AARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
Mijnhardtjes
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
OORLOGS=
speelgoed
rijdag 8 December 1939.
No. 49
Zeven en vijftigste jaargang
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. 1NTERC. 16 - POSTREK. 1043
lil1
DEZE WEEK
De internationale
toestand
LSCHE COURANT
blad verschijnt eiken
dag. Prijs per kwartaal
met Geïllustreerd
dagsblad ƒ1,375, franco
post ƒ1.05 15 cent
kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
PUBLICATIEN
K0STEL00ZE INENTING.
urgemeester en wethouders der
neente Tholen maken bekend
op Woensdag, den 13 December
staande, des middags te '12 ure,
gelegenheid zal zijn opengesteld
kostelooze inenting en herinenüng
de ingezetenen, die zich daartoe
bet lokaal der Openbare Lagere
iooI aanmelden,
holen, den 6 December 1939.
HINDERWET.
Ie
iurgemeester en Wethouders van
tien maken bekend, dat het ver-
k van J. N. Everaers, broodbakker
Tholen, om vergunning lot het
atsen van een electrisclie kneed-
hine met een electrömotor van
.K. in het perceel, kadastraal
end gemeente Tholen, sectie F
2073, gelegen aan de Hoogstraat
25, door ben is toegestaan,
holen. 28 November 1939. 16
let pleit voor het vertrouwen van
volk, dat de feeststemming in
lucht zit, in weerwil van den
ist der tijden. In de winkelstraten
'dringt zich de menigte en in vele
;en komt men handen te kortom
koopers te'bedienen. Het is bijna
.zelfde beeld van vroolijke drukte,
andere jaren in de December-
and te aanschouwen geven,
lat de jeugd een groot deel vormt
de begeerige kijkers en koopers
loeft geen betoog. Van verlangen
filterende oogen monsteren be-
rig naar de schatten, die in de
lelgoedafdeelingen zijn uitgestald,
t kinderhart gaat uit naar de tal-
,ze heerlijkheden, die daar in rijke
Tscbeidenheid het oog tot zich
ikken. Wij ouderen, voelen ons
id met de kinderen. Ook wij hebben
tijden, die lang achter ons liggen,
igs de winkels gedwaald en onze
erdreven verlanglijstjes opgemaakt.
Met groote waardeering constateert
winkelstand, dat de oorlog het
meenschapsleven nog niet zoodanig
eft aangetast, dat de koopkracht
de kooplust daaronder aanmer-
lijlt heeft geleden. Neen, de oorlog
eft gelukkig den winkelier in deze
gen gespaard. Men koopt nog
schenken en zooals al tij d
iel speelgoed.
Oorlog is een bange tijd voor den
ndelanr en den winkelier. Zij
kennen in den oorlog hun vijand
er zullen zeker zeer weinigen
ider hen worden gevonden, die er
ar verlangen. Daarom treft het
ls ook ditmaal, dat er onverstan
gen onder hen zijn, die met een
Ikomen gebrek aar, inzicht propa-
inda maken voor hun vijand, voor
is aller vijand den oorlog.
Of is het geen propaganda maken
ior den oorlog, wanneer men in
rschillende speelgoedafdeelingen
^rlogsmateriaal in miniatuur ziet
gestald? Waarom het kind al die
(nonnen, die tanks, dat afweer-
ischut voor te zetten, die vestingen
;"j e soldaten met geveld geweer
aarbij het realisme zoo sterk wordt
oorgevoerd dat men zelfs de ge-
e onden, de gesneuvelden, de Iaza-
i8 (tten en hospitaalsoldaten niet heeft
srgeten.
Dit soort speelgoed dat den
3Jaam speelgoed niet verdient ver-
ftigt de kinderziel. Het wakkert bij
jongens de verkeerde instincten
i, die de beste mannen en vrou-
'en onder alle volken zoo krachtdadig
estrijden. Zien wij niet, juist in dit
Tegen Gevatie koude, Koorts, Griep
De echte zijn niet rond, maar hartvormig.
jaar, de verschrikkingen van den
oorlog in Europa in hun ontzettend-
sten vorm? Is het dan niet onverant
woordelijk, het kind door zijn spel
daarin te betrekken
Men moge het militaire gedoe in
bepaalde vormen beschouwen als een
in zekeren zin voorloopig nog nood
zakelijk kwaad dit mag volstrekt
geen reden zijn om het kind er
mede vertrouwd te maken. Er be
staat geen enkele reden om zijn
gedachten in die richting te leiden
integendeel. De speelgoedindustrie
is met zulke reuzenschreden vooruit
gegaan, zij lieett een zoo groote ver
scheidenheid van aardige en nuttige
en praktische dingen voor het kind
in het leven geroepen, dat men
zich daarvoor niet op het verschrik
kelijke terrein van den oorlog be
hoeft te begeven.
Velen vóór ons hebben daarop
reeds gewezen en hun vermaningen
zijn gelukkig niet zonder uitwerking
gebleven. Kanonnen, soldaten en wat
dies meer zij nemen thans wij
moeten het met dankbaarheid erken
nen een ondergeschikte plaats in.
Maar geheel afgedaan hebben zij nog
niet. Onverstandige winkeliers ruimen
er nog altijd een plaats aan in. Het
zou verstandiger zijn, ze geheel te
verbannen. Onze jongens zullen het
gemis niet betreuren. Er is zooveel
ander heerlijks, onschadelijk en nuttig
tevens, dat hun hart kan bekoren.
Zij zullen tiet oorlogsspeelgoed niet
missen, als zij het niet zieti. Waarom
het hun dan voor te zetten
Feestvreugde behoort niet te wor
den bedorven door overpeinzingen
als deze, waaraan anderen zich over
geven, die den ernst des levens
hebben leeren kennen. Laat men uit
allespeelgoed-afdeeliugen dezen steen
des aanstoots laten verdwijnen: geen
oorlogsspeelgoed meer 1
IN NEDERLAND
De spionnagezaak.
Het onderzoek in de spionnagezaak,
in verband waarmede een ambtenaar
van het departement van Sociale
Zaken, diens echtgenoote en een
ambtenaar van Economische Zaken
werden gearresteerd, heeft aan het
licht gebracht, dat ook een buiten
lander de hand in dit complot had.
Deze is eveneens gearresteerd. De
spionnage betrof hoofdzakelijk uit
levering van scheepvaartdocumenten,
die de spion van Economische Zaken
zijn „collega" in dit nobele bedrijf
in handen speelde. Deze zorgde te
zijnen huize voor reproductie der
documetiten, waarna de aldus ver
kregen gegevens voor grof geld aan
de belanghebbende vreemde natie
werden verkocht.
De gevangenhouding van het echt
paar werd inmiddels krachtens uit
spraak van de Haagsche Rechtbank
met 30 dagen verlengd. Ook de
overige verdachten bevinden zich
nog in hechtenis, zoodat men hier
wel aanstonds de hand op de rechte
personen schijnt te hebben gelegd.
Texel moest het ontgelden.
De mijnen hebben onze zeekust
van Noord tot Zuid weer danig be
stookt. Vooral Texel werd er zwaar
door geteisterd. Maandag kwam daar
een aangespoelde mijn tot ontploffing
waardoor groote schade aan den
dijk en aan naburige huizen werd
aangericht. Doch daarmede was het
nog niet uit. Nog drie mijnen ge
droegen zich in den nacht, volgende
op dezen noodloltigen avond, al even
onbehoorlijk. Eén sloeg nog een gat
in den dijk bij Nieuwe Schild, een
tweede deed hetzelfde over een
lengte van 12 meter en vernielde
bovendien een aan den voet van den
dijk gelegen boerderij, de derde be
paalde er zich toe de noodige schrik
om zich heen te verspreiden, zonder
evenwel groote schade aan te richten.
Over het geheele eiland was het
gedaver der ontploffingen te hooren.
De O. 23 in haar element.
Een nieuwe aanwinst voor de
Nederlandsche marine, de duikboot
O. 23, werd Dinsdagmorgen aan
haarelementtoevertrouwd. Met eenige
plechtigheid werd het schip in tegen
woordigheid van tal van marine
autoriteiten van een der hellingen
der Rotterdamsche Droogdok Maat
schappij te water gelaten. Deze plech
tigheid werd verricht door de echt
genoote van vice-admiraal A. Vos,
die binnenkort als hoofd van de
afdeeling materieel zeemacht van
het departement van Defensie zal
aftreden. De scheidende vice admiraal
voerde na de tewaterlating het woord.
In zijn rede wees hij op een enkel
lichtpunt, dat de huidige crisistoestand
voor ons land heeft opgeleverd door
den dwang der omstandigheden
is hier te lande een industrie ont
slaan, die op de economische en
militaire verdediging van het land
is ingesteld. In dit opzicht aldus
spr. is de crisis goed gebruikt. De
schepen worden tegenwoordig hier
te lande ontworpen en gebouwd en
dat zij goed zijn, hebben de beide
in Nederland gebouwde Poolsche
onderzeebooten bewezen, die den
Poolschen dans ontsprongen en na
een gevaarlijke reis behouden in
Engeland zijn aangekomen.
Het water zakt.
In den op vele plaatsen onrust-
bareud hoogen waterstand der ver
schillende rivieren kwam begin der
week gelukkig een gunstige wending.
De Waal zakte, hoewel langzaam.
Doch ook nu nog was de stand bij
Nijmegen ruim 12,5 meter boven
N.A.P. en dus nog steeds gevaarlijk
hoog. In Millingen liep dan ook een
scheepswerf onder water, waardoor
enkele honderden arbeiders tijdelijk
het werk moesten neerleggen. In de
dekenfabrieken van de firma De Wit
te Helmond, Deurne en Geldrop kon
daarentegen het werk weer worden
hervat. Te Helmond is men het water
zoo spoedig de baas geworden door
de Aa te spuien in de Zuidwillems
vaart en toen de fabriek te Helmond
eenmaal weer werkte, konden de
beide andere te Deurne en Geldrop,
die grondstellen van de Ilelmondsche
verwerken, eveneens weer aan den
slag.
Minister Dijxhoorn geeft bescheid.
In de Memorie van Antwoord in
zake de begrooling van Defensie
heeft minister Dijxhoorn enkeie be
langrijke mededeelirigen gedaan. De
voornaamste ervan mogen hier in
korte opsomming volgen. Een aantal
buitengewone dienstplichtigen (d. z.
vrijgestelden door broederdienst of
vrij loting, dus niet afgekeurden),
behoorende tot de jongste lichtingen,
zal worden opgeroepen wanneer,
is nog niet bepaald (de minister ge
bruikt de vage term „eerlang"). De
oudste lichtingen znllen zoo spoedig
mogelijk door jongeren worden afge
lost: verdere ploegen van de lichting
1924 zijn hiervoor het eerst aan de
beurtzij krijgen onbepaald klein
verlof. De minister waarschuwt echter
tegen tegen te groote verwachtingen
in dit opzicht: de aflossing zal zeer
geleidelijk en in langzaam tempo
gaan. Ter vervanging van dienstplich
tigen zullen heen werkloozen worden
opheroepen. Of in '1940 de duur der
eerste oefening tot twee jaar zal
worden verlengd, is thans nog niet te
zeggen. De nieuwe regeling van de
kostwinnersvergoeding, welke in No
vember is ingegaan, houdt wel is
waar rekening met mogelijke ver
mindering van inkpmsten ten he-
volge van de afwezigheid van den
dienstpliehlige, doch stelt geen alge-
meene vergoeding voor bedrijfsschade
in het vooruitzicht.
Er komen sperballons.
In dezelfde Memorie heeft de mi
nister mededeelingeu gedaan omtrent
de besteding van de bedragen, welke
vrijwillig voor de defensie zijn hijeen-
gebracht. In totaal is thans f 201.014,89
ingekomen, waarvan f 53.886.43 uit
Curapao. De Curafaosche bijdragen
zijn ter beschikking van deti minister
van Koloniën gesteldzij zijn be
stemd voor aankoop van zoeklichten
voor dit gewest. Voor de rest van
het bedrag, vermeerderd met wat
nog zal binnenkomen, zullen sper
ballons worden aangeschaft. Deze aan
lange kabels verankerde ballons wor
den zooals men weet in alle oorlog
voerende landen als verdedigings
middel tegen luchtaanvallen gebruikt,
doch zijn in ons land nog onbekend.
in de afgeloopen week
De aandacht van de geheele
wereld is door den inval der
Sovjet-troepen in Finland plot
seling afgewend van den strijd
tusschen Frankrijk, Engeland en
Duitschland. Voor het eerst sinds
de revolutie aan het eind van
den vorigen wereldoorlog toch,
toont Rusland belangstelling
voor den gang van zaken in
Europa. Het scheen wel, alsof
de oude droom van de wereld
revolutie tot de geschiedenis
was gaan behooren en het mach
tige Sovjetrijk, dat bij monde
van Litwinof zoo vaak een
hoogen toon had aangeslagen
op de vergaderingen van den
Volkenbond, inderdaad niets
liever wilde dan met rust gelaten
te worden en ook anderen met
rust te laten.
De inval in Finland,
de manier, waarop deze is ingeluid
en na wordt goedgepraat, moet velen
de oogen hebben geopend. Het
Noorsche dagblad „Tidens Tegn"
ziet er het begin van den opmarsch
der wereldrevolutie in en pleit voor
een samengaan van Duitschland met
Engeland en Frankiijk, om het ge
vaar te keeren. Bij de huidige ver
houdingen zal dit wel een illusie
blijven, die in afzienbaren tijd niet
wordt verwezenlijkt.
De eerste dagen van den strijd
deden het ergste vreezen voor het
aan de geheele wereld, met inbegrip
van de Duitschers, sympathieke,
eerlijk werkende, Finsche volk.
Maar al staat het Finsche leger
tegen een overweldigende overmacht,
het heelt reeds nu respect afgedwon
gen door de wijze waarop het zich
verzet. Het heeft het voordeel van
de natuurlijke gesteldheid van het
land, dat in het Zuiden bestaat uit
een ontelbaar aantal wouden en
meren en van het weer. Bovendien
blijkt het betrekkelijk kleine leger
op bewonderenswaardige wijze te
zijn uitgerust en geoefend, in ieder
geval veel beter dan dat van de
Russen, zoozeer zelfs, dat indien er
niet de uitgebreide luchtvloot van
de Sovjet-Unie was, die met een
meedoogenloos luchtbombardement
dreigt, men optimistisch zou kunnen
zijn over den afloop.
Wat zal de Volkenbond doen
De Finsche regeering heeft, als
lid van den Volkenbond, of liever
van wat daarvan nog over is, een
beroep gedaan op de Assemblée. De
Raad komt Zaterdag, de Assemblée
Maandag bijeen. Zij zal zich voor
een bijna bovenmenscbelijke taak
gesteld zien. Rusland, voorvechtster
van den Volkenbond, bekleedde nota
bene zelf het voorzitterschap van
den Raad. Reeds heelt Molotow
getelegrafeerd, dat er geen vertegen
woordiger komt...
De „Matin" vergelijkt Ruslands
invasie met de misdaad, die de
President van den Hoogen Raad zou
begaan. Italië, dat zelfs destijds zoo
gesputterd heeft tegen de vrijwel
mislukte sancties in verband met
zijn inval in Abessinië, dringt aan
op sancties tegen Rusland. Argentinië
wil Rusland als lid royeeren, Uru
guay zegt, dat het als lid zal bedan
ken, indien niet uiterst krachtig
wordt opgetreden tegen den aanvaller
Trouwens, Finland is zelf steeds
een trouw aanhanger van den Vol
kenbond geweest, en heeft zich
voorstander betoond van het beginsel
der collectieve veiligheid.
Twee regeeringen in Finland.
Hoewel Molotof had verklaard, dat
hij met de bestaande regeering niet
zou onderhandelen over een wapen
stilstand en de Finnen daarom zoo
ver waren gegaan, een nieuw kabinet
onder leiding van Ryti te vormen,
heeft men de gruwelijke farce zoo
ver doorgedreven, dat te Terijoki
een z.g. een Finsche volksregeering
werd ingesteld onder leiding van
Olto Kuusinen. Hij noch de andere
dezer „regeering" hebben eenige
relatie met Finland en zijn eenvoudig
agenten van de Komintern.
Kuusinen zelf heeft reeds jaren
zijn Finsche nationaliteit verloren
en die van de Sovjet-unie aange
nomen. Zoo hoopt Rusland op allerlei
manieren den strijd te winnen door
het stichten van verwarring en onrust.
Ondanks de verzekeringen, dat de
Sovjet-republiek geen agressieve be
doelingen tegen Zweden koestert, is
men ook daar allerminst gerust, zooals
blijkt uit de versterking der grenzen,
De Oslo-staten zullen elkaarssteun on
getwijfeld noodig hebben in den komen
den tijd. En ook in het Zuid-Oosten
van Europa voelt men zich niet ge
heel veilig. Italië heeft op duidelijke
wijze van afkeer van het Russische
optreden kenbaar gemaakt.
De chaos.
Zoo gaat Europa steeds meer naar
den chaos. Wij hebben nu twee oor
logen te registreeren, die schijnbaar
zonder eenig verband met elkaar
staan. De onderlinge verhoudingen
zijn totaal anders, dan menigeen
een half jaar geleden vermoedde dat
ze waren. En het lot der kleinere
neutrale staten wordt steeds som
berder.
Op den dag, die sinds oude tijden
was gewijd aan de goede gaven van
den Spaanschen heilige, vonden die
neutralen in hun schoen de uitbrei
ding, die de geallieerden hebben ge
geven aan de blokkade van Duitsch
land, die nu ook wordt toegepast op
den export. Zij hebben in min of
meer scherpe bewoordingen te Bon
den tegen dezen maatregel geprotes
teerd, en er is wel leedwezen betuigd,
en beloofd, dat met hun belangen
rekeninh zou worden gehouden, maar
Engeland en Frankrijk hebben de
gevolgen van deze verscherping van
den strijd ter zee niet meer in hun
hand. Duitschland fulmineert nog
nog altijd tegen de „slappe" houding
der neutrelen^tegenover de blokkade
maatregelen.
Wolken boven Voor-Azië.
Een merkwaardig artikel in het
Duitsche dagblad de „Völkisehe Beo-
bachter" heeft de aandacht getrokked.
Men heeft zich al gernimen tijd
afgevraagd, hoe er ooit een einde
aan den oorlog tusschen de gealli
eerden en Duitschland moet komen,