GEVAPAN 33
Zfo -foto
Maakt-U ook
Het kleinste kind maakt tegenwoordig geslaagde
flitsfoto's. Technische kennis of ervaring is immers
niet meer nodig als U maar de juiste film gebruikt.
Maak nu dus flitsfoto's van huiselijke feestjes,
verjaardagen, Kerstmis, Oudejaar met
rDe be
ultra-gevi
gewezen fi
bovenop lagen), nam een reusachtige
vork mee en reed, luid zijn waren
aanprijzend, door de volksbuurten. De
huisvrouwen zagen er terdege op toe,
dat hij voor hun geld een van de
grootste bieten aan de vork prikte.
De gedachte, dat de omvang van de
vrucht de prijs gunstig beïnvloedt,
schijnt nu nog na te werken in de
voorlieide voor lange bieten, die op
het oog heel wat forser zijn dan de
ronde.
Terwijl Klaas Bakker die geschie
denis vertelt, weegt hij op een bascule
snel en secuur de kistjes met hun
inhoud. Er gaat op de kop af vijf kilo
in en vóór het zes uur is, moet hij
ongeveer tweehonderd kisten gevuld
hebben. Hij kent zijn afnemers en
weet ongeveer de vraag. Dat is maar
goed ook, want het overblijvende
goed bederft snel en is na enkele dagen
vrijwel waardeloos.
Het blijft die nacht zo doorgaan.
Zodra er een ketel leeg is, rollen
de schone kroten uit de spoelkuip
weer bonkend tegen de ijzeren wanden.
De ketels blijven sissen en sterke
geuren verspreiden en de twee wer
kers, met vochtige kleren en natte
wimpers, lopen glibberend heen en
weer en praten over de wedstrijd
Fifa-Engeland of het hengelen in de
Dordtse Kil, waarbij Bakker graag
zijn krootjes eeiis vergeet, 's Zondags
morgens om vier uur kan hij geen
oog meer slapen en dan stapt hij vaak
op de fiets om ergens aan het wijde
water zijn geluk te gaan beproeven.
In de week komt daar niets van.
In de namiddag een tukje doen,
's nachts koken en de rest van de dag
heeft hij handen vol werk aan zijn
grossierderij in groente en fruit. Dat
gaat al twaalf, dertien jaar zo, want
vanaf 1940 is de lucht van kokende
kroten hem even vertrouwd als het
aroma van verse groente op de veiling.
Alle krotenkokers (ook in Amster
dam, Katwijk, Rijnsburg en nog enkele
andere plaatsen wordt dit beroep
uitgeoefend) hebben dit werk gekop
peld aan hun grossierderij. Als neven-
bedrijf kan het met behoorlijk resultaat
uitgeoefend worden, maar dan moeten
zij er niet tegen op zien om van begin
September tot eind April onafgebroken
Hij zei met een matte stem: „Ik hoor
de een geluid in het donker, een geluid
of er iets werd opgetild of weggetrok
ken, en toen ik door de bladeren
tuurde, zag ik een zwarte gedaante
bewegen, waarvan ik dacht, dat het
de panter moest zijn, die zijn prooi
kwam opeisen. Toen heb ik gescho
ten
Wij stonden als vastgenageld, onze
blikken beurtelings op de hoofdinspec
teur en op de beide lichamen voor onze
voeten gericht— Het oranje schijnsel
der olievlammen belichtte de takken
boven onze hoofden en zette ze in een
sprookjesachtige, bijna feestelijke
gloed. De stammen waren geheel goud
gekleurd en de lucht om ons heen was
vervuld van de geur der bloemen op
Sita's baar. Toen drong de priester
zich door de zwijgende omstanders
naar voren en zei kalm en waardig:
„Een ding is zeker deze dood is
geenszins de fout van de hoofdinspec
teur. Daar kan geen enkele twijfel
over bestaan."
Hij keek van het ene gezicht naar
het andere. Terzelfder tijd steeg uit
de menigte om hem heen een gemom
pel op en iemand zei zacht: „Nee, het
is beslist niet de schuld van de hoofd
inspecteur."
De hoofdinspecteur haalde een zak
doek te voorschijn en veegde er zijn
voorhoofd mee af. Wij zagen, hoe zijn
hand beefde.
Toen vervolgde de priester weer:
„Kom, laten we deze twee opnemen
en ze terug naar hun huis dragen. Ze
zullen morgen op dezelfde brandstapel
liggen."
Wij deden zoals hij ons gezegd had
en de volgende morgen liep het hele
dorp achter de baren van Mistri en
Sita naar de rivier en iedereen bracht
in het holst van do nacht boven de
ketels te staan, 's Morgeus om vier
uur komt bij Klaas Bakker een tweede
knecht binnen vallen, die met veel
geratel de handwagens naar de markt
rijdt, en niet lang daarna is de vrouw
van de krotenkoker present om onder
de bomen van het Noordplein, bij het
licht van petroleuinvergassers, de
waren aan de man te brengen. Hoe
verser hoe liever. De groentehande
laren kopen het liefst warme kroten,
waar de stoom nog afslaat.
Het loven en bieden vindt plaats op
dat romantische Noordplein, waar
sinaasappelen een geur van het zonnige
zuiden verspreiden en de krootjes
wasemen onder het gele licht van de
lantaarns. Af en toe ziet men tussen
die bedrijvigheid ook de heer J. Wak-
kier, overbuurman van krotenkoker
Bakker uit de Erasmusstraat, die
secretaris-penningmeester is van de
stichting, welke voor de belangen
van deze bedrijven opkomt. Hij heeft
er een heel werk aan, want de omzet
van deze eenvoudige knolletjes be
loopt per jaar nog heel wat meer dan
twee millioen gulden (geteld op de
veilingen) en het overgrote deel van
de oogst wordt gekookt aan de man
gebracht.
Tuinders uit Noord-Holland (West-
Friesland), Katwijk, Rijnsburg, Baren-
dreeht en Zwijndrecht gebruiken jaar
lijks zo'n duizend hectaren van hun
gronden voor de bietenbouw. Als de
krotenkokers met die cijfers op tafel
komen, moet ge bijna blozen. Want
wie had ooit kunnen denken, dat deze
nachtelijke werkers hun omzet bij
wagonladingen tellen Denk er eens
aan bij het slapen gaan, dat kroten
koker Bakker en Henk van Ileusden
en hun collega's de hele nacht „in
de mist" uw krootjes eetbaar maken
en zo de luchtjes uit uw keuken
houden. En mopper niet, als de
groenteboer de volgende morgen veer
tig cent per kilo vraagt, terwijl ze
rauw voor twaalf cent te koop- zijn.
„Krotenkoker" is niet alleen maar een
woord voor een flauw grapje of een
hatelijke opmerking, maar (luidt ook
een zwaar beroep aan, dat meer
waardering verdient dan de naam doet
vermoeden. Leo J. Leeuw-is
hout aan uit het bos en schonk een
weinig olie voor de verbranding. Wij
kwamen met elkaar overeen, dat
Boeddhoe Mistri's koe zou nemen, en
door de koopman en de priester werd
een document opgesteld, waarin de
hoofdinspecteur van alle verantwoor
delijkheid voor de dood van Mistri
werd vrijgepleit. En als bewijs van
instemming hebben wij allemaal
onze duimafdruk onder het document
gezet.
Zo ben ik dan aan het eind van mijn
verhaal gekomen, evenwel op één
merkwaardige bijzonderheid na. Na
de dood van Mistri namelijk hebben
wij nooit meer iets van de panter
gezien, zodat we sindsdien geen enkele
koe meer hebben verloren, noch het
verlies van een nieuw mensenleven te
betreuren hebben gehad. Het beest
is volledig verdwenen. Er zijn er, die
denken, dat, toen de sluipmoordenaar
uit zijn schuilplaats naderbij was ge
komen en op het punt stond om Sita's
baar te bespringen, hij door het schot,
dat Mistri gedood heeft, zo is geschrok
ken. dat hij voorgoed het hazenpad
heeft gekozen. Ik moet zeggen, dat
dit een heel aannemelijke verklaring
lijkt, maar er zijn andoren onder ons,
zoals Baboe Rao en de priester, en
ikzelf trouwens ook, die geloven, dat
er een nog waarschijnlijker reden is,
waarom de panter ons tenslotte in
vrede verlaten heeft. Ik ben er van
overtuigd, dat u zult begrijpen, welk
een troost het mij verschaft in de
lange, donkere uren van de nacht te
overwegen, dat de offers van Sita en
Mistri misschien de middelen hebben
mogen zijn om de boze geest uit te
drijven, die Mahadeo over ons had
gezonden ter beproeving van onze
zielen."
