Rond de hoofdstad
Help!-
Trieste chaos in
West-Brabant
Ned. kust fataal
voor 25 schepen
Brandweer moest 250
maal uitrukken
Halsleren wacht op
schepen en tanks
Giro9575
Watersnoodfonds
in actie
Wie lieeft plaats
voor daldozen?
Militairen in
drommen naar
Centr. Station
-HELP-
GIRO 9575
Nationaal
Rampenfonds
The Voice of America
IJmuidens sluizen
gaven geen kamp
,Jan Leis" bracht redding
aan 24 opvarenden
Wie snel helpt,
helpt dubbel
6
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM, 2 Febr. Vergeleken inet de zo zwaar getroffen
gebieden in Zuidwest-Nederland, is de hoofdstad goed door die orkaan
heengekomen. Diitwil niet zeggen, dat het natuurgeweld onopgemerkt
öe hoofdstad is gepasseerd. Integendeel. Meer dan 250 maal moest
de brandweer uitrukken voor stormschade, op de meldingspost van
het hoofdbureau stonden de telefoons niet stil van Zaterdag tot
Zondagmiddag en ook de tram kreeg haar deel van de storm-misère.
"T& I I York werd nog binnengeloodst.
1 arken SeSiOteil 5°ch Zondagmiddag werd d»
O dienst weer normaal uitgevoerd.
Bij de heer Koning van de afd. ^eJ^ht^ven zelf heeft de
Beplantingen kwamen Zondag- slorm geen schade aangericht,
miadag ongeveer dertig meldingen
binnen van omgewaaide bomen,
terwijl nog een veel groter aantal
„los" stond. Om ernstige onge
lukken te voorkomen heeft dt
heer Koning -besloten parken en
plantsoenen t-e sluiten. Het op
merkelijke was, dat de sohade in
de parken van de hoofdstad groter
was dan bijv. in het Amsterdamse
Bos.
Op de hoek van de Wetering
schans en het Westeinde sneu
velde omstreeks 9 uur Zaterdag
avond een 12 meter hoge iep, die
dwars over de bovenleiding van
de tram op het Frederikspleïn
kwam. Van 9.15 tot bij 12 uur was
het tramverkeer rond het Frede
rikspleïn 'hierdoor gestagneerd.
Op de -brug 'bij de Hobbema-
kade brak een draad, waardoor
het verkeer met lijn 16 gedurende
een uur moest worden omgelegd.
Terzelfder tijd sloegen twee bomen
bij de Stadhouderskade tegen de
frond, de tramdraden van de
erd. Bolstraat meesleurend. Ook
hier was geruime tijd stagnatie.
Ongeval voorkomen
o
In de Spaarndammerstraat brak
eveneens een tramdraad door de
storm. Net op het moment, dat het
onder stroom staande gedeelte
naai" beneden viel, kwam een
radio-auto aanrijden, bemand met
twee agentenDe bestuurder
schakelde onmiddellijk in de
„achteruit" en k-on daardoor een
ongeluk voorkomen.
In het Oosterpark woei een
boom op de bovenleiding van
lijn 3, die daardoor in de vroege
ochtenduren gestremd was. Met
man en macht is het personeel
van het Gem. Vervoerbedrijf de
gehele nacht van Zaterdag op
Zondag in de weer geweest en
heeft gezorgd, dat vrijwel het
gehele tramverkeer, op enkele
uitzonderingen na, reeds in de
vroege uren van Zondag normaal
kon voortgaan.
In de haven
Ook de haven is er wondergoed
afgekomen. Het Griekse s.s. ..The
tis" (4.000 ton), dat in de Coen-
Qiaven gemeerd lag, raakte Zater
dagavond op drift. De „koperen
ploeg" van de Gem. Havendienst
ên sleepboten -van Goedkoop heb
ben het schip weer op zijn plaats
kunnen brengen. Schip en pier
kregen schade.
Een drijvende kraan in het Joh.
-.rfn Kassc-Ihkansal sloeg eveneens
los. Ook hier hebben sleepboten
en runners tijdig kunnen ingrijpen
en het gevaarte weer op zijn
plaats kunnen brengen.
De schepen, twaalf in getal, die
Zaterdag de Amsterdamse haven
verlieten, zijn geen van alle ver
der gekomen dan de haven van
IJmuiden.
De Rijkspolitie te water moest
een aantal dekschuiten, die los
geslagen en op drift, geraakt, wa
ren, weer naar de kant slepen.
De brandweer
De brandweer heeft druk werk
gehad tot Zondagavond toe. Om
streeks 6 uur Zondagavond moes
ten zelfs brandweerlieden nog
assistentie verlenen op het Kon.
Paleis op de Dam, waar een aantal
zinken platen van de dakbedek
king v/as losgelaten.
Het ernstigste geval betrof wel
de Reestraat, waar een -hele top
gevel moest worden verwilderd.
Het aantal losgeraakte dakpan
nen. dakgoten en daklijsten, losse
steigers en omgewaaide schoor
stenen. waartegen de -brandweer
heeft moeten optreden, was legio.
In de Kinkêrstraat en in de
Oude Kennissteeg sloegen zelfs de
omgewaaide schoorstenen door de
daken en kwamen via de plafonds
bij d-e bewoners naar binnen,
wondPi-lijk genoeg zonder per
soonlijke ongelukken te veroor
zaken.
De G-G.D.
De GGD heeft ongeveer vijftien
maai assistentie moeten ver-enen
wegens persoonlijke stormschade.
Het ergst was wel de 33-jarige
wielrijdster, die in de naont van
Zaterdag op Zondag door de Van
der Pekstraat reed, er aan toe. Zij
werd door een windvlaag met
fiets en al opgenomen en tegen
een passerende taxi gesmakt. Met
ernstige hoofdwonden werd zij in
het W.G. opgenomen.
De 19-jarige Willy de Jonge
werd Zaterdagavond om half-
twaalf, op de hoek van Beet-
hovenstraat en Apollolaan, door
een naar beneden waaiend stuk
daklijst getroffen. Met een ern
stige bekkenfractuur is het meisje
in het. Wilhelmina-Gasthuis op
genomen.
Door het uitvallen van een aan
tal voedingsdraden van de Cen
trale Noord zijn vannacht ver
schillende punten van de stad in
het duister gehuld geweest. Een
deel van Zuid en Centrum, o.a.
het Centraal Station, werden hier
door gedupeerd. De storing heeft
ongeveer van halfdrie tot -halfvijf
geduurd.
Builen-IJ droog
Zaterdagavond om kwart over
elf is bij de Oranjesluizen de laag
ste waterstand sinds mensenheu
genis geregistreerd, namelijk 2.96
meter min N.A.P. Grote stukken
van het Buiten-IJ lagen droog en
van het binnenkomen van sche
pen was .geen sprake.
In de loop van de nacht steeg
't water weer en tegen 7 uur Zon
dagmorgen was de toestand weer
normaal.
Op Schiphol
De storm heeft het luchtverkeer
boven Europa ook danig dwars ge
zeten. Diverse diensten moesten
worden geannuleerd, zbals van
Schiphol de diensten naar Parijs
en Frankfort-Miinchen. Het toe
stel op de lijn HamburgAmster
damLonden vloog over de Am
sterdamse luchthaven heen ei
ging direct door naar de Engelse
hoofdstad.
De Zondagochtenddienst van de
K.LJM. naai" Londen werd uitge
steld. Het K.L-M.-toestel uit New,
AMSTERDAM, 2 Febr. De
burgemeester van Amsterdam, mr.
Ara. J. d'AilLy, deelt mede, dat het
Watersnoodfonds, voorzitter mr.
L. C. van Eeghen, terstond in actie
is getreden. Bijdragen kunnen ge
stort werden op rekening van het
Watersnoodfonds bij de firma Hope
en Co.
AMSTERDAM, 2 Febr. Am
sterdammers, die tijdelijk woon
ruimte willen afstaan aan de door
de watersnood getroffenen, kunnen
zich opgeven bij de heer J. W.
Damman, Cornelis Drebbelstraat
22, telefoon 55909.
Blauw Wit-Ajax ten
bate slachtoffers
AMSTERDAM, 1 Febr.
Woensdagavond 4 Februari wordt
in het Olympisch Stadion te Am
sterdam een vriendschappelijke
voetbalwedstrijd gespeeld tussen
de hoofdstedelijke clubs Blauw
wit en Ajax ten bate der slacht
offers van de watersnood. De wed
strijd wordt georganiseerd in sa
menwerking met de directie van
het Ol. Stadion, dat gratis ter be
schikking wordt gesteld. Ook alle
officials, leden en donateurs zul^
len entrée betalen.
AMSTERDAM. 2 Febr. De
spoorwegen, die in het Zuidwes
ten van het land door de orkaan
en springvloed wei een zeer harde
klap hebben gekregen, zetten m
de andere delen van ons land met
felle verbetenineid de tanden op
elkaar.
Met man en macht zetten zij
zich schrap om de tweede storm,
die van het militaire vervoer, te
verwerken. Reeds na de eerste
radio-oproepen dat alle militai
ren zich naar hun garnizoenen
moesten begeven, dromden zii in
groten geiaie naar de stations.
In Amsterdam begon de stroom
om ca. halfelf. Van dat tijdstip
af waren de perrons, wacht
kamers, en restauraties van het
C.S. een ware bijenkorf van man
nen in groen (landmacht), blauw
(marine) en grijs (luchtmacht).
Af en toe onaeroroken door de
witte helmen en koppels dei-
marechaussee.
Volkomen ordelijk verliep dit.
alles. Bij drommen kwamen de
militairen haastig en ernstig op
zetten, blij dat ze nu eens konden
tonen, wat ze waard waren. Geen
wanklank, geen gemopper werd
gehoord.
De stroom hield de hele middag
aan. Uit deze „mobilisatie"
want het geheel ademde iets van
dezelfde triesite geest van een
mobilisatie bleek duidelijk
welk een groot aantal Amster
dammers onder de wapenen is.
Hoofdstationschef De Jongih
heeft de hele nacht en de Zondag
op de commandobrug van het
C.S. gestaan. Heeft voor- en volg-
treinen ingelast en bestaande
treinen versterkt.
Over de houding van de mili
tairen had hij niets dan lof even
als voor zijn eigen spoormensen,
van wie practised allen die deze
Zondag vrij waren, ongeroepen en
uit eigener beweging zich meld
den om de helpende hand te bie
den.
een buurman wegzonk in het
water.
En nu wacht Halsteren, gedeel
telijk in het donker door het uit
vallen van een gedeelte van de
electrische centrale In de buurt,
wacht op schepen en tanks, wacht
en treurt over zijn doden, bergt
zijn vee in kuilen en vreest voor
nieuwe rampen. Een nieuwe
springvloed schijnt op komst te
zijn.
Tot in het duister van de nacht
voeren er boten, o.a. van de genie
en de pontonniers, met rubber
boten, welker manschappen in het
liciht van schijnwerpers de boer
derijen afzoeken. Het aantal doden
neemt nog steeds toe. Velen zijn
bevangen door de koude of v.an
ellende gestorven op de daken
van de boerderijen; sommigen
zaten zo bekneld, dat ze eveneens
de dood gevonden hebben.
Er lopen vele geruchten, dat
Stavenisse zeer zwaar geteisterd
is. Men spreekt van vele doden.
(Van onze speciale verslaggever)
HALSTEREN. 1 Febr. Water,
zout water, klotst op de hoofdweg
van Halsteren naar Zevenbergen,
en de weg verdwijnt daar plots in
de golven. Halsteren, een stadje,
zoals er zovele zijn in Noord-Bra
bant, maar dat nu plots de ergste
ramp in mensenheugenis binnen
weinige uren heeft aanschouwd.
Acht doden zijn er reeds gebor
gen, 64 mensen worden vermist en
ichijnen ten dode opgeschreven.
Honderden mensen ook zijn door
de schippers van Tholen, die er
de hele dag op uit zijn geweest,
van de zolders gehaaid, waar zij
toevlucht hadden gezocht vaak
nog in nachtkleding gestoken, met
een overgegooide mantel, want de
vloed kwam in deze onheilsnacht
binnen enkele minuten opzetten.
Van vanmorgen vroeg af wacht
men in dit stadje al met. vertwij
feling op de acht ampihibie-tanks,
die uit Bergen op Zoom zijn be
loofd. maar vanavond waren zij
nog steeds niet ter plaatse, om op
zoek te gaan naar mensen, die ge
red zouden kunnen worden op de
boerderijen, in de polder van 3.000
ha. die geheel blank staat en waar
nog slechts daken van de boer
derijen boven de kol'king uit-
Minister Beel. minister Witte en
enkele Kamerleden kwamen van
middag om drie uur de situatie
bezien en vertrokken, na alle hulp
beloofd te hebben, die gebracht
kan worden.
„Vaartuigen, zware vaartuigen
en ducks, waarmee wij tegen de
vloedgolf kunnen opwerken", was
de enige vraag van de burgemees
ter van dit stadje, die in water
laarzen gestoken en ongeschoren
eerder op de dag had gezien hoe
een licht bootje met vijftien ge
redden er in zonk. waarbij vijf
mensen omkwamen. Honderden
mensen zijn echter al in de loop
van de dag binnengebracht en be
huisd in de meisjesschool van Hal
steren.
Opperwachtmeester Mannien
van de Rijkspolitie vertelde de
ramp als volgt:
„Om vier uur vannacht kwam
het alarm door en reden wij er
met de burgemeester op uit om
zoveel mogelijk afgelegen boerde
rijen te waarschuwen, terwijl de
sirenes in Halsteren haar onheils
tijding over de nachtelijke stad
uitriepen. Keer op keer moest de
opperwachtmeester in ijlvaart zich
uit de voeten maken om niet door
het water te worden ingehaald.
Het ging allemaal in fantas
tische vaart binnen een half
uur stond de polder onder, over-
stuwd door een vloedgolf van ruim
een meter hoogte. Op het ogenblik
staat het water 2 a 3 meter hoog."
Terstond werd de noodtoestand
uitgeroepen en de mannelijke be
volking opgeroepen, die echter
weinig hulp kon bieden, daar de
gaten in de zware buitendijken
gaten van 50 a 100 meter breedte
niet gelocaliseerd konden wor
den en niemand er in de buurt
kon komen.
Het gehele gebied van Halsteren
is afgezet om de mogelijkheid van
plundering zoveel mogelijk uit te
sluiten.
Colonnes
En overal op de wegen in de
omgeving, op de wegen naar Den
Bosch en Breda, rijden de mili
taire colonnes af en aan. Rode-
Kruiswagens staan te wachten op
slachtoffers en militaire politie
regelt het verkeer.
En alreeds komen de eerste ver
halen moeilijk over de lippen van
hen, die de ramp overleefden, EEN oude, zieke vrouw die
Boer Bax uit Halsteren vertelt Rotterdam door het wassende
hoe hij zijn kinderen omhoog water werd verrast, was niet hij
gooide op de zolder, terwijl het machte haar woning te verlaten.
water bliksemsnel steeg, en hoe Buren waarschuwden de hulp-
Stort mv bijdrage
op
(Advertentie)
IN KENTUCKY-MIDDLE WEST OF AMERICA-worden
de fijnste tabakssoorten gekweekt.
LEXINGTON ligt in het hart ,tn. Kentucky, te midden
der uitgestrekte tabaksvelden.
LEXINGTON cigarettes worden uic de edelste Ame
rikaanse tabakken vervaardigd en naar
alle delen der wereld geëxporteerd.
LEXINGTON cigarettes nemen
ook in Nederland een voorname
plaats in. Ze zijn pok hier
mee recht:
De zee regeert het land
(Van onze speciale verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM, 1 Febr.
Voor de tweede maal in luttele
jaren is het vette Zeeland door
een ramp getroffen, waarvan men
de afmetingen nog niet bij be
nadering kan schatten. De zee
regeert over het land. De elemen
ten zijn ongescheiden en daarom
heerst de chaos. Oneindig trooste
loos is het beeld, waarnaar de
kijkers turen in hun jassen ge
huld. Water en nog eens water.
Gaten in de dijken. Honderden
meters breed, waardoor de beide
Schelde's onbarmhartig binnen
stromen. De spoorbaan naar Zee
land duikt in de branding, die
zich boven de rails krult, ver
bogen staven ijzer, die in het niets
verdwijnen.
In Bergen op Zoom is het vol
van beangstigden., die hier ge
strand zijn en niet verder kun
nen. Want miet alleen de spoor
baan bestaat niet meer. ook de
weg is in de wateren ten onder
gegaan. Men kan tot een hoog
punt komen en dan kijkt men op
het onstuimige element, op het
dorp RilLand-Bath.
Men ziet niets anders dan daken
van boerenhuizen, waaronder al
het menselijke leed en alle men
selijke ellende schuil gaat.
Onvergetelijk triest, met de
fluitende wind boven alles uit.
Onvergetelijk triest dit beeld, dat
de herinnering oproept aan de
St. Elisabethsvloed, die de Bies-
bosch gevestigd heeft.
Lokkende lichten
In het flakkerende licht van
lampen, koplampen van auto's,
schijnwerpers van militaire mo
tor afdelingen, die uit alle kanten
van het land naar deze bedreigde
plek zijn gekomen, ziet men de
neenkletsende regen, ziet men ge
stalten in duffels gehuld, die
wachten op wat over het water
zal komen.
Zij lokken met de lichten naai
de veilige kant, maar de moei
lijkheid is: kan men nog iets uit
deze chaos redden? De vreemdste
en woeste geruchten zijn even
vreemd en woest als die wind,
die met het water dit land heeft
verrast.
De hulpverlening, men kan niet
anders zeggen, is enorm geweest.
Kleine bootjes, schippers, ieder
een is van de vroege morgen af
bezig om redding te bieden. Van
die vreselijke vroege morgen af.
Want om vijf uur vanmorgen be
gon het water op te komen met
een snelheid van een meter in de
vijf minuten.
Mensen werden door het water
achterhaald. Men kwam op de
zoldering. En het beeld, dat ae
gevluchten ons geven, is bijna ge
lijkluidend: mijnheer, we klom
men op de zolder, wij konden niet
meer. Wij waren zo bang en daar
zaten we en toen gebeurde het
ergste wat er maar gebeuren kon.
Toen ging het lacht uit. En de
combinatie van duisternis, het ge
huil van de wind en het water,
was de meest schrikaanjagende.
En toen de dag aanbrak, keek
men over de woeste vlakte en
zag niets anders dan water en
men zag schuiten voorbij drijven,
die buren haalden.
Maar men zag ook schuiten ten
onder gaan. Men zag kinderen in
het water verdwijnen en volwas
senen en grijsaards en zieken en
men wachtte urenlang en het
water klopte als met geheimzin
nige hand onder tegen de zolde
ring.
En men werd benauwd om het
hart en vrouwen vielen flauw
mannen begonnen te schreeuwen.
Zoiets had men zich nooit kunnen
voorstellen. Want hier in Halste
ren is men wel ver van de zee.
De wegwijzer zegt 89 km van
Vlissingen. De Noordzee is zo ver
en nu is de Noordzee over Phi-
lipsland geslagen, over Stavenisse,
Steenbergen is geïsoleerd, Zuid-
Beveland is verdwenen. Eén on.
metelijke catastrophe strekt zich
voor ons oog uit.
Langs de daken
tiet nieuws is huiveringwek
kend. De boeren, de oude mensen,
de kinderen uit de polders van
Harmeien zitten met gebluste
ogen in de kleine noodzieken
huizen, die her en der zijn inge
richt aan de kant van het Bra
bantse land, dat nu tot de kust
van de Noordzee is geworden,
Velen wordfen vermist, velen zijn
ook gestorven, verdronken. In de
Halsterense polders, acht kilo
meter achter Bergen op Zoom,
worden 63 mensen vermist. Een
boot met vijftien redders is om
geslagen, zes moeten er verdron
ken zijn. In de Lepelstraat, een
buurtschap achter Halsteren, zijn
vier doden geborgen; hier wor
den elf mensen vermist. In Hal
steren zelf heeft men tot nu toe
de lijken gevonden van acht ver
dronkenen.
Met man en macht is er deze
dag gewerkt, om met gammele
vletjes, met kleine motorboten, te
helpen wat er nog te helpen viel.
Men is langs de daken gevaren,
langs de zolders, waar tientallen
mensen boven het \*ater, in hoop
en in angst 'hun redding afwacht
ten.
De marine is gekomen, jonge
jongens uit Den Helder. Van
avond stonden zij in het ge
meentehuis van Halsteren, dicht
opeengepakt, maar met de handen
hulpeloos. Zij hadden geen boten,
die moeten nog uit Den Helder
komen.
De burgemeester van Halsteren,
sinds vanochtend 4 uur in touw,
vraagt ook om die boten. Snelle
motorboten wil hij, om zijn pol
ders te doorzoeken, te doorzoeken
naar de vermiste familieleden,
naar de verdwenen buren van de
honderden van have en goed ge
roofde evacué's, die nu in een
kleine jongensschool bivakkeren.
Daar is de 46-jarige G. Jochems
uit de buurtschap De Klad. Een
kleine arbeider. Vanochtend om
halfzeven lag hij nog rustig te
slapen. Toen hoorde hij het water
komen. Beneden in de huiskamer
dreven de stoelen reeds rond. Een
meter 'hoog stond het. Hij pakte
zijn vrouw, hij pakte zijn kind en
ging naar de zolder. Urenlang
hebben ze daar gewacht,
Totdat ze de buren zagen, die
uit hun zoldervenster keken. Sa
men hebben ze toen een touw
over het water gespannen en toen
zijn ze bij elkaar in huis gekro
pen. Ook daar hebben ze uren
lang gewacht. Toen eindelijk
kwamen er andere buren met een
tilSUry, getrokken en geduwd
door een paar militairen.
Een paar ouden van dagen zijn
er ingestapt. Met veel moeite is
het ding toen naar de weg ge
trokken. De weg, die reeds voor
driekwart onder water stond,
waar wat hooi en wat stro langs
lagen, die het water poogden tegen
te houden. Maar het water sie
pelde er door, klotste en kuifde
zich in grijze krullen. Drong
steeds meer op.
brigade die het oudje in veilig
heid bracht en een onderdak
bezorgde in een Rotterdams zie
kenhuis.
Vee verdronken
Maar de militairen zijn door
gegaan. met bootjes, met kleine
vletten. De helpers van het Rode
Kruis zijn ook met vletten er op
'uitgetrokken. Ze zijn naar Tholen
gegaan. Hebben oude mensen én
de kinderen van de daken ge
sleept. Niemand weet nog hoé het
precies op Tholen is. Het plaatsje
Tholen zelf schijnt droog te zijn.
Maar in de Tholense Polder moe
ten ook tientallen mensen vermist
zijn. Aan het vee denken op het
ogenblik slechts weinigen. De
prachtige koeien en de brede
zware paarden, zij zijn verdron
ken.
Zes Duitse runners ten dode opgeschreven
NOODSEINEN IN 9
DIVERSE TALEN
IJMUIDEN. 2 Febr. Zatcr-
dagmiddag twee minuten voor
halfzes zond Scheveningen Radio
het eerste alarmsein de aether in,
Het luidde uiterst sober: „Waar
schuwing voor zware storm tus
sen West en Noordwest Dat was
het teken voor de Noordzee om
haar wildste dans sinds jaren te
ontketenen. Een onbedaarlijke
„swing-fox", waarbij tientallen
schepen als onvrijwillige dans
partners werden betrokken. Voor
25 vaartuigen van 9 nationalitei
ten eindigde deze woeste ronde
dans op de stranden van Neder
land. Een doldrieste storm had
hen ondanks onvermoeibaar te
genspartelen onbarmhartig van
de .dansvloer" weggevaagd.
Nog voordat de kokende zee de
varende schepen ten volle in haar
greep had kunnen nemen, zond
Scheveningen (het was toen Za
terdagmiddag twintig voor zeven)
een tweede boodschap uit, die
voor de zeelieden weinig hoop
gevend was: „Waarschuwing voor
gezagvoerders van schepen met
bestemming Rotterdam stop Aan
gezien twee lichtboeien die het
wrak van de Faustus dekken ge
doofd zijn iis 'het zeer gevaarlijk
de Nieuwe Waterweg binnen te
lopen." Een belangrijke uitwijk-
haven was de scheepvaart ontno
men.
Sleepkabel brak
Al spoedig kwam de eerste
melding van ernstige aard bij
Scheveningen binnen. De Duitse
sleepboot .Gulosenfjord" gaf het
bericht dat zijn sleep, de tank-
lichter „Oder" (1600 t.), was los
geslagen. Dit losslaan gebeurde
op 8'/2 mijl van Texel en de red
dingboot „Brandaris" voer on
middellijk ter hulpverlening uit.
Al spoedig was de „Oder" uit
het gezicht van de sleepboot ver
dwenen en zo voltrok zich een
welhaast zeker doodvonnis voor
de zes Duitse runners, die zich
aan boord van de tanklichter be
vonden. Ook al strandt het
scheepje moet voor hun leven
worden gevreesd.
Midden in de nacht geraakte de
„Gulosenfjord" ten gevolge van
de zware zeeën zelf in moeilijk
heden. Later wist de sleepboot
zonder bijstand de moeilijkheden
te boven te komen.
Bij 'het aanbreken van de Zon
dag waren inmiddels al talrijke
schepen hoog op de Nederlandse
kust vast komen te zitten of ver
keerden in moeilijkheden. Van
Rottum tot Zeeuwsch-Vlaanderen
kwamen noodseinen binnen van
schepen die zich in meer of min
der moeilijke positie bevonden.
Van Rottum tot Cadzand
Het Zweedse schip „Virgo"
strandde tussen Vlieland en Texel.
De sleepboot. „Prints Hendrik"
constateerde ter plaatse dat hét
schip buiten gevaar was. De zee
rond Terschelling bleek voor vele
zeevarenden een verraderlijke
valstrik. Liefst vier schepen kwa
men daar in moeilijkheden.
Bijzonder gevaarvol leek het
lot van de Nederlandse kustvaar
der „Franka II" (487 t.), dat met,
30- slagzij bij TerschelLingerbank
reeds als verloren werd be
schouwd. De bemanning had
reeds het plan de Franka te ver
laten, toen de situatie zich ten
goede keerde en het schip weer
enigszins onder controle kwam.
Onder begeleiding van de sleep
boot ,,Insuiinde" is het schip naar
Delfzijl opgestoomd, waar het
gisteren om 4 uur met zware slag
zij binnenliep. Het Deense s.s.
„Anne Torm" zond Zondagoch
tend in de omgeving van Ter
schelling noodseinen uit. Van
welke aard de moeilijkheden van
dit schip waren, is nog niet vast
komen te staan.
Van het Britse schip „Selby"
werd na de eerste noodseinen, dat
het met schuivende lading in ge
vaar was, evenmin iets vernomen.
Het vierde schip dat voor Ter
schelling alarm maakte was het
Indiase s.s. „Jaba Kitu" (7180 t).
Het bakboordanker was weggesla
gen en de stuurinrichting werkte
niet meer. Later slaagde de be
manning er in het schip weer
naar het roer te doen luisteren,
het land af bereikt worden. Eerst
toen de reddingbootbemanning
inplaats van hun vaartuig een
vrachtauto hadden bemand en
naar de „Ouddorp" toereden, kon
den deze ervaren redders met
een lijn aan boord van de kotter
komen. De drie mannen waren
toen spoedig gered. De oorzaak
van het stranden van de „Oud
dorp" was het uitvallen van de
motor. Het scheepje ligt geheel
op het strand, vlak onder de dui
nen, maar het drijft bij iedere
golfslag verder in de richting van
Noordwijk. Wanneer de storm
niet spoedig gaat liggen, is het
gevaar niet denkbeeldig dat het
scheepje te pletter zal slaan.
.Valstrik Hoek van Holland
Vijf schepen raakten verstrikt
in de netten die het noodweer, de
Hoekse gronden en de gesloten
Rotterdamse haven hadden uit
gezet. Het waren de Nederlandse
kustvaarder „Elisabeth" (175 t.),
het Duitse s.s. „Industria", het
Deense m.s. „Annam" (6726 t.),
het Engelse s.s. „Seabrook" en de
Panamese tanker „Barbara Ann"
(8718 t.).
De Elisabeth verkeerde korte
tijd in een netelige situatie. Het
schip raakte bij de Oude Slag on
der Ter Heide op het strand en
was onbereikbaar van land of zee.
Drie schepelingen begaven zich
ten slotte met zwemvesten aan te
water en wisten veilig de wal te
bereiken. Alleen schipper J. Jon
kers uit, Groningen was toen nog
aan boord. Een man uit Ter
Heide haalde hem van boord,
maar de toestand van de kapitein
deed zich aanvankelijk ernstig
voor. Later werd zijn toestand
beter.
Met 38 man en 3 vronwen
De Deen „Annam" dreef de ge
hele Zondag onbestuurbaar voor
Hoek van Holland rond. Het schip
heeft 38 man en drie vrouwen
aan boord. Het seint herhaalde
lijk om assistentie. Het schip drijft
gevaarlijk naar het Oosten af.
De Duitser is na veel bange
avonturen uiteindelijk over het
„Faustus"-wrak heen de Water
weg opgestoomd. De „Seabrook"
maakt water, maar seinde Brits
stoïcijns, dat geen onmiddellijk
gevaar dreigt en hulp niet ge
wenst wordt. De „Barbara Ann"
kwam juist voor Rotterdam toen
de toegang werd gesloten. Dit
werd het schip fataal, want nadat
Zaterdagavond een anker was
uitgegooid om beter weer af te
wachten, sloeg het schip geduren
de de nacht lek aan bakboord in
de belangrijkste pompenkamer
en tank 7. Het schip vroeg as
sistentie.
Wat nimmer voorkomt op zee
gebeurde onder de vernietigende
kracht van het noodweer dit keer
wél. Het lichtschip Goeree is van
zijn ankers geslagen en enkele
mijlen afgedreven. Er is grote
Record waterstand
(Van onze correspondent)
IJMUIDEN, 2 Feer. De sluis-
werken van IJmuiden hebben de
hevige storm gelijk met spring
vloed in de nacht van Zater
dag op Zondag zonder noemens
waardige schade doorstaan. Met
angst en spanning werd omstreeks
vier uur 's nachts het hoogtepunt
van de vloed afgewacht. Het waier
bereikte de nimmer gekende hoog
te van 3.85 meter boven N.A.P.
Bij de vloed Zondagmiddag
kwam het water tot 2.40 meter
boven A.P., hetgeen reeds een
zelden voorkomende hoogte is.
Omstreeks kwart voor zes Zon
dagmiddag is de reddingboot
„Neeltje Jacoba" uitgevaren naar
het, Franse s.s. „Casthage" (2703
ton), dat voor de kust bij IJmui
den ligt en om huip vroeg.
De bemanning wilde echter aan
boord blijven, waarna de redding
boot weêr naar IJmuiden terug
keerde.
In de Vissershaven werden de
kaden overstroomd en liep het
water de Vishallen binnen. De bot
ter U.K. 86 werd op de wal ge
slagen en dreef met, de spring
vloed terug in het water, waarbij
het schip met zijn kop tegen de
walkant, geslagen werd en zware
schade opliep. Een Vlaardinger
vissersboot werd tegen de glooiing
van de wal gestoten en werd
eveneens fLink beschadigd. De
bewoners van de schepen in de
Vissershaven werden in de nacht
naar de wal gebracht. Aan het
strand werden alle tenten weg
gevaagd.
schade aan boord. De stuurhut is
ingedrukt.
Benauwde nacht
Een benauwde nacht beleefde
dé bemanning van het Finse schip
„Bore VI", dat Zaterdagavond
voor West-Schouwen aan de
grond liep. Twee sleepboten ruk
ten uit om assistentie te verlenen.
Zij moesten onverrichterzake te
rugkeren. Hoe beangstigend de
positie van het schip ook was,
het was van de kust gemakkelijk
te observeren, toch liet de kol
kende zee deze prooi weer los.
Zondagochtend was het schip
weer vlot en verdween in N.O.-
rïchting.
Het Belgische schip „Luxem
burg" (7000 t.) liep bij Vlissingen
aan de grond. Twee sleepboten
zijn ter hulpverlening uitgevaren.
Het Zuidelijkste noodsein, dat
voor onze kust werd uitgebracht,
kwam van de Rotterdamse tanker
„Tiba", die voor Breskens een
breuk kreeg in zijn roerkwad'rant.
De toestand van dit schip laat
zich tot nog toe alleen maar gis
sen. Het heeft om sleepboothulp
gevraagd.
Ook elders op de Noordzee
raakten vele schepen In nood.
Langs de Britse kust zijn talloze
schepen (geen Nederlandse) in
moeilijkheden. Voor de kust van
Noorwegen Verloren 8 Noorse vis
sers het leven toen hun haring-
trawler in aanvaring kwam met
een Noors vrachtschip en zonk.
Kustbewoners paraat voor hulpverlening
Dwaallicht Texel
Ook Texel trok als een dwaal
licht vele schepen in het ongewis
se. Afgezien van de kabelbreuk
tussen „Gulosenfjord" en „Oder"
kwamen twee vissersschepen in
benarde omstandigheden, De
Texelse vissersboot TX 14 zond
noodseinen uit, maar de „Prins
Hendrik", die op hulp uitging,
moest onverrichterzake terugke
ren. Een andere visser, die op de
Eierlandse gronden vast kwam te
zitten, kon evenmin geholpen
worden. Het lot van deze sche
pen moet worden afgewacht,
maar de berichten luiden voor
alsnog niet beangstigend. Verder
naar het Zuiden is IJmuiden een
val geworden, waar drie schepen
in zijn gelopen. Met het zicht op
de veilige haven is de „Patave" in
moeilijkheden gekomen. Nadere
gegevens ontbreken.
Maanden in Zandvoort
Gisterochtend halfvier werd de
Duitse kustvaarder „Julius Riit-
gers" (1500 t.) 7 km ton Zuiden
van Zandvoort op het strand ge
worpen. Bij paal 73 ligt de boot
tien meter van de duinenrocp. I-Iet
schip, dat, uit Hamburg afkom
stig is, lijkt geheel onbeschadigd.
De bemanning van 25 koppen is
aan boord gebleven en bevindt
zich in blakende welstand. De
verwachting is dat het maanden
Ica-n duren alvorens de „Julius
Rütgers" vlot kan worden ge
sleept.
Zondagmiddag kwam voor de
kust van IJmuiden het. Franse s.s.
„Chartage" (2709 t.) in een wei
nig benijdenswaardige poEi'.ie.
Wat iedere zeeman bij stormweer
vreest, gebeurde. De stuurinrich
ting begaf het en de ankers, die
uitgeworpen werden, hadden bij
de kracht van de wind weinig ef
fect. Volgens de laatste berichten
drijft het schip stuurloos de rich
ting van Noordwijk uit.
De drie bemanningsleden van i
de kotter „Ouddorp 13" (twee
Ouddorpers en een Scheveninger)
hebben Zaterdagavond bij Kat
wijk een angstig avontuur be
leefd, dat echter goed afliep. Het
scheepje werd hoog op de kus!
geworpen, maar de opvarenden
konden noch uit de zee noch van
HOEK VAN HOLLAND, 2
Febr. Ten koste van een ern
stige beschadiging is de reddings
boot „President Jan Leis" er in
geslaagd 21 zeelieden en 3 vrou
wen te redden van het in nood
verkerende Deense s.s. „Annam".
De Deen dreef stuurloos voor
de pieren van Hoek van Holland
langs. Bü het Noorderhoofd wist
de reddingsboot 24 koppen over
te nemen.
Tijdens deze reddingsactie is de
„Jan Leis" aan het roer bescha
digd en buiten werking gesteld.
De reddingsboot „Wiersma" uit
Breskens is nu op weg naar Hoek
van Holland om de beschadigde
„Jan Leis" te vervangen.
De spookachtige witte golven
en het gevaar dat zich daaronder
verborg kon de Nederlandse red
dingboten niet. weerhouden haar
plicht, de zeeman in nood bij te
staan, te verzuimen. Van Noord
tot Zuid kozen de kleine red
dingsschepen zee en de gevaren
die zij op het kolkende water
trotseerden geven wij hieronder
in het kort weer.
.Jnsnlinde" bijna vergaan
De „Insulinde" uit Oostmahorn
ging bijna verloren toen zij tér
hoogte van Schiermonnikoog door
een zware zee getroffen werd.
Het scheepje maakte een slagzij
van 90 graden, de mast lag gelijk
met de zee, waardoor alles van
het dek geslagen wérd, het
springnet totaal werd vernield eri
de radio defect geraakte. Dat
de redders niet van boord werden
geslagen, om reddeloos te ver
drinken. dankten zij aan het feit
zich tijdig met riemen te hebben
vastgebonden. Het typeert de
mentaliteit van de Nederlandse
redders dat nadat de „Insulinde"
te Oostmahorn was teruggekeerd,
ernstig werd overwogen, de red
dingboot na haar van de aller
noodzakelijkste reddingsmiddelen
te hebben voorzien, opnieuw te
laten uitvaren naar een Duits
schip, dat in moeilijkheden dreig
de te komen.
Redders uitgeput
Dat ook de mannen van de
„Prins Hendrik" uit Don Helder
zich hebbèn geweerd blijkt wel
uit het feit. dat zii na 16 uur op
de kokende Noordzee te zijn ge
weest (waarbij zii assistentie ver
leenden aan een gestrande Zweed
en tevergeefs zochten naar de
Duitse lichter „Oder" en de
Texelse vissersboot „Tx.14"), té
uitgeput waren om opnieuw uit
te varen.
Van de NZHRM kwamen ook de
„Brandaris" (Terschelling), „Du-
dok de Wit" (Zandvoort)„Jöan
Hodson" fCocksdóro Texel) en
de ..Neeltje Jacoba" (IJmuiden
in actie zonder dat het echter no
dig was mensenlevens te redden.
Ook de „Maria Cornelia Blan-
kenheijm" uit Vere en de „Ko
ningin Wilhelmina" yit. Stellen
dam. beide van de ZHRM
trotseerden de doör de orkaan op
gezweepte zee nm het on Schou
wen gestrande Fins" schin „Bore
VI" te helpen. De „Koningin Wil
helmina" échter kon de Fin niet
bereiken en moest naar Stellen
dam terugkeren. Ook de „Maria
Corn Blankenheijm" moest door
dat de machinist, door nog on
bekende oorzaak bewusteloos was
geraakt, naar Vere. terugkeren.
Van andere reddingsboten ont
breken de berichten. Maar zo zij
niet zijn uitgevaren, staat toch
vast. dat langs de gehele Neder
landse kust de redders paraat
hebben gestaan om de hardste
storm der jaren te weerstaan, in
dien het sein daartoe hun gegeven
was.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM, 1 Febr. De
Amsterdamse studenten hebben
hun sociëteit in de Sarphatistraat
aigestaan voor de inzamelmgs-
acue ten behoeve van de noodlij
dende gebieden. Dat was van Zon
dagmiddag omstreeks 4 uur dui
delijk te zien. Dank zij de nijvere
unie Vrouwelijke Vrijwilligers,
de ijverige Hurp voor Unoenuis-
aen en andere verenigingen
siroomaen ae goederen liet ge-
oouw bmnen, waar zij door ae
rappe studenten vrouwelijk
en mannelijke werotn gepor
teerd. 'rairijkè wagens reden aan
en ten slotte ook af.
Reeds is er een colonne van 16
grote vrachtauto's geiaden met
alles wat maar van pas kan Ko
men, via Den Haag naar Ue ge-
irolien gemeden vertrokken en
Zondagnacht gmg er nog een co-
lOnne van acuc wagens weg, want
men wil scnooh schip maken:
maandag worut het nl. nog zwaar
der.
Enorme hoeveelheden winter
jassen, pakken, jurken, dekens,
schoenen, kisten met klompen,
honderden stormlampen, waar
men dringend om verregen zit,
tafels, smeren, bah'ykreertjes,
sokken, ondergoed, bezorgden de
stuaenten veer kopzorg en veel
werk. Men gaat aan ook de ge
hele nacni ih noog tempo door.
Inmiddels zijn er ook vijf auto
bussen met studenten, gewapend
met laarzen en scnoppen, naar ae
gebieden vertrokken, waar de wa
tersnood het hoogst is, algezien
nog van het grote aantal particu
liere auto's, dat met hetzeii'de
doel op weg Is gegaan. Een bus
ls van Naaldwijk, de oorspronke
lijke beslemming, naar Spijke-
nt3se doorgezonden, waar de nood
hoger was; een andere vertrok
nog laat in de avond op dringend
verzoek naar Standdaarbuiten,
Slachtoffers herdacht
in Stadsschouwburg
AMSTERDAM, 2 Febr. Al.
vorens Zondagavond in ie Stads
schouwburg de vertoning van
Hilda Crane" door het A.T.G.
een aanvang nam, verscheen de
heer Hans Tiemeyer voor het
doek om te herinneren aande
grote ramp, die Nederland heeft
getroffen. Hij verzocht het pu
bliek enige ogenblikken stilte te
betrachten om de slachtoffers te
herdenken,
Daarna kwamen de medespe-
lende dames van het gezelschap
de zaal in en hielden een collec
te, die 530 opbracht.
