Erfvijand van Nederland
greep vele malen toe—
Ooster- en Westerschelde
vloeiden ineen
Bij St. Elisahethsvloed
in 1421 kwamen 100.000
mensen om het leven
DE OUDE STRIJD... HET OUDE PAROOL
Dordtsche Kil gromde, maar
de dijk hield het uit
Waar Zuid-Beveland het smalst was:
Burgemeester van Rilland-Bath liet
het leven bij reddingspoging
Grote ravage
in Zeeland
Stoomtrawler
uit IJmuk4^t
vermist
AMSTERDAMSE
SLEEPBOTEN
BIEDEN HULP
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
HET PAROOL
5
(Van een onzer redacteuren)
rI ALRIJK ZIJN de watervloeden geweest, die in de loop der eeuwen
J_ Nederland hebben geteisterd. Of de ramp, die zich thans voltrokken
heeft, de ergste is geweest, is met zo gemakkelijk te zeggen. Moet men
als men vergelijkingen wil trekken de grootte van het ondergelopen
land als maatstaf houden of het aantal slachtoffers? In het laatste geval
zou de ramp van nu nogal meevallen, ivant in vroeger tijden waren er
steeds veel meer mensenlevens te betreuren.
De beruchte 8tElisahethsvloed van November U{21 is zo gezien wel
de ergste ramp geweest die ons land ooit heeft getroffen. Ofschoon nauwkeurige
gegevens ontbrekenschatten de geschiedschrijvers, dat er in die vreselijke
nacht van IS op 19 November honderdduizend mensen zijn ver-
dronken in de Grote Waard, een gebied van vijftigduizend morgen land (plm.
1(2.500 ha), g'elegen tussen de Merwede van Woudrichem tot Dordrecht en de
Maas.
dat bij Schagen een huis door de sluis
naar buiten dreef... zonder dat de be
woners er lets van merkten. En op de
Egmonderdijk kwam een mesthoop met
43 varkens aandrijven! I
Andere rampjaren? In 1597 liep
wéér heel Waterland onder en in 1610
bezweken de dijken opnieuw. Hetzelfde
«beurde op Nieuwjaarsdag 1616, toen
ussen Diemen en Muiden de Zuiderzee-
dijk op drie plaatsen doorbrak. Vijf jaar
later spoelde een watervloed een deel
van de Velzerdijk weg en tussen Haar
lem en Amsterdam stond alles blank.
Weer een jaar later sloeg een storm
vloed opnieuw een gat ln die dijk en in
Haarlem kon je met schuitjes door de
straten varen.
KIND SPOELDE IN
WIEGJE AAN
HET GEBIED was al vaker over
stroomd: in 1374, 1376 en 1393
waren de dijken eveneens bezwe
ken en toen in die Novembernacht van
1421 een storm begon op te zetten, die
spoedig tot orkaankracht zou aanwak
keren, vreesden de boeren van de Grote
Waard, dat de rivierdijken andermaal
de reusachtige druk van het water niet
zouden kunnen weerstaan. Hoé erg het
zou worden, konden zij niet bevroeden.
Het was middernacht, toen op twee
plaatsen de dijk bezweek: bij Wiel-
drecht en bij Werkendam. Bruisend
stortte het water zich in de polder en
de in hun slaap verraste boeren konden
zich niet meer redden.
Honderdduizend doden! Het aantal
lijkt onvoorstelbaar, want hoeveel in
woners telde het gebied, dat thans Ne
derland heet, in die tijd helemaal Maar
de Grote Waard was in die jaren een
dicht bevolkte streek, waar vele rijke
boeren woonden. Het gebied telde tien
tallen welvarende dorpen en volgens de
kronieken zijn er die nacht 72 dorpen
„verdronken'1. Hiervan zjjn er 34 nooit
meer herbouwd en hun namen zijn uit
gewist. Wie kent ze nog: Harderwerdt,
Twintighoeven, Dubbelmonde, Cruys-
kerke, Teysselingskerke, Aartswaart,
Annekerke, Almonde en al die andere
plaatsjes? Anderen zijn herrezen en
daaronder zijn bv. Drimmelen, Alm-
kerk, 's-Gravenmoer, Heynenoordt Put-
tershoek, Dongen, Dubbeldam, Moer
kerken, Raamsdonk, Stryen, Waalwijk,
Waspik en beide Zwaluwen.
„Kinderdijk"
VÓLGENS de legende was één der
overlevenden een kindje, dat, lig
gend ln een wieg, aanspoelde
op een dijk, die als herinnering
aan dit merkwaardige voorval
Kinderdijk zou heten. En de baby zou
gered zijn, omdat een poes meevoer op
het wiegje en dit, door telkens heen en
weer te springen, in evenwicht hield.
Helemaal onwaar is dat verhaal niet,
maar de poes zal wel verzonnen zijn
en het kindje is ook niet aan de tegen
woordige Kinderdijk aangespoeld (die
trouwens al jaren vóór die ramp zo werd
genoemd). Wel Is komen vast te staan,
dat die wieg aan de Vuilpoort ln
Dordrecht ls komen aandob'beren en men
heeft het kindje Beatrix genoemd. Later
is "(j getrouwd met een Dordtse poorter,
Jacob Roemer, en menig Dordtenaar
kan zich er nu nog op beroemen, dat hij
uit dit geslacht voortkomt.
De Grote Waard is nooit hersteld.
Wat er voor in de plaats is gekomen,
kennen wij nu als de Blesbosch. En al
zijn er ook vergaande plannen om dit
gebied verder ln te polderen, de St.
Elisahethsvloed van 1421 heeft de Grote
Waard voor goed verzwolgen.
Allerheiligenvloed
VELE watervloeden daarna hebben
Nederland geteisterd. Dijken bra
ken door, polders stroomden onder,
maar telkens weer werden de gaten ge
dicht en het ondergelopen land werd
weer droog gemalen. Nooit gaven de
Nederlanders het op en het lijkt wel,
of die voortdurende rampen hen te meer
prikkelden om nieuw land op de zee te
winnen. De Allerheiligenvloed van 1570
zette de omgeving van Amsterdam en
Muiden blank. Bij Enkhulzen bezweek
de Wierdijk en Waterland was één zee.
De kroniekschrijvers vermelden van deze
vloed de merkwaardige bijzonderheid.
In 165i lieo <3c Kor: voorden
ieeggemalen Watergraafsmeer weer
onaer en heizelfae gebeurde m
1675 met de Mjlmermeer. In 1717,
1773, 1775, 1776, 1791, 1808 zet
ten hoge vloeden grote delen van
Holland onder water en zo ging het'
maar door.
Achthonderd mensen verloren het
leven in 1825, toen in de nacht van 3
op 4 Februari de IJdijk tegenover Am
sterdam bij een hevige Noordwester-
storm bezweek. En 46.000 stuks vee
kwam in de golven om.
Watersnood 1916
DE RAMP, die het geslacht van nu
nog vers in het geheugen ligt, ls
die van 1916, midden ln de Eerste
Wereldoorlog, toen de Zulderzeedijk op
14 Januari doorbrak bij Eemnes, Nij-
kerk, Elburg en Volendam. Heel Water
land stroomde onder en rondom Amers
foort was het één grote zee. Op Mar
ken, dat geheel overspoeld werd, kwa
men zestien mensen om en slechts met
grote moeite kon worden voorkomen, j
dat ook de Purmer en de Beemster on-
der zouden lopen.
De ramp in 1916 heeft echter te
vens de stoot gegeven tot het plan
om de Zuiderzee af te sluiten en ten
dele droog te maken. Pessimisten be.
weerden, dat de Afsluitdijk het met
een hevige Noordwester bij spring-1
vloed tóch niet zou houden, maar die i
voorspelling ls gelukkig nooit uit
gekomen.
En nu déze ramp.
De zee laat zich niet gemakkelijk be
teugelen. Mensenhanden mogen dijken
bouwen, zo sterk, zo groot, zo machtig,
de krachten der natuur blijken telkens
weer sterker te zijn. En als een grom
mende orkaan één nacht vrij spel krijgt,
kan hij verschrikkelijke verwoestingen
aanrichten. Maar Nederland zal zijn dij
ken weer herstellen, zijn polders weer
leegmalen, de huizen en boerderijen, de
wegen en spoorlijnen opnieuw bouwen
en aanleggen. De strijd is taal. Maar de
ztrijd om behoud van land en volk is
een goede strijd.
„Ik worstel en kom boven'
Burgers en soldaten zwoegden in zwiepende
regen met zakken zand
BEELDEN ALS UIT
Omroepverenigingen
geven 45.000
Radio zorgde gehele
Zondag voor nieuws
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, Maandag. De om
roepverenigingen hebben gisteren al
45.000 gestort ter leniging van de nood
in de geteisterde gebieden; de vier grote
verenigingen gaven elk ƒ10.000,
V.P.R.O. bovendien 5000.
De radio-uitzendingen van gisteren
waren geheel veranderd; tussen de be
richten en mededelingen werd voor het
grootste deel ernstige muziek ten ge
hore gebracht. De K.R.O. liet gister
avond een bijzonder programma verval
len. dat plaats zou vinden ter gelegen
heid van de inschrijving van de 350.000e
abonné op de radiogids. De A.V.R.O.
zond het hoorspel Paul Vlaanderen niet
uit.
Met regelmatige tussenpozen hebben
de omroepverenigingen gisteren hun
zendtijd ter beschikking gesteld voor
nieuwsuitzendingen en voor het door
geven van belangrijke mededelingen; de
nieuwsdienst ving Zondagmorgen reeds
om halfzes zijn taak aan. Toen het
aantal berichten over de toestand in
de noodgebieden overstelpend groot
werd, heeft de Regeringsvoorlichtings
dienst de uitzendingen gecoördineerd.
Ook in de nacht van Zondag op Maan
dag werden deze mededelingen voort
gezet; een zestigtal soms uitermate be
langrijke berichten werden doorgegeven
voor de gebieden waarmee de radio dik
wijls het enige communicatiemiddel was.
De nieuwsdienst verzorgde vanmor
gen een uitzending van 50 minuten;
twee nieuwslezers gaven het belangrijk
ste aan berichten.
By een gelegenheid als deze is duide
lijk gebleken, van welk enorm belang
de radio is voor het wijd verspreiden
van nieuws, dat voor een gehele natie
onontbeerlijk is. Er mag op gewezen
worden, dat de Nederlandse radio zich
gisteren van zijn essentiële taak waar
dig heeft gekweten.
De Nederlandse Televisie Stichting
geeft vanavond kwart over acht in een
extra-uitzending een reportage uit de
getroffen gebieden. In het radionieuws
OORLOGSTIJD
(Van een onzer verslaggevers)
DORDRECHT, Zondag. Vanavond
om lialfacht stonden we op de Wiel-
drechtse Zeedijk de duisternis in te
kijken. In die duisternis gromde en
brulde do Dordtsche Kil. Tevergeefs: de
dijk hield het. Om acht uur kon dijk-
opziener Arend van Herwijnen ons zeg
gen: „We hebben tenminste iets ge
wonnen."
Maar bij dat eerste kleine succes
reden nog altijd de colonnes zand-
wagens in lange rijen voort, en zwoeg
den burgers en soldaten nog steeds in
de zwiepende regen. Zand, zand, steeds
maar weer zand.
Uit de duisternis doemde trieste groe
pen op: evacué's uit de toch nog steeds
bedreigde gebieden. Vrouwen over hun
zenuwen met kinderen op de arm en
aan de hand, mannen met dekens en
het allernodigst'e op hun rug. Het is
een oorlogsbeeld, dat aan de donkerste
tijden van de jaren 1940'45 doet terug
denken. In Dordrecht zelf stond de bin
nenstad vanavond nog steeds blank. De
Noordendijk, aan het Wantij, was de
plaats waar vannacht de alarmsirenes
gilden en waar tientallen vrijwilligers
jtoen uren hebben gewerkt. Deze gigan-
i tische dijk is bijna bezweken. De zware,
op elkaar gemetselde basaltblokken
werden door de enorme waterkracht
vaneen gerukt en het water siepelde aan
de voet van de dijk de stad binnen. Of-
j ficieel is de dijk overal vier meter hoog.
Het water stond op 3.90 meter.
Nu bleek dat deze vier meter op
verscheidene plaatsen maar fictief
was. Het water kabbelde over de
weg en stortte zich de binnenstad in.
De nieuwe centrale liep onder en
moest de stroomlevering staken, het
oude gedeelte kon blijven draaien,
en voorziet de stad thans nog op
bescheiden schaal van electriciteit.
De huizen aan de kant van de Wantij,
die voor een deel op de dijk zijn gebouwd
hielden het water nog voor een deel
tegen. Wel drong de stroom deuren en
ramen binnen, maar snel aangevoerde
I zakken zand verhinderde het water via
j de voordeuren toch nog de stad te be-
reiken. Het is vreemd dat mensen in
tijden van gevaar toch het eerste dat
gene doen wat zij dagelijks gewend zijn
te doen: hun werk. In het hotel troffen
wij een ober, zoals immer gekleed in rok,
met een hagelwit overhemd, die rustig
het diner opdiende en zijn nota schreef.
Hij was van gisteravond acht uur af in
dienst. „Ik ben doodmoe", zei hij, „maar
ik blijf maar: wat moet ik thuis doen?"
Hij zal zijn bestellingen waarschijnlijk
blijven noteren tot het water misschien
zijn sokken bereikt.
Ten Zuiden van de stad spoelt de
stroom uit hetHollandsch Diep nog steeds
over alle ten Zuiden van de Wieldrechtse
dijk gelegen polder. De Oude Beerpol-
der, de Nieuwe Beerpolder, de Tong
plaat, de Louisapolder en de Gamme-
manspolder staan geheel blank. In
Zwijndrecht waren aanvankelijk gas,
water en electriciteit geheel uitgeval
len, maar vanavond brandde het licht
alweer en kon men het fornuis weer
aansteken. Hoe moeilijk de toestand
ook is, men kan zich niet aan de indruk
onttrekken, dat op het eiland van Dor
drecht het ergste achter de rug is. Zo
hoog als gisteravond en vannacht is het
water nergens meer gekomen. Dat ligt
ook aan het feit, dat de wind enigs
zins in kracht is afgenomen, en wat
naar het Noorden is gelopen, zodat de
directe druk op de dijk wat is afge
nomen.
AFSLACHTING VAN
GEEVACUEERD VEE
Onder leiding van de directeur van
het openbaar slachthuis te 's-Graven-
hage, tevens hoofd van de keurings
dienst voor vee en vlees, is een commis-
gevormd om het uit de getroffen ge
bieden te evacueren vee, dat voor af
slachting in aanmerking komt, te doen
slachten en te verkopen. Deze commis
sie zal haar diensten belangeloos ver
richten.
(Van een onzer verslaggevers)
In het laatste licht van deze onheilbrengende Zondag stonden wij
op het punt waar nog een etmaal tevoren de landtong de verbinding
vormde tussen Zuid-Beveland en het Brabantse land bij Woensdrecht.
Over het grauwe, wild golvende water, waarboven hier en daar boom
kruinen tegen de loodgrijze hemel afstaken, schitterden op niet meer
dan 2 km afstand enkele lichten van de gemeente Rilland-Bath, waar
op dat moment ongeveer 2500 inwoners in het allergrootste gevaar
verkeerden. Doordat Ooster- en Westerschelde in de catastrofale
Zaterdagnacht tot één woeste watervlakte samenvloeiden, werd Zuid-
Beveland geïsoleerd.
Om drie uur 's nachts, toen het hoog-
ongestuwde water van de Oosterschel-
de al over de weg en de spoorbaan
spoelde, is er nog een poging gedaan
om met een autobus een aantal men
sen uit Rilland-Bath te redden.
Deze poging heeft de burgemees
ter van deze gemeente, de heer J. A.
de Goffau, met de dood moeten be
kopen. Want toen hij als gids de bus
vooruit reed, greep een hoge golf de
wagen, die werd meegesleurd en
verdween in het kolkende water. De
bus bleef steken en kon tegen de
ochtend nog net de veilige vaste wal
bereiken.
Maar de 2500 vrouwen, mannen en
kinderen van Rilland-B.ath, die niet
meer, als de inwoners van Kruiningen,
Hansweert, Kapelle-Biezelinge en andere
dorpen op Zuld-Beveland, naar Goes
van zes en zeven uur volgen hierover konden vluchten, wat overigens ook al
nadere mededelingen. ernstig werd bedreigd, bleven met die
Talrijke slachtoffers
Nog steeds is geen volledig overzicht
te krijgen van de toestand in Zeeland.
Maar het is wel duidelijk, dat deze pro
vincie ontzettend zwaar door de storm
vloed is getroffen. Het oostelijk deel van
Zeeuwsch-Vlaanderen, Walcheren, een
groot deel van Zuid-Beveland zjjn over
stroomd. Ook St. Filipsland is zwaar
getroffen. Van de overige eilanden is
weinig bekend, aangezien de telefoon
verbindingen zün gestoord. Talrijke
mensen hebben bij de overstromingen
het leven verloren en gehele veestapels
vonden de dood in de golven. De schade
aan huizen en landerijen is onoverzien
baar.
Op twee plaatsen tegelijk brak het
water door de dijk van de Kruispolder
bij Duivenshoek op Oost-Zeeuws-
Vlaanderen. Twee huizen werden door
de vloedgolf letterlijk weggespoeld.
Acht mensen verdronken, waarvan vier
kinderen. Vier van de slachtsoffers be
hoorden tot één gezin. Een vader
slaagde er in zijn zoon te redden, die
enige uren met een gebroken been in
een boom had gehangen.
In Ossenisse werd een moeder,
die met haar baby tot de borst door
het water moest waden, het kind uit de
armen gerukt. Machteloos zag zij haar
kind verdrinken. In dit gebied staat de
Hooglandpolder geheel blank en ook de
dijken van de Molenpolder zijn doorge
broken. Bij T e r n e u z e n is de dijk
over een lengte van 500 meter wegge
slagen. De Nieuwe Neuzenpolder is
overstroomd. Hier is in een gezin, dat
door het water in de slaap verrast werd,
een kind in de wieg verdronken voordat
de ouders, die een verdieping hoger
slieDen de overstroming hadden be
merkt.
VOORZIENINGEN VOOR
DE VOLKSGEZONDHEID
Zet maat of nummer-
bij te geven goederen
Allen die kleren, schoenen,
dekens, lakens enz. afstaan
voor de noodgebieden wordt
verzocht briefjes aan de in te
leveren goederen te hechten
waarop maten of nummers
staan aangegeven. De verde
ling onder de getroffenen
wordt daarmee aanmerkelijk
versneld.
Men vestigt er de aandacht
op dat er vooral grote behoefte
bestaat aan dekens en lakens.
De staatssecretaris voor de Volksge
zondheid deelt mede, dat wanneer er in
de geteisterde gebieden een tekort aan
geneeskundige hulp bestaat of dreigt te
ontstaan daarvan, mededeling moet wor
den gedaan aan de geneeskundige in
specteurs van de volksgezondheid te
Middelburg. Breda, Den Haag of Haar
lem. In gemeenten waar de drinkwater
voorziening ernstig gestoord, is verdient
het aanbeveling tot inenting tegen ty
phus over te gaan. Aanvragen van vac
cin moeten tot dezelfde inspecteurs wor
den gericht. Aanvragen van geneesmid
delen moeten naar de pharmaceutlsche
inspecteurs van de volksgezondheid in
Breda, Den Haag. Leiden of Leeuwar
den worden gezonden.
fJET traject Rotterdam-Dordrecht....
verwrongen rails, scheve masten.
Een troosteloos gezicht. Het zal wél
enige tijd duren voor hier de ge
stroomlijnde rijtuigen van de Neder
landse Spoorwegen weer over rechte
rails rijden.
(Van onze correspondent)
IJMUIDEN, Maandag. Men vreest
hier de ondergang van de stoomtrawler
IJM 61 „Catharina Duïvis", eigendom
van de rederjj Vem te IJmuïden, die op
21 Januari naar de vissery is vertrok
ken.
Het schip lag Zaterdagavond om
streeks tien uur ongeveer veertien mijl
ten Noordwesten van IJmuiden, waar
het voor anker was gegaan om beter
weer af te wachten en dan naar IJmui
den terug te keren. Aangezien echter
hedenmorgen schepen binnenkwamen,
die een Noordelijker positie hadden dan
de „Catharina Duivis" en niemand het
schip had waargenomen, vreest men dat
het verloren is. Het schip dat 329 ton
meet, is gebouwd in 1928. Het voer or.der
schipper A. Glas en had dertien koppen
bemanning.
(Van een onzer verslaggevers)
AAN BOORD VAN DE DROOG
DOK II. Vlak na een felle natte
sneeuwbui, vanmorgen vroeg om zes
uur, is de Droogdok II, een tien tons
sleepboot van de Amsterdamse Droog
dok Maatschappij, uit de hoofdstad naar
Zuid-Holland vertrokken. Het schip is
spontaan door de directie van de Am
sterdamse Droogdok Maatschappij afge
staan om de nood ln de ondergelopen
Zuidhollandse en Zeeuwse gebieden te
helpen lenigen en staat geheel ter be
schikking van de autoriteiten ter
plaatse.
Vanavond zal de Droogdok III van
dezelfde maatschappij naar het bedreig
de gebied vertrekken. Beide schepen
zijn voorzien van een mobilofooninstal
latie, zodat telefoneren van en naar
boord met Amsterdam, Rotterdam en
Utrecht mogelijk is. Technici van de
P.T.T. hebben de gehele nacht gewerkt
om de mobilofoon van de Droogdok II
geschikt te maken voor communicatie
in het Rotterdamse district. Toen dit
schip vanmorgen vertrok, waren zij
bezig ook ten aanzien van de andere
boot dezelfde technische maatregelen te
treffen. De Droogdok II met schip
per J. Hesseling en stuurman H. Smede-
man zal in de voormiddag (via
Utrecht) in Rotterdam arriveren en
wordt dan terstond bij de hulpverlening
ingezet.
DEN HAAG ALS BIJ
MOBILISATIE
(Van onze Haagse redactie)
De Haagse binnenstad bood van
ochtend het beeld van een mobilisatie.
De oproep door de radio van de provin
ciale griffie, in Zuidholland, welke dienst
als verbindingsdienst voor de getroffen
gebieden in Zuidholland fungeert, trok
vele duizenden Hagenaars naar het ver
zamelpunt, het Korte Voorhout. Ieder
kwartier vertrok een colonne vracht
wagens, personenauto's en bussen naar
t omgeving van Oud-Beyerland.
Verscheidene middelbare scholen trok
ken gezamenlijk naar de. bedreigde ge
bieden. Wij zagen een groep waterpolo-
spelers, leden van voetbal-, korfbal- en
hockeyclubs, kenbaar aan hun clubdas
sen. Beproefde grondwerkers klommen
in de bussen en op 'de vrachtwagens.
Platte open wagens, verhuiswagens,
prachtige glanzende personenauto's en
bestelwagens trokken in lange r(jen uit
Den Haag weg. Het personeel van de
Rode Kruis-hulppost aan de Fluwelen
Burgwal heeft de gehele nacht doorge
werkt. Hier wordt kleding voor de
slachtoffers verzameld en naar de Rode
Kruisposten in de getroffen gebieden
vervoerd. Vrouwen en meisjes brachten
schoenen en overjassen met bakfietsen
binnen.
Vrijmetselaren stellen
gebouw beschikbaar
(Van een onzer verslaggevers)
Het hoofdbestuur van de Orde van
Vrijmetselaren onder het Grootoosten
der Nederlanden heeft het Ordegebouw
aan de Fluwelenburgwal 22 te Dne
Haag ter beschikking gesteld van het
Nederlandse Rode Kruis. De grote zalen
van het gebouw worden momenteel ge-
bruikt als opslagplaats van goederen en
kledingstukken ter distributie onder de
slachtoffers van de watersnood.
Het hoofdbestuur heeft tevens alle
Nederlandse vrijmetselaren opgeroepen
alle mogelijke hulp te verlenen.
Honderden Gooise bomen
werden ontworteld
HILVERSUM. Maandag Honder
den bomen werden ontworteld en ver
scheidene muren werden vernield in het
stormachtige weekend, dat ook het Gooi
nog lang, zal heugen. Weesp, Muiden,
Muiderberg en een deel van Weesper-
karspel hebben Zaterdagavond een uur
zonder electriciteit gezeten omdat een
boom viel op een hoogspanningsdraad.
De torenspits van de Dïepenöaalse kerk
in Hilversum werd weggeslagen.
In Loenen werd het (lak van een
woonark opgelicht en weggeworpen.
Persoonlijke ongelukken hebben zich
nergens voorgedaan.
enkele macaber werkende lichtjes om
hulp roepen.
Maar daar, waar de weg overgaat in
een kolkende, dreigende zee, hebben
velen Zondag urenlang machteloos ge
staan.
Verbeten gezichten
Leden der militaire colonnes van de
L.S.K. en cadetten van de K.M.A. uit
Breda moesten met verbeten gezichten
in het onvermijdelijke berusten. Ook de
colonnes van de E.H.B.O. uit Vljjmen en
Nijmegen, die met medicamenten, voed
sel en dekens te hulp wilden komen,
moesten rechtsomkeert maken en trok
ken terug op Bergen op Zoom.
Het wachten was op de pontonniers,
die in de loop van de avond over de weg
een boot zouden aanvoeren, waarmee
een reddingspoging zou worden ge
waagd.
Op niet meer dan 250 meter van de
,weg bij de overspoelde landtong ver
keerde het gezin Boot, bestaande uit
vader, moeder en zes kinderen sinds
Zaterdagnacht in nood. Aohter een raam
van de reeds half verdronken hofstede
konden wij een flauw lichtschijnsel zien,
Het gezin was in de slaap overvallen.
's Middags hadden al enkele militairen
van de L.S.K. getracht met een vletje,
waaraan een lijn was gebonden, de boer
derij te bereiken. Maar halverwege al
konden zij niet meer optornen tegen de
woeste elementen, zodat men het bootje
terugtrok.
In pikkedonker wilden enkele matro
zen het nogmaals proberen. Wéér met
een lijn. Maar een kapitein wilde de
jongens ten slotte niet laten gaan.
„Ik vind het verschrikkelijk man
nen", zei hij, „dat daar acht mensen
in grote nood verkeren, maar wat
jullie willen doen is tè onverant
woordelijk. Ik kan niet toestaan, dat
er nog meer verdrinken
Steeds meer water
Toen wij weg gingen, keken wij nog
eenmaal om naar het flauwe schijnsel
achter het raam van de boerderij, die
steeds meer door het water werd ver
zwolgen. In Bergen op Zoom stonden wij
op het viaduct, waaronder de spoorbaan
naar Zuid-Beveland voerde. Van spoor
baan ging de rails geleidelijk over in een
soort kanaal, dat nu uitmondt in een on
overzienbare watervlakte. In de verte
staken nog delen van de dijk boven het
water uit. Maar eb en vloed zullen in de
komende dagen ook 'hier de resten van
de dijk ongetwijfeld geheel opslokken.
Zoals dit ook op vele andere plaatsen in
het zwaar getroffen gebied zal gebeuren.
Enkele kilometers ten Noorden van Ber
gen op Zoom is ook de gemeente Hal
steren door de zee verzwolgen. Water,
zo ver het oog reikt. Ook hier vielen
slachtoffers te betreuren. Van een gezin
met zeven kinderen kon slechts één kind
zich in veiligheid brengen.
