote
houtvoorradèri van een vaten- en kis
tenfabriek te Maassluis zijn wegge
spoeld. Overal ligt hout verspreid. Ook
het kerkhof te Maassluis staat onder
-water.
Nachtelijke tocht
naar A Inikerk
TUSSEN de wirwar van hulpvaardige
mensen in het restaurant der Vee
markthallen ontdekten wij aan een ta
feltje een zévental' jeugdige, stoere
knapen van de Zeevaartschool v. Kins-
bergen uit Dieren.
Op eerste oproep van Almkerk om
bemanningen voor de boten, die nog
diverse mensen uit de bovenverdiepin
gen zouden ometen gaan halen, hadden
zij zich spontaan als vrijwilliger op
gegeven.
Woudrichem had inmiddels twee
grote reddingsboten geleverd, maar één
zonder bemanning. Het wachten was
nu op ervaren schippers.
Met een tweetal wagens uit Den
Bosch waaronder onze redactiewagen,
heeft dit zevental in snelle tocht de be
stemde plaats bereikt, via Drunen. Van-
uit Babiloniësbroek was het onmogelijk
Almkerk te naderen.
In de •duisternis zag men vanaf de dijk
diep in het polderland als enig levend
contact met de in noodverkerenden het
zwakke schijnsel van een lantaarn heen
en weer gaan.
Het was evenwel te gevaarlijk om nu
nog met de boten van wal te steken.
Pas morgen in alle vroegte zal men
trachten ook deze taatsten uit hun be
narde posities te bevrijden.
Op het technisch bureau van de hulp
verlening in Almkerk, Waar bij het licht
der olielampen de commandant van de
brandweer, Schouten, het reddingswerk
leidde, wist men ons nog te vertellen,
dat de evacuatie van deze gemeente
slechts gedeeltelijk was uitgevoerd. Men
meende nu de toestand meester te zijn.
Twee dozen met kaarsen uit Heusden
werden hier met vreugde begroet. De
lichtvoorziening was- daarmee ruim-
scnoots geaelct voor aeze naent van
spanning.
Het kolkend water heeft in deze ge
meente een wig gedreven, zodat nu
alleen nog maar telefonisch contact met
de kom beneden de .dijk mogelijk was.
Het vervoer van vee gaat onafgebro
ken doormaar niet zonder strubbelin
gen. Want onder Dussen lag een grote
truck in het water gekanteld.
Het gehele schoolgebouw aan de dijk
was ingericht voor het onderbrengen
van de daklozen..
Op terugtocht kwamen wij in Heus
den rond vier uur nog een zware bull
dozer uit Boxtel, begeleid door de
Rijksverkeerspolitie uit Tilburg, tegen
op weg naar Werkendam om er de dijk
te helpen dichten.
De evacuatie van boeren
met hun vee
Het ministerie van landbouw, visserij
en voedselvoorziening raadt boeren, die
met hun vee moeten evacueren, drin
gend aan met het vee de bijbehorende
eigendomspapieren, ook t.b.c.-verklarin-
gen en dergelijke documenten, vooral
ook in veiligheid te brengen.
Taaie strijd van 2000
mannen
Tweeduizend man hebben gisteren
op de 15 kilometer lange dijk tussen
IJsselmonde en Ridderkerk gevochten
tegen het water en de slag naar alle
waarschijnlijkheid gewonnen. Toen het
water omstreeks 19.00 uur op zijn
hoogste punt was, zijn geen ongelukken
gebeurd en heeft de dijk langs de Noord
en de Nieuwe Maas, die loopt langs,
IJsselmonde, Bolnes, Slikkerveer en
Ridderkerk het gehouden, dank zij de
duizenden zandzakken, rietmatten, zei
len en andere materialen, die men met
vele vrachtauto's vol heeft aangevoerd,
gespreid en vastgelegd.
De doorbraak van de buitendijk bij
Ridderkerk heeft enorme schade ver
oorzaakt. Alleen al in de electromoto-
renfabriek van Smit te Slikkerveer
wordt de schade voorlopig op een mil-
lioen geraamd. Als de wind minderend
•blijft, dan zal men de situatie langs de
"^"OOR het noordelijke deel van het Belgische kustgebied is Zondag de
noodtoestand afgekondigd. Zware zeeën sloegen over de dijken bij
Knokke, Het Zoute en Heist-
Bij Het Zoute en het nabijgelegen Lekkerbek Averden dijken doorbroken,
Avaardoor bet water Avoningen, Avaaronder de particuliere villa van koning
Boudewijn, binnendrong. Een villa stortte ih tengevolge van de druk van bet
Avater. Alle hotels en landhuizen langs de kust moesten worden ontruimd.
Alle genietroepen, die te Brugge zijn gelegerd, zijn opgeroepen om de gaten
in de dijken met zandzakken te dichten. Alle telefoonverbindingen tussen
Brussel en de kustplaatsen, zoals Ostende zijn verbroken.
kwamen tenminste vier personen om
het leven, terAvijl een gelijk aantal liet
leven verloor in Kings Lynn aan de
Wash. Men vreest dat vele slachtoffers
te betreuren zijn in het liustplaatsje
Cley in Norfolk (685 inwoners), dat 2,5
meter onder water staat.
Politiemannen en militairen pogen
over het ondergelopen land het geteis
terde dorp te bereiken. Een politieman
verklaarde: „het was een afschuwelijk
gezicht."
Noord en de Nieuwe Maas vermoede
lijk in de hand kunnen houden.
Militairen uit Rotterdam hebben zioK
in groten getale vrijwillig voor de dijk
wacht gemeld ter aflossing van de
beurs gebeukte polderjongens, die nu
ongeveer 20 uur aan een stuk aan het
werk zijn geweest.
Boze berichten kwamen hier binnen
over de Alblasserwaard. Men zegt hier,
dat-een gedeelte van Alblasserdam, om
vattende ongeveer 3000 inwoners, van
daag zal worden geëvacueerd. De door
braken bij Papendrecht en Sliedreoht
doen de polders volstromen en ook de
rijksweg op 'Gorinehem is thans ver
sperd. Het verkeer is zeer moeilijk.
Van Dordrecht uit was men gister
avond doende met amphibievaartuigen
■het zwaargetroffen 's-Gravendeel in
de Hoekse Waard te ontruimen.
Afsluitdijk en Zuiderzee
werken hielden zich goed
O
Mensen \?an de Zuiderzeewerken ver
klaarden dat de Afsluitdijk zich buiten
gewoon goed heeft gehouden. Er is op
drie plaatsen enige schade, die geen ge
vaar oplevert.. Schade bij de Vlieter en
schade 5 K.M. van Den Oever en tussen
de kilometerpalen 17 tot 21. Deze scha
de is toegebracht aan de steenglooiing.
De dijk heeft het „maximum" te ver
werken gehad, waarvoor hij berekend
is. Dat is drie meter vijf en zeventig plus
(boven normaal Amsterdams peil).
De Zuiderzeewerken hebben zich bui
tengewoon goed gehouden. Aan de
Noord-Oostpolderdijk is zeer geringe
schade geconstateerd. De werken van
de Oosterpolder hebben ook engie ge
ringe schade opgelopen, doch zich ver
der goed gehouden.
Schelde-tunnel liep
onder water
TN Oostende zijn tengevolge van een
dijkdoorbraak straten en pleinen on
dergelopen. Ten Noorden van Het Ziute
verdronken 10.000 konijnen op een fok
kerij.
De trein- en wegverbindingen onder
vinden vertragingen en zijn op som
mige 'plaatsen in het land onderbro
ken. Over het Noord-Oostelijke deel van
België woedden sneeuwstormen.
Sinds Zondagochtend zijn de tele
foon- en andere kabelverbindingen tus
sen Nederland en België verbroken.
De gouverneurs van Oost- en West-
Vlaanderen en van Antwerpen hebben
de militairen voor het hulpverlenings-
werk opgeroepen. De verlofgangers in
genoemde drie provincies moesten zich
bij hun eenheden melden.
De Schelde-tunnel voor voertuigen
was Zondagnamiddag onder water ge
lopen.
Te Oostende zijn vier personen in bed
door het water verrast en verdronken.
Een kind werd door een windvlaag uit
de armen van zijn moeder gerukt en
verdronk in het water dat op de straat
stond. In het centrum van Oostende
stond het water hier en daar meer dan
een meter hoog.
Rampen in Engeland
TJET Noorden van Schotland is door
een zware orkaan geteisterd. Vooral
Aberdeen moest het ontgelden. Her
haalde malen stokte de electriciteits-
voorziening van de stad en het verkeer
raakte geheel in de war. Windstoten van
meer dan 180 K.M. per uur werden ge
registreerd die overal schade veroor
zaakten.
Heel Engeland werd geplaagd door
sneeuw en regen. Doch zo nu en dan
kwam ook de zon door. In Surrey was
de sneeuwstorm het ergst.
De scheepvaart lag stil. De „Queen
Mary" kon niet van Southampton naar
New-York vertrekken. Het schip heeft
755 passagiers aan boord, terwijl er in
Cherbourg nog 265 bij zullen komen.
Liverpool meldde sneeuw; Wales meldde
sneeuw, hagel en regen.
Zondag tegen de middag waren door
overstromingen reeds minstens 23 lij
ken geborgen. In Lincolnshire werden
acht doen en in het dorpje Palling
(Norfolk) zeven doden geteld, onder
wie drie kinderen.
In de vissersplaats Great Yarmouth
De Zuiderzee
sloeg gaten
1916: duizenden land
genoten herinneren zich
nog deze nationale ramp,
waarbij 16 mensen om
het leven kwamen. In de
middaguren van de 13de
Januari stak een zware
Noord-Westerstorm op,
die het zeewater op
waarts stuwde het land
in. Vooral in de Nieuwe
Waterweg werd het wa
ter buitengewoon hoog
opgejaagd. Van Rotter
dam tot Schoonhoven
kwamen standen voor,
hoger dan men bij men
senheugenis ooit had ge
had. Hetzelfde was het
geval langs de Brielse
Maas, de Oude Maas,
Noord, Merwede, Dordt-
sche Kil, Hollands Diep
en de Arner. In het alge
meen hebben echter de
dijken zich hier toen uit
stekend geweerd, zodat
rampen uitbleven en hoe
genaamd geen schade
werd aangericht.
Het ergst heeft van deze'
vloed te lijden gehad het
gebied rondom de Zui
derzee. Ten Zuiden van
Monnikendam bijvoor
beeld werden tien gaten
geslagen van 40 tot 60
meter, waardoor het wa
ter met kracht de ver
schillende laaggelegen
polders binnenstroomde.
Alles moest vluchten, er
was geen houden aan!
Aan alle kanten sloeg
men alarm, Edam en
Volendam verkeerden in
gevaar, de West-Friese
zeedijk werd bedreigd, de
dijk van de Anna Pau-
lownapolder bij de
Ewijcksluis bezweek, de
zeer grote polder „Wa
terland" was een onaf
zienbare watervlakte, van
Muiden was het grootste
gedeele overstroomd. Bij
BJÏam brak de Eemdijk
door, tengevolge waar
van Bunschoten en Spa
kenburg onder water
kwamen te staan, ten
Noord-Westen van de
lijn BaarnAmersfoort
N ij kerk-Harderwijk
stond alles blank. Van
Kampen liepen de lager
gelegen straten onder.
Om de stad was alles een
watermassa, de omstre
ken van Meppel stonden
blank, van Urk liep vier
vijfde deel onder water,
zo zou er nog veel meer
te noemen zijn.
Het allerergste was de
toestand op het eiland
Marken, waar zich ont
zettende tonelen afspeel
den. Hier lieten 16 men
sen het leven.
Geruime tijd beeft het
geduurd eer het water
weer was teruggedron
gen. Later adjn de dijken
verzwaard om te voorko
men, dat andermaal zulk
een ramp ons volk aöö
treffen.
