ZIERIKZEE D WAARIN.., ELANDS AGBOElKg proef NRC Handelsbladl O E G STE L Ir Martin van der Does de Bye (29) werkt bij Rijkswaterstaat als onderzoekscoördinator: hij ziet toe op de uitvoering en fun dering van de stormvloedke ring (in de monding van de Oos- terschelde). Bovendien be waakt hij de kwaliteit daarvan. Van der Does de Bye studeerde weg- en waterbouw. Hij is ge trouwd. Hij heeft een zoon, Erik, en een hond, Boris. Donderdag 13 januari 1983 Toch een spannend moment vanmor gen om 9.00 uur. Overleg met de projektleider ir. Tj. Visser over het Hollands Dagboek. Hij heeft contact gehad met het Hoofd van de Delta dienst en het sein is op groen gezet. Mooi. Over naar de orde van de dag. De weerberichten zijn niet goed. Vandaag windkracht 8 en het week end mogelijk oplopend tot wind kracht 10. Alweer slecht. In de pe riode voor Kerst was het ook al niet best en nu kunnen we weer niet ver der. Woensdagmorgen is de derde ondermat in de Hammen gelegd en afgelopen nacht zijn de benodigde bestortingen met de Jan Heymans aangebracht. Alles is goed gegaan en iedereen wil doorgaan met de vierde ondermat, maar het weer werkt nog steeds niet mee. Ik ben begonnen met de afrondende rapportage over de proefperiode van Cardium (Mat- tenlegger) en de Jan Heymans (be- stortingsvaartuig). Het accent in het verhaal zal liggen op de behaalde kwaliteit. Daarna met Rinus de nog resterende ontwerpproblemen be sproken. We hebben afspraken ge maakt over de te gebruiken bestor- tingsmaterialen in de Hammen. 's-Middags is dhr. Becu langs ge weest, een echte waterbouwer van de oude stempel. Tegenwoordig zit ik op zijn kamer. Snuif ik wel of niet iets van zijn veertigjarige ervaring op? We hebben even gesproken over het niet doorgaan van de vaste oeverver binding Westerschelde en over het boek van prof. Leemans over de be sluitvorming rondom de Oosterschel- de. Misschien verschijnt cr in 1990 wel een boek over de besluitvorming rondom de "VOW". Ik ben er niet benieuwd naar. 's-Avonds wordt be sloten niet te gaan baggeren met de Cardium, omdat het risico te groot wordt geacht (storm). Daarna ge voetbald met collega's van Dosbouw (de aannemerscombinatie) en de Deltadienst. Gelukkig beheersen we de civiele techniek beter dan de voetbalkunst, 't Is allebei wel erg leuk. Vrijdag Vanmorgen is de organisatie van het drempelbedrijf door ons nader beke ken. Over enige maanden start de uitvoering, zodat in de komende pe riode de voorbereidende werkzaam heden moeten worden afgerond. Het is belangrijk om nu te weten wie als projektleider zal functioneren, zowel bij Dosbouw als bij de Deltadienst. Voor mij betekent dit toch een ver schuiving van het werk. Vanaf nu zal de drempel meer tijd gaan vergen. Hoewel de drempel minder complex is dan het funderingsbedrijf is met name het aanbrengen van de toplaag (stenen met een gewicht van circa 10 ton) geen sinecure. We komen er nog op terug. Om luii twaalf naar de uitvoerings keet op het eiland Neeltje Jans. Elke dag om deze tijd komen vertegen woordigers van de uitvoering en van de kwaliteitsbewakingsclub van het funderingsbedrijf bij elkaar om de resultaten van het gemaakte werk te beoordelen. Wc bekijken de peilingen van de be stortingen en van de derde ondermat zoals die gisteren en eergisteren zijn aangebracht. Het ziet er allemaal re delijk uit maar echt tevreden zijn we niet. De vorige twee matten lagen er een stuk vlakker bij. De hoogtever schillen zullen gecorrigeerd moeten worden met de tegelmat. Gelukkig is in de toepassing van een dergelijke mat standaard voorzien zodat ook op deze lokatie de pijler recht zal staan. Vanmiddag is de rapportage over de proefperiode afgerond. Ik doe dit sa men met Hennes de Ridder van Dos bouw. Met z'n tweeën vormen we het hart van de kwaliteitsbewakings club. Eigenlijk zijn we best tevreden over de behaalde kwaliteit hoewel aan een aantal aspecten in de opera tionele fase extra aandacht zal moe ten worden geschonken. -door M. R. v.d. Does de Bye Nog even met Rob gesproken over WODCON, het baggercongres dat in april in Singapore wordt gehou den. Mijn bijdrage is geaccepteerd, maar ik heb nog geen machtiging om het congres te bezoeken. Daar zal ik volgende week nog eens ach teraan gaan. 's-Avonds na het uurtje tennisles heb ik geschaakt met Jan, een goede kennis. Een zeer gezellige avond (ik heb dus gewonnen). Zaterdag Begonnen met nog niet gelezen kran ten. Bommel is nog steeds met va kantie. Opvallend in de verslagge ving over het boek van prof. Lee mans is, dal de meeste kranten onge veer dezelfde benadering hebben ge kozen. Eerst een soort samenvatting van de inhoud en dan opmerkingen over de foutjes (Ed van Thijn minis ter i.p.v. fractieleider) en over de moeilijke zinnen. Ik heb altijd moei te met in de trant van "als zus of als zo" geschreven verhalen. Als Drees jr. minister van Verkeer en Water staat was gebleven dan hadden we nu een oplossing voor de Ooster- schelde gehad, die doorgedrukt was door een partij die er per 31 maart a.s. niet meer zal zijn. Voor mij heeft het geen zin om zo te denken want het is nu eenmaal niet zo gelo pen. Daarnaast is met verstand voor uit kijken al moeilijk genoeg. Telefoontje gehad van Kees over de proeven in Lith. De proef naar de stroombestendigheid van de wiepen- mat zal dinsdag i.p.v. maandag wor den uitgevoerd. De benodigde mate rialen blijken vrijdagmiddag niet te zijn gearriveerd. De eerste proeven met de wiepenmat, een met grind gevulde sterk waterdoorlatende mat, geven zeer goede resultaten. Een dergelijke mat kan gebruikt worden op plaatsen, waar stortsteen niet voldoende stroombestendig is. Ook deze wiepenmat is ontwikkeld dankzij de Oosterscheldewerken, be denk ik me ineens. Als je het optelt zijn er toch wel een fors aantal nieu we ontwikkelingen die op veel plaat sen in de wereld toepasbaar zijn. 's Middags met Erik (5) en Boris (4 maanden) naar het hertenkamp Erik lijkt een linksbenige voetballer te worden terwijl Boris de bal alleen maar kapot probeert te bijten. Daar na met Marijke wandbekleding voor de gang beneden uitgezocht. Nog maar een paar klusjes, dan is hel huis verkoopgereed. Waar we gaan wonen is nog niet bekend, 't Kan Maasland blijven maar ook ergens anders zijn. Zondag Uitgeslapen. Wel geconstateerd dat de combinatie uitslapen en een jonge hond zindelijk maken niet de meest ideale is. Verder met de krant. Even spieken in het Hollands Dagboek van Ron Kaal. Ik heb me enigszins verbaasd over de alinea waarin het honorarium ter sprake komt. Mis schien is dat mijn onbekendheid met dit werk. Naast de gebruikelijke zaken (bezui nigingen, kernwapens en de RSV/ ADM continuing story) vallen twee artikelen me op. Eerst het verhaal op pagina 3, waarin staat dat de meer kosten van het Oosterschelde projekt gespreid worden over alle departe menten. Geen commentaar. Vervol gens blijkt het baggerplatform Si mon Stevin alsnog bij Volker terecht gekomen te zijn. Ik ben een tijd te rug aan boord geweest toen het ding in aanbouw was. Enige jaren geleden was er sprake van dat de Simon Ste vin het funderingsbed zou kunnen maken, maar op technische en finan ciële gronden bleek dit onmogelijk te zijn. Bovendien zou hij veel te laat op het werk verschenen zijn. Ik ben be nieuwd wat Volker met dit werktuig gaat doen. 's Middags mijn hersens gepijnigd met Vie. Mijn verwachting dat een Rotterdamse krant de v.v. "de Kuip" als eerste zou laten eindi gen blijkt ongegrond te zijn. Als ik naar Feyenoord-Excelsior kijk kan ik me dat ook voorstellen. Met Erik nog geoefend op de beginselen van het schaakspel. Maandag Om half acht richting Zeeland. Uit gezwaaid door Erik met de medede ling dat ik m'n best moet doen. Deel van de sectie vergadering mee gemaakt. Vannacht is geprobeerd een begin te maken met het bagge ren op de lokatie van de vierde on dermat maar er stond veel te veel deining. De weersverwachting tot donderdag werkt ook al niet sfeer- verbeterend. Windkracht 8 tot 9. Voor het leggen van een mal is een aaneengesloten rustige periode nodig van minstens 18 uur om tevens de bestortingen langs de mat aan te brengen. De kans dat zo'n periode zich de komende dagen voordoet is niet zo groot. Van de Jan Heymans is een kevlar-ankerdraad gebroken, de tweede in vier dagen. Naar de oorzaak wordt gezocht. Korte be spreking met de zand-experts. We bespreken de procedure voor het leggen van de eerste bovenmat. Een juiste interpretatie van de zandme- tingen is dan erg belangrijk, omdat we zo weinig mogelijk zand tussen de onder- en de bovenmat willen hebben. Daarna racen naar de uitvoeringspost voor hel half twaalf overleg. De om schakeling van het noodregistratie- systeem naar het definitieve blijkt problemen te geven voor de analyse op de wal. Met wat aanvullend hand werk i.p.v. alles met de computer moeten wc dit voorlopig zo opvan gen. Na de lunch overleg met de mannen van sectie II over de stroombesten digheid van de nog te bouwen dam- aanzetten. Eef kijkt nog eens naar de stroomsnelheidsverdeling ter plaatse. Vervolgens vergadering met de kwa liteitsbewakingsclub. We werken alle achterstallige ingekomen stukken weg De analyse van de bestortingen wordt nog in groter verband bespro ken. We besluiten de nog uit te voe- Doorsnee van een stormvloedkering ren bestortingen aan de westkant van de fundering te benutten om extra informatie over het stortproces in te winnen. Morgen wordt het program ma in detail doorgesproken. Buiten zijn inmiddels twee baggerslagen uitgevoerd. Half negen thuis. Bommel is er weer. Dinsdag Vanmorgen begonnen met 119de FUND. We coördineren in deze ver gadering de ontwerp- en uitvoerings aspecten van het funderingsbed. Er is nu minder tijd nodig dan een aan tal jaren terug, toen het ontwerp van de fundering tot stand moest komen. Om tien uur zijn we klaar. Het baggeren is gestaakt vanwege het weer. Het wordt eentonig maar de voorspellingen geven nu wind kracht 8 tol 10. Samen met Wim bespreek ik een aantal notities over kwaliteitsaspecten. We zijn het snel eens. Een belangrijk punt is de ver slaggeving en archivering van de di verse analyses. Het mooiste zou zijn om samen met de uitvoering één archief op te zetten. Ik zal erover nadenken. Vervolgens gesprek over de wijze van controleren van de bestortingen. De laagdikte kan gepeild worden, maar de samenstelling op de bodem kan alleen door het nemen van mon sters worden onderzocht. Dit is een tijdrovende en dus dure methode. Er zijn wel enige ideeën om sneller in formatie te krijgen. Donderdag pra ten we verder. Het half twaalf over leg is vrij kort omdat er builen niets kan gebeuren. Na de middag ren ik van de ene naar de andere bespreking. Eerst een sessie over de onvlakheid van de der de ondermat, dan een gesprek over risico's tijdens het leggen van de bo venmat, vervolgens praten over een reparatie van de bestorting ter plaat se van damaanzet Roggenplaat Noord en tenslotte het inventarise ren van de ontwerpaspecten van de wiepenmat. Een dergelijke mat komt op de bestortingen tussen de matten, zodat deze constructies ook na het plaatsen van de pijlers voldoende stroombestendig zullen zijn. Met na me de nauwkeurigheid waarmee de wiepenmat gelegd gaat worden blijkt belangrijk te zijn. Ik ga aan de late kant naar huis, dus we zijn maar net op tijd voor de bridge-avond. Na een redelijke start, begin ik te knoeien. Voor het eerst een score on der de 50%. Jammer dan. Marijke toont begrip. Woensdag 19 januari 1983 Vandaag bezoek aan het Waterloop kundig Laboratorium in de Noord oostpolder. Er lopen een aantal on derzoeken naar de stroombestendig heid van de bestortingen tussen de filtermatten. Eerst heb ik een ge sprek over mogelijke proeven naar de filterwerking van steen op een on dergrond van grind en over de plan ning van nog lopende rapportages. Dit laatste heeft betrekking op in een eerder stadium verricht onder zoek. Nog even gefilosofeer over een afsluitingsprojekt in Bangla-Desh waarbij het WL met Hasko is be trokken. Mogelijk kan een deel van de kennis die vergaard is met het Oosterschelde-projekt hier worden toegepast Ik denk even aan het ver schil in benadering. In Nederland, de Deltawerken om een herhaling van 1953 te voorkomen, daar voorna melijk een (gedwongen?) acceptatie van de grillen van moeder natuur. Op waterbouwkundig gebied is er nog genoeg te doen in deze wereld. 's-Middags analyseer ik met WL-me- dewerkers de uitkomsten van de proeven. Rinus en Hennes zijn er ook bij. We besluiten tot een bijstel ling van het programma om een aan tal aspecten nog wat beter in de vin gers te kunnen krijgen. Eind volgen de week ligt er een interim-rapporta ge van de onderzoeken op mijn bu reau. Ik telefoneer met Bursluis over de stortschema's voor de Jan Heymans. Het programma wordt in detail aan gepast- Het wachten is zoals bekend op goed weer. De krant meldt dat de vertraging ten gevolge van onwerk baar weer in de Kamer ter sprake is gekomen. Ik heb geen tijd om de verdere berichtgeving te bekijken. Ben te zeer benieuwd naar de bele venissen van de lepekrieten, Smoor en Pulver Nog een paar notities doorgewerkt. Met name het verhaal over voorspel de en werkelijk opgetreden golven blijkt interessante lectuur te zijn. Onkruid LUYK BLIJFT staat op de muur van een van Amsterdams aardigste gebouwen. Afgezien van het DUS NIET dat er achter had moeten staan, verbaas ik me weer eens over die kalkwoede die nog steeds heerst. Ik had gedacht, gehoopt, dat het wel weer zou ophouden, een fase in het groeiproces, maar nee, er komen steeds weer nieuwe onte vredenen die menen op van alles recht te hebben omdat in 1964 iemand dat zei, omdat alles toen goed ging en we nu, even later, in een recessie leven, door ande ren depressie genoemd. Waaruit weer blijkt dat recht niet bestaat. Als recht bestond ging alles im mers steeds beter. In Parijs, waar ik niet wil wonen, is het anders. Enige dagen gele den reed ik met een taxi vanaf Charles de Gaulle (tegenwoor dig een vliegveld) naar de brug over de Seine (als ik dit zo laat staan heb ik morgen dertig brie ven: de brug over de Seine?) bij de Place de la Concorde, Pont de la Concorde genaamd. Via de Boulevard Malesherbes (een goede vertaling voor on kruid) reed ik langs al die gebou wen en huizen die ook langs de andere boulevards staan en die sterk de indruk wekken dat Pa rijs indertijd in één jaar en door één architect gebouwd is. Wij hebben dat niet. Wij hebben vrijwel geen in de muur verzonken pilaren, geen imposante steenpartijen met gi gantische deuren en ramen er in, geen facades. Wij hebben even min de donkere inritten onder de eerste verdieping, met die deu ren die opengaan omdat je op een zoemer drukt en waar een concierge op let. Concierges, wij hebben ze niet. Oost-Europa wel. Daar vormen de concierges net als in Frankrijk een macht, een staat in een staat. Lees The Dean's December, het zijn er nu de dagen voor. Op elke hoek, bij elke inrit, bij elk groot gebouw op de Boule vard Malesherbes stonden agen ten. In capes, met blauwe petten, met witte petten, met tressen, in winterjassen, in witte regenjas sen, honderden. Op het vliegveld stonden ze zelfs op de daken van de loodsen, die daartoe niet wa ren ingericht. Soms drie per loods, voorzien van karabijn of automatisch geweer, kraag op te gen de wind, de flappen van de kwartiermuts over de oren. Dat hebben wij niet. In Oost- Europa hebben ze ook veel agen ten. Dat zou hier niet lukken, al hadden ^ve er genoeg, want in te genstelling tot de Franse Flic rijdt de Nederlandse agent in een auto. De Franse agenten lo pen. Als je al een Franse politie auto ziet is het of een 'panier' of een bestel. Onze agenten willen niet op tochtige hoeken staan en Van Lennep zeker niet op het dak van Schip hol. Mochten ze daartoe uitgeno digd worden dan staan ze meteen op de Dam. Begrijp me goed. ik heb een wil lig oor voor de andere problemen van Hermandad en ook van de vuilnismannen en ik vind dat ze dan best naar de Dam mogen, maar dat Franse optreden, dat zou hier niet gaan. Is dat een voordeel? Nee. Behalve als we het er over eens worden dat de Franse agent ook niet te beroerd is om langha rige arrestanten of voorbijgan gers in elkaar te tremmen als dat zo uitkomt. Omdat de taxi mij dus afzette bij de Concordebrug liep ik even door de Universiteitsstraat waar veel regeringsgebouwen staan. Elk gebouw heeft een prachtige binnenplaats en een grote houten poort met een deur er in. In die deur staat dan weer een agent, gadegeslagen door de wachtcom mandant, uit het raam van het wachtverblijf. Soms staan er twee, in ouderwetse wachthuisjes die wij voornamelijk van Soest- dijk kennen. Rijdt er nu een auto uit, dan zwaait de poort open en een zware oude agent trekt zijn handschoenen aan en houdt het verkeer tegen in de Universiteits straat. Ook dat is anders hier. in Den Haag. De laatste keer dat ik op het Kabinet kwam, zat de chauffeur van de Minister-Presi dent in zak en as want hij kon zijn gereserveerde parkeerplaats- je niet af: er stond iemand voor. Geen agent te bekennen die dat plaatsje bewaakte, laat staan dc deur openhoudt voor uitrijdende parlementariërs. Toch, zo mag ik u melden, lijkt me Nederland te verkiezen, niettegenstaande de aangestoken Metro (volgens mij een uit de hand gelopen fikje, waar slechts het claimen te den ken geeft) en de beroepskrakers. En het feit dat de LUIK BLIJFT Van der Stoel Wat een onzin stond er toch alle maal in de krant over de even tuele aanstelling van oud-minis ter Van der Stoel als onze verte genwoordiger bij de Verenigde Naties. Het zou een ambtenaar moeten zijn. Van der Stoel zou niet 'hard' genoeg zijn. het zou vriendjespolitiek zijn. Dit is alle maal schandalig. Meneer Van der Stoel kent m i. het WOORD vriendjespolitiek niet eens en is toch de meest aangewezen man voor die post. Natuurlijk, we hebben zelden zulk een bescheiden minister ge had, maar men kan er van verze kerd zijn dat men in het buiten land een buitengewone waarde ring voor hem heeft, een waarde ring die hem én ons op die post zeer van pas zou komen. Vervolg van pagina 4 van Koos Prus, een soort water taxi, die bij tij en ontij op bestel ling voer. Het kwam herhaalde lijk voor dat de boten uren vast zaten in de mist of bij ijsgang in de haven moesten terugkeren. Dan was er helemaal geen ver binding. USSEN twee en drie uur in de mor gen van zondag, 1 fe bruari, geeft burge meester Schuurbe- que Boeije de op dracht om de sirenes te laten loeien. Als oom Koos buiten komt. spuit er een ravage van wrakhout, deuren en losgewoelde stenen voor de metershoge vloed golf uit. die over het Havenplein spoelt. Aan de overkant van het Havenplein stort het Vrijpoortje in. Er raakt een man gewond. Van de wat hoger gelegen Mol maakt zich een provisorisch vlot los met een dokter die hulp komt bieden. De waterkering van de stad reik te voor noodgevallen tot 4.18 meter boven NAP. De storm vloed steeg echter tot 4,32 meter boven NAP. De Dam, het hoog ste punt van de stad, lag op 4,86 meter boven NAP. Er blijft een smalle strook grond van 1000 bij 200 meter droogstaan in de stad, wanneer de vloedgolf voorbij is getrokken; een piepklein eiland in de zee dat al vlug duizenden vluchtelingen moet bergen Op die maandagmorgen, 2 fe bruari wordt ook het eerste ra diocontact uit de stad sinds de ramp met de buitenwereld ge legd, met een door radio-ama teurs in elkaar geknutseld kristal- apparaatje want elektriciteit is er niet meer waarvan een lege melkfles het belangrijkste onderdeel vormt. Anderhalve dag lang was er daarbuiten niets bekend over de toestand op Schouwen-Duiveland en hield I men ernstig rekening met de kans dat het hele eiland verdwe nen zou zijn. ET laatste dijkgat van Duiveland wordt omstreeks midder nacht. op 6 novem ber 1953, bij Ouwer- kerk gesloten. Wan neer we vanaf najaar '53 tot maart '54 nog even in Zierikzee wonen, trekt mijn vader er met zijn fiets op uit om ondergang en herstel van de polders te regis treren. Er ontstaat een navrante vegetatie in de droogvallende polders. Mosselen groeien als vreemde bloemen tegen de dode takken en de resten van huizen aan. Als de grond opdroogt, slaat deze wit uit van het zeezout en scheurt open in een craquelé van vuistbredc barsten, waarbij een walgelijke stank vrijkomt. Als eerste gewas groeit er weer graan. Want graan, legt dokter Braber uit in het streekarchiva- riaat. is een grassoort, en gras groeit overal, ga maar eens kij ken, zelfs tegen de buitenkant van de dijken Vier weken NRC Handelsblad. Inclusief'Wetenschap Onderwijs' op donderdag, het Cultureel Supplement op vrijdag, en het Zaterdags Bijvoegsel. Met deze bon voor de halve prijs. Als kennismaking. En in alle vrijheid. Bezorg mij NRC Handelsblad vier weken ter kennismaking. Vrijblijvend, en voor de halve prijs: 11.70 in plaats van J 23.40 Ik betaal nadat ik bericht van u heb ontvangen Telefoonnummer: (Voor eventuele controle op correcte bezorging) Bon in open envelop zonder postzegel naar NRC Handelsblad, Antwoordnummer 1168, 3000 VB Rotterdam Of bel (010) 14 72 11 - (020) 25 12 72. 310 I Zo is het gebeurd - en niet ge beurd. Wat overbleef was een chaos van beelden zonder orde of chrono logie. Pas na veel gesprekken en ge blader in vergeelde agenda 's, rap porten en leggers kon er de orde in worden aangebracht waardoor het eindelijk, ook voor mij, na dertig jaar begrijpelijk werd. Ik ben mijn gesprekspartners, die me daarbij wilden helpen, veel dank verschuldigd: de heer W. H Keikes, streekarchivaris van Schou wen-Duiveland en Sint Philipsland, te Zierikzee; de heer J. L. Braber die als dorpsarts in Dreischor de watersnood meemaakte en die ik in het streekarchivariaat ontmoette; oom Koos Luijkenaar, ereburger van Zierikzeemevrouw S. van Zanten van de Zierikzeesche Nieuwsbode en de heer C. P Pols van de Zeeuwse Boekhandel en Uit geverij, te Zierikzee. Onmisbaar bij deze reconstructie was hel protocol van de paar hon derd gesprekken die de heer G. J Vorstheuvel Labrand, in opdracht van het gemeentebestuur, tussen mei '53 en juni '54 met ooggetuigen voerde. Het wordt bewaard in het streekarchivariaat. Daar vond ik ook het verhaal over de vloedplan ken dat P F. Vleugel in 1981 schreef voor de 'Kroniek van het land van de zeemeermin' NRC HANDELSBLAD 22 JANUAR11983

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - krantenknipsels | 1983 | | pagina 7