AARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
DAMPO
m
ijdag 17 Maart 1939.
No. 11
Zes en vijftigste jaargang
)nregeerbaar België
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
E!
UW KINDJE
VERKOUDEN
THOOLSCHE COURANT
blad verschijnt eiken
idag. Prijs per kwartaal
80met Geïllustreerd
dagsblad ƒ1,375, franco
post ƒ1,05 15 cent
kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.; iedere regel
meer 176 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
BIJ abonnement aanmerkelijke
-ijsvermindering.
PUBLICATIEN
BESLISSING OVER CANDIDAAT-
LIJSTEN.
De Voorzitter van het hoofdstem-
feau in den kieskring Tholen maakt
kend, dat in een openbare zttling,
[houden Zaterdag 18 Maart a.s.,
voormiddags 10 uur, zal worden
klist over de geldigheid der lijsten
over de handhaving van de daarop
orkomende candidaten voor de op
April a.s. te houden stemming
verkiezing van de leden van de
fovinciale Staten. 17
Z0(
f0.
wei
f 3.f
ND!
•RPI
na!
>om
r,
|Tholen, 14 Maart 1939.
bmerontbinding als middel tegen ziek
i.Z.vl regeeringsapparaat.
ntallotest van den Koning maakt diepen
jdruk. Twijfel aan een gunstig resul-
f/tl taat der nieuwe verkiezingen
De teerling is geworpen de door
s sinds eenige maanden voorspelde
jamerontbinding is thans een feit
worden, In België zullen nu één
ar voor den wettelijken termijn
euwe verkiezingen voor hel parie
ent plaats vinden.
Dit is gebleken het eenige middel
zijn om een einde te maken aan
!e politieke verlamming, die het
geeringsapparaat ziek maakte en
ijnlijke toestanden schiep in het land.
Reeds de laatste maanden van de
(geering Spaak hebben wij er op
ewezen, dat zij lood in de schoenen
roeg. Zij kon zich niet vrij meer
ewegen, al was zij toen nog samen-
esteld uit de groote partijen, Katho-
ieken, socialisten en liberalen. Tel-
ens wanneer er belangrijke zaken
oor de regeering te behandelen
aren, werden instanties in het werk
esteld buiten de regeering om, ja
elfs buiten het parlement om, die
rooten invloed uitoefenden op de
egeeringsbesluiten.
Het is tegen dit ongrondwettelijke
ysteem, dat Koning Leopold in zijn
elangr ij ken brief met bittere woorden
eeft gereageerd.
Het duidelijkste voorbeeld was wel
e kwestie van de erkenning van
urgos Spaak heeft toen, hoewel hij
elf voorstander van de erkenning
as, de krachtdadigheid gemist de
regeering zelf een besluit te laten
emen, zooals dat in Nederland en
in andere landen is gebeurd. Hij heeft
mijde kwestie afhankelijk gemaakt van
de beslissingen van een partij congres
der sociaal-democratische parij, nadat
deze kwestie reeds maanden lang de
politieke atmosfeer had vergiftigd.
De regeering Spaak miste den moed
de belangen des lands boven die der
partij-ideologie te stellen. Dat was
een ongelukkige daad van Spaak.
Maa- intusschen ontwikkelden zich
ook moeilijkheden t.a.v. de econo
mische en financieële politiek. Spaak
zou zelfs zonder het verlangen van
zijn minister van financiën Gerard,
er voor te vinden zijn geweest defla-
tiemaalregelen te nemen. Zijn plan
daartoe was gereed, een plan van
volmachten tot het treffen van be
zuinigingsmaatregelen. zonder dat hij
de slapende honden van zijn partij
zou hebben wakker gemaakt. Want
het woord deflatie zou hij angstvallig
hebben vermeden.
Kortom, Spaak wist, dat er op
financiëel gebied iets doortastends
moest gebeuren. Dat gaf aarzelingen
en strubbelingen in zijn regeering.
Hij kreeg moeilijkheden met sommige
katholieken, die openlijk voor deflatie
optraden, hetgeen hij, als socialist,
moest bestrijden ter wille van de
partij-ideoiogie, maar waarvoor hij
in zijn hart gewonnen was, omdat
's lands belang het eischte. Dat was
het dualisme in de regeering Spaak,
in den persoon van den eersten
minister zelf.
Wrijf dan keel, rug en borstje in met
Dampo. Wonderlijk zooals dat helpt!
Pot 50 ct. Tube 40 ct. Doos 30 ct.
De zaak Martens.
Toenisde zaak Maitenslosgebroken
waarvan de huidige politieke moeilijk
heden het directe gevolg zijn. Mis
schien heeft de regeering Spaak ook
hier hierin geen gelukkigen greep
gedaan. Maar Spaak, eenmaal het
besluit der benoeming van Martens
genomen hebbende, heeft zijn houding
flink volgehouden en zich radicaal
getoond. Hij weigerde de benoeming
van Martens te herroepen. Daartoe
behoorde in zijn omstandigheden moed
Want al is het waar, dat Martens
amnestie heeft gekregen voor zijn
activistische handelingen tijdens
den oorlog, recht van verkiesbaarheid
in België bezit hij niet volgens de
wet. Daarop beroepen zich thans zijn
tegenstanders, omdat Martens is ge
roepen op een eerepost, die men hem
niet waardig kan keuren. Maar het
zou dwaasheid zijn te meenen, dat
de zaak Martens nu allesoverheerscht.
Die periode is reeds voorhij. En
het laat zich aanzien, dat men er niet
meer op terug zal komen. Wanneer
de heer Martens vrijwillig ontslag
zou hebben genomen, dan zou men
er misschien wel in geslaagd zijn
een regeering met liberalen te vormen,
maai de vraag zou geweest zijn,
hoelang zezouhebben standgehouden
Intusschen heelt de Koning in zijn
brief zijdelings een veeg uit de pau
gegeven aan de groepen, die, als de
Vuurkruisers en de Waalsche oud
strijders, gemeend hebben op on
grondwettige wijze te moeten ageereti
tegen en invloed uit te oefenen op
regeeringspartijen en zich niet hebben
ontzien van de regeeringsdaad inzake
Martens benoeming, bekrachtigd door
een Koninklijke handteekening, een
politieke rel le maken. Dit treft tevens
de liberale partij, die pas in het ge
weer tegen deze benoeming is ge
komen, acht maanden nadat zij reeds
was geschied.
Financiéele problemen op den voorgrond
Zelfs zonder een zaak Martens zou
een nieuwe regeering niet lang stand
hebben gehouden en evenmin zou
een regeering van Katholieken en
socialisten kunnen bestaan. Want in
den schoot dezer partijen bestond
geen overeenstemming over de te
volgen financiéele politiek. Dit bleek
reeds toen de heer Gutt onomwonden
opkwam voor dellatie, verlaging van
loonen en wedden met 5 pet. Plotse
ling schoof de zaak Martens hierop
naar den achtergrond en de heer
Pierlot verklaarde deze zelfs voor
afgedaan.
Toen is de heer Soudan, socialist,
er niet in geslaagd een regeering
te vormen, omdat de liberalen niets
wilden weten van zijn voorstel een
commissie van onderzoek te benoemen
die zich zou hebben bezig te houden
met bepaalde daden van verraad, die
Mariens volgens sommige bladen be
dreven zou hebben.
En opnieuw kon Pierlot, na Soudan,
geen stevigheid vinden, want de
conservatieven lieten hem nu in den
steek. Zij meenden immers reeds
sinds acht maanden, dat Kameront
binding noodig was, wijl de
openbare meening des lands niet
meer beantwoordde aan de huidige
samenstelling van het parlement.
Toen is hel, langs het rijtje af,
aldus gegaan: De liberalen, wetende,
dat de dag van ontbinding steeds
nader kwam, hebben van liet geval
Martens gebruik gemaakt om een
handigen zet te doen voor eventueele
verkiezings propaganda. Dat is hun
gelukt. Hoe de uitslag zal zijn is
echter nog te bezien. De socialisten
zijn spoedig gevolgd, toen zij de
gelegenheid kregen te weigeren aan
de loonen van het personeel in
overheidsdienst te tornennaast
de liberale manoeuvre is ook deze
niet gespeend van demagogie.
En de toestand is nu zoo, dat de
katholieken, die reeds sinds geruimen
tijd met veel élan de regeering hadden
willen verlaten, thans alleen over
blijven.
Zeker is het, dat naar het uiterlijk
de openbare meening in België door
de zaak Marlens scherp wordt ver
deeld, maar in wezen zullen het loch
de financiëeie problemen zijn en de
economische oriënteering des lands,
die de kern van de verkiezingspro
paganda zullen vormen.
Partijen hebben hun posities betrokken.
Reeds spilst zich deze propaganda
van zekere zijde toe tot een poging
„tot aanpassing van de Belgische
munt aan het pond". Tegen dieze
pogingen tot nieowe devaluatie van
den franc wordt echter krachtig
stelling genomen door de katholieken
wijl zij voelen, dat de socialisten
daarmede op bedekte wijze dreigen
wegens aanvallen op de z.g. sociale
veroveringen.
Reeds nu teekenen zich scherp de
posities af. De katholieken, samen
met den handeldrijvenden en indus-
triëelen middenstand, willen een
politiek van deflatie, van verlaging
der kostprijzen omjlangs den weg van
economische voordeelen een hooger
fiscaal rendement te verkiijgen en
meer welstand.
De socialisten zijn hiertegen fel
gekant en werpen zich op als ver
dedigers der belangen van het
slaatspersoneel, gepensionneerden,
enz., enz.
De liberalen spelen geen rol bij
de plannen tot financiëel herstel des
lands. Zij hebben geen desbetreffend
programma klaar en drijven nog
steeds op de zaak Marlens, die zij
als demagogisch verkiezingslokaas
zullen gebruiken. Zij ijveren ook nog
voor vrijen verkoop van alcohol en
dergelijke nevenkweslies. Na zes
weken agitatie hebben zij echter in
de zaak Martens nog steeds bot
gevangen.
Om de cultureele autonomie
van Vlaanderen.
Ook de Vlaamsche rechtseischen
spelen een geweldige rol. Het nati-
naliteitenprobleem, door de liberalen
onhandig op het tapijt gebracht,
staat in'Vlaanderen en Wallonië aan
do orde. Zij, de liberalen, zullen
zich opwerpen als reactie tegen de
Vlaamsche zelfstandigheid en daar
voor eventueel een bepaalde aanhang
in het Vlaamsche land zelf op het
spel zetten.
De Katholieke Vlaamsche Volks
partij, de officiëele vleugel der
Katholieken van België en de
Vlaamsche Nationalisten zijn het
eens over de cultureele autonomie
van Vlaanderenook de socialisten
hebben dit sinds vele jaren in hun
programma geschreven. Op dit punt
dreigt het dus te worden Vlaande
ren tegen Wallonië.
De Rex-partij heeft zich in het
nationaliteiten-probleem geschaard
aan de zijde der liberalen. Of in
Vlaanderen nog een Rex-lijst ge
vormd kan worden, is de vraag,
want uit protest tegen de houding,
welke Degreile in de zaak Martens
heeft aangenomen, hebben alle Rex-
leiders in Vlaanderen ontslag ge
nomen.
De verkiezingskansen.
De nieuwe verkiezingen zullen
wellicht één goed ding teweegbren
gen, n.1. het herstellen van eeo
toestand in het parlement, die in
193(3 was geschapen door de intrede
van de 21 Rexisten, een positie, die
waarschijnlijk in het geheel niet
meer met de realiteit in overeen
stemming is.
De katholieken moesten in 1936
van hun 79 zetels er 16 afstaan,
waarvan vele aan de Rexisten ook
de liberalen verloren toen aan Rex.
Waarschijnlijk hopen beide groepen
nu op eeu verbetering harer posities
tengevolge van de ontreddering en
impopulariteit van Rex-Degregelle.
Ook van de communisten verwacht
men, dat zij niet meer met 9 zetels
zullen terugkeeren, hetgeen in 1936
een plotselinge toename was met 6.
Als gevolg van dat alles was in 1936.
de grootste Kamergroep die van de
socialisten met 70 zetels. Hoe deze
kansen nu zullen staan Men weet,
dat juist de socialisten degenen
zijn, die het minst op Kameront
binding gecharmeerd waren.
Over de positie van het Vlaamsch-
nationalisme valt weinig te zeggen.
In 1936 sprong men van 8 op 16 zetels.
Maar er is onder de Vlamingen zelf
te veel verdeeldheid om met zeker
heid speculalief te kunnen oordeelen.
De houding van den Koning.
Of de nieuwe verkiezingen veel
zullen veranderen en een beteren
koers mogelijk maken Niemand
minder dan de Koning schijnt er
aan te twijfelen. Daarom deed hij een
beroep op de politici om minder hun
partij dan wel het algemeen belang
in het oog te houden anders gebeuren
er rare dingen in België, waar alles
door en door ziek is van partij politiek.
Ook wij hebben eenigen tijd geleden
reeds geschreven over de houding
van den Vorst t.a.v. de politiek der
regeeringen. Men schreef hem auto
cratische neigingen toe en sprak
zelfs van een militaire dictatuur onder
's koningsbewind. Dat ging wel wat
ver, want de Koning wil blijven een
grondwettelijk Vorstmaar de bittere
woorden, die hij nu in het openbaar
heeft gesproken, bewijzen, dat et-
alle grond was voor hetgeen wij hier
destijds schreven dat de leiding van
het land niet altijd de volle goed
keuring van den Vorst wegdroeg.
Die ontstemming treedt nu duidelijker
dan ooit aan het licht en zij heeft op
het volk diepen indruk gemaakt.
De veertigste Jaarbeurs.
Met de opening van de veertigste
Jaarbeurs te Utrecht is een mijlpaal
bereikt, die voor het geheele Neder-
landsche zakenleven van groote be-
teekenis is. Veertig handelsbeurzen
in het hart van het land gehouden,
steeds toenemend in omvang en
belangrijkheid, hebben op overtui
gende wijze het nut van het jaar
beursinstituut voor het Nederlandsche
bedrijfsleven bewezen. Op en neer
gang van de wereldeconomie hebben
zich in de 22 jaar, dat de jaarbeurs
bestaat, in de resultaten weerspiegeld,
maar gelijken tred met de interna-
onale economische ontwikkeling heeft
zij toch niet gehoudeq integendeel,
haar ontwikkeling kenmerkte zich
door een gestadigen groei uit eigen
innerlijke kracht en noodzaak,
Als gewoonlijk hield de secretaris
generaal van de jaarbeurs op den
openingsdag een inleidende rede,
die ditma 1 in verband met het
jubileum niet allen toekomstverwach
tingen gaf, doch zich ook bezig hield
met het verleden en daardoor een
belangwekkend overzicht van het
Nederlandsche zakenleven der laatste
22 jaar inhield. Wat de toestand van
het oogenblik betreft, is volgens den
heer Graadt van Roggen weinig
positiefs te zeggen. Men krijgt alge
meen deD indruk, dat het op het
oogenblik met de zaken wel goed
gaat en dat de naaste toekomst
nog wel het een en ander hoopvols
in petto heeft, maar de kansen op
duurzame verbetering zijn toch maar
matig. Vooral de exporthandel ziet de
toekomst met bezorgdheid in, daar
men vreest dat de voorgestelde nieuwe
invoerbelemmeringen in het buiten
land haar terugslag zullen vinden ten
nadeele van onzen export. Toch ziet
de heer Graadt van Roggen voor de
naaste toekomst nog wei mogelijkheid
van partieelen vooruitgang, maar
alleen onder het paroolhard werken
en aanpakken
Minister Steenberghe over zijn reis.
Terugggekeerd van zijn vierdaagsch
verblijf in Duitschland, heeit de
minister van economische zaken,
mr. M. P. L. Steenberghe, zijn in
drukken over dit bezoek weergegeven.
De Leipziger Messe is volgens den
minister inderdaad een centrum, dat
op groote schaal aan kooplieden in
de geheele wereld de nieuwste pro
ducten op velerlei gebied laat zien.
Wat de Nederlandsche inzending
betreft, deze had uitgebreider kunnen
zijn, teneinde Duitschland en het
overige buitenland een beter indruk
te geven van wat ons land te bieden
heeft. Voor de ontvangst door de
Duitsche autoriteiten had de minister
niets dan lof.
Zoowel de ontvangst door de Deutsch-
Niederlandsche Gesellschaft als de
officieel receptie hij minister Funk
waren zeer hartelijk en luisterrijk.
„Op beide ontvangsten" aidus minister
Steenberghe, „heb ik door ongedwon
gen gesprekken opnieuw kunnen
vaststellen, hoeveel goede viienden
ons land in Duitschland heeft". Zonder
twijfel heeft dit bezoek, dat van
weerskanten menig misverstand heeit
kunnen wegnemen, een gunstige
basis gelegd voor de verdere Duitsch-
Nederlandsche handelsbesprekingen.
De bevroren wintertarwe.
Op de audiëntie, waarin de minis
ter van economische zaken de voor
zitters van de drie centrale land
bouworganisaties heeft ontvangen,
om hun wenschen ten aanzien van
het landbouwbeleid te vernemen, is
behalve de vleeschposilie en de
kwestie der fabrieksaardappelen ook
de tarwe ter sprake gebracht.
De deputatie zette uiteen, hoe de
tarwesituatie op het oogenblik is.
Zeker 90 pet. van de wintertarwe
is bevroren. Van het grootste belang
is, dat nu zomertarwe wordt gezaaid.
Zoowel in het belang vau de voed
selvoorziening is dit noodig, als met
het oog op de moeilijkheden die
zullen ontstaan, indien op het tarwe-
areaal andere vruchten worden ver
bouwd.
Daar de landbouwcrisiswet als doel
heeft, vergoeding van de onmisbare
producliekosten, is er reden den
richtprijs ie verhoogen. Door de in
het algemeen minstens 20 pet lagere
opbrengst van zomertarwe liggen de
productiekosten van deze tarwe be
langrijk hooger dan die van winter
tarwe Een verhooging van den prijs
van 10 tot 11 gulden per 100 kg, op
overigens dezelfde voorwaarden, is
een uitermate bescheiden wensch,
welks inwilliging naar het oordeel
der landbouworganisaties niet mag
worden afgewezen.
Da minister zegde toe te zullen
onderzoeken, of inderdaad van hoo-
gere productiekosten van eenige
beteekenis sprake is, docli hij stelt
zich op het standpunt, dat in het
algemeen oogstrisico's niet voor
rekening van het landbouwcrisisfonds
kunnen zijn.
Prijsregeling voor
landbouwproducten gevraagd.
Het bestuur van den Nationalen
Bond Landbouwmaatschappij heeft
zich in een adres tot de Eerste
Kamer gewend met het verzoek er toe
mede te werken, dat de overheid
prijsregelend zal optreden ten behoeve
van den afzet van landbouwproduc
ten en wel d.m.v. regelingen aan de
grens, zonder dat in de bedrijfsvrij-
heid van den individueelen boer al
te zeer wordt ingegrepen.
De prijzenpolitiek door de regeering