Af
De Wijde Wereldeen uitzondering op een droeve
Schouwense regel: het staat namelijk nog droog. Van
hieruit is telefonisch contact o.mmet de gemeentendie
in de Westelijke kop van Schouwen niet door het water
werden geteisterd.
Links: Major Rubyde Amerikaanse piloot die bij herhaling Z.K.H. Prins Bernhard vloogbekijkt belangstellend het tweede rampnummer van de Wereldkroniekwaarin
de Prins en hij staan afgebeeld. Midden: De provisorisch, maar doeltreffend ingerichte telefooncentrale, die in „De Wijde Wereldeen der weinige drooggebleven
huizen van Schouwen de communicatie met de buitenivereld onderhoudt. Rechts: Gevraagd naar zijn bevindingen, antwoordde de burgemeester van Renesse, Mr G. F.
Lunsingh Tonkens (links): „Ik heb hier de zorg voor 12 a 1300 evacué's, samengeperst in onze kleine gemeente. We hebben echter verbinding met de buitenwereld, er is
lichtwater en voedsel en een nieuwe weg naar de getijhaven van Scharendijke is in voorbereiding!"
Koningsbruggen, die volgens de Amerikaanse heli
copter-vliegers eminent werk in het leghok „Airstrip"
verrichtte: „Schouwen en Duiveland werd vergeten
toen men alleen maar oog en oor had voor de nood
elders. Dagen lang wisten maar weinige Nederlan
ders, hoe verschrikkelijk de catastrophe hier was.
Geen vliegtuig kon ons vinden. En toch vochten
duizenden hier op Schouwen en Duiveland voor hun
leven en was er gebrek letterlijk aan alles. Maar de
mensen hier zijn dat gewend. Het was in '44 al
precies eender. Iedereen had het over Walcheren;
dat er hier nog een veel groter gebied overstroomd
was, drong blijkbaar niet door. En terwijl overal
elders in Zeeland de opbouw aan alle kanten werd
bevorderd, kreeg men hier de onontbeerlijke hulp
maar mondjesmaat toegemeten Zo zal het nu
wéér gaan als het Nederlandse volk op dit punt niet
opmerkzaam wordt gemaakt!"
Coördineren ia noodzaak, maar hoe?
Wij dalen op een landje in Renesse en hebben o.m.
een ontmoeting met de militaire rayoncommandant
de kapitein der Stoottroepen W. Willemse, die ook
al niet over de toestand is te spreken. Hij is verheugd
persmensen te ontmoeten, omdat over Schouwen de
meest merkwaardige sprookjes worden verteld.
„Ik ben hier voor de coördinatie op allerlei gebied
en moet dus de verbindingen leggen. Maar dit lukt
vrijwel niet. Ten eerste moet je om te kunnen
coördineren mensen hebben en tot nu toe ontbreekt
mij de nodige bevoegdheid hierin te voorzien. Behou
dens een enkele uitzondering is de medewerking ab
soluut onvoldoende en ook van buitenaf geschieden
nog altijd rare dingen. Nog maar pas werden hier al
weer broden afgeworpen, broden, waarom wij niet
gevraagd hebben, omdat wij hier ruimschoots van
voedsel zijn voorzien. Maar waar blijven die ring-
platen voor die zo vitale verbindingsweg met de haven
van Scharendijke? Ik weet wel, vier kilometer ring-
platen kost een kapitaal, maar die enige, behoorlijk
bruikbare verbinding met de buitenwereld is het meer
dan waard. En dan die levensgevaarlijke roeibootjes
veerdienst bij het gat van Burgsluis, terwijl hier,
als het met het dichten te lang gaat duren, wellicht
de meest eenvoudige pontonbrug uitkomst kan
brengen!"
Onze geduldige Amerikaanse piloot voert ons pre
cies over het Noorderduin naar de zgn. Repart bij
Scharendijke, waar de düinen eindigen en waar een
enkel huis, hoog op het duin, nog onbeschadigd
staat.
Wij landen op het strand en gaan met een vreemd
gevoel van dankbaarheid en van verdriet temidden
van de chaos, die we overal zagen, een huis binnen,
waar wij vele, vele jaren in vrede vertoefden. Drie
Delftse studenten, Laddé, Van Meurs en Geerling,
bedienen in dit huis de ijlings door de P.T.T. aan
gelegde noodtclefooncentrale. Bravo, de allereerste
verbinding tussen Scharendijkehaven en de ge
meenten, die in de Westelijke kop droog bleven.
Hier is tenminste een begin gemaakt, denken we,
het begin van de gigantische taak, die nodig is om
Schouwen-Duiveland zijn oude, geliefde en vrucht
bare aanzien te hergeven en die verricht kan worden,
wanneer de haast bovenmenselijke kracht, die
Nederland deze weken ontplooide, blijft doorwerken.
753 reddingen in drie dagen!
Terug op het vliegveld Woensdrecht praten we
nog een kwartiertje na met de Amerikaanse mannen,
die het hunne tot dit begin bijdroegen. Met Major
Poynter en Major Ruby, die herhaaldelijk onze Prins
per helicopter vervoerde, met Captain Johnson,
Lieutenant Dow en onze piloot Nelson, die in weinige
uren onze vriend werd.
„Vertel eens, Major Poynter, wanneer kwamen
jullie en wanneer gaan jullie?" „Wij kwamen op de
derde Februari en zijn waarschijnlijk juist vertrok
ken als uw artikel het publiek bereikt. Wij gaan weer
terug naar Duitsland, met standplaats Stuttgart."
„En weet u nu ook hoeveel personen door uw
helicopter afdeling werden gered?" „Ja, wij kwamen
in drie dagen tot 753 mensen met gemiddeld acht
machines."
„En hoe vond u dit werk?"
„Laat ik dat nu eens even in een enkele regel
voor u neerschrijven," zegt hij spontaan, „laat u die
dan afdrukken, opdat uw landgenoten weten, hoe
volgaarne wij ons hulpbrengend werk volbrachten!"
en hij schreef:
Ik, x |p
fey,
Vertaling: „De helicopter-piloten gevoelen dat dit een buitengewone
gelegenheid was om onze waarde te bewijzen. Het was een bijzonder
succesvolle operatie en wij zijn blij dat wij konden helpen
VERNON L. POYNTER.
„We zijn blij, dat wrc konden helpen." Prachtig,
maar wij op onze beurt zijn blij, dat het ons gegeven
is van deze plaats af aan deze en andere honderd
voudige mensenredders uit binnen- en buitenland
onze onmeetbare dank te kunnen brengen. En laten
we uit dit gevoel dan tot slot mijn aanhef herhalen
„Vader, heb je gezien, dat de grote schuur al weer
helemaal droog ligt bij ebbe?" „Ja, Huibje, dat be
tekent, dat het water tenminste niet verder komt en
dat we weer hopen mogen op beter!"
Maardan behoort Nederland ook concreet een
antwoord te geven op de vraag van het ogenblik:
Blijft Schouwen-Duiveland het vergeten eiland?"
