De Westhoek zwaar geteisterd
Woeste golven braken door dijken en
overvielen bewoners in hun slaap
Breda was een centrum van hulpverlening
Burgers en militairen sloegen
handen ineen
Breda verkeerde in isolement
Z
Ook in Bergen op Zoom
is de schade groot
voor
ons
senhms
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
DE BREDASCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA I
(Van onze speciale verslaggevers.)
De verschrikkelijke stormramp heeft de Westhoek van Brabant en het
gebied tussen Lage Zwaluwe en Geertruidenberg getroffen, doordat de
woeste golven in enkele uren tijds bijna alle polders in dit gebied over
stroomden. Deze ramp is Zaterdagnacht één uur ingezet bij Willemstad,
waar de dijk van het Hollands Diep bij de Parade zich begaf. Willem
stad was al spoedig van de buitenwereld afgesloten. Het water joeg voort
en teisterde vele stadjes en dorpen in dit vruchtbare gebied. Voor dat de
inwoners zich het dreigende onheil bewust waren, stond het water reeds
rond de huizen. Velen konden zich nog redden, maar anderen, vooral de
bewoners van de ver uit elkaar verspreid staande boerderijen, moesten
hun toevlucht zoeken op de bovenverdieping van hun woning en zelfs
op het dak. Zij konden niet meer vluchten en moesten wachten tot er
hulp kwam. Die hulp werd van alle zijden geboden, maar het reddings
werk vergde veel tijd, omdat men niet direct de beschikking had over
het benodigde materieel en vooral vaartuigen miste. Er zijn helaas talrijke
slachtoffers te betreuren: in Heiningen, voor zover nu bekend, zelfs
achttien. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat dit aantal nog aan
merkelijk zal stijgen. Door het ontbreken van telefoonverbindingen kon
geen contact opgenomen worden met de geïsoleerde gebieden. Er ver
dronk veel vee, talrijke huizen stortten in en de schade aan de gewassen
is zeer groot.
Zij werden op brancards in autobussen
naar het ziekenhuis vervoerd of in de
hulppost te Fijnaart verbonden door dok
ters, die uit de niet-getroffen gebieden
naar de plaats van de ramp waren geko
men.
Droevige taferelen
Een moeder stond voor het gemeentehuis
te huilen, omdat zij haar kind verloren had
en in een bakkerij bij de Hervormde kerk
zat een vader te treuren om zyn vrouw
en vier kinderen, die hij voor zjjn ogen
had zien verdrinken, zonder dat h\j hulp
kon bieden. Dit zijn maar enkele van de
droevige taferelen, welke zich afspeelden.
In Fijnaart vertelde men. bericht te heb
ben ontvangen, dat in Willemstad 1200
mensen van de buitenwereld afgesloten
waren. Zij hielden zich op de bovenverdie
ping van hun huizen op en zagen reikhal
zend uit naar hulp.
Ook in de omgeving van Steenbergen en
Dinteloord was de toestand ernstig. Hal
steren was geheel geïsoleerd. Daar ston
den de bewoners op de daken van de hui
zen en zaten ze zelfs in de bomen. Men
deed ook daar alle mogelijke moeite om
de helpende hand te bieden.
Bergen op Zoom had grote waterschade.
In hel lage gedeelte van de binnenstad
stond het water anderhalve meter hoog in
de straten.
In het gebied tussen Lage Zwaluwe en
Geertruidenberg was de situatie bedroe
vend. Men kon het niet meer bereiken.
Plaatsen als Drimmelen, Geertruidenberg,
Sleewijk'en Nieuwendijk, waren volkomen
van de buitenwereld afgesloten. Tot aan de
grens van Oosterhout stroomde het water
en grote gedeelten van de rijksweg ston
den blank.
Met zeer veel moeite kon men in Raams-
donksveer komen. Daar stond ongeveer ze
ventig centimeter water.
In de geteisterde gebieden waren vele
huizen ingestort door het geweld van de
stroming. Niet alleen in Zevenbergsehoek,
Fijnaarl, Halsleren en Heiningen, maar ook
in Raamsdonksveer en Geertruidenberg.
Ontelbaar veel vee is ook verdronken.
Koeien, paarden en varkens liepen door
het water en konden zich nauwelijks boven
houden. Heel veel dieren zagen we voor
onze ogen verdrinken. Het was voor velen
Pontonniers zijn in Klundert met boten bezig om de bewoners uit hun huizen te halen.
De brandweer en de
hulpverlening
Met de bosbrandweerwagen haalde de
Bredase brandweer gistermiddag en -avond
evacué's op uit Zevenbergschenhoek en Ter-
heijden. In de morgenuren wilde men met
de grote ladderwagen meewerken aan de
hulpverlening in Moerdijk. Men kwam ech
ter niet verder dan Lage-Zwaluwe. Toen de
wagen 'n meter in '1 water stond, besloot de
commandant, de heer J. T. Rademakers om,
door de omstandigheden overmand, van
verder rijden af te zien en de terugtocht te
aanvaarden. Gisteravond laat vertrok een
auto van de brandweer met lichtaggregaat
naar Halsteren om daar hulp te verlenen.
Aclit gaten in dijk van Tholen
Tijdens springvloeden en stormen Is de
Tholense dijk overstroomd, waarna er in de
dijk acht gaten ontstonden. De Auvergse-
polder en de Theodoruspolder liepen geheel
onder, terwijl de spoorlijn tussen Bergen-
op-Zoom en Vlissingen verzakte. De polders
ten Zuiden van Ossendrecht en ten Westen
van Ossendrecht en Woensdrecht zijn vrij
wel alle ondergelopen.
Breda was gisteren een centrum van hulpverlening. Om halfnegen reeds
werd "in Concordia een meldingspost voor evacué's geopend, en tal van
stadgenoten trokken met voertuigen naar de getroffen gebieden, op zo
korte afstand van de stad verwijderd, om medemensen in veiligheid te
brengen. Zo ooit, was dit dan ook een Zondag, waarop de naastenliefde
een opvallende rol speelde.
De c;.:'etten waren reeds heel vroeg in cordia. rqaar later op de dag werd per
actie. Onder meer reed bij het krieken van politie-geluids-auto in de stad bekend ge-
J~'-* maakt, dat men werd verzocht, zich met
aanbiedingen te richten tot het. gemeenle-
de morgen een drietonner naar Lage Zwa-
luwe, fje-stormwind woei het voertuig ev
onze ogen verdrinken, net was voor velen wuu net vut-nuig even- .aanoieuuigeu ie nemen 101 net. gemeente-
beklemmend om machteloos by tleze dood- wel nog voordat het hulp had kunnen bie- huis. Burgemeester mr dr C. N. M. Kort-
strijd te moeten toezien.
De hulpacties1
Spontaan bood men u:t alle omliggende
s*** I c]°kters ei"1 verpleegsters boden de gewon-
.-ajteft ~*3rjlSl? den de helpende hand. De grote moeilijk-
Mniiittiiwii i heid. welke zich voordeed, was het gebrek
HBSSS''" 7Jm5.15" i aan vaartuigen. Met roeiboten en pontons
1 zagen de militairen geen kans om de geïso-
De spoorbaan by het station Lage Zwaluwe was voor een groot gedeelte overstroomd. leerde huizen te bereiken. Gelukkig kree;
Het water sloef zelfs een gal in de spoordijk.
«en een sloot ;n. Ternauwernood wist de
bestuurder eruit te springen. Andere mili-
trucks trokken er echter ook op uit,
■>k de- B.B.A. liet zich niet onbetuigd-
-•» I bunder-
.naar veiliger oorden te brengen, en
I Talrijk waren ook de stadgenoten, die in
dividueel met hun auto aan het reddings-
mann was daar in de loop van de dag
zijn woonplaats gearriveerd. Persoonlijk
nam hij de activiteiten op diverse punten
van de stad in ogenschouw, en ook verder
bleef hij ten stadhuize, terwijl in de hal
ambtenaren aan lange tafels gezeten de
namen noteerden van de stadgenoten, die
zich bereid verklaarden, een bepaald aan
tal mensen uit de te evacueren plaatsen:
werk deelnamen: naar men ons in Concor- I Zevenbergsehoek, Moerdijk, Lage Zwaluwe
Hulpacties verrichtten
kranig werk
Op onze tocht door het geteisterde ge
bied was zoveel ellende te zien, dat men
niet bepaald weekhartig behoefde te zijn,
om diep te worden ontroerd.
Overal op de bovenverdiepingen van de
verspreid staande boerderijen en wonin
gen in dit wijde polderland stonden men
sen om hülp te roepen. Er waren er zelfs,
die op de daken geklommen waren. Het
alles verslindende water stroomde kal
kend rond de huizen en in dat water deed-
het vee verwoede pogingen om een droog
plekje te vinden. De mensen konden hun
woningen niet meer verlaten. Zij waren
in hun slaap verrast door het water en toen
zij beseften hoe kritiek de toestand was,
zagen zij geen kans meer om te ontvluch
ten. Zo was het niet alleen in Moerdijk
cn Lage Zwaluwe, maar ook in Willem
stad, Meiningen, Rode Vaart, Klundert,
Zwingelspaan en Halsteren. Dat hulpgeroep
ging iedereen door merg en been, maar
niemand was bij machte te helpen, want
op vele plaatsen stond drie a vier meter
water en waar de toestand nog niet zo kri
tiek was, waadden bewoners tot aan de
borst door het zoute nat, kleine kinderen
boven zich houdend.
Niet ver van Breda
Dit is het beeld, dat we overal zagen
toen we van Breda uit West-Brabant door
kruisten. Heel ver was het water niet van
Breda af. Het begon al bij Zevenbergse
hoek, waar 's morgens om negen uur reeds
voorbereidingen werden getroffen voor de
evacuatie. Moerdijk en Lage Zwaluwe wa
ren toen niet meer bereikbaar, ook niet
via de Rijksweg.
Overal zag men mensen lopen met kleine
pakjes; het enige wat zij in hun overhaaste
vlucht nog hadden kunnen redden. Alles,
alles hadden zij moeten achterlaten.
Maar hulp werd er geboden. De B.B.A.
zette al haar materieel in om de mensen
te vervoeren, vrijwilligers waren bezig
met het verstevigen van dijken en ande
ren hielpen ouden van dagen en kinderen
door hen naar een rustiger plaats te bren
gen.
Eerst de mensen
De heer N. van der Made uit Moerdijk,
die juist het niet ondergelopen land had
weten te bereiken, vertelde ons, dat de
buitendijk bij Willemstad bij Rode Vaart
cn in de omgeving van Klundert op enkele
plaatsen was doorgebroken. Om half vijf
was hü gewekt cn toen is men met man
en macht aan het werk getogen om te red
den wat er te redden viel: eerst de men
sen en toen het vee.
Bij Lage Zwaluwe sloeg de vloed een
De Koningin bezocht
I geteisterde plaatsen
Vergezeld van Prinses Beatrix
heeft H.M. de Koningin Zondag- s
middag een bezoek gebracht aan de 5
5 omgeving van de Krimpenerwaard.
De komst van H.M. was de autori- 5
5 teiten in die streek niet bekend. Zij J
5 reed eerst tot aan Ouderkerk, welke s
S plaats zelf onbereikbaar was, zodat j
de koninklijke auto slechts tot de
grens van het ondergelopen land
kon rijden. Vervolgens werden Lek-
kerkerk, Krimpen aan de IJssel en j
5 Krimpen aan de Lek bezocht.
De burgemeester van Krimpen 5
5 aan de IJssel was toevallig ter
plaatse aanwezig, waar de konink-
s lijke auto stilhield. Met hem had s
H.M. een onderhoud.
Het lag in het voornemen te
pogen, Zeeland te bereiken. Dit s
5 bleek echter onmogelijk door het
passeren op de wegen van grote hoe- 5
5 veelheden in veiligheid gebracht
i vee. In de richting Vianen reed H.M.
5 terug naar Soestdijk, toen het te Iaat s
was geworden nog andere oorden te
bezoeken.
ïwwwwnwwvwMiwwwwwwwwvwwxvwvwwwwwwwwvwvrtvl
groot gat in de spoordijk en dit verergerde
de situatie nog.
Het is met geen pen te beschrijven, zo
zei hij, welke ellende wij en anderen heb
ben doorgemaakt, en dan te weten, dat er
zoveel mensen nog in hun huizen zitten en
nergens meer heen kunnen.
Zo was het ook te Rode Vaart. Daar
vroegen vijftig mensen dringend om ver
voerd te worden. Er waren drie gaten ge
slagen in de binnendijk en daardoor
stroomde het water met grote snelheid
binnen. Een sleepboot, welke mensen van
de bovenverdieping wilde halen, liep vast.
Er was geen beweging meer in te krijgen.
Alleen d h©2cr> c-.'iïegen wegen waren
nog ben ijdbaar en" Saafbm moestefo we vla
Zevenbergen naar Klundert. In Zevenber
gen heerste een nerveuze drukte. Daar wa
ren veel vluchtelingen aangekomen, die
in het gebouw „De Eendracht" en in St.
Joan met warme koffie enigszins op hun
verhaal werden gebracht.
Het gemeentehuis was ingericht als hulp
post. De telefoontjes, welke daar binnen
kwamen met verzoeken om hulp waren
niet te tellen. Gelukkig had men de volle
medewerking van de militairen uit Bre
da, die nog heel wat hebben kunnen redr
den.
Pontonniers helpen
Klundert is ook zwaar getroffen. Het j
oude stadje staat bijna geheel onder wa
ter. Pontonniers waren er bezig om de in
woners met boten uit de huizen te halen.
Het viel niet mee om met de door de gol
ven teruggedrongen lichte vaartuigen
vooruit te komen.
Burgemeester C. Drayer was met zijn
staf druk in de weer. Toch had hij nog ge
legenheid om enkele woorden met ons te
wisselen. Hij vertelde, dat hij van 's nachts
één uur af telefonisch contact had gehad
met zijn collega v. d. Hooft uit Willem
stad. Toen was de toestand daar reeds ern
stig. In de dijk bij Fort „De Hel" te Wil
lemstad was een gat geslagen van onge
veer driehonderd meter. De eigenlijke
doorbraak begon omstreeks één uur op de
Parade van het reeds zo dikwijls geteister
de Willemstad. Met man en macht heeft
men toen getracht een ramp te voorkomen,
maar de kracht van het water was groter
dan die van mensenhanden. Spoedig was
de oude vesting aan het Hollands Diep ge
ïsoleerd van de buitenwereld. Alleen boten
zouden nog hulp kunnen bieden, vandaar
dat alles van die aard gerequireerd werd
Achttien doden
De omstreken van Fijnaart waren even
eens ernstig getroffen. Het ergste was wel
Heiningen er aan toe. Men kon het niet
meer bereiken, zodat de ontboden hulp
colonnes van het Rode Kruis, de militairen
en andere vrijwilligers werkloos moesten
toezien. Het enige wat zjj konden doen
was het bergen van de lijken, die aan
spoelden. Het was een aangrijpend moment
deze ontzielde lichamen van vrouwen, kin
deren en mannen te zien verzamelen,
's Middags had men er reeds achttien ge
borgen, die werden overgebracht naar het
ziekenhuis Charitas in Roosendaal. Men
vermoedde, dat het aantal slachtoffers nog
groter zou z\jn.
Ook was er een groot aantal gewonden.
men 's middags de beschikking over mo
torboten en toen was men in staat om vele
bewoners uit hun benarde positie te ver
lossen.
Overal in het getroffen gebied waren mi
litairen en burgers bezig om de djjken te
verstevigen. Duizenden en nog eens duizen
den zandzakken werden on de zwakke
plaatsen gelegd. Daardoor kon men daar
het water keren. In het water dreven tafels,
stoelen, bedden en ander meubilair. Het
was een troosteloos gezicht.
dia verleide, waren het er meer dar. hon
derd. ICn met vereende krachten werden
z.o de evacué's de stad binnengebracht.
Naar men gisteravond becijferde, waren er
toen .1000 geregistreerd. Maar het kunnen
er ock veel meer geweest zijn: wie denkt
er aaq, om bij zo'n gebeurtenis een nauw
keurige statistiek bij te houden?
Klundert, in hun woning te herbergen.
We hebben plenty adressen' vertelde
Iemand in Concordia ons enthousiast. En
daaruit bleek wel overduidelijk, hoe Breda
zich bewust was van de taak. die het op
deze rampz.alige dag te vervullen had.
Maar niet alleen naar particulieren wer
den de evacué's verwezen, Vier plaatsen
waren er in de stad. waar zij in Hinken
getale een gastvrij onthaal kregen: op de
Een stille berusting kenmerkte degenen. K.M.A., in het Gasthuis aan de Leuvenaar-
Koffie en brood
een landbouwer, dat hij meer dan twintig
koeien en vier paarden, die op stal stonden,
had losgelaten, zonder te weten, of hij ze
ooit terug zou zien. Verscheidenen waren
er ook, die wisten, dat de woningnood hen
opnieuw parten zou gaan spelen: verzwol
gen als hun huis was door het woeste ge
weld van het water. In het lesgebouw van
de K.M.A. werd een ziekenzaal met een
dertigtal bedden ingericht: op de eerste
verdieping werd een ruimte bestemd voor
jonge en aanslaande moeders. Overigens
streefde men ernaar, de gezinnen zoveel
mogelijk bijeen te houden. Keurig werd er
georganiseerd, zo goed by de ontvangst en
de indeling van de geevacueeiden ais bij de
ravitaillering.
T ekort
aan
boten
doot
onze eeuwige vijand, het
water, van huis en haard verdreven, in
Concordia aanmeldden. Het Rode Kruis
E.H.B.O.-ers, padvinders en verkenners,
leden van de Nationale Reserve en zeer
velen, die tot geen bepaalde organisatie
Er werd in ruime mate materiaal aange
voerd, om de vluchtelingen een aan zekere
eisen beantwoordende ligging te verzekeren:
toen de voorraad matrassen was uitgeput,
ging men over tot het uitspreiden van stro.
En het menu van het degelijke avondeten
was stamppot. Men consumeerde het, aan
lange tafels gezeten. En intussen hielden
Bredase dames zich bezig met het sorteren
van bergen baby- en kindergoed, dat na
de eerste oproep in overvloed werd toege
voerd. Behalve de reeds genoemde gebou
wen. werd ook het Aco-gebouw van de
K.M.A. voor het huisvesten van vluchte
lingen ingericht Een even goede ontvangst
werd de geëvacueerden geboden in de
andere tehuizen. Jong en oud, rijk en arm,
militair en burger sloeg de handen ineen.
Groot was vooral de drukte bij Concordia,
waar zowel de hulpelozen als de helpenden
een brandpunt van activiteiten vonden. Wij
ontmoetten er ook enkele bestuursleden van
de Ned. Ver. van Huisvrouwen, die, even
wel nog zonder resultaat, zochten naar een
manier, waarop deze vereniging zou kunnen
worden ingeschakeld in de hulporganisatie.
En ook de Oud-Stoottroepers boden zich
aan. Maar op dat ogenblik was alles reeds
_wvoldoende bezet; men kon natuurlijk erop
amen, war. daar ten behoeve van de 750 uit trekken om buiten de stad hulp te ver
praat, in de Kloosterkazerne en in Mariën-
750 Personen op de K.M.A.
Toen wij op de K.M.A. in ogenschouw j
- - tniivril, wen. uaoi ICU ueiiucve van tie (au >-"• 'isniv.ii vm uum-ii Hit oinu imifr, II 11.1-
De schade .!TVia!' aieJ °e helpende hand \vu- personen, die daar werden ingekwartierd, lenen, waar mogelijk. Daar buiten waren
rfpn n?^den, zorgden ervoor, dat het de -
mogelijk werd gemaakt.
De schade, welke door de overstromine
is aangericht, is niet te schatten. Het 'oc.pt Mri m u. niet "beter doen. dan door
in do millioenen Nie" alleen zijn vele vo- voer koffie en' brood, in afjwach-
ningen onbewoonbaar en ging veel hüts-tk(g verzórgmg, d e de evacué's zou
raad verloren, maar ook de veestapel kreegwachten op de adressen, waar zij definitief
een geduchte klap en de op het land staande zouden worden ondergebracht. Het is van-
was gedaan, bleek in welk een mate zeer
velen* militairen or. nieWnililairep zich
daar tnspanden vyor het welzijn /an de
gecv-• .userden. In de gytnnyjslirkzafe!. wem
men met" koffie belegd brood
was, en waar soep was rondgedeeld, ;we:
ree dingen zeer nodig: bootjes
eervoer van ménsen, die waren geïsoleerd,
en Jicht: ook de duisternis ging allen bij
1 avcttd parten spelen. Om enigerma'.c* te
voprzien in het gebrek- aan scheenjes. wet'"
:j d/mj enk-i-ie motorboten uit de Boeiineer-
sineel mét een takelwae
wintertarwe, en -gerst kan niet meer tot I „7W,"V,<'Zw wérkzaamhldën middags kinderspelen gehouden, om de singel met een takelwagen uit bet water
groei komen, nu het aoute nat de lande- ook J,"vSm'ie eoi aandSd'Üd»a"d«'ht van de sorgen die gehaald en vervolgens met spoed naar hes
rijen heelt overstroomd. Eerst als men hel gj wai dan ook hoord'Xectóï P j' me" haa alles. "'at »"keIe k'10- ."doelgebied vervoerd. Onder hoogspanning
water uit de polders verdreven ral hebben. o.eve die met WkSSSu aft'«nd ï'as. Mhtergelaten' huis en heeft Breda het bestaansrecht bewegen va,
kan men de balons opmaken Het zal een „lidn^ déheer Van DlesSn de "eldin» 1 leve"de havc' Wl' hoorden van een nee! oud woord: barmhartigheid.
ünmhprp hnlanc diin want mpn vpimi-qpUI 1
sombere balans zijn, want men verwacht,
dat er ook nog vele doden gteborgen zullen
moeten worden.,
De Westhoek heeft een dure tol betaald
aan de niets ontziende elementen, die in al
hun hevigheid deze vruchtbare contreien
hebben geteisterd.
„opvangcentrum"
Plenty adressen
Spontaan werd van verschillende zijden
gastvrijheid aangeboden. Men wendde zich
om adressen op te geven allereerst tot Con-
Spoorreis uit Rotterdam
duurde zes uren
baar afnam, omdat het ook niet mogelijk
was, zeer hard te rijden; de wind nam de
voorwielen met kracht onder schot. De
trein echter vertrok veel te laat uit Den
Haag.
Dit verhaal geeft wel een beeld van de
gevolgen van de overstromingsramp in ge-
des lands geïsoleerd, dan gisteren hetteelten van het land, waar het water buiten
Het gat in de spoorweg RotterdamDordt bij Zwijndrecht
Jubileum-avond „Fiësta"
afgelast
De jubileum-avond, die Fiësta ter gele
genheid van haar 20-jarig bestaan gisteren
in Concordia zou hebben gegeven, werd af
gelast.
De jubileum-avond zal op een nader te
bepalen datum plaatsvinden. Van de zijde
van Fiësta verzekerde men ons, dat de ju
bileum-show, ook al was Concordia vrij ge
weest, in verband met de toestand geen
doorgang zou hebben gevonden.
i de verdrinkingsdood nabij. Gelukkig kwam er juist op tijd hulp.
In Bergen op Zoom stond omstreeks
halfdrie in de ongeluksnacht het water aan
de dijken vrijwel gelijk met de kruin en
werd groot alarm geslagen. De bewoners
van de Haven, die toch al met naar bed
waren gegean, brachten hun huisraad in
veiligheid. Omstreeks drie uur kwam het
water over de dijken en stroomde de
Geertruidapoider vol. Daarbij kwamen de
Machinefabriek N.V. Holland en tal van
andere bedrijven onder water te staan.
Het water kon toen ook niet meer dooi
de schutplanken bij de Bonte Brug tegen
gehouden worden en toen deze doorbraken
liep de gehele Gedempte Haven onder, lot
I ver in de Rijkebuurtstraat. Ook aan de
andere, zijden stroomde het water door.
Zo stond het bij de kazerne Groot Arsenaal
bijna twee meter hoog, een peil, dat nog
nooit werd bereikt. Overal hoorde men de
mensen om hulp roepen. De schade is
i enorm.
Niet alleen, dat het water over de dijk
van de Geertruidapoider was gekomen, ook
over de dijken van de Augusta- en Theo
doruspolder. Daardoor stond het water tot
over de spoorlijn RoosendaalZeeland. De
weg naar Tholen was niet te bereiken.
De montagewoningen moesten het weer
ontgelden. Van tal van woningen werd de
I dakbedekking afgerukt, Ramen gingen aan
I scherven. Noodvoorzieningen moesten van
l gemeentewege worden getroffen om de
1 mensen voorlopig te helpen,
j Op het Bolwerk viel een grote boom
dwars over de weg. Op de Antwerpsestraat
I viel een boom vlak voor een auto, waar
van de bestuurder niet. meer kon stoppen.
De wagen werd vernield en de inzittenden
I raakten gewond.
geval was. Men kan alleen wijzen op de tijd,
toen het Zuiden bevrijd was, en het Noor
den nog zuchtte onder de laars van de
bezetter- Maar vlak na de bevrijding werd
toch het verkeer hersteld; het voltrok zich
op primitieve wijze, omdat de bruggen over
het Hollands Diep geheel of ten dele waren
uitgevallen, maar binnen redelijke tijd
kwam men aan zijn einddoel. Zo was het
lange tijd nodig, de spoorreis van Den Haag
naar Rotterdam te onderbreken voor een
tocht per vrachtauto naar Lage Zwaluwe,
waar dan weer een nieuwe trein stond te
wachten.
Maar zwaarder handicap dan gebroken
bruggen vormde het overstromende water,
dat gisteren zowel Dordrecht als Breda voor
verkeer uit Rotterdam versperde. Een goede
kennis van ons stond dus voor de noodzaak,
een omweg te maken, toen hij van Rotter
dam uit naar onze stad wilde komen. Het
baanvak RotterdamGouda was voor de
Spoorwegen ook niet berijdbaar; er zat dus
niets anders op, dan volgens de voorschrif
ten de route over Den Haag, Utrecht en
Den Bosch te nemen. Om ongeveer half-
twaalf v.m. stond hij op station D.P.; om
kwart voor zes rolde zijn trein pas de
Baroniestad binnen. Meer dan zes uur had
deze reis dus geduurd.
En dergelijke ervaringen hebben zeer
velen opgedaan; ook de ontelbare militai
ren, die er van kunnen getuigen, dat spoor
wegrijtuigen zelden zo dicht bevolkt zijn
geweest, als ze gisteren waren. Op verschei
dene stations moesten velen, die nog mee-
wilden, worden teleurgesteld; er zat niets
anders op dan een volgende trein te nemen.
Een dergelijke nare sensatie was onze vriend
echter niet overkomen; die was overal op
tijd door zijn medemensen de trein inge
perst.
Maar er was zeer veel vertraging in het
treinverkeer; zo was het mogelijk, dat
iemand, die in Den Haag hoorde, dat hij
ook per taxi in Breda kon komen, per auto
naar Rotterdam reisde, daar in het Zuide
lijke stadsdeel teruggestuurd werd door een
agent, die zei, dat hij, bij niet-voldoen aan
de waarschuwing, wis en zeker zou ver
drinken, en vervolgens, met dezelfde taxi
naar Gouda gereden, toch nog de trein
haalde, die hem anders uit Den Haag linea
recta daarheen zou hebben gebracht. Daarbij
had de taxi een voorsprong, die officieel
slechts drie kwartier bedroeg, en die zicht-
Commissaris der Koningin
in de Westhoek
De commissaris van de Koningin in de
provincie Noord-Brabant, prof. dr J. E.
de Quay, heeft gistermorgen reeds een be
zoek gebracht aan het geteisterde gebied.
In Fijnaart vertoefde hij geruime tijd op
het gemeentehuis, waar hij een langdurig
onderhoud had met burgemeester B. ter
Haar. Ook naar andere gemeenten begaf de
commissaris zich om zich op de hoogte te
stellen van de omvang van de ramp en om
besprekingen te voeren betreffende de hulp
acties.
de dijken bleef.
Eén en ander had ook ten gevolge, dat
Breda meer dan ooit in een isolement ver
keerde.
Comité van aanbeveling
JN het comité van aanbeveling voor de
bouw van een nieuw Diaconessenhuis
hebben zitting genomen:
Zijne Excellentie J. G. Suurhoff, minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid;
mr dr C. N. M. Kortmann, burgemeester
van Breda:
mr J. W. Bosch, officier van justitie;
zr J. Broeren, oud-directrice van het Dia
conessenhuis.
J. J. H. A. Bruna, hoofdredacteur Dagtilad
De Stem;
ds B. ter Haar Romeny, emer. predikant
Ginneken;
D. M. C. van Hilten. chirurg;
C. C. M. Ligtenberg. notaris;
C. A. Muller, directeur-hoofdredacteur
„De Bredasche Courant";
J. M. Meeüs, ereburger van Breda;
K. F. Puffius, brigade-generaal, gouver
neur van de K.M.A.;
H Samuël, voorzitter Dep. Breda van
de Mij tot Nut van 't Algemeen;
mr G. E. F. M. v. d. Schrieck, voorz.
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken;
mr J. C. Schellenbach, president van de
Rechtbank;
ir N. Soeteman, voorzitter Breda's In
dustrieel Contact;
mr R. van Steeden. voorzitter Maatschap
pij van Handel en Nijverheid, afd. Breda;
ir C. J. J. Stoorvogel, eerstaanwezend-
ingenieur der genie;
C. A. Takken, directeur 's Rijks Belastin
gen en Domeinen;
mevr. M. Th. Wertenbroek-v. d. Noort,
presidente, van de Ned. Vereen, van Huis
vrouwen, afdeling Breda
dr P. J. V. van Wesemael, geneesk.-in-
specteur van de Volksgezondheid in Noord-
Brabant;
mr W. J, I. van Wijmen, deken van d*
Orde van Advocaten.
