Herinneringen aan februari 1953 Première 'Water' in Delta Expo op Neeltje Jans Excursie Boswachterij Ellemeet alleen 's winters nog zoals het vroeger was Zierikzee in cijfers Vlaggen halfstok Herdenkingsbijeenkomst met Koningin Beatrix Commissaris van de Koningin brengt Bruinisse een bezoek Tentoonstellingen Watersnoodramp FAMILIEDINERS 500 pers. Grevelingen FAMILIE HAGENDIJK Telefoon 01113-1462 ONS EILAND VERSCHIJNT WEKELIJKS HUIS-AAN-HUIS OP GOEREE-OVERFLAKKEE EN SCHOUWEN-DUIVELAND. 56e JAARGANG. TOTAALOPLAGE 30.500 EX. ONS EILAND IS EEN UITGAVE VAN DE STEM-WEEKBLADEN. KANTOOR: OOSTDIJK 41-43 - SOMMELSDIJK - TEL. 01870-83722 - POSTADRES: POSTBUS 90 - 3240 AB MIDDELHARNIS. 701 21 JANUAR11993 BURGH-HAAMSTEDE - De theatergroep 'Het hondje van de Ruyter' zal in 1993 zeven maal het stuk 'Water' opvoeren in Delta Expo. Op 31 januari 1993 is de première in Delta Expo op Neeltje Jans. Deze theaterproduktie past uitste kend in het thema "40 jaar na de overstromingsramp '53". Hiertoe richt Delta Expo o.a. een wisseltentoonstelling in en kunnen lezingen worden ver zorgd. De eerste voorstelling is op de historische datum, zondag 31 januari in Delta Expo op Neel tje Jans. Deze voorstelling be gint om 14.30 uur en duurt tot rond 15.30 uur. Kaarten zijn BURGH-HAAMSTEDE - De Koninklijke Nederlandse Na tuurhistorische Vereniging af deling Bevelanden houdt zater dag 23 januari een natuur-ex- cursie door de Boswachterij Westerschouwen. Natuurgids van het Instituut voor Natuur- en Milieube- schermings Educatie, Jan Mi- davaine, geeft extra aandacht aan wintel-verschijnselen tij dens deze ochtend-wandeling. De vertrektijd is 10.00 uur van af Hogeweg 112 in Westen- schouwen. De duur van de wandeling is ongeveer twee uur. Er zijn geen kosten aan verbonden. ELLEMEET - Hun boer derijtje stond waar nu de witte molen staat die El lemeet onderscheidt van de overige dorpen in de buurt. De grond er om heen heeft Jan Besuyen bewerkt tot in 1975. Nu woont hij samen met zijn vrouw Koos je in het dorp. In een kleine wo ning aan de Dorpsstraat die eeder bewoond werd door zijn zoon Daniël. Onder het genot van een kop koffie met een bolus willen zij best vertellen over het verleden. Over de overstromingsramp van februari 1953, over hun redding door een he licopter. Over hoe hun leven zich daarna voort zette: Hun isolement in het Zeeuwse Ellemeet werd door de ramp door broken maar het lijkt of ze dat tot op heden nau welijks beseffen. Toch is er heel wat gebeurd sinds die maandag 2 februari waarop ze te horen kre gen dat de dijk doorge broken was. „Die eerste dag leek het alle maal niet zo erg. We kregen het bericht dat de dijk het niet gehouden had, maar het was toen net laag water dus je denkt: „Wat een drukte om zo'n beetje vocht". We zijn zelfs nog gewoon melk gaan halen bij de boer. Maar 's mid dags piepten we wel anders. Het water bleef stijgen en we moesten verhuizen naar de zol der van de schuur om droog te blijven". Op het moment van de ramp werd de boerderij be woond dor Jan, zijn vrouw Koosje, hun twee kinderen en opa. De wereld buiten Schou- wen-Duiveland had voor hen geen betekenis. „Je kwam in zierikzee om de oogst te verkopen, in het Huis van Nassau. Als je in een dorp woonde kon je wel eens weg, maar een boerderij kon je niet alleen laten". Jan is afkomstig van Ellemeet en Koosje uit het aangrenzende Eikerzee. „Een goede vrouw vind je onder de rook van de schouw", citeert Jan een oud spreekwoord. Op de boerderij hadden ze een trekpaard, een dikke Zeeuw, waarmee de acht bunders land bewerkt werden die zij beza ten. yerder hadden ze een var ken, dat in de herfst door Jan zelf geslacht werd. Koos zoutte het. „Wel vier weken lang zat het in een grote ton met zout", licht ze toe. Poezen, konijnen en kippen completeerden de le vende have waarmee het gezin zich in die tijd omringde. Elek triciteit was er nog niet „Er stond een olielamp op tafel". Op zolder Terwijl het water bleef stijgen in de nacht van de ramp, vaag de het tevens vele herinnerin gen van het gezin weg. Toen zij naar de zolder evacueerden na men zij in hun haast lang niet alles mee dat ze hadden willen behouden. „Alles ging te snel. Tussen de bedstee, boven het linnenkastje bijvoorbeeld, hing een foto van mijn ouders", zegt Koosje, „die is in het water terecht gekomen. Zo ook de boeken en fotoalbums. Sigaren van opa, ja die hebben we dan weer wel meegenomen". Ze bi vakkeerden twee dagen op de Tussen Ellemeet op de voorgrond en Eikerzee links-achter molen 't Hert. foto van 4 februari 1953. zolder van het inmiddels zwaar gehavende huis. „Een ragebol, met daaraan gebonden een kussensloop moest aangeven dat er nog mensen in verble ven. 's Nachts gebruikten we het gewoon als beddegoed!". Wanneer er vliegtuigen over kwamen zwaaiden ze ermee. Op de ochtend van de derde februari was in de verte het geronk van een motor te horen. Door het dakvenster was een helicopter te zien die het huis naderde. Vanuit de zolder werd eerst opa, die toen al de respec tabele leeftijd van 76 jaren be reikt had, omhoog gehesen. De dochter en zoon waren daarna aan de beurt. Na zo'n twintig meter omhoog getrokken te zijn, verdwenen ze in de buik van het toestel. Met spanning keken Jan en Koosje hoe het vervolgens koers zette om zijn lading naar veiliger oorden te brengen. Zijzelf bleven alleen achter in het nu stille huis. Omringd door een uitgestrekte watermassa, in afwachting van de terugkeer van hun redder. Toen de helicopter voor de tweede keer boven het dak hing, en Koosje veilig binnen gehaald was, was de beurt aan jan. Het trekken gebeurde om zichtig, maar toch kon niet voorkomen worden dat hij, bo ven aangekomen, door het los schieten van de gesp een val van twintig meter maakte. Om laag, in het koude water. Hij kwam terecht in zijn voortuin tje, bovenop de heg. Lang hoef de hij niet op hulp te wachten, want van bovenaf was het hele verloop nauwkeurig gevolgd, en Jan werd nog eens keurig opgehesen. In Zierikzee kreeg de hele familie droge kleren. „Dat was wel nodig ook, want met dweilen konden ze het wa ter opvegen dat van ons af droop". De man die hen gered had, bleek Gerard de Trémérie te heten, hij was piloot bij Sabena. Samen met 36 andere piloten redde hij 1720 mensen uit hun benarde positie. Na Zierikzee volgde, alvorens het gezin in een Zweedse nood woning gevestigd werd, een aantal logementen in een drie tal andere plaatsen. Pas na een jaar kon de grond rond Elle meet weer opnieuw bewerkt worden. Bij de acht bunders land, kwamen er door herver kaveling vier bij. Het „boeren" was echter niet makkelijk. Verzilting Door de overstroming was de grond sterk verzilt. scheepsla dingen gips moesten worden aangevoerd om deze weer bruikbaar te maken. Sommige gedeelten hadden wel tien jaar nodig om te herstellen. Het paard had toen al plaats ge maakt voor een klein, grijs tractortje en zo deed de moder ne tijd ook hier zijn intrede „Door de herverkaveling na de ramp was de grond makkelij ker te bewerken. Niet meer van die losse stukjes". Maar ook op andere wijze brak voor de fa milie Besuyen na de overstro ming een nieuwe tijd aan. De zoon volgde nog wel de land bouwschool, maar zocht zijn vrouw niet meer in het dorp. Zij, een tandartsassistente, voelde er niets voor om zich als boerin te vestigen. „We hadden er ook niet met z'n beiden van kunnen eten", zegt Jan. Het stuk land bracht voor twee ge zinnen te weinig op. Ook de dochter bleef niet in Ellemeet. Zij trouwde met een groente man eri heeft tegenwoordig een luxueuze groentezaak .gespe cialiseerd in exotische gewas sen in Zierikzee. Vrieërskoepeltje Terwijl Jan en Koosje vroeger op vrijersvoeten gingen in het „Vrieërskoepeltje aan het strand van het naburige Scha- rendijke, gaat de jeugd van nu, zo ook de kleinkinderen van het echtpaar naar de disco theek van Renesse. Maar ook de contacten buiten „het ei land" .zijn nauwer geworden. Was Zierikzee nog de verste plaats waar Koosje ooit kwam, nu komen mensen van heinde en verre naar haar geboorte dorp. Wat begon met een Bel gische piloot en een Zweedse noodwoning heeft gevolg ge had: Het grootste deel van de huisjes van het onbedorven, lang gëïsoleerde dorpje Elle meet wordt nu bewoond door toeristen. Deze tweede wonin gen geven in het zomerseizoen een drukte van belang, 's Win ters is het er stil en herleeft de herinnering aan hoe het vroe ger geweest moet zijn. Jan en Koosje hebben in 1975 het boeren voor gezien gehou den. Hun zoon bewoont nu het Zweedse huis waarin zij vroe ger woonden. Zij verhuisden naar zijn woning aan de Dorpsstraat. Een oude foto aan de wand, gereconstrueerd, toont nog de boerderij die drie maanden na de ramp instortte. De televisie toont beelden van nieuwe rampen, schrijnende beelden van een wereld die verder ligt: „In Afrika lijden de mensen honger, terwijl hier ge wassen op het land staan die niemand meer wil hebben. Wat dat allemaal worden moet weet ZIERIKZEE - Zierikzee had op 1 januari 10.019 inwoners, 124 meer dan op de eerste dag van vorig jaar. Er werden evenveel kinderen geboren als er inwo ners overleden, namelijk 92. De groei wordt dus geheel ver oorzaakt door het vestigings overschot, er kwamen 510 per sonen van elders in Zierikzee wonen, terwijl er 386 verhuis den naar elders. Er werden in 1992 94 huwelijken gesloten en 24 echtscheidingen ingeschre ven. In 1992 legden 18.972 zeil- en motorjachten aan in de Zierik- zeese haven. Dit zijn de ple ziervaartuigen, die geen vaste ligplaats hebben in Zierikzee. Het aantal jachten dat vorig jaar in de haven heeft over nacht, is in vergelijking met 1991 ongeveer gelijk gebleven, toen waren er 18.847 overnach tingen. MIDDELBURG - De commis saris van de koningin in Zee land heeft aan de burgemees ters van de gemeenten in de provincie gevraagd maandag 1 februari de vlaggen halfstok uit te hangen in verband met de herdenking van de waters noodramp 1953. Omdat koningin Beatrix dit jaar op zondag (31 januari) jarig is, zou het vlaggen voor haar verjaardag naar de maan dag moeten verschuiven. In de algemene vlaginstructie is ge steld dit jaar halfstok te vlag gen in die gebieden waar her denkingen worden gehouden. De commissaris heeft de burge meesters gevraagd te bevorde ren dat van overheids- en be- drijfswege en door de bevol king in heel Zeeland op 1 fe bruari halfstok wordt gevlagd. De commissaris motiveert zijn verzoek door te stellen dat de watersnoodramp direct en in direct de hele provincie heeft getroffen. FOTO KLM AIRO-CARTO. ik niet", zegt Jan. „Ik geloof nooit dat het goede voorteke nen zijn". DUIVELAND - Het pro gramma dat is samengesteld voor de herdenkingsbijeen komst op maandagmiddag 1 februari en dat wordt bijge woond door Koningin Bea trix is in hoofdzaak voor ge nodigden. Alleen de kranslegging om 15.00 uur bij de plaquette die herinnert aan de sluiting van het laat ste stroomgat op 6 november 1953 bij Ouwerkerk, kan door het publiek worden bij gewoond. De overige onderdelen van het herdenkingsprogramma kunnen via de televisie wor den gevolgd. In de Neder lands Hervormde Kerk in Nieuwerkerk voeren vanaf 13.45 uur de volgende perso nen het woord: burgemeester A. Bergshoeff van Duive- land. Drs. W.T. van Gelder commissaris van de Konin gin in de provincie Zeeland, minister van Verkeer en Wa terstaat J.R.H. Maij-Weggen en prof.dr. Selma Leydes- dorff, hoogleraar-directeur van het Belle van Zuylen-in- stituut van de Universiteit van Amsterdam. Vanaf 15.30 spreekt de Koningin in de Nederlands Hervormde kerk van Ouwerkerk met delega ties uit de bevolking van vijftig getroffen plaatsen in Nederland. Ook deze bijeen komst is besloten. (ADVERTENTIE) BRUINISSE - Vrijdag 22 ja nuari brengt de Commissaris van de Koningin een bezoek aan de gemeente Bruinisse. Het programma voor dit bezoek ziet er als volgt uit: 12.30 uur: Ontvangst Commis saris c.a. door het college van burgemeester en wethouders in SCHOUWEN-DUIVE LAND - In diverse plaatsen op Schouwen-Duiveland zijn tentoonstellingen ingericht die een beeld geven van de gebeurtenissen van 1 februari 1953 en de periode daarna. Deze tentoonstellingen vor men tevens een onderdeel van de Herdenking Watersnood ramp op Schouwen-Duive land. In Ouwerkerk heeft het Wa terschap in het Dorpshuis aan de Ring 42 een tentoonstel ling ingericht die zaterdag 30 januari wordt geopend door de heer ing. L Becu, gepen sioneerd technisch hoofd ambtenaar bij de Deltadienst van Rijkswaterstaat. De ten toonstelling is te bezichtigen van dinsdag 2 februari tot en met zaterdag 6 februari, da gelijks van 9.00 tot 21.00 uur. Zaterdag 6 februari is de slui tingstijd om 17.00 uur. De toegang is gratis. De groepen 5 tot en met acht van de basisscholen op Schouwe-Duivelnad kunnen de tentoonstelling onder les tijd bezoeken. In Bruinisse is van 1 tot 12 februari een tentoonstelling te zien in de hal van het gemeentehuis. Van 15 tot 26 februari is de tentoonstelling te bezichtigen in de hal van het bejaardenverzorgingste huis In 't Opper. Ook hier wordt op de basis scholen in de groepen van de bovenbouw aandacht besteed aan de ramp. In Kerkwerve opent burge meester W. den Boer maan dag 1 februari een tentoon stelling in de Nederlands her vormde Kerk. Van 1 tot en met vrijdag 5 februari, iedere avond van 19.00 tot 21.00 uur is iedere belangstellende wel kom. Op de tentoonstelling zijn voornamelijk foto's van Kerkwerve en omgeving te zien, veel foto's uit particulier bezit, die niet eerder tentoon gesteld werden. Ongeveer honderd foto's zijn van wijlen de heer Ten Kate uit Zierik zee. Behalve de foto-tentoonstel ling wordt er elke avond een videofilm vertoond met o.a. Kerkwerve in het water. De Christelijke basisschool 'Sa muel' heeft over de ramp een werkstuk gemaakt. Dit is op de tentoonstelling te zien. SEROOSKERKE - In het dorpshuis van Serooskerke is een expositie ingericht van fotomateriaal, krantenartike len en video's. Aandacht wordt vooral geschonken aan die gemeenten die als adop tiegemeenten persoonlijke en materiële hulp verleenden. Voor Serooskerke waren dat Krommenie, Ruurlo en Wisch. Amsterdam adopteerde ge heel Schouwen-Duiveland. De tentoonstelling loopt van 1 tot en met 6 februari en is gratis toegankelijk. De ope ningstijden zijn maandag tot en met vrijdag van 14.00 - 16.00 uur en van 19.30 tot 21.00 uur. Zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur. de hal van het gemeentehuis; 12.45 uur: Werklunch in com missiekamer gemeentehuis. Tijdens de lunch zal door het college van burgemeester en wethouders met de Commissa ris van gedachten worden ge wisseld over de volgende on derwerpen: a. ruimtelijk ont wikkelingsperspectief gemeen te Bruinisse en dan met name de onderdelen havens (waaron der Werkhaven Grevelingen- dam) en glastuinbouw; b. visse rij (mosselvisserij en palingvis- serij); c. 4e fase herinrichting dorpskern (provinciale bijdra ge uit de knelpuntenpot stads en dorpsvernieuwing); d. aan leg buitendijks fietspad langs Grevelingen in aansluiting op gerealiseerd fietspad op de Grevelingendam; e. gemeente lijke samenwerking en inde ling.; 14.15 uur: Rondrit door gemeente; 14.45 uur: Aankomst bij haven en bezoek aan een vissersvaartuig, voor een kort gesprek - tijdens een kleine vaartocht - met een delegatie van het bestuur van de visserij- vereniging Algemeen Vissers- belang; 15.15 uur Bezoek aan clubgebouw golfclub Grevelin- genhout, waarbij door het Bouwbureau Grevelingenhout een toelichting zal worden ge geven op het golf- annex woon complex; 15.45 uur: Aankomst bij gemeentehuis en gesprek tussen Commissaris van de Ko ningin en persvertegenwoordi gers; 16,00 uur: Kennismaking en informele ontmoeting met raadsleden. Uitsluitend verkrijgbaar bij Theaterburo Bravo, Brielle, tel. 01810-13719. Ze kosten 5.-. De kaarten geven tevens toe gang tot Delta Expo. Het verhaal In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 trekt een zware noordwesterstorm over Neder land. Het waterpeil stijgt on rustbarend, dijken breken door, bewoners van polders brengen hun kostbare bezittin gen naar de zolder, kinderen en huisraad worden van de daken gehaald... Veertig jaar later ontmoeten drie mensen elkaar bij het "tankstation" van Wisse Braakman. Wisse schijnt het geheim te kennen van het "Wa ter". Pjoew, Bah en Tressant imiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiimiiimiii zijn op zoek naar de energie uit hun jeugd. Uren konden ze toen over slootjes springen, de duinen op- en afrennen of ge woon kikkervisjes vangen. Wisse blijkt echter geen gewo ne pompbediende te zijn... De jeugdtheaterproduktie "water" is een poëtisch verhaal over het water, de invloed van het water op mensen en op kinderen in het bijzonder. "Water" is ook het verhaal van kinderen tij dens de watersnoodramp van 1953,... luidsmateriaal) projecties, mu ziek, zang en spel. Zomerse taferelen aan de wa terkant, bevroren stilte in een winternacht bij het meer, de onbeschrijfelijke koude tijdens de watersnoodramp en histori sche beelden uit 1953 worden met elkaar verbonden door grappige, intieme en informa tieve spelmomenten. Water heeft grote aantrek kingskracht op kinderen, (in plassen, vissen, zwemmen, ijs- schotsje springen etc...) Water is per definitie spannend Je wordt ervoor gewaarschuwd door ouders, reddingsbrigades, etc., en toch is het interes sant om te onderzoeken wat er allemaal mogelijk is aan de waterkant, in een bootje, op een vlot. Deze voorstelling is een collage aan herinneringen aan de wa tersnoodramp, het plezier van water, het ontdekken wat niet- mag maar wei-kan en het gaat over de onstuimige energie van kinderen met prachtige beel den, (historisch beeld- en ge- IIIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Theatergroep "Het hondje van de Ruyter

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - krantenknipsels | 1993 | | pagina 15