Duinenrij bezwijkt op
vele punten
Zee stroomt Texel
binnen; mannen
gemobiliseerd
Texel:
„Eendracht"
onder water
'52: opbrengst
belastingen
6,2 milliard
Kortsluiting
in centrale
Een der ergste
stormen in
geschiedenis
Instortende Duinafslag Camperduin
ruïnes in
W-Duitsland
Nieuwe organen in de maak
SER bespreekt eerste
productschappen
Geen verkeer
op boulevard
Scheveningen
Acht ministers bekijken
Europese vervoer
.Daar was een rij duinen
wees een Katwijker
Zo nodig hulp
van D.U.W.
Vissers melden per radio:
één kolkende massa
Niet-agrariërs
naar Canada
HET VRIJE VOLK ZONDAG 1 FEBRUARI 1953
PAGINA 4
(Van onze verslaggevers)
De enorme duinenwaï langs vrijwel de gehele Noordzeekust
Is door de stormvloed in hompen gebroken. Op tientallen
plaatsen sleurde het razende water prachtige stukken weg en
enorme gaten in de beschermende rij.
Een gat van meer dan tweehonderd meter sloegen de golven
in de dijk ten noorden van Callantsoog, waardoor dertig
bunder land onder water kwam te staan tot aan een bescher
mende binnendijk.
Petten betaalde een dure tol aan het geweld: de ruim 50-jarige werkman
F. de Waard kwam in de duinen om het leven. Zaterdagavond was hij pools
hoogte gaan nemen bij het materiaal, dat zijn firma Daalder gebruikt bij
werkzaamheden onder Callantsoog. Vermoedelijk kon de man ten slotte niet
meer tegen de vlagen van windkracht 12 tot 15 optornen en is hij ergens
gaan zitten. Vanmorgen vond men zijn stoffelijk overschot.
De bres in de dijk bij dit Noordhol
landse dorp heeft, nog geen betrek
king op de Hondsbossche Zeewering.
Het lijkt er op dat dit versterkte
kustgedeelte het zal houden. Niette
min hebben de mannen, die met het
onderhoud zijn belast, opdracht ge
kregen zich gereed te houden.
Callantsoog zelf meldt: „Laat ons
maar niet klagen. Er is wel een kolos
sale bonk duin weggeslagen, de ma
teriële schade is daardoor zeer groot,
maar dat verhoudt zich niet tot de
schade ten noorden van ons."
Tussen Callantsoog en Den Helder,
bii de zgn. Kaap, stroomt het water
door een gat van vijftig meter. Hier
hangen de spoorrails in de lucht. Het
zijn de rails van een werkspoor in
verband met de werkzaamheden aan
de zeewering.
In de haven van Den Helder
2ijn diverse oorlogsschepen op drift
geraakt en er is nogal wat schade
aangericht. Het water bereikte van
nacht een hoogste stand van 3.10 m
boven A.P. De gehele kade stond
blank.
In nieuw Den Helder zijn verschil
lende huizen van hun daken be
roofd. De dijk van Wieringen
is zwaar beschadigd, doch heel ge
bleven. In Hippolytushoef brandde
de timmermanswerkplaats van de
heer Kooy aan de Poelweg tot de
grond toe af.
Berichten van de kustwachten ten
zuiden van Haarlem reppen van
nauwelijks te herstellen schade. Bij
Noordwijk is het Zeebad compleet
verdwenen. Het water loopt tot de
terrassen van de hotels. Verkeer over
de boulevard is niet meer mogelijk.
Diepe bressen zijn geslagen in deze
prachtige zeeweg. „Een bombarde
ment had dezelfde gevolgen gehad"
meende onze zegsman.
Brand teistert Wognum
De gemeente Wognum is vannacht
door een hevige brand geteisterd, die
het bekende café „De vier heemskin
deren". een boerderij en een burger-
woonhuis een half uur in de as legde
Tien brandweercorpsen slaagden er
in de vlammenzee tot deze drie pan
den te beperken.
Bij de aanlegwerken van de nieuwe
Rijkszeehaven te Den Helder is een
van de pas aangelegde dijken door
gebroken. Dit is alleen van belang
voor de uitvoering van het werk.
Over de Duitse 1000-tons lichter die
Zaterdag bij Vlieland van zijn sleep
boot was losgeraakt, is nog niets
naders bekend geworden.
Terschelling houdt
O
door
de zee bedreigd. Volgens de laatste
berichten is de toestand er uiterst
kritiek. Men vreest voor het lot van
de er achter gelegen volder Eièrland.
(Per telefoon uit Den Burg)
Op Texel staat de polder De Een
dracht onder water. De toestand bij
Oudeschild Is nog zeer kritiek, maar
men hoopt de zaak hier te kunnen
houden.
De sluisdeur van De Schans lekt,
maar is niet weggeslagen, zoals de
eerste berichten luidden,
Met man en macht, is men bezig de
dijken op een aantal bedreigde pun
ten te versterken. Boeren zijn met
hun vee van de laag gelegen gedeel
ten bij Oudeschild op weg naar de
hogere delen van het eiland. De veer
dienst Den HelderOudeschild is ge
staakt, het eiland is geïsoleerd.
In de duinen en langs de dijken
wordt onophoudelijk gepatrouilleerd.
Grote stukken duin zijn weggeslagen,
maar men heeft goede hoop zich op
de Noordpunt allang de zwakste
plek te kunnen handhaven.
De minister van Binnenlandse Za
ken, dr Beel, is naar Halsteren
(N.B.) vertrokken om zich daar van
de ernstige toestand op de hoogte te
stellen.
Hij zou ook proberen Middelburg
te bereiken.
Herhaaldelijk wordt, met name
tijdens de zomermaanden, de Honds
bossche zeewering terdege onderhan
den genomen: men doel het mogelijke
ovr op stormweer voorbereid te zijn.
Hierboven twee recente foto's van
het steken van gr'asplaggen, die wor
den gebruikt voor het afdekken van
opgehoogde gedeelten. Sinds van
nacht bestaat het werkspoortje, dat
u op de foto rechts ziet. niet meer
en zijn van het dijklichaam grote
gedeelten weggeslagen.
In 1952 heeft de belastingdienst in
totaal ruim 6.2 milliard gulden aan
belastingen ontvangen. Stelt men dit
cijfer tegenover de ontvangsten in
1951 dan blijkt dat er in 1952 bijna
0.6 milliard gulden meer is ontvan
gen dan het jaar daarvoor. Volgens
de millioenennota 1953 was de laat
ste herziene raming voor 1952 ruim
5.04 milliard.
Hierbij is evenwel geen rekening
gehouden met de ontvangsten uit
hoofde van het inhalen van de be
lastingachterstand (in de 6.2 milliard
v/el opgenomen). Voorts is in de ra
ming niet opgenomen de ramingen
van de grondbelasting en personele
belastingen, alsmede van de vermo
gensheffing ineens en de vermogens-
aanwasbelasting.
Brengt men deze correcties aan,
zonder nog rekening te houden
met het inhalen van de belastingach
terstand, dan blijkt dat de ontvang
sten in 1952 ruim 5,9 milliard heb
ben bedragen.
(Van een onzer verslaggevers)
Van tien voor drie tot tien voor
half vier is in de vroege Zondag
ochtend het licht in geheel Noord-
Holland uitgeschakeld geweest, be
halve in het Gooi.
De oorzaak was al weer de storm.
Op het centrale punt waar de Noord
hollandse electriciteit wordt opge
wekt, de DEMKA op het IJmuidense
Hoogoventerrein, woeien om kwart
voor drie een aantal ruiten in.
Onmiddellijk gutste de regen in
ongekende kracht naar binnen en
deed kortsluiting ontstaan.
Na een in grote haast aangebrachte
provisorische herstelling kon men de
centrale om tien voor half vier weer
in werking stellen.
Veehouder van schrik
overleden
Door nog onbekende oorzaak zijn
In de afgelopen nacht te Wognum
(N.H.) het café „De Vier Heemskin
deren" en twee belendende boerderij
en uitgebrand. Een van de veehou
ders, wiens huis door het vuur was
aangetast, is ter plaatse van schrik
overleden.
Tien brandweercorpsen namen met
omstreeks honderdtwintig spuitgas
ten deel aan de bestrijding van de
vlammen, die door de orkaan hevig
werden aangewakkerd. Met moeite
konden vier andere panden voor het
vuur worden gevrijwaard, Tegen ze
ven uur 's morgens was de brandweer
de situatie meester, maar de brand
spuit van Bovenkarspel bleef in actie
voor het nablussingswerk.
Het Franse communistische-
partijblad „Humanité" heeft de ge
royeerde André Marty er van be
schuldigd, dat hij tracht een splin
terpartij te organiseren.
(Van onze weerkundige medewerker)
Dc diepe depressie, welke zich in
de loop van Vrijdag en Zaterdag ten
noorden van Schotland vormde, heeft
ons een van de hevigste stormen van
de geschiedenis bezorgd. De kern
trok van Schotland dwars over de
Noordzee in de richting van het noor
den van ons land en bevond zich
vanmorgen in de buurt van Hamburg.
Vooral in het Noordzeegebied ver
oorzaakte dit een zware storm.
Sedert Zaterdagmiddag zijn de
windkrachten over de gehele Noord
zee in de buurt van 60 knopen, dat.
is omstreeks 100 km per uur, uit
noordwestelijke richting. Hierdoor
werden enorme wa-
termassa's in zuide
lijke richting tegen
de kusten van ons
land opgestuwd, het
geen aanleiding gaf
tot de hoge water
standen, welke zulke
noodlottige gevolgen
hadden.
Het lichtschip Ter
schelling meldde golf
hoogten van 7} meter, een wel zeer
hoge waarde voor de Noordzee. Ook
boven land had de wind gedurende
de gehele afgelopen nacht storm
kracht. De sterkste windstoten, voor
zover thans bekend, hadden een snel
heid van omstreeks 35 tot 40 meter
per seconde, dat is dus 130 tot 140 km
per uur.
Op zich zelf zijn dit waarden, welke
in hevige buien wel meer gemeten
worden, maar het feit, dat dit zo
langdurig en over een zo uitgebreid
gebied plaats vond, kenmerkt de
thans geleidelijk afnemende storm j
als wel zeer hevig. h. I
Ook in West-Duitsland heeft het
zwaar gestormd met windsnelheden
tot 120 kilometer per uur. De storm
ging gepaard met een snelle daling
van de temperatuur van 13 tot 2
graden binnen de drie uur.
Vijf volwassenen en een baby van
anderhalf jaar zijn in Dusseldorp
omgekomen doordat zij bedolven
raakten onder instortende ruïnes in
de stad. Ook in andere steden in
West-Duitsland zijn ruïnes van ge
bombardeerde huizen als gevolg van
de storm ingestort.
Een auto werd door de hevige
storm onbestuurbaar en reed tegen
een boom. Een van de drie inzitten
den werd gedood.
Bern en ook Genève in Zwitserland
melden hevige -sneeuwstorm met
regen- en sneeuwval.
Alleen uit Wenen komen berich
ten over blauwe hemel, zachte tem
peraturen en kalme wind
Over het
weer
gesproken
(Van een onzer verslaggevers)
De Sociaal-Economische Raad is Vrijdag begonnen aan de eerste wat
zou kunnen worden genoemd volwassen openbare vergadering. Het be
langrijkste agendapunt was de vaststelling van een advies tot instelling van
een aantal productschappen in de landbouw- en voedselvoorzieningssector.
Vooroverleg duurt
veel te lang,
prof. De Vries
De voorzitter van de Raad, prof.
mr f. de Vries, ging in zijn in
leiding in op de kwestie die de ge
moederen nog al heeft beziggehou
den: waarom nu juist eerst de pro
ductschappen (verticale organisa
ties) aan de beun voor behandeling
zijn gekomen Men zou liever heb
ben gezien dat. de eerste adviezen
betrekking hadden gehad op de be
drijfschappen (horizontale organisa
ties)
Maar het overleg tussen de betrok
ken maatschappelijke organisaties
verliep te traag. Dit aldus de voor
zitter moet worden toegeschrev
aan een neiging om te ver in kleinig
heden af te dalen.
Er ontstonden belangrijke menings
verschillen over soms niet eens t.er
zake doende punten.
Prof. De Vries noemde als achter
grond hiervan een onvoldoende ver
trouwen in het voortbestaan van de
goede samenwerking. Deze samen
werking bestond tot dusver in ander
verband wel.
De voorzichtigheid en het verlan
gen zich tevoren tegen dikwijls
geheel denkbeeldige gevaren te
wapenen behoren niet te ver te gaan,
aldus waarschuwde de voorzitter.
Overigens wees prof. De Vries nog
eens op de betekenis van deze ver
gadering die eigenlijk een nieuwe
fase in het werk van de raad in
luidt.
V erantwöordelijkheid
Prof. Veraart, de voorzitter van de
organisatie-commissie, sprak in de
zelfde geest. Hij legde voorts de na
druk op het verantwoordelijkheids
besef van de betrokken partijen. Bei
de sprekers meenden, dat de instel
ling van bedrijfschappen nu wel niet
al te lang op zich zal laten wachten.
Uit de discussie bleek, dat men ook
daarom de voorkeur aan de instel
ling van bedrijfschappen vóór die
van productschappen had willen
geven, omdat door sommigen de
zich goed
Gunstig nieuws komt van het eiland
Terschelling. De dijken hebben zich
hier goed gehouden. De dijkwacht,
die doorlopend in touw was, bezwoor
door snel handelen de gevaren van
een kleine duindoorbraak bij paal 19.
Niettemin is veel water binnenge
drongen in de huizen aan de haven
kant van West-Terschelling. Het
stond vanmorgen veertig centimeter
hoog in de kamers.
Hotel Steirvoorte, in Nes op het
eiland Ameland, is door de storm
opgenomen en in zee gestort. AUe I
pogingen om iets van de inboedel
te redden zijn mislukt.
productschappen worden gezien als
een verlengstuk van het overheids
apparaat.
De heer Ruppeït (C.N.V.) vond
dat diegenen, die zo dachten ove
rigens ten onrechte hierin juist
aanleiding hadden moeten zien om
met de ontwikkeling van bedrijf
schappen haast te maken.
De heer Korte (N.V.V.), die ook
liever eerst bedrijfschappen (die
dichter bij het bedrijfsleven staan)
had gezien, wilde echter geen voor
keur uitspreken. Beide „schappen"
zijn belangrijk en ook productschap
pen kunnen niet worden gemist. Hij
betreurde het dat men er niet in
geslaagd was voor het hele terrein
van de voedselvoorziening een advies
voor productschappen uit te brengen,
gezien het gebrek aan overeenstem
ming tussen werkgevers- en werk
nemersorganisaties over de zetelver
deling in het bestuur. Dat. er toch
nog over een aantal advies kon wor
den uitgebracht is te danken aan de
soepelheid van de werknemers, die
bereid waren tijdelijk afstand te
doen van wettelijk verkregen rech
ten.
De Hondsbossche Zeewering is aan de
Noordkant bij Petten overspoeld door
het zeewater. De kantonnier van de
Rijkswaterstaat. L. de Waard, kan
zich niet herinneren, dat het water de
laatste 28 jaar zö hoog is geweest als
De dijk liep echter ook nu geen ge
vaar, maar vermoedelijk zal de scha
de aan het dek van de dijk vrij aan
zienlijk zijn.
Aan de zuidkant van de zeewering
is ruimSOOmeter duin weggeslagen. Op
de ene foto de duinen, die het hebben
moeten afleggen tegen het aanstor
mende water.
Een deel van het strandcafé Camper
duin (zie de andere foto) is verwoest.
Het terras en de voorgevel spoelden
in zee.
De hele Scheveningse boulevard
heeft de Haagse politie Zondagmor
gen voor het verkeer afgesloten, om
dat het levensgevaarlijk was zich op
de Strandweg te begeven. Bovendien
is het wegdek op vele plaatsen door
het vannacht gestegen zeewater los
gewoeld. Vooral het gedeelte bij
Seinpost heeft het hard te verduren
gehad.
Ettelijke duizenden tonnen haring,
die opgeslagen lagen bij de eerste
binnenhaven van Scheveningen, zijn
vannacht tijdens het noodweer in het
water van de haven terecht gekomen.
Een der rederijen heeft een verlies
van 1500 kantjes, dat betekent een
schade van 15.000 gulden.
Enkele Scheveningse loggers bevin
den zich nog op zee, maar blijven op
veilige afstand van de kust.
De Haagse brandweer is van Za
terdagavond zes uur af in touw. Aan
de Soestdijksekade heeft men van
nacht enkele onder water gelopen
woonschuiten nog kunnen leegpom
pen, maar enige andere woonarken
zijn gezonken.
In de oude Ned. Herv. Kerk aan
het einde van de Keizerstraat achter
de boulevard, staat ook water. De
kerkdiensten in dit historische ge
bouwtje gaan niet door.
Twee brandspuiten zijn van Den
Haag naar Rotterdam gegaan om de
kelders van de electrische centrale
aan het Marconiplein leeg te pom
pen. Ook de electriciteitsvoorziening
van Den Haag hangt van deze cen
trale af.
(Van onze Parijse correspondent)
In Parijs is in de afgelopen week
een conferentie gehouden over de
samenbundeling (coördinatie) van
het Europese verkeer, per spoorweg,
per landweg en per waterweg.
Aan de conferentie namen deel
de zes Schuman-landen (Frankrijk,
Duitsland, Italië en de drie Benelux-
landen) alsmede Zwitserland en
Oostenrijk. Nederland was vertegen
woordigd door minister A1 g e r a.
De besluiten waartoe de conferen
tie is gekomen zijn niet bindend
voor de regeringen, maar hebben al
leen het karakter van aanbevelingen.
Ze behoeven dan ook niet door de
parlementen, te worden bekrachtigd.
Van een boven-nationaal gezags
orgaan, zoals op het ogenblik in
Luxemburg voor kolen en staal be-
De Hondsbossche Zeewe
ring, in Noord-Holland tussen Pet-
'en en Kamp schijnt
gens de laatste berichten behoorlijk i slagen. Met man en macht wordt ge-
te houden. In de smalle duinenrijen werkt om de aanstormende zee te
«oZ-1 naast de dijk zijn echter bressen ge-1 keren. (Luchtfoto K.L.M.)
(Van een speciale verslaggever)
Dode teervogels, meeuwen die in
een stookolievcld waren terechtge
komen, lagen hier en daar op de
boulevard van Katwijk. Stukken
wrakhout, riet en soms wel een paar
decimeter zand bedekten het weg
dek. De boulevard was een soort
strand geworden en het strand was
Zaterdagmorgen zo goed als verdwe
nen. En dat om twaalf uur! Op het
moment, dat het water nog laag was.
Maar zelfs het lage water van
Zondag was volgens de Katwijkers
zeker twee meter hoger dan normaal.
Van de noordpunt tot de zuidpunt
van de Zeeweg in Katwijk heerste
chaos.
„Daar was een rij duinen", wees
een Katwijker aan de vreemdelin
gen, die in dichte drommen hierheen
waren gekomen.
„Daar stonden de badcabines, daar
lag een wandelpad", en zij die aan
de zeekant woonden, vertelden hoe
ijzingwekkend angstig het vooral ln
de vroege ochtend was geweest.
De zee klotste toen tegen het strand
café „Nieuw Brittenburg" op: De be
woners, de familie Van der Ploeg,
hadden moeten vluchten. En kort na
hun vertrek al stortte de muur aan
de zeekant in. Stoeltjes en tafeltjes
woeien naar buiten en de zee beukte
tegen het cafébuffet op. En zover
Minister Suurhof f deelde ons
mede. dat voor hulpverlening zo no
dig over de DUW-arbcidcrs beschikt
kan worden; de regeling van dit
hulpwerk ligt bij de Provinciale
Waterstaat.
Gedacht wordt aan het beschik
baar stellen van DUW-kampen voor
het tijdelijk onderbrengen van ge-
evacueerden.
Daarna zal het nodig zijn een
steunregeling te treffen voor de ge
troffenen. Voor hen, die door de
watersnood werkloos zijn geworden,
en zich in de geïsoleerde gebieden
bevinden, zullen meldmgskantoren
worden ingesteld.
kwam de springvloed, dat aan de
noordzijde van de boulevard ook een
villa werd bedreigd. Toen het daar
kritiek werd, begon het water te val
len en het gevaar was voorlopig
althans bezworen. In spanning
wacht men af hoe ver het water bij
het hoge tij van vanmiddag vijf
uur zal komen.
Ook in Noordwijk is aan de boule
vard schade aangericht. Op een be
paald punt zijn de duinen en wandel
paden weggeslagen. Over het alge
meen is de toestand hier echter niet
zo slecht als in Katwijk. De kotter,
die op het strand is geslagen, zit
tegen de duinenrij en er bestaat geen
risico, dat de zee het schip zal mee
sleuren.
staat is althans voorlopig nog geen
sprake.
De conferentie had een overwegend
technisch karakter'.
Wat de spoorwegen betreft is te
Parijs veel gesproken over een
wagenpool. Landen die een overvloed
hebben aan wagons zullen landen
met een tekort aan wagons helpen,
zodat een betere exploitatie mogelijk
wordt.
Ook is gesproken over de unifica
tie van de spoorwegtarieven, vooral
op de grote lijnen. De aanmaak van
materieel kan worden vereenvoudigd.
De electrificatie van lijnen moet in
onderlinge harmonie komen, speciaal
bij de grensvakken, zodat om een
voorbeeld te noemen, wordt ver
meden, dat een internationale trein
tot Roosendaal wordt getrokken door
een electrische locomotief, tot Ant
werpen door een stoomlocomotief en
daarna weer door een electrische
locomotief.
Europees loegennet
Wat de landwegen betreft streeft
men naar het maken van één groot
Europees wegennet. Men wil voor de
aanleg of verbetering van Europese
hoofdwegen voorrang vaststellen, zo
dat de nationale regeringen aan de
aanleg en verbetering daarvan min
of meer vastzitten, althans moreel.
Voor Nederland zijn als zulke
hoofdwegen aangewezen: Amsterdam-
Utrecht - Luik - Luxemburg - Frank
rijk; Amsterdam - Parijs, Hoek van
Holland - Rotterdam - Utrecht - Roer
gebied.
Wat ten slotte de waterwegen be
treft, is ter conferentie gestreefd
naar inventarisatie der verschillende
waterwegen, die in aanmerking ko
men voor een Europees waternet.
Elk land zal opgeven welke water
wegen op zijn gebied hiervoor in
aanmerking komen. Deze gegevens
sullen centraal wo/den verzameld en
bekeken op coördinatie.
52
(Van een onzer verslaggevers)
Lucht en water zijn niet meer te
scheiden, ze zijn een grote, grauwe,
kolkende massa geworden. Dat mel
den de schippers van de vissersvloot,
die ver van de kust op de Noordzee
liggen te steken, en die al hun kracht
nodig hebben, hun schepen te be
houden.
Stormweer als nooit tevoren, mel
den zij in de gesprekken via Scheve
ningen Radio met de reders, in de
onderlinge radiogesprekken en 'in
hun gesprekken met hun familie op
het land waarom zij zich zeer be
zorgd maken.
De IJm 60, Duijvis ligt achttien
mijl noordwest van IJmuiden in
vliegend stormweer. De ruiten zijn
uit de stuurhut geslagen, maar de
bemanning maakt het wel. De IJm
25 Flamingo, de Herman (IJm 20) en
de IJm 16 Bergen liggen in de na
bijheid van het Lichtschip ST2 te
steken en zijn alle meer of minder
beschadigd. De zee dreigt hier met
ongekende kracht,
De vissersvaartuigen aan de wal
hebben het niet alle even gemakke
lijk gehad. Uit Breskens seinde de
Uk 73 naar Urk. dat de botters UK
WR (Wieringen) 67 en WR 7 uit
55
de haven werden opgelicht en op
straat gesmakt. De UK 53 sloeg ge
heel over de dijk heen.
In IJmuiden sloeg de KW 122
Vrouwe Jacoba samen met de botter
UK 88 op de glooiing bij het dok. De
Schev. 140 sloeg tegen de bunker, die
geheel onder water dreigt te komen.
De in de bunkers opgeslagen haring
is weggespoeld en drijft in de havens
rond. Er is voor tienduizenden gul
dens schade.
De Canadese regering heeft thans
besloten arbeiders in tal van beroe
pen als emigranten toe te laten.
Er kunnen evenveel niet-agrariërs
als agrariërs vertrekken. Zij die
reeds een aanvrage hebben lopen
zullen voorrang krijgen. De aanmel
dingskantoren beschikken over een
lijst van beroepen, die aanvaard
worden.
