Evacwtlie-drama voltrekt zich
TEGENSTELLINGEN OVER
EV ACIJA TIE-NOODZAAK
Onderduikers op de zolders
WANNEER?
GEEN MOED MEER
GEVAREN
Wanhoop en wrok
in
(Van een speciale verslaggever)
Met wanhoop, twijfel en wrok in het hart hebben gistermiddag
tegen het vallen van de avond de laatste officiële evacué's het ster
vende Zierikzee verlaten, geenszins overtuigd van de noodzaak van
ideze evacuatie. Zonder enig uitzicht op een spoedige terugkeer en
j vol grieven jegens het stadsbestuur van het eens zo sierlijke stadje,
dat door een groot deel van de bevolking verantwoordelijk wordt
gesteld voor de chaotische toestanden, die sinds de ramp van de
lste Februari in Zierikzee hebben geheerst.
En het ziet er naar uit, dat die chaos ook nu nog wel zal voort
duren. Er zijn 3100 personen in het stadje overgebleven, die in het
bezit zijn van een tijdelijke verblijfsvergunning. Daarnaast wordt
het aantal onderduikers op zolders en in achterkamers op ongeveer
300 geschat. Zij vormen de ondergrondse verzethaard, die zolang
mogelijk zal trachten stand te houden om de buitenwereld te over
tuigen van het ongelijk, dat burgemeester en wethouders naar hun
mening op zich hebben geladen door de evacuatie op zeer korte
termijn te gelasten. Want ook al is slechts zachte dwang op de
bevolking uitgeoefend, ook al is de evacuatie met de grootste tact
en zonder enig geweld doorgezet, vrijwillig is het merendeel geens
zins weggetrokken naar de vaste wal.
Die kleine rode biljetten, die
13 Februari werden aangeplakt
en waarin voor de derde maal
evacuatie bevolen werd, hebben
tweedracht gezaaid en Zierikzee
in twee scherp en onverzoenlijk
tegenover elkander staande kam
pen verdeeld.
Zo dreigt zich, meer dan twee
weken na de springvloed, toch
nog een drama te voltrekken over
de stad, die zo wonderlijk ge
spaard gebleven is voor het ge
weld van het water.
Besmettelijke ziekten, watersnood en
brandgevaar dreigen, zeggen de voor
standers van de evacuatie bij monde
van de burgemeester. Volkomen over
dreven, zeggen zijn tegenstanders,
onder wie zonder uitzondering de ca.
150 neringdoende middenstanders. Zie
rikzee wordt economisch met de grond
gelijk gemaakt, zo zeggen zij en dat
alleen om prestiges die op het spel
staan.
Tegenover de deskundige meningen
van de voorstanders hebben wij even
zovele uitspraken van niet minder des
Wie heeft gelijk? Ongetwijfeld zal
de tijd het leren.
Officieus meent men, dat de gedeel
telijke ontvolking en half jaar zal du
ren. Anderen beweren echter, dat de
dijken pas tegen begin November dicht
zullen zijn en zodoende het tsven pas
in het voorjaar van 1954 een kans zou
krijgen om zich te herstellen.
Maar wie er ook gelijk krijgt, zeker
is, dat het verdriet en de tragiek Zie
rikzee niet bespaard zijn gebleven, ook
al is het ontstellende leed van het aan
stormende water dan uitgebleven.
Toen daar gistermiddag die laatste
540 mensen wegvoeren uit de langge
rekte havenarm van Zierikzee, was het,
alsof de deur van hun leven zich plot
seling met een klap sloot. Zij zijn tij
delijk uitgeschakeld, zij zijn ontheem
den geworden. Zolang zij hier in Zie
rikzee zaten, in hun misschien bescha
digde, muf stinkende huizen, hadden
zij ten minste nog een taak, voelden zij
zieh nog een nuttig lid van de maat
schappij.
Nu heeft voor hen die maatschappij
kundige lieden, dat het gevaar Vchro- WVehouden te bestaan. De autoritei-
melijk overschat wordt. Zierikzee had ten Z0g9fn' ^e. ^delijk is en mij-
zelfs met zijn voltallige inwoneraantal zen op de wkehjk voortreffelijke so-
van 7000 zielen wel degelijk een kans
gehad om dit alles te overleven, maar
nu gaan wij allen materieel ten gron
de. Onze bestaansmogelijkheid wordt
uitgeroeid.
ciale voorzieningen. Doch de ouderen
onder de evacué's, en dan zijn hei
vooral de kleine zelfstandigen, hebben
diep in hun hart de hoop al opgege
ven, dat zij ooit weer een eigen, vrij
bestaan zullen kunnen opbouwen.
Zo begint vandaag Zierikzee met zijn
3100 tijdelijke vergunninghouders een
nieuw onwezenlijk leven. De straten
j liggen kil en nat, over de keien plakt
i een vlies van gore modder en aan de
ingang van de ontruimde woonbuurten
I staan bordjes met „Verboden Toegang",
Daar patrouilleert de versterkte po
litie na het invallen van de duisternis
en men heeft strenge consignes, vooral
wanneer om tien uur de avondklok, die
tot 7 uur 's morgens duurt, is inge
gaan.
Kr ligt een sfeer van onbarmhartige
verlatenheid over de huizen en wan
neer vandaag de laatste militairen zul
len zijn vertrokken met hun auto's,
zoeklichten en ducks, dan zal het beeld
nog triester worden. De laag liggende
zijstraten zijn door het water openge
slagen tot loopgraven vol vuil en sme
righeid. De riolering werkt niet meer
en daarom vrezen de autoriteiten ern-
tige gevaren voo de volksgezondheid.
Nu is het nog de koude, zeggen zij, die
besmetting onmogelijk maakt, doch de
zon kan binnen enkele dagen talrijke
gevaarlijke ziekteihaarden verwekken.
Daarbij komt het ontbreken van een
drinkwaterleiding, die defect is. Nog
steeds wordt drinkwater met tanksche
pen aangevoerd, en dat zou niet zo erg
zijn, wanneer Zierikzee er niet een
nieuwe vijand bij had gekregen. Eb en
vloed brengen door de bressen in de
dijken dagelijks tonnen zand naar bin-
en en de haven is nu al zó verzand,
dat schepen met enige diepgang slechts
bij dood tij kunnen binnenlopen.
Deskundigen zijn van mening, dat
de haven over enkele dagen volslagen
ontoegankelijk zal zijn. En waar had
den wij dan het drinkwater voor 7000
mensen vandaan gehaald, is hun inder
daad sterke argument voor deze eva
cuatie.
Het was met grote schroom, dat men
overging tot uitvoering van de eva
cuatie. Er stond op de aanplakbil
jetten, dat vertrek gelast werd, doch
in feite heeft men door huisbezoek de
mensen stuk voor stuk trachten te
overtuigen van de noodzaak.
Zierikzee beleefde in 1944 ook eeni
evacuatie, doch die hadden de Duitsers
slechts gelast om een grondige plun
dering uit te voeren. En ook al is er
tot op heden niet het geringste gesto
len in de verlaten woningen, het is
vooral die oorlogservaring, die da
mensen een onbehaaglijk gevoel geeft.
Daarbij komt echter bovenal het
weinige vertrouwen, dat men heeft ge
kregen in de kracht van het gemeente
bestuur. Enkele vooraanstaande bur
gers, die beschouwd kunnen worden
als woordvoerders van de anti-eva-
cuatiegroep, wezen ons op de reeks van
uiteenlopende argumenten waarmede
men sinds 3 Februari van gemeente
zijde de evacuatie heeft willen door
zetten. Reeds op die dag verschenen de
eerste aanplakbiljetten en inderdaad' is
toen een aantal inwoners vrijwillig
vertrokken. Het voornaamste argument
was op dat moment dreigende dijk
doorbraak. Zou dat gebeuren, dan zou
er immers slechts een oude terp van
honderd meter breed en 500 meter lang
droogblijven.
