DAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT IN11U W obLAU VUUH htl 11L AI \l U I HULtN Saterdag 30 December 1939. No. 52 Zeven en vijftigste jaargang mdagsblad ri^lr'anco Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer "uers1naar p^atsruimtl UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL INTERC. 16 - POSTREK. 1043 ji Gelukkig Nieuwjaar ondanks alles... >c Wintersche kwalen? Mijnhardtjes halen DEZE WEEK De internationale toestand THOOLSCHE COURANT rijdag. Prijs per kwartaal regels 75 et; iedere regel ir post 1.65 15 cent -Bij abonnement aanmerkelijke sp. kósten. - - - Weer hebben wij den drempel van et Nieuwe jaar overschreden en wer- tt,:n wi nog een laatsten blik achter ons aar het Oude. Immers, wij zijn de ge- roonte getrouw gebleven om bij den vergang van het jaar de balans op te laken van het goed en het kwaad, dat ns is wedervaren in de twaalf maan- en, die met den laatste der klokslagen p 31 December zijn afgesloten. We hebben de boeken der herinne* ng opgeslagen en den geestelijken blik p de bladen laten rusten. Het is niet emoedigend geweest, wat wij daar ge ien hebben. Maanden lang heeft de ereld in spanning geleefd en zich oorbereid op het ergste. De bewape- ing werd ten top gevoerd, onder de :uze: ,,Wie den vrede wil, bereide zich oor op den oorlog.'' En de oorlog is gekomen, helaas. De orlog, die weder een groot deel van g e menschheid in zorg en rouw heeft j edompeld. Onze gedachten zijn uit- egaan naar de vrouwen, die haar chtgenoot, de moeders die haar zoons, e kinderen die hun vader hebben ver- Dren en in ons hart is de stille bede jerezen, dat de tijd hun schrijnende 'onden moge heelen en hun troost ïoge schenken. De blik naar eigen land wendend, aar eigen omstandigheden, zijn wij ankbaar geweest, dat ons de vreeselijke eproeving van een oorlog bespaard is ebleven, dat de vrede ons nog omringt; n wij zijn dankbaar voor de veilig- eid, die wij genieten, dank zij de re- eering en onze Vorstin, die over het arwelzijn van ons volk waken. De tijd vervolgt zijn rusteloozen loop. Veer is er een jaar vergleden, waaraan rij later niet dan met huivering zullen rugdenken, omdat het de wereld het Snnoemelijke leed van een nieuwen oor- >g heeft gebracht. Liever zien wij voor- it naar het jaar, dat zijn poorten voor ns opent; want de mensch bezit de elukkige gave, dat hij altijd gaarne het este blijft hopen van de toek^ost. Zeker, op het oogenblik ziet de toe- omst er somber genoeg uit; maar achter e wolken blijft de zon schijnen en p haar bouwen wij onze verwachting, e zon de zon van den VredeWel jkt zij ons op dit oogenblik nog ver erwijderd, maar wij weten, dat zij er is n dat zij eenmaal zal doorbreken. Die hoop is het, welke ons hart snel- r doet slaan; en daarom treden wij het ieuwe jaar in met de bede op de ppen: „Breng ons spoedig de zegenin- en van den Vrede weerMaak een ind aan de verdeeldheid, aan de vij- ndigheid onder de volken, door een ^rede, die gebaseerd is op het Recht Nooit is het beter tot ons doorgedron- en bij onze overpeinzingen ter gelegen- eid van de jaarwisseling, dat de ïensch niet is geschapen om zijn even- ïensch te vernietigen, maar om in vrede n vriendschap met hem te leven; niet m zijn lasten te verzwaren, doch om ïlj ie te verlichten; niet om zich te hooren erwenschen door een vijand, doch om nu ich te hooren begroeten als een vriend. Daartoe kunnen wij allen het onze ijdragen, door de vredesgedachte te erbreiden. door de oorlogsgedachte uit e bannen. Wanneer wij ons allen voe rt als leden van één groot gezin, van Vl én groote gemeenschap: de gemeen- chap der volkeren, zal het ons ten lotte moeten gelukken om het spook S an den oorlog, dien verwoester van et geluk van den eenling zoowel als an de gemeenschap, te verdrijven. Dat is het bemoedigende denkbeeld, k( etwelk ons het overschrijden van den rerapel van het Nieuwe Jaar lichter laakt: niet achter ons zien naar de llende van het verleden, maar vóór ns. naar de stralende zon van den rrede, die ons het geluk zal brengen en ie wellicht spoediger dan wij hadden urven hopen door de wolken zal bre- en. Die gedachte geeft ons den moed ondanks alles den wensch uit te ireken „Gelukkig Nieuwjaar!" 6 49653 2 stuks 10 cent. 12 stuks 50 cent IN NEDERLAND Kerstfeest met het Prinselijk Gezin. Kerstmis 1939 behoort weer tot het verleden, een pauze vol vredesklanken in de cacophonie van oorlogsrumoer, die over de wereld raast. En maar al te graag sloot de menschheid de ooren voor het g.ebulder der kanonnen, om haar ziel een oogenblik te laven aan het symbolische licht van den Kerstboom en te luisteren naar de vredige klanken der beierende klokken. Wat ons land be treft, viel daar deze Kerstmis nog een ander geluid te beluisteren: het frissche kinderstemmetje van Prinses Beatrix en de nog onbestemde geluidjes van Prin ses Irene, die, door de radio verspreid, tot in alle huiskamers en ook tot in de kazematten en bunkers langs de gren zen doordrongen. Ook de woorden door Prins en Prinses gesproken, zullen door honderdduizenden in den lande met aandacht en ontroering zijn aangehoord. Dit vorstelijk blijk van saamhoorigheid met het Nederlandsche volk in al zijn lagen heeft ongetwijfeld de waardeering gevonden, die het verdient. Een geluk kiger denkbeeld, om de eenheid Oranje- Nederland te demonstreeren en te ver sterken, had moeilijk gevonden kunnen worden. Kerstdrukte bij de Spoorwegen. De groote Kerstdrukte bij de Spoor wegen, die dit jaar ten gevolge van de mobilisatie aanzienlijk grooter was dan op dergelijke feestdagen in normale om standigheden, heeft dank zij de grondig voorbereide organisatie geen bijzondere moeilijkheden opgeleverd. Over het al gemeen kwamen de treinen met weinig of geen vertraging aan en op een enkele uitzondering na bleek het gereedgehou- den materieel voldoende om de enorme drukte te verwerken. De in reserve ge houden autobussen behoefden niet eens overal dienst te doen. Dat dit inderdaad geen geringe prestatie is, wordt duide lijk, als men weet, dat boven het toch al groote passagiersaanbod, dat de Kerst dagen altijd met zich mede brengen, thans nog 60.000 militairen moesten worden vervoerd. Meer suikerbieten in 1940. De suikerbietenoogst 1940 moet groo ter zijn dan de laatste jaren, aldus heeft de minister van Economische Zaken besloten. Het beetwortelareaal zal met het oog daarop het volgend jaar met 25 pet. worden vergroot, terwijl door de suikerfabrieken over een hoeveelheid van 2000 millioen kg suikerbieten een garantieprijs zal worden uitgekeerd, die nog nader zal worden vastgesteld. Doel van deze vergroote bietencampagne is, een suikerreserve aan te kweeken, waar op ons land kan teren, ingeval de aanvoer van Javasuiker door den oorlogstoestand mocht worden belemmerd. De Neder landsche bietsuikerproductie der laatste jaren is, zooals men weet, niet groot ge noeg om het binnenlandsch verbruik te dekken. Het tekort wordt aangevuld met invoer van rietsuiker. Deze invoer zal, ook wanneer het suikerbietenareaal is vergroot, worden gehandhaafd, zoo dat een suikeroverschot zal ontstaan, waaruit bij staking of vermindering van den aanvoer uit Indië kan worden ge put. Het ligt echter niet in de bedoeling de binnenlandsche productie op het ver hoogde peil te handhaven. De maatregel geldt voor één keer; alleen in 1940 zullen meer suikerbieten worden verbouwd. Goedkooper naar Indië. In een tijd, dat prijsstijgingen aan de orde van den dag zijn, valt het bericht, dat de Stoomvaartmaatschappij Neder land en de Rotterdamsche Lloyd de passagetarieven voor Indië hebben ver laagd, des te meer op. Volgens het nieuwe tarief kost de reis Genua-Batavia v.v. thans 950 voor de eerste klasse, 710 voor de tweede en 500 voor de derde klasse. De oude tarieven waren resp. 1060, 790 en 560. Ook de vrachtprijzen zijn belangrijk verlaagd. De eerste schepen, die volgens het nieuwe tarief zullen varen, zijn het m.s. „Johan van Oldenbarnevelt" op de uit reis en het m.s. „Dempo" op de thuis reis. Een millioenenorder. Ondanks de moeilijke tijdsomstandig heden worden de plannen tot electrifi- catie van de spoorlijnen Amsterdam- Amersfoort, Utrecht-Hilversum met voortvarendheid ten uitvoer gebracht. Belangrijke aanschaffingen zijn voor deze uitbreiding der electrische tractie noodig, in totaal voor een bedrag van ongeveer 14 millioen. Hiervoor zullen 25 vijfwagentreinstellen, 15 tweewagen- treinstellen, 37 versterkingsrijtuigen voor de driewagentreinstellen van het middennet en 29 versterkingsrijtuigen voor de tweewagentreinstellen van het middennet, dus 221 rijtuigen in totaal, worden aangeschaft. De geheele bestel ling is bij de Nederlandsche industrie geplaatst, namelijk bij Werkspoor, Beynes en Allan. Een groot aantal ar beiders zal hierdoor ongeveer anderhalf jaar werk vinden. Midden 1941 zal het nieuwe materieel vermoedelijk in ge bruik genomen worden. Een luchtvaartpionier heengegaan. Een Nederlander van groot formaat wiens naam over de geheele wereld een begrip is geworden, werd op 23 Decem ber door den dood weggerukt. In de Vereenigde Staten, waar hij in verband met zijn belangrijke fabrieken aldaar een groot deel van het jaar doorbracht, is Anthony Fokker in den ouderdom van 49 jaar aan de gevolgen van een operatie gestorven. Internationale figuur als Fokker was. had hij zijn werkzaam heden en zijn belangen over verschillen de landen verdeeld. Zijn pioniersarbeid verrichtte hij in Duitschland, waar de eerste vogels van zijn vinding werden gebouwd. Doch zijn Werkkracht en ondernemingsgeest waren niet aan één land te binden. Ons land dankt hem zijn oudste vliegtuigindustrie, die thans duizenden brood verschaft en haar producten naar tallooze landen ter wereld levert. En deze producten, de Fokkervogels, die over de geheele aarde het luchtruim doorklieven, zullen den naam van hun grooten ontwerper levenslang houden en voor het jonge geslacht een spoorslag zijn tot eendere ontplooiing van geestkracht en energie. in de afgeloopen week Het is thans ongeveer een maan.l geleden, dat de Russische aanval op Finland werd ingezet en dat de bolsjewistische kolos zich in beweging zette om het kleine land, dat het gewaagd had zijn eischen af te wijzen, te verpletleren. Waarschijnlijk zullen slechts weinigen in den lande verwacht hebben, dat het Finsche leger langer dan vier weken aan den geweldigen druk van het Roode leger weerstand zou kunnen bieden. De verwachtingen waren te dien aanzien vooral na de Poolsche les niet bijster hoog gespannen. Het is echter geheel anders uitgepakt. Met man en macht hebben de Finnen de verdediging van hun vrijheid en onafhankelijkheid ter hand genomen en onder de bezielen de leiding van maarschalk Mannerheim vingen zij de eerste stooten van het Russische leger met succes op. Na vier weken strijd kan men zeggen, dat de Russen er nog op geen enkele plaats in geslaagd zijn de Finsche legers in den hoek te drijven. Op alle fronten houden de soldaten van Mannerheim stand en indien er maar twintig procent waar zou zijn van de berichten welke uit Helsinki komen, dan lijden de Russen toch nog respectabele verliezen. Het ziet er dien tengevolge naar uit. dat de „held van den socialistischen arbeid Stalin. de zaken anders zal moeten aanpakken, wil hij zijn plannen snel verwezenlijken. Dit temeer, daar de Finnen thans steun ontvangen van de andere zijde der Botnische Golf, waar binnenkort dui zenden vrijwilligers uit Zweden zullen worden ingescheept om bij de Finsche legers te worden ingelijfd. Volgens de jongste Finsche leger- berichten hebben de Russen in het Noorden bij Petsamo en Salla een groote nederlaag geleden en niet minder dan dertig duizend man verloren. Nu doet men natuurlijk verstandig dit en ook zoo vele andere cijfer(s) cum grano salis te nemen, daar ook de Finnen er geen been in zien om zoo nu en dan eens te overdrijven. Kapitein Langsdorff pleegt zelfmoord. De vijf en veertig jarige commandant van het vestzakslagschip „Graf Spee" heeft te Buenos Aires, waar hij met zijn manschappen geïnterneerd was na de vernietiging van zijn schip, een einde aan zijn leven gemaakt, In een brief, welke hij achterliet, verklaarde kapitein Langsdorff. dat hij het lot van zijn schip had willen deelen, doch dat hij de daad had uitgesteld om de veiligheid van zijn manschappen te verzekeren. „Duitschland wenscht een korten oorlog". De Britsche minister voor de coördi natie der defensie, Lord Chatfield, heeft een radiorede gehouden, waarin hij zeide, «fat de verwachte groote Duitsche aanval te land is uitgebleven. „Duitsch land heeft ons gedreigd met zijn veel geprezen luchtmacht, welke onbarm hartig tegen Polen gebruikt werd, en velen hadden dan ook een grootscheep- schen aanval op de Britsche eilanden verwacht. Ook dit is echter niet ge beurd". De minister zeide, dat dit be wijst, dat Duitschland geen vertrouwen heeft in het welslagen van een derge- lijken aanval. Voorts verklaarde Chat field, dat de Britsche marine de rugge- graat van den duikbootoorlog gebroken heeft. Dit had tot gevolg, dat Duitsch land met een nieuw type mijn is gaan werken, zonder daarbij de regels van het internationale recht in acht te nemen. Vele Kersttoespraken. Voor vele geestelijken en staatshoof den zijn de Kerstdagen aanleiding ge weest om zich' via den aether tot de wereld te richten. In het Vaticaan ont ving Paus Pius XII de leden van het college van kardinalen en van de in Rome aanwezige prelaten, bij welke gelegenheid de Heilige Vader een toe spraak hield, waarin hij de politiek van geweld veroordeelde en de grondslagen aangaf, waarop volgens zijn meening de vrede tot stand moet komen. Minister-president Daladier zeide in zijn Kersttoespraak, dat het ongeluk der wereld door de Duitsche leiders is ver oorzaakt. „Wij Franschen, aldus Dala dier, zullen zonder ophouden strijden tegen de vreeselijke tyrannie, vóór het heil van Frankrijk en vóór alle moreele waarden, die den mensch boven het dier verheffen." Voorts spraken nog koning George VI, Hitiers plaatsvervanger Rudolf Hess, president Roosevelt en de mili taire chefs der belligerenten. GEMEENTERAAD THOLEN. (Slot vergadering van 21 December) De heer Wolfensberger merkt op maar er wordt nog gewacht op de goedkeuring van het besluit voor den weg. De voorzitter antwoordt dat dit niet zoo is, Spr. kan wel mededeelen dat er overeenstemming is mei de gemeente Tholen, Ged. Staten en de hoofdingenieur over de weg, maar het wacht nergens anders op dan op het besluit van de leening. De heer Wolfensberger meent dat er dan in het contract voor de lee ning wel een clausule gemaakt mag worden, dat de leening aangegaan zal worden tot een bedrag zooveel als noodig zal blijken. De voorzitter zegt dat is erg moei lijk. Mocht het blijken dat er in plaats van f 150.000 maar f 100.000 noodig is, dan wordt er het eerste jaar een extra aflossing gedaan van 150.000, dan kost dit de gemeente natuurlijk wel iets, maar dat is veel beter. Met alg. stemmen wordt het voor stel van burg. eu weth. aangenomen. Burg. en weth. stellen voor om met ingang van 1 Januari 1940 tot archivaris te benoemen Dr. C. Vel- tenaar. De beer van Vessem vraagt of het artikel in het ambtenarenregle ment betreffende de leeftijd wel juist is, hoe ver strekt die boven de 45 jaar. De voorzitter antwoordt dat dit artikel juist is. De heer van Vessem vraagt of de nieuwe functionaris nu ook gekeurd moet worden, want volgens het ar tikel in bet ambtenarenreglement is dit noodig. De voorzitter kent dit artikel van bet reglement niet, maar als dit moet zal dit ook gebeuren. De heer Wolfensberger vraagt naar den brief van den rijksarchivaris. De voorzitter leest deze voor. 'De heer Bogert spijt het dat burg. en weth. er niet in geslaagd zijn een archivaris 'te vinden buiten Dr. Vel- tenaar. Spr. heeft zijn bezwaren al meer hieromtrent naar voren ge bracht en meent dat het beneden een evangeliedienaar is dat deze be noemd wordt als gemeente ambte naar. Spr. zou zeggen er is werk genoeg voor zoo'n man in de diepte van de Heilige Schrift dat hij zich niet moet bemoeien met de oudheid, maar dat hij beter in de nieuwig heid des geestes kan wandelen. Spr. zal er dan ook tegen stemmen. De voorzitter meent dat dit een kwestie is die wij niet behoeven uit le vechten en hoopt dat er dan ook geen debat over wordt geopend, want daar worden wij het toch nooit over eens. De heer Wolfensberger acht het de juiste man op de juiste plaats. Hij begrijpt alleen niet dat de wet houders thans zoo veranderd zijn bij drie jaar geleden, want toen werd deze persoon niet gewenscht. Met 5 stemmen wordt benoemd tot archivaris de heer Dr. C. Velte- naar. Bij de rondvraag vraagt de heer Kiompe in verband met den aanval van wethouder van den Berge in de vorige zitting hierop zijn zienswijze te mogen meedeelen. De voorzitter zegt er geen bezwaar tegen le hebben maar vraagt of het wel aanbeveling verdient op deze manier elke vergadering elkaar iets te zeggen, wat niet aangenaam zal zijn. Hij meent dat de heer Kiompe het verstandigst doet, het voor zich te houden, het doet toch niets meer aan de zaak af. De heer Wolfensberger meent dat hij het maar kenbaar moet maken. De voorzitter meent dat de heer Kiompe dit zelf uit moet maken. De heer Kiompe zegt dan M. d. V. Wanneer het mij vergund is, zou ik gaarne over het verslag dat de heer v. d. Berge gegeven heeft over ons gemeenschappelijk bezoek bij Ged. St. vanwege onze actie tegen den aanleg van den nieuwen weg over de Singel, eenige opmerkingen ma ken, eenige zaken rechtzetten en wat vergeten is door dhr. v. d. Berge kenbaar maken. Nadat ons schema, waarvoor h.h. Ged. St. wel belang stelling toonden, ook vanwege het groot verschil in kosten met het

Krantenbank Zeeland

Ierseksche en Thoolsche Courant | 1939 | | pagina 1