in West-Brabant is Halsteren 't zwaarst getroffen Grote ravage in Zandvoort Noordwijk en Katwijk aan zee Herinnering aan de Januarivloed van 1916 50 Boerderijen en huizen staan er onder water vee Veel omgekomen OOK NOODTOESTAND IN BELGISCH KUSTGEBIED DE KONINGIN BEZOCHT GETEISTERD GEBIED KILOMETERS SPOORTRAJECTEN ERNSTIG BESCHADIGD Regering zal verklaring afleggen Maandag; 2 Februari 1953 BERGEN OP ZOOM, 1 Febr. (van een speciale verslaggever) Tjjdens de springvloed zijn in de nacht van Zaterdag op Zondag de dijken van de Schelde op vele plaatsen bezweken, waardoor een groot gebied ten Noorden en Zuiden van Bergen op Zoom is over stroomd. Voor zover thans kan worden nagegaan is het gebied rondom Halsteren het zwaarst getroffen door deze natuurramp. Alleen al in de Auvergne- en Theodorus polders zijn tot nu toe 17 personen om het leven gekomen, het aantal zal naar wordt ge vreesd, meer dan het dubbele blijken te zijn. In deze polders de enige waarover te controleren berichten beschikbaar waren zjjn 50 boerderijen en hulzen onder water komen te staan. Een tiental is door het opgestuwde water vernield. Honderden stuks vee zjjn gedood. een gering aantal motorboten be schikbaar was de sterke stro ming maakte het gebruik van roeiboten onmogelijk waarmede echter tot Zondagmiddag reeds ongeveer 40 van de ruim vijftig gezinnen uit de Auvergne- en Theodoruspolders in veiligheid wa ren gebracht, In de loop Van de middag was in Halsteren een de tachement van de marine gearri veerd, dat met amphibietanks het overige deel van de zwaar getrof fen bevolking zal evacueren. Het centrum van het reddings- In.de omgeving van Bergen op Zoom zjjn behalve de reeds ge noemde Auvergne- en Theodorus polders ondergelopen de polders ten Zuiden van Ossendrecht en ten Westen van de lijn Ossen- drecht-Woensdrecht. In de Tho- Jense dijk werden acht gaten slagen. Plierdoor zijn vrijwel polders ten Westen van de ljjn Lepelstraat-Bergen op Zoom onder water komen te staan. Het water heeft op vele plaatsen een hoogte van ruim. zes meter bereikt. In Bergen op Zoom is de ma chinefabriek „Holland", onder wa ter komen te staan. De schade wordt op anderhalf millioen gul den geschat. Een aantal huizen aan de dijken moest worden geëvacueerd. Een der gezinnen bestaande uit zes personen kon eerst op het laatste moment wor den gered. Er zijn geen slacht offers. Een schatting van de aan gerichte schade is vooralsnog on mogelijk, doch zal zeker in de millioenen lopen. De spoorlijn van Bergen op Zoom naar Vlissingen werd op enkele plaatsen wegge slagen. Het reddingswerk De eerste slachtoffers van de watersnood in dit gebied werden geëvacueerd door schippers uit Tholen, dat door de overstroming geheel is geisoleerd. Het water verraste velen in hun slaap en enkele gezinnen danken hun leven aan het feit, dat inwoners van. Halsteren hen op tijd konden waarschuwen. Het reddingswerk werd belemmerd doordat er slechts worden gedaan. Zoals de commis- caris van de Koningin in Noord- Brabant, prof. dr J. E. de Quay, aan een speciale coi'respondent van het A.N.P. mededeelde: ons eerste doel moet zijn de slacht offers te redden, waarvoor méér motorboten moeten worden aan gevoerd en dan moeten wij eerst onze aandacht richten op de dij ken, die worden bedreigd. Prof. De Quay arriveerde ii middag in Halsteren, dat reeds eerder was bezocht door de mi nisters Beel en Witte. Met ge meentelijke eu provinciale autori teiten besprak hjj daar de toe stand. Het centrum voor de coördina tie van het reddingswerk voor Noord-Brabant is gevestigd bjj het commando van het derde ter ritorium to s-Hertogenbosch. werk was een punt op de weg van Halsteren naar Tholen, ongeveer 500 meter buiten Halste ren, tot waar het water was ge stegen. Hier was het Rode Kruis aanwezig met ambulances en ver plegend personeel om de slacht offers uit de handen van hun red ders over te nemen. Uitgeput .van de doorstane ont beringen moesten velen met draag baren uit de bootjes worden ge dragen. Wat zij hadden kunnen redden was niet meer dan wat kledingstukken en kostbaarheden. De overstroming Waar Zaterdag nog vruchtbare polders waren, is nu een woelige watermassa. Boven het grauwe water, dat door de aanhoudende Nbordwesterstorm wordt opge jaagd, steken de daken uit van de boerderijen. Met de stroom drijven mee de cadavers van de tientallen koeien, paarden en varkens. Mili tairen bergen het dode vee, nadat het op hoger gelegen land is aan gespoeld. Honderden bewoners uit de omstreken kijken uit naar nieuw-aangekomen geredden, on der wie familie en vrienden van hen zijn. Politie, militairen, brandweer lieden van wie er twee tijdensu™ wguuu», het reddingswerk werden vermist het zware njaterieel een grote rol en niet in de laatste plaats de zal spelen. Op de wegen in Noord burgerbevolking, doen wat zij Brabant snelden grote colonnes kunnen om de slachtoffers bij te I militaire voertuigen Zondagavond staan. Verder kan er niet veel I naar de bedreigde plaatsen. Geen hoog water meer verwacht Een stijging van het water in de geinundeerde gebieden wordt niet verwacht. Zondagmiddag was bjj het opkomen van de vloed het peil nauwelijks hoger. De situatie blijft echter gevaarlijk, omdat de ga ten in de dijken door het binnen stromende water met het uur groter wordón en op andere plaat sen nu ook dp binnenzijde der dij ken worden belaagd. De strijd te gen de woe dende elementen zal echter met v/' /eeridè Krachten wor den begonne,, waarbij vooral ook Vier personen te Ostende verdronken KNOCKE. 1 Febr. (Reuter) Voor het noordelijke deel van het Belgische kustgebied is Zondag de noodtoestand afgekondigd. Zware- zeeën sloegen over de dijken bij Knocke. Het Zoute en Heist. Bij Het Zoute en het nabijgele gen Lekkerbek werden dijken doorbroken, waardoor het water woningen, waaronder de particu liere villa van koning Boudewijn, binnendrong. Een villa stortte in tengevolge van de druk van het water. Alle hotels en landhuizen langs de kust moesten worden ontruimd. Te Zeebrugge, waar de pier ernstig werd beschadigd, deelden havenautoriteiten mee. dat een .schip met springstoffen aan boord over tijd is. Het vaartuig had Zaterdagavond moeten aankomen. Er zijn signalen van het vaartuig opgevangen. WOEDENDE ORKAAN BRAK OUDE DUITSE BUNKERS UITEEN ZANDVOORT, 1 Febr. (van een speciale verslaggever). Waar waren Neerland's vlakke stranden? Waar waren de vriendelijk gloeiende duintoppen? Vandaag was het alleen de woedend sehtri- raende Noordzee, die .juichte op het vlakke strand" met het bul derend geweld, waaruit haar stem nu eenmaal bestaat. Vandaag was het slechts de gierende snerpende, met zand- en hagelkorrels ermengde storm, die de kruinen van de duintoppen in zjjn niets ontziende greep had. Duizenden Nederlanders zjjn per auto naar de kust getrokken om het imposante schonwspei van de woedende ele menten gade te slaan. Zjj trotseerden er een yzige kou voor, par keerden hun wagens en trachtten zich, diep in hun kragen gedoken, enigszins beschutte plekken op duinrand staande te houden. Met dé nieuwsgierigheid van het grote ptibliek gro.pte het in de nog steeds gevaarlijk krachtige storm rondom vernielde gebouwen, inge storte paviljoens en uiteengebroken Duitse bunkers. Duizenden auto bezitters kwamen kijken Op hun rit naar de kust zagen Nederlanders „uit de binnenlan den" overal de sporen van de storm. Daar kwamen uit het Zui den via Haarlem de anders zo kraakheldere electrische treinen naar Amsterdam rijden: bijna on herkenbaar van de bruin-gele modder, die zelfs de ramen on- doorzichtbaar had gemaakt. Daar waren om en bjj Haarlem de tal loze zware bomen, afgeknapt als lucifershoutjes, doch overal door actieve gemeente-arbeiders en par ticulieren reeds met zagen en bijlen gehalveerd, zodat ze van de rjjweg konden worden gesleept. Daar haastten zich zo snel zij kon den de vele door de radio-oproepen gewaarschuwde dienstplichtigen terug naar hun kazernes. Maar de grote ravage zagen zjj toch eerst in de badplaatsen: in Zandvoort, in Noordwijk, in Kat wijk en al die andere kustplaatsjes Zandvoort beleefde een dag zo druk als ook des zomers slechts zelden voorkomt. Duizenden auto's kropen In lange files ach ter elkaar voort over de brede Alle genietroepen, die te Brugge zjjn gelegerd, zjjn opgeroepen om de gaten in de dijken met zand zakken te dichten. Alle telefoon verbindingen tussen Brussel en de kustplaatsen, zoals Oostende, zjjn verbroken. In Oostende zijn tengevolge van een dijkdoorbraak straten en plei nen ondergelopen. Ten Noorden van Het Zoute verdronken 10.000 konjjnen op een fokkerjj. De trein- en wegverbindingen ondervinden vertragingen en zrjn op sommige plaatsen in het land onderbroken. Over het Noordoos telijke deel van België woedden sneeuwstormen. De Schelde-tuimel voor voer tuigen was Zondagmiddag onder water gelopen. Te Oostende zijn vier personen in bed door het water verrast en verdronken. Een kind werd door een windvlaag uit de armen van zyn moeder gerukt en ver dronk in het water dat pp de straat stond. In het centrum van Oostende stond het water hier en daar meer dan een meter hoog. en dank zjj zjjn hoge ligging on beschadigd gebleven boulevard. De restaurants deden goede ken, hetgeen voor de meeste eigenaars een pleister op de won de betekende, omdat htm gebou wen bijna zonder uitzondering schadde hadden geleden. Die schade is zeer groot. In alle kustplaatsen. Daar is in de eerste plaats Zantvoort Toen vanmiddag de zee, enigs zins bedwongen door de eb, haar aanval op de duinen enkele uren moest onderbreken en terugviel, kwam er een stuk strand bloot. Dat lag bezaaid met tegels over een afstand van vele kilometers. Het prachtige lange wandelpad, tussen Boulevard en strand dooi de duinen gelegd, is geheel ver dwenen, evenals de rand der duinen. Alsof de zee zich jarenlang ge- ergerd heeft en zich in een plotse linge woede niet langer heeft kun nen inhouden, alsof ze verdere concurrentie niet meer wenste te dulden, zo heeft ze met haar ver nielende kracht het prachtige bjj de boulevard in het duin gebouwde zwembassin naast restaurant Riche opgeslokt. Er is niets meer van over. Het restaurant zelf werd zwaar beschadigd. Het terras goed als verdwenen. En wat er nog staat zal bij nieuwe vloed een tweede aanvai te doorstaan krjj- gen. Een ander fraai restaurant, ge legen lussen boulevard en strand op de aangetaste duinrand, „Kte- t'er's Paviljoen", heeft stand ge houden, zjj het ten koste van glas schade, terwjjl het terras eveneens verdwenen is. Het hele gebouw staat letterljjk en figuurlijk aan de rand van een afgrond. Noordwijk In Nooidwjjk vertoont de zee hetzelfde beeld: zover als het oog rjjkt één kolkende, schuimende, hoog opgezwiepte massa water, met dreigend aanrollende, reus achtige waterruggen. De dak scha de l"kt op het oog althans, in Noordwijk iets minder. Maar veel erger heeft de iwu,e- vard er te ljjden gehad. Op het Noordelijk gedeelte, en wel voor Hotel Palace, ziet men slechts een massa helm, '.and, bakstenen met naar het strand toe overal her en derwaarts verspreid liggende enorme basaltblokken. De boule vard is op dit punt over enkele honderden meters zo goed als ver dwenen. Het personeel van hotel Palace heeft angstige momenten beleefd. De zee, anders zo veilig ver ver wijderd, kwam aan de deur van het hotel kloppen. Het gebouw zélf heeft thans nog slechts enkele me ters grond voor zich Katwijk aan Zee Ook in Katwyk aan Zee heeft de boulevard schade geleden, doch in mindere mate dan in Nooid wjjk. Evenals in Zandvoort is hier het van rode tegels gelegde voet pad langs de kust geheel ver dwenen: bijna alle keten of andere houten gebouwtjes langs het strand hebben het onderspit ge dolven en zjjn verdwenen: het ge hele zee- en zonnebad, de twee op palen gebouwde reddingsposten van de Katwjjkse reddingsbrigade en de houten politiepost. Dat die het onderspit hebben gedolven, mag geen verwondering wekken wanneer men ziet, dat zelfs de byna onverwoestbaar lijkende oude Duitse bunkers langs de kust voor een groot deel uit elkaar geslagen zyn. In Katwjjk heeft de zee boven dien de muziektent, die tegen de duinrand aanstond, weggespoeld. Het vrjj stevige en uit steen op getrokken paviljoen „Nieuw Brit tenburg" is bjjna geheel vernield. Aan de zeezijde is het afgebroken en in stukken geslagen. De andere helft hangt nog boven de afgrond. ,Wjj hebben vannacht de ang stigste tjjd beleefd, die we ons kunnen heugen", vertellen de be woners. „Het was een hels lawaai. De zeer sloeg met zulk geweld op het wandelpad en boven tegen de duinrand aan, dat de opspat fcende golven torenhoog het land in kwamen jagen. Onafgebroken kletterden tonnen water tegen en zelfs over onze daken heen". Het betreft hier woningen van drie tot vier verdiepingen, die aan de landzijde van de boulevard staan (indje van 10 dagen IV2 uur op 't wafer Anderhalf uur lang heeft een roeibootje, waarmee een kindje van tien dagen uit de omgeving van Zevenbergen in veiligheid moest worden ge bracht, getobd om de afstand van woonhuis naar „vaste land", die slechts 500 meter bedroeg, af te leggen. Het baby-'tje was, goddank goed ingepakt en de wieg, waarin het lag en die midden in het bootje was geplaatst, was af gedekt met een zeil. Maar toch, anderhalf uur in zo'n stormwind op het water! Destijds kwamen 16 mensen om liet leven De Januarivloed van 1916: dui zenden landgenoten herinneren zich nog deze nationale ramp, waarbij 16 mensen om het leven kwamen. In de middaguren van de dertiende Januari stak 'n zwarte Noordwesterstorm op, die het zee water opwaarts stuwde het land in. Vooral in de Nieuwe Water weg werd het water buitengewoon hoog opgejaagd. Van Rotterdam tot Schoonhoven kwamen standen voor, hoger dan men bjj mensen heugenis ocit had. Hetzelfde was 't geval langs de Brielse Maas, de Oude Maas, Noord, Menvede, Dordtsche Kil, Hollands Diep en de Amer. In het algemeen hebben echter de djjken zich hier toen uitstekend geweerd, zodat rampen uitbleven en hoegenaamd geen schade werd aangericht. Het ergst heeft van deze vloed te ljjden gehad het gebied rondom de Zuiderzee. Ten Zuiden Monnikendam bijvoorbeeld werden tien gaten geslagen van 40 tot meter, waardoor het water met kracht de verschillende laagge legen polders binnenstroomde. Al les moest vluchten, er was geer houden aan. Aan alle kanten sloeg men alarm, Edam en Volendam verkeerden in gevaar. De West- friese zeedijk werd bedreigd, de dijk van de Anna Paulownapolder bjj de Ewjjcksluis bezweek, de zeer grote polder Waterland was een onafzienbare watervlakte, van Muiden was het grootste gedeelte overstroomd. Bjj Baarn brak de Eemdijk door. tengevolge waar van Bunschoten en Spakenburg onder water kwamen te staan, ten Noord-Westen van de lijn Baara- Amersfoort, Nijkerk, Harderwijk stond alles blank, van Kampen liepen de lager gelegen stralen on der. Om de stad was alles een watermassa, de omstreken van Meppel stonden blank, van UrJc liep viervjjfde deel onder water, en zo zou er nog veel meer te noemen zijn. Het allerergste was de toestand op het eiland Marken, waar zich ontzettende tonelen afspeelden. Hier lieten 16 mensen het leven. Geruime tijd heeft het geduurd eer het water weer was terug ge drongen. Later zjjn de dijken ver zwaard om te voorkomen, dat an dermaal zulk een ramp ons volk zou treffen. Waarschijnlijk zeven slachtoffers te Poortugaal ROTTERDAM 1 Febr. Naar gevreesd wordt, heeft de waters nood in de gemeente Poortugaal zeven slachtoffers geëist, nl. twee arbeidersgezinnen, die in de Zalm plaat wonen en 2 personen, die te hulp waren gesneld. In liet huisje aldaar woonde hei echtpaar J. V., dat bij zich in had wonen een getrouwde dochter mei- haar man en zoontje van drie jaar. Wegens de angstwekkende stij ging van het!water waren alle vijf naai- de bovenverdieping gevlucht, maar waarschijnlijk door de stu wing van het water is het huis daarop ingestort en werden allen onder het in de watermassa val lende puin bedolven. Een andere zoon van V., die me: een tot nu toe onbekend gebleven man te hulp wilde snellen, heelt men niet teruggezien. Slechts een van de lijken is tot nu toe aange spoeld; dat van de schoonzoon. Prinses Wilhelmina vandaag naar Zeeland 's-GRAVENHAGE 1 Febr. Vergezeld van prinses Beatrix heeft H. M. de Koningin heden middag een bezoek gebracht aan de omgeving van de Krirapener- waard. De komst van H. M. was de autoriteiten in die streek niet bekend. Zjj reed eerst tot aan Ou derkerk, welke plaats zelf onbe reikbaar was, zodat de koninklijke auto slechts tot de grens van hst ondergelopen land kon rijden. Ver volgens werden Lekkerkerk, Krim pen aan de IJssel en Krimpen aan de Lek bezocht. De burgemeester van Krimpen aan de I-Jsse] was toevallig ter plaatse aanwezig, waar de koninkljjke auto stilhield. Met hem had H. M. een infor matief onderhoud. Het lag in het voornemen te pogen Zeeland te be- eiken. Dit bleek echter onmogê- ljjk door het passeren op de we- van grote hoeveelheden in vei ligheid gebracht vee. In de rich ting Vianen reed H. M. terug naar Soestdjjk, toen het te laat was ge worden nog andere oorden te be zoeken. Namens H.M. de Koningin brengt prinses Wilhelmina Maan dag en Dinsdag een bezoek aan de door de watersnood getroffen gebieden in Zeeland. Spontane hulp 's-G-RAVENHAGE, 2 Febr. Uit alle delen van het land zyn reeds berichten binnen gekomen over spontane hulpverleningsac ties. Overal bljjkt het medeleven met de slachtoffers van de natuur ramp zeer groot. Het Nationaal Rampen Fonds, omvattende het Rode Kruis, het R.K. Huisvestingscomité en het Algemene Watersnood Comité Nederland, heeft alle Nederlan ders opgeroepen onverwijld steun te verlenen. Tientallen organisa ties en instellingen hebben reeds medewerking toegezegd. Vandaag begint oen grote landeljjke inza melingsactie, waarvoor enkele in stellingen en stichtingen hun col lecte-apparaten spontaan tier be schikking hebben gesteld. Mate rieel (auto's, motorschepen en sloepen) is ook beschikbaar ge steld, om, waar nodig, de bevol king to evacueren o* om do ver eiste hulp te biedon aan geiso- leerde bevolkingscentra. Gister avond is reeds een inzamelings actie gestart door de regionale omroepen Noord en Zuid. De Ame rikaanse ambassadeur heeft mede gedeeld, dat dc Amerikaanse re gering gaarne bereid is hulp te verlenen, indien deze van haar zou worden gevraagd. Elders uit het buitenland zijn berichten ontvan gen over toegezegde steun. Ook het Wate-rsnoodfonds is met een inzameling begonnen. De Koningin v naar geteisterd Vele verbindingen verbroken UTRECHT, 1 Febr. Voor zo ver ons bekend, zjjn op dit mo ment geheel gestremd de baanvak ken Schiedam-Hoek van Holland, Rotterdam (Maas)- Gouda, Zwjjn- drecht-Dordrecht, Dordreoh t-Lage Zwaluwe, Lage Zwaluwe-Roosen- daal, Lage Zwaluwe-Breda, Dord- reoht-Giessendam en Bergen op Zoom-Vlissingen. De schade aan cl baanvakken beloopt in de mil lioenen. Dat zei de president-direc teur van de Nederlandse Spoor wegen, jr F. Q. den Hollander, tjj- dens een Zondagavond gehouden persconferentie. Wat Schiedam-Hoek van Hol land betreft, de baan is beschadigd bij Vlaardingen. Ook de steiger van de Ned. Spoorwegen te Heek van' er maar één boot tegelijk kan meren. De dagboot moet dus weg zjjn voor de nachtboot aan kan leggen en omgekeerd. Het baanvak Rotterdam-Gouda is aangetast; tussen Dordrecht en Giessendam zit er een gat in de baan; tussen Sliedrecht en Gies sendam is het baanvak doorweekt. Tussen Berden op Zoom en Woens arecht staat de baan over een kilo meter onder water. Tussen Ril- land-Bath en Krabbendjjke staat over 4 km het baanvak II2 onder water. De schade in de Sloe dam is, naar men ons mededeelde, locaal tc herstellen. Ook het gat in de baan bij Vlissingen. Wat Rotterdam-Nieuwerkerk betreft, hebben wjj, aldus de heer Den Hol lander, maatregelen kunnen nemen om het goederenvervoer mogeljjk te maken. Somber zijn mjjn ge dachten over het baanvak Dor- Holland is beschadigd, waardoor drecht-Lage Zwaluwe. gebied GRAVENIIAGE, 2 Febr. HAL de Koningin zal heden in alle vroegte vertrekken en zal de ge hele dag in de geteisterde gebie den doorbrengen. •GRAVENHAGE 1 FebrDc voorzitter van de Tweede Kamer, dr Kortenhorst, deelt ons niede, dat hy zich met de minister-presi dent heeft verstaan over de vraag of de regering bereid zou zijn. Dinsdag voor zover het in haar ermogen ligt, de Kamer een over zicht te geven van de stand van de nood m de getroffen gebieden. De minister-president heeft zich bereid verklaard, bjj de aanvang der vergadering een verklaring af te legger., waarna de leden in de gelegenheid zullen worden gesteld, eventuele vragen te stellen. Tien helicopters van Engeland r>KN HA AG, 3 Febr. De Britse ambassade heeft Zondag avond medegedeeld, dat de Britse admiraliteit vandaag tien helicop ters zal zenden ter hulpverlening- in de overstroomde gebieden. Dertig sleepboten naar rampgebied MAASBRACHT, 1 Febr. Na overleg tussen gemeenteljjke auto riieilen van Maasbracht en het ministerie van Binnenlandse Za ken is een beroep gedaan op sleep bootkapiteins in deze haven. Het resultaat is. dat nog vanavond een dertigtal sleepboten uit Maas- bracht naar de getroffen gebieden zal vertrekken. Daarom zullen de sluizen in do Maas, die normaaï op Zondagavond gesloten zijn, ge opend worden.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3