Brabants Nieuwsblad
WATERSNOOD EIST (tot nu toe) 138 DODEN
West-Brabant en Zeeland werden Tè I lp
liet zwaarst getroffen
Koningin bezocht
noodgebieden
HELE DORPEN GEEVACUEERD: AANTAL
VERMISTEN STIJGT NOG STEEDS
- NATIONALE
RAMP
Waar zijn de evacué's?
Prinses WiBiehnina naar Zeeland
LAATSTE UUR
Ernstige toestand
op Goeree
STORM EN SPRINGTIJ BRENGEN ROUW OVER NEDERLAND
Maamlag 2 Fel>r. 1953
Directeuren. Drs. TH. A M. HEUTS
J. VAN DER PAS
Hoofdredacteur:
W ASSMANN
Commissie van Toezicht:
12e Jaargang No. 91
Mfr Dr CH VAN DAM
Drs. R J G- M v. HASSELT Voor (joel, Konrngtn en Vaderland,
WAARIN OPGENOMEN DAGBLAD „DE GRONDWET' EN „DE ZOOM'
OOK UW HULP
WORDT VERWACHT
Roosendaal. Mnlenstr 11. Tel 2243 (Adm.), 2244 (Eed.);
op Zoom, Zuivelstr. 39. Tel. 159 (Adm.), 1580 (Red!; Oudenbosch, St. Bernaertstr. 80, Tel. 187. Abonnementsprijs 44 ct. p. w.. p. lew. 5.70, p. post 6.30 by voorultbet.; losse nr. 10 ct
(Van onze verslaggevers)
ROOSENDAAL, 1 Februari. - Een ramp,, die wellicht slechts te ver
gelijken valt met de St Elisabeths vloed, heeft tijdens liet weekend ons
land getroffen. 138 doden zijn reeds geteld, slachtoffers van het niets
ontziende water dat op tientallen plaatsen door de dijken brak. Opge-
zwiept door een Noordwestenwind met orkaankracht baanden onaf
zienbare watermassa's zich een vernietigende weg door dorpen en ste
den, waar mensen zich veilig voelden achter duin en dijk.
138 doden zijn geleld. West-Brabant sloot zijn waarschijnlijk niet volledige verlieslijst
vanavond af met 30 doden, tientallen vermisten en duizenden daklozen, die hun huizen
en zelfs hun dorpen en steden hebben moeten verlaten. Wij kunnen, terwijl wij dit in
de vroege uren van Maandag schrijven, geen overzicht krijgen van de werkelijke om
vang van de ramp die ons vaderland heeft getroffen. Wel valt aan te nemen, dat juist
onze streek, tezamen met Zeeland de zwaarste verliezen heeft geleden.
Alom in stad en streek langs de kustlijn en verder het land in zijn de verkeersver
bindingen gestoord. Telefoonverkeer is slechts beperkt mogelijk, diensten van Spoor
wegen en autobusmaatschappijen zijn ernstig ontwricht. Er is sprake van een noodtoe
stand, die om zeer bijzondere maatregelen vraagt. H.M. de Koningin en leden van de
regering en van het provinciaal bestuur hebben zich persoonlijk ter plaatse overtuigd
van de vernielingen. In de loop van Maandag zullen zij met kracht de hulpdiensten
organiseren, die vandaag al improviserend op gang zijn gekomen. Dinsdag wordt in de
Kamer een regeringsverklaring over de toe stand afgelegd.
Hier volgt een globaal beeld
van de gevolgen van de storm
ramp in de verschillende delen
van Nederland.
West-Brabant
Langs de gehele Westkust van
Brabant zijn de buitendijken op
tal van plaatsen doorbroken,
waardoor het zeewater met
kracht de polders binnendrong.
Bij Ossendrecht bezweek de zee
dijk ter hoogte van de haven, de
gehele Vijdtpolder staat blank.
II ET is de faam van Nederland,
dat het in eeuwenoude strijd
met wind en water aan de zee
werd ontrukt.
Zijn vruchtbaarste gronden,
zijn beste weiden, de steden die
Hollands historie hebben ge
maakt en de havens waarlangs
het welvarend is geworden - in
derdaad, ze zijn op het water be
vochten.
Alleen - wij hebben ons wel
iets te gemakkelijk door die
faam laten koesteren en iets te
grif geloofd, dat wij al polde-
ïend en bedijkend, en tenslotte
er niet voor terugdeinzend zelfs
een hele zee in vaste grond te
herscheppen, de zee voorgoed
meester waren geworden.
Vandaag weten wij wel beter.
Er heerst rouw in Nederland en
allerwegen is er diepe ontstelte
nis. De zee, onze oude erfvijand,
heeft weer eens toegeslagen.
WAARSCHIJNLIJK zal het
nog meerdere dagen duren
voordat te zeggen valt hoeveel
tientallen millioenen schade de
ze calamiteit Nederland heeft
berokkend. En hoeveel slachtof
fers.
Een ding is echter nu al wel
duidelijk: sinds de St Elisabeths-
vloed, ruim vijf eeuwen gele
den, is een natuurramp van
dergelijke omvang hier niet meer
voorgekomen.
De catastrophe, welke in die
Novembernacht van 1421 een
vruchtbare polder herschiep in
een waterwoestenij welke sinds
dien de Biesbos heet, eiste meer
dere duizenden slachtoffers. Zó
vreselijk zijn thans de gevolgen
gelukkig niet.
Maar de materiële schade in
het gecultiveerde, gemoderni
seerde Nederland is ditmaal vele
malen groter. De ramp is ook
veel algemener, en de gevolgen
zijn te ongelukkiger, omdat Ne
derland eerst sinds kort bezig is
zich van een verwoestende oor
log te herstellen.
/OOR een deel is het onze
eigen streek, welke van de
verwoestende elementen te
lijden heeft gehad. Westelijk
Noord-Brabant behoort tot de
meest getroffen gebieden, naar
te vrezen staat zijn hier ook
veruit de meeste slachtoffers ge
vallen.
Het is thans niet de tijd en
de plaats om er aan te herinne
ren, hoe reeds meer dan twintig
jaar geleden door mensen met
inzicht in deze streek op het ge
vaar van een dergelijke ramp is
gewezen - de gevolgen van een
samenvallen van zwaar storm
weer en springgetij voor onze te
zwak bedijkte polders - de auto
riteiten van provincie en Rijk
mogen zich daar straks eens op
bezinnen.
In dit ogenblik van grote nood
willen wij ons bepalen tot een
dringend beroep op allen, die
daartoe de mogelijkheid bezit
ten, om de grootst mogelijke
liulpvaardigheid aan de dag te
leggen jegens hun getroffen
streekgenoten, zo op die hulp
vaardigheid in enigerlei vorm
een beroep wordt gedaan.
Ook de binnendijk is doorgebro
ken. De daarachter gelegen pol
ders zijn ondergelopen. Tussen
Eendracht en Steenbergen staat
practisch het gehele land blank.
Nieuw Vossemeer is geheel ge-
isoleerd. Willemstad staat prue-
tisch geheel onder water, de
mensen konden neg niet uit hun
netelige positie worden verlost.
De polders Ruvgenhil en Oude
Heyningen staan eveneens blank.
Een automobilist die zich met
een lifter naar de Moerdijk
spoedde, werd onbewust van het
grote gevaar op ongeveer 8 kilo
meter van die plaats door het va-
ter" oVefvaïièW, zijn'- iUi.er"Nvo.\l
door het water meegesleurd. PI ij
zelf wist zich met veel moeite
te redden.
Tussen Moerdijk en het Volke
rak liep een gebied van mins
tens 5000 ha. onder water. Ook
de dijken rond Dinteloord zijn
tegen het geweld van het water
niet bestand gebleken De Caro-
linapolder, de Annapolder en de
Randpolder langs het Volkerak
zijn ondergelopen. Heiningen
moest worden geëvacueerd. Ze
venbergen en Lage Zwaluwe
eveneens. In Made en Drimme-
len zijn 200 mensen geïsoleerd.
Aan te nemen valt dat tal van
mensen zijn omgekomen. Zeer
veel vee vond de dood.
Zeeland
De zeedijken bij de Ellewouds-
dijk, Kattendijke, Baarland en
Kruiningen zijn dooi-gebroken.
De Reigersbergspolder en de
Wolverdijksepolder zijn onder
gelopen. Rilland Bath en Krui
ningen zijn geïsoleerd. Het water
stroomt met grote kracht de pol
ders binnen. In deze gebieden is
men begonnen met de evacuatie
van de bevolking, die naar Goes
zal worden gebracht. De zak van
Zuid-Beveland is het hevigst ge
troffen. Onmiddellijke evacuatie
is gelast in verscheidene plaat
sen.
Noord-Beveland is één water
vlakte. Een veerman zag enkele
vluchtelingen met beddegoed
over een der dijken in Oostelijke
richting vluchten. Omtrent het
lot van het eiland last men in
het duister.
De zeedijken op het eiland
Walcheren zijn op verschillen
de plaatsen bezweken. De nieu
we Kerkerpolder en de Suzanna-
polder zijn volgelopen. In de
dijk bij Rammekens zijn ern
stige gaten geslagen, o.a. bij
Veere en Vlissingen. In laatst
genoemde plaats is de toestand
ernstig. De binnenstad staat
blank en het water in de straten
bereikte een hoogte van. drie a
Vier" mc;.er." Ook v eere en Aiiui-
muiden staan onder 'water.
In Zeeuwsch Vlaanderen zijn
de dijken bij Terneuzen, Hoofd
plaat, Ossenisse, Hontenisse en
van verscheidene andere pol
ders doorgebroken. Bij Kadzand
is de zee over de sluis geslagen.
Grote stukken duin zijn wegge
spoeld. In verscheidene dijken
zijn gaten geslagen.
St Philipsland is ook zwaar
getroffen. Van de óverige-Zeeuw
se eilanden is weinig nieuws
binnengekomen, aangezien de te
lefoonverbindingen zijn gestag
neerd.
Goeree Overflakkee
Op het eiland Goeree-Over-
flakkee heerst een noodtoestand.
Mensen uit Stellendam, Oud
dorp en nog een plaats zijn met
bootjes naar de dijk gebracht.
Naar schatting zijn veertig men
sen op dit eiland om het leven
gekomen. Een gedeelte van de
huizen is weggespoeld. Men
heeft dringend behoefte aan
voedsel en drinken.
In Stellendam was de toestand
gisteravond zeer ernstig. In het
radiografische contact is ver
zocht een groot schip te zenden
om de bevolking te evacueren.
Zou zulks niet gebeuren, dan
zouden nog meer doden zijn
te betreuren.
Putten - Oostvoorne
De gemeenten Oudenhoorn en
Hellevoetsluis staan geheel on
der water. Zuidland, Abbenbroek
en Nieuw Hellevoet gedeeltelijk.
De bevolking van Abbenbroek
en Oudenhoorn is geëvacueerd.
De afsluit.dam in de Brielse Maas
nabij Oostvoorne is over een af
stand van ongeveer 300 meter
ernstig beschadigd. De Boule
vard in Oostvoorne is ernstig
beschadigd. De duinen zijn over
Bovenstaand kaartje geeft in
grote trekken een indruk van de
omvang van de overstroomde
gebieden: waar nauwkeurige ge
gevens vooralsnog ontbraken
zijn de overstroomde gebieden
summier aangeduid; wellicht is
op sommige plaatsen te veel, op
andere te weinig gebied als
overstroomd beschomvd. Op car-
tographische juistheid maakt
ons kaartje dan ook allerminst
aanspraak.
kilometers lengte weggeslagen.
In 's Gravendeel is de toestand
hopeloos. De „God zij dank pol
der", de Bosse polder, de Scheur-
polder en de Noordbankpolder
op het eiland RaUzen burg zijn
onder water gelopen. Er is veel
vee verdronken. In Hellevoet-
sluis zijn. vijf msT.sen verdron
ken. Een man wilde zijn vrouw
redden, waarbij hij eveneens
verdronk.
Dordrecht e.o.
Het gebied rojvJom Dordrecht
is ernstig geteisterd. Meer dan
de helft van de stad werd over
stroomd. Het water drong vele
huizen binnen.
Evenals in Doröt werden de
inwoners van Zwijndrecht ook
gewaarschuwd dmv. sirenes en
klokgelui.
Onder Dubbeldam staat onge
veer 1200 ha polderland blank.
De spoordijk werd totaal ver
woest. De electrischc gemalen
onder Dubbeldam zijn onder wa
ter gespoeld. Do waterkerende
dijk van de Eendrachtspolder in
de Hoekse Waard is op drie
plaatsen doorgebroken.
In Num..nsdorp zijn twee pol
ders, tezamen ongeveer 650 ha.
groot, ondergelopen. In cle To-
sensteepolder (groot 1000 ha.)
werden de 2000 bewoners 'groten
deels geëvacueerd'.
De dijken zijn op verschillende
plaatsen doorgebroken. Vermist
worden een 2;>-tal inwoners.
Aangenomen wordt, dat ver
scheidene inwoners zijn verdron
ken, onder wie een gezin, be
staande uit man. vrouw en tien
kinderen. Tal van woningen zijn
ingestort.
Sliedrechtis practisch een
eiland geworden. De Alblasser-
waavd is ondergelopen. Onge-
Langs de weg Steenbergen-Heense Molen tracht een boer enige koeien in veiligheid te brengen. Hoe
hooghet water hier staat blijkt duidelijk uit het feit, dat de roeiboot bijna de grote weg, die naar
Heense Molen voert, heeft bereikt.
Soldaten en burgers voeren onder Heiningen enige totaal versufte
slachtoffers naar veiliger oorden.
veer 1200 huizen in Sliedrecht stadsdelen overstroomd. Rotter-
staan onder water. Ruim 1000 ha
van de stad staan blank. Ook
Papendrecht (geheel geïsoleerd,
zonder water, licht en gas). Al-
bi asser dam, Oud Alblas en
Wijngaarden staan onder water.
De polders Het Zand, Burge
meester Crezepolder en de Pol
der voor Donkersloot nabij Rid
derkerk staan blank, evenals de
in dit gebied gelegen gemeenten.
Zwijndrecht, IJsselmonde en
Hendrik Ido Ambacht hebben
ernstige schade opgelopen. De
Krimpenerwaard is sinds 1916
met zo ernstig geteisterd als
thans.
Bij Rotterdam
In Rotterdam zijn verscheidene
evacuatie nog de volgende be
richten:
In Lepelstraat (waar geen wa
tersnood heerst, wel onder Klad
honderd. De burgemeester heeft
deze mensen uit Hoge- en Lage
Zwaluwe laten komen. Verder
bevinden er zich mensen
de) werden 200 mensen in het Klundert, Zevenbergen en Lan-
patronaat ondergebracht. Door geweg. Zusters en Broeders zor-
het Rode Kruis werden kleding gen uitstekend voor de evacué's,
en dekens uitgereikt. Mensen uit die zoveel mogelijk bij particu-
Arnhem
hulp bieden.
Almelo kwamen lieren worden ondergebracht.
Een dokter kwam In Rucphen zijn plm. 250 vluch-
uit Velp, om zijn diensten aan te telingen uit Fijnaart, Klundert.
bieden.
Bijna alle evacué's uit Zeven
bergen werden naar Breda ver
en St Philipsland. Mogelijk komt
het militaire kamp ter beschik
king, waar 2000 mensen onder
voerd, waar zich 3000 vluchtelin- gebracht kunnen worden. Burg.
gen bevinden uit Zevenbergse Alberts heeft zich hiervoor per-
Hoek, Langeweg en Fijnaart. De soonlijk ingezet.
Zevenbergse evacué'
door de BBA, die 100
reed, naar Tilburg gebracht.
In Oudenbosch is een hulpcen.
trum voor vluchtelingen inge-
■den Uit Oud-Gastel vernamen wij,
bussen dat er 300 vrouwen en kinderen
uit Fijnaart verwacht worden.
Dit wordt geregeld door het eva
cuatiecentrum in Den Bosch. De
ïcht. Ruim honderd mensen uit nationale reserve heeft in Oud
Klundert zijn vanuit dit centrum Gastel bergen werk verzet. Er
al doorgevoerd naar Rucphen, werden ook nog 100 stuks vee
waar ze bij particulieren worden naar deze plaats overgebracht,
ondergebracht. Ook naar Sprun- Evacué's uit Bath zijn onder
del worden evacué's vervoerd. In gebracht in het St Antoniusge-
Oudenbosch werden in de loop sticht in B.o.Zoom.
van de avond nog duizend vluch- Twee treinen uit St Philips-
telingen uit Fijnaart verwacht. land en Halsteren konden in
Uit Etten vernamen wij, dat Breda niet meer verwerkt wor-
daar zich 323 vluchtelingen be- den en gingen door naar Tilburg.
dam-Zuid was alleen bereikbaar
via de autotunnel. De toegangen
tot de Maastunnels zijn met de
vloedschotten beveiligd en lopen
geen gevaar. Opgeslagen goede
ren op de loswallen langs de ri
vier dreven rond. Het water
heeft dp drie plaatsen de Pasto-
riedijk te Pernis overstroomd. In
Pernis zelf was de toestand niet
onheilspellend. De raffinaderij
van de BPM is wegens de grote
waterschade geheel stilgelegd,
heeft op drie plaatsen de Pasto-
Naar geëist wordt heeft de
watersnood in de gemeente
Poortugaal 7 slachtoffers geëist,
waaronder twee arbeidersgezin
nen
De Kappelpolder bij Maassluis
is in drie minuten onder water
gelopen. Ongeveer 1500 huizen in
Maassluis werden een prooi van
het water. De Maasdijk is door
gebroken. Vele fabrieken in
Maassluis hebben grote schade
opgelopen. Ook in VlaarJingen
was de toestand critiek. Het ha
vengebied van Vlaardingen stond
geheel blank. Fabrieken liepen
onschatbare schade op. Het 8000
ton metende passagiersschip
„Stad Vlaardingen" geraakte op
drift, doch kon tijdig weer aan
de veilige touwen worden gelegd.
In Schiedam is een 33 meter die
pe bouwput voor het nieuwe dok
van Wilton Feyenoord vol gelo
pen. Vele fabrieken en woningen
hebben waterschade opgelopen.
Langs de kust
Aan het strand ten Zuiden van
Den Haag hebben de duinen
zwaar geleden van de storm
kracht. Grote stukken duin wer
den weggeslagen. Alle aanleg
steigers te Hoek van Holland zijn
geheel verdwenen.
Bij Sint Maartenszee (gemeen
te Zijpe) zijn de duinen op twee
plaatsen door het zeewater door
broken. In Zandvoort is de dui-
nenreep weggeslagen en zijn de
strandloegangen totaal verdwe
nen. Duinen sloegen ook weg bij
Kijkduin, 's Gravenzande (toe
stand critiek). Kamperduin,
DEN HAAG, 1 Januari (A.N.P.) - Hare Majesteit de Koningin
heeft van uur tot uur meegeleefd met slachtoffers van (le over
stromingen. In de morgenuren van Zor.dag liet z»j zich op de
hoogte houden van de ontwikkeling van de toestand in de ge
teisterde streken, terwijl zij 's middags in gezelschap van prin
ses Beatrix een bezoek bracht aan Stolwijk, Lekkerkerk en
Krimpen om aldaar de overstromingen in ogenschouw te nemen.
Haar voornemen om door te reizen naar de noodgebieden in
West-Brabant en Zeeland kon niet worden verwezenlijkt, omdat
de verbinding over Moei'dijk was versperd. Namens Hare Ma
jesteit is echter meegedeeld, dat prinses Wilhelmina te kennen
heeft gegeven, dat zij Maandag en Dinsdag Zeeland met een
bezoek hoopt te vereren.
Prins Bernhard, die op het ogenblik in New-York verblijft ter
bijwoning van de herdenking van het 300-jarig bestaan van de
stad was, toen hij 's morgens het nieuws van de ramp vernam
diep onder de indruk. ,,Dit is verschrikkelijk nieuws. Ik zal doen
wat mijn regering en de koningin willen dat ik doe".
Ti,jdens de kerkdienst in St Mark's-in-the Bowery, onderbrak
prins Bernhard zijn toespraak om de Amerikanen te verzoeken
te bidden voor de slachtoffers van de ramp, die Nederland heeft
getroffen.
„Onze oudste vijand, de zee, heeft ons opnieuw met meer hef
tigheid dan ooit getroffen", zei de prins tot de 500 mensen die
de dienst bijwoonden.
Noordwijk aan Zee, Beverwijk
en Katwijk aan Zee. De Honds-
bossche zeewering heeft het ge
weld der golven kunnen verwer
ken. In Camperduin is een groot
houten café-restaurant 't slacht
offer van de storm geworden Het
Oranjebad in Noordwijk aan Zee
is totaal weggeslagen. In Katwijk
is het hotel-restaurant „Britten-
biu-g" geheel overspoeld en zo
goed als weggevaagd. Op twee
plaatsen is het zeewater over de
Balgdijk ten Zuiden van het
vliegveld De Kooy in de kop van
Noord-Holland geslagen.
Een opvallend verschil met
de toestand elders in het land
werd waargenomen bij de Oran
jesluizen te IJmuiden. Zater
dagavond werd daar de laagste
waterstand sinds mensenheuge
nis geregistreerd!
Op Texel
Het onderlopen van de Een-
drachtspolder op Texel heeft
aan vier personen het leven ge
kost. Zij makten deel uit van
een redding..expeditie, en wer
den onverhoeds door het water
ingesloten en weggespoeld. Ver
schillende boerderijen zijn
overstroomd en ingestort. Twee
honderd man zijn voortdurend
bezig do dijken te versterken.
De sluisdeur van de sluis de
Schans nabij Oudeschild op
Texel, is weggeslagen. Hier en
te Cocksdorp aan de N.O.-zijde
van het eiland stroomde iiet
water het land op Op Terschel
ling hielden de dijkc-n het uit.
Aan het strand van de Koog
op Texel zijn bunkers uit de
duinen gespoeld en werd het
strand-paviljoen weggeslagen.
Op Ameland is hotel Steirvoor-
te door de storm in zee ge
spoeld. Er vielen- geen slachtof
fers maar de gehele inboedel
ging verloren.
MELISSANT, 2 *ebr. - Ovei
de toestand op Goeree en Over
flakkee vernamen we nog het
volgende:
De toestand in Stellendam is
hoogst ernstig. De gemeente staat
vrijwel geheel onder water en de
bevolking heeft zijn toevlucht
gezocht op vissersbootjes. Er is
gebrek aan levensmiddelen en
water. Talloze cadavers drijven
in de eindeloze watervlakte rond
Stellendam.
In Melissant zijn vier lijken
aangespoeld van inwoners uit
Stellendam.
Herkingen is geheel geëvacu
eerd. Hoewel het dorp wel is
overspoeld, zijn er geen slacht-
offr - te betreuren.
Dirksland is nog droog, doch
wordt wel bedreigd. Men is tot
dusver de situatie aldr meester.
Zowel Oude Tongc als Nieuwe
Tonge staan eveneens onder wa
ter. Nadere gegevens ontbre
ken. Ook Stad aan het Haring
vliet is blank, doch er zijn geen
slachtoffers te betreuren.
In Middelharnis, dat gedeel
telijk onder water staat, zijn tot
nu toe tien personen aan het
water ten slachtoffer gevallen.
De bevolking op het eiland is
rustig. Met spanning wacht men
het tijdstip af, waarop het weer
hoog water zal zijn. Dit is om
streeks 4 a 5 uur vanochtend,
Men heeft echter goede hoop,
dat de versterkte dijken het
zullen houde'
