Minister Colijn spreekt ons volk toe
Wat de Ierseksche en
Thoolsche Courant in
1888 vertelde.
O
Eventueele luchtge\ io
Een ernstige, maar bemoedigende rede
men meent /.al ook Nederland hier
voor een contingent leveren.
Het is zeker dal een zucht van
verlichting door ons werelddeel ge
gaan is, daar de overeenkomst door
d e handteekening van de vier mo
gendheden is bekrachtigd en het
gevaar van een Europeerche oorlog
thans wel als geweken kan worden
beschouwd.
zame oplossing te komen worden
voortgezet en de laatste uitnoodiging
van president Roosevelt, zoomede
de laatste stap van Hitier, inhoudende
de uitnoodiging aan Chamberlain,
Daladier en Mussolini om te Miinchen
een onderhoud met hem te hebben,
kan stellig leiden tot opklaring van
den toestand en behoud van den
vrede. Daarom kan er, ook zonder
aansporing mijnerzijds, bij u een
rustig vertrouwen aanwezig zijn.
En laat voorts ons gebed uitgaan
tot den Koning der Koningen, dat
hij de harten van de leidslieden der
volken neige tot het behoud van
den vrede, die oris allen, de regeering
en u, zoo zeer ter harte gaat. De
hoop daarop is weer verlevendigd,
waarvoor gij met mij den eersten
minister van Groot Brittannië dank
zult weten. Hij deed den eersten
stap, waarvan wij allen hopen, dat
deze morgen zijn bekroning vinden
zal. Dit doet mij dit korte woord
besluiten met denzelfden wensch,
waarmede Chamberlain gisteravond
eindigdegoeden nacht.
5 47921
In de 1. en Th. Courant van 15
September 1888 vonden wij uit Oud-
Vossemeer vermeld dat de dames
P. J. Ruijtenburg en E. Wijdoogen
na afgelegd examen toelating ver
kregen tot de Rijkskweekschool voor
vroedvrouwen te Rotterdam.
Door het Bestuur van den Polder
Oud-Kempenshofstede werd een lee
ning aangegaan van f9500 voor het
maken van een zinkstuk en het doen
aanleggen van een hoofd ter bescher
ming van de zeewering.
In de openbare vergadering van
den Thoolschen raad werd met alg.
stemmen tot hoofd der o. 1. school
benoemd de heer A. Luijendijk te
Amersfoort. üp,l December moest de
nieuw-benoemde in functie treden.
In het no. van 22 Sept. staat dat
ds. J. G. Klomp, N. H. predikant te
's Graveland te Tholen is beroepen.
Het no. van 20 Sept. bericht dat
de gemeentebegrooting te St. Anna-
land is vastgesteld op f 13.214,83 in
ontvang en uitgaaf.
De gemeenteraad te Poortvliet be
noemde tot onderwijzer aan de o. 1.
school d.d. 27 Sept. de heer W. Boo-
gaart, onderwijzer te St-Philipsland.
Te den Haag slaagde voor liet eerste
gedeelte van het examen voor cand.
notaris de heer D. van de Velde te
Tholen.
met de gemeenten die toen aansloten
om zeker te zijii, dat het contract
zal duren 15 jaar en dat geldt nu
voor de gemeenten die nu aansluiten
ook, zoodat het voor ons dan is 11'/2
jaar en na deze jaren wordt het
om de 5 jaar.
De heer Potappel vraagt of dit
toch steeds f 104 blijft.
Wethouder van den Berge ant
woordt dat dit voor Tholen zoo is,
maar er is medegedeeld dat het zeer
goed werkt en dat er al f 100.000 is
afgeschreven van de stichtingskosten
en nu is er reeds reductie gegeven
en er is ook megedeeld dat er elk
jaar wel een reductie' zal komen.
De heer Potappel zegt dus als het
goed werkt dan wordt bet minder.
Wethouder van den Berge merkt
nog op dat de vereen, van Nederl.
Gemeenten dit ook voorschrijft, want
die berekent heel deze zaak.
De voorzitter zegt nog dat de
ver. van Ned. Gemeenten dit zaakje
in handen heeft en die berekent
alles.
Met alg. stemmen wordt het voor
stel van burg. en eth. aangenomen.
De secretaris doet voorlezing van
het rappor! van de commissie tot
het nazien van de rekeningen van
de gemeente en de bedrijven over
1937 en zij beeft alles in orde be
vonden en adviseert tot voorloopige
vaststelling van de gemeenterekening
en tot goedkeuring van de rekeningen
van instellingen van weldadigheid en
de bedrijven.
Met alg. stemmen wordt dit voor
stel aangenomen en wel op de vol
gende cijfers
De gemeenterekening in ontvang
op f 192.931,81 en in uilgaaf op
f184.087,83, alzoo een batig saldo
van f 8844,98. Voer de gewone dienst
en de kapitaaldienst in ontvang op
f 95.360,06 en in uitgaat op
f88.268,17, alzoo een batig saldo van
f7091,89. De rekening van het arm
bestuur in ontvang op f6439,64 en
in uitgaaf op f6381.17, alzoo een
batig saldo van f58,47. Van het Pot-
Meijerfonds in ontvang op f830,24
en in ui'gaaf op f479,74, alzoo een
batig saldo van f350,50. Van het
brugbedrijf in baten op f79 318,19
en in lasten op f 63.298,48, alzoo een
batig saldo van f 16.019,71. Het
woningbedrijf in baten op f2284.60
en in lasten op (2194,24, alzoo een
batig saldo van f 90.36. Het gasbedrijf
in baten op f33.019,42 en in lasten
op f33.436,75, alzoo een nadeelig
saldo van f 417,33.
De voorzitter brengt de commissie
leden dank voor hun werkzaamheden
en daar niemand meer iets heeft,
sluit hij de vergadering.
THOLEN, 30 September 1938.
C. H. A. Stoutjesdijk. f
Een negental kransen dekt
groeve. Er waren er behalve vl_
familie o. m. van de verschillE-
corporaties.
VERDUISTERINGSOEFENING bh
TEGEN LUCHTGEVAAR. al
Wij deelen onze lezers mede O
hedenavond in de gemeenten Halst}»
Steenbergen en Bergen op Zoom
verduisteringsoefening wordt geho n
Wielrijders en automobilisten wiei
door deze gemeenten voert, diene [i.
hedenavond hun lichten af te schei d
daar men anders kans beloopt s
proces-verbaal te krijgen. n,
De onzekere tijd die wij t
beleven, doet ook op den voorg
komen eventueele aanvallen v; |l
de lucht. 'c
Mocht een dergelijk gevaar 0
wezig zijn, dan wordt in Tl 's
hiervoor gewaarschuwd. De auto °l
het hoofd van den luchtbescherm 11
dienst geeft door Tholen rijdendi
alarmsignaal bestaande uit sirenegi
Vanzelfsprekend zorgt dan i
een onderkomen te vinden.in ei g
andere kelder. Het zich op s-
begc.ven nadat voor dit gevaar 0|
zijn gewaarschuwd zou'al zeer
voorzichtig zijn. Terwijl als een e
gelijk alarm na het invallen n
duisternis zou plaats vinden, at
een eerste vereischte is dat ta
licht worde ontstoken. tl
Als alle gevaar voor luchtaanv; ie
voorbij is,-wordt dit doör het li 1
van de klók de ingezetenen bel h
gemaakt. v
Er zijn nog velen die geen lid
van de vereeniging voor luch
..scherming en het is wel geri I
dat ieder zich opgeeft, de contril t
is zoo gering, 25 cent per jaar, 1
dit geen bezwaar kan zijn. s
Einde Zomertijd.
De Zomertijd eindigt 2 Oct 1
a.s. Zet dus Uwe uurwerken Z;
dagavond een uur achteruit. t
Door de Algemeene Syi
der Gereformeerde Kerken in Ne n
land is besloten om in alle Gi s
Kerken op Donderdag of Vrijdag
bidstond te houden voor den vr
Ook te Tholen zal hedenavond
7 uur een bidstond worden gehoi ai
waarin dr. Veltenaar zal voorg 1
POORTVLIET. Door B. en
alhier werden 3 perc. straati p
verkocht, hetwelk in massa opbr
de som van f 26,75. 'a
SCHERPENISSE. Uitslag du tt
wedstrijd met jonge duiven va b
Quirain, afstand 136 km. C. Andri it
I 2 3. J. de Graaf 4 5 6. I. 1 1
WerfT 7. Gelost 8 uur.
Aankomst le duif 9 50.13 uur.
Laatste 10.42.24 uur. I
ST. MAARTENSDIJK. De in 1 3
gemeente gehouden Roode Kr l'
collecte heeft f 25.53 opgebracht
STAVENISSE. Maandagavond
hield het Oranje-comité de eind '6
gadering. Nadat de burgemeestei J,
aanwezigen een hartelijk woord
welkom had toegeroepen, gaf hij
woord aan den heef S. Stoel, v( ,j
zitter van het comité. e
In een uitvoerig betoog heeft e
spreker in de eerste plaats de 1 n
bachtslieden hartelijk dank gebra t
voor hun groote medewerking. W |j
neer. genoemde categorie niet bela e
loos medegewerkt had, dan wa
de feesten zeer zeker niet zoo g
geslaagd als nu. s
Voorts werd een dankwoord geri
tot de penningmeesteresse van
comité die op een accurate enjui
wijze de finantiën had beheerd. H
wel de definitieve afrekening nog 1
vastgesteld kon werden, kon t
medegedeeld worden, dat de reken
zeer waarschijnlijk sluitend gema
zal kunnen worden.
Allen, die voorts op eenigei
wijze hun krachten in dienst 1
het comité gesteld hadden, wi
Minister Colijn beeft Woensdag
avond voor de radio de volgende
rede uitgesproken
Wat tot voor kort door zeer velen
in den lande en daarbuiten in de
wereld niet meer denkbaar werd ge
acht, hangt ons thans dreigend boven
het hootd
Weer pakken de oorlogswolken in
Europa zich saamweer moet de
vrees worden gekoesterd, dat de bloem
van Europa's jeugd en van mannen
van middelbaren leeftijd op groote
schaal aan vernietiging zal worden
prijs gegeven, om maar niet te ge
wagen van het gevaar, dat ook
vrouwen en kinderen uit de lucht
bedreigen kan.
Aangezien wij buiten het geschil
staan, dat tot dezen toestand aan
leiding heeft gegeven, en wij er ook
buiten willen blijven, ligt bet niet op
mijn weg, u bezig te houden met
beschouwingen over de vraag, op
wien de verantwoordelijkheid rust
voor het ontstaan van den gespannen
toestand, waarin wij thans verkeeren.
Dit standpunt sluit tevens in, dat wij
onzerzijds zoo bitter weinig kunnen
doen om invloed ten goede uit te
oefenen.
Wel mag ook onzerzijds dit worden
gezegd, dat het haast ongelooflijk
moet worden geacht, dat de nog be
staande verschillen gedurende de
dagen, die ons nog van den fatalen
dag van 1 Oetober scheiden, niet te
overbruggen zouden zijn.
Aan die hoop boud ik dan ook
nog vast, tegen allen schijn van het
tegendeel in. Immers, de volken bu
geeren den oorlog niet zij willen vrede.
Dan kan het niet volstrekt onmogelijk
zijn, dat de leiders der volken, zij
het te elfder ure, den uitweg vinden
die ons den vrede bewaart.
Intusschen oisclit liet verstand van
het Nederlandsche volk en doNeder-
landscbe regeering beide, dat er
rekening worde gehouden met het
tegendeel; dat we ons dus indenken
in den toestand, dat er in Centraal
Europa tot wapengeweld zal worden
overgegaan en dat de groote mogend
heden in het Westen bij het conflict
betrokken konden worden.
De toestand is dan niet dezelfde
als in 1914. Toen richtte het aan
vallende leger zich naar het Westen
en ontstond er dus voor Nederland
een direct gevaar, in den oorlog be
trokken te worden en wel reeds in
het begin er van.
Thans is dat gevaar naar mijn
meeningniet aanwezig. De gewapende
actie, als men er toe overgaat, richt
zicht zich thans in Oostelijke richting,
en dit vermindert voor ons althans
het onmiddellijk gevaar.
Dit verschil neemt echter de nood
zaak van voorzorgsmaatregelen niet
weg, al dragen ze een ietwat ander
karakter dan in 1914. We behoeven
naar mijn vaste overtuiging, thans
in eerste instantie geen schending
van ons grondgebied te duchten,
maar wat wij wel hebben te doen
is, een practische onderstreping te
geven van het standpunt der Neder
landsche regeering, zooals dit o.a.
laatstelijk te Genève door minister
Patijn is uiteengezet. Dit komt in het
kort hierop neer, dat we het voor
nemen hebben, onder alle omstandig
heden onze onzijdigheid te handhaven
en dus ook aan geen enkel leger
doortocht door ons land zullen ver
leunen, terwijl gelijk vanzelf spreekt,
elke aanval op ons grondgebied zal
worden geweerd.
Van dit gezichtspunt uit moeten
de maatregelen, door de Neder
landsche regeering reeds genomen of
nog te nemen, worden beoordeeld.
De militaire maatregelen.
Reeds een paar weken geleden
werden de eerste maatregelen tot
tot verhoogde waakzaamheid aan de
landgrenzen, zoowel oost- als zuid
waarts getroffen. De verscherping
van de politieke verhoudingen heeft
er vervolgens toe geleid, de grens-
beveiling te versterken, door in den
afgeloopen nacht de dienstplichtingen
op te roepen, die ingedeeld zijn bij
de 16 afzonderlijke grensbataljons,
welke een paar jaar geleden in bet
leven werden geroepen.
Verder is hedenmorgen aan de
burgemeesters toegezonden het tele
gram, dat de waarschuwing tot de
oproeping van die dienstplichtigen
bevat, die bij voormobilisatiein werke-
dienst moeten komen. Tenzij tusschen
nu en morgen een ontspanning in
den polilieken toestand zou intreden
ligt het in het voornemen, morgen
het telegram voor de z.g. voor
mobilisatie te doen uitgaan. Die voor
mobilisatie heeft betrekking op enkele
tienduizenden dienstplichtigen, die
dan onder de wapens komen om in
de mobilisatiecentradeoverige dienst
plichtigen wanneer die opgeroepen
zouden moeten worden te ont
vangen, ter uitreiking van de wapens
en verdere uitrusting. Of en wanneer
die laatste oproeping, d w.z. volledige
mobilisatie zal plaats vinden, hangt
geheel af van de verdere ontwikke
ling van den politieken toestand. De
voormobilisatie is evenwel noodig
om de volledige mobilisatie, indien
zij noodig wordt, ongeveer even snel
te kunnen doen verloopen als in 1914
het geval is geweest.
De toestand van oorlogsgevaar
geproclameerd.
In verband met al deze maat
regelen is ook een andere voorziening
noodig gebleken. Om 11I. in den bij-
zonderen toestand, waarin wij ver
keeren, de noodige wettelijke maat
regelen le kunnen toepassen, is bij
Kon. besluit „de toestand van oorlogs
gevaar" geproclameerd. Dit beteekent
dus niet dat een werkelijk gevaar
voor oorlog reeds aanwezig is, maar
bewerkt slechts, dat bijv. mogelijk
wordt gemaakt de inkwartieringswet
toe te passen, zekere vorderingen
mogelijk te maken en soortgelijke
andere handelingen te verrichten.
Dit voor zoover betreft de maat
regelen van militairen aard door de
de regeering genomen.
Tegen hamsteren en runs op
de spaarbanken.
Echter zijn ook op ander terrein
voorzieningen noodig gebleken. Som
mige in 1914 voorgekomen verschijn
selen bij de bevolking doen zich ook
nu weer voor. Met name heb ik het
oog op het z.g. hamsteren van levens
middelen en bet opvragen van gelden
bij spaarbanken. Ik laat nu rusten
de bezwaren van zedelijken aard
tegen deze handelingen, want ik heb
een argument, dat weliswaar van
zuiver practischen aard is, maar
levens veel sterker uitwerking kan
hebben.
Deze handelingen, waarop ik het
oog heb, zijn volstrekt onnoodig en
bovendien helpen ze niet. Naast
eenige andere ontwerpen zal de
regeering morgen bij de Tweede
Kamer twee wetsontwerpen indienen,
die betrekking hebben op de distri
butie van. levensmiddelen en de
prijsregeling er van.
De voorraad levensmiddelen in het
land is ruim voldoende en dus is
hamsteren onnoodig. Maar het helpt
ook niet, want de regeering zal niet
aarzelen de gehamsterde voorraden
weer in beslag te nemen. Bovendien
zal de regeering aan de Staten-
Generaal bevoegdheid vragen om
prijsopdrijving tegen le gaan.
Laten nu allen, die neiging tot
deze afkeurenswaardige, onnoodige
en nultelooze maatregelen mochten
hebben, van mij eens een goeden
raad aannemen. Maakt u aan dit
volstrekt onnoodige hamsteren niet
schuldig. Het zal u aan het noodige
in niets ontbreken en ge spaart uzelf
en de regeering vele moeilijkheden,
terwijl gij uw geld ook rustig op de
spaarbank kunt laten.
De tucht in een volk is van even
groote waarde als de voorzorgen, die
de regeering neemt. Herinnert u,
zoo vraag ik u,het Koninklijke woord
dat ook een klein volk groot kan
zijn door zijn houding in moeilijke
tijden, en toont die grootheid door
met de regeering mee te werken, in
stede van haar een stok tusschen de
beenen te steken.
Een bemoedigend woord.
Andere mededeelingen heb ik
thans niet te doen. Ik zou u nog
hebben kunnen aanraden, vooral de
noodige kalmte niet te verliezen, die
juist in spannende dagen zoo noodig
is: Maar ik laat dit na uit vrees, uw
goeden naam le na te komen.
De toestand in de wereld is onge
twijfeld niet zonder ernstige gevaren,
maar de pogingen om toteenvreed-
Hoofdpijn, Kiespijn.
altijd een poeder of cachet van Mijnhardt.
Mijnhardt's Poeders per stuk 8 ct. Doos 45 ct.
Cachets.genaamd..Mijnhardtjes"2st. lOct. Doos50ct.
Dat het soms lang moet duren voor
een wensch in vervulling gaat blijkt
wel dat in dit no. een ingezonden
stuk voorkomt waarin een pleidooi
werd gehouden voor stichting van
een stoomgemaal te Poortvliet.
De boternoteering te Tholen was
29 Sept. f0.60 per '/j kg., eieren
golden f3.70 per 100 stuks.
GEMEENTERAAD
THOLEN, 28 September 1938.
Voorzitter burgemeester Mr. A. J.
van der Hoeven. Secretaris de heer
V. Laban. Alwezig met kennisgeving
de heer W. Moelker.
De voorzitter opent de vergadering
op de gebruikelijke wijze.
Burg. en weth. stellen voor een
wijziging van de begrooting voor 1938,
welke met alg. stemmen wordt
goedgevonden.
Burg. en weth. stellen voor een
overeenkomst aan te gaan met de
N.V. Diestrector son N.C.B. waarvan
de kosten zijn 2 cent per inwoner
en per II. A. wat zal zijn f 104 per
jaar.
De heer Overbeeke vraagt hoelang
die overeenkomst duurt.
De voorzitter antwoordt 15 iaar
en verzoekt de heer van den Berge
die op die vergadering is geweest
te St. Maartensdijk nadere toelichting
te willen geven.
Wethouder van den Berge zegt dit
bedrijf bestaat reeds 3'/2 jaar en zij
bepalen dat een contract aangegaan
wordt voor 15 jaar, vanaf de datum van
oprichting, dus voor ons is het nu
maar 11 '/2 jaar meer en hierna wordt
het om de 5 jaar.
De voorzitter zegt dus bij de op
richting 3'/2 jaar geleden is er bepaald
Zondag overleed alhier in den
ouderdom van ruim 84 jaren de heer
C. H. A. Stoutjesdijk.
De overledene die jarenlang eige
naar van de bekende hofstede „de
Peuke" en op deze groote hofstede
landbouwer was, heeft in ruime mate
deelgenomen aan werk op maatschap
pelijk gebied. Zoo was hij oprichter
en jaren voorzitter van de vereeni
ging Landbouwbelang, Voorzitter van
de Weegbrug de Eendracht, oprichter
van de Boerenleenbank alhier waar
van hij lange jaren directeur was en
bij zijn aftreden als zoodanig als
eerelid werd benoemd, van de Kring
Tholen der Z. L. M. was hij geruimen
tijd bestuurslid en later voorzitter
en daardoor tevens lid van het H.B.
der Z. L. M. van welker vereeniging
hij bij zijn aftreden als eerelid werd
benoemd. Lange jaren maakte de
overledene deel uit van het bestuur
der suikerfabriek Dinteloord. Aan al
deze instellingen gaf de overledene
zijn beste krachten.
In 1929 erkende de regeering zijn
verdienste op velerlei gebied door
hem te benoemen als ridder in de
orde van Oranje Nassau.
Woensdag had onder groote be
langstelling de teraardebestelling
plaats.
Toen het stoffelijk overschot in het
familiegraf was neergelaten voerde
eerst het woord de heer W. Kake-
beeke als vertegenwoordiger van de
suikerfabriek Dinteloord, Ir. Dorst,
secretaris der Z. L. M. die wegens
ongesteldheid van mr. P. Dieleman
namens deze vereeniging sprak, de
heer J. L. Groenewege voerde namens
den KriDg Tholen der Z. L. M. het
woord, de heer W. L. Klompe sprak
als voorzitter der Boerenleenbank
en als vriend, de heer J. M. Wage-
maker voerde het woord als
zitter der veilingsvereeniging, di
M. Bal sprak als vriend, allen st
de werkkracht, en de goede e 1,1
schappen op velerlei gebied i
licht en stelden hem ten voor
voor de jongeren, waarbij
naar voren werd gebracht detj
niersarbeid door den overl|el
verricht in het belang van dei.
bouw in al zijn geledingen.
Ds. Hage, N. H. predikant te ,e
steren, die wegens afwezigheid n
ds. Wolfensberger, den lijkc n
leidde, sprak een kort wooi
eindigde mét' het bidden va
Onze Vader.
Een kleinzoon van den overle
de beer J. A. Stols, dankte nai
de familie voor de eer en de beto
belangstelling den overledene
wezen.
