VIJFTIEN TOT TWINTIG DODEN IN
DORP 5s GRAVENDEEL
In Maassluis was vloed hoger
dan in rampjaar 1894
Molendijkers weiden op bed verrast
Boeren wensten niet
geëvacueerd te worden
Brand in fabriek
Rotterdam redt
eilanders
Mobilisatie van
alle strijdkrachten
OP TEXEL 4 DODEN;
Eendrachtpolder verloren
Verklaringen van autoriteiten
Minister Witte: Herbouw
op topsnelheid aanpakken
Speciale regeling
op
komst
NOOD IN VIER PLAATSEN
Dorpen in de Langstraat
werden bedreigd
Vijftienhonderd huizen in het water
VROUW VERDRONKEN,
DRIE HUIZEN INGESTORT
«3e ^olïtsltranl va<i Maandag 2 Februari 1953
(Van onze speciale verslaggever)
'S-GRAVENDEEL, 1 Februari Vijftien tot twintig personen
zijn vannacht in 's-Gravendeel ten Zuidwesten van Dordrecht ver
dronken. Het gebeurde binnen een kwartier. Omstreeks half vijf
brak het water de Molendijk op drie plaatsen en sleurde daarbij tien
huisjes mee, alsof ze van zand gebouwd waren. Toen was het lot van
's-Gravendeel bezegeld. Tot aan de zolderverdiepingen der huizen
overspoelde het slijkbruine water het dorp. En met 's-Gravendeel
kwam het overgrote deel van de Hoeksewaard blank te staan.
De kilometers lange Strijenschedijk waar het water gelukkig niet
kon komen werd de vluchtheuvel voor eenieder die zich zelf in vei
ligheid kon stellen. Daar verblijven nu de bewoners en het vee van
's-Gravendeel en de boeren van Strijen met hun have.
Van het dorpje Strijen uit zijn tiental
len militairen bijgestaan door grote groe-
Sen E.H.B.O.-ers, afkomstig uit Dordt,
otterdam en zelfs Den Haag, met am-
phibie-voertuigen aan het werk geweest
om de geïsoleerde boerengezinnen op te
halen. De betrekkelijk smalle dijk is nn
overladen met hopeloze mensen en hon
derden stuks vee. Nog erger dan het gie
ren van de storm was bet geloei der
koeien, die niet gemolken werden. Scha
pen, kippen en alle mogelijke soorten
kleinvee krioelden over de dijk, maar
niemand lette meer op de dieren.
In 's-Gravendeel weet men nog met
hoeveel mensen precies het leven heb
ben verloren. Zeker is thans dat het
getal tussen de 15 en 20 ligt. Aanvanke
lijk waande men meer bewoners ver
loren, doch in de loop van de dag w er-
den nog vele vermisten teruggevonden.
Velen van hen waren wel door het water
verrast en hadden zelfs in het water
gelegen, maar haddèn in de loop van de
ochtend toch weer kans gezien om een
droge plek te bereiken. Pas wanneer de
burgemeester appèl onder de 5600 be
woners heeft kunnen houden zal men
met zekerheid weten hoeveel doden te
betreuren zijn.
Het dorp dat onder de rook van
Dordrecht Ügt is verschrikkelijk bescha
digd. Vanaf Puttershoek kwam reeds het
water opzetten en toen het springtij en
de storm op z'n hevigst waren liepen de
uiterwaarden geheel vol. Al direct wer
den vier kleine huisjes meegezogen door
het water maar men wist te vertellen
dat de bewoners door de hevigheid van
het weer reeds vroeg het hazenpad had
den gekozen. Toen over de uiterwaarden
heen richtte storm en water alle kracht
op de Molendijk, waar aanvankelijk het
water overheen sloeg.
Dit bleek echter catastrofaal te zijn,
omdat daardoor grote stukken uit de dijk
geslagen werden. Omstreeks half vijf
brak even voorbij de molen op drie ver
schillende plekken de dijk door. De huis
jes die er op stonden werden meege
sleurd of volkomen in elkaar geschoven.
De ramp kwam zo onverwachts, dat zelfs
een aantal mensen nog in hun bed lagen
toen de dijk doorbrak. Een bewoner was
zijn buren aan het waarschuwen voor
het naderende gevaar, toen zijn huis door
het water werd meegenome.n.
Zijn vrouw en drie kinderen kwamen
in de golven om. Het wegdek is bijna
geheel vernield en de landerijen, opstal
len en broeikassen die er staan zijn een
prooi geworden voor het water. Ver
ondersteld wordt dat de helft van de vee
stapel verdronken is. Er is geen gas.
electriciteit of drinkwater.
De boeren van 's-Gravendeel, die hun
vee op de Strijenschedijk konden bren
gen. moesten hun koeien melken tussen
de eindeloze colonnes van particuliere
auto's en vrachtwagens, welke de Kil
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM, 1 Febr. In Zuid-Hol
land is de toestand op de eilanden wan
hopig. Van alle eilanden zijn de dijken
ofwel totaal overspoeld ofwel op meer
dan een plaats gebroken. Alle polders
zijn vrijwel onafzienbare binnenmeren
geworden. De oversroomdc dorpen zijn
slechts bereikbaar met vaartuigen, welke
in steeds groter aantal op opleggers wor
den aangevoerd.
De smalle wegen, welke als tere aders
door het grauwe water lopen, worden
door het in eindeloze stromen voort-
schuivende verkeer en het steeds weg
vretende water zwaar op de proef ge
steld. Uit Rotterdam werden enorme hoe
veelheden voertuigen gezonden, va
riërend van autobussen tot de kleinste
auto's. Via de enkele spaarzame toe
gangswegen stroomden de wagens de
eilanden op.
Vanavond laat waren ongeveer al dui
zend bewoners van Zuid-Holland in de
verwarmde Ahoyhal bij elkaar.
Daar werd pas voor het eerst bekend,
dat er inderdaad naar menselijke bereke
ning nogal wat slachtoffers moeten zijn
gevallen. Van de familie Van Eersel uit
Zuidland is een baby van vijf maanden
verdronkeD. Van de familie Wolters
uit dezelfde gemeente worden man,
vrouw en drie van de elf kinderen ver
mist.
met het veer waren overgestoken om
evacuó's te halen, maar de boeren wilden
niet weg. Noch die uit 's-Gravendeel,
noch de bewoners van Strijen en omge
ving wilden hun huis en goed in de
steek laten. Doch toen de duisternis be
gon te vallen steeg de angst voor een
nieuwe nacht vol verschrikkingen waar
door velen alsnog probeerden om In Dor
drecht en Rotterdam een onderkomen te
zoeken.
Bij alle rampspoed werd 's-Gravendeel
nog opgeschrikt door een hevige brand,
die uitbrak in de glasfabriek van de
Gebr. Visser aan de Strijenschedijk. De
brandweer was reeds elders bezig men
sen uit moeilijke posities te helpen, zo
dat het enige tijd in beslag nam voordat
zij de brandhaard kon bereiken. Toen
was het feit eigenlijk al beslecht en de
brandweer had er de handen vol aan om
te voorkomen dat de kleine huisjes die
tegen de grote fabriek geleund stonden
te beschermen.
De brand heeft vele uren geduurd en
dit alles speelde zich af aan de Strijensche
dijk waar verschrikkelijk druk verkeer
was zodat voortdurend opstoppingen ont
stonden, Triest was ook dat in de nacht
een grote vlasschuur door het water was
opengebroken. De bundels vlas drijven
nu bij honderden tussen de gehavende
huizen. Het vlas zit ook in de bomen,
waar men kan zien hoe hoog het water
wel was gestegen.
In de loop van de avond kreeg de
burgemeester van 's-Gravendeel via de
radio bericht zich in verbinding te stel
len met de burgemeester van Hilversum
waar helpers en reddingsmaterieel klaar
staan. 's-Gravendeel heeft geen andere
erbinding dan het stoomveer, waarvan
de vakkundige schippers handenvol werk
hebben om het veer regelmatig tussen de
beide oevers te laten varen.
Bij het vallen van de avond keerden
veie particuliere auto's uit Stryen en
"s-Gravendeel onverrichterzake terug.'
Zy wérden over het veer bij Sliedrecht
echter vastgehouden met het verzoek te
blijven wachten op de evacué's die nog
zouden komen. Vandaar zouden de ge
troffen mensen naar rustiger gebieden
diep in het land worden gebracht.
Onder territoriaal - /el:
Honderdduizend man
op hulp geconcentreerd
(Van onze correspondent)
DEN HAAG, 1 Febr. Met een be
slissing van de regering in de vroege,
ochtend van deze Zondag genomen, kwa
men alle strijdkrachten in werkelijke
dienst, bij land-, zee- en luchtmacht ter
beschikking van de territoriaal bevelheb
ber in Nederland, luitenant-generaal D.
C. Buurman van Vreeden. Deze was hier
door in staat ongeveer honderdduizend
militairen ter beschikking te stellen van
het burgerlijk gezag, ter assistentie in
de noodgebieden. Het. was de eerste maal
in de na-oorlogse geschiedenis van het
Nederlandse leger, dat het totale bevel
door de territoriaal bevelhebber werd
gevoerd. De militaire hnlp Averd op het
hoogste niveau gecombineerd door de
territoriaal bevelhebber en het hoofd
van de RyksAvatcrstaat.
Nadat in het radio-nieuAvs van acht
uur een oproep Avas uitgegaan voor alle
militairen behorende tot de Derde Mili
taire Afdeling (Zuid-Nederland) en daar-
na de algemene oproep van de Chef Ge
nerale Staf om half tien volgde Avas het
A'oltallige Nederlandse leger in zijn hui
dige sterkte mobiel. De soldaten in de
kazernes werden geconsigneerd, de ver
lofgangers ijlden van de ontbijttafel of
uit de kerk naar station of bushalte op
weg naar hun legerplaatsen. De garni
zoenen welke het dichtst bij de noodge
bieden liggen werden het eerst ingescha
keld, op de Veluwe en de andere
verderaf gelegen kazernes. Avaehten de
mannen kaartend en sjoelbakkend op
het moment, dat ook hun hulp zal wor
den geA'raagd,
Hulp. die eerst dan doeltreffend kan
worden gegeven, als een overzicht \ran
de ramn is verkregen en alle noodlijden
de plaatsen zijn geiocaliseerd. Voor zo
ver hedenavond bekend was Avaren troe-
!ien uit Breda, Den Bosch, Geertruiden-
ierg. Oirschot. en Roozendaal ingezet
bij Willemstad, eenheden A'an de Ko
ninklijke Marine zijn op Walcheren, Ma
rine-strijdkrachten uit Rotterdam trok
ken naar Middel harnis en Stellendam,
troepen uit Den Haag. Utrecht en
Schoonhoven Averden ingezet in Ouder
kerk aan de IJsel, A'liegtuigen wier
pen rubberboten af boven Goeree, een
helicopter maakte een verkennings
vlucht, er zijn troepen gezonden naar
Stolwijk. Moordrecht, Capelle aan de
IJsel, Nieuwerkerk en Gouderak. Van
ilitaire hospitaal „Oog in. Al"
Stolwijk,
gesloten. Met
gemeente geheel is af-
verschillende troepen
Grote boerderijen
verzwolgen
(Van onze correspondent)
DEN BURG, 1 Febr. Van de Wad
deneilanden is Texel niet alleen het
zwaarst getroffen, maar hier zijn ook
vier mensenlevens te belreuren. Zij zijn
het slachtoffer van het jammerlijk ver
geefse reddingswerk tot behoud van de
polder „l)e Eendracht". Onder de vier
verongelukten is dc 62-jarige smid J-
IJkma uit De Waal, die zich nog kras
genoeg achtte om bijstand te verlenen
aan de bedreigde zeeAvering.
Met de andere verongelukten maakte
hij deel uit a an een reddingsexpeditie,
welke per autobus naar de bedreigde
dijk snelde. De bus werd juist door de
dijkdoorbraak achterhaald en gegrepen
door het water. Het voertuig spoelde
onmiddellijk weg. Vier der inzittenden
wisten zich niet te redden. Een veehou
der. J. van Striem die met zijn personen
auto juist achter de bus opreed, kon zich
zwemmende in veiligheid brengen.
Zijn grote boerderij „Zeeburg" is ech-
r door het water verzwolgen. De boer
derij „Fortuin" Averd eveneens verwoest.
De gehele polder „De Eendracht" is
ondergelopen en zal opnieuw moeten
vorden ingedijkt.
Bij De Cocksdorp worden, in de buurt
.an het nieuwe Avatergemaal, met be
tonnen blokken de gevaarlijkste plaat
sen versterkt in de zeedijk van de Eïer-
landse polder (N. W. Texel), de groot
ste van het eiland. De vooruitzichten,
die aanvakelijk somber waren, Averden
in de avond niet al te slecht ge
noemd. ZoAvel de kleine dijk tussen de
Eierlandse polder en de ondergelopen
Eendrachtspolder, als die tussen de in
het midden gelegen Noordpolder en de
Eendrachtspolder, worden met tAveehon-
derd man nog voortdurend versterkt.
Men acht het grootste gevaar geweken.
In het Zuiden is de toestand minder
ernstig geweest omdat fort „De Schans",
waar enige malen een doorbraak heeft
gedreigd, aan de luwe kant A'an het
eiland is gelegen. Volgens de laatste niet
bevestigde berichten zou het gevaar daar
zijn bedwongen.
Het dorp De. Koog wordt geëvacueerd.
Bij deze plaats, die zelf veilig is, zijn
stukken duinen door de golven wegge
slagen.
Op TERSCHELLING hebben de dijken
zich goed gehouden, behoudens een klei
ne duindoorbraak aan de Noordzeekant
bij paal 19 die spoedig Avas bedwongen.
Tussen 22 en 01 uur waren de telefoon-
•bindingen verbroken.. Aan de haven
kant A'an West-Terschelling zijn de kel
ders volgelopen en kA\'am het water tot
veertig cm hoog in de kamers.
Op AMELAND is hotel Steirvoorte te
Nes tengevolge van de storm in zee ge
stort. Er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor. De Amelanders, die
onmiddellijk alle pogingen in het Averk
stelden nog iets A'an de inboedel te red
den. konden niets uitrichten.
GETEISTERD GEBIED, 1
Febr. - In de overstroomde dan
wel bedreigde gebieden troffen
wij een aantal officiële personen
aan. Zij verklaarden het volgen
de:
Mr ALGERA, minister van Verkeer en
Waterstaat, na zijn bezoek aan Dor
drecht: „Hoewel de materiële schade
nog niet is te overzien, staat wel vast
dat zij zowel voor particulieren als
overheid zeer érnstig zal zijn. Alles
Avordt gedaan om de hulpverlening
onder ae gegeven omstandigheden zo
doeltreffend mogelijk te doen zijn.
Een grote moeilijkheid hierbij is het
uitvallen van de verbindingen"'. De mi
nister was zeer onder deindruk, A'ooral
ook omdat verscheidene personen bij
•eddingswerk het leven hebben
loren.
Lr MARIS, directeur-generaal van
Rijkswaterstaat: „Het staat reeds vast,
dat de waterstanden belangrijk hoger
zijn geweest dan bij de stormvloed
van 1910. Een geluk blijkt- het nu, dat
de Waterstaat van oudsher gedecen
traliseerd optreedt; op die manier
kunnen de plaatselijke waterstaats-
mensen direct de eerst noodzakelijke
maatregelen treffen. Een opdracht
van de centrale instantie is daartoe
niet nodig".
MINISTER BEEL (in Halsteren): „Een
nationale ramp; wij zullen alles in het
Averk stellen om de gevolgen te leni
gen. Maar eerst, moeten de mensen uit
de geïsoleerde boerderijen worden ge
red."
MINISTER WITTE (in Halsteren):
„Voor de verwoeste panden zal zo snel
mogelijk bouwvolume ter beschikking
worden gesteld. Hieraan zal geen en
kele beperking zijn verbonden. Maan
dag zal de regering een financierings
regeling bespreken; het is mogelijk dar
deze speciale bomvfinanciering zal
worden bekostigd door het Nationaal
Rampenfonds. Er zal op topsnelheid
worden gewerkt."
Rotterdam-Zuid
onder water
Een dode, A'eel schade
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM, 1 Febr. Rotterdam
is vannacht door de storm en de water-
massa's Avel danig geteisterd maar niet
overrompeld. Alle maatregelen Avaren te-
A'oren genomen, waardoor de schade niet
aanzienlijker is gCAVordon dan ze al is.
Voor zover op het ogenblik valt na te
gaan heeft het Avater hier één slachtof
fer geëist. De 72-jarige AvedUAVe L. Vis
ser-De Wolff is in haar Avoning aan de
Rosestraat door liet. water ingesloten. Ze
verdronk voor de ogen van een mede
bewoonster, die door een te hulp gescho
ten buurman is gered.
Het water heeft enorme schade aan
gericht. Tal van bedrijven zitten met
schade aan machines en voorraden. De
twee voornaamste gasbedrijven van Rot
terdam liepen onder en waterleidingbui
zen braken op tal van plaatsen, zodat
vrijwel de gehele dag weinig gas en geen
druppel water uit de kranen van de ge
troffen Avijken kwam. Machines van
het eleetnciteitsbedrijf kwamen onder
water te staan, zodat dit bedrijf uitviel.
Rotterdam-Zuid stond A'oor net groot
ste deel vooral de oude wijken on
der water, waardoor ln de nacht de'weg
naar Dordrecht vrijwel geheel was ver
sperd. Acht schepen sloegen in de haven
A'an de troesen, maar zij konden snel
worden A'astgemaakt door sleepboten.
Binnenvaartuigen schoven opgetild door
het water de Kaden ln de stad op. Het
tramverkeer was Avat betreft de linker
Maasoever totaal gedesorganiseerd. Aan
beide zijden van de Maasoever, welke
zelfs bij het ergste noodtij nog door de
Maastunnel waren verbonden de
Maasbruggen waren onbereikbaar zijn
twee centrale hulpposten ingericht. De
enorme Ahoy-hal op de rechter Maas
oever is gereed gemaakt voor de duizen
den vluchtelingen van de Zuidhollandse
eilanden en uit IJoelmonde en Alblas-
serdam.
School in Kerkrade benadeeld
(Van onze correspondent)
KERKRADE. 1 Febr. De administra
teur van de R.K. Technische School te
Kerkrade, de 38-jarige J. T„ aldaar, is
gearresteerd verdacht van verduistering
ten nadele van deze onderwijsinstelling.
Het verduisterde bedrag zou zestienhon
derd gulden belopen.
DE belangrijke spoorwegverbinding RotterdamDordrecht
onbruikbaar. Ilier is een van dc ernstigste gaten in de lijn,
volkomen
vlak bij de
fabrieken van Victoria in Dordrecht, die eveneens ernstig hebben geleden.
TERWIJL de huizen aan de linkerkant al grotendeels onder water staan, probe
ren inwoners van Ridderkerk met zandzakken, aangevoerd met autobussen en
vrachtwagens, de dijk te versterken om kostbare grond ie behouden.
ROEREN uit de omgeving van Gouda, bedreigd door het opgestuwde water van
hel Gouderak, brengen hun vee over de geheel verzakte dijk in veiligheid.
ZO woedde de storm bij Rotterdam. Door liet hoge w\
in de nacht bij het Haringvliet op straal gezet. Op
ter werd dit schip midden
ichtergrond 't Wille Huis.
Vier jaar gevangenis
voor Duitse spionne
BONN, 1 Febr. De rechtbank te
Bonn heeft de vroegere Duitse toneel
speelster Maria Knuth veroordeeld tot
vier jaar gevangenisstraf wegens poging
tot hoogverraad. Zij had jarenlang ge-
spionneerd voor communistisch Polen.
Haar handlangers, twee politie-beambten
uit Frankfort, werden veroordeeld tot
gevangenisstraffen van respectievelijk
twee jaar en drie maanden.
Verkenningsvlucht
boven
verdronken land
(Vervolg van pag. 1)
het Avater. Uit het groezelige water, dat
ook Tholeu bedekt, steekt het dorpje
Stavenisse omhoog. Een overrompeld
dorp, geheel van dc buitenwereld afge
sloten. Uit. de dakvensters steekt hier en
daar een Avitte A'lag.
Sint Philipsland, met één sprong door
de springvloed overmeesterd, brengt het
afscheid van Zeeland. Aan de linkerzijde
van het A'liegtuig tekent zich de schuim-
grens van Overflakkee af. Een kustlijn
met onregelmatige inhammen, van waar
uit het water het Zuidoostelijke deel
van dit eiland overmeesterde. Rechts ligt
de Westelijke top van Noord-Brabant.
Ten ZuidAv'esten A'an Willemstad is het
Volkerak over een breedte van zeker
honderd meter doorgebroken. AJs een
enorme poliep heeft het water zich rond
een oud fort geslingerd, dat machteloos
tegen deze vijand was. Noord-Brabant en
Zuid-Holland, gescheiden door het Hol
lands Diep, dat zich over beide oevers
heeft uitgestulpt, gaan nu onmerkbaar in
elkaar over. Nog steeds hetzelfde trieste
beeld A'an Zeeland al lijkt het dat hier
beneden, in Beierland, de ingesloten boer-
derïjen toch iets meer lucht hebben.
Vlak bij het dorp 's-Gravendeel, temid
den van eindeloze hectaren water, schie
ten vlammen omhoog. Het vuur heeft
het water de hand gereikt. Een grote
fabriek staat in brand.
De bomen over het verdronken eiland
'an Dordrecht, Avijzen de Aveg naar deze
stad. In de straten van Dordrecht varen
bedachtzame roeiboten en driftige kano's,
maar deze bedrijvigheid maakt niet de
hulpeloze indruk, die zoA'eel dorpjes in
Zeeland kenmerkte. Dordrecht leeft nog
en vecht, ook al drijA'en van uit de over
stroomde polders hooibergen, stropakken
en wrakhout naar de stad toe. Slikker
veer, ten Noordwesten van Dordrecht,
verloor woningen, die uiteengerukt tegen
de dijk liggen en vlak bij deze plaats
heeft een zonderlinge gril der elementen
de spoorlijn over een breedte A'an hon
derd meter met zand bedekt.
Na Slikkerveer in Noordelijke richting,
wordt het beneden plotseling rustig en
gewoon. ITet water stroomt weer gedis
ciplineerd door rivieren en kanalen. De
verschrikkelijke aanblik A'an uit elkaar
geslagen dijken en borrelend geel wa
ter is voothij. De PH-TBZ zoekt, haar
eg naar Schiphol en zij draagt bij zich
de eerste indruk van een om'oorstelbaar
grote en nog onoverzichtelijke ramp. Er
is onnoemlijk grote schade aangericht.
Zuid-West-Nederland zal zijn dijken op
nieuw moeten behuwen. Dit alles is van
later zorg. Op dit ogenblik, in de na
derende schemering, nu de landerijen
van Holland weer vredig en strak on
der de DC 3 wegglijden, overheerst een
geA'oel A'an hulpeloosheid en machteloos
heid. Op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse
eilanden en op de Zuid-Westhoek A'an
Noord-Brabant A'alt straks de nacht over
mensen in levensgevaar. Over mensen,
die op het dak van uiteenvallende boer
derijen of op kale dijkstukken, die geen
verband en geen steun meer hebben, op
redding wachten. Op hulp, die in deze
nacht zeker niet komt en misschien
morgen. Het is stil op Schiphol als de
wielen van de Dakota de landingsbaan
raken. Het wordt nog stiller als ook in
de dienstgebouwen en restaurants de
omvang doordringt van deze nationale
ramp, die Nederland in één nacht over
rompelde. In een naclit, waarin de na
tuurkrachten vernietigden, wat honder
den jaren stand hield.
TUINDERIJEN WERDEN VERWOEST
Onafzienbaar meer
van 15 kilometer
(Van onze speciale verslaggever)
"WAALWIJK, 1 Febr. Door storm
i getij opgejaagd is een onheilspellende
atergolf in de vroege Zondagochtend tot
diep ih de Langstraat doorgedrongen. Na
dat eerst het dorpje Hank aan de Ooste
lijke rand van de Bieshosch-laguuon ge
ïsoleerd Avas komen te liggen liepen de
onbeAA'oonde uiterwaarden ten Zuiden
an de Bergse Maas en het Oude Maasje
ol tot aan de Winterdijk, In zes uur
tijds steeg het water meer dan l\vee nie
ter. Bij Vrijhocve-Capelle kon de met
mollengangen doorploegde dijk het AA'a-
ter tenslotte niet meer keren; de kop van
de dijk hczAA'eek en door de sleuf drong,
door de razende Noordwester opge
zweept, het water het achterland binnen
een streek waar honderden tuinderij-
i zijn gelegen.
In korte tijd had het water het kasscn-
gebied bereikt en inundeerde het tiental
met zoveel zorg aangelegde wanne
(Van onze speciale verslaggever)
ROTTERDAM, 1 Febr. In Maassluis is vannacht het oudste deel
van de gemeente, dat gelegen is tussen de grote dijk en de rivier
kant, zwaar geteisterd. Vijftienhonderd huizen stonden op de laagste
punten nog anderhalve meter diep in het water. Een zestigjarige
vrouw, Jannetje van der Einde, kwam in haar woning aan het Zand
pad om. Zij verdronk in haar slaapkamer, toen zij door het aansprin
gende water werd verrast. Haar tweede huisgenoot kon zich nog op
de zolder in veiligheid brengen.
De Kleine Maasdijk, even voorbij Maassluis, brak vannacht door, het water
overspoelde de spoorlijn en zette de hele Kapelpolder tot aan de Hoofdelijk toe
blank. De pas in deze polder gevestigde industrieën liepen ernslige schade op van
water, dat met olie A\as vermengd. In het dorp zelf werd de gehele mannelijke
bevolking gealarmeerd om de bedreigde woningen in Oud Maassluis te helpen
voor zover de beAVOners de bovenverdiepingen niet hadden opgezocht.
uit ter assistentie van een in nood ver
kerend schip op de Nieuwe Waterweg.
,De Schelde' liep hierbij op een strekdam
en de reddingsboot van Hoek van Hol
land, de .President. Jan Leis" moest de in
levensgevaar verkerende mensen van
boord halen. De storm dreef de sleepboot
over de strekdam heen waar ze werd op
gevangen door twee andere sleepboten.
In Vlaardingen was de situatie iets
gunstiger. De dijkdoorbraak in de Broek
polder werd met een machtige hoeveel
heid zand gestopt. Bij de BPM Avelke
evenals de Caltex de werkzaamheden
moest staken spoelde 't water echter
een tank niet zwaar brandbare olie los
De olie dreef als een gevaarlijke laag op
net water, doch doordat de scheepvaart
geheel stil lag, was het gevaar voor
brand gelukkig gering.
In de langs de rivier gelegen stadswijk
sloegen kademuren weg of dreigden zij
B.P.M. EN CALTEX
GESTAGNEERD
Een groot deel van ongeveer 6000 be-
voners van deze geteisterde wijk vond in
de gemeente onderdak bij kennissen. Het
meeste huisraad moest echter worden
achtergelaten. Van een vijftal huizen
stortten de voorgevels in, ondermijnd
door het kokende water en de hierop
oortgestuAvde en van de kade wegge
vaagde tonnen en palen. Het water kwam
i) het hoogtepunt Aan dc storm en de
loed tot vijftig centimeter onder de
kop van de hoofddijk. Dit is 30 centime
ter hoger dan in het rampjaar 1894.
e zorgen hierover werden nog ver
mengd met de ongerustheid over het lot
van de 20-koppige bemanning \ran de
sleepboot ,De Scnelde". Deze boot rukte
in te storten. Vanmiddag werd in het zui
delijk en oostelijk stadsdeel de noodtoe
stand afgekondigd. De bewoners werden
gewaarschuwd op alarm van kerkklok
ken en sirenes de benedenverdiepingen
te ontruimen. Gelukkig was het hoogwa-
terpéil vanmiddag echter weer een meter
;er dan de afgelopen nacht,
m Schiedam moest in 't Gorzenkwar-
tier een aantal laagstgelegen hulzen wor
den ontruimd. Deze woningen stonden
r de dijk in het onstuimig gierende
water en gevaar voor instorten was niet
denkbeeldig.
GOED EN SNEL
Radio gaf het eerste
ramp-nieuws
HILVERSUM, 1 Febr. De 85 minu
ten, die op Zondag gereserveerd zijn voor
radionieuws, zijn vandaag meer dan ver
drievoudigd. Om 8 uur in dc morgen, on
middellijk nn het openen van de zender,
deelde de ANP-niemvsdicnst de eerste be
richten over de nationale noodtoestand
mee. Een staf redacteuren had daartoe
in de voorgaande nachtelijke uren pak
ken materiaal verwerkt tot IeesnieuAvs,
dat het gebruikelijke kwartier met acht
minuten overtrof.
Luisterend Nederland werd pas goed
wakker om half tien, toen de tweede
nieuwsuitzending (29 minuten) de toe
stand nog ernstiger afschilderde dan om
acht uur het geval was geweest. Van
toen af werd in het Hilversum.se bureau
een koortsachtige strijd gevoerd om zo
veel mogelijk nieuws in zo kort moge
lijke tijd te comprimeren. Om twee mi
nuten 'over half twaalf begon een extra
uitzending, die tot acht over twaalf
duurde. Vijftien minuten later was de
nieuwsdienst alweer in de aether. Nu met
verdere mededelingen, die de normale
uitzending van vijf minuten deden uitdij
en tot een indrukwekkende berichten-
•athon van 36 minuten. Nadat, om drie
uur 35 minuten nieuws was gelezen,
erd het record gebroken om kwart over
zes. Twee lezers Avisselden elkaar af in
een uitzending, die 40 minuten in beslag
nam.
De tientallen telefonische verzoeken
n en aanbiedingen van hulp, die de re
dactie in Hilversum in ijltempo voor
voorlezing klaarmaakte, kregen de om
roepers vaak onder de uitzending door
voorgelegd. En terwijl de ene omroeper
nauwelijks over Hilversum II was uitge
sproken met zijn nieuws van kwart voor
acht. begon over de andere zender een
uitzending, die 16 minuten in beslag nam.
Een uur later volgde alweer een extra
nieuwslèzing. van acht minuten.
Tot middernacht bleven de nieuws- en
omroepberichten elkaar afwisselen. Ook
de programma's van AVRO, KRO, VARA
en VPRO werden namelijk onophoudelijk
onderbroken voor berichten, die de om
roepen zelf hadden bereikt. Verslagge
vers waren er voorts op uitgetrokken om
een beschrijving te geven van de toe
stand in de getroffen gebieden. Van het
oorspronkelijke programma bleef vrij
wel niets over. Nagenoeg alles werd ver
schoven of uitgesteld, met name de lichte
muziek, die op deze ernstige dag geen
olaats verdiende. De vijf omroepvereni
gingen besloten samen 45.000 gulden be-
-chikbaar te stellen voor de getroffen ge
bieden.
De zender Hilversum T (402 meter) is
nok na middernacht in de aether geweest.
De Regeringsvoorlichtingsdienst gaf aan
wijzingen omtrent hulpwerk, zoals die
A'an regeringszijde werden bepaald,
Concertgebouworkest
Onder de indruk van de ontstellende
watersnoodberlchten werd Zondagmid
dag het programma Aran het abonne
mentsconcert door het concertgebouw
orkest onder leiding van Rafael Kube-
lik gewijzigd. In plaats van de rumoe
rige ouverture ,.Le Carnaval Romain"
van Berlioz werd het concert geopend
met een tot bezinning stemmend concer
to grosso in g van HBndel. De pia
nist Alexander Nuninski verwierf veel
bijval met zijn pittig en virtuoos ge
speelde solopartij in het derde piano
concert A'an Prokofieff. De hegeleiding,
hoe brillant ook soms gespeeld, had nog
al te lijden van een teveel aan onvoor
ziene toewijding. Voor de beheerste uit
voering A'an Beethoven's zevende svm-
phoniè had het dankbare publiek niets
dan lof. J. M.
bakken met jonge bloemkoolplantjes, sla
en andere voorjaarsgroenten onder glas.
De omwonende tuinders waren radeloos
en vonden de overstroming van hun
warmoezerijen nog erger dan het binnen
dringen van het water in hun woningen.
Spoedig dreven de glasramen In het
steeds maar stijgende water en rietmat
ten en tuindersmateriaal vormden een
troosteloos vlettenveld, dat door de wind
de kant van de Langstraat-spoordijk
werd opgejaagd. De schade aan de tuin
derijen is op geen tienduizend gulden na
te schatten.
Inmiddels had de AA'atervloed van
Raamsdonk tot Capelle de hoofdverkeers
weg naar Den Bosch al overstroomd. In de
loop van de Zondagochtend werd alle
doorgaand wegverkeer uit de richting
Den Bosch, achter Waalwijk door de
rijkspolitie opgehouden en teruggezon
den. Om drie uur Zondagmiddag werd
het steeds nog stijgende water in het
Langstraatdorp Besoyen. dat vlak tegen
de winterdijk ligt aangebouwd kritiek.
Een binnendijks gelegen metaalfabrielc
en een veevoederindustrie waren reeds
door het water geïsoleerd. In allerijl wer
den de toegangen van binnenwegen met
zanddijkjes afgedamd en de slaperdijk
zelf, waar het water op vele punten
nog slechts tien centimeter van de kruin
stond, met zandzakken verhoogd.
Paniek is er in dit. dorp, dat al eeuwen
de strijd tegen het water heeft gevoerd,
geen moment geweest. Op dat ogenblik
kondigde De Bilt nog steeds stijging van
het water aan in het noodgebied in het
Westen. Tot hun grote veroazing zagen
de tientallen met de contröle en verster
king van de dijk belast, na verloop van
tijd het water zakken. Men weet dit aan
het wegstromen van het water in de Al-
blasserwaard ten Noorden van de Nieuwe
Merwede. Een onafzienbaar meer van
ongeveer vijftien, kilometer in het vier
kant strekte zich ten Noorden van de
Langstraat uit. De hele lange Zondag
heeft men tevergeefs getracht het inge
sloten Biesbosch-dorp Hank te bereiken;
bij het invallen A'an de duisternis moes
ten alle pogingen om de bewoners te be
reiken vanwege het risico van verdwa
len worden gestaakt.
Noodkreten om hulp hadden intussen
heel Nederland via de radio bereikt. In
de vroege Zondagmiddag Avas de Lang
straat een hoofd verkeersader voor hulp
colonnes geworden. Militaire en burger-
vrachtwagens bewogen zich hij tientallen
vanaf Den Bosch WestAvaarts. Om twee
uur arriveerden in Grevelingen-Capelle
enige vrachtwagens met een zeventigtal
mannen met schoppen en homvelen uit
Bussum. Zij waren vergezeld van de bur
gemeester; de hulptroep keek bij aan
komst aanvankelijk Avat vreemd op toen
zij zich weldra omringd zagen van vele
.jonge dorpelingen, die daar rondhingen
terwijl zij van verre waren gekomen.
Spoedig werd hun echter duidelijk ge
maakt, dat het eigen volk ln reserve
werd gehouden als in hun kerkdorpen de
nood die op dat tijdstip niet denkbeel
dig was aan de man kwam.
Bij Almkerk, tien kilometer ten Noor
den'van de Langstraat en Oostelijk van
de Biesbos Avas de weg naar Gorin-
ehem over een afstand van vijftig zes
tig meter weggeslagen. Dood vee dreef
er rond tussen ontelbare pakken stro
en koeien sjokten verdwaald over de
dijk, die tot een smalle streep was ge
worden. Een lijkwagen stoncl verlaten
langs de dijk; men had er wat huisraad
opgeladen. In Gorinchem verwachtte
men het water in de loop van Zondag
avond. De mensen luisterden naar do
radio en ze vertelden elkaar door het
water voor gebruik eerst te koken. Het
hele stadje was in stelling gebracht.
Op het stadhuis was alles voorbereid
om evacué's en vee uit de noodgebieden
te ontvangen. De pont zou zo lang blij
ven varen als mogelijk was.
I
