AARIN OPGENOMEN DE IERSEKSCHE EN THOOLSCHE COURANT F3SS nieuwsblad voor het eiland tholen MTENLAJf rijdag 30 September 1938. No. 39 Zes en vijftigste jaargang UITGAVE FIRMA J. M. C. POT. THOLEN - TEL. INTERC. 16 én Land, Eén Volk, Eén Plicht! Dampo geneest alle verkoudheden dankbetuiging van de Koningin. THOOLSGHE COURANT dagsblad ƒ1,375, franco Tholen, Poortvliet, Scherpenisse, St-Maartensdijk, Stavenisse, St-Annaland en Oud-Vossemeer post ƒ1,05 -f 15 cent kosten. 1 HTn A\/I7 FID1V/IA T AJ P DAT TUA1 CM TC1 INITCDf1 IA POSTREK 1043 PrlJ8vernlinderin8 Advertentiën van 1 tot 4 regels 75 ct.; iedere regel meer 175 ct. Grootte der letters naar plaatsruimte. Bij abonnement aanmerkelijke PUBLICATIEN urgemeester en Wethouders van 0 1 e n maken bekend dat tegen derdag 6 Oct. a.s. gelegen- 1 bestaat tot aangifte voor ruiming privaatputten. den voormiddag van dien dag en scherven enz. door den reini- jsdienst worden opgehaald, holen, 29 September 1938. 11 M. de Koningin, zeer getroffen de buitengewoon groote belang- llng en het medeleven bij de her- king van het 40 jarig regeerings- leum, wenscht aan alle instellingen eenigingen en particuliere personen, wel hier te lande als in Nederlandsch- Suriname en Curapao, alsmede het buitenland, haar oprechten dank betuigen voor de aangeboden geluk- ischen, aangezien het uitermate ote aantal het niet mogelijk maakt, alle gelukwenschen afzonderlijk er Majesteits dank over te brengen. 1 V( otA rei 6, ion 0 buistere welken trekken zich samen ven ons werelddeel, boven de ge ile wereld. Dag aan dag slaan lioenen met angst in het hart den lilleken horizon gade, waar het lerende onweer zich aankondigt ar onheilspeillende bliksemflitsen. Wij weten nog niet, naar welke e"fle de schaal zal overslaan, naar van den Vrede of naar die van Oorlog. Wij allen hopen het stedoch velen vreezen het laatste. hiervan zijn wij ons evenwel allen Brl i volle bewuster dreigt gevaar, dit gevaar moeten wij ouder de jen zien. Het werpt zijn schaduwen eejoruit, en niemand kan deze hache- afte teekenen misverstaan. Welnu in deze omstandigheden jk jeten alle Nederlanders één zijn. Ie onderlinge geschillen moeten jken voor dit ééne groote doel, iarvoor alle andere overwegingen aeten wijken het heil van ons derland Thans geen partijen meer, geen rtijtwisten, geen rechts, geen links, en rood, geen zwart, maar Neder- iders, Nederlanders, zonder meer ïar ook niets minder. Nederlanders, e zich eensgezind om onze vlag, n onze regeering, om ons vorsten- lis scharen, vastbesloten om, indien t noodig mocht zijn, onze rechten ons grondgebied te verdedigen. Eén Volk Eén Land Eén ichtDe plicht om allen, als bur- irs van eenzelfden stam, op te imen voor de eerbiediging van onze ag, die vrij en fier wappert over is vaderland, onze koloniën, op alle ereldzeeën O, wij hopen allen, dat de geesel ldpn den oorlog ons en de geheele ereld bespaard zal worden, dat wij ien herhaling en hoeveel vreese- ker vorm ditmaalzullen be ven van de angstjaren 1914—1918. och wij moeten op alles voorbereid h jn. Ook op het ergste. En daarom het een dringende plicht, dat wij ri|in alle veeten, alle tegenstellingen, len onderlingen strijd, het zwijgen pleggeri, om ons vast aaneen te uiten, met den ijzeren wil de alge- leene belangen van ons land, en ie alleen, te dienen en te verdedigen. Geen scheuring, hoe gering ook, 8 bij groot en klein, snel en radicaal. Groote doos 30 ct. Bij Apoth. en Drog mag zich in onze gelederen vertoonen, geen wanklank mag zich laten hooren. Volk van Nederland! Wij vertrou wen en wij bouwen op U, op U allen, zonder onderscheidwij weten, dat deze groote gedachte in U allen leeft en dat gij in deze uren des gevaars zult instemmen met en U zult ge dragen naar de leus; die de kracht van een volk belichaamt. Eén Land, Eén Volk, Eén Plicht Grensversterking. Het steeds dreigender aanzien van het conflict in Midden Europa heeft het eene land na het andere genoopt tot het nemen van militaire voor zorgsmaatregelen. Ook ons land met zijn lange, open Oostgrens langs het land, dat bij een eventueele uitbar sting in ieder geval tot de oorlog voerende partijen behoort, heeft aan die noodzaak niet kunnen ontkomen. De regeering heeft reeds de noodige maatregelen tot versterking der grens troepen genomen. De grenstroepen, welke reeds onder de wapenen waren, liggen thans de grenzen opgesteld, terwijl versterkingen werden opge roepen. Dezen versterkingen werden opgeroepen. Deze versterkingen zijn echter uitsluitend gerecruteerd uit de oudere lichtingen. Zij betreffen troepen van verschi lende wapens, voornamelijk infanterie en luchtdoel artillerie. In hoofdzaak zijn voor deze versterking bewoners van de grens streken opgeroepen. Niet hamsteren I Een direct uitvloeisel van de aller wegen stijgende spanning en de toe nemende vrees, dat ook ons land bij een gewapend conflict betrokken zou kunnen worden, is het opslaan van voedselvoorraden door particulieren. Deze geheel door eigenbelang inge geven houding tegenover komende moeilijkheden is thans reeds weer allerwegen waar te nemen. In de steden en op het platteland wordt al weer drua gehamsterd. De levens middelenzaken komen handen te kort om al de bestellingen uit te voeren, tot na het sluitingsuur staan tal van winkels nog vol met koopers, alle levensmiddelen en ook andere arti- die maar eenigszins duurzaam zijn, worden in groote hoeveelheden dodr verontruste huisvrouwen opgekocht, dat degenen die het hoofd koel weten te houden en niet toegeven aan deze plotseling aanstormende angstgolf, hun normale bestellingen dikwijls al niet meer uitgevoerd kunnen krijgen, Laten de hamsteraars er zich toch eens rekenschap van geven hoe. strijdig met de belangen van de ge meenschap hun optreden is. Zij, die tot dergelijke inkoopen op groote schaal in staat zijn, zijn juist degenen die prijsverhoogingen welke een oorlog onvermijdelijk met zich mede brengt, het best zouden kunnen dra gen. Door hun inkoopen werken zij de prijsopdrijving in de hand en leggen, zichzelf beveiligend tegen materieele zorgen, den dubbelen last van deze zorgen op de schouders van de minst kapitaalkrachtigen. Het is zeer te hopen, dat de regee ring, wanneer blijkt dat breede krin gen der bevolking zich in dit opzicht geen rem weten aan te leggen, ter stond krachtige maatregelen zal nemen, teneinde te verhinderen, dat de armsten van het volk weer in letterlijken zin het gelag krijgen te betalen. Van het nog verachtelijker bedrijf dergenen, die voorraden op- koopen om ze later, als de prijzen gestegen zijn, met grooter winst van de hand te zetten, spreken wij hier nog niet eens. Voor dezulken is geen enkele verontschuldiging te vinden en het strengste optreden tegen der gelijke parasieten in de samenleving, die er helaas toch altijd nog zijn, is maar juist krachtig genoeg. Wij ver trouwen, dat onze rogeering ook voor deze uitwas van menschelijke bere kening bijtijds zal waken. De mobili satiejaren van 1914—'18 zijn voor ons land in dit opzicht een harde leerschool geweest en het is te hopen, dat misstanden als toen zijn voorge komen, een tweede maal vermeden zullen kunnen worden. Onze kaasexport bedreigd. Terwijl de toestand in het alge meen al een weinig opwekkend beeld vertoont, dreigen voor den zuivel handel in het bijzonder nog sombere vooruitzichten. Men maakt zich nl. in de kringen van onze zuivelindustrie ernstige zorgen over den kaasexport naar België. De Belgische regeering heeft een verordening uitgevaardigd, waarbij de invoer van een aantal artikelen afhankelijk wordt gesteld van een invoervergunning. Onder die artikelen bevindt zich ook „harde of halfharde gegiste kaas''. Dit is van zeer groote beteekenis voor onze handelsbetrek kingen met België en voor onze zuivelindustrie. Van Belgische zijde wordt welis waar verklaard, dat deze maatregel niet genomen is om onzen kaasexport te treffen, doch slechts om aan eenige misstanden in den invoerhandel een einde te maken. In Nederlandsche zuivelkringen vreest men echter, dat het er mee gaan zal als met de Belgische maatregelen nopens den invoer van boter en melkproducten, die ook in zuiver protestionisme zijn ontaard. Mocht deze vrees bewaarheid wor den, dan zou dit de nekslag zijn voorden Nederlandschen zuivelexport Van de 22.7 millioen kg. kaas die België in 1937 invoerde, kwam niet minder dan 19 2 millioen kg of 87% uit ons land Een Belgische maatregel tegen de kaas zou dus practisch geheel tegen den Nederlandschen kaasexport gericht zijn. En dat deze slag werkelijk een genadeslag zou zijn, wordt duidelijk, als men bedenkt, dat de Belgische markt ruim 34 van den geheelen Nederlandschen kaasexport uitmaakt. Staking onder tewerkgestelden. Bij de werkzaamheden voor de omlegging van de Aa onder de ge meente Aarle-Rixtel, welke onder leiding van de grondmaatschappij voor het waterschap de Aa in werk verschaffing worden uitgevoerd, is een conflict uitgebroken, waarbij ruim 700 man zijn betrokken. Twee honderd tewerkgestelden uit Den Bosch gingen in staking, omdat een wijziging in het ploegenstelsel was gebracht. Zij wisten de overige arbeiders zoodanig te bewerken, dat ook dezen in staking gingen. Bij een en ander deden zich echter geen ongeregeldheden voor. L In een atmosfeer, die tot het uiterste geladen was, heeft Hitier zijn rede uitgesproken, aangehoord door millioenen menschen, niet slechts in het eigen land, maar in de geheele wereld. Ondanks de felheid en heftig heid zijner rede, waarin menige bittere en scherpe beschuldiging aan het adres van President Benesj en de na-oorlogsche diplomatie der Wes- tersche mogendheden werd uitgespro ken, kan men na de beëindiging slechts met een zucht van verlichting con- stateeren, dat niet alleen niets onher stelbaars werd gezegd, doch zelfs drie concrete punten tot de wereld worden gericht, welke de hoop weer doen stijgen, dat het op het laatste monent toch nog mogelijk zal zijn een wereldramp te vermijden en het Tsjechoslowaaksche probleem langs den weg van gemeenschappelijke internationale samenwerking op te lossen. De drie bedoelde belangrijke pas sages in Hitiers rede, waarin de over dracht van het Sudetenduitsche gebied voor 1 October werd geëischt, behelzen 1. Het aanbod om in plaats vaneen bezetting der opgeëischte gebieden door Duitsche troepen, het „Brit- sche legioen" met deze taak te belasten ter handhaving van de orde en veiligheid. 2. De toezegging, welke in het Duit sche memorandum aan Praag ontbrak, dat Duitschland, nadat Praag alle minderheden- probleem zal hebben opgelost, bereid is het resl-land te garandeeren. 3. De voor vele naburen van Duitsch land zeer belangrijke verklaring, dat met de inwilliging der ge- biedsherziening in Bohemen Duitschlandsterritoriale in Europa vervuld zijn. Mogelijkheid tot verdere onderhandelingen Hitier heeft met zijn rede de deur voor verdere onderhandelingen dus geenszins toegeworpen, integendeel haar wijder opengelaten dan iemand had durven verwachten. Natuurlijk is het geen tijd om zich aan voorbarig optimisme over te geven. De hartstochten in Europa over Tsjechoslowakije zijn nu eenmaal te hoog opgelaaid, dan dat reeds alles pais en vreê zou zjjn. Zoo overheerschend zijn deze drie punten, welke uit Hiïlers rede kunnen worden gelicht, dat het wellicht het beste is felle, vaak onbeheerschle, zij het ook vaak gemotiveerde be schuldigingen aan het adres van de regeering van Praag en de politiek der Westersche democratieën, in een beschouwing over de politieke waarde dezer rede stilzwijgend voorbij te gaan. Wanneer men na het aanbooren van het rhetorisch zeker knap betoog resumeert, wat Hitier eigenlijk heeft gezegd over het vraagstuk, hetwelk thans aan de orde is, dan kan men zich niet onttrokken aan do gedachte, dat ook op de basis van zijn voor stellen, zooals deze thans zijn aange vuld, een oplossing binnen het bereik der mogelijkheden ligt. Vooral nu Hitier zich bereid heeft verklaard, het Saarplebisciet voor de regeling der Sudetenduitsche gebieden als basis te nemen, dat hij bereid is een internationale commissie toezicht te laten houden op plebiscieten, welke in de gemengde districten gehouden zullen worden. En ten slotte, dat ook op aandrang van Chamberlain een internationale commissie bij het trekken der nieuwe grenzen een woord zal mogen mee spreken, moet bij menigen objectieven beoordeelaar toch wel automatisch de vraag doen rijzen, waar het dan nog aan zal kunnen haperen, nu de Tsjechische regeering de vorige week in beginsel er reeds in toestemde de Sudetenduitsche gebieden aan het rijk af te staan. Langer uitstel mogelijk Al is dan Duitschland tot bepaalde concessies bereid gebleken, vast staat wel, dat thans voor a.s. Zaterdag een bevredigende oplossing zal moeten zijn gevonden. Na 1 October zal geen dag uitstel meer worden geduld, verklaarde Hitier en het is duidelijk, dat hij dit ook meende. Gezien de dingen, welke zich op het oogenblik in Bohemen afspelen, is deze eisch wel begrijpelijk. Reeds 214.000 Sudetenduitschers zijn volgens Hitier het Rijk binnen gevlucht. De mogelijkheid bestaat, dat Sudetenduitschers het bevel krijgen op Duitschers te schieten. Dat is inderdaad een toestand, die moeilijk houdbaar genoemd kan worden. Wordt er voor I October geen oplossing gevonden, dan is Duitsch land tot het uiterste bereid. Hitier verklaarde: „Ik ga mijn volk voor als eerste soldaat en achter mij, de wereld moge het weten, marcheert mijn volk." En dr. Gübbels voegde daaraan toe„Ons volk zal, indien U ons roept, hard en vastbesloten voor den strijd aantreden en de eer van de natie tot den laalsten adem tocht verdedigen. Dat beloven wij en God helpe ons." Chamberlain's rede. Deze laatste eisch nu wordt in Praag en ook in Londen en Parijs voor onrechtvaardig gehouden, Praag heeft dan ook reeds het Duitsche memorandum absoluut en onvoor waardelijk van de hand gewezen. En ook Engeland en Frankrijk zijn van meening, dat het Duitsche memo: an- dum vér uitgaat boven het te Godes- berg overeengekomene, dat door Praag aanvaard was. Chamberlain heeft daar in zijn radiorede, die door evenveel milli oenen als Hitiers rede is gehoord, geen geheim van gemaakt. Londen wil alsnog onderhandelen, maar Duitschland zal geen geweld mogen gebruiken, noch voor, noch na 1 October. Londen is dan bereid garant te blijven voor de uitvoering van het geen tusschen Berlijn en Praag eventueel zal worden overeengekomen Tot verdere concessies aan Duitsch land is men evenwel in Londen en Parijs niet bereid. Het gaat thans voor Engeland niet alleen meer om de Tsjechoslowaaksche kwestie. Voor Engeland is de hoofdzaak, dat ge schillen op vreedzame wijze worden geregeld en niet door vreesaanjaging. Derhalve heeft ook de Engelsche regeering verschillende paraatheids- maatregelen genomen. Desondanks geeft Londen de hoop op een vreed zame regeling niet op. De Vrede gered. Intusschen zat Chamberlain niet stil. Ook President Roosevelt richtte twee ernstige telegrammen aan Hitier er op wijzende dat op regeerders de plicht rust de zaak der vrede te dienen door ontstane geschillen op vreedzame wijze op te lossen. Intusschen had Chamberlain zich in verbinding gesteld met Mussolini en langs dezen weg is verkregen dat Hitier Mnssolini uitnoodigde met Chamberlain en Daladier den Fran- schen ministerpresident naar Munchen te komen teneinde een bespreking te houden. Vanzelsprekend namen de drie heeren deze uitnoodiging aan en zoo werd gistermiddag de bijeenkomst gehouden. Deze duurde tot laat in den avond voort en ze hebben dan tot een resultaat geleid dat oorlogsgevaar heeft afgewend. Er is overeengekomen dat Duitsche troepen 1 October zullen beginnen met geleidelijke bezetting van het Sudetengebied in Tsjecho-Slowakije. Dit zal in eenige etappes geschieden zoodat de Duitsche troepen 10 Oct. alle deelen die daarvoor in aanmer king komen dan zullen hebben bezet. Voor die gedeelten die niet zuiver Duitsch zijn is een volksstemming overeengekomen, terwijl men hierbij het systeem zal volgen van het Saarplebisciet onder garantie van buitenlanders, ook is overwogen een voorloopige bezetting door vreemde troepen, teneinde zooveel mogelijk uitspattingen te voorkomen, naar

Krantenbank Zeeland

Ierseksche en Thoolsche Courant | 1938 | | pagina 1