POLITIEKE SAMENWERKING BEDREIGD
DOOR GESCHIL OVER HUMANISME?
Andriessen herkozen
als voorzitter K.V.P.
Europa niet voldoende bedacht
op gemeenschappelijk gevaar
GEBREK AAN OFFERZIN
Minister Staf belooft overleg
met de thuisfronten
Romiiie en Stokman op K.V.P.-Partijraad:
Engeland beperkt
tuinbouw-import
K.R.O. moet K.V.P.
meer steunen
.Past de durf van Schaepman
toe op onze tijd '- Romme
Donderende ovaties voor
Romme en Andriessen
Vandaag: MARIA LICHTMIS
Fractie-leider van K.V.P. waarschuwt:
Internationale
partijvorming
Modern ziekenhuisbedrijf blijve een
charitatieve gemeenschap
Adviserende stem van huisarts
bij behandeling zijner patiënten
«Ie ^oSLsLranP van Maandag 2 Februari 1953
5
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. „Ik waag op dit ogenblik niet te voor
spellen of de verschillen van mening (met betrekking tot de beleids
lijn van de overheid tegenover het humanisme) tenslotte het politieke
beeld van ons land ingrijpend zullen beïnvloeden". Aldus sprak de
KVP-fractieleider, prof. Romme, Zaterdag in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht, waar de KVP-Partijraad vergaderde. Hij zou het diep be
treuren, zei hij, als de brede politieke samenwerking niet mogelijk
zou blijven.
Pater Stokman verklaarde, dat hij een gesprek met minister Staf lieeft gehad,
waardoor diens houding ten opzichte van het Humanistisch Thuisfront in een
ander licht is komen te staan. De minister van Oorlog is bereid in overleg te
treden met de verschillende thuisfronten. Er komt een legerorder, waarin onder
andere wordt bepaald, dat de bijeenkomsten van Humanistisch Thuisfront beperkt
moeten blijven tot hen, die werkelijk humanist zijn.
pater Stokman geenszins gerustgesteld,
maar de toon week. toch sterk gun
stig af van het antwoord op de vra
gen.
In een persoonlijk onderhoud met de
bewindsman heeft pater Stokman toen
nog eens zijn bezwaren uiteengezet.
„Eerlijkheidshalve moet ik zeggen: Wij
moeten ons wél wachten ir Staf als
christenmens of als christen-minister in
verdenking te brengen." De minister
had gezegd, dat de. bezinningsbijeenkom
sten van het Humanistisch Thuisfront
Twee gedragslijnen
voor overheid
Het vraagstuk van het humanisme
had opvallend grote belangstelling en
een groot deel van de discussies in de
Partijraad was er aan besteed- ,Prof.
Romme noemde twee gedragslijnen,
waaraan de overheid zich moet houden.
1. Zij moet tegenover de burgers
tolerant z.'ijn. Zij moet de gewetens
vrijheid ontzien. O k voor hen, die
niét uit gaan van een persoonlijke
God. De overheid moet de practische
beleving van die gewetensvrijheid mo
gelijk doen zijn. Daarom: de practi
sche mogelijkheid van n i e t-godsdien-
stige verzorging van humanisten door
humanisten. („Godsdienstige verzor
ging door een leer, die principieel niet
uitgaat van het bestaan van een per-
soolijke God. is een ongerijmdheid, die
wij niet kunnen aanvaarden.")
2. De overheid moet het waarde
verschil erkennen tussen wereldbe
schouwingen, die uitgaan van het gods
bestaan, en de andere. Daarom moet
de humanistische zorg beperkt blijven
tot humanisten. („Tot hen, die de
geestelijke verzorging uitdrukkelijk
alléén wensen in humanistische mi
lieu".)
Door do verhoogde activiteit van het
humanisme heeft de kwestie van de
houding van de overheid tegenover deze
dv ''ng haar practische intrede gedaan
in de arena van onze politiek, zei prof.
Romme. Pater Stokman deelde mede, dat
er breed overleg is geweest tussen poli
tici, theologen en aalmoezeniers over de
vraag hoe de zaak politiek behandeld
moet worden.
Het antwoord van de minister van
Oorlog, ir Staff CHU), op do vragen
van pater Stokman (over faciliteiten
verleend aan het Humanistisch Thuis
front) was zeer onbevredigend, aldus
pater Stokman. Wat de bewindsman aan
de Eerste Kamer heeft geschreven, heeft
(Advertentie)
De originele
Vermouth uit Torino
van Fratelii Cora
Vermouth
zoals
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. De Partijraad van de KVP heeft met 91
van de 98 uifgebrachte stemmen de heer W. J. Andriessen herkozen
als voorzitter van de Katholieke Volkspartij. Er werden zeven blanco
stemmen uitgebracht. De heer Andriessen was de enige door het
Partijbestuur gestelde candidaat. Er waren vanuit de Raad geen
tegencandidaten gesteld.
Mag. STOKMAN NIET
HERKOZEN
Als vice-voorzitter werden her
kozen prof. dr J. J. Gielen uit
Nijmegen, met 88 stemmen te
gen 10 op de tweede candidaat,
prof. dr F. van der Ven uit Til
burg, alsook de heer Chr. Matser,
burgemeester van Arnhem, met
54 stemmen tegen 44 op de an
dere candidaat, mr dr Ch. van
Rooij, burgemeester van Venlo.
Als bestuursleden werden gekozen de
heren Th. S. J. Hoo(j, C. G. A. Mertens,
J. A. Middelhuis, mr P. J. M. Aalberse,
P. H. Terwindt, J. J. de Wit, prof. dr L.
J. C. Beaufort O.F.M., prof. mr L. G. A.
Schlichting en D. Laan, alsook de dames
mej. A. H. Nolte, mevr. L. Dings-Hen-
drickx en mej. C. Stringa. Kief gekozen
werden de candidaten mag. dr S. Stok
man G.F.M., mr dr L. de Gou en mej. mr
W. M. W. van Lanschot.
Van het candidaten-dubbellal prof. mr
Schlichting-mr E. M. J. A. Sassen had
de laatste schriftelijk doen weten, dat hij
„tot zijn leedwezen na ernstige overwe
ging tot de slotsom gekomen was, dat de
arbeid van partijbestuurder zich niet
laat verenigen met d.e verplichtingen, in
andere functies reeds aangegaan". De
candidatuur van mr Sassen was dus ko
men te vervallen.
Protest Nederl. kwekers
(Van onze correspondent)
YENLO, 1 Febr. Het Centraal Bu
reau van de Tuinbouwveilingen heeft de
regering gevraagd te protesteren tegen
enkele belangrijke invoerbeperkingen,
welke Engeland voornemens is toe te
passen. Volgens de nieuwe regeling is
het, uitgetrokken contingent voor kom
kommers te klein om een geregelde han
del mogelijk te maken. Vergeleken met
vorig jaar is de exportperiode van de
bospeen met een week bekort. Boven
dien is voor de maand Juli slechts een
contingent van 5000 ton tomaten uitge
trokken. Dit is 2200 ton minder dan vorig
jaar. In kringen van het Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen worden deze
maatregelen in strijd met elk begrip voor
goede samenwerking genoemd.
De nieuwe beperkende maatregelen
zijn bij de georganiseerde tuinbouw niet
in goede aarde gevallen. Vorig jaar Juli
hadden de Engelse kwekers gróte moei
lijkheden met de afzetmogelijkheden
voor de tomaten. De Nederlandse rege
ring heeft toen een accoord met de Engel
se overheid gesloten om in het belang
van de Engelse telers de invoer van to
maten tijdelijk stop te zetten. Tot 4
Augustus zijn daarna nog verschillende
beperkingen op de Nederlandse toma
ten-export van kracht gebleven. De Ne
derlandse tuinders zien in de Engelse
invoerbeperkingen een gebrek aan waar
dering voor de soepele houding, die de
Nederlandse overheid vorig jaar heeft
aangenomen. De tuinbouw in Nederland
kan deze exportmogelijkheden niet mis
sen. Het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen verwacht, dat de Neder
landse regering stappen zal ondernemen
om de nieuwe invoerregeling alsnog ge
wijzigd te krygen.
Boer hielp smokkelaars
B AA RLE NASSAU, 30 Jan. De doua-
ne in Baarle-Nassau heeft de Nederlandse
landbouwer S. verdacht van medeplich
tigheid aan veesmokkel gearresteerd. De
boer wordt er van verdacht koeien die
voor smokkel waren bestemd, te hebben
gestkld. Wekelijks gaan tientallen smok-
keikoeien via het enclavedorp naar Bel
gië. Het is echter zeer moeilijk de daders
te betrappen.
gezien moeten worden als een experi
ment.
Hij beloofde, dat er een legerorder
komt waarin staat dat minderjarigen
zonder toestemming van hun ouders niet
mogen deelnemen aan de bezinningsbij
eenkomsten van het Humanistisch Thuis
front. Militairen uit een religieus milieu
mogen er nooit heen. De bijeenkomsten
zullen alléén bestemd moeten zijn voor
militairen, die uitdrukkelijk verklaren,
dat zij slechts in humanistisch milieu
hun geestelijke verzorging willen heb
ben.
Tenslotte zullen de aspirant-deelne
mers aan de bijeenkomsten van Huma
nistisch Thuisfront voortaan de zelfde
hiërarchieke weg moeten volgen als de
katholieken en protestanten. Pater
Stokman bleef zich afvragen of toch niet
het Humanistisch Thuisfront nog voor
rechten krijgt. Het heeft die voorrechten
in ieder geval wel gehad, De katholieke
afgevaardigde wilde nu het debat over
de begroting van Oorlog in de Eerste
Kamer afwachten.
„Het is de vraag", aldus partij-voorzit
ter Andriessen, „of de regering haar
houding nu wezenlijk zal veranderen"
en zo dachten ook enkele partijraads
afgevaardigden er over. Zij wezen op de
contacten tussen Party van de Arbeid
KYP wenst Beatrix geluk
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. De Partijraad
van de K.V.P. heeft Zaterdag een tele
gram gezonden naar Soestdyk om prin
ses Beatrix geluk te wensen met haar
ijftiende verjaardag.
Ernstige bezwaren bleek men van de
zijde der Jongerenorganisatie te koeste
ren tegen de door het partijbestuur ge
stelde candidaten, mr dr L. de Gou en
dr A. Knaapen. Als tegen-candidaten wer
den gesteld de heren D. Laan, wethou
der te Venhuizen, en C. Bastianen, raads
lid te Eindhoven. De stemming wees uit,
dat op de bestuurscandidaten 32 en 5
en op de tegencandidaten 38 en 16 stem
men waren uitgebracht. Herstemming
was nodig. Deze leverde het resultaat
op, dat de heer Laan met 27 stemmen
tegen 22 op dr De Gou, burgemeester
van Steenbergen, in het bestuur was ge
kozen.
Vrouwen-actie
Vóór het begin der stemming deed
voorzitter Andriessen mededeling van
'ii binnengekomen brief van het Ka
tholiek Centrum van de Nederlandse
Vrouwenbeweging en van ontvangen ta
legrammen van de organisaties der Ka
tholieke Arbeidersvrouwen, boerinnen-
bonden en van het Katholieke Vrouwen
gilde. Hierin werd dank gezegd voor de
candidaatstelling van mej. Nolte, „wel
ke het vertrouwen in het KVP-bestuur
versterkt" en aandrang op de Partij
raad uitoefent, de vrouwelijke candi
daten mevr. Dings, mej. Nolte en mej.
Stringa als bestuursleden te kiezen.
De voorzitter maakte bezwaar tegen.
deze typische gang van zaken". Hij
verklaarde groot respect te hebben voor
de standsorganisaties der vrouwen, doch
deze dienen zich niet in te laten met
personen-politiek, noch de verkiezing
van bestuursleden te beïnvloeden. Niet
alleen mevr. Van Nispen tot Sevenaer,
doch ook de heren Loeffen uit Den
Bosch en Bonfrère uit Amsterdam spron-
Vragen aan min. Zijlstra over
hestellingen van overheid
DEN HAAG, 1 Febr. Op vragen van
het Tweede-Kamerlid de heer Beernink
(C.H.) heeft minister zyistra geantwoord
dat hij geen bezwaar lieeft Legen de be
noeming van een bestuurlijk, of ambte
lijk vertegenwoordiger der gemeenten in
de „commissie overheidsbestellingen".
Deze commissie is ingesteld om de minis
ter van Economische Zaken te adviseren
over de vraag op welke wijze de over
heid haar bestellingen zoveel mogelijk bij
het Nederlandse bedrijfsleven kan plaat
sen .De minister deelde in zijn antwoord
tevens mee dat op voordracht van de Ver
eniging van Nederlandse Gemeenten, de
heer B. H. Baank, hoofd van het cen
traal Inkoopbureau van de vereniging
reeds tot lid van de commissie was be
noemd. De minister zal op korte termijn
via zijn ambtgenoot van Binnenlandse
Zaken opnieuw contact over deze kwes
tie opnemen met de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten.
I-Iet Tweede-Kamerlid de heer Janssen
(KVP) heeft inmiddels over dezelfde
commissie nieuwe vragen aan minister
Zijlstra gesteld. Hij vraagt of de taak
van de commissie niet het best vervuld
zal kunnen worden, wanneer het be
drijfsleven met een representatieve ver
tegenwoordiging aan dit werk kan deel
nemen. Hij vraagt dan ook of de minister
bereid is de commissie mot een vertegen
woordiger uit het bedrijfsleven uit te
breiden.
gen voor de vrouwelijke candidaten in
de bres. De president hield echter, wat
de inmenging van buitenaf betreft, voet
bij stuk en stelde voor brief en telegram
men voor kennisgeving aan te nemen,
waarmee de Raad accoord ging.
Zowel voorzitter Andriessen als de
aanwezige vice-voorzitter prof. Gielen,
dankten voor het in hen gestelde ver
trouwen. Namens de Partijraad felici
teerde de heer Coprai uit Amsterdam de
heer Andriessen. Nu deze die zware
taak weer op zich heeft genomen, wens
te hij hem toe, nog vele jaren de leider
van „onze KVP" te mogen zijn. Merk
baar ontroerd gaf de heer Andriessen
uiting aan zijn erkentelijkheid voor deze
sympathiebetuiging.
Stemmen op partijraad:
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. „De belangstel
ling van de K.R.O. voor de K.V.P. is
beneden de maat," stelde de heer Vught
uit Den Haag vast op de K.V.P.-Partij-
raadsvergadering, welke Vrijdag en Za
terdag in het Jaarbeursrestaurant te
Utrecht is gehouden. Aanleiding voor
zijn opmerking was een voorstel van de
kring Dordrecht om bij het K.R.O.-be
stuur aan te dringen op meer zendtijd
voor de K.V.P.
Het partijbestuur zelf had in verband
met dit voorstel ook te kennen gegeven,
dat grotere belangstelling van de K.R.O.
voor de politiek zeer gewenst is. Hoewel
het Dagelijks Bestuur reeds tweemaal
heeft gevraagd om een bespreking hier
over, is dit buiten de schuld van het
bestuur nog steeds niet gebeurd, maar
nu zal het er toch van komen.
Voorzitter Andriessen wilde overigens
de K.R.O. niet gelijk stellen met de
V.A.R.A. Het katholieke volksdeel bezit
een reeks van organisaties, die beurte
lings een broep doen op de K.R.O..
welke bovendien ook aan goodwill bij
het algemene luisteraarspubliek heeft te
denken.
Mr Teulings, (tot aan zijn minister
schap vertegenwoordiger van de katho
lieke partij in het K.R.O,-bestuur) voerde
verzachtende omstandigheden aan.
De kring Den Haag vroeg in een voor
stel om een duidelijk maatschappijbeeld
gezien vanuit de katholieke beginse
len. Geen Plan in de socialistische bete
kenis van het woord, maar een geschrift,
dat richtlijnen zal brengen, die tot het
grote publiek spreken.
Op aandrang uit de Partijraad zegde
voorzitter Andriessen toe, dat het partij
bestuur zal overwegen een beroep op
het Katholieke Bureau voor Maatschap
pelijk en Cultureel Overleg te doen om
de eerste stappen te zetten waardoor dit
verlangen tot werkelijkheid kan wor
den.
en het humanisme. Een instelling van
het NVV heeft gelden verstrekt aan het
Humanistisch Verbond.
In antwoord op vragen, zei pater Stok
man, dat de term „humanisme" Lot ver
warring aanleiding geeft. „Wij katho
lieken zijn de echte humanisten." Een
onthouden van subsidie aan het Huma
nistisch Thuisfront zou sterke maat
schappelijke agitatie en politieke hetze
tot gevolg hebben. „Wij wonen in een
gemengde samenleving", verduidelijkte
pater Stokman, De minister wil nooit hu
manistische verzorgers in het leger zelf
toelaten, zoals hij wel de aalmoezeniers
en veldpredikers toelaat.
'Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT1 Febr. „Ik voel men ten volle Schaepman1 s nazaat, wan
neer ik vijftig jaren nó zijn dood tob al mijn katholieke landgenoten
zeg: past zijn durf, die u leidde uit het diensthuis der mensen, toe op
onze tijd. En nikt als een leger uit om hen, die dwalen, binnen te leiden
in het diensthuis van den Heer onze God," Met deze woorden besloot prof.
Romme zijn rede op de KV P-partijraad.
In het begin van zijn toespraak had prof. Romme de redenen opgesomd
waarom een brede samenwerking tussen de partijen gewenst is: Om de
vrijheden te verdedigen; om verder te kunnen streven naar een christelijk
werk- en gezinsleven en om „met onze beginselen door te dringen in al
onze medeburgers." Prof. Romme voegde er aan toe: „Ik bedoel daarmee
niet, dat wij in de politiek geloofsbekeringen moeten trachten te gaan
maken."
De KVP kan de PvdA niet zó nabootsen, dat zij stelselmatig electorale
wervingspogingen zou moeten ondernemen onder niet-katholieken, „Het
zou ons trouwens ook niet lukken", aldus prof. Romme. „Maar wat ons
wèl gelukken kan, dat is onze eigen ideeën ingang te doen vinden bij de
aanhang van de ander. Het verloren vertrouwen in het christendom bij
grote groepen van ons volk moeten wij pogen te herstellen."
Bewogen rede van
dr Kortenhorst
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. De voorzitter
an de Tweede Kamer, dr L. G. Korten
horst, heeft in zijn hoedanigheid van
lid der K.VJC.-fractie Zaterdag op de
.V.P.-Partijraad in een bewogen toe
spraak professor Romme gehuldigd. „De
leiding van de katholieke politiek is in
'cilige handen. Ik weet namens de frac
tie te spreken als ik zeg, dat wij niet al
leen vertrouwen in prof. Romme heb
ben, maar ook de grootste bewondering
voor hem koesteren. Men kan zich geen
betere leider wensen." De partijraad on
derbrak de toespraak van dr Korten
horst tweemaal met applaus en bracht
tenslotte prof. Romme een donderende
ovatie.
„Er zit een grote leemte in het betoog
van professor Romme", zo begon dr.
Kortenhorst, nadat prof. Romme zijn re
de had uitgesproken. „Ik kan de kwestie
misschien beter aansnijden, omdat men
op mijn leeftijd toch jjeen persoonlijke
ambities meer heeft." Er is over gespro
ken of de leiding van de fractie wel in
goede 'handen is.
Sommigen zeggen, dat prof. Romme
zo de baas speelt in de fractie. „Voor zo
ver ik kan beoordelen", zei dr Korten
horst die een 28-jarige ervaring heeft, is
de vrijheid van woord en meningsuiting
in de fractie nog nooit zo veilig geweest
ala bij deze fractievoorzitter."
„Het is een boosaardig verhaal, dat
andere stemmen in de fractie niet tot
hun recht kunnen komen." Prof. Romme
zou misschien zelfs willen zeggen, dat hij
een lastige en critische fractie heeft,
meende dr Kortenhorst. „Wij hebben
eerbied en bewondering voor hem en wat
isschien meer zegt, wij houden van
?m; van ganser harte."
Prof. Romme antwoordde, dat hij „een
voudig de verantwoording niet zou kun
nen dragen, als we dat hartelijke en in
tense overleg in de fractie niet hadden".
Hij betitelde dr Kortenhorst als „mijn
niet alleen politieke vriend". Aan
het slot van de vergadering bezorgde de
partijraad ook aan de herkozen voorzit
ter Andriessen een ovatie.
Ruimer kansen voor
emigranten
DEN HAAG, 1 Febr. De Canadese
regering heeft besloten tot een belang
rijke verruiming iu de emigratiemoge
lijkheden voor niet-agrariërs. Werkers
in tal van beroepen kunnen thans naar
Canada emigreren. Hierbij is overeenge
komen, dat een even groot aantal gezin
nen en alleenreizenden niet-agrariërs zal
mogen vertrekken als er agrarische „een
heden" emigreren. Bij de behandeling
van emigratie-aanvragen van niet-agra
riërs zal voorrang worden verleend aan
diegenen, die hun aanvrage reeds hebben
ingediend, doch nog geen beslissing ont
vingen.
Er zijn in 1951 en in 1952 zovele aan
vragen voor emigratie naar Canada inge
diend, welke moesten blijven wachten,
dat hun aantal vooralsnog voldoende is
om een vrijwel volledig gebruik van de
":euwe mogelijkheden te maken.
De emigratie van hen, dïo naaste
bloedverwanten in Canada hebben, die
als „sponsor" optreden, gaat op de ge
bruikelijke wijze door. Het aantal
agrarische emigranten, dat naar Canada
kan vertrekken, is onbeperkt. Vertrek
in 1953 kan echter alleen nog worden
gegarandeerd aan hen, die zich zo spoe
dig mogelijk aanmelden. Van de nïet-
agrarische emigranten die onder de „een
op een"-rege!ing emigreren verwacht de
Canadese regering, die hen in een werk
kring zal plaatsen, dat zij met- grote
nauwgezetheid in Canada zullen aanko-
Mr VAN REENEN GEVOLM. MINISTER
DEN HAAG, 1 Febr. Bij Koninklijk Be
sluit is jhr mr G. C. J. van Reenen, adviseur
voor protocollaire zaken bij het ministerie van
Buitenlandse Baken de persoonlijke titol van
buitengewoon gezant en gevolmachtigd minis-
verleend.
men op het tijdstip dat door haar 1
aangegeven. Het bezit van
werk
gevers- en huisvestingsverklaring geeft
geen voorrang, noch grotere zekerheid
over aanvaarding.
De aanmeldingskantoren zijn in het be
zit van alle gegevens omtrent de beroe
pen, welke aanvaard worden, de ver
eiste tijdstippen van aankomst en andere
ij zonderheden van de regeling.
(Advertentie)
'Transatlantische
telegrammen
NEW YORK. 1 Februari
CANDIDAAT-GE7.ANT
CHARLES EOHLEN wordt genoemd als ern
stig candiJ*>at voor de functie v.in ambas
sadeur van de Verenigde Staten bij het
Kremlin. Bohten is adviseur van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse zaken en
deskundig in Sovjet-Russische aangelegen
heden.
LEWIS PRESIDENT
JOHN LEWIS is herkozen als president van
het vakverbond der mijnwerkers „United
Mineworkers". Zijn nieuwe ambtsperiode
loopt óver vier jaar af. Hij kreeg 294.263
stemmen van de 400.000.
ONTDEKKING VAN MCCARTHY
SENATOR MCCARTHY beweert een „zeer
verontrustende en schandalige toestand" te
hebben ontdekt bij het Bureau voor de We
derzijdse Hulpverlening. Hij noemde een
speciaal geval, waarbij ten behoeve van de
herbewapening, in het buitenland een hoe
veelheid koper werd gekocht tegen prijzen,
die twee tot driemaal hoger waren dan de
normale marktprijs.
HOE MEER ZIELEN
DE BEVOLKING van de wereld groeit snel.
Zij zal in 1980 naar schatting drie tot drie
en een half milliard zielen groot zijn. In
1950 bedroeg zij twee milliard 406 millioen
zielen. Zo luidt de conclusie van een speciale
commissie van deskundigen van de UNO.
Opdracht van Jezus in
de tempel
FANDAAG herdenkt de Kerk het
feit, dat Jezus in de tempel aan
God werd opgedragen. Volgens de
Joodse wet moest de moeder op de
40e dag na de geboorte van het eerst
geboren jongetje naar de tempel gaan
om het kind aan God ten offer aan te
bieden. Nadat de moeder het kindje
tegen een bepaalde prijs had terugge
kocht, sprak de Joodse priestereen
gebed over haar uit, waarna zij we
derom rein was.
Volgens de reisbeschrijving van de
vrome pelgrim
Aetherie of Silvia
uit Zuid-Gallië ken
den de Jerusalemse
christenen deze
feestdag reeds in de
vierde eeuw. Het
misformulier be
weegt zich bijna
geheel rondom de 'geschiedkun
dige gebeurtenis van deze 40e dag
na Christus' Geboortefeest, terwijl
in het bijzonder de aan Simeon
bewezen gunst naar voren komt. Hoe
wel het feest in het Romeinse missaal
officieel als Maria's Zuivering staat
aangegeven, spreekt men in Neder
land van Maria Lichtmis. Deze bena
ming is ontstaan, omdat men sinds de
5e eeuw een processie met gewijde
kaarsen aan het hoogheilige Offer liet
voorafgaan. Deze processie kende men
te Jeruzalem reeds in het jaar 450 en
werd nog in diezelfde eeuw door de
Romeinse Moederkerk overgenomen.
Men had er in de eeuwige stad
de bedoeling mee om de twee hei
dense reinigingsfeesten ter ere van
de afgoden Lupercus en Februus te
verchristelijken. De gelovigen kwa
men daartoe in de kerk van Sint
Adrianus, een marteaar uit Nicome-
IN HET VOETSPOOR
DER MOEDERKERK
dië. bijeen. Deze basiliek was niet an
ders dan de oude aula van de Ro
meinse senaat, welke onder paus Ho-
norius I (625638) voor de christe
lijke eredienst werd ingericht. Van
uit Byzantium, het latere Constan-
tinopeï en het tegenwoordige Istan-
boel, bracht men enkele reliquieën
van de bloedgetuige Adrianus naar
Rome. Deze overblijfselen werden in
de tot basiliek omgebouwde aula on
dergebracht. De heilige Adrianus ge
noot namelijk evenals zijn echtge
note Natalia gedurende de Middel
eeuwen een zeer grote verering, niet
slechts bij de Oosterlingen, doch even
zeer bij de Latijnen. Vanuit zijn basi
liek op het Forum Romanum de
beroemde Romeinse
markt trok men
in processie naar de
Maria Maggiore-
kerk, waar het hei
lig Offer werd ge
vierd.
De wijding der kaar
sen ging oorspronke
lijk niet direct aan de
processie vooraf, doch werd eerst
in de 10e eeuw aan de plechtig
heden toegevoegd. Zij had plaats in
het voormalige Secretariaat van de Ro
meinse senaat, dat door de christenen tot
een bedehuis ter ere van de heilige Marti
na was omgebouwd. Van dit bedehuis uit
ging de Paus na de wijding der kaarsen
blootvoets naar de nabij gelegen Adria-
nuskerk. Terwijl men dan de gewijde kaar
sen brandend in de hand droeg, trok men
te voet naar de Maria Maggiore voor de
viering van de statiemis. De gebeden, die
de kaarsenwijding vergezellen, zijn vijf in
getal en wijzen naar het feest, dat wij he
den vieren, alsook naar de processie die
wordt gehouden. Op voorbede van Maria
smeekt de Moederkerk tal van zegeningen
en genaden af voor hen, die de gewijde
kaarsen zullen gebruiken. Daarom dient
men de kaarsen mee naar huis te nemen
en ze op een kandelaar te plaatsen, opdat
men ze in moeilijke omstandigheden, bij
bekoringen alsook bij belangrijke gebeur
tenissen kan ontsteken.
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT, 1 Febr. „Het is
niet waar, dat wij in Europa vol
doende bedacht zijn op het ge
meenschappelijk gevaar". Zo
sprak prof. Romme Zaterdag toen
hij op de KVP-Partijraad een
overzicht gaf van de politieke toe
stand. „Ik mag niet verhelen, dat
de zaak van onze verdediging in
geallieerd verband, mij in dubbel
opzicht met zorg vervuld". Er blij
ven berichten komen over plan
nen om op Frankrijk terug te
vallen, als een Russische aanval
begint. Bovendien zijn er moei
lijkheden bij het tot stand komen
van de Europese Defensie Ge
meenschap.
„Het mangelt ons zowel aan deze als
aan gene zijde van de oceaan aan of
ferzin en aan de daaruit voortvloeiende
kracht van saamhorigheid", zei de ka
tholieke fractieleider. Hij wilde geen pa
niek zaaien, maar een plotselinge schok
zou aanleiding kunnen worden tot pa
niek. Daarom gaf prof. Romme uiting
aan zijn bezorgdheid.
Het gemeenschappelijk gevaar neemt,
niet de voornaamste plaats In bij
de overwegingen van de mensen. Er is
een neiging om aan prettiger dingen te
denken. „Wij zijn alweer gewend ge
raakt aan de oorlog in Korea. Maar het
gevaar bl(jft. Wij mogen niet verslap
pen in waakzaamheid." Aldus prof. Rom
me.
Aan de politieke eenwording wordt
moeizaam gewerkt. Bij die opbouw moet
worden voorkomen, dat een internatio
naal dirigisme de overhand krijgt. „Het
gevaar van het dirigisme onderkent men
soms minder naarmate het meer drer
Wetenschappelijke bijeenkomst Thjmgenootschap:
Zielzorg invloedrijke
factor op ziekteproces
(Van onze speciale verslaggever)
TILBURG, 1 Febr. Een ziekenhuis
is geen pleeghuis, geen gebouw waar
zonder meer ernstige zieken verzorgd
worden, maar een modern instituut van
cle medische wetenschap om een hoog-
specialistische behandeling te bieden aan
hen die dit behoevendaardoor is het
ook een centrum geworden van specialis-
lenvorming, verpleegstersvorming, en
van wetenschapsbeoefening zelf. Het ka
tholieke ziekenhuis is dit niet minder;
het is meer: dit moderne instituut moet
doortrokken zijn van de goddelijke
deugd van bovennatuurlijke liefde, niet
van een menselijke, maar van de godde
lijke charitas, die de apostolaatsgeaachle
het Thijm-
■higmg van katho
lieke wetenschapsmensen, "lieeft Zater
dag in de aula van het Tilburgs'conser
vatorium het ziekenhuis onder de loupe
genomen. Zij deed dit op deze wijze. Er
lijke
'>i zich sluit.
De meqiscne afdeling
;enootschap, de verei
waren zes inleiders achtereen, maar
iedere inleider sprak niet meer dan één
kwartier, zodat zij zonder franje zeiden
wat zij te zeggen hadden, alleen' maar de
grijpende kern van de zaak.
De theoloog dr Trooster betoogde, dat
gezondheidszorg nóch zielzorg, nóch re
paratie van een organisme is maar in
dringende mensverzorging. Het katho
lieke ziekenhuis moet een' centrum zijn
van christelijke beroepsuitoefening.
Monopolie-positie
Economisch heeft liet ziekenhuis een
sterke monopolie-positie, aldus de socio
loog prof. Heere in zijn inleiding over cle
plaats van het ziekenhuis in onze samen
leving. In de meeste steden is er maar
één ziekenhuis of één per levensovertui
ging. Men is erop aangewezen. Bovendien
gaat het om gezondheid en vaak om le
ven, zodat men gedwongen is er gebruik
van te maken. V erambtel ij king en be-
roepsprestlge dreigen de kosten op te
voeren boven het economisch mogelijke,
kosten die te zwaar drukken op zieken
fondsen en vooral op de middengroepen,
die er door geruïneerd kunnen worden,
wat het vertrouwen der bevolking in de
ziekenhuizen schokt. Een beroepsethiek
die zich ook uitstrekt over de economi
sche gevolgen van de patiënt is dringend
nodig.
De ontzettende uitbreiding van het
liekenhuisapparaat en de poliklinieken
dreigen de mens tot een geval te maken,
zowel de patiënten als do leden van het
personel. Tegen deze verzakelijking van
liet samenleven, dat overal optreedt, is
ook overal reactie. Bedrijven, hotels,
scholen zijn er op uit door groepsvor
ming en sociaal deskundige de verhou
dingen weer te vermenselijken, de sfeer
te verhuisciykcn. Dit dient ook in de
ziekenhuizen te gebeuren. Prof. Helve
dacht aan een sociale verpleegster als
gastvrouw in de wachtkamer, aan een
verpleegstersmoeder en dergelijke.
Geen improvisatie
De psycholoog, drs Van Susante, wees
er op. dat de betiteling van het zieken
huis als „bedryf naar klinkt maar er
is aan een modern stadsziekenhuis tussen
de 500 en 1000 man personeel verbonden:
medische afdeling, verpleegafdeling, huis
houdelijke afdeling. Van dit gehele 1
soneel een goedwerkend team te maken
kan men niét meer aan de improvisatie
overlaten, maar moet zelfs deskundig
geschieden. Doch door iemand die erin
staat en het personeel activeert om zelf
hun meest werkdadige samenwerking en
de bbeste afstemming van deze samen
werking op de noden van de patiënt te
vinden. Hierbij heeft men rekening te
Het nieuwe Europa moet in christelijke
geest worden opgetrokken.
In antwoord op vragen deelde het lid
van de Tweede Kamer, mej. dr Klompé
mee, dat er binnenkort misschien (als
de betrokken partijen het willen) een in
ternationale conferentie zal worden ge
houden, waarop christelijke Europese
partijen zullen proberen enkele program-
mnten op te stellen. Dat zou het begin
:unnen zijn van een Europese partij
vorming.
'ar tij raad applaudisseerde, toen
prof. Romme de benoeming van mej. De
Waal tot staatssecretaris ter sprake
bracht. Op zakelijke gronden moet het
rouwelijke element in de politiek ver-
velkomd worden, zei hij. Prof. Romme
hoopt, dat mej. De Waal haar taak zó zal
vervullen, dat men het deelnemen van
een vrouw aan het regeringswerk ge-
oon gaat vinden.
Prof. Romme herinnerde aan de waar
schuwing, die hij in de Tweede Kamer
heeft laten horen voor het geval de re
gering tekort zou schieten in de gezins
politiek en hij deed nog eens een vurig
beroep op de regering haar werkgelegen-
heidspolitiek te ontvouwen. „Deze zaak
schreeuwt om afdoening." Er zijn stof
felijke. maar ook zedelijke waarden mee
gemoeid.
Het Tweede-Kamerlid Janssen zei dat
openbare werken liun nut kunnen heb-
houden met het feit, dat de verpleegster
vaak net zo goed haar persoonlyke moei
lijkheden heeft als tie patiënt en dat deze
het werk doorkruisen, dat er tal van
wrijvingspunten liggen tussen medici en
verpleging, tussen verpleging en keuken,
tussen deze en huiswerksters. Drs Van
Susante gaf een technisch overzicht
langs welke weg dit opgelost kan wor
den, opdat de patiënt de hoogst moeg-
lijke baat van het ziekenhuis zou hebben.
Het ziekenhuis kan niet buiten een vaste
staf van specialisten, maar de specialisatie
gaat zover, dat men reeds van deelspeclallsten
moet spreken. Hierin schuilt een ernstig ge
vaar, omdat 'de patiënt als mens dan zo ge
makkelijk over het hoofd wordt gezien, al
dus het betoog van dr Stolte, die als zieken
huisdirecteur sprak over de specialisten m
het ziekenhuis. Stafwerk is eerste vereiste ge
worden. De huidige specialist is pas goed als
hij goed kan samenwerken. Zt1 zijn echter
geen employé's van het ziekenhuis. Dit moet
hen alle kansen bieden om in hun persoonlijke
verhouding tot patiënt al het mogelijke te
doen en te proberen om hen ie genezen Dr
Stolte was ook geen voorstander %an gespecia
liseerde ziekenhuizen, omda* in de mens zo-
•eel afwijkingen samen kunnen hangen en
„lt elkaar vom-t kunnen komen, dat elk zie
henhuis all-round verzorging zou kunnen bie
den. Liever zag hij gespecialiseerde afdelingen
De huisarts dr Festen kwalificeerde
het onderwerp ziekenhuishuisarts als
een pijnlijk vraagstuk! De huisarts is
uit bét ziekenhuis volkomen verdron-
;en. Zo hij bij zijn patiënt komt, komt
lij als vrïend', in de behandeling heeft
hij niets te vertellen. Soms wordt hij
er als dwarskijker weggekeken. Toch
is hij de gezinsarts, de vertrouwensman.
Hij weet veel meer van het leven van de
latiënt, waarin de ziekte zich plaatst.
rolgens dr Festen moest de huisarts al
tijd beslissen over de opname. Hij weet
oï de zieke thuis verpleegd kan wor
den of niet, hij weet of opname niet ge
wenst kan zijn alleen al om een gods
dienstige reden. Bovendien heeft de pa
tiënt in het ziekenhuis geen vrijheid
van dokterskeuze. De zieke vertelt ge
makkelijk meer aan zijn huisarts, ter
wijl deze een beter totaalbeeld heeft.
ben voor het bevorderen van werkgele
genheid op lange termijn. De financiële
deskundige van de K.V.P -fractie, de heer
Lucas, vond het een gelukwens waard,
dat Nederland het in ieder geval vol
gens de Amerikanen kan stellen zon
der economische Amerikaanse hulp.
Over het nieuwe kabinet zei prof, Rom
me: „Persoonlijk ben ik iets tevredener
over de plaats, die de katholieken in het
kabinet innemen dan over de plaats van
de katholieken in de uitslag van de ver
kiezingen". Prof. Romme weet niet waar
om minister Suurhoff vindt, dat er geen
nieuwe staatssecretaris voor de Volks
gezondheid moet worden benoemd. Plet
is de vraag of dit een juiste houding is.
Klagers over het overwicht van West-
Nederland in de politiek beantwoordde
prof. Romme met de opmerking, dat de
meerderheid van de K.V.P.-Tweede-
Kamerleden niet in „de Hollanden"
woont. Hij was het eens met de klacht,
dat de katholieke volksvertegenwoordi
gers wat te weinig schriftelijke vragen
stellen, maar hij was bepaald niet bereid
om meer in het algemeen een „mea cul
pa" te spreken, zoals één partïjraadslid
vroeg. „Er zijn fouten gemaakt", gaf
prof. Romme toe. „De critiek kenmerkte
zich echter door een buitengewone vaag
heid".
(Advertentie)
l)d«n. U gevoelt zich echter
g verkwikt ne 't gebruik ven
'GEBISMUREERD
MAGNESIUM
I goede «pijsvertering,
i Apotheken en Droglt.
ieder- en iebletvorm.
Hij' dient dus ingeschakeld te worden
by het bepalen van de behandeling;
wat ook gezond is voor hem omdat hij
dan telkens met de nieuwste geneeswijze
in aanraking komt. Hij kan natuurlijk
zijn zieken niet zelfstandig behandelen
in het ziekenhuis, dan zou men er een
pleeghuis van maken. Ook bij het ont
slag is de huisarts nodig. Soms is een
terugkomst-thuis zo snel mogelijk ge
wenst, soms een langduriger verblijf !n
het ziekenhuis. Dat ligt aan de sociale
omgeving en het type mens. welke hij
alleen goed kent.
Zie lzorgcentrum
Rector Sanders noemde de kerkelijke zorg
over de ziekenhuizen drievoudig. De Kerk
neemt eerstens deel aan het bestuur der
katholieke ziekenhuizen. Hiertegen is veel
weerstand, want. zegt men. het eist als be
handelingscentrum een deskundig bestuur en
geen bisschoppelijk. Accoord. zegt rector San
ders. maar zij zijn veelal kerkelijk eigendom
en -kerkelijk instituut. Daarom moet in het
deskundig lekenbestuur de bisschoppelijke
commissaris aanwezig blijven en zijn hoofd
taak zal zijn dit zo economisch denkend be
stuur christelijk te inspireren. Dan heeft de
rector van het ziekenhuis de zielzorg over de
werkgemeenschap van liet ziekenhuis: over de
artsen in functie, die hij op punt van moraal
moet kunnen Inlichten en voorlichten, vooral
begeesteren en tip9 tot correctie durven ge
ven: hij hoort Immers wat de anderen over de
dokters zeggen en denken. Hü heeft de ziel
zorg over de religieuzen en hen te begees
teren voor de idee dat zij als actieve congre
gaties zijn: het sociale werk van de Kerk. De
zielzorg tenslotte voor de verpleegsters, voor
al de vorming der lekenverplpegsters die
heden absoluut onvoldoende is. Niet minder
moeilijk is tegenwoordig de groep van de
dienstmeisjes, omdat men graag in het zie
kenhuis onderbrengt, waar men in het leven
eigenlijk geen raad mee weet. Het belang
rijkste van alles is de zielzorg over de pa-.,
tiënt. waar rector Christus is die de lijdend*
mens ontmoet, de mens die. weg uit zijn
vertrouwde kringen, teruggevallen is op ziin
bestaansnood. Deze mens komt dan dikwijl#
open te staan voor de verlossende daad van
het sacrament. Als voorbeeld gaf rector San
ders Parijs waar 95 percent van de zieken-
huisoatiënten en Wenen waar 98 percent van
de patiënten de vrede met Christus In de
Kerk terugvinden.
