Provinciale NoordsBrabanise Courant
Het Huisgezin
Meedogenloze waterramp treft ons land
De oude erfvijand sloeg blindelings
Orkaan en springtij brengen dood
en ellende onder de bevolking
Ramp eist vermoedelijk
meer dan 250 doden
Het aantal slachtoffers blijft stijgen
Nationale ramp
r
Directeur:
A. SCHOTTEN
Hoofdredacteur:
Drs. JOEP NANINCK
PRO ARIS ET FOCIS"
KANTOREN VAN REDACTIE EN ADMINISTRATIE: EMMAPLEIN 2, 's-HERTOGENBOSCH TEL. K 4100-8259 (2 lijnen) GIRO 438100 ABONNEMENTSPRIJS 42 ct. per week, f 5.45 per kwartaal
plns 10 cent Incasso; FRANCO PER POST f 5.85 Kleine advertenties „Provinciaaltjes" bij vooruitbetaling f 1.voor de eerste 10 woorden, leder woord meer 10 cent; brieven onder nummer 25 cent extra
Maandag
2 Februari 1953
181e Jaargang No. 27
Evacuatie van het vee in Capelle. En
zo ging het overal. Onrustig staan de
dieren te wachten op transport. De
mannen staan er uiterlijk rustig hij.
Het water dreigt nog geen tien meter
van hen vandaan. Op de achtergrond
een ingestort huis.
j^EN nationale ramp beeft ons land getroffen. In liet afgelopen etmaal sloeg liet water van Noordzee,
zeegaten en rivieren, reeds hoog door springtij en opgestuwd door een noordwestenwind van orkaan
kracht, op vele plaatsen bressen in dijken en waterkeringen.
Het zwaarst werden het zuiden en het westen van het land getroffen. Grote gebieden steden, dorpen en
polders staan blank. Vele plaatsen zijn geheel van de buitenwereld afgesneden en talrijke slachtoffers
zijn te betreuren. De inwoners van vele overstroomde dorpen, gehuchten en steden hebben verscheidene
uren op zolders of zelfs in toppen van bomen moeten doorbrengen, alvorens zij door in allerijl verzamel
de reddingsploegen konden worden gered. Tientallen gezinnen hebben de nacht moeten doorbrengen op
de zolders of daken van hun soms tot de dakgoten ondergelopen woningen. Tientallen huizen, schuren,
loodsen, «vacantiehuisjes en uitspanningen werden verwoest. Honderden stuks vee verdronken. Een totaal
beeld van de watersnood en de omvang van de hulp- verlening, die overal in allerijl wordt voorbereid, kan
nog niet worden gegeven. De direct noodzakelijke hulpverlening wordt, voorzover mogelijk, thans plaatse
lijk uitgevoerd onder leiding van burgerlijke en militaire autoriteiten. Alle beroeps-, reserve- en dienst
plichtige militairen van land-, zee- en luchtmacht, die in werkelijke dienst zijn, werd gelast naar de plaat
sen van detachement terug te keren. Terstond werdeen groot aantal militairen bij de hulpverleningsactics
ingeschakeld. En nog steeds begeven grote groepen militairen, DUW-arbeiders, Rode Kruiscolonnes en
andere hulpverleningsploegen zich naar de getroffen gebieden.
Ti.JTET angstige spanning wordt het verdere verloop van cfe watersnood tege
moet gezien. In vele havens is een chaos ontstaantientallen schepen ver
keerden op zee of op de rivieren in moeilijkheden of moesten de strijd tegen
de elementen beëindigen met de ondergang. In verscheidene gebieden, vooral
op Zuid-Beveland, was men reeds vroeg op de dag begonnen met de evacuatie
van de bevolking. Het laat zich aanzien, dat West-Brabant het zwaarst is ge
troffen. Voor zover thans bekend zijn daar ook de meeste slachtoffers, gevallen.
Koningin en ministers
hier af? Deze bange vragen kwelden
Zondag allen in dit geteisterde gebied.
Een enkele, die onder de beschutting
van de dijk woonde, kon zich nog ter
nauwernood in veiligheid brengen en
moest totaal overstuur en met tranen in
de ogen machteloos toezien hoe niet al
leen zijn eigen bezit, maar ook dat van
verwanten en kennissen een prooi werd
van de woedende golven.
(Vervolg pag. 3, 3e kolom.)
De Maasdijk bij Waspik was een van de vele punten, waar het water een door
gang had geforceerd. De weg werd geheel overspoeld en in allerijl werd
getracht met zakken zand een barricade op te werpen tegen het water-geweld.
in getroffen gebieden
HARE MAJESTEIT de koningin,
H.K.H. Prinses Beatrix en de mi
nisters Drees, Algera en Beel hebben in
de loop van de dag verscheidene plaat
sen in de getroffen gebieden bezocht. In
deze streken moet men bet veelal zon
der communicatiemiddelen stellen, soms
zelfs zonder eleciriciteit, water of gas.
De spoorwegen hebben dn sommige
streken 'de diensten moeten staken,
doordat spoorbanen zijn weggespoeld of
overspoeld. In andere gebieden wordt
het personenvervoer met bussen onder
houden of ondervinden treinen zeer
grote vertraging.
OP dit ogenblik kan uiteraard geen
enkele globale schatting worden
gemaakt van de schade, die de ramp
aan have en goed van velen heeft toe
gebracht. Verwacht moet worden dat
dit bedrag in de vele tientallen milli-
oenen guldens zal lopen. De minister
raad komt heden in bijzondere kabi
netszitting bijeen om de noodtoe
stand te hespreken. Er worden reeds
centrale maatregelen voorbereid en in
alle delen van ons land werden al hulp
verleningsacties ontworpen of hebben
bevokingsgroepen zich paraat gemeld
voor hulpverlening.
Vandaag start een landelijke inzame
lingsactie voor de getroffenen. Ver
scheidene verenigingen, stichtingen, in
stanties, enz. hebben spontane toezeg
gingen voor hulpverlening ontvangen.
Hieronder geven wij een summier
©verzicht van de toesiand in de ver
schillende door de waterramp getrof
fen gebieden.
HET water van de Westerschelde
heeft grote gebieden in Zuid-West-
Brabant blank gezet. Een zeedijk van
de Westerschelde is ter hoogte van de
Ossendrechtse haven bezweken. De ge
hele Vijdtpolder staat blank. Ook de
binnendijk is doorgebroken. De daar
achter gelegen polders zijn ondergelo
pen. In Willemstad was de toestand al
lerbedroevendst. Het dorp staat prac-
tisoh geheel onder water. De polders
Ruygenhil en Oude Heyningen staan
blank. De electriciteit is uitgevallen.
Vele gezinnen in Willemstad moesten
worden geëvacueerd. Tot een tien kilo
meter ten zuiden van Moerdijk spoelt
het water over het land. De dijk bij de
„Blauwe Hand" is doorgebroken. In 't
gebied .tussen het Hollands Diep en het
Volkerak geraakte 5000 H.A. land on
der water. Pontonniers uit Hedel ver
leenden hier hulp. Ook elders was de
hulp van militaire zijde groot. De dij
ken om Dinteloord zijn ook niet bestand
gebleken tegen 'het water. De Annapol-
ders, de Carolinapolder en de Randpol-
der langs het Volkerak zijn vol gelo
pen. Er is veel vee verdronken. Een
■dieseltrein heeft uit Zevenbergen een
deel van de bevolking geëvacueerd
naar Roosendaal. In Made en Drknme-
len waren 200 mensen geïsoleerd. Men
troost elkaar, staat elkaar bij en het is.
ontroerend te zien hoe velen hun eigen
leed vergeten als het er om gaat de
medemens een hart onder de riem te
steken. Men kan slechts een greep doen
uit het veelvoud van menselyke ellen
de, die zich hier voor het oog ontrolt
en men weet niet wat meer imponeert,
het kolkende water en de woedende
storm, die over de kale vlakte giert, of
het epos van zelfopoffering en mense
lijke weerstand dat hier geschreven
wordt op de kale wegen van het West-
Brabantse polderland. Blatende kud
den vee dwalen door de donkere nacht,
vaak geleid door kinderen. In de avond
rijdt een jongen van een jaar of vijf
tien te paard als een kruisridder voor
een kudde vee, die door enkele kinde
ren wordt omringd.
Waarheen gaan zij? Zij weten het
zelf niet. Weg van het water, weg van
de dreiging die hen midden in de nacht
opschrikte.
Nieuiv Vosserneer geïsoleerd
Wat is er van Nieuw Vosserneer ge
worden? Welk een drama speelt ziah
Over, onder en later zelfs door de dijk
af. Hier ziet men hoenadat het water de
in Capelle is ingestort. Bewoners en
te redden is. Rechts de enorme water
Westrand van
donderde het water op mens en huis
fundamenten heeft ondermijnd, een huis
buren helpen om nog te redden wat er
vlakte, die zich van hier langs de hele
Brabant uitstrekt.
Vooral Noord-Beveland en West-Brabant
in rouw gedompeld
Met behulp van zogenaamde ducks werden de bewoners uit de huizen ge-
evacueerd. Deze opname werd gemaakt tijdens reddingswerkzaamheden te
Raams donksveer.
Uit de berichten, welke
tot vanmorgen acht uur
bij ons zijn binnengeko
men, blijkt dat op dat
uur het aantal bekende
slachtoffers van de water
ramp tot 251 is gestegen,
afgezien van de vele nog
onbekende slachtoffers.
De verwachtingen zijn
dan ook dat bet aantal
doden nog groter zal wor
den.
Naar wij vernemen heerst er op het
eiland Goeree-Overflakkee een noodtoe
stand.
Naar schatting zijn veertig mensen op
dit eiland om het leven gekomen.
De omvang van de ramp in het gebied
ten Noord-Westen van Halsteren is eerst
thans goed te overzien. Het blijkt, dat
57 mensen in de polder vermist worden.
Tenminste acht lijken zijn geborgen.
Op het gemeentehuis te Halsteren,
waar ook minister Witte, minister Beel
en de commissaris van de Koningin, dr.
J. de Quay zich van de toestand op de
hoogte stelden, werd alles gedaan om
zoveel mogelijk personen uit het getrof
fen gebied in veiligheid te brengen. Men
moet evenwel aannemen, dat van de
meeste mensen, die op het ogenblik wor
den vermist er slechts weinige nog te
recht zullen komen.
In de polder ten Noorden van Dintel-
oord zijn tenminste drie personen ver
dronken.
Hier volgt een overzicht van de plaat
sen waar de slachtoffers vielen:
Goeree-Overvlakkee 40, Kruispolder
8, Vlissingen 4, Rotterdam 1, Nieuwe-
Neuzenpolder 1, Halsteren 17, Helle-
voetsluis 5, Texel 4, Terneuzen 4, Wil
lemstad 12, Moerdijk 13, Hontenisse 8,
Krabbendijke 4, 's-Gravendeel circa 55,
Dinteloord 3, Stellendam 7, Middelhar-
nis 10, Hoedekenskerke 1, Hondsbossche
Zeewering 1, Sliedrecht 1, Maassluis 1,
Veere 2, Oosterschelde (van Schouwen)
4, Kortgene cica 35, St. Philipsland 1,
Raamsdonkveer 2, Hoeksewaard 7.
Vannacht is in Yerseke een vlot aan
gespoeld, waarop zich twee mensen be
vonden, afkomstig van Schouwen-Dui-
veland. Zij deelden mede, dat vier an
deren van het vlot waren geslagen en
verdronken. Het aantal slachtoffers dat
tot nu toe bekend is, is hiermede geste
gen tot 142.
Minstens vier doden op
T exel
Zondagavond laat werd op Texel
officieel bevestigd, dat vier van de in
zittenden van de autobus met werklie
den, die in de ochtenduren op weg naai
de bedreigde plaatsen op het eiland
door het water was overweldigd, de
dood hebben gevonden. Van een hunner
is de naam bekend gemaakt. De namen
van de overige drie slachtoffers zullen
eerst worden vrijgegeven, als de fami
lieleden zijn ingelicht. Over een vijfde
inzittende van de autobus verkeert men
nog in onzekerheid. Aangenomen mag
echter worden, dat ook hij het leven
heeft verloren.
Er bestaat vertrouwen onder de
groep werkers, die in Den Burg een
centrale post hebben ingericht in hotel
Lindeboom, dat het grootste gevaar
thans bezworen is. De burgemeester
van Den Burg heeft 100.000 zandzakken
besteld, waarmee men vooral de dijk
ten Noorden van Oosterend wil be
schermen.
TJTET afgelopen week-en'd is een
zwarte bladzijde geworden in
Nederlands geschiedenis. Het waier
onze bondgenoot, maar tevens onze
eeuwige tegenstander heeft weer zijn
zware tol geëist van ons volk. Neder
land en het water zijn twee zeer nauw
aan elkaar verwante begriDpen.-.Pe
grond, daarop/ wij wonen waüholen
wij leven, is aan de zee onv orstéld.. En
Neerlands glorie is voor een groot deel
op het water bevochten. De zee is het
Nederlandse volk lief, maar haar ver
houding tot dat volk is er altijd een
geweest en gebleven als van een ja
loerse minnares: zij blijft ons volk on
verzoenlijk het bezit van' het aan haar
ontnomen land betwisten. In de nooit
aflatende strijd tussen mens en water
hebben de ontembare energie en het
waterkundig vernuft van de Nederlan
der uiteindelijk steeds de overhand ge
kregen. Dodh van haar kant gaf de zee
nimmer krimp. Hoogstens liet zij zich
vinden voor een tijdelijk compromis,
een wapenstilstand.
En plotseling, zonder enige waar
schuwing, waagt zij dan weer haar kans.
Dan werpt zij ziah, samenspannend met
andere natuurelementen, als een furie,
met de volle onuitputtelijkheid van
haar angstaanjagende oerkracht, op
dijken en duinen. En zo heeft ons land
in de loop van zijn geschiedenis vele
droeve waterrampen gekend. Sedert
gisteren is er daar weer een aan toe
gevoegd.
Terecht wordt er gesproken van een.
nationale ramp. Het gulzige water
heeft vele tientallen mensenlevens
genomen, duizenden dakloos en be
zitloos gemaakt, en een materiële
schade veroorzaakt die nog niet te
overzien is, doch in verscheidene tien
tallen millioenen loopt.
Een nationale ramp vraagt nationale
hulp. Dat heeft hetNederlandse volk
direkt begrepen en het heeft zich daar
bij van zijn beste zijde getoond. Van alle
kanten zijn alle mogelijke instanties,
organisaties en particulieren in het ge
weer gekomen. Onder de druk van
nood en ellende is de ware gemeen
schapszin weer vaardig geworden over
ons verdeelde en kibbelende volk. Wy
hebben weer begrepen, dat we samen
één groot gezin vormen. Het besef, dat
er leden van dat gezin geweld lijden,
heeft bij de overigen spontaan' en mas
saal aangeslagen aan de naastenliefde.
En onmiddellijk was men allerwegen
bereid tot burenhulp en dienstbetoon.
Zo is de deugd, die ons volk altijd heeft
gesierd, bij deze sombere ramp op vaak
ontroerende wijze weer tot volle ont
plooiing gekomen.
Er zal echter nog veel nodig blijken
om de nood te lenigen. Moge ieder be
roep, dat daarvoor op ons volk wordt
gedaan, spontaan en groots beant
woord worden.
Er zijn landgenoten in nood. Onze
christenplicht dwingt ons hen te hel
pen. Hun leed is ons gemeenschappe
lijk leed.
Het woord is aan:
SENECA
Geen dag is lang voor iemand
die werkt.
