GRIEP DE EERSTE KAMER OVER DE WONINGBOUW Jhr. mr. Bosch van Rosenthal Prins Bernhard spreekt te New York Concerten in Den Haag b°" yftofüï&A Gesprek met prof. Coremans Van de DOEN IS IN: E otterdam Amsterdam Den Haag Utrecht 9 NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT MAANDAG 2 FEBRUARI 1953 Lofzang i»p Amerikaanse vriendschap NEW YORK 1 Febr. De ramp van de overstromingen in Nederland v.ierp een sombere schaduw op de herden- king aan de onverbreekbare banden tus sen onze beide volken. Ten slotte", al dus de Prins, „heeft Nederland na de oorlog ondervonden, wat Amerikaan- ai lure se vriendschap zeggen wil" New Yorks stadsbestuur was verte genwoordigd door burgemeester Impel- lilteri en commissaris Moses. Verschil- - <-uuitiiuiaaai 10 ti ov.iu,- T*c-w i orks a: .er.onderajang jende Nederlandse hoogwaardigheidsbe- stadsbes'.aan, welke heden werd tnge~ zet met een plechtige kerkdienst in St. Marks in the bouwerie. het oude kerk je, waar Nieuv-Xeaerlandse erste gou verneur Pieter Stuyvesan4. begraven ligt Aan hete inde van z:jn toespraak, waar in hij ae nauwe bruiden memoreerde, welke sedert de vestiging van Nieuw- Amsterdam voortdurend tussen Neder land en Amerika bestendigd zijn, gaf kleders, onder wie ambassadeur van Roijen e-n de Nederlandse gedelegeerde bij de Verenigde Naties, von Balluseck. waren eveneens aanwezig. Mr. P. Mijk- senaar vertegenwoordigde de burge meester van Amsterdam. Na deze plechtigheid werd een receptie gehouden in het parochiehuis. Gister avond zat de Prins aan een diner aan in de Union Club. dat ham werd aange- Pr.ns Bednhard uit.ng aan zijn diepe, boden door ds. Gilbert Darlington, vice- bezorgdheid inzake het leed, da: Neder- president van de Saint Nicholas Society, land heef: getroffen ..Ik reken op uw Vandaag biedt de New-Yorkse kamer gebeden", zo besloot de prins ..voor van koophandel de Prins een noenmaal hen. die hup lever, verloren hebben er. aan m hel gebouw van de kamer van voor hen die gevaar lopen, die lijdenkoophandel, waarna des middags de _.j lijden oi :n nood verkeren" Een sobere indrukwekkendheid ken schetste dje dienst, gedurende welke ba- ron de Vos van Steenwijk, de Neder landse consul-generaal, uit een oude statenbijbel de verzen een tot tien. hoofdstuk elf van het boek Hebreen voorlas. In zijn rede verklaarde de Prins, dat „een van de meest hoopgevende tekenen van de na-oorlogse betrek kingen tussen de Ver. Staten en West- Europa het feit is. dat de beide conti nenten niet langer door de Atlantische Oceaan gescheiden worden. In plaats daarvan worden zij nader tot elkaar gebracht door de Oceaan, die een brug in plaats van een barrière ge worden is". Het was „het vaste geloof en de over- tuigintg" van de Prins, dat de ^gemeen schap van cultuur, geloof en aanspraken op een erfenis, waarin de Nederlanders het voorrecht genieten een waardig aan deel te hebben, zou leiden tot het berei ken van onze gemeenschappelijke doelen ten aanzien van vrijheid, vrede en voor spoed". Na uitvoerig gesproken te hebben over de eerste Nederlandse kolonies en de nauwe betrekkingen lussen Amerika en Nederland, merkte prins Bernhard op, dat „wij sinds de twee.- de wereldoorlog dichter dan ooit te voren tot elkaar gekomen zijn. De Ne derlanders zullen nooit de Ameri kaanse troepen vergeten, die deelna men aan de bevrijding van de Neder landen. De talloze graven op Neder lands grondgebied van uw dappere soldaten, die hun levens voor de vrij heid van Europa offerden, zullen een eeuwigdurende herinnering vormen 14 ANS HENKEMANS treft teikenmale -LJ- door de verfijnde aristocratische zijn pianospel; zijn subtiele muzikaliteit heeft echter haar grenzen, gelijk in het bijzonder bij ook compo sitorisch begaafde persoonlijkheden het geval pleegt te zijn. D.w.z. datgene wat Henkemans in volledige affiniteit ge voelt siaagt dermate, dat het in even grote mate tot herschepping als schep ping wordt. Zo was de groep Fauré i2 Impromptus, Nocturne en Barcarolle) ideaal vertolkt en de eerste serie, „Estampes" van Debussy deed hiervoor nauwelijks onder. Henkemans begon met de bekende Variaties K.V. 455 van Mozart over een Thema van Gluck „Unser dummer Pöbel meint. Na de pauze kwamen nog een Polonaise Impromptu en de Derde So nate van Chopin. De tamelijk zelden! uitgevoerde Polonaise op 26 2 m Es- Mineur leed onder een totaal ontbreken v. - van de vereiste strakke rhythmïek. Ver koophandel, waarna aes middags de der waren er m de sonate natuurlijk pnns een tentoonstelling opent m het voortreffelijke interpretatieve Metropolitan museum. Morgen wordtpassages. geheel Jwerd het £oge peii van de eerste programmahelft slechts bij HBOItt tijfHg Wij ontvingen.... het 14e deel van Oosthoek's Encyclo paedic handelend van Sociativus tot Varens, in de vierde druk. Als gewoon lijk een kloeke en verzorgde uitgave. Wij werden getroffen o.a, door ver scheidene nieuwe artikelen, als Tele visie, Toneel, en andere. In het oog springend is de grote verbetering van het rotogravure foto-materiaal, om en- Ïele fraaie voorbeelden 'te noemen bij paanse kunst, telefooncentrale, ster renkundige instrumenten en tabakscul tuur, en bij landen als Sumatra, Syrië Turkije en Unie van Sowjet Republie ken. Al met al een uitgave, waarmee de Fa. Oosthoek eer inlegt: de almanak van het Utrechts Stu denten Corps 1953, gehuld In chocolade kleurige band. Deze verzorgde uitgave bevat alle gegevens betreffende het Utrechts Studenten Corps en zijn diver se verenigingen; alle bijzonderheden aangaande de Rijks Universiteit, en ge gevens omtrent Utrechtse Studenten Instellingen, andere studenten-organisa ties. enz. Voorts verslagen en Mengel werk. Naam- en adreslijsten van leden van het corps en der faculteiten in hun geheel benevens enige statistieken besluiten het handboek; het Verslag van het 9e Nederlands oongres van leraren in de wiskunde en natuurwetenschappen, gehouden op 17 April 1952 te Amsterdam, bevatten de bijdragen van dr. E. J. Dyksterhuis, prof. dr. J. C. H. Gerretsen, dr. Van der Neut, prof. dr. C. J. Gorter e.a. tuitgave J- B. Wol'ters, Groningen en Djakarta). Annie M. G. Schmidt Kinderverzen en cabaretliedjes. (N.V. de Arbeiders pers) De bundeltjes van Annie M G. Schmidt nemen snel in aantal toe. Be grijpelijk. want er is naar dit in zijn velerlei soorten altijd uitstekende werk maar het Council o.i foreign relations; des avonds zal hij een concert van Nederlandse muziek bijwonen in Carnegie Hall. Don derdag geeft de Overseas Press Ciu'b een cocktail party in de Nederlandse club ter ere van de Prins. Deze club bestaat voor het merendeel uit Amerikaanse journalisten, die correspondent in het buitenland zijn geweest. Vrijdag geeft de Nederlandse club een cocktail party, ge volgd door een diner. Zaterdag geeft de University club een receptie, gevolgd door een lunch. Morgen zal prins Bernhard de kunst tentoonstellingen openen, welke in eht metropolitan museum zijn ingedicht. Grote feestelijkheden staan niet op het programma; de aard der plechtigheden laat evenwel sterk de rol uitkomen, welke de Nederlanders in de vroege ge schiedenis van de kleine nederzetting, die tot een wereldstad uitgroeide, heb ben gespeeld. De aanwezigheid vand e Prins verhoogt nog dit accent. De duur van het bezoek van de Prins staat nog niet vast. Vermoede lijk blijft hij ten minste nog enkele dagen na 7 Februari in de Ver. Sta ten, doch niet noodzakelijk te New York. uitzondering bereikt. Een zeer talrijk publiek heeft de con- certgever hartelijk gehuldigd. ZONDAGMIDDAG concerteerde Theo Bruins; Tweke Partita in c-mineur van Bach. Etudes symphoniques van Schumann, voorts Hindemith en Ravel. In Schumanns meesterlijke variaties bereik te Bruins een bijkans volmaakt geheel, zowel qua opbouw als wat de geest be trof: nergens te veel romantisch laisser- aller. doch daarentegen met volkomen behoud van de vereiste sfeer een krach tige plastiek en niet te vergeten een meesterlijk pianospel, de weergeving van Bach trof door een uitzonderlijke door zichtigheid en een klaar openbaren der Dolvphonie. De derde Sonate van Hindemith. waar van Theo Bruins het beste pleidooi hield dat men zich kon denken, zegt ons per soonlijk als compositie weinig of niets. Het is een grauwe en ondanks de ver scheidenheid der tempi monotone muziek. Tot slot Ravel Jeux d'eau en twee stuk ken uit „Miroïrs"), Een vrij talrijk publiek was geestdrif tig en kreeg een toegift: „Pastourelle" van Poulene. Uit het voorlopig verslag van de Eer-1 Vlagtweade. Bellingwolae. De Leek. Ma- ste Kamer over de begroting van volks- rum en in Friesland b.v. Achtkarspelen, I huisvesting en wederopbouw nemen wij Dantumadeel, worden veel woningen ge- de volgende opmerkingen over. j bouwd, waarvan de bewoners in het al- Sommige leden wilden er nogmaals op gemeen de reeds bestaande werkloos- wijzen. dat er huns inziens zekere on-jheid zullen gaan vergroten. De gemeen- gerijmdheid schuilt :n de toewijzing van j ten. liggende aan de Noordkust van I woningen aan verschillende gemeenten. Groningen, krijgen in het algemeen ech- In reeds overbevolkte gemeenten in ter veel minder woningen toegewezen, de provincie Groningen, bij voorbeeld hoewel juist met het oog op de iandaan- 1 winningswerkzaamheden veel arbeiders! met zeer kostbaar busvervoer dagelijks moeten worden aan- en afgevoerd, ter-1 wijl door de gunstige ontwikkeling van deze landaanwinningswerkzaamheden al-1 daar binnen afzienbare tijd grotere werk- i gelegenheid zal ontstaan. i- o Vele ,eden verklaarden, dat de indruk tal-iike huurwinkete worden maal in dit seizoen de Rotterdamse -aS gewekt, dat de magische kracht van w»-yKe nuurv.m„ei6 wotaen Comedie in de gelegenheid gesteld het getal de leiding van het departe- Verhittende leden zonden voorts gaai-, om in Den Haag op te treden, «olim "aar net hooln .s Sö'egen Diaar vernemen. ol er staat op kan wor- aalure, ren er indertijd tegen „De Leuge- on is naar hun mening te verklaren nat c gem2akt dat. -,e oegintien met de keken „aar" nog wel enkele bezwaren te ^bl^dTln™ SLST.,'?* «fiST# iï brengen, de opvoering van „Mallemo- s-33n i jaren eoi Dccrag at j o.uw.wv pc. jaar len"6.p deze' Zondagmorgen toonde "ïïtoewe,. deze .eden een zekere Stte'ïïaïn een verheugende vooruitgang, vooral feremiatie in de woningbouw wenselijk I stand bren Hierdoor zou met voor wat de homogeniteit van het gezel- achten, vioegen zij zien mch a. Oi aan financiering van Nederlandse Spoorwe- schap en het doordrngen in de sfeer heFsf gen bcreikt 1 "'nnen worden, dat nog in van het gekozen stuk betreft ingeruimd, -ulks ten ..ade.e van het al- 1953 me, de bouw van het nieuwe station Regime ur Richard F link heeft op de der voiksnuxsvestmg :n on. D p een aanvang zou kunnen worden poëtische kant van dit reeds oude en I Velfi andere leden Mallemolen LIET Haagse Instituut voor Volksont- wikkeling heeft voor de tweede Prof, dr C. Coremans heeft dezer da gen in ons land vertoefd, om in Den Haag een lezing te houden over de restauratie van het beroemde veelluik „Het Lam Gods", welke in 1951 is geschied. De lezing is gehouden op uitnodiging van de „Stichting tot bevordering van het kunst historisch onderzoek in Nederland" in het Rijksbureau voor kunsthistorische docu mentatie in Den Haag. Over deze restauratie, welke vooral als een conservatie moet worden beschouwd, hebben wij indertijd omstandig bericht, alsook dat het natuurwetenschappelijk onderzoek, dat in verband daarmee ver richt moest worden, een reeks conclusies heeft opgeleverd, die voor de kunsthisto rie van bijzondere betekenis zijn. Om nog eens een paar punten van vele in de herinnering te roepen: de vaststelling van het feit, dal: Van Eyck inderdaad met olieverf schilderde, dat het bindmiddel een drogende olie moet zijn geweest en dat de toren van Utrecht op het centrale paneel een 16e-eeuwse toevoeging is, welke wel aan Van Scorel zal moeten worden toegeschreven, die in 1550 het veelluik met Blondeel heeft gerestau reerd. In zijn lezing heeft prof. Core mans er ook over gerept, dat volgens de bevindingen van het wetenschappelijke onderzoek de schildering van het altaar stuk van één hand blijkt te zijn, d.w.z. niet van twee grote meesters. We hebben over deze kant van het on derzoek nog eens nader met prof. Core mans kunnen spreken. Het betreft hier. naar men zal weten, een van de voor naamste problemen van een complex vra gen. welke om het beroemde schilderstuk hangen, te weten: de vraag of het door Hubert en Jan van Eyck is geschilderd of door Jan van Eyck. Een inscriptie op een der lijsten spreekt van de twee broe ders. Al reeds lang is het de vraag of deze inscriptie authentiek is. Gebleken is nu. dat de lijst authentiek is, maar dat slijtage van de beschildering ër van in de 16e eeuw zodanig is gerestaureerd, dat daarbij ook de inscriptie, welke we kennen, geschilderd moet zijn. Intussen blijft het natuurlijk zeer wel mogelijk, dat bij die restauratie een aanvankelijke inscriptie opnieuw op de lijst werd ge plaatst. Over dit onderdeel van het onderzoek, alsook over ook andere, vertelde prof. Coremans ons nadere bijzonderheden, •oeren, om er hier grote vraag. Thans liggen twee boekjes var haar hand met aardige illustraties van Wim Bijmoer voor ons. en wel „Veertien uilen", gedichten voor kin deren en ook voor volwassenen alleszins genietbaar, en een verzameling cabaret liedjes, waarvan de meeste reeds be kend zijn van Wim Kan of van Sonne- veld. De schrijfster vindt het zelve eigenlijk een treurig gezicht, al die cabaretteksten bijgezet in een boek. Maar zij zal niettemin velen ock met dit bundeltje genoegen verschaffen. thans nader in te treden. Over ongeveer een maand komt het boekwerk uit. waar in de conserveringsmethode en het we tenschappelijke onderzoek met de daaruit voortvloeiende bevindingen nauwkeurig ziin beschreven Zeer waarschijnlijk zal dit boek wel aanleiding geven om op een en ander nog eens terug te komen. Prof Coremans ziet de taak van het Laboratorium der Belgische Musea voor al hierin, dat de natuurwetenschap be trouwbare bevindingen aandraagt, waar mee de kunsthistorici verder kunnen ar beiden. Het ligt dan ook in het voor nemen. om b.v. over een jaar een samen komst te houden van vooral kenners van de Vlaamse primitieven, nadat deze ruim schoots gelegenheid hebben gehad, oir het nieuwe materiaal, dat met genoemd boek ter beschikking komt, te bestuderen. Eind van deze maand vertrekt prof. Coremans naar de V. S., waar hij uitge nodigd is een serie lezingen te houden, voornamelijk aan de universiteit van New York. Deze lezingen zullen handelen over het natuurwetenschappelijk onder zoek van oude schilderijen, op welk ge bied het Belgische Rijkslaboratorium, waarvan prof, Coremans directeur is, in ternationaal een leidende plaats inneemt. Op een vraag onzerzijds zeide prof. Core mans, dat hem ook verzocht is in Ame rika over de affaire-Van Meegeren t.c spreken, maar dat hij besloten had. om in nadere bijzonderheden daaromtrent nieit te treden, aangezien hij het onjuist acht dit te doen hangende het proces, dat thans gaande is en waarvan hij het verloop rustig wil afwachten. De advoca ten van het Belgische departement van Onderwijs en van prof. Coremans hebben, zo vernamen wij nog, een tegeneis tot schadevergoeding ingediend tegen de heer Van Beuningen. ten bedrage van 1 millioen francs. Om nog even terug te komen op het probleem of Het Lam Gods van Hubert en Jan of alleen van Jan van Eyck is. prof. Coremans is op grond van het na tuurwetenschappelijk onderzoek van me ning, dat zeer wel aan de mogelijkheid kan worden gedacht, dat Hubert voor het werk of belangrijke delen de tekening, een ontwerp maakte. Overigens heeft het onderzoek geen spoor van werk van Hu- bert aan het licht kunnen brengen. De schildering, zoals men die ziet en zoals deze is onderzocht, is volgens prof. Core mans van één. hand. te weten die van Jan van Eyck, maar deze heeft aan het werk in ten minste twee grote phasen gearbeid, heeft ook vernieuwingen aan gebracht over aanvankelijke schilderin gen van b.v. bomen en planten, vernieu wingen van zuidelijke plantengroei e.d. Men kan er dan ook aan denken, dat hij hiertoe kwam na zijn reis naar Portugal, welke een onderbreking in zijn arbeid aan het altaarstuk teweeg bracht van enkele jaren. De opvatting, welke zo lang bestond, dat in het altaarstuk de handen van twee grote meesters konden worden onderscheiden een opvatting, die ove rigens wel een twistpunt was acht prof. Coremans op grond van de weten schappelijke bevindingen niet langer houdbaar, wel zou dar< volgens hem Jan hie vaak vedtounde werk van Molnar de nadruk gelegd, en op het in wezen kinderlijke van de „slechte" zwakke ling Liliom; met zijn expressionistische decors, ni afmeting goed bruikbaar n de kiene toneelrumte waarover deze groep beschikt, bereikte Flink soms een voortreffelijk toneelbeeld, de spoor baan b.v. De suggestie van de kermis in het begin was wat zwak. De slech te verbinding tussen Rotterdam en Den Haag was blijkbaar oorzaak, dat de houtdraaier met zijn huwelijksaanzoek bij het sterfbed van Liliom hier niet tent onele verscheen", detgeen geen groot gemis was. Hans Culeman en Corrie Weier als Liliom en Julie bleken de intenties van de regisseur uitstekend op te volgen; bij hen overheerste de poezie het rea- lisme en met eenvoud en ingehouden spel wisten zij veel te bereiken. Alleen de verstaanbaarheid, vooral van Cule man. liet wele ens te wensen over; som mige jongeren hebben blijkbaar niet hel vermogen van de ouderen, die opge groeid zijn in een meer rhetorïsche speelstijl, om ook fluisterend verstaan baar te blijven. Jan van der Linden markeerde scherp de boef Fiscur, maar zijn realisme detoneerde, Daarentegen pasten Mieke Verstraete en Kees Brus- se als het „degelijke" andere paar, Ma rie en Wolf. wel in det oon van het geheel. Richard Flink verleende gezag aan de „rechter" in de politiële hemel uit Liliom's verbeelding na de dood. Anna Blaman had vooraf een korte nleidng over de kwaltet van Molnar en zijn „Mallemolen" gehouden; er was een dankbaar en aandachtig publiek. tegen stelling tot de ter zake hier boven weer gegeven mening van oordeel, dat de stand van het woningvraagstuk nog steeds eist. dat in de kortst mogelijke gemaakt. Naast wonsngonderzoek zal een goede woningstatistiek naar het oordeel van vele leden bezwaarlijk gemist kunnen worden, indien men reeds thans wil be ginnen met de voorbereiding van de tijd wordt voorzien in de buisyestings- steeds dringender om oplossing vragen- bdhoefte van een zo groot mogelijk aan tal gezinnen. Vele leden verklaarden zich voorstan ders van de bevordering, van het be zit van een eigen woning. In verband met de voorgenomen wijziging der pre- mieregeljng zouden zij gaarne van de minister vernemen, of in deze wijzi ging niet tevens een speciale regeling zou kunnen worden opgenomen, waar door ruimere mogelijkheden worden ge boden voor de realisering van de ge dachte: de woning in eigendom van de bewoner. In het algemeen, aldus vele leden, heb ben nog niet herbouwd de oorlogsslacht offers, die slechts enkele panden heb ben zien verloren gaan. Dit is een gevolg van de omstandig heid, dat overdracht van herbouwplich ten het algemeen wordt geweigerd. Voor de grotere gebieden, waar oorlogsscha de is toegebracht, is dit zeer te betreu ren. Te Rotterdam bijvoorbeeld is het hoogst noodzakelijk, dat in de binnen- de saneringen en opruiming van krot woningen. Wil de regering na inhaling van het woningtekort een catastrophale werkloosheid in het bouwbedrijf, zoals deze in de jaren van dertig is voorgeko men. voorkomen, dan zal zij zich tijdig op deze vraagstukken moeten voorbe reiden. Reeds thans kan gezegd worden, dat de bestaande woningwet op dit punt ernstige onvolkomenheden vertoont. Verscheidene andere leden spraken als hun mening uit, dat de krotopruiming binnenkort drastisch ter hand moet wor den genomen. Vele Joden uit dc Oostenrijkse com munistische partij. Na een Zaterdag ge houden algemene vergadering van de Joodse gemeenschap te Wenen is verno men. dat een 2eer groot aantal Joden, die belangrijke functies bekleedden in de Oostenrijkse communistische partij of door deze partij beheerste organisaties, de laatste tijd ontslagen is. (A.F..P) In memoriam E. G. Huey, De Dierenwereld, 5e druk, Uitgeverij en drukkerij Hollandia, Raam). Dr. Portielje heeft dit Amerikaanse werk vertaald en voor Nederland be werkt, hetgeen wel nodig was, omdat de schrijver veelal de Amerikaanse die renwereld als uitgangspunt neemt voor zijn levendige beschrijvingen. Het boek is voornamelijk vopr jongeren geschre ven, maar ouderen zullen het ook niet zo gauw uit de hand leggen, als _zij een maal gegrepen zijn door de prettige ver teltrant. Jean Aubert: De quoi vlvalt Thiers? Uitg. Deux-Rives. Paris. In een charmant boekje heeft de schr. uiteengezet hoe. de journalist, staats man en historicus Adolphe Thiers (17971877 zijn geld verdiende Dit on derwerp is minder materialistisch dan men op het eerste gezicht vermoedt.1 hij voorzitter van een groep, w want in Frankrijk misschien meer dan i ols jongste in de rij secretaris was Pre- elders speelt geld een grote rol in deI ctezer gezegd; hij werd er voorzitter politiek en zeker in de negentiende eeuw i van, eenvoudig door de kracht van zijn kon men te Parijs niet slagen zonder persoonlijkheid. Hij had de regentenstijl die Men schrijft ons; Bosch van Rosenthal overle den; allen die hem gekend heb ben en in zijn activiteit meegemaakt, zullen een plotselinge leegte voelen. Maar vooral de vrienden die hem, on vermoeid en waakzaam, tussen 1940 en 1945 aan het werk hebben gezien. Zelden heb ik in die jaren iemand ontmoet, voor wie het verzet een zo vanzelfsprekende zaak was. Gebruik te hij het woord „verzet" eigenlijk ooit? Hij leek er de personificatie van, maar het was voor hem, in tegenstel ling tot zovele anderen die er een persoonlijk avontuur van met de rug tegen de muur gedrongen enkelingen in zagen, een simpele kwestie van le venshouding: men was „tegen", van nature en zonder voorbehoud. Daarin lag de enorme kracht, die er van deze man in bezettingstijd uitging, en te vens zijn typerende onvermogen om sommige klein-menselijke motieven en zwakheden bij anderen te doorgron den of zelfs maar te zien. Toen ik Bosch beter leerde kennen was behoorlijke financiële achtergrond. Thiers kweet zich van die nood zakelijke taak zonder tegenzin en niet altijd met fijne middelen, maar bij zijn tijd- en landgenoten stak hij over het geheel genomen gunstig af. Dr. Stephan Steiner: Hazard. Uitg. N.V. LeitcrNijpels, Maastricht. Deze tweede, bijgewerkte druk van een reeds in 1937 verschenen boekje, behan delt in hoofdzaak Monte Carlo en de roulette. Enkele pakkende verhalen van Francois Blanc, de oprichter van soms kan irriteren en soms naïef kan lij ken dooir de veronachtzaming van wat er verder nog in de wereld bestaat, maar die imponeert als ze echt is! Hij had die merkwaardige aristocratische neiging om sociaal vooruitstrevende 'op sommige punten zeer vooruitstrevende) gevoelens te verbinden met een onbetwijfelde ze kerheid, dat de voornaamste coördinaten van ons publiek bestaan niet voor veran dering vatbaar waren zeker niet door de Duitsers. mensen ooit volledig zou hebben gezien, lijkt me onwaarschijnlijk bij een man wiens natuurlijke plaats op de barricaden leek te zijn. Hij zei ook een keer, toen in een gezelschap verscheidene heren lanig aan hun sigaar trekkend hadden gespro ken over de voordelen en vooral de na delen die een beraamde stakingsactie zou meebrengen: „Als het morgen begint doe ik mee." Het glipte zijn mond uit, en ik heb het altijd als karakteristiek onthou den, omdat het bepaald -niet het over heersende sentiment was onder de aan wezigen dn die vergadering. TVj" IJNE heren, wij schrijven gesohie- denis: bij nagenoeg ieder ander zouden zulke woorden als opscheppe rige frasen klinken. Bij Bosch waren ze echt. Hij geloofde dat we geschie denis schreven, en was behalve re- gentenzoon „gamin" genoeg om te we ten, dat de havenarbeider van de sta kingsactie ten minste even veel ge schiedenis schreef als de vele Van Ho- gendorpen, die ons benarde vader land in die jaren telde. Bosch vond het nadenken over na-oorloge proble men om de drommel niet zinloos en heeft er een wakker aandeel aan ge nomen. Maar zijn voor mij meest in drukwekkende prestatie, omdat die zich de jaren door voor mijn neus af speelde, was de pit die hij in een voor dit soort van overpeinzingen bijeen komend gezelschap wist te planten. Hij bracht, spelenderwijs en ik geloof alweer zonder oplettendheid, keer op keer- de practische problemen ter sprake die allerlei sectoren van het verzet kwamen stellen, en behoorde door deze bezieling tot de (helaas te zeldzame) ouderen die voor jongere mensen een voorbeeld waren en die wisten vriendschap te tonen waar dat nodig was. Sagittarius ZOLANG de R,—ra m Zuii-Frauk- rijk ligt en tk mijn :'or.s m 1 zwakke valuta krijg neergeteld- gezf ik er de voorkeur aai: irJjn vac unties i7i eigen land door te qeu En tvaaroni ook niet0 V.'. ■•.eer het 's zomers i» Italië snikheet is. waait 1 over de Veluwe een frisse w.nd wan neer Londen in een vette, gele mist ligt, heeft men in de Achterhoek goed zicht en ik zie liever een Nederlandse jonkvrouw in een stralende zon dan een Zwitserse Jungfrau tn damp of nevel. Van mijn luttele vacanlieweken reserveer ik er altijd een voor de winter, ivant ik houd er van door een winters woud te dolen, vooral als de kruinen der bomen met sneeuw be dekt zijn. Zo liepen wij dan verleden week weer met z'n drieën tussen de V/o- danseiken de natuur ie prijzen en naar de hartendie met koele messen in de woudreuzen gegrift waren door jonge mensen, die hier hand in hand gelopen hadden en, wie weet, na het griffen wederom eikaars hand gegrepen hadden. Maar plotseling zag ik nog iets anders. Op verscheidene bomen ivaren cirkels getrokken en midden in de cirkel, maar dan precies in het mid den ontdekte ik telkens een klein kogelgaatje. Een bekwaam schutter moest dat zijn. 's Avonds informeerde ik er naar bij de hotelier. Dat ?s Gijs, zei de waard, hij is een beetje.wel hij is inderdaad een goed schutter. Hij woont in dal kleine huisje, u weet wel, daar bij de drie sprong. De volgende morgen hebben wij Gijs bezocht en hem gecomplimenteerd, maar h\j weerde onze lof af. Ach kom, mijnheer Manman. hoe krijg je het gedaan Steeds vlak in de roos! Maar een beetje gevleid was hij toch wel. Hij trok mij voorzichtig op zij, ver van vrouw en kind. Schichtig keek hij om zich heen en vroeg: Kan mijnheer zwijgenZal mijnheer er met niemand over praten? Ik stelde hem gerust. Blijft mijnheer nog lang hier? Morgen zit het er al weer op. Ik zal het u zeggen. Kijk, het ts eenvoudig, ik schiet eerst en dan trek vk het kringetje. Ik heb er al 157. Wat had Gijs met jou te verhande len? vroeg mijn vrouw. Ik hield mijn tvoord. Niets bijzonders, zei ik. Hij doet het met een buks. v. d. P. gewerkt hebben, moge een troost zijn Want geen schets van Bosch van Ro- voor zijn familieleden die hem nog zoveel van Eyck ïn elk geval ir. twee verschil- lende phasen van rijn ontwikkeling aan j wetgeving in Nederland. 2e druk (J.l het veelluik hebben gewerkt. Zoals eer-1 Wolters, Groningen, Djakarta). Bosch was een geboren leider, indruk wekkend door de volkomen vanzelfspre- speelbank van Monte Carlo en van en-kende wijze waarop hij gezag wist op te 0 hele beroemde spelers vormen het eer-(leggen (en dat kon hij als het pas gaf sent-hal kan volstaan met alleen van zijn dieper missen. ste gedeelte: de tweede helft van het bijzonder goed') en door de bezieling die boekje is gewijd aan de fabriek, d.w.z.var. hem uitging. Iemand die niet spoedig - de speelzaalonderneming en aan enke-louder de tr.cruk is mag bij deze gelegen-i Ie systemen om te spelen en te winnen, heid wel zeggen, dat hij nooit duidelijker A 1 Ij |E? II lij Welke systemen, het spreekt vanzelf.jeen optreden als indrukwekkend heeft vv i i JL JLAll JL Jiii vrijwel alle ondeugdelijk zijn. gevoeld dan bij die malen, dat hij Bosch A. Remijn. De sociale verzekerings- van Rosenthal, op zijn vanzelfsprekende en besliste wijze, duwen zag geven ir. slappe ruggen en ze warempel weer ferme karakter en zijn leiderschap te spreken. Hij had een goed hart, soms zelfs te goed, Plaagden zijn vrienden hem niet met. de veelbelovende jonge mensen, voor wie hij de studie had betaald en wier eerste stappen in een maatschappelijke loopbaan hij liefderijk had -geleidom hen, toen de nood aan de man kwam, zich politiek aan de verkeerde kant Ie zien scharen? In zijn loopbaan als burgemeester en ails commissaris heb ik hem niet persoon lijk meegemaakt. Dat -hij ervoor geboren was heeft -geloof ik -niemand ooit betwij feld, Da-t hij tekortkom i-ngen had die uit -d i -t karakter wel moesten voortvloeien evenmin. Ik heb daarom moeite gehad om, zoals vele van. zijn vrienden, Bosch' afscheid van het openbare leven in 1945 alleen m-aar als tragisch te zien, In de bezettingstijd had hij zijn hoogtepunt be reikt en wel-verddend was hem het voor zitterschap van het College van Vertrou wensmannen toegevallen. In het laatste jaar van de bezetting regeerde Bosch, en ik twijfel er eerlijk gezegd aan of dat na de oorlog lang mogelijk zou zijn geweest, ook al-s we een verstandiger militair ge zag hadden gehad, of als hem een plaats in de regering was ingeruimd. Er is geen duidelijker grens aan de werkzaamheid van een mens dan zijn eigen karakter, en Bosch zou mar mijn overtuiging voor die na-oorlogse carrière, die wij op zichzelf allen voor hem hoopten, misschien toch niet gedeugd hebben. Zijn terugtrekken was een persoonlijke tragiek, maar mis schien is hem daardoor erger teleurstel ling nog bespaard. Dat een Bosch van Rosenthal in het na-oorlogse politieke milieu misschien niet gepast zou hebben behoeft niet noodzakelijk tegen Bosch van Rosenthal te pleiten. Het is een voorrecht hem gekend te hebben en zijn invloed te hebben ondergaan. De wetenschap dat dit voor vele Nederlanders geldt en juist voor hen, die in moeilijke tijden met hem der gezegd, is het vooral de bedoeling. Een populaire behandeling van het zo recht en overeind zag komen. Zcu hij zelf dat in kwesties als deze de aesthetische uitgebreide terrein van de sociale ver- wel de diepte gepeild hebben van de aar- en kunsthistorische kenner? met het zui-zekering. Het boekje is voornamelijk I zelingen. die er bij zo'n gelegenheid te ver natuurwetenschappelijk verkregen geschreven voor onderwijsdoeleinden, overwinnen waren? Ik heb het me vaak materiaal tot eventuele conclusies kunnen Er hoort dan ook een afzonderlijk boek- afgevraagd, en weet het nog niet zeker, geraken. je met vragen bij. Dat hij deze slappe kant van rijn mede- Onder dc geïllustreerde krantenver halen voor kinderen van 8 tot 80 jaar. zijn er. die terecht een grote vermaard heid bezitten, die ver uitgaat boven de lezerskring van het blad. Ieder Ne derlander. die mee wil kunnen praten moet weten wie oiüe b Bommel en De geschiedenis i/an een Australische hond Tom Poes zijn. Zo dient ook ieder Ne derlander althans wel eens gehoord te: hebben van Pa Pinkelman en tante Pollewop, ook al heeft hij nooit een blik in De Volkskrant geslagen De uit- NAAR MET ENGELS VAN FRANK DAL8Y DAVISON geversmaatschappij Elsevier maakt het hem gemakkelijk kennis met deze ft- guren te maken door De avonturen van Dusty werkte deze keer wat dichter bij zijn "V™™ *chaPen da" Wj «ewoonliik gewend was. Tom be- maékt ven doze strip" het hoofdbe. s,00t a,ch ,n!al te bemoeien; dat was standdee! uit. maar dat neemt niet zUn natuurlijke handelwijze; laat hy het op zijn weg. dat de plaatjes van Carol Voges manier rustig opknappen. Toen de schapen nader- er ook mogen zijn Het thans vorsche- bij kwamen keerde hij zijn pony om en gaf de nen doel is roods het derrie In een hond het teken om de schapen in een cirkel rond voorrede ze: van Duinkerken ten je drijven. Tom bewoog nauwelijks van het start- ai bijna tussen de open hekken waren. Je kon er van op aan dat Dusty aandacht schonk aan zijn tekens. Er waren een paar angstige ogenblikken toen de eerste schapen de kooi inliepen. De an deren liepen op een drafje naar een hoek van het hek. alsof zij er om heen wilden gaan. Zij hielden stil bij de hoek, zij hadden gemerkt dat de hond ze in de gaten had. Zij hadden er toch vandoor kunnen gaan, maar zij wisten dat hij ze in dit geval wraakzuchtig achterna zou zitten. Ze ston den elkaar gedurende een seconde of drie aan te kijken; de schapen keken hem langs hun neus aan alsof zij verrast en beledigd waren door zijn aanwezigheid, de hond lag ineengekropen met zijn buik bijna tegen de grond aan. gespannen als een strakke draad en hij keek ze met vastbesloten ogen aan; daarop besloten zij de veiligheid van de kudde weer op te zoeken, zij keerden zich en renden terug. Dinsdag 3 Februari. Kon. Schouwburg 6: Ned. Comedie: School voor vrouwen. KI Comedie 8: Comedia: Toevallige c ontmoeting en Als een phoenix. Dili- Maandag Februari. Schouwburg 8: gcntia 8: pianorecital Jean-Pierre '•rst®'hng. Marty. K. en W. 12 45: Verporingscon- Dinsdag 3 Februan. Schouwubrg 8; j eert Residentie-orkest. Concertgebouworkest oi.v. Rafael Ku- geestige wijze nog eens uiteen, de gTondslay 's van de grote popula- Titelt waar n deze „ongewone avon turen van een gewone man" zich mo- gen verheugen. Wat Waar, jaarboek 1953, steken. Het was de man eerder dan de hond die ruim werkte. Hij zelf dacht er niet op deze ma nier aan. Hij voelde slechts dat Dusty zijn scha pen uitstekend in zijn macht hield en hij besloot hem te vertrouwen. Hij holde de heuvel af en naar de oversteek plaats toe achter de kleine kudde aan en verder weer versrlu-iii-n O. k ditmaal geeft het naar een pUnt halverwege tussen de beek en het k"'; (v :i "'i^'htingen ovei I begin van de run en hij wachtte daar tot Dustv Mkrnr X „m d,. vrede en eeó:da schapen aanvoerde. Tm» hp bij het startpunt over de godsdirnrici. Men geelt een j stond toe te kijken voelde hij zich als een man overzicht van de moderne gemeenschap-zonder huid; maar nu had hij haar weer terug, pen, die interna'mr,aal ontstaan die' en hel bloed liep rustig door zijn aderen. Hij was van kolen en staal en van de Europese defensie en een aantrekkelijk onder deel js een ne?ehiedenis in het kort van onze Koninklijke landmacht. Weten schap en techniek krijgen hun deel <er is nogal wat aandacht besteed aan de bromfiets) evenals de kunst en de ont spanning. Er is voorts een groot artikel over de vaderlandse geschiedenis inter nationaal gezien. zich de toeschouwers niet meer bewust. Hij was alleen met zijn hond en de schapen. Een keer of twee klapte hij met zijn zweep om de schapen te tonen dat er een man in de nabijheid was en om Dusty's aandacht te vragen. Hij gaf hem het te ken om ruim uit te gaan met de schapen en de hoeken tussen de ene hindernis en de volgende niet af te .snijden; en hij bewoog zich pas dichter naar de bergplaats toe toen de leidende schapen Weer zond Tom zijn hond in een ruime bewe ging om de schapen heen terwijl hij zelf zich naai de opening van de brug richtte- Dit kostte een paar minuten tijd maar het was de moeite waard wat de leiding door de hond betrof. Zodoende had hij de tijd opnieuw het gemakkelijk contact met zijn kudde te herstellen, dit vond plaats ge durende de extra vijftig of zestig meter die zij samen liepen. Tom vond tijd genoeg om Dusty te benijden om zijn capaciteit slechts aan een ding alleen te denken en ook omdat hij volkomen zonder enige zelfbewustheid te werk scheen te gaan. Hij was alleen maar Dustv, die zijn werk deed zoals hij het op Harry Morrison's nederzetting in de berg plaatsen of in de velden zou hebben gedaan. Tom evenwel voelde zich twee mensen tegelijk. Daar was de man die wijs en verstandig was en die tenminste tot nu toe het juiste deed op het goede ogenblik, en dan was er de gevoelsmens die op een en hetzelfde ogenblik zeker was dat alles op het spel stond en dat iets afschuwelijks ging gebeuren. Deze laatste voelde zich alsof er reeds een paar uur om moesten zijn sinds Dusty het startpunt had verlaten en tegelijk was hij vol komen zeker dat ze reeds bijna de helft van de baan hadden afgelegd zonder dat er enige tijd was voorbijgegaan. Met een prima veronachtzaming voor de moei lijke helft van zijn wezen, kwjtm Tom in langza me looppas bij de opening tot de brug juist toen Dusty begon zijn schapen wat voort te duwen om ze te dwingen de heuvel op te gaan en hij had wat hulp aan de ene zijde nodig om te voor komen dat er een paar schapen wegliepen. Maar dit was in orde toen de eerste schapen besloten dat de opening vóór hen uit er hoopvoller uitzag dan de achterkant die ingesloten was. zelfs al was het niet duidelijk waar zij naar toe leidde. Het pad dat midden door de baan voerde was slechts een run terug naar het startpunt en iedere hond die in staat was deze wedstrijd door'te ne men en zijn schapen de biug op te voeren kon ze ook veilig in de laatste bergplaats brengen; het was slechts zaak voor de man om achter te blijven en de hond zijn taak te laten volbren gen onder het eritische toezicht aller ogen iaai. Toen Tom afsteeg om het hek te sluiter, brak het applaus los dat heel wat meer dan beleefd klonk en het ging door alsof het zo bedoeld was toen hij weer opsteeg en wegreed met Dusty ach ter zijn paard aan. Toen hij zijn pony aan een jonge boom aan de voet van de heuvel vastbond zei een man nabij hem: „Jij bent er mee weggevlogen, Tom!" Tom was behoedzaam omdat hii niet wilde worden beetgenomen en toen hij de ander aan keek, lag dit in zijn blik te lezen. De man keek op zijn horloge en zei laconiek, ..Zestien minuten en geen foutje!" Een secon de later verbeterde hij dal door er aan toe te voegen, „Tenminste, geen enkel dat ik kon zien. Het kan zijn dat de juryleden er anders over den ken!' (Wordt vervolgd) belik. Bioscopen t/m 5 Februari Arena: Storm over Malakka 14 j. Ca pitol: De grote beslissing 18 j. Cineac en Victoria: De verboden vrucht 18 j. Colosseum: The greatest show on earth 14 j. Harmonie: High.noon 14 j. Lutusca: Hongkong 14 j. Luxor en Prinses: Ope ratie Cicero 14 j. Rex: Het zwaard'der vergelding 14 j. 't Venster: Het wonder van Milaan a.L Schiedam Schiedam: Passage: De straat 18 j. Maandag 2 Februari. Stadsschouw burg 8: Hoofdstadoperelte: Geschichten aus dem Wienenvald; Centraal Theater 8: Ned. Comedie: Via Lissabon; Theater de la Mar 8: Cabaret Wim Sonneveld: Hel meisje met de grolt voeten; Leidse- plein Theater 8' ABC Cabaret; Bibelo- nië; Carré 8: Circus Strassburger; Kleine l ie 8; Gez. Kaart: Potasch en Per- emoer: Concertgebouw 8.15; Kunstkring; 'o.a Haendel, viool. Theo van der Pas, Bioscopen t/ni 5 Februari Alhambra: De verboden Christus 18 j City: Het mysterie van de gouden ade laar 14 j. Cineac-Damrak: de eerbiedige kooi 18 j. Corso: Operatie Cicero Cultura: Affair in Trinidad 18 j. Kriterïon: Le plaisir 18 j. Capitol en Luxor: Blanke ballast 18 j. Nöggerath: Morphine 18 j. Passage: Storm over Ma lakka 14 j. Plaza: Bureau zedenpolitie 18 j Rialto: Op het scherp van de snede 18 j Rex: De ellendigen 14 j. Roxy: Don Camillo. Royal: De laatste grens 14 j. Tuschinski: Sterren stralen overal. Uit kijk: The galloping majoor. Maandag 2 Februari. Kon. Schouw burg; besloten voorstelling; KI Comedie 8: Comedia; Als een phoenix en Toeval lige ontmoeting; Diligentii* besloten voorstelling. Bioscopen t/m 5 Februari Apollo: Geheime opdracht 14 j. Asta en Centrum: Zo zijn we niet getrouwd 18 j. City: Vergif 18 j. Corso: Het ge heim van Mayerling 18 j. Hollywood: Zorg. dat je er ook bij komt 14 j. Me- tropole Tuschinski: en Passage: Sterren stralen overal a.l. Kriterion en Odeon: De dood van een handelsreiziger 18 j. Olympia: Always in my heart a.l. Plaza: Gevleugeld gevaar 18 j. Capitol en Rem brandt: Een nacht koningin a.l. Rex. De verboden vrucht 18 j. Roxy: De stad zonder genade 14 j. Seinpost: She's wor king her way trough College 18 j. Stu dio- Hondje, laat je juffrouw uit 14 j. Thalia: Export in blond 18 j. Uitkijk: The galloping major a.L West-End: Othello 18 j. Musica: High noon 14 j. Maandag 2 Februari. Stadsschouwburg 8. Haagse Comedie: Als het kindje bin nenkomt; Tivoli 8: Concert U.S.O. o.l.v. Paul Hupperts, soliste Elisabeth Lugt. zang. Dinsdag 3 Februari. Stadsschouwburg 8: Ensemble Arabesque: Van snotneus tot neon. Bioscopen t/m 5 Februari Camera: Le plaisir 18 j. City: Het zal je gebeuren a 1. Palace: In old Schevenne 14 j. Rembrandt: Tot inkeer 18 j. Scala: De man zonder angst 18 j. Vreeburg: De kuise bruidegom 14 j. Groningen Dinsdag 3 Februari. Stadsschouwburg Théatre Hébertot met Rome n'est plus dans Rome. Bioscopen 3 t.m. 5 Febr. Beurs: De man van Colorado (18) Za terdag, Zondag en Woensdag Furie vaia de Kongo (14). Cinema: Iwo Jima (181 Grand en Luxor: De mijnen van Konijrf Salomo (a.l.).

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 5