werden zij opgelost. Geneesmiddelen waren in voldoende hoe
veelheid aanwezig of werden binnen de kortste tijd aange
voerd. Afvoer van ouden van dagen vond onder leiding van
de doktoren plaats en daarnaast deden de artsen van alle
werk erbij.
Zelfs hen, die door het water getroffen waren en hun prak
tijk door de afwezigheid der bevolking niet konden uitoefe
nen, trof men overal aan om hulp en bijstand te verlenen.
Ondermijnde woning aan de Havenkant te Moerdijk.
Het maken en leggen der zinkstukken
bij het dijkherstel te Moerdijk.
Ter voorkoming' van besmetting door de vele cadavers wer
den cadaverploegen ingesteld, die onder grote moeilijkheden
hun werk moesten verrichten. Duizenden en duizenden runde
ren, paarden, varkens en pluimvee werden in samenwerking
met de destruetordienst in Noord-Brabant en met het bureau
oogstvoorziening opgeruimd.
Tot ver over hun middel trokken de mannen het waterge
bied in om de stallen der landbouwers te bereiken om de ge
storven dieren van de stallen te halen, voort te slepen met
motorbootjes en met moeite op de dijken te slepen, waar
tractors gereed stonden om ze naar de begaanbare weg te
vervoeren.
De berging en identificatie van de om het leven gekomen
inwoners vergde meer tijd en moeite. In de eerste dagen ver
keerden velen in het onzekere waar hun familieleden zich zou
den kunnen ophouden en als na dagen zoeken geen bericht
van leven inkwam werd het ergste gevreesd.
Het aantal slachtoffers van deze waterramp is in ons ge
bied te stellen op ongeveer 145 waarvan alleen reeds uit de
gemeente Fijnaart ongeveer 80 doden. In de nabijheid van
Klundert hebben enkele militairen hun offervaardige inzet
met hun leven moeten betalen.
Velen van deze personen kunnen niet in hun gemeente ter
aarde besteld worden omdat op de meeste plaatsen het water
nog op de kerkhoven staat.
De ervaring van de oorlogsjaren deed velen besluiten tot
het uiterste te wachten met vertrek, wat noodlottige gevolgen
had.
Toch was voor een herhaling van 1940 of 1944 geen directe
vrees. De rijkspolitie werd binnen de kortst mogelijke tijd ver
sterkt en de koninklijke marechaussee verleende assistentie.
De verlaten gebieden werden streng bewaakt, geregeld ge
controleerd en tegen plundering en diefstal werd straf opge-
tx-eden.
Was het wellicht daarom, dat de bevolking zo gemakkelijk
tot evacuatie overging en zich schikte in de voorschriften van
de biu-gemeesters
De burgerlijke overheid heeft er blijkbaar een eer in gesteld
om de eigendommen van de verlaten huizen te bewaken.
Daarin is zij zonder meer geslaagd. Slechts een of twee kleine
gevallen van meenemen van goederen deden zich voor en de
teruggekeerden vonden hun goederen zoals zij deze achterge
laten hebben.
Met 1940 en 1944 vormde de huidige toestand een groot
verschil.
de Grondmaatschappij N.V.
Honderden gezinnen hadden have en goed verloren en deze
grote nood bracht een omvangrijk apparaat in beweging. Het
provinciaal opbouworgaan, bestaande uit alle charitatieve
verenigingen in Noord-Brabant kwam in actie en reeds op
de eerste dag van de overstroming bezochten de leden van
het bestuur de getroffen gemeenten en legden met de bur
gemeesters contacten voor hulpverlening. Geheel Nederland
leefde mee en in de eerste dagen werden zeer grote hoeveel
heden goederen in alle soorten ingezameld. Het Roode Kruis
verrichtte wederom prachtig werk. Het R.K. Huisvestingsco
mité in Noord-Brabant had een actief aandeel in de inzame
ling, organisatie en verdeling der goederen. Met grote vracht
wagens tegelijk werden de goederen naar de watergebie
den gezonden en allerlei comité's belastten zich met de
ontvangst, sortering en uitreiking' der goederen. In de niet-
getroffen gemeenten, waar de vluchtelingen waren onderge
bracht, zorgden parochiële hulpcomité's en andere gemeente
lijke en particuliere instanties ervoor, dat deze mensen voor
zien werden van de eerst noodzakelijke behoeften. De Burge
meesters namen in die gemeenten het initiatief en in enkele
weken werd op het terrein van de liefdadigheid enorm veel
tot stand gebracht.
Al deze activiteiten werkten op zich prachtig doch niet kon
uitblijven, dat nu en dan naast en soms zelfs door elkaar ge
werkt werd. De Commissaris der Koningin in Noord-Brabant
bracht meer regel in deze werkzaamheden door het Provin
ciaal Opbouworgaan met de centrale leiding te belasten. On
noemelijk veel werk werd door dit orgaan verzet. Op elk
ogenblik van de dag en de nacht kon men terecht om zijn
„rekening voor goederen" te presenteren en steeds werden de
Moerdijk. Rijshout speelt een grote rol bij het dichten
der dijken. Op de achtergrond losgeslagen oude dijk-
stukken. (moer veen)
wensen vervuld. De verscheidenheid der ingezamelde goederen
was g'root, doch de wensen van de slachtoffers bleken deze
verscheidenheid te overtreffen. Wederom bleek weer eens hoe
veel soorten kleding, huishoudelijke artikelen, potten, pannen,
schoenen, meubels, enz. enz. Nederland rijk is.
Zoals bij elke massale inzameling was nu ook veel kaf en
koren onder de voorraden. Sorteren was een zwaar en moeilijk
werk, waaraan talrijke damescomité's zich echter met liefde
gaven. Dagen achtereen waren in scholen, clubgebouwen en
woonhuizen de dames (en dikwijls ook heren) in touw om de
verkregen goederen „pasklaar" te maken voor de getroffen
inwoners.
De hoeveelheid geschonken goederen was zo enorm, dat
met ruime hand gegeven kon worden. Zo groot was zelfs de
toevoer, dat men anderen kon laten meedelen; anderen, die
weliswaar niet getroffen waren, doch die maatschappelijke
hulp zeker konden gebruiken. De christelijke naastenliefde
was groot in Nederland. In het begin verzetten bepaalde per
sonen zich tegen zulk een uitreiking. Deze „mensen op een
afstand" die alleen maar hier en daar een klok hoorden lui
den, doch de klepel niet wisten te hangen, kregen ongelijk
toen niemand minder dan de Commissaris der Koningin en de
Bisschoppen waardering uitspraken voor dit nobele werk om
ook anderen in de goederenverdeling te betrekken.
De op betonnen palen gebouwde villa „Huize Goeree".
De grond is er geheel onder uitgespoeld en de serre
eraf gebroken.
Dijkdoorbraak te Moerdijk. Op de voorgrond enorm
grote stukken weggeslagen ijzerharde moermassa's,
afkomstig uit de oude dijkgaten. Deze soms duizende
kilo's wegende blokken vindt men ver het polderland
ingestuwd.
Midden en onderZandzuigers spuiten de grote dijk
gaten vol met slib (±60% water) uit het Hollandsch
Diep. Het overtollige water vloeit af in de polder en
het zand vormt zeer snel een stevige laag in het gat.
Alhoewel het streven bestond om de goederen centraal te
verzamelen waren er gemeenten, die rechtstreeks contact
zochten met de getroffen gemeenten en deze adopteerden.
Zelfs waren er enkele gemeenten, die buitenlandse hulp ont
vingen.
De gezondheidstoestand van de bevolking in het waterge
bied bleef goed. Zoals steeds bij grote rampen waren in het
begin de meeste zieken ineens gezond, hadden geen dokter
nodig en dachten alleen aan de zorgen van anderen.. Een
groot voordeel is, dat hierdoor dë artsen zich van hun huis
bezoeken vrij konden maken en zich wijden aan de vluchte
lingen en de ernstige zieken. Mooi werk is hierbij verricht.
Drinkwater gaf geen zorgen en waar dit moeilijkheden gaf,
Kadavers nabij Hotel „Brabant", 't Hoekske.
Tienduizende stuks van onze veestapel zijn aan het
water ten prooi gevallen.
Hoe het water huishield
langs de weg van Zevenb.
Hoek naar Moerdijk dorp.
Amerikanen in actie langs
weg naar Moerdijk dorp.
Kilometers lang is deze
dubbele barricade van zand
zakken, waartussen klei is
gestort
