VAARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT
NIEUWSBLAD VOOR HET EILAND THOLEN
REDE!
rijdag 7 October 1938.
No. 40
Zes en vijftigste jaargang
Golvend en reinigend gaat het actieve Ivorol-schuim
'on
IR
Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer
UITGAVE FIRMA j. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 - POSTREK. 1043
)L
5T
alli
1, t
THOOLSCHE COURANT
blad verschijnt eiken
jdag. Prijs perkwartaal
,80met Geïllustreerd
idagsblad ƒ.1,375, franco
post ƒ1,05 -j- 15 cent
d. kosten.
Advertentiën van 1 tot 4
regels 75 ct.iedere regel
meer 175 ct. Grootte der
letters naar plaatsruimte.
Bij abonnement aanmerkelijke
prijsvermindering.
40
liet alleen de volken van Europa
an, die van de geheele wereld
ademen, nu de angst voor een
zettenden oorlog van hen is weg-
omen en algemeen is de be-
ndering voor den staatsman, die
zijn energie heeft aangewènd om
resultaat te bereiken. Iedereen
ft zich rekenschap van de zware
'at k, waarvoor hij zich gesteid heeft
Js ;ien en grenzelooze dankbaarheid
vult millioenen, neen tientallen
ïbi Hioenen van harten, nu hij deze
op heeft weten af te wenden,
mmers, er is geen kostelijker goed
ïkbaar dan de vrede; en bijna
a offer is te groot, om den vrede
redden en te behouden. En er
ditmaal offers gebracht, groote
ers, in het belang van het hooge
:d, waarom het ging: den vrede.
Mhnchen is de grondslag gelegd
Dr een, lalc-n we hopen, gelukkiger
ropa.
P )e staatslieden hebben gesproken
Q. hun volken zijn hun erkentelijk
>r de gevonden oplossing. Het is
i gelukkig, een bemoedigend ver-
ijnsel, dat hier een geschil, hetwelk
oogenblik dreigde, een wereld-
ind te zullen doen oplaaien, door
<«|ddel v n onderling overleg is ge
leld. Dit kan worden beschouwd
een eerste schrede op den goeden
g. Wij mogen thans hopen en
trouwen, dat geschillen fusschen
ken voortaan niet rneer zullen
rden beslist door bruut oorlogs
veld, doch door gemeenschappelijk
rleg.
Wij zien bij het schrijven van deze
orden volstrekt niet over het hoofd,
zich onder de uitingen van dank-
irheid ook wanklanken mengen,
uige de verbitterde uitlating van
n professor, die uitriep: „Tenzij
volken zich vermannen, en hun
ni-democratische regeeringen ver
en en bereid zijn, hun nu ont-
;elijk geworden taak op te nemen,
de macht der Ivrannie ook over
Westen komen te liggen."
Men kan zich niet onttrekken aan
t denkbeeld dat, indien deze
ifessor de plaats van Chamberlain
d ingenomen aan de conferentie-
el, geheel Europa thans in een
dlflog zijn gewikkeld, waarbij de
en der verschrikking 1914—1918
leel in het niet zouden zinken,
iien de wereld voor de vraag werd
iteld, of het algemeen belang
irmee beter gediend zou zijn ge
est, kan het antwoord niet twijfel-
blAtig zijn.
Ook in eigen land ontmoet Cham-
rlain kritiek. Dit getuigt niet van
n vooruitzienden blik. Thans is het
genblik nog niet aangebroken,
m larop wij de vèr strekkende ge-
>e Igen van zijn optreden kunnen
ti oordeelen. Ditzelfde geldt voor zijn
;enstanders.
Wij leven nog te veel in een sfeer
n wantrouwen.
Laten wij alwachten en hun een
rlijke kans geven. Zoo ooit, dan
hier het wijze woord op zijn plaats:
iejordeelt niet, voor het tijd is, dus
of wacht". Weten ligt thans
g niet binnen de grenzen van het
nschelijk kunnen, dus blijft ons
li lts anders over, dan te wachten.
Wij zouden hier evenwel nog een
kei nuchter woord willen richten
hen, die Chamberlains verdiensten
oft ten volle willen erkennen. Men
een man als Chamberlain, ver-
ijsd in de politiek, bezadigd, een
in die alles wikt en weegt, er toch
t van verdenken, dat hij licbt-
ardig een weg zal inslaan, die
od loopt of naar namelooze ellende
ert Wij hebben thans gezien, hoe
zijn initiatief te elfder ure een
iferentie werd bijeengeroepen, die
t oorlogsmonster op de vlucht joeg.
Hoogstens zou men kunnen zeggen,
de besluiten, dank zij welke de
ij' le'
12
over en tusschen Uw tanden en geeft een werkelijk wonder van reiniging, lvorol-tandpasta (Nieuw recept) Tube 60, 40 en 25 cent
47835
vrede werd bewaard, geen ideale
oplossing vormen doch niemand zal
kunnen ontkennen, dat zij moeten
worden beschouwd als een gelukkige
inleiding tot nieuwe methoden ter
regeling der betrekkingen tusschen
volken. Men moet de aangelegenheid,
welke in de achter ons liggende dagen
te München is geregeld, meer aan
voelen, dan beredeneeren. Het is inder
daad meer een gevoelskwestie, dan
iets anders.
Chamberlain heeft, vermoedelijk
beter dan iemand anders, getoond
voor den werkelijken toestand in
Europa. Als echteEngelschman heeft
hij zijn zin voor realiteit laten spreken.
Hij heeft geen nieuw Europa ge
bracht neen, dit nieuwe Europa
was er reeds, gelet op de machts
verhoudingen. En dan is er nog een
factor, waarmede slechts weinig
menschen rekeningschijnen te hebben
gehouden; dat is hetenorme Russische
rijk. Het ontketenen van een oorlog
zou hebben beteekend in de kaart
der Sovjets spelen. Vergeten wij dat
vooral niet
Men beschuldige ons niet van over
drijving! Lazen wij niet het door
Tass uit Moskou geseinde bericht,
dat „het telegraafagentschap der
Sovjet-Unie gemachtigd was tot de
verklaring, dat de regeering der
Sovjet Uni geen volmachten had ge
geven aan Daladier en dat zij niets
te maken had met de te Miinchen
gehouden conferentie en de door haar
genomen besluiten"?!
Men zal het in elk geval er over
eens zijn, dat een vrede, bereikt
zonder dat de Sovjets daarmede iets
te maken hadden, verre te verkiezen
is boven het tegendeel. En, wij her
halen het: eerst na verloop van
tijd zal men kunnen beoordeelen,
wat de thans bereikte vrede ons uit
eindelijk zal hebben gebracht, wan
neer alle daarbij betrokkenen een
een eerlijke kans hebben gehad, om
de oprechtheid van hun bedoelingen
te laten blijken.
Voor het oogenblik verheugen wij
ons over den vrede, welke ontegen
zeggelijk hoopvol stemt ten aanzien
van de toekomst. Zal het „Nooit meer
oorlog!" thans in vervulling gaan en
gloort aan de kim de dageraad van
het ideaal der geheele menschheid
de eeuwigdurende vrede?
Opheffing der voorzorgen.
Nu de spanning, waarin ook ons
land tengevolge van de Europeescbe
moeilijkheden heeft verkeerd, met
het bereiken van het Miïnchener
accoord is geweken, keert het leven
weer in normale banen terug. Gelei
delijk worden alle genomen voor
zorgsmaatregelen van militairen en
anderen aard weer opgeheven. De
uitvoerverboden, in afwachting van
te worden ingetrokken, werden voor-
loopig opgeschort, zoodat de uitvoer
van de betreffende artikelen weer
ongehinderd voortgang kan vinden.
De grensbeveiligingstroepen keerden
terug, eerst naar de verschillende
mobilisatiecentra, waar zij door de
bevolking feestelijk werden binnen
gehaald, en twee dagen later naar
hun garnizoenen. In verband daar
mede konden ook de veldpostkantoren
te Groningen, Apeldoorn,'s-tlertogen-
bosch en Maastricht weer worden
opgeheven. Dat overigens alle ge
nomen militaire voorzorgsmaatregelen
geheel naar wensch zijn uitgevoerd,
blijkt wel uit den dagorder, dien de
chef van den generalen staf, luite
nant-generaal I. H. Reynders, uit
vaardigde eu waarin den troepen
hulde wordt gebracht voor de snelle
en doeltreffende wijze, waarop de
'bevelen lot het innemen der oorlogs
opstellingen ten uitvoer worden ge
bracht. Deze ongewilde legeroefoning
heeft geleerd, dat mobilisatie in den
gestelden tijd volkomen mogelijk en
uitvoerbaar is. De vlotte u itvoering
van alle voorgeschreven maatregelen
heeft niet nagelaten zoowel op de
legerleiding als op de burgerbevol
king een uitstekenden indruk te
maken en vooral bij deze laatste is
het vertrouwen in onze weermacht
er aanzienlijk door versterkt.
En de gasmaskers
Was onze grensbeveiliging dus wel
redelijk in orde, met de bescherming
der burgerbevolkiug zag het er heel
wat minder gunstig uit. Het kost nu
eenmaal veel moeite ons volk wakker
te schudden voor een gevaar, dat
niet onmiddellijk voor de deur staat
en om dit gedaan te krijgen is mis
schien de oorlogsdreiging der laatste
weken voor ons land wel heel nuttig
geweest. Nu kreeg ieder opeens be
langstelling voor luchtbeschermings
maatregelen, maar des te sterker
bleek toe,? ook onze achterstand op
dit gebied. De vraag naar gasmas
kers was plotseling overstelpend en
terwijl toch enkele maanden geleden
reeds drie fabrikaten (twee Neder-
landsche en een Belgisch) waren
aangekondigd, waren thans na enkele
dagen reeds nergens meer gasmas
kers te krijgen. Het is dan ook een
geluk, dat bet gevaar ditmaal zoo
snel is afgewend, zoodat wij nog ge
legenheid krijgen, ons er beter voor
voor te bereiden. Op het oogenblik
beschikken de artillerieinrichtingen
aan de Hembrug, een der makers
van het Nederlandsche volksgasmas
ker nog niet over voldoenden voor
raad om tot levering aan particulieren
te kunnen overgaan Wel is de fabri
cage in vollen gang, doch voorloopig
wordt uitsluilend geproduceerd ten
behoeve van den inspectenr voor de
bescherming van de burgerbevolking
tegen luchtaanvallen. Eerst als in
diens behoefte voldoende is voorzien,
zal met de levering aan particulieren
worden begonnen. De prijs van het
volksgasmasker zal, zooals indertijd
ook reeds was aangekondigd, onge
veer 15.— bedragen. Het is te hopen,
dat tegen den tijd, dal het verschijnt,
de belangstelling ervoor weer niet
geheel is geluwd.
Het mond- en klauwzeer.
Het vraagstuk van het mond- en
klauwzeer, dat een ernstige bedrei
ging vormt voor den Nederlandscben
veestapel, heeft de volle aandacht
van de drie centrale landbouworga
nisaties (de Christelijke Boeren- en
Tuindersbond en het Koninklijk Ne
derlandsch Landbouwcomité). In een
vergadering, te Den Haag gehouden,
hebben de drie C. L. O. besloten,
het vraagstuk van de bestrijding dezer
besmettelijke veeziekte voor te leggeu
aau de commissie van advies inzake
de gezondheidstoestand van het vee,
welke is ingesteld door de drie C.L.O.,
den Alg. Ned. Zuivelbond en de
Maatschappij voor Diergeneeskunde.
Het is te hopen, dat een doeltreffende
bestrijdingsmethode voor de nood
lottige ziekte zal worden gevonden.
De menschheid leeft snel in dit
tijdperk van vliegtuig, oceaanreus en
gestroomlijnde locomotief. Dit geldt
ook op politiek gebied. Was nog een
week geleden, na maanden van een
zenuwfnuikende spanning, de alge-
rneene stemming er een van het
allerzwartste pessimisme, thans,
nauwelijks zeven dagen later, is ten
gevolge van de recente gebeurtenis
sen, de wereld vervuld van hoop op
een betere en gelukkiger toekomst.
Hoe was het mogelijk, dat het
oorlogsspook, dat nog slechls enkele
dagen geleden zoo gevaarlijk dicht
boven Europa waarde, verdreven kon
worden om plaats te maken voor een
geest des vredes en verzoeningsge
zindheid? Dit is in de eerste plaats
wel te danken aan den vredeswil,
die, zooals te München en ook daar
na is gebleken, in alle Europeesche
volken in gelijke mate aanwezig is.
Zonder dezen vredeswil ware het
den staatslieden, hoe vredelievend
en bekwaam zij ook mogen zijn,
waarschijnlijk niet gelukt het accoord
van München lot stand te brengen
en daarmee den vrede te redden.
Hiermee zij niet afgedongen op
den onvermoeiden arbeid voor den
vrede van een Chamberlain, het
energieke ingrijpen van een Mussolini
het heldere inzicht van een Daladier,
de bereidheid tot een compromis van
éen Hitier en de opofferingsgezind
heid van een Benesj. Zij allen hebben
hun taak in den geest der volken
volbracht en derhalve mogen zij
aanspraak maken op de dankbaarheid
van de wereld.
Hoop op de toekomst.
Hel belangrijkste van het accoord
van München is ongetwijfeld hierin
gelegen, dat in de eerste plaats een
oud onrecht uit de wereld is gehol
pen en dat in de tweede plaats is
aangetoond, dat elk probleem, ook
het gevaarlijkste en het moeilijkste,
door vreedzame onderhandelingen
en met goeden wil aan alle zijden
kan worden opgelost.
Chamberlain en Daladier hebben
daarop in de verdediging hunner
fcuitenlandscbe politiek in hun par
lement duidelijk gewezen. En dat
dit dfe mcening van welhaast liet
geheele Engelsche en Fransche volk
is, bleek duidelijk uit de meerder
heid, waarmee zoowel in het Lager
huis als in de Fransche kamer van
afgevaardigden de buitenlandsche
politiek van de regeeringschef werd
goedgekeurd.
Zeker, er was ook critiek, in En
geland, waar de minister van oorlog
Duif Cooper zijn ontslag nam, zelfs
van bevoegder zijde dan in Frankrijk,
waar slechts de communisten en de
uiterst rechtsche heer De Kerillis de
buitenlandsche politiek tan Daladier
afkeurden Chamber ain en Daladier
hebben het verwijt moeten aanhooren
dat zij veel te toegeeflijk tegenover
Hitier zijn geweest, dat zij een
kleinen staat in den steek hebben
gelaten, dat zij daardoor het ver
trouwen van andere kleine staten
hebben verspeeld, dat zij aan het
prestige van Engeland en Frankrijk
een harden slag hebben toegediend.
Maar deze verwijten zijn op het
oogenblik niet steekhoudend. Dat
zouden zij eerst worden, wanneer
bleek, dat alles, wat te München is
geschied, voor niets is geweest, dat
het oorlogsspook slechts voor korten
tijd zou zijn verdreven, dat de geest
van samenwerking, die op het oogen
blik in Europa leeft, op een ondeug
delijke basis berust.
Dit is nu echter nog geenszins
bewezen. Integendeel: de betrek
kingen tusschen de Europeesche
groote mogendheden verbeteren zich
zienderoogen. Chamberlain en Hitier
hebben de verklaring „Nooit meer
oorlog tusschen Engeland en Duitsch-
land" onderteekend, de betrekkingen
tusschen Frankrijk en Italië worden
door de benoeming van een Franschen
ambassadeur te Rome geregeld, een
nieuwe conferentie tusschen de vier
staatslieden, waarbij ook de overige
Europeesche problemen, zooals de
Spaansche kwestie en het Middel -
landsche Zeevraagstuk, alsmede de
koloniale kwestie zullen worden be
sproken, zal binnenkort worden ge
houden. Dit laatste probleem bergt
intusschen nog een klein addertje in
het gras voor ons land. In het Engel
sche Lagerhuis is tijdens het debat
over de buitenlandsche politiek, zij
het ook slechts spottenderwijs, over
een afstand van een deel van den
Belgischen Congo en van Nederl.
Indië gesproken.
Hier dient uitdrukkelijk te worden
verklaard, dat Nederlandsch gebied
nimmer kan worden afgestaan en
Duitschland dit ook niet verwacht.
Hitier heeft herhaaldelijk verklaard,
dat Duitschlands koloniale verlangens
slechts bevredigd kunnen worden
door de landen, die deze koloniën
na den wereldoorlog als mandaat in
hun bezit hebben gekregen Iedere
poging van Engelsche zijde om te
trachten Nederland in het koloniale
vraagstuk te betrekken, moet derhalve
worden afgewezen. Deelname door
Nederland aan een koloniale ffiogend-
hedenconferentie ter bespreking van
het aan Duitschland te geven kolo
niale gebied heeft dan ook geen zin.
De toestand in Tsjecho-Slowakije.
In Tsjecho-Slowakije zijn in tusschen
de daarvoor te München aangewezen
zones door de Duitschers bezet en
Hitier is met groot enthousiasme in
het Sudetenland ontvangen. Ook heeft
Praag toe moeten geven aan den
druk van Warschau en het gebied
van Tesjen af moeten staan aan
Polen.
Hetzellde zal tenslotte wel ge
schieden met het deel van Slowakije,
waar de Hongaarsche minderheid
gevestigd is. Een slaat, waarin
Tsjechen, Slowaken, Roethenen en
eenige Roemenen wonen, zal dan na
de verschillende volksstemmingen
overblijven. Dat deze nieuwe staat
levensvatbaarheid bezit wordt ook in
Praag niet betwijfeld. Maar duidelijk
ziet men daaibij in, dat men zijn
politiek geheel moet herzien. Dit
komt tot uiting in een zeer bitter
gesteldarlikel van de „Lidove Noviny"
een blad, dat dikwijls de meening
van vooraanstaande Tsjechische poli
tici weergeelt.
Daarin wordt verklaard, dat er
voor den nieuwen staat niets anders
over blijft, dan samen te gaan met
Duitschland Zelfs in de handelsbe
trekkingen zal bet elke combinatie
moeten vermijden, die tegen Duitsch
land is gericht.
Intusschen is het kabinet Sivory
weer vernieuwd. Het zal de taak van
dit nieuwe kabinet zijn, den staat
een goede basis te geven, zoowel
politiek als economisch. Engeland
biedt voorloopig de helpende hand
met een leening van 30 millioen
pond!
Benesj, de man die als politicus
in 1919 mede de Tsjecho-Slowaaksehe
Republiek slichtte, en nog slechts
enkele jaren President was, heeft zijn
LANDBOUW
CENTRALE LANDBOUWORGANISATIES
De te 's-Gravenhage gehouden ver
gadering der dag. besturen van de
drie centrale landbouworganisaties
nam de volgende besluiten
Bestrijding mond- en klauwzeer.
Besloten wordt dit vraagstuk ter
adviseering voor të leggen aan de
commissie van advies inzake den
gezondheidstoestand van het vee,
welke is ingesteld door de drie cen
trale landbouworganisaties, den Alg.
Ned. Zuivelbond en de Maatschappij
voor dierengeneeskunde.
Ruiltransactie van buitenlandsch
vleesch en stroo.
Besloten wordt bet standpunt in
te nemen, dat met een ruiltransactie
van buitenlandsch vleesch tegen stroo
buiten de clearing kan worden accoord
gegaan, mits de vleeschprijzen hier