»Kunstmatige ademhal ing« op
verdronken archieven
HAAGS BEDRIJF BEREIKT
GOEDE RESULTATEN
Kikvorsmannen duiken naar documenten
DINSDAG 10 MAART 1953
Lichaam van omgekomen
burgemeester gevonden
(Van onze Haagse redacteur).
rpALLOZE archieven met waardevolle documenten, registers,
■*- tekeningen en kaarten bevinden zich nog in de overstroomde
gebieden. Vele van deze archieven zullen maandenlang onder water
gestaom hebben, wanneer zij eindelijk weer te voorschijn gehaald
kunnen worden. Zout water, modder, roest van blikken trommels
waarin de stukken opgeborgen zijn, doen intussen hun schadelijk
werk en wat straks boven water komt, zal een ontoonbare en onhan
teerbare massa zijn geworden, waarmee, naar het schijnt, weinig
meer te beginnen is. Dit is echter inderdaad schijn, want door een
deskundige behandeling zal menig archief weer bruikbaar kunnen
worden.
Het Nederlands Genootschap voor
Documentproductie heeft samen met
het Nederlands Instituut voor Docu
mentatie en Registratuur een com
missie gevormd, om het vraagstuk van
de verdronken archieven op te lossen.
Deze „commissie tot herstel van archie
ven en bibliotheken" is begonnen met
het opstellen van een lijst van onder
nemingen, die over een droogappara-
tuur beschikken. Niet al deze onder
nemingen echter zijn geschikt voor het
behandelen van de doorweekte docu
menten. Daarvoor zijn deskundigen
nodig, die verstand hebben van papier
en inktsoorten en die de natte, be
smeurde massa's een voor-behandeling
kunnen geven, alvorens het drogen be
gint, zonder nog grotere schade aan te
richten dan het water reeds deed.
Wij hebben een kijkje genomen bij
de N.V. Nederlandse Documentrepro
ductie in Den Haag, waar men reeds
een week na de ramp een verzoek
kreeg haar krachten te beproeven op
een belangrijk archief.
Kikvorsmannen hebben een derde
deel van dat archief uit het onderge
lopen huis gehaald, nadat het tien
dagen onder water had gestaan.
Het Haagse bedrijf heeft er zijn
krachten op beproefd en de resultaten
waren verbluffend. Het archief kon
voor honderd procent in de oude toe
stand worden teruggebracht. Zo heeft
men ook een kistje met papieren, die
een gezamenlijke waarde van 5 a 6 ton
hebben, behouden.
Gisteren is opnieuw een archief op
gehaald, waarin zich stukken bevinden,
daterend uit 1602.
De behandeling vraagt de grootste
zorgvuldigheid en deskundigheid.
Voorzichtig worden de kletsnatte, aan
elkaar geplakte bundels, uit elkaar
gehaald en afgespoeld om modder en
klei te verwijderen. De ergste roest en
andere vlekken worden met citroen
zuur behandeld.
Intussen moet er op gelet worden dat
de stukken zoveel mogelijk in de goede
volgorde blijven liggen. Daarna begint
het eigenlijke drogen in de droog-
apparatuur, nadat eerst nog scheuren
en andere beschadigingen zo goed
mogelijk zijn weggewerkt.
De bedrijven, die zich hiermede
bezig houden, kunnen het werk op
het ogenblik nog wel aan. Het gebeurt
meest in overwerk, en men berekent
er niet meer voor dan de kosten die
gemaakt moeten worden. De grote
moeilijkheid zal komen wanneer straks
grote gebieden worden drooggelegd en
er dus veel archieven tegelijk weer
boven water komen. Het is namelijk
m Een „kikvorsman" gaat te
jj water in het ondergelopen
1 land.
noodzakelijk, dat de bescheiden zo
spoedig mogelijk nadat zij uit 't water
zijn gehaald, behandeld worden, omdat
anders bederf optreedt.
Niet alle papieren, die uit het water
komen, zullen weer voor onbepaalde
tijd houdbaar gemaakt kunnen worden.
In zulke gevallen brengt de micro-foto
uitkomst. Het stuk wordt dan direct
na de behandeling gefotografeerd en
wanneer het origineel niet meer bruik
baar is, kan van de micro-foto gebruik
worden gemaakt.
Gisteravond is 'het stoffelijk over
schot van de burgemeester van Ril-
land-Bath, de heer J. A. de Goffau, die
op 1 Februari in de rampnacht is ver
dronken, gevonden. /Z'3-S3
