Binnenland
RECEPTIE
Zondagsdienst Artsen
1
Brieten uit
het Eiland
Zondag 29 Aug. 1948
Voor de gemeenten Tholen,üud-
Vossemeer, Nieuw-Vosmeer en
St. Philipsland
dr. Lïoyien Tholen en dr.
Verniet te Nieuw-Vosmeer
gaf zij veel van haar tijd en
haar middelen?
Het jaar 1934 was voor moeder
en dochter een jaar van rouw.
De 20e Maart overleed de Konin
gin-Moeder, de 3e Juli Prins
Hendrik. Prinses Juliana nam
de trfak van voorzitster van het
Nederlandse Rode Kruis van
Haar vader over.
1936 bracht de verloving van
Prinses Juliana met Prins Bern-
hard van Lippe Biesterfeld.
Er was geen gefluister vooraf
geweest, toen plotseling ieder
een 's morgens op weg naar
zijn werk, het grote nieuws
hoorde. En 'savonds tegen zessen
zag men het jonge paar niet
iu een o'fliciele koets in triom
fale intocht Den Hang binnen
rijden, doch een „twoo-seater"
Fordje stopte voor het paleis
en daaruit sprongen een over
gelukkig jong meisje en een
vlotte jongeman in een gewoon
wandelpak en met. slappe boord
Onmiddellijk won de jongeman
het hart der Nederlanders door
zijn beminnelijk optreden; ook
de Nederlandse taal kreeg hij
buitengewoon snel onder de
knie Weldra, de 7e Januari
1937 volgde het huwelijk, dat
een privé karakter droeg, zodat
de buitenlandse gasten slechts
familieleden en vrienden waren
Het burgerlijk huwelijk werd
gesloten in dezelfde trouwka
mer ten stadhuize, waar ieder
Haags paartje voor de ambte
naar van de burgerlijke stand
verschijnt, maar de kerkelijke
plechtigheid wasindrukwekkend
en de geestdrift, waarmee het
jonge paar op zijn rondrit van
9 Km door honderdduizenden
werd toegejuicht, was overwel
digend. Volgens de wens van
de Prinses fungeerde als getuige
hij haar huwelijk niet-slechts,
op de traditionele wijze, fami
lieleden of hoogwaardigheids
bekleders, doch de door haar
zo vereerde leermeester en pro
motor prof. dr. J. Huizinga* een
geste waarmede de Prinses ook
de Nederlandse cultuur en weten
schap eerde.
Het prinselijk paar genoot een
paar gelukkige jaren, aanvan
gend meteen huwelijksreis naar
Krynsca in Polen. In April riep
hen de plicht naar huis; Prins
Bernhard aanvaardde zijn taak
als lid van de Baad van State.
Verder stonden er vele repre
sentatieve taken op het pro
gramma, waarvan wij alleen
noemen het bezoek aan Enge
land van 1937 tot bijwoning van
de kroning van Koning George
VI en de Spithead-vlootrevue.
En op 31 Januari 1938 ontsprong
een nieuwe loot aan de Oranje
stam. Het voortbestaan der dy
nast rie was wederom verzekerd
cfóör de geboorte van Prinses
Beatrix, Wilhelmina Armgard.
Beatrix betekend „de Geluk
brengende". De doopplechtig
heid was statig-eenvoudig, niet
te vergelijken met de pracht
en praal van vroeger tijden,
maar de geestdrift was er niet
minder om. De troonrede voor
had iets
dan
wi] de laatste jaren gewend
waren en ook de viering van
het 40-jarig regeringsjubileum
der Koningin in September 1938
stond in het teken van hoop op
de toekomst.
Hare Majesteit kon verklaren,
de grote gebeurtenis
optimistischer geklonken
Herinneringen
laar lange regerings-
dat Zij schone
had aan
periode, overtuigd als Zij was,
dat land en dynastie steeds
dichter bij elkaar waren geko
men en dat Zij zeker kon zijn
van de liefde en het vertrouwen
van Haar volk. Berustend, doch
resoluut klonken Haar eind
woorden „Geen zonneschijn
zonder schaduwen, maar laat
ons de toekomst in gaan vol
vertrouwen en met opgeheven
hoofde".
Wie voorzag op dat tijdstip, dat
Misschien toch Zijzelf? Zij kende
de dreiging van het bruut ge
een gruwelijke poolnacht zon
der zon al zo dichtbij was
weid, dat zich prepareerde op
de vernietiging der beschaving
Was het een voorgevoel toen
het tweede dochtertje van het
prinselijk paar,dat de5e Augus
tus 1939 werd geboren, Irene,
dat is „Vrede" werd gedoopt?
Wij zeiden „gedoopt'', maar op
Vaderlandse bodem werd het
prinsesje niet gedoopt. Dat ge
schiedde in de kapel van
het Buckingham paleis te Lon
den. Want de 12e Mei had
Prins Bernhaid het hevel ge
kregen zijn gemalin en kinde
ren in Engeland in veiligheid
te brengen, omdat uit op para
chutisten gevonden papieren
was gebleken, dat de vijand
die op 10 Mei 1940 zelfs zonder
voorafgaande oorlogsverklaring
ons land was binnengevallen,
het speciaal op de koninklijke
familie en de regering had ge
munt. De Koningin vestigde
zich in het gastvrije Londen om
zo dicht mogelijk hij het gealli
eerd opperbevel te zijn; Prinses
Juliana en de babies behoorden
ver van de grote gevaren ie
blijven. Op uitnodiging van de
gouverneur generaal van Canada
de graaf van Athlone, vestigden
zij zich in Canada.
Prins Bernhard aanvaardde zijn
militaire taak, na zijn benoeming
op 23 Augustus 1940 tot# chef-
liaison-officer tussen het'Britse
leger en de Nederlandse strijd
krachten. In deze functie als
adjudant van H.M. de Koningin
verwierf hij zich grote verdien
sten. Sleeds was hij waar de
plicht hem riep, getuige zijn
dienstreizen naar de Verenigde
Staten, Canada, Curncao en Su
riname, Brazilië, Cairo, Tripolis
Napels en Rome. Op het einde
van 1944, na de bevrijding van
liet Zuiden van ons land, volg
de zijn benoeming tot algemeen
opperbevelhebber der Binnen-
laodseStrijdkrachten, welke alle
verzetsbewegingen omvatte. Na
de algehele bevrijding van het
land werd de Prins inspecteur
generaal van het Nederlandse
leger en bovendien in verschil
lende functies in het economische
herstel ingeschakeld.
Voor het volk in al zijn gele
dingen spreekt echter liet na
oorlogse wezen der Oranje-dy
nastie het sterkst in de blijven
de sympathie en in de steun
der Koningin, Prinses en Prins
voor en aan hen die in het
ondergrondse verzet metterdaad
toonden het Vaderland hoven
alles lief te hebben.-
Van het regeringsbeleid der
Koningin in de jaren Harer
ballingschap kunnen wij slechts
de hoofdpunten aanstippen.
Dag en nacht stond Zij klaar.
Iedere man of vrouw, die hel.
gelukt was uit het bezette land
Ie ontsnappen, ontving Zij per
soonlijk. Alle berichten, uit Ne
derland naar Engeland gesmok
keld, vonden flaar toegewijde
aandacht. Zij onderhield contact
met de iligaliteit. met staats
hoofden en heeft zij met ge
sprekken door de radio Neder
landers in de benauwenis niet
een hart onder de riem ge
stoken? Nadat Zij Haar kinde
ren en kleinkinderen in twee
lange jaren niet gezien had,
bracht de 62 jarige Koningin
hen in Canada een bezoek. Zij
verbleef er van 28 Juni tot 26
Augustus 1942. Zij stak de
Oceaan tot tweemaal toe per
vliegtuig over, naar New Bruns
wick en vloog vandaar naar
Ottawa.
Na hier enkele dagen gelogeerd
te hebben vestigde de Zij Haar
hoofdkwartier in het zomerver
blijf der Prinses te Lee (Mass)
Hier ontving Zij president Boo
sevelt. Vanuit Lee bezocht tl M.
op Haar beurt de presiden.
der Verenigde Staten, New York,
Boston en Albany en sprak Haar
bekende rede uit in een zitting
van het Congres. Dapper sloeg
Zij zich dooreen persconferentie
op het Witte Huis; de journa
listen ervoeren, dat Zij wat te
zeggen had en het goed deed.
Na flaar bezoek aan de Verenig
de Staten kreeg Canada zijn of
ficiële beurt. Zij had de Cana
dezen voor veel te danken niet
het minst voor de gastvrijheid
aan de jonge moeder en haar
kleuters bewezen.
Prinses Juliana schonk in dit,
haar dierbaar geworden land, op
de 19e Januari 1943' het leven
aan haar derde kind, prinses
Majgriet, Francisca. Het lief
lij kebe se heidenbloeiendebloe na
pjes met het oranje hart inspi
reerde de oudeis tot die naam.
Prinses Margriet moge in de
vreemde geboren zijn, toch aan
schouwde zij het levenslicht op
Nederlands territoir. Het stukje
grond, waarop liet Civil Hospi
tal in de Carling Avenue te
Ottawa staaf, word hij een
plechtig besluit tijdelijk tot
Hollands grondgebied verklaard
Het prinsesje kreeg als pelers
en meiers de Koningin-Moeder
Mary van Engeland, President
Boosevelt, de graaf van Athlone,
de weduwe van een gevallen
verzetstrijder en de Nederlandse
koopvaardij. Zij werd gedoopt
in de Si, Andrewskerk te Ot
tawa.
In de geschiedenis van ons Ko
ningshuis zijn bezoeken van le
den der dymnastieaan de Over
zeese Gebiedsdelen uiterst zeld
zaam. In de oorlogsjaren echter
genoot West-Indië de eer van
een vorstelijk bezoek.Suriname
bereidde in November 1943 de
PrinSes een onvergetelijke ont
vangst. Op de heenweg vloog
zij over Sxiba en St. Euslatius.
Pamfletten met een rand an de
nationale kleuren dwarrelden
neer, terwijl de bevolking op de
vaste grond grote Y-s vormde.
In Maart 1941 bezocht de prin-
ses Bonaire, St. Martin en Cu
rasao en breidde haar bezoeken
uit tot Venezuela en San Do
mingo. Als wij dan nogaanstip-
pen, haar uitstapjes naar de
Ver. Staten, het bijwonen van
talloze plechtigheden, het be
zoeken van militaire kampen en
hospitalen én haar iels van Ca
nada naai Engeland in Septem
ber 1944, tóen alles scheen te
wijzen op oen spoedige bevrij
ding van Nederland, dan moet
erkend worden, dat deze moeder
van drie kltelne kinderen „payit
de sa personne". Na haar ver
blijf in Toni', begonnen in
November 1944, keerde zij naar
Canada terug in Januari 1945
en verbleef er de lange winter
toteindelijk de zon definitief over
Nederland ppging.
Zeer spoedig na de bevrijding
zag het vaderland de koninklijke
familie terug. Het merkte haar
aanwezigheid niet in pompeuze
Joycuses emrées", maar zoveel
te meer in daden van meeleven
met liet geteisterde land en volk.
Wij waren er aan gewend, dat
Oranje steetls present was. bij
rampen, maar ditmaal mag zon
der overdrijving worden gezegd,
dat de Koningin en de Prinses
letterlijk overal waren, waar
hulp' waardering, medelijden,
troost en stimulans nodig wa
ren menige; i nine van een eer
tijds bloeiende hofstede, -werd
door de Koningin betreden en
Zij stak de,berooide bewoners
een hart onder de riem; menig
ouderpaar, dat rouwt, over ge
vallen of verminkte kinderen, is
ontroerd door de moederlijke
troost der landsvrouwe; eigen
handig hechtte Zij op menige
heldenhorst het erekruis,
liet waren geen gemak ke
jaren d^ze eerste jaren
na de oorlog. Economisch
zowel als financieel was Neder
land door de vijand in een
chaos achtergelaten. Een moei
lijke taak wachtte zijn regeerders
bij de opbouw van hel zo ge
teisterde land, in een dreigend
tijdsbestek als het huidige, waar
ook de moeilijkheden in het
Rijk Overzee, sinds de capitu
latie van Japan, het hunne toe
bijdragen. De verantwoording,
die onze Vorstin thans op de
schomTers drukt, is zwaarder
dan ooit. En het doorstane
leed van de oorlogsjaren en de
last der ouderdom beginnen de
Koningin te drukken. Haar ge
zondheid laat te wensen over.
Daarom besloot Zij eind 1947 Haar
koninklijke gezag lijdelijk neer
te leggen. Pri.ises Juliana, die
op 18 Februari van dat jaar
ten vierde male verblijd was
met de geboorte van een'doch
tertje PrinsesMaria Christina, of
Marijke, zoals Zij genoemd wordt
nam 14 October 1947 het re
gentschap op zich. Hoewel de
krachten van de Koningin spoe
dig zover hersteld waren, dat
Zij op 1 December de regering
weder kon aanvaarden, zag Zij
zich genoodzakt, deze op 14 Mei
wederom aan Haar Dochter 1948
over te drogen.
Met welke ontroering vernam
men op 12 Mei van dit jaar
haar voornemen aankondigde
na de viering van Ilare
Majesteit door de radio
Haar 50 jarig Regeringsjubileum
waarvoor Zij voor enige dagen
het bewind op zich zal nemen,
afstand te doen van de regering.
Hoewel bet Nederlandse volk
met vol vertrouwen de regering
van Koningin Juliana, die zozeer
in de traditie van Haar huis is
opgevoed, tegemoet ziet, is de
weemoed om dit scheiden groot
Immers met dankbaarheid kan
de gehele natie getuigen van
Koningin Wilhelmina, dat Zij
metterdaad Haar in Haar hul
digingswoorden „Oranje kan
nooit, ja nooit genoeg voor het
Nederland-se volk doen", uitge
drukt regeringsprogram, heeft
waar gemaakt.
Nederland weet, dat ook deze
Oranje alles wat menselijk mo
gelijk is, voor hel Nederlandse
volk heeft gedaan.
Een feestdag en een afscheid
zeiten wij aan het hoofd van
dit artikel. Het is de laatste
verjaardag die Zij als Koningin
viert.
De talloze gelukwensen die
Koningin Wilhelmina zal ont
vangen zijn als zovele bewijzen
van de liefde die ons volk voor
haar koestert.
Dat God Haar nog vele jaren
moge sparen en Zij nog lange
lijd getuige moge zijn van het
geluk van Haar Dochter en
De Commissaris der Koningin
in Zeeland, Jhr. iVlr. A- F. C.
de Casembroot en Mevrouw S.
C. de Casembroot, Baronesse
v. j. Feltz, zullen tér ^efegen-
heid van de a.s. jaardag van H.
M. de Koningin, alsmede van
Haar 50-jarig Regeringjubileum,
gaarne gelegenheid geven tot het
aanbieden van gelukwensen, op
Zaterdag, 4 September 1948
van 15.00 tot 18.30 uur, aan
boord van het m.s. „Prins Hen
drik", hetwelk daartoe ligplaats
zal nemen aan het onbebouwde
gedeelte van de Loskade te Mid
delburg.
Op de Loskade zullen auto's
geparkeerd kunnen worden.
Het ligt in de bedoeling, te on
geveer 16.30 uur met de aan
wezige gasten naar Veere te
varen.
Men verwacht om 1 8.30 weder
te Middelburg terug te keren.
De Staten Generaal zijn bij
Kon. Besluit van 20 Augustus,
overeenkomstig nrt. 52 der
Grondwet tot een openbare en
verenigde zitting bijeengeroepen
voor de plechtige beëdiging en
inhuldiging van H.M. Koningin
Juliana, welke vergadering in
de Nieuwe Kerk binnen de stad
Amsterdam op Maandag 6 Sep
tember 1948 des voormiddags
te 10 uur 15 minuten zal worden
gehouden.
Cister heeft in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam een repe
titie plaats gehad om enige
tijdproeven te nemen voor de
plechtigheid op 6 September.
Prins Bernhard vergezeld van
flofdignitarissen was aanwezig.
Baronesse Sweerts de Landas
Wyborgh stelde Prinses Juliana
voor.
De Tweede Kamer nam vorige
week de Grondwetsherziening
aan.
De Eerste Kamer zal zö spoedig
mogelijk de Grondwetsherzie
ning in behandeling nemen.
Tergelegenheid van deTroons-
bestijging van II. M. Koningin
De Olympische Spelen zijn
weer achter de rug. Het was
12 jaar geleden, dat de spelen
waren gehouden, n.l. in Berlijn,
waar Hitier ze toen opende.
Hitier is niet meerhij is de
oorzaak geweest dat het zo
lang heeft moeten duren eer
de spelen weer gehouden
konden worden. Normaal ge
beurt het anders om de vier
jaren en in 1940 zou Finland
aan de beurt geweest zijn om
als gastheer op te treden.
Ditmaal was het echter Londen
dat de eer te beurt viel en
Helsinki zal pas in 1952 ont
vangen.
Nederland heeft op deze
Olympische spelen mooie suc
cessen behaald, namelijk 5
gouden, 2 zilveren en 9 bron
zen medailles, respectievelijk
zoveel eerste, tweede en derde
prijzën. Voor 4 van de 5 gou
den medailles is gezorgd door
Fanny Blankers—Koen. Deze
Noord-Hollandse boerendoch
ter moeder van twee kinderen,
ble ek de snelste vrouw ter
wereld te zijn. Ze won de
100 en 200 meter hardlopen,
de 80 meter horden lopen en
met drie andere Nederlands^
mevrouwen de 4 x 100 meter
estafettelopen. Misschien zul
len mijn oudere lezers wat min
achtend de neus ophalen voor
dit overdreven dwazesportge-
doe en we willen gaarne toege
ven dat alleoverdrijving schaadt
rnaar men moet de betekenis
•van een dergelijk feit toch niet
onderschatten. Het is namelijk
een buitengewoon goede pro
paganda voor Nederland in
het buitenland. Zo heeft men
in Amerika zeker meer be
langstelling gehad voor de
prestaties van hanny Blankers
Koen, dan voor onze regerings
wisseling. De wereld is nu
eenmaal oppervlakkig. De
Nederlanders hebben weer
bewezen wat te kunnen,
zo is het buitenlandse oor
deel, en laten we er blij
om zijn dat een Nederlandse
vrouw zo iets kon bereiken.
Er zijn op die spelen drama
tische dingen gebe&rdzo
onder andere bij de Marathon,
dé 42 kilometerloop. Deze
werd in goed 2^2 uur gewon
nen door een Argentijn. Denkt
U daar eens goed over na,
lezer, wat dat betekentons
eiland rond te lopen in 2*/2
uur. U moet stevig door fietsen
om dat te doen.
De Belgische parachutist Gailly
had de gehele tijd de leiding
gehad en kwam ook nog als
eerste het stadion binnen.
Toen begaven hem de krach
ten hij begreep eerst zelfs
niet dat hij nog een ronde
moest lopen. Tenslotte is hij
verder gewankeld tot de eind
streep, maar moest twee mede
strevers laten passeren. Ge
lukkig haalde hij dus nog een
bronzen medaille.
Duitsers en Japannezen ont
braken op deze spelen. Waar
ze een hoogtepunt van spor
tiviteit en vooral ook van
verbroedering tussen de mens
heid moeten zijn, kon aan het
doel niet geheel beantwoord
worden. De Russen waren er
evenmin. We zijn nog ver van
de verbroedering af.
SAMMETJE
Juliana zal er een algemene
amnestie worden afgekondigd
van een kwart der opgelegde
straf met een minimum van
een maand en een maximum
van een jaar.
In aanmerking nemend de nor
male kwijtschelding van straf
met een derde, welke sinds
kort. ook voor geïnterneerden
toepasselijk is geworden, bete
kent zulks, dat praetisch al_
degenen die tot vijf a zes jaar
of minder zijn veroordeeld door
deze amnestiebepaling zullen
vrijkomen.
Bij K.B. van Tl Augustus U
ingesteld liet „Mobilisatie-oor
logskruis".
De machtiging tot het dragen
van dit kruis wordt door of
namens de betrokken minister
verleend aan
a. militairen en oud-militairen
in dienst van het koninkrijk
der Nederlanden, behorende of
behoord hebbende totdekonink-
