WIND EN WATER I >-«■
1111
sin yBI
loJi
■>--
in een wreed samenspe
i
"N
ÏÏeT begon zo:
Si*?
3É
Nieuwe Tonge, een kerk op een pleiiitje, wnnromïieen zich de
woningen groeperen, het middelpunt van het plaatselijk gebeuren.
De stormvloed dreef de bewoners mar de daken en op de vlucht,
het water-overspoelde het ganse dorp. Zo ligt het daar nu verlaten
in een onafzienbare watervlakte. Wanneer zullen de bewoners, al
zijn zij gering in aantal, kunnen terugkeren?
De nettobaten worden
afgedragen aan het
NATIONAAL
RAMPENFONDS
De cameraman van het Fototechnisch en Car
tografisch bedrijf van de K.L.M. heeft in een
drietal vluchten boven de noodgebïeden Zee
land, West-Brabant en Zuid-Holland foto's ge
maakt, waaruit wij een keuze hebben gedaan,
welke bovendien nog is aangevuld met opna
men van andere fotografen, die tezamen een
beeld geven van de grote ramp, die het Neder
landse volk heeft getroffen niet alleen, doch
ook van de hulpvaardigheid en offervaardigheid
van velen onzer. Dat hierbij de Koninklijke
Familie een belangrijke plaats heeft ingenomen
stemt iedere Nederlander tot dankbaarheid
needs 1395 personen kwamen om het leven, plm, 50.000 stuks
vee; 65798 personen moesten hun dorpen verlaten en werden
naar andere plaatsen geëvacueerd; 251.223 H.A. grond liep onder
water, waarvan 206.407 H.A. cultuurgrond. De schade beloopt
plm, 1 milliard gulden.
Er is een ramp over Nederland gekomen, een natuurramp
van ongekende omvang en hevigheid, een samenspel van elemen
ten, van water en wind, dat vooral Zeeland, Zuid-Holland en
het Westen van Noord-Brabant trof, doch ook elders langs de
kust en op de Noordhollandse eilanden grote schade aanrichtte
en zeer veel ellende teweegbracht. Een overstroming, van een
omvang, sinds 3 eeuwen niet geregistreerd, teisterde deze ge
bieden, vernietigde en vernielde. Ontelbaar waren de dijkdoor
braken. De waterstanden, welke werden genoteerd had men
niet kunnen voorzien, omdat men die hoogte nog nooit had
meegemaakt. De alarmklok welke in de nacht van 31 Januari op
1 Februari 1953 luidde werd voor tallozen de doodsklok. Zij
werden door het losgebroken, ongebreidelde water verrast. Wel
was men gewaarschuwd voor gevaarlijk hoog watervoor harde
wind, doch wie had kunnen bevroeden, dat dit alles zou ge
beuren! De dijken waren toch veilig. Dat dacht men niet alleen,
maar dat wist men. Toen men ervoer, dat het anders was, kon
men alleen het vege lijf nog redden, niet het huis, niet de hof,
niet liet vee, niet zijn bezittingen. Doch talrijk waren zij die ook
dit broze leven moesten geven.-
zeegaten en rivieren een uitweg zoekt. Een stormvloed.
Deze stormvloed ging samen met de springvloed. Extra
veel water dus. En dit water, opgezwalpt en opgezwiept,
heeft een uitweg gezocht en gevonden. Die weg heeft
dit water geforceerd door onze dijken. Talloze gaten en
bressen werden er in geslagen. Na het ene gat volgde
het andere; de dijken werden onderspoeld, overspoeld.
De kracht van het water is enorm. Zij sleurt huizen mee,
slingert de schepen op het strand, schuurt de gaten
groter en breekt weer andere dijken. Het water, dat een
maal een nieuwe bedding heeft gevonden, is ontembaar.
Het raast door de polders. Het vernielt alles op zijn weg.
In deze strijd met het water heeft dit keer het Neder
landse volk het onderspit gedolven. Jarenlang heeft het,
beetje bij beetje, stukje voor stukje, grond ontworsteld
aan de zee en aan de stromen. ITet was een zware
arbeid, doch een lonende arbeid. Nieuw land! Land dat
in cultuur gebracht, de akker werd voor het goud
gele graan, het geurende koolzaad, de blommige aard
appel, de sappige suikerbiet, het
malse gras en het bollige vlas. Nieuw
vaarlijk hoog water? Daar let de 'and, ten zegen van een vlijtig volk.
dijkwacht op. Waar het nodig was In één nacht voltrok zich het feit.
Op Zaterdag 31 Januari maakte het werden vloedplanken geplaatst; Men Wind en water in een wreed samen-
K.N.M.I. in zijn weerbericht melding waande zich veilig achter de zee- 1 - 1
van een diepe depressie. Deze, die dijken, achter- de rivierdijken, bin-
zich bij Schotland ontwikkeld had, nendijken en de slaperdijken. Wel
veroorzaakte stormen op de Oceaan, had men wel eens stormvloeden mee
gemaakt, een vloed, die over deze
dijken kwam was er nog nooit ge-
spel voltooiden de aanval op onze
lage landen, in die nacht begonnen,
op de Noordzee en boven Engeland.
Een en ander was aanleiding om voor
de Zondag sneeuw en hagelbuien te weest.
voorspellen en een krachtige wind Maar zij kwam, die vloedl Met een
uit het Westen en Noord-Westen, ontzettende kracht beukte zij op de
Grote windsnelheden werden ver- dijken, zij sloeg bressen in onze zee-
wacht en gevaarlijk hoog water. De weringen op de plaatsen, waar wij
verwachtingen zijn uitgekomen. De dachten, dat zij onverwoestbaar
wind had in de nacht van Zaterdag waren; zij vrat aan de duinen en
op Zondag een snelheid van 120scheurde er stukken af; zij spoelde
„had ik gheem willen keeren"
„van U dit swaer tempeest"
„maer de Heer van hierboven"
„die alle dinck regeert"
„die men altijl moet loven"
„En heeftet niet begheert".
rampspoed voor ons volk.
125 km per uur. De loodsdiensten in over de dijken en kalfde deze
Wissingen en Hoek van Holland Het was een verraderlijke aanval Bij Willemstad bijv. steeg het water
werden gestaakt. Intussen kwamen er in de rug, waartegen geen strijder tot 4.35 meter, inplaats van het ver-
reeds meldingen binnen van sche- bestand is.
pen, die in nood verkeerden. Het Waar vandaan kwam al dat water?
spookte danig op zee. En menige Zon en maan met haar aantrekkings-
wachte tij van 1.20 meter, bij Brui-
nisse was dit 4.50 m. en 1.45 meter.
Bij Moerdijk braken de dijken, bij
zeeman en visser zou er wat voor ge- krachten beïnvloeden het verschijnsel Willemstad, bij Fijnaart, de dijken
geven hebben als hij die nacht in v
lige haven was geweest.
vloed. Het "sterkste als van het Dordtse Eiland begaven het,
i maan samenwerken, het de polders werden overstroomd, De
verkeersweg van het Noorden naar
van eb
de zon e
Veilige haven. Was dat. Rotterdam, minst als zij elkaar tegenwerken.
Vlissingen, IJmuiden of Schevenin- Enkele dagen na volle maan en het Zuiden kwam onder water te
gen? Was dat voor de binnenschip- nieuwe maan is deze samenwerking staan. Ook de spoorbaan verdween,
pers Middelharnis, Stellendam, Brou- het grootst. Eb en vloed samen Het stationsemplacement werd over-
Hansweert, noemt men een tij. Samenwerking spoeld.
zon en maan levert een spring-
wershaven, Zierikzee,
Wemeldinge, Hellevo.etsluis, Putters-
hoek, 's-Gravendeel of Dordrecht?
De spoorverbinding met
België en Frankrijk verbroken. De
tij op, tegenwerking een doodtij, waterwolf richtte zich op Papen-
Veilige haven. Het Nederlandse volk Op 31 Januari was er een springtij, drecht en 's-Gravendeel, de Alblas-
begaf zich ter ruste. Het liet de wind dus een extra hoge vloed. Een serwaard werd geïnundeerd en de
gieren en loeien. Morgen zou het krachtige Noordwester storm ver- Hoekse Waard ten dele. De dijken
weer anders zijn. In de polders ach- oorzaakt voor onze kust steeds een bij Strijen, Numansdorp, Klaaswaal,
ter de dijken ging men te bed. Ge- opeenhoping van water, dat in de Zuid-Beyerland konden het niet
houden; de polders liepen vol. Op
Putten werd een heroïsche strijd ge
streden, om de dijken van het
Voornse Kanaal te behouden. Putten
verdween onder de vloedgolf, doch
Voorne moest behouden worden.
„Tiengemeten", dat kleine eilandje
tegenover Zuid-Beyerland, was wel
dra onder water verdwenen. In Rot
terdam, dat ten dele werd geïnun
deerd, deed men van alles om de
dijken te behouden. Men hielp met
man en macht om de Schïelandse
Hoge Zeedijk te behoeden voor door
braak. Men slaagde er in de zo diep
liggende Alexanderpolder en alle
poldercomplexen daarachter voor de
watersnood te besparen. Honderd
duizenden inwoners hebben aan deze
gewonnen strijd alles te danken. In
de Krimpenerwaard slaagde men er
in, nadat de polder was onder
gelopen, de gaten te dichten.
Goeree en Overflakkee werden
zwaar geteisterd. De ene dijk na de
andere begaf het. Het zoute water
drong de polders binnen. Ontstellend
waren de verwoestingen. Stellendam,
Stad aan 't Haringvliet, Middelhar
nis, Den Bommel, Ooltgensplaat,
Oude en Nieuwe Tonge, geen
plaatsje bleef door het water onbe
roerd. Schouwen en Duiveland was
er niet beter aan toe. Negen tiende
van het eiland ging onder de vloed
golf door. Brouwershaven, Bruinisse,
Noordwelle, Nïeuwerkerk, Seroos-
kerke, Zierikzee. Het werden alle
plaatsen van rampspoed en ellende.
Op Noord-Beveland deed het water
een aanval. Kortgene, Colijnsplaat
werden geteisterd. Tholen verdween
in de vloedgolf, met het stadje
Tholen, Nieuw Vossemeer, Stave-
nisse. St. Philipsland kwam onder
water te staan, En ook het Westen
van Noord-Brabant. De zee beukte
op Walcheren, waar ook weer een
dijkdoorbraak bij Rammekens voor
kwam. Noord-Beveland had het
vooral bij Kruinïngen en Rilland
Bath zwaar te verduren. De sluizen
bij Hansweert werden onderspoeld
en onklaar. In Zeeuws-Vlaanderen,
tussen Terneuzen en Braakman, be
haalde het ziedende water winst.
De Scheveningse Boulevard werd
ernstig beschadigd. Ook op de
Noordhollandse eilanden teisterden
storm en water gehele gebieden.
Polders liepen vol, wegen verdwe
nen, duinen sloegen af.
De Afsluitdijk van de Zuiderzee kon
het geweld van het water weerstaan.
Even zo de afsluiting van de
Brielse Maas. Wel werd er schade
aangericht, doch deze zinkt in het
niet bij die over het gehele Zuid-
Westen des lands, welke voorshands
op 1 milliard gulden wordt geraamd.
Heel het Nederlandse volk zou wel
te hulp hebben willen snellen naar
de geteisterde gebieden. Men greep
spa en schop om te gaan helpen.
Van alle kanten kwamen er schepen
en scheepjes om de vluchtelingen te
helpen. Het Nederlandse volk werd
weer eensgezind. Het offerde kle
ding, levensmiddelen, materieel, geld
en nam de vluchtelingen op. Mil-
lioenen werden bijeengebracht. Mil-
lioenen, doch niet genoeg om al
het leed te verzachten. Het Natio
naal Rampenfonds, giro 9575, coör
dineerde de inzameling. Het buiten
land werd diep bewogen. Het zond
militaire hulp, vliegtuigen, helicop
ters, die zo'n belangrijke rol speelden
in het redden van hen, die op de
daken en de zolders een heenkomen
hadden gezocht, dat nog niet veilig
bleek te zijn. In alle landen werden
inzamelingen gehouden. Men was
diep getroffen met het lot van hen,
die de strijd tegen het water hadden
verloren. Verloren? Neen] Want men
was evenzeer getroffen door de
moed van hen, die verklaarden geen
stukje grond prijs te willen geven.
Dc genomen grond weer te herove
ren op de aartsvijand: de zee.
Vooraan in deze strijd staat onze
Koninklijke Familie. Per helicopter,
per vliegtuig, per boot bezocht
Koningin Juliana de noodgebieden.
Prins Bernhard, schielijk terugge
keerd uit New-York, hielp daadwer
kelijk aan het reddingswerk mee.
Prinses Wilhelmina, op haar hoge
leeftijd, bezocht de gebieden, waar
over zij 50 jaren Koningin is geweest,
eveneens en zelfs de Prinsesjes
deden alles wat in haar kleine ver
mogen was.
Zo zijn wij weer één geworden in de
strijd, die gesymboliseerd wordt in
de' wapenspreuk van Zeeland:
LUCTOR ET EMERGO
-
-
STORMVLOEDRAMP 1953
