IAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
üC
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
ntwapening
bewapening?
ijdag 28 October 1938.
No. 43
Zes en vijftigste jaargang
Rheumatische pijnen
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
ÜtUÜ
I®gïp
*Pr
THOOLSCHE
blad verschijnt eiken
dag. Prijs per kwartaal
jOmet Geïllustreerd
dagsblad ƒ1,375, franco
post ƒ1,65 15 cent
kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
alle landen op een enkele
ondering na is van bijna niets
ers sprake dan van ontwapening
ideaal, dat wij allen zoo van
scber harte nastreven. Allerwegen
ren wtj stemmen opgaan om te
iken tot ontwapening. Doch meer
woorden hooren wij niet; de
welke wij zoo gaarne zouden
laat op zich wachten,
oen München achler den rug was,
sterden wij eenige hoop, dat er
op het gebied van bewapening
al geen teruggang, dan toch
lans een stilstand te constateeren
vallen. Chamberlain had den
de gered en wij waren optimis-
genoeg om te meenen, dat het
ook zou gelukken, het bewape-
gsmonsteronder de kniete krijgen.
Jdele hoop, die wij onmiddellijk
rook hebben zien vervliegen,
eland, het vaderland van den
a, op wien in die dagen van
nning de oogen van de geheele
eld waren gevestigd, kondigt aan,
het zijn bewapening in versneld
ipo zal vervolgen te land, ter
en in de lucht.
luitschland maakt bekend, dat het
bouw van zijn vestingwerken in
Westen zal bespoedigen. Frank-
blijft niet achter, Rusland doet
zelfde, van Italië is het oud nieuws
erika stelt honderdtallen millioe-
beschikbaar voor de uitbreiding
leger, vloot en luchtmacht.
Vaarheen wij den blik ook wenden
bijna overal kunnen wij hetzelfde
istateeren. Natuurlijk blijft deze
rapeningswedloop uitsluitend be
kt tot de groote mogendheden,
kleinere staten volgen voor het
erendeel het voorbeeld der groo-
en na, zij het dan op meer be-
eiden voet, hoewel zij, met het
ente voorbeeld van Tsjecho-Slo-
kije voor oogen, geen oogenblik
illusie kunnen koesteren, dat zij
met de wapens in de hand
nnen staande houden, als de ver-
tigende stormvloed vroeg of laat
lert.
)oe naar mijn woorden, maar niet
mijn daden. Heeft men wel ooit
r meer consequente, een dolzin-
>er toepassing van dit door schijn-
iligheid ingegeven woord Men
lart zich blind op den buurman,
i zich ook sterker bewapent en
et niets haastiger te doen, dan
m na te volgen liever nog, als
t kan, te overtreden,
den verdedigt zich met te beweren
t, wie den vrede wil, zich op den
za rlog moet voorbereiden. Er is
gelukkigerwijze op deze wereld
en Briand, geen Stresemann meer,
aan de verzoening der volken
nnen werken, in plaats van de
ronden te verbreeden, die tusschen
grenzen gapen. De vredesduif
elt zich teruggetrokken, de god van
n oorlog heerscht alom opper-
ichtig.
Het zijn niet allen de overtuigde
cifisten, noch de economen, die
ze welhaast universeele verdwazing,
zen wanhopigen wedloop naar den
'rond deze verspilling van milliarden
(leslaan in een tijd, waarin aan alles
hoef te is, behal ve aan oorlogswee,
dagen, die nog zoo pas achter
ipls liggen hebben overduidelijk be
tzen, dat ergelukkig bij geen
er kei volk meer geestdrift bestaat
ui§or een oorlog. Bij geen enkel
lk niet één uitgezonderd.
De volken hebben geleerd, logisch
denkenen dit logisch denken
inieft hun de oogen geopend voor
Pe waarheid, dat er in geen enkelen
'1( rlog overwinnaars zijn niets
81 iders dan overwonnenen. Daarom
n wij bewaard gebleven voor
rlogspsvchose. Geen strijdkreet is
10
3(J
bij machte geweest, orn weerklank
te wekken. Stom en somber heeft
men de toebereidselen aan gezien voor
de groote castrofe, die onafwendbaar
leek.
En toch is dit veelbeteekenende
feit niet in staat gebleken, om het
ideaal der. ontwapening ook maar
één stap nader te brengen. De bewa
peningskoorts grijpt nog steeds om
zich heen en wij kunnen het einde
er van niet voorzien.
Waar is de man, die in dezen
noodlotligen toestand verandering
weet te brengen? Waar is de man,
die het voetspoor durft te drukken
van een Chamberlain en ons bevrijdt
van de nachtmerrie, die bewaping
heet? Is er dan geen middel te
vinden om langs den weg van rustig
overleg onder staatshoofden dit gevaar
te keeren, zooals men er door overleg
in is geslaagd te voorkomen, dat de
Europeesche oorlog ontbrandde?
Wij zouden met dr. Kuyper kunnen
uitroepen„Zij (wij) kunnen niet
wachten, geen dag en geen nacht,"
want elke dag, elk etmaal verwijdert
ons verder van de mogelijkheid, om
te komen tot ontwapening, althans
beperking der bewaping. Men gaat
voort met bet werpen van millioenen
in den bodemioozen put, millioenen
die overal, in elk land, bij elk volk,
zooveel beter te besteden zouden zijn,
Van harte verheugen wij er ons
over, dat het spook van den oorlog
van gisteren is verjaagddoch allen
volken wacht nu een nog veel grooter
taak: het verjagen van het spook van
den oorlog van morgen. Doch dat
zullen zij niet anders kunnen doen
van door het gebruiken van hun
gezond verstanden dit zegt hun,
dat de eenige weg, welke daartoe
kan leiden, is: ontwapening. Men
kan den vrede niet tot zich lokken
door het opstellen van kanonnen 1
Het bezoek van Koning Leopold.
Het programma van den Koning
van België voor zijn tweedaagsch
bezoek aan ons land op 22 en 23
November a.s. blijkt uitgebreider te
zijn dan aanvankelijk was gemeld.
Niet alleen Amsterdam en Den Haag
doch ook Amersfoort en Soestdijk
zullen den Koning te gast krijgen.
In Amersfoort wil Koning Leopold
namelijk het monument voor de
Belgische militairen bezoeken, terwijl
hij in Soestdijk op het Paleis een
particulier bezoek wil brengen aan
Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Dit alles zal den eersten dag plaats
vinden.
De tweede dag is bestemd voor
's Konings bezoek aan de Residentie,
waar een receptie zal worden ge
houden op het Belgische gezantschap
om de Belgische kolonie en de Bel
gische consuls in ons land gelegen
heid te geven, hun opwachting te
maken bij den monarch.
Onze handelsbetrekkingen met België.
Op grond van het Nederlandsch-
Belgische handelsverdrag heeft Don
derdag te Brussel de installatie plaats
gevonden van een tweetal commissies
een van Belgische en een van Neder-
landsche zijde, die ten doel hebben
den weg te effenen voor de handels
betrekkingen tusschen beide landen
en voor kwesties, welke zich in het
wederzijdsche handelsverkeer even
tueel mochten voordoen, in gemeen
schappelijk overleg een oplossing te
vinden.
Na de installatie werd een verga
dering gehouden, waarin verschillen
de reeds gerezen moeilijkheden
onder de oogen werden gezien. Aan
een en ander ging een noenmaal cier
gezamenlijke commissieleden op het
Nederlandsche gezantschap te Brussel
vooraf.
Nederlands lichamelijke opvoeding.
Sinds eenigen tijd wordt in ver
schillende onderwijskringen alarm
geslagen over den gebrekkigen toe
stand van de lichamelijke opvoeding
in ons land. De waarde van lichame
lijke oefening is in ons onderwijs
nooit zoo op den voorgrond gesteld
als in vele andere landen met name
Engeland, doch dat zij in de practijk
van ons onderwijs op schromelijke
wijze wordt miskend, dat schijnt men
eerst thans in breeden kring te gaan
inzien. Dat de klacht niet overdreven
is, blijkt het best uit de resultaten
van een onderzoek, in 1935 door het
Rijksschooltoezicht ingesteld. In dat
jaar waren er in ons land 3063
openbare en 4980 bijzondere lagere
scholen, waarvan resp. 1017 en 2478,
dat is resp. 33.2 en 49.8yo in het
bezit waren van een onvoorwaarde-
vrijstelling voor lichamelijke oefening.
M.a.w. beteekent dit, dat bij het
L. O. 40van de scholen ofwel een
half millioen kinderen geheel van
gymnastiek-onderwijs verstoken is.
'Bij het Middelbaar Onderwijs is
het wel is waar iets beter gesteld,
maar toch beslaat ook daar nog een
sterke wanverhouding tusschen
lichamelijke en geestelijke oefening,
terwijl bij het Nijverheidsonderwijs
de gymnastiek geheel in het vergeet
boek is geraakt. Uitvoerige gegevens
over een en ander vindt men ineen
dezer dagen door het Rijkscollege
voor Lichamelijke Opvoeding uitge
bracht rapport, waarin tevens ver
betering van den toestand wordt
bepleit. Hoe dit het best kan gebeuren,
daarover is men het echter nog niet
eens. Het Rijkscollege is van oordeel,
d.at het op den weg der regeering
1 'gt, hierin te voorzien en waarschuwt
tegen particulier initief, omdat dit
voor alles gericht is op sportenspel
en niet op opvoeding. Dat de regee
ring aan dit onderdeel van de school-
opvoeding, hoe noodzakelijk ook, meer
geld ten koste zal leggen, is echter
thans wel minder dan ooit te ver
wachten en wat het Rijkscollege
verlangt goed opgeleide leer
krachten en speciaal georganiseerd,
deskundig toezicht op het gymna
stiekonderwijs zou zeker geen
geringe kosten met zich mede brengen
Wachten wij echter af, hoe de regee
ring op het thans geslagen alarm
zal reageeren.
Strijd tegen de „wilde bussen"
Spoor- en tramwegen voeren reeds
jaar en dag een hardnekkigen strijd
tegen de zgn. „wilde bussen", par
ticuliere autobusdiensten, die geheel
of nagenoeg parallel loopen met
bestaande spoor- en tramlijnen en
dezen een groot deel van de reizigers
afsnoepen, doordat zij zooveel goed-
kooper zijn.
Tot voor kort wisten de autobus
ondernemers geregeld tusschen de
mazen van het wettelijk net door te
glippen, doch in den laatsten tijd,
waarschijnlijk omdat de concurrentie
inderdaad gevaarlijke vormen gaat
aannemen, hebben spoor- en tram
wegmaatschappijen hun pogingen
verscherpt en zijn er nu is geslaagd
enkele rechterlijke veroordeelingen
uit te lokken. Zoo zijn de wilde bus
diensten tusschen Haarlem en Am
sterdam in kort geding door de
rechtbank te Haarlem verboden.
Maar zelfs dit bleek nog niet af
doende. In minder dan geen tijd
hadden de autobusmannen een
nieuwe N V. uit den grond gestampt
die met het materieel van de ver
boden diensten een halfuurdienst
ging onderhouden. De vreugde was
evenwel van korten duur, want de
politie greep in en verbood den
passagiers aan het station van ver
trek te Haarlem in te stappen.
Inmiddels zet de Noord-Zuidbol-
landscheTramwegmaatschappij, beier
bekend als „de Blauwe tram" haar
actie voort. Zij heeft nu behalve de
exploitanten van een autobusdienst
ook de verhuurders van de bussen,
waarmee deze onderneming haar
dienst onderhoudt, gedagvaard, ten
einde een verbod betreffende het
verhuren van autobussen aan wilde
busdiensten te verkrijgen. Dit is iets
nieuws in den strijd tusschen rail-
en wegverkeer en de uitspraak, die
op '1 November is gesteld, wordt
daarom met spanning afgewacht.
Op het accoord van München is
eenigen tijd lang een kater gevolgd.
Engelauds eerste stap na München
was de aankondiging van een nog
krachtiger bewapeningdal wekte
het wantrouwen van Berlijn en Rome
op. Duitschiands eerste onderneming
was een economisch offensief in
Zuid-Oori Europadat deed argwaan
in Engeland en Frankrijk ontstaan.
En bedenkt men dan tenslotte nog,
dat Italië, Polen en Hongarije in
Tsjechoslowakije van het zelfbeschik-
kingsrechlder volken wilden afwijken
iels waaraan Duitscbland niet
mee wilde doen dan kan de
onbehaaglijkestemming vande laatste
weken niet onbegrijpelijk zijn.
Thans echter doen zich weer licht
punten voor. Men gaat inzien, dat
veel van het wantrouwen over en
weer misplaatst is en dat laat de
hoop leven, dat Europa alsnog de
vruchten van München zal kunnen
plukken.
Een van de belangrijkste sympto
men van een beter inzicht in de
bedoelingen en wenschen der volken
is ongetwijfeld de rede, diede Brilsche
minister van buitenlandsche zaken,
llalifax dezer dagen gehouden heeft.
Halifax heeft duidelijk laten blijken,
dat Engeland den „geest van Ver-
sailles"opzij wil zetten; hetwenscht
aan de begrippen samenwerking en
verdraagzaamheid een andere betee-
kenis te geven dan die welke tot
dnsverre bestond.
De samenwerking moet er een
zijn tusschen gelijkwaardigen, maar
met respecteering van elkanders
belangen. Samenwerking op basis
van gelijkheiden ter waarborging
van die gelijkheid is een machts
apparaat noodig. Daarom moet voors
hands de strijd voor den vrede en
tegen de oorzaken van den oorlog
nog gepaard gaan met versterking
van de bewapening.
Met deze woorden heelt Halifax
aan Berlijn en Rome meer begrip
voor Engelands politiek willen bij
brengen. In Berlijn heeft men dat
begrepen en gezegd kan worden, dat
het vertrouwen tusschen Duitschland
en Engeland weer aan het toenemen is.
En aangezien dezer dagen eindelijk
ook het Britsch Italiaansche accoord
in werking treedt, mag men ook
daarvan een gunstigen invloed op de
betrekkingen tusschen Londen en
Rome verwachten. Voor de toekomst
van Europa is dat van het grootste
belang.
Verkiezingen in Frankrijk.
Het is opmerkelijk, dat Frankrijk
zijn stem in het internationale concert
zoo goed als niet laat hooren, maar
onbegrijpelijk is dit niet.
In dit land toch moeten zich eerst
groote binnenlandsche veranderingen
voltrekken, alvorens men zich in den
nieuwen gang van zaken kan inscha
kelen. Dat Frankrijk intusschen hard
aan het werk is om de rroodige
herzieningen in zijn beleid, zoowel
buiten- als binnenlandsch, aan te
brengen, behoeft niet betwijfeld te
worden en dat deze herziening met
den wil van het volk zullen plaats
vinden, staat na de verkiezingen voor
een deel van den senaat na 1.1.
Zondag wel vast. Deze verkiezingen
toch zijn uitgevallen in het voordeel
der meest gematigde elementen, die
zeker de nieuwe politiek van Daladier
zullen steunen. Frankrijk blijft
natuuilijk vasthouden aan de as
Londen-Parijs, maar daarnaast zal
het zooveel mogelijk alle geschillen
met buitenlandsche mogendheden uit
den weg moeten zien te ruimen.
De benoemirg van Franpois Poncet
tot ambassadeur te Rome is een van
de eerste schreden op dezen weg.
Mijnhardtjes doen deze snel ver
dwijnen. 12 stuks 50 ct. 48027.
Onderhandelingen tusschen
Praag en Budapest.
De hernieuwde onderhandelingen
tusschen Praag en Budapest vlotten
nog niet al te best. Wel zijn de beide
standpunten elkaar wat meer gena
derd, maar over een paar groolere
steden is men het nog niet eens
kunnen worden. De moeilijkheid
schijnt hierin te schuilen, dat deze
steden wel is waar een overwegend
Hongaarsche bevolking hebben, maar-
dat het omliggende land juist over
wegend Slowaaksch is. Het enthno-
grafische principe kan hier dan ook
moeilijk in toepassing worden gebracht
Intusschen werken de diplomaten
ijverig voort en eerst wanneer de
zaak geheel beklonken zal zijn, mag
men een nieuwe bijeenkomst van
Hongaren en Slowaken verwachten.
Helaas is men echter op hel oogen
blik nog niet zoo ver.
De strijd in het Verre Oosten.
3 November is de Mikako jarig en
het Japansche leger hoopte aan zijn
keizer voor dezen dag als geschenk
de verovering van Ilankou te kunnen
melden. Het is daarin geslaagd
zoowel de belangrijke Zuidchineesche
hande'sstad Kanton als de tweede
hoofdstad van de regeering Tsjiang
Kai-sjek zijn gevallen. Men vraagt
zich af, of thans de vrede tusschen
China een zekereoorlogsverrnoeidheid
waar te nemen, terwijl anderzijds de
Japanners er geen belang bij kunnen,
hebben, dan strijd nog verder in het
binnenland, waar de voorwaarden
voor hen minder gunstig zijn, voort
te zetten. Het is echter eerst de
toekomst, die op deze vraag een
antwoord zal kunnen geven.
Krachtig Britsch optreden in Palestina.
Engeland is kennelijk van plan zijn
politiek tegenover Palestina te her
zien. Het schijnt het verdeelingsplan,
dat zooveel onrust heeft verwekt, wel
te willen laten varen en van Pales
tina een Arabisch Joodschen staat
onder Britsch toezicht te willen
maken.
In de allereerste plaats acht men
het echter op het oogenblik noodig
een einde te maken aan de tallooze
daden van terreur. Men treedt daartoe
uiterst kraehtig op en heeft zelfs de
oude Arabische wijk van Jurazalem
bezet. Het is voorliet veelgeplaagde
land te hopen, dat het energieke
Engelsche optreden thans inderdaad
het gewenschte resultaat zal brengen.
Voor een groot deel zal dit echter
wel afhangen van de politiek, die
Londen tegenover de Arabieren gaat
volgen.
GEMEENTERAAD
ST. MAARTENSDIJK, 25 Oct. 1938.
Voorzitter burgemeester mr. II. II.
Schuller. Secretaris de heer J. E B.
Meloen. Aanwezig alle leden.
De voorzitter opent de vergadering
en wijdt enkele woorden aan het
feit dat de heer Meloen, gemeente
secretaris, op 1 October jl. deze
betrekking 20 jaar in de gemeente
heeft verricht. De vorige vergadering
was spr. dit reeds bekend maar om
dat die kort na 1 October was en
kennende de bescheidenheid van den