OPERATIE OUWERKERK
NU OOK 'S NACHTS
Waterstaat:
Alles op alles!
Strijd tegen tijd en tij op I Nov.
gewonnen?
(Van onze speciale verslaggever)
Achter het Brokkengat voor het trieste eilandje, dat het dorp Ouwerkerk op
Duiveland nu al drie seizoenen lang is, werkt men koortsachtig aan de opbouw
van drie stalen staketsels, enorme lichtmasten, die binnen een week gereed
zullen zijn en van waaruit batterijen natriumlampen een zee van licht over de
bijkans zenuwslopende „operatie Omverkerk" zullen uitgieten.
Het Brokkengat. het kerkhof, waarin
de gulzige stroom van het tij de reu-
zencaissons uiteen heeft geslagen,
taaier dan de Schelphoek, heeft afge
daan. Recht voor de kom van Omver
kerk zal men nu trachten, in de oude
zeewering, het gat de laatste poort
van Schouwen en Duiveland. die nog
gesloten moet worden te dichten.
„Wij zullen alles op alles zetten",
zei gistermiddag de heer J. F. R. van
de Wall, hoofdingenieur-directeur van
de dienst droogmaking' SchoXiwen en
Duiveland, toen wij op de „Robbe-
plaat" over het zeer bedrijvige ar
beidsveld ten Zuiden van Zierikzee
rondvoeren.
„We hopen het nu ongeveer 225 me
ter brede gat rondom 1 November te
kunnen sluiten, nadat we dan ten
minste drie dagen gunstige laag-water-
kentering hebben gehad", aldus deze
deskundige, die voorts mededeelde, dat
de operatie Ouwerkerk na de tegen-
j slag van ruim een maand geleden
100.000 vierkante meter aan zinksluk-
ken vraagt en liefst 50 Rijn-kasten met
steen voor de zeer omvangrijke bezin-
king.
Het zinken van de enorme hoeveel
heid rijshout vormt de ruggegraat van
de waarlijk gigantische onderneming,
die een kleine duizend man op deze
laatste en zeer kwetsbare frontlinie in
Zeeland, thans uitvoeren.
Kunstlicht
Vandaar dat men thans alle moge
lijke middelen te baat neemt, om het
werk to bespoedigen, om voor de go-
vreesde Novemberstormen het gat, dat
het gehele gebied van Duiveland be
dreigt. de breuk althans stroomdicht
te hebben. Experts van Philips hebben
nu de voorbereiding van de plaatsing
van drie lichtmasten ter hand geno
men. De 25 meter hoge masten zullen
straks een lichtsterkte verspreiden, die
vergeleken kan worden met die van
een stadion en die zevenmaal helder
der zal zijn dan het schijnsel bij lichte
maan.
De eerste opzet van deze verlichting,
welke een unicum betekent in de ge
schiedenis van waterstaat, is het ver
lengen van de avondschemering en een
te hulp komen van het ochtendlicht.
Men zal bij de sterke verlichting des
nachts zinkstukken kunnen maken en
het is zeer wel mogelijk om indien
de zinkers aan het licht gewend zullen
zijn ook in het nachtelijk uur mat
ten te laten zinken. Het is een harde
noodzaak iedere laagwater-kentering
te benuttón. De dagen komen, dat men
geen twee kenteringen bij daglicht zal
kunnen benutten om de vloer te leg
gen, waarop de caissons een stevig
steunpunt moeien vinden.
Zondagsarbcid
De leiders van het werk achten het
voorts evenzeer een onvermijdelijke
noodzakelijkheid, dat bij gunstig weer
op Zondag wordt gearbeid. Men heeft
dit de 360 rijswerkers er zijn 700
hülprijswerkers en er-is een kern van
150 vaklieden medegedeeld. De ar
beiders hebben na ampelere bespre
kingen vrijwel zonder uitzondering
toegezegd deze noodzakelijke Zondags-
arbeid te zullen verrichten.
Men heeft de afgelopen Zondagen
reeds incidenteel gewerkt. Principieel
tegen Zondagsarbeid gekante rijswer
kers, hebben hun taak verricht, dat
hun loon voor deze dag aan de aan
nemers teruggegeven.
Zondag a.s. zal voor het eerst in mas
saal verband worden doorgewerkt.
j§ liet dijkgat bij Ouwerkerk. j|
E Op de achtergrond wordt
H aan cle Westelijke verbin-
dingsdam tussen de ringdijk m
E en de oorspronkelijke zeedijk
hard gewerkt. Op de voor-
f| grond midden een gedeelte
E van de ringdijk. Links zijn j|
E nog de betonnen caissons te
E onderscheiden, die bij de op-
E bouw hebben gediend en
rechts wordt reeds een be- j|
1 gin gemaakt met de verdedi-
ging van de ringdijk. Op de
achtergrond een steiger voor
H een persleiding
s (Luchtopname ANP-foto)
ui
Caissons
Men zal nu onder geen beding op
nieuw caissons mogen verspelen. De
situatie is echter gunstiger, omdat men
nu landinwaarts werkt en het Weste
lijke gat voor Ouwerkerk gedicht is.
De kamp geldt de Oostelijke geul, die
bij ieder tij een waterverplaatsmg geeft
van 40 millioen kubieke meter.
Twee Phoenix-caissons worden voor
anker gelegd in de haven van Zijpe,
die voordat deze imponerende blokken
komen, eerst moet worden uitgediept.
De Phoenix-caissons, die het sluitstuk
voor het laatste stroomgat van Schou
wen en Duiveland, moeten vormen,
hebben ieder een inhoud, die gelijk is
aan die van 60 burgerwoningen Met
vier van deze enorme blokken wil men
de Noordzee verslaan. Men houdt een
Phoenix-caisson, het vijfde, in reserve.
Voorts is het van doorslaggevende be
tekenis, welke taken de Dordtenaar
Muller, de leider van de vloot van
sleepboten in dit gebied, durft te
presteren.
De Schelphoek, die als de meest on
overwinnelijke breuk in de dijken van
het rampgebied werd beschouwd, ver
rassend tijdig gesloten is, kan wel is
waar op dit moment nog geen zware
storm verduren. Maar wel is de nu se
condair geworden werkplaat aan de
Schelphoek (Burghsluis) in staat
tweemaal per week een zinkstuk van
75 meter bij 25 meter naar het gebied
voor Ouwerkerk te zenden.
Tegen de tijd
De Rampaartse dijk, de zwakke bin
nendijk, die binnenzee verre moet hou
den van het drooggevallen gebied
zoals de dorpen Oosterland en Sirjans-
land bied het beeld van niet minder
dan dertig driftig zwoegende drag-lines.
Ook achter het front blijft men onder
hoogspanning de wedloop met de tijd
met de straks weer toornende Noord
zee, voortzetten.
Het schaduwloze kunstlicht, waar
door de arbeid nauwelijks meer zal
wijken van de zate in het Westelijk
operatie-gebied voor Ouwerkerk, waar
de duizenden bossen Gelders rijshout
een klein, laag woud vormen, is een
nieuwe en naar men hoopt zeer winst
gevende factor in het gevecht om de
herverovering van het laatste schijn
baar verloren land. ,,De rijkswerkers
moeten het doen", zegt een ieder op dit
eiland, dat de komende weken her
haaldelijk de adem zal inhouden.
Aan de boorden van de polder
Schouwen, nog altijd een indrukwek
kende binnenzee, draaien de pompen.
Dag en nacht.
Het zeewater zakt er een centime
ter per dag. En er staat gemiddeld
twee meter water in deze polder. Da
gelijks jaagt men een millioen kubieke
meter water naar buiten. In de ko
mende weken als het pompenpark, dat
nu veertig bedraagt, wordt uitgebreid,
rekent me ner op, dat het water vier
centimeter per dag zal zakken. Klun-
dertse klei uit het Hollandse Diep en
Boomse klei uit de Schelde bij Ant
werpen versterken dagelijks de inlaag-
dijk voor het nog doodse Serroskerken.
De situatie is nog niet van dien aard,
dat men de uitwateringssluizen durft
openen.
Duiveland, heel Schouwen en Dui
veland, gaat spannende dagen tege
moet. Zinken op twintig meter diepte,
bij daglicht en kunstlicht en zinken
tegen de kalender
Men heeft voldoende vertrouwen in
het veelzijdige apparaat, in de ver
scheidenheid van arbeid, die nu voor
Ouwerkerk en Nieuwerkerk in stug
tempo wordt verricht
Schelphoek gat onverwachte winst,
Ouwerkerk onverwacht tegenslag. De
tijd zal leren of het hernieuwde offen
sief, het sluiten van de laatste deur,
tijdig kan geschieden.
Ingenieurs, aannemers en de arbei
ders bijden hun tijd onder de wisselen
de luchten van Zeeland.
